Financial Times: Shqipëria, dritë në hartën e zezë ekonomike të Europës

Nga Kerin Hope, Athinë

Shqipëria shfaqet si një dritë në hartën e zezë ekonomike të Europës,në një kohë që Entet Ndërkombëtare vijojnë të parashikojnë me bindjenjë rritje pozitive me rreth 1.2% për këtë vit. Ndërkohë që vendet etjera të rajonit, fqinj të Shqipërisë, po kërkojnë ndihmë urgjentefinanciare nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, Shqipëria ia doli që tësigurojë një kredi tregtare afatmesme prej 250 milion euro ngaDeutsche Bank dhe Alpha Bank e Greqisë. Ky fond lejon qeverinë edjathtë të kryeministrit Sali Berisha të kompletojë vijimin eautostradës për në Kosovë, një projekt kyç infrastrukturor.Guvernatori i Bankës Qendrore, Adrian Fullani, u shpreh për FinancialTimes se kredia ndërkombëtare që i jep Shqipërisë është një dëshmibesimi e investitorëve të huaj dhe njëkohësisht kjo kredi do tëndihmojë në stabilitetin e likuiditetit të marrëdhënieve tregtare tëbrendshme. "Ne po e kalojmë krizën me më pak dhimbje se të tjerët.Kërkesa është ende e fortë dhe defiçiti buxhetor është nën kontroll",është shprehur Fullani. "Zgjerimi i kredisë (kreditimi i ekonomisë)mendohet të bjerë nga 36 në 15% për këtë vit dhe kjo është një'pasuri' në këtë kohë", tha Fullani. Bankat austriake, italiane dhegreke, të cilat kontrollojnë rreth 70% të aseteve në sistemin bankarjanë të kapitalizuara mirë, me fitim dhe kanë shfaqur performancë tëfortë gjatë serive të testeve që kemi filluar vitin e fundit, - thaai. Në një kohë që Shqipëria shihet me sy të mirë, dhe ka një normëkreditimi të pavarur, gjithsesi ajo nuk i ka shpëtuar impaktit tëreçesionit ekonomik. "Po ecën më mirë se të tjerët, por këtë vit do tëketë një rënie të ekonomisë pas niveleve prej 6 deri në 7%, - shprehetJens Bastian, ekonomist në Eliamep, një grup ekspertësh me qendër nëAthinë. Eksportet e kromit dhe bakrit janë në rënie, së bashku meremitancat, të cilat vitin e fundit ishin rreth 1 miliard euro.Megjithatë, ende investitorë po tregojnë interes. Tirana kohët efundit nënshkroi projekte energjetike me vlerë mbi 3 miliard euro mekompani italiane, austriake dhe novergjeze për t'i dhënë fund kështushkëputjeve të gjata dhe kronike të energjisë dhe kthimin e Shqipërisënë një eksportuese rajonale. "Ne besojmë se Shqipëria do të bëhet njëqendër e rëndësishme e tregtisë rajonale, - tha Philip George i Zumax,një kompani zvicerane, që kërkon të marrë me konçesion prej 400 milioneuro Portin e Vlorës". Zoti Fullani tha se në fund të zgjedhjeve tëpërgjithshme të qershotit, qeveria do të kërkojë një marrëveshje të reme FMN, në mënyrë që të ruajë besimin e investitorëve - "jo financim,por ndihmë teknike për më shumë reforma strukturore.***Kredia, dëshmi e besueshmërisë së investitorëve të huaj në ShqipëriKredia prej 250 milion eurosh do të përdoret për financimin e nevojavetë buxhetit të shtetit. Marrja e kësaj kredie ndërkombëtare nga bankateuropiane dhe bankat e vendeve të tjera është një sukses për ekonominëshqiptare. Qeveria shqiptare mundësoi përmes raporteve dhebesueshmërisë që ka shfaqur me partnerë të tillë seriozë ndërkombëtarësi "Deutsche Bank" dhe "Alpha Bank", që drejtuan procesin ekontraktimit të kësaj kredie, që të financojë në këtë vit të krizësfinanciare ndërkombëtare dhe krizës globale, në ekonominë shqiptare,të importojë e të injektojë në ekonominë shqiptare një shumë prejrreth 250 milion eurosh. Kjo është një dëshmi e qartë e besueshmërisëqë ekonomia shqiptare, e cila është një nga të paktat në Europë merritje pozitive, ka krijuar tek institucionet ndërkombëtare. Kjo përfaktin se shumë vende të rajonit, vende në tranzicion kanë kërkuarkredi edhe me 20% apo 23% dhe nuk kanë mundur dot të kontraktojnë, përarsye se ekonomitë e tyre nuk japin besueshmëri tek bankat për tëdhënë kredi. Marrja e kredisë është diskutuar edhe me FMN dhe BankënBotërore, të cilat e kanë cilësuar atë si sukses. Ndërkaq, kjo kredido të merret në dy transhe. Interesi i kredisë është variabël dhepërbëhet nga indeksi Euribor plus marzhi prej 9.65%. Niveli i kredisëreflekton interesat e tregut dhe si i tillë në treg nuk mund të thuhetkurrë, që u mor shtrenjtë apo lirë, sepse çmimet përcaktohen ngatregu. Kjo kredi sindikale do të ketë një shpërndarje sipas dytransheve. Kredia sindikale prej 250 milion euro me "Alpha Bank" dhe"Deutsche Bank", do të përdoret për të financuar për vitin 2009,pjesën e mbetur të rrugës Rrëshen-Kalimash. Kjo kredi do tëshpërndahet në dy transhe. Transhi i parë, prej 95 milion eurosh, dotë disbursohet brenda muajit maj dhe transhi i dytë prej jo më tepërse 155 milion eurosh, që do të agregohet nga sindikata e gjerë, do tëshpërndahet brenda muajit qershor. Në transhin e parë, bankaverregulluese iu bashkua dhe Banka e Pireut (Tirana Bank) në rolin eRregulluesit Kryesor të Bashkuar (Joint Lead Arranger) me njëkontribut prej 20 milion eurosh, si dhe Banka Kombëtare Tregtare menjë kontribut prej 11 milion eurosh. Një numër i madh bankash tëtjera, me aktivitet ndërkombëtar, por edhe lokal, kanë shprehurinteres për t'u përfshirë në sindikatën e gjerë, që do të disbursohetnë formën e një transhi të dytë. Gjithashtu, marrja e kësaj kredie dotë rrisë stabilitetin financiar në vend dhe do të zvogëlojë ndjeshëmnevojën e qeverisë për të financuar buxhetin nga tregu i brendshëmbankar. Autostrada Durrës-Kukës me financimin e ri që do të marrë ngaqeveria, pritet të mbarojë shumë shpejt. Rruga do të shkurtojëdistancat mes shteteve dhe popujve të Ballkanit, në radhë të parë tëshqiptarëve.