Kulturë
Haxhi Mehmetaj: Kisha katolike e Drenicës e shndërruar në kishë ortodokse
E diele, 14.06.2020, 04:19 PM
Kisha katolike e Drenicës e shndërruar në kishë ortodokse
Nga
Haxhi MEHEMTAJ
Në
fshatin Leqinë të komunës së Skenderajt, në trevën e Drenicës, rrëzë një kodre
te ulët e të pyllëzuar, të quajtur më toponimin Kisha, jo larg gjurmëve të
vendbanimit mesjetar, gjendet kisha mesjetare e shek. XVI kushtuar Shën Gjonit. Kjo kishë ishte ngritur sipëri
themeleve të një kishe të shek. XIV, kushtuar Shën Kollit. Kisha është më një
anijatë, përmasash 10 x 5.10m. Ajo është restauruar dhe venë nen mbrojte të
Ligjit në vitet 60-ta të shek. XX. Përmasat e kishës kanë qenë me të mëdha para
restaurimit, gjë që shihet nga vazhdimi i themeleve të pronarteksit në anën perëndimore. Hyrja nga ana e jashtme
ndodhet në anën jugore të pronarteksit. Muret e kishës janë ngritur nga gurët
konglomerat të lidhur më llaç gëlqeror. Ato kanë qenë të pikturuara nga ana e
brendshme me afreske motivesh liturgjike, të cilat në masën me të madhe janë
dëmtuar. Trashësia e mureve të jashtme është 90cm, kurse muri ndarës ne mes të
anijatës dhe pronarteksit është i gjerë 70cm.
Sipas
një shkrimi të botuar në librin “ Kosova dikur dhe sot”, Prishtinë 1973, faqe
951, kjo kishë nga kisha katolike ishte shndërruar në kishë ortodokse: ”...në
fshatin Leqinë është një kishë e vogël, shumë më e vjetër sesa Manastiri i
Deviqit, për të cilën konsiderohet së se pari ka qenë kishë katolike, e pastaj
është shndërruar në kishë ortodokse. Këtu është gjetur një kryq i madh, i
stolisur me flori, të cilin fshatarët e kanë ruajtur me xhelozi. Kur banoret e
Kollashinit e rrëmbyen ketë kryq, shpërtheu konflikti i armatosur, në të cilin
u përzien edhe pjesëtaret e kombësisë shqiptare, në anën e bashkëvendësve të
tyre, dhe e kthyen kryqin në kishën e vogël”.
Brenda
sipërfaqes prej 5 – 6 ari ,në terrenin e pyllëzuar të kodrës, në veriperëndim
të kishës së Shën Gjonit ndodhen varret mesjetare të shënuara me lloje të ndryshme të kryqeve të gurit.