Luan Kalana: Mokra e dijes dhe kulturës

MOKRA  E  DIJES   DHE  KULTURES

Nga Luan Kalana

Duke degjuar kengen “Vajzat e Pogradecit” m’u ringjallen kujtimet e mbresat per ato vitet e rinise,gjate kohes qe ishihim mesues ne Pogradec kenduar nga kengetarija famoze e mirenjohura Ermira Babaliu dhe tashme nga kengetarja e talentuar Blerina Matraku dhe te tjere…

Mendoj se kenga ka nje histori rrugetimi ne titull me te vjeter,ajo titullohej me pare

‘Vajzat e Bishnices” me kompozim te Iilmi Sulollarit dhe kenduar nga kengetarja popullore pogradecare Roza Dhami,e njohura per dutetet e saj brilante me kenget qytetare  te treves pogradecare.

Por origjina e saj e kompozimit dhe titullit eshte kah hershme me titull “Vajzat e Osnatit” e krijuar nga fisarmonicisti i estrades te Pogradecit i pavdekshmi ,ish kolegu im Mesuesi,mjeshtri muzikant ,maestro Vangjo Tona.Kur ishim bashke mesues ne Rodokal te Mokres,Vangjua e kompozonte me fisarmoniken dhe kendonte edhe ne syte e mij ne dhomen e gjumit.Ai here pas here ne cdo varg me pyeste, si i  dukej ,une e pelqeja shume.Ne fillim ajo u kendua me titullin “Vajzat e Osnatit”(kishte debuleseVangjua,ato  ishin vajzat me te bukura te Pogradecit)deri se erdhi ne dite tona, ne nje hit “Vajzat e Pogradecit”sot Kenga eshte nje himn qytetar per femrat  e Pogradecit.

Po cili eshte krijuesi, i pare,muzikanti Vangjo Tona?!

-Nostalgji ,krenari dhe respekt te pashoq,per Pogradecaret,per nxeneset e mija pogradecare ,inteligjente dhe te turpshme,per ato gra punetore te pashoqe  si burrat,te veshura me ate veshje te e kuqe bardhe me qendisma dhe me paracka qe tringellinin,per ato nena bujare e shume te dashura ,per ata prinder arsimdashes ,per ata mokrare te fisme qe per ne mesuesit kishin respkt maksimal,te paharueshem.

Nuk do te harojme mikpritjen bujare ne shtepine e tyre me te fjetur ,te ngrene e te pire ne familjen e te pavdekshit patriottit Halil Menkshit ne Homezh.Kam shkruar gjate ne librat e mij,po kesaj rradhe ne keto reshat grimca,dua te kujtoj,kolektivin e mesuseve te shkolles 8-vjecare Rodokal,ne Moker qe e perfshinte lokaliteti i Proptishtit.

Ishte nje kolektiv kompakt inteligjent e vellazeror,te perkushtuar si mesues dhe edukatore te aposionuar  ,percues te jetes te re qytetare ne fshat.Ishim qe te gjithe te huaj,vetem njerin e kishim vendali,drejtorin Ramadan Gjaten nje mesus serioz dhe i nderuar,nga fshati Homezh,gjysem ore larg Rodokalit.

Shumica ishin nga qyteti i Pogradecit ,te tjeret nga fshatrat perreth,nga Lini,Starova dhe Verdova dhe ne dy tre korcare.Rinim e flinim aty tere javes ,kishim dy dhoma ne shkolle ngjitur me klasat .Gatuanim vete ,nuk kishte menxa aso kohe,se mos haroj se as drite elektrike ,me llamba vajduri e kalonim naten.

Ishim nje kolektiv kompakt me nje harmoni shoqerore per tu patur zili,te qeshur ,shakatore dhe teper sportiv ne kohen e lire,luanim shpesh volejboll.Ishim te gjithe beqare,me perjashtim te Ganiut nje bure esmer zotni,,kishte trekolupuce ,ai shkonte e ne mes jave ne shtepi .Kishim dhe nje gje mangut si kolektiv,nuk kishim asnje femer mesuese.Nje mesuese vajze e re nga qyteti i Koces,erdhi vetem diten e epare te shkolles ,pastaj iku duke hedhur nje gur mbrapa.Nuk e ndjenim mungesen shoqerore te femrave se e kompesonim me moshen tone gazmore.

Ralle ka ndodhur  neper shkolla te tjera ne Shqiperi ,nje kolektiv intelektual me shpirt artisti,nje gje e ralle qe nuk e kam hasur ne asnje kolktiv ku kam qene mesuse ne disa fshatra ne Pogradec ,Korce e ne Devoll.

Esati nje mesuses gjimnazist pogradecar,nje aventurier i moshes ,iku fluturoi drejt e neTirane ne Konostudio,si figurant filmash me vone regjizor filmi(dy filma artistike.)e te tjere qe ndoqen rrugen e artit..

A ju besohet ?! Ne kolektiv kishim pese shoke mesues qe i binin ,luanim bukur fisarmoniken..Vangjua ,maestrua mjeshtri,edhe Todi i Linit,qe e kishte sjelle edhe fisarmoniken ne shkolle,Kadriu,e kishim patriot nga KurilaDevoll,i biri Hoxhes me origjine nga Menkulasi,qe dhe ky e kishte me vete fisarmoniken,nje te vogel (alla kozakshe),Ganiu edhe ky ishte fisarmonicist i talentuar,i nje  grupi romesh qe te dielave shkonin neper  dasma,Edhe mesuesi gjimnazit provizor nga Verdova,qe zevendesoi “korcaren”.Ke te degjoje me pare kur luanin me kete istrument melodioz muzikor,kenaqesi dhe kenge dhe hare gjithe naten deri vone.Mbizoteronin serenatat korcare,aq te dashura per pogradecaret ,ato kenge ishin te preferuara per ne dhe qe i leshonim zerat tona pa kufi soparano baso,duhete e tjere si ajo “Varkat po niseshin drejt liqenit,,”.

Do te vecoj,maestron mjeshtrin e fisarmonikes ,meues Vangjo Tonen,nje djale i qeshur e simpatik me pamje burrerore.Nje shok e vella me te gjithe ,i qeshur ,gazmor dhe i respektueshem.Vangjua ishte “rregjizarit i kolektivit”,nutaralizuesi i shakave te teperta,harmonizuesi i cikerimave ,nje mesues edukator model me pervoje prinderore.ishte person.

Arsyeja qe shkruaja keto reshta ,mirenjohje respekti ishte kenga “Vjazat e Pogradecit,”si pikenisje ketyre kujtimeve,krijimi kompzimi per koleget e mij mesues te Pogradecit,per muzikantin fisamonicistin  mjeshter maestron te pavdekshin Vangjo Tona.Me Vangjon i vazhduam lidhejt,ai erdhi ne Bilisht edhe ne Vishocice me estraden e Pogradecit,ia shtruam dhe nje dreke ne shtepi.E di, si i tha Vangjua ,mamasa time rahmet paste ,te dy:

-Lanin (Luanin) ,te jesh krenar qe ke bere nje djale te tille xhevair dhe artist.Ne Luanin ne Pogradec e kishim dhe e deshim si vella.(me falni per komplimentin.) dhe ngriti disa shendete se e kishte qejf rakine.

Rrugen tone te dijes ,kete tradite e vazhduan ish nxenesit tane,qe erdhen Mesues ne shkollat tona si Selvija ,Selman Bizgjoni qe me pas u be Drejtor i shkolles se re 8-vjecare ne Homezh,prandaj jemi krenar dhe ndjeme kenaqesi kur degjojme kengen “Vajzat e Pogradecit”.

Luan Kalana -ish Mesuses, Moker, Pogradec.