Përparim Hysi: Kur të këndon shpirti

Kur të këndon shpirti

Libri me poezi"Pjalmi i shpirtit" i MYZAFER BERBERIT

(ese)

Nga Përparim HYSI

Më së fundi, më ra në dorë libri me poezi i MYZAFER  BERBERIT "Pjalmi i shpirtit". MYZAFER BEBERI ka emrin e tij të nderuar në  fushën e"LETRAVE", po se po,  por dhe  më tej. Është një krijues disaplanesh dhe kudo ku ka lëvruar me penën e tij,  ka një kontribut jo të pakët:si prozator, që nga tregimet, skicat dhe deri tek romanet. Është autor monografish, eseve, artikujve shkencorë, artikuj për letërsinë, kulturën, artin dhe deri në studime historike.Tani vjen para lexuesit me librin me poezi"Pjalmi i shpirtit". Është një  përjashtim në biografinë e tij krjuese dhe, në të njëjtën kohë, është një përkim i bukur: përjashtimi, aq sa e njoh unë, natyrisht,  se është i prirë ndaj prozës dhe përkimi:MYZAFER BERBERI mbushi 80-vjeç dhe"qerasi" veten duke i falur lexuesit shpirtin e tij. Kur them, "i fali shpirtin", kam parasysh se poezia del nga shpirti. "Del nga shpirti dhe ka destanicion shpirtin", - thoshte i NDJERI MOIKOM ZEQO.

*     *    *

Mbyllur brenda nga një ditë me shi, dje mbasdite dhe deri në çastet që po bëj  shkrimin për të, për të"paguar sado pak, darovinë bujare të autorit", pa tjetër dhe zë e hamendësoj për këtë vëllim me afër 190 poezi që janë shkruar në një kohë të gjatë: filluar në kohë të djalërisë dhe vazhdon poezia dhe tani, kur autori sapo mbushi 80-vjeç. Më vjen ndërmend, veç të tjerëve, MBRETI SOLOMON që thoshte:"... është mirë që njeriu t'i gëzohet mundit të tij".Dhe ky"mundi" i POETIT MYZAFER BERBERI ka filluar qëkur dhe vazhdon dhe sot e kësaj dite."Mundi" i këtij , MYZAFER BERBERIT, është në disa fusha, po këtu,  në "panelin e poezisë" ai jo vetëm krijon vlera artistike, por na fal relaks shpirtëror dhe neve,  lexuesëve.

Fransua  MITERAN, ish-President i FRANCËS, ka thënë dikur:" Secii ka "drogën" e vetë. Droga ime, është heshtja.Pa heshtjen, unë nuk do të mundja që të hyja në shpirtin e gjërave". Kurse"droga" për t'u futur në"shpirtin e gjërave", për MYZAFER BERBERIN është krijimtaria dhe, në këtë vëllim:poezia. HERMAN HESE thotë diku:" Edhe gjërat e vdekura për POETIN kanë jetë dhe vepra e POETIT është biografi e shpirtit të tij".

Pa qëndruar në poezi të veçanta në vëllimin"Pjalmi i shpirtit", dua të them se  që nga titulli, libri është si"një fshat që duket dhe nuk do kallaus".Dhe se sa relaksohesh, kur lexon njërën pa tjetrës, poezitë, ndjen një farë"çlodhje aktive",  një ndjenjë freskie apo flladi që të hyn në shpirt. Unë që lexoj dhe, pa modesti të rreme,  librat i shikoj me një sykritik,  nuk kam se si mos të vijë në mend POETI I MADH PERSIAN,  MEVLANA XHALALUADIN  RUMI (1207-1273) që ka thënë:" Kur i bën gjërat me shpirt, ndjen një lumë gëzimi që lëviz brenda teje". Pa dyshim, që kështu ka ndodhur me poetin, MYZAFER BERBERI. Ka shkruar siç ka ndjerë, pa komplekse se, prapë s'kam si mos i referohem RUMIUT që thotë:"Dua të këndoj siç këndojnë zogjtë e pyllit dhe, pa e vrarë mendjen, se kush dëgjon dhe çfarë mendon.".

*      *     *

Poezitë janë të cikleve të ndryshëm. Herë janë me rimë të përputhur dhe herë, pa ruajtur as rimën dhe as metrikën Kjo ndodh se shkruan siç ndjen, por, pas çdo poezie,  ka një mesazh dhe kjo ia rrit karizmën poetit.Në gjykimin tim, poezia"Hyjnizon në qiell", kushtuar nënës, është antologjike. Në klithmat lebetitëse për NËNËN që"është hynizuar në qiell", gjen një shpirt të dhembshur si të"plazmuar" në gjak. Është një poezi goxha e gjatë, se POETI  tenton sikur mos të ndahet nga një dhimbje malli dhe,  nëse ndodh kështu,  unë mendo se për POETIN është e qartë:"Nuk ka si dashuria për nënën". Jo më kot, PEDAGOGU i madh zviceran, PESTALOCI thotë:-Vetëm nënat janë ato që na duan, pa na parë".Poezia është shkruar në vitin 1984, por imazhi i dashurisë për nënën, vazhdimisht mbetë bashkëshoqërues dhe ja tek shfaqet më 21 shkurt 2021 tek poezia"Dritëdhënses":-Fjala jote, ar, e shtrenjtë/....dritë në mendje e në shpirt, nënë/.....i përjetshëm ndrit shpirti yt, si diell.

NËNË TEREZA tek poezia homonime, është"diell që ngroh botën".  Ndërsa për Rilindësit thotë:"...zemra u derdh mjaltë për ATDHE dhe shpirti u bë dritë dhe diell;Poeti ka guximin qytetar dhe t'u bërtas me urrejtje politikanëve cipëplasur:"Mbatthjani! se ata janë pjellë e gjithë mbrapësive në vend. PERSI BISI SHELLI jo më kot ka thënë:-Poetët u bien burive të betejave".

Nuk mund ta mbyll këtë ese modeste, pa u ndalur dhe tek cikli i poezive erotike.Zora Noale Hauston thotë:" Dashuria e bën shpirtin tuaj, të dalë nga guacka ku është futur".Lexoni "Përgjërohem" dhe do shijoni një lirikë që të ngroh shpirtin, sado që është shkruar në vitin 1969:"... syçkat e zeza/yje që shkëlqejnë/më shumë se zemrën/jetën ma rrëmbejnë.Tek "Zjarr dashurie" ka një kulmimacion poetik:"...ah, ta dish, sa fort të dua/ pa ty, as diell, as botë, nuk ka për mua."

Mund të vazhdoja dhe me poezitë tjera, por dhe me kaq, mendoj që lexuesi bën mirë ta lexojë këtë libër"Pjalm shpirti" se ka për të përfituar kënaqësi shpirtërore. Që në kohën e tij, GËTE,  shkruante:" Çdo ditë të dëgjojmë një këngë të vogël; të lexojmë një poezi të bukur dhe të flasim sa më pak". Mendoj se tek"poezia e bukur" është dhe"Pjalm shpirti". Në vëllim gjen poezi me muzikalitet dhe ajo që të çuditë është fakti se ky, MYZAFER BERBERI, shkruan poezi dhe tani në moshën 80-vjeçare.Pyetjes së lexuesit, se si është e mundur, dua t'i përgjigjem me atë thënien proverbiale të Lordit anglez ALFIER TENISON që thotë:" Forca ime ka forcën e dhjetëve, sepse zemra ime është e pastër".Kush e njeh, kështu është dhe MYZAFER BERBERI, ndaj i uroj jo vetëm të bëhet njëqind vjeç,  por të vazhdojë  të"pijë atë"drogën " e tij, në gjithë fushën e krijimtarisë".

Tiranë, 9 janar 2022