| E enjte, 26.08.2021, 06:00 PM |
POETI DARDAN, AVDUSH CANAJ
Nga
Atdhe Geci
Poeti dardan, Avdush Canaj, është poeti më me talent në letërsinë tonë për fëmije e të rinj. Ofshamën poetike të Avdush Canajt e gjejmë në 13 librat e tij të botuar deri tani. Bukuria e figurave dhe personazheve në veprën e Avdush Canajt , shkëlqen me tërë shtrirjen dhe bukurinë poetike.
Bota
artistike e shkrimtarit, Avdush Canaj është e mbushur me Gjeneral pa epoleta
(1993), Lepurush çokollatash (1994), Gonxhe nga Jupiteri (2000), Zogu në derë
(2003), peshku me pizhame (2008), Mollët me syze (2010), Dallëndyshet e gjumit
(2011), Fluturat me sandale (2013)si dhe
së fundmi librin, një yll të pret.
Atdheu
s´është mal i babës
të
shitet kur të duash,
as
livadh që kositet
për
kuajt e askujt
Atdheu,
është gjak i të gjithëve.
Poeti
dardan, Avdush Canaj, është zë i pangjashëm me poetët e tij pararendës. Avdushi
fjalën poetike e merrë nga fëmijët e tokës dardane, nga të lashtit e të rinjtë,
nga ata që do ta trashëgojnë çdo shkronjë të luleve me sandale dhe, çdo
shkronjë të fluturave të livadheve e të pyjeve ilire. Poeti dardan, Avdush
Canaj, talentin e tij e shprehu qysh si nxënës i klasës së shtatë të fillores.
Ne
ramë
Të
jeni melodi e këngës
Ëndrrat
t´ju vijnë me flutura,
të
ecni drejt…
Që
nga ajo kohë e rinisë së tij, Avdushi nuk ndalon të rrëmon më të bukurën për
fëmijët dhe të rinjtë dardanë.
Dëgjo
si fëshfërijnë gjethet
Në
Koshare! Dëgjo! S´fëshfërijnë.
Era
lexon vargjet e Agimit
Në
shpinë të lisave.
Poetja
dhe studiuesja e letërsisë shqipe, Qibrije Demiri, në një gazetë të përditshme
të Prishtinës, mes të tjerash do të
shkruaj për librin, „Gjeneral pa
epoleta“; “Nga ky libër duhet veçuar ciklin Lule me sandale, vjershat e të cilit janë të
realizuara mirë dhe trajtojnë suksseshëm
dimenzionin e dashurisë tek fëmijët e të rinjtë.
Ti
s´e di se peshqit
Fletoret
e lapsat
i
kanë prej algave
shkruajnë
kaltërsisht
pa
shenja pikësimi.
Poeti
dardan, Avdush Canaj, u lind me 12 Qqershor, 1955 në Koretin të Komunës së
Dardanës. Shkollën fillore dhe të të mesme i kreu në Gjilan, ndërsa studimet
për Letërsi dhe Gjuhë Shqipe, në Prishtinë. Avdush Canaj është vëllai i poetit
Alush Canajt, i vrarë, nga UDB e Serbisë. Alushi dhe Avdushi ishin poetë të
lindur nga natyra. Avdushi, pas vrasjes së vëllait të tij poet kurrë nuk iu nda
shkrimësisë.
E
veshi vjersha
Fustanin
me manushaqe
I
vinte cubel,
S´kishte
asnjë kopsë
Fustanin
mund t´ia merrte era
Sa
here të donte…
Pak
ylber ia fali qielli
Nga
kutizë e barit
Kopsat
ia dha kamomili
E
kordelin për beli
Reja
e bardhë…
Në
vitin 1977 fal talentit të tij krijues, Avdushi punësohet në Televizionin e
Prishtinës, gazetar, në programin për fëmijë. Avdushi në vitin 1983 ishte
ushtar në Sarajevë, dhe nga aty u nxor “si intelektual i rrezikshëm” para
gjyqit ushtarak në Sarajevë duke e dënua
me 5 vjet burgim të rëndë. Pas kryerjes së burgut Avdushi sërish kthehet në
RTK, respektivisht në Programin për fëmijë në emsionet artistike.
Nëse
niseni tek unë
pyetni
kumritë,
e
ndonjë trëndëlinë,
lehtë
e gjeni shtëpinë
te
dera ju pret dardha
me
fustan të bardhë,
Mirë
se keni ardhë!...
Poeti
dardan, Avdush Canaj është shpërblyer disa herë në konkurset letrare në
Dardani. Në vitin 1998, disa reportazhe të tij për luftën në Drenicë, janë
botuar edhe në të përditshmen autoritaive gjermane “Frankfukter Rundschau”.
Avdush Canaj është përfaqësu në Antologjinë e shkrimtarëve për fëmijë e të rinj
“Me xhaketën kuq e zi”, botuar në Tiranë.
Bukuroshet
ilire
Ishin
kështu si ti
Me
fustan të luleve
E
sandale fluturash…
Celulari
s´pushon.
Ngutu!
Një
yll me kapelë
Të
pret te porta e verës
Në
valsin e ëndrrave
S´niset
pa ta.
Poeti
dardan, Avdush Canaj, me talentin dhe shkrimtarinë e tij, letërsisë sonë të
bukur dhe botës së librit shqiptar ia dhuroi poezinë më me domethënie për kohën
tonë. Motivet, figurat, shprehjet artistike, heshtja e diellit mbi ca
rrëzëllime, ylberet, janë gjithësia e poetit dardan, Avdush Canaj. Po e mbylli
këtë ese me një varg flori të poetit anglez, Xhorxh Bajron, në një shëtitje
nëpër Çamëri; A nuk janë malet valë dhe, qielli pjesë e shpirtit tim, dhe unë pjesë e tyre? I tillë
është edhe poeti ynë dardan, Avdush Canaj. Suksese poet!
Atdhe Geci – Dortmund
25 .08. 2021