Rami Kamberi: Cikël poetik

Lumi
i kujt është ky lum
që soset
në detin pa kufi
që ec vërdallë
dhe qesh
maleve, fushave…
shashtrisur perie
ky lum
që soset
në detin pa kufi
Lypësi i ri
kot
lutjen e ka
të butë
për dërrasë
të vdekjes
toka
vend nuk ka
për varre të reja

Motiv kohe
u kuqësua-n
fletët e librit
njeriu
u karbonizua
jetim zeza pranverë
lulet
s’i mbledh dot
zot o zot

Njeri
ngacmo sytë
mendimet
të shohësh
njerëzit
që fjalën
e përtypin
me dhëmbë
bukën
e lirisë e hanë
me grusht-a
e ti i vrarë

Në faqen e dheut
i varfër
i fyer
i burgosur
i vrarë…
i kam njëmijë arsye
për t’u bërë
luftëtar

Kohë e pakohë
e papërshkrueshme
vdekatar-re
ka gjithmonë soditje
më vrojton
në zemër

Pa dilemë
dikush
këputi luleborën
maleve të Sharrit
dikush
vrau
një zog lajmëtar
dikush prishi
një ëndërr
me tradhti
dikush
dikush
dikush
dikush mbeti
enigmë
përsëri

Dëshmi
më kërkuan dëshmi
u dhashë emër e mbiemër
më kërkuan dëshmi
u dhashë gurët rrugët qytetet
më kërkuan prapë
u dhashë dhjetëmijë vjet
të më kërkojnë
Angullime
zgjuar
zotëron
lumin e shenjtë
të trembur peshqit
vallëzojnë
Vragë
ruan ngjyrë
kështjelle
një lule
veshi
klithje-t i dëgjon
 
Stuhia e tërbuar
në pritje
tokën në gji
fisi
stina plotë
të reshu-ra
koha
përplot trazira
si fytyrat tona
Fjala
nga goja
në gojë
koha
nuk gjen-ë qetësi
rrugëve tona
vjershëron
Besa
të rëndon
sa toka
të ngushton
sa robëria
të jesh
një hiç
nëpër kohë
 
Triumf
qeshnin dje
të tërbuar
sot qeshin
të ndërsyer
na ecim
të trullosur
Shekujve
maleve tona
gjuha
e pranverës
së madhe
xixa stralli
me këngën
e krushkut të parë
Ne banojmë edhe atje
ne jemi
etërit ishin
thonë varret
e brezave thirravaje
Polai
përmendore
 Mbishkrimi
vazo
e mbushur
me liri
qafa
shkruante
ruaje
për zemra
të guximshme
Fletët e mendimeve
hakmarrja
pa fund
premtimi pa zë
jetë
janë përdhosur
janë puthur
nga ligështia
mendimet

Fyelli
mes e përmes
mbigurinës
thërret
o njeri
të kalben arkivolet
lavdiplote
freskohu
pranë lumit
të jetës
që rrjedh nën dheut
nesër të pranveron

Mbigurrinë
Iliria
gdhendur në ballin tënd
të vdekurit
bëjnë luftë
Andini
flakë dyngjyrëshe
për lirinë e pafund
Orë
mes jetës e vdekjes
dëshpërim memec
vitet sa një orë
për orën
Prapë ndriçon
syri kah qielli
goja e çelur
koka përballë
trupi ngricë yllësi-e
shpirti akull
ndriçon
në emër të dritës

Shqiptar
nga faqja në faqe
luftë
nga faqja në faqe
rob
mbishkrimi
bashkim
jeta
ngjyrë historie
Lapidari
pranvera u plak
fuqi trrishta-ke
mbi kokën
e gurit
gjuha
gjelbërim
buke
lapidari
buzëqeshë
Lavdi
mbetën yje
mes fshatrave
mes qyteteve
emrat
kështjellë
koha
luftë
Emri i tij
banon
në kufomën e vdekjes
nuk lëviz dot
piskamë skëterre
themi ne
Sytë
e kokës
e zemrës
janë sytë e mi
që presin
këngë
lule
Pesha e fjalës
nënë
babë
rëndon njësoj
bukë
ujë
rëndon njësoj
Atdhe
Liri
rëndon njësoj
në të gjitha buzët
që duan jetë

Ecja nëpër flakë
koha
kohë
unë
bir urie
bir trimërie
thinjat
m’i numëron
shpirti i madh
kulla strehon
oshtimën e fjalës
ecja
nëpër flakë
Asnjë gjurmë
në librin e dosjeve
demon i lirisë
qanë
për veten
pse vdekja i erdhi
në shtrat
duke qeshur
Mendim
plagë varri
njeriu i çmendur
ruan germat
e paprekura
nga bishat
fundit të këtij dimri

Vrapim i çmendur
viteve të kobshme
librat
bënë gara
njeriu pyeti
sa është ora
agimi
nuk ishte
siç ishte
Mbishkrim në sofër
fyelli
çiftelia
lahuta
flasin me yje
gur i varrit
u flet metropoleve
Romë
Stamboll
Moskë
Londër
Kastrioti
u fton në sofër

Liria
na erdhi
as ta gëlltitim
as ta pështimë
pagjumësia s’pushon
trupi duron
Sot
liri
kush të nduku
nga ëndrrat
tok me premtimet
para kohe

Pas luftës
Sharri plak
në mendime
kulm i betejave
plagë e tradhtisë
në ecje

Një shikim e dy sy
për emrin
e tokës sonë
vargje të reja lindin
guri do të pëlcas
nga cicërima
unë jam
i kësaj toke

Durimi mori fund
udhëtimi
pa kuptim
ngjyra jete
mes kufijve
qyqarët
me dekorata
emri
pikë e pesë

Vdekja
lakuriq
përpara amshueshmërisë
jeta
qortim biografie
vdekja
vishet
Indiferent
frika
përgjigje
dielli në thirrore
të shtangur
njerëzit vështrojnë
rrëmujën
Me kullë të hekurt
trembin terrin
malet lëkunden
plisat
vdesin e lindin
sy më sy
ardhmëria

Dielli
luan
me yjet e zjarrta
toka
luan
me zjarrin e vullkaneve
shi
borë
zoti i etshëm
Motet
çmenduria
me lëkurë
dimrit
kokë e zhytur
në dëshprime
loja
vazhdon
Mëso
ironinë e kohës
prej ajrit
shpresës
të mos mbetesh
i humbur
 

Prania jonë
u mbush lumi
plagët
majë maleve
gjaku
ngjyros emrat
deri atje
ku shihet
shtegu im
Kullat kanë moshë
në gjak
terrin e pinë
buzëqeshjen
ia qepin
maleve të Sharrit
me tokë
me bajrak
në gjak
Gurët e mi
kandili
në Prizren
natën e pi
kafkat e pluhurosu-ra
pillojnë kohën
syri me afshe
lirie
Pagjumësi
libri
histori kombëtare
gishti
ndjek fiset
mbretëritë
gjejnë
datën kur u lindëm
Mos hesht
unë
u rrita
për këto mote
mos hesht
kulla ime
Në emër të zotit
rruga
rrugëton
nata
robëron vargje
zoti
është një
vizioni i tij
u pi
 

Për ujë
e etur
me peshën e origjinës
dimrit të madh
ushton
ta kuptojnë
perënditë
për etjen
Kur bie shi
buzëqesh
perëndia
 njeriu
i etur
për lojë
Gajre
kullë e thinjur
emër ke pasur
sytë e Shqipes
këngë
fyellin e gurit
dashuri

Ditë kobi
më thonë
puthe vdekjen
e emrit
nëpër birë
të gjilpërës
bëhu kështjellë
me ngjyrë
me emër
të ri
Tradhtia
me shekuj
gjarpëron
mbi tokën tonë
na përqafon
na puth
e ne
skuqemi
nga ngjyra e gjakut
Fjalë bote
ligjet
frikësojnë
jetën
si në përrallë
jetën
që trimëron
të mbetesh gjallë

Pishtari i kushtrimit
 (kushtuar Rafi Halilit)
jetën
lënë peng
këngën
të përsëdytet
dëshirën
bashkimit
urtësinë
moteve të ardhmërisë
Pus malor
për çdo agim
në gjakun
e trupit tim
endet
Shkumbi
akull
s’duroi
përbiu
acar e stuhi
qesh
në ecje
 
Poeti i maleve
nënshtron murrlan-et
nga mali në mal
nga bjeshka në bjeshkë
përplas vdekjen
dhuron jetën
Pena
të jetojë
u bë gjak
flamur
përballë
buzëqeshjes
libër
Mos
mos,
mos ma merr
penën
është kënga ime
mos,
mos ma merr
penelin
është jeta ime
mos,
mos ma prek tokën
është koka ime

Bashkim
mungesa
më frikëson
bëhem zog
fluturoj
të të gjejë
Gjaku
mbi fletë
qëndrese
qëndis historinë
më tha nëna
biro
kështu rrëfen
çiftelia
Jeta e poetit
trupin
stoli eshtrash
rrugëve në ecje
i vetmuar
sofra
një copë bukë
shtrati
fletë dhe libra
pagjumësive
gapërro-n
në jetë
për jetë
Për këto male
robëri
je
tepër e ngushtë
për shpirtin
që do
liri
Buzë detit Jon 
desha
t’ shuaj etjen
të shëroj plagët
valët
që më ledhatuan
ballin
përsëri
ma shtuan etjen
m’i hapën plagët
o zot
ma tanë detit
përkundë djepin
një Shqipëri
 
 
 
 
Kali Trojës
erë e madhe
e tallasitur
troket
e dëgjoni
hingëllimën
trokun e kalit
ulërimën
që diellin hesht
e dëgjoni
erën e madhe
si hiena
globit harbon
gjashtë gishtërinj
përkëdhelin tokën tonë
urithët
ia kërkojnë zemrën
ne
pa zë
koha akullon emrin
bashkim
e dëgjoni
hingëllimën
trokun
prapë trokasin
në dyert tona
bashkë me erën e madhe
Madhështia e mëngjesit
daullja e kohës
jehonë
dielli u qarkua
me rrethe gri gjak
me plloshën e tokës
damarët vdesin

Natë
fjalë të copëtuara
dritë nate
shikimi tinëzar
kafshon
gjaku
hedh dritë

Era
stuhi
shi
motit i prinë ujërat
era
han gjethet
lisat
tmerrohen

Koha
mungojnë
orët
zanat
laureshat
kali mbi shkëmb
shqelmon
hënën
që premton
diell

Feneri i turpit
Ndriçon
me boçën e kujtesës
ne i mbyllim sytë
në pritje të ditës

Në bisht të syrit
mes dy kodrave
ecte nata
dita
kërkonte
vend të ri

Një këngëtar
shkrepi pushka
nata zbardhëllo-i
kënga
e ruan
me xhelozi

Kujtimet
sot
i varros
vdekja mbyllet
çilet lindja
o njeri
mos ma mbush
qiellin me harrime

Kryqëzimi
zoti e di
pas kreshtave
freska
flet
bashkë me ca shkresa
digjeshim në flakë
shikimet plotë
shpresë
për dashuri
Ilirie

Rrugën e bëj vetë
të gjej kohën
që më kishte braktisur
e s’më kishte vrarë
në ecje
nga të gjitha anët
trishtim
Mjegull moti
heshtjes dhe durimit
u pushojnë eshtrat
dëshirat
u zvarriten mbi tokë
sa tmerr
vrap i kohës
 Korbat
o njerëz
nuk pendohem
e kam parë
nën kupolën e kishës
në minare të xhamisë
korbin
princ i hijeve
bashkë me korbat
hanin mish njeriu

Gjuha e dhembjes
syri
shikim i bukur
pritja
rri varur
në bashkim
trupin
koha akullon
shpirti i dridhur
gjak pikon

Jam forcë e gjenit

të lutem
motër
ri-qajë
të gjejë ditën
e motit të madh
në pëllëmbën e dimrit
të qeshem
Bora
bie pa rreshtur
flet
globi
me gjuhë nervoze
sytë i falen zotit
për mëkatet
Qeshjen tënde
trishtueshëm
të pikojnë lotët
qerpikëve
Gurë-shqipe
unë
çlodhem
mbi buzëqeshjen tënde
Kjo rrugë
merr emrin tënd
ata
ulin krahët
botës
vrapon
kali i bardhë

Në tokën time
sytë
të mjegulluar
shikime gjak
gjuhë e huaj
vijnë e vijnë
më kërkojnë shpirtin
më kërkojnë kullën
nga toka
nga qielli
Rreth meje
baltinë gjaku
klithmë e huti
vdekja turret
jeta
ferr
Shikimet e blerta
në sfond të zi
bëhen therorë
për një dritë
Unë
nuk kam si t’i mbrojë
Pas shiut
në rrugë
një statujë
me lot kujtimi
nga revolta e parë
midis gojëve tona
kotësi
 Me sy
do të doja
të jem
si isha
me piskamë
e uluri-më

Ku të gjeta
ku më gjete mua
e unë ty
që të mbytemi
nga xhelozia
në emër të zgjuarsisë
për hir të njerëzve

Fjala
vjeshta xheloze
shpirt i harruar
zi e më zi
emër la
nga koka në kokë

Për ty
në lëkurën
e trupit tim
do t’i ruaj
vargjet
nesër
me hijen
e syrit
të më ruash
hirin

Shpirti im
në më pyet
sa të dua
mos pyet
pse derdhet
lumi
Në dridhjet e tokës
qep
kripë
nata piu ditën
flemë
yjet na ngacmojnë
lutemi
Zot
na lerë si jemi

Vdiq
vjedhësi i qetësisë
ëndërrimtari në agim
bashkë me ëndrrat
mbi dhe
njerëzit pyeteshin
vdiq
po pse vdiq
i mirë ishte

Sytë e ujkut
i shoh në pyll
dimrit të dridhma-ve
qeshem
mund të flenë
i dobët është
them
dhe prapë qeshem

Vdekja është uratë
për jetën e madhe
mëkatet
përplasen në vete
mbi faqen e dheut
shkundulisen lulet
Lulekuqja e pafajshme
qeshjen
lot
ujqit e natës
i kafshuan petalet
dita hesht

U flak guri
pas shpinës sime
prushi i moteve
mes turrës
mes urrejtjes
fjala
zotërojnë
xixat

Burimi
nxjerr përroska
nxjerr lumenj
nxjerr liqe-j
nxjerr dete
nxjerr e nxjerr
oqeane e oqeane
mos e prek
o mik
nuk ia din fuqinë

Në detin e turbullt
kambana binte
Joni lëkundej
Adriatiku dridhej
Polai
në vrojtim
kërkon Beratin
toka çahej
me një ngjyrë
gjak

Në kopshtin tim
pëllumbi
i trembur
i uritur
prej pleqërisë
u flak si coftinë
nëpër këmbët
e demit
Dikur
muret kishin vesh
rrugët kishin sy
e di
por
nuk e di
muret
a i dinin veshët e mi
rrugët
a i shihnin sytë e mi
Varr mbi varr
erërat e kobit
dheun lëkundin
hapësirat e yjeve
gjëmim
ndriçimi
fak vullkani
mi gjelojë
jetë
e re
Të shihni
do t’ua shqep
zgavrat e syve
të myshku-ra
të shihni
nga vjen
mjegulla

Rreth prushit
lojë e vjetër
puth fjalët
midis kufijve
të vdekurit
marrin të gjallët

Iliri
liri
ti ike
Iliri
korbat pinë
gjakun e fiseve
na themi
ishim ilir
ishim të lirë
në Iliri

Ngjyrat e qiellit
ftohtë
nëna lexonte
hënën
tundi kokën
për valle të reja
me hijet e serta
që ndjellshin uri
gjashtë fëmijë
u pyetëm
pse na zuri nata
në hendekun e rrugës
ajo buzëqeshi
për fjalën tonë
Një gacë
ndez zjarret
fiken yjet
për kokat e lidhura
që nuk shohin
diell

Shekulli na pi
digjemi në zjarr
na vjen era hi
kemi sy
shekulli na pi

Mitologji
mbushen kështjellat
mbrëmjeve
perandoritë
nuk përkulen
ushtarët duan luftë
figura të gdhendura
mallkojnë mbi kokë
zotin
pse ua mori zotërimin

Deri atje
shko
me kujtimin e gjallë
je hyjnor
i kryqëzuar
nga dhembjet e skamjet
shko
trego
mes perëndive
për kobin mbi tokë
Bjeshka mbi Tetovë
ikte nga fatkeqësia
bota se kuptonte
kush
shpirtin ia nxjerr
Jemi ushtri e tokës sonë
nuk jemi ushtri
e vdekjes
as e krimeve të reja
nuk jemi magji e vjetër
jemi ushtri
që lind liri
që lind bashkim
Ata pas nesh
plagët e rënda
që çelin lule
mbysin gjarprin
lartësojnë kullën
do ta kujtojnë
si në përrallë

Mos më kërkoni
mos më kërkoni
mes jush
kur të vdes
i gjallë do të jem
në bisht të korbit
në lindje e perëndim
me gjilpërë në dorë
me arnat tokë

Fara jonë
tradhtar
erdhi
nga stuhia
nga terri
askush nuk e di
kur u pagëzua
kjo fjalë
në farën tonë

Toka
e etur
pinë gjak
nuk flet

Çiftelia
shpirti e dashuron
zemra se tradhto-n
veshi e dëgjon
syri e lexon

UÇK

Shenjë e një gjuhe
Liri
Shenjë e një ushtrie
Rrugët me shenja
Nuk i humbin udhëtarët
Amaneti i Adem Jasharit
Të vdesim
E të hapim udhë liria
Tha me zë
Adem Jashari
Fjala u bë kështjellë
Këngës i erdhi zëri
Lisat u ritën në Drenicë
Qielli i Kosovës
E mori amanetin
Tha me zë njeriu
Të vdesim
E nëpër gjak
E në gryk pushke
Të hapim udhë lirie

Trim e mal
Në Mbigurinën e Sharrit
Kishte ndezur qiririn
E shpresës
Pse pak është kjo
Zu rrugën e Prizrenit
Bashkë me malin
Të shikonte si lind
Liria
Pse pak të panë sytë
Tetovë
Kudo në botë thonë
Nuk vdes huta e saj
Kënga është e vjetër
Dashuria është e re
Në netët e errëta
Këngë e hutë t’i kërkojnë
U ndezën zjarret
Po vijnë plagët
Këngët janë të përgjakura
Tetovë
Kudo në botë thonë
Nuk vdes huta e saj
Komandantit legjendar
Ç’të vuri nëna mbi pelerinë
Sy Kosove dhe qumshtë gjiri
Ç’rrugë ta mësoj hapin
T’i bëjë shteg lirisë
A t’u dridh toka
Kur i zgjove varret
Cila ishte pëllëmba jote
Që na mban kokën lart
Për rasën tonë
Ç’u bë me këngën
Ç’thotë legjenda
Edhe perënditë
Kanë kënduar
Po kënga ç’bë
Kulla është e imja
Trupin
Me dymijë e një plagë
Në mes të oborrit
Tha
Kulla është e imja
I gjallë
E i vdekur
Është e imja
Tha
Plis bardhi
Flokëzbardhur
Kulm i kullës
 
 
Nuk ta jap djepin
Djepin ngarkuar kurrizit
Unë jam mbulesa e tij
Edhe një hap se erdhe
Shqipja çukit te balli
Emrin e flamurit
Nuk ta jap djepin
Më është përgjakur balli
U dashurua
U dashurua
Në liri
E deshi Kosovën
U dashurua
Në bashkim
E deshi Shqipërinë
U dashurua në dashuri
Dhe e deshi jetën
 
Pritja
Kërkoje dashurinë
nëpër botë
eja dhe gjej
Kosovë
Kërkoje ikjen
Nëpër botë
Eja të lindësh
KOSOVË

Kur u linda unë
Kur u linda
gjyshi e gjyshja
kishin ndezur zjarr
të mos ngrihej buzëqeshja
hirit i kishin dhënë
ngjyrë qielli
prushit
ngjyrë dielli
kullën e kishin bërë
të bardhë
që të ecja bardhësive

Sytë e mi
Kanë gjuhë
Që e mundin harrimin
Kanë kuptimin
E emrit
Që e kishte në fillim
Kanë madhësinë
E tokës së përgjakur
Kanë mallin
për të pa ardhmen
Dua të jetoj

Nëse nuk jam
Më zgjoni nga gjumi i vdekjes
Nuk i ka hije gjumi lirisë
Atë ditë kur të vjen ajo
Dua të jem zgjuar
Edhe i vdekur nëse jam
Më nxirrni gur kufiri
Të bëhet tokë me shenja
Kur të vijë liria
Kur të bashkohet
Shqipëria 

Ditari i dosjeve
Emrat u tretën kontinenteve
Populli mësoi heshtjen
Me gjuhën e dosjeve
Fliste vdekja
Emrat u tretën nëntokës
Masakrave
Dosjet thoshin
Shikimet i kishin atdhe
I kishin hartë gjeografie
Fshehur Evropës
Botë gënjeshtare

Në një gur varri
Të një shqiptari
Në dhe të huaj
Dhembje e mall e vuajtje
Dëshirë e fundit e tij
Eshtrat t’i vijnë në shtëpi
Botë gënjeshtare
Që nuk lexon kronikat
E gurëve të varreve
Të shqiptarëve

Nëse
Kur ta mësosh vetminë
Atdheu ka mbetur diku skajeve
Ruan një këngë për ty
Një këngë dashurie
Ku nuk mbetesh në shteg
Ku nuk të lënë këmbët
Në gjysmë të jetës
I vetmuar
Në ecje
Dheun e mëmëdheut
Dheun e mëmëdheut
E mori me vete
Një jetë
Thoshte
I mori erë
Erë dheu
Të mëmëdheut
Nuk e mori vesh
I humbi era e dheut
Apo dheu i mëmëdheut
Motive Sharri
I merrni me vete
Motet shpërnguljet
Sharrin e leni ku është
I merni kujtimet
Ngarkoni në shpinë
Dhe nisuni nëpër botë
Sharrin mos e prekni
Vijnë djepat
Pa Sharrin ngelin bosh
Kush i duron pastaj
Këto motive Sharri
Do të kthehem
Në rrudhat e ballit
Janë të gjitha udhët
Si u nisëm pa kthim
Kështu nënë
U plak toka
U plak nusja
A plaket pritja jote nënë
Hartat e kontinenteve
Të flejnë ballit
Dera e oborrit
Të rri në sy
U plak toka nënë
U plak nusja nënë

Nënë
Nënë
borxh tërë jetën
as nuk e thotë gjuha
as nuk i lanë emri
nënë
borxh edhe vdekjen