Mendime
Enver Bytyçi: Marrëveshja SHBA-Kosovë për energjinë dhe analogjia me Shqipërinë e Serbinë!
E premte, 29.07.2022, 07:44 PM
Marrëveshja SHBA-Kosovë për energjinë dhe analogjia me Shqipërinë e Serbinë!
Nga
Enver Bytyçi
Kosova
siguroi 236 milion dollarë grante nga SHBA-të për energjitikën. Pra grante,
falas, jo kredi! Marrëveshja që u nënshkrua në Uashington me Shefen ekzekutive
të Sfidave të Mijëvjeçarit, MÇ, Alice Albright (vajza e Madeleine Albroght),
parashikon që me këtë fond Kosova jo vetëm të vendosë në rrugën e zgjidhjes
problemet energjitike në vend, por të sigurojë edhe pavarësinë energjitike,
sidomos nga Serbia. Pra marrëveshja e 27 korrikut 2022 është historike nga çdo
pikëpamje e sidomos në pikëpamjen e forcimit dhe konsolidimit të shtetësisë së
Kosovës!
Pse
ndodhi ky hap shumë i madh jo vetëm në marrëdhëniet SHBA-Kosovë, por edhe në
rritjen e prezencës amerikne në rajon? Sepse Kosova ka një qeveri të përgjeshme
për vendin, një qeveri e cila është e angazhuar lufton korrupsionin, nuk grabit
pasuritë kombëtare. Sepse Kosova ka besueshmërinë e partnerëve ndërkombëtarë
për të marrë në dorë e menaxhuar jo vetëm kredi, por edhe grante, si ky për
energjitikën. Sepse Kosova ka aftësinë menaxhuese të këtyre fondeve.
E
kundërta ndodh në Shqipëri. Qeveria shqiptare nuk ka mundur asnjëherë të
sigurojë një fond kaq të madh falas për zhvillimin e vendit. Nuk ka mundur
madje të sigurojë kredi të buta. Dhe kjo është kosto shtesë që qytetarët
shqiptarë paguajnë për keqqeverisjen e tyre. Shqipëria këto kohë po vuan kriza
të shumta për shkak se aktorët europianë dhe amerikanë nuk janë të gatshëm të
shpenzojnë para për qeveritarë, të cilët i grabisin paratë në mënyrë të
paskrupullt.
Kur
kemi analizuar shkaqet pse Rusia nuk e dëshiron një Ukrainë fqinjë anëtare të
NATO-s e BE-së, kemi përdorur logjikën se Kremlini ka frikë se më pas
demokracia dhe liria ukrainase injektohen te qytetarët rusë. E njëjta gjë ndodh
në raportet midis Shqipërisë dhe Serbisë nga njëra anë dhe Kosovës nga ana
tjetër. Të dy këto vende, Shqipëria dhe Serbia, kanë frikë nga modeli i
qeevrisjës demokratike e funksionale në Kosovë. Sepse ky model injekton
reagimin qytetar në Shqipëri dhe në Serbi për përmbysjen e regjimeve
klepptokratike të këtyre dy venmdeve.
Marrëveshja
e Uashingtonit për zhvillimin energjitik të Kosovës dhe granti prej 236 milion
dollarësh është shëmbulli se si bota e qytetëruar përkrahin dhe bashkëpunojnë
me qeveritë e pakorruptuara dhe të demokracisë reale në një vend. Ndërsa për
Shqipërinë e Serbinë, sado mbështetje politike të kenë Edi Rama dhe Aleksandër
Vuçiq, nuk bëhet fjalë për një grant të tillë. As e mendon dikush në Perendim
se mund të sponsorizohen qeveritë që grabisin buxhetet e vendeve të tyre.
Serbia
e sidomos Shqipëria kanë refuzuar funksionet themelore të shtetit, atë të
rritjes së mirëqenies e të zhvillimit ekonomik, të sigurisë e mbrojtjes, të
zhvillimit të arsimit e shkencës dhe atë të politikës së jashtme. Në fakt
Serbia i ushtron këto funksione, edhe pse një shtet autoritar. Kosova I ushtron
ato në kushtet e një demokracie reale. Ndërsa Shqipëria ato i ka zevendësuar me
një funksion të vetëm, atë të grabitjes së pasurisë kombëtare dhe taksave të
qytetarëve!
Këto
realitete kompromentuese për shtetin e bëjnë Shqipërinë një republikë bananesh,
një pjesë e të cilave "zhduken" nën kujdesin e shtetit ende pa
mbërritur anija në bordin e portit të Durrësit. E një qeverisje e tillë që
drejtohet nga piratët e detit e të tokës, nuk mund të thirret as nga MÇ e
SHBA-ve, as nga ndonjë mekaniëm fondesh në Bruksel e kryeqytete të tjera të
botës demokratike. Ndaj dhe Shqipëria e Serbia shohin alternativa të tjera në
Lindje. Për këtë përdorin atë që Rama dhe Vuçiq e quajnë Open Balkan. Në fakt
kjo iniciativë synon veç tjerash burime financiare alternative nga shtetet
totalitare, sidomos në vendet arabe e gjetkë. Rama dhe Vuçiq e paraqesin Open
Balkan si modelin e Organizatës së të Panagazhuarve të Titos dhe e përdorin si
mjet për grabitjen e fondeve të sheikëve. Madje ata e thonë hapur se Ballkani i
Hapur është alternativë e iniciativave europiane si Procesi i Berlinit.
E
gjitha ndodh, sepse autoritarizmi dhe sistemi kleptokratik i qeverisjes nuk i
favorizon të realizojnë financime nga Perendimi. Prandaj dhe marrëveshja e
nënshkruar në Uashington në prani të presidentes Osmani dhe kryeministrit Kurti
duhet parë si shenjë vlerësimi për standardet e modelin demokratik në Kosovë.
Kjo është arritja më e madhe e Kosovës pas rrëzimit nga pushteti të
grabitqarëve të mëparshëm, të cilët për të mbajtur pushtetin hodhën në treg
sovranitetin dhe territorin e vendit.
A
ka probleme me demokracinë edhe Kosova? Për mendimin tim po. Problemet më të
mëdha janë konceptuale. Pra tendenca për të kontrolluar çdo operator qeverisës
në detaje me shqetësimin se "ku po gabon njëri ose tjetri"! Prirja
për perfeksionizëm të çon në autoritarizëm. Prandaj dhe është e nevojshme që
autoritetet e Kosovës të ushtrojnë një demokraci funksionale me zhvillimin e
autonomisë së plotë dhe krijimin e mekanizmave të kontrollit për zbatimin e
ligjit. Jo me metodën e "Big brather-it"!
Por
sido që të jetë, Kosova është vendi më demokratik në rajon për shumë e shumë
arsye. Mbi të gjitha atë e qeveris një qeveri që lufton korrupsionin e krimin e
organizuar si asnjë qeveri tejtër në rajon. Prandaj qeveria dhe institucionet e
Kosovës janë të besueshme. Ky besim i jep asaj kredite politike, ekonomike,
diplomatike e financiare në botë! Pikërisht këto kredite i mungojnë qeverive të
korruptuara të rajonit tonë!