Shtesë » Shqipëria Etnike
Revista "Shqipëria etnike" Nr. 3/2008
E marte, 23.09.2008, 06:30 PM
SHQIPËRIA ETNIKE
Revistë e pavarur tremujore:
informative-kulturore-politike
Për:
-Shqipërinë Etnike në kufijtë e saj
-Riatdhesimin e Shqiptarëve
të dëbuar me dhunë
-Luftëtarët e Rënë të Kombit Shqiptar
Viti VIII/IX nr. 3/ Korrtor-Veror-Frytor- 2008
Çmimi: për Mërgatë: 5 CHF, 3 €, 3 $
për Vend: ( Kosovë-Maqedoni-Shqipëri) 1.50 €
Prokredit Bank- Prishtinë-(Kadri Osmani)
Nr. i llogarisë:1110162085000136
Drejtor: Gëzim Marku
Kryeredaktor: Gani Mehmeti
Zv.Kryeredaktor: Halil Xani
Redaktorpërgjegjës: Adem Berisha
Zv.Redaktorpërgjegjës: Kadri Mani
Lektore: Jeta Bytyçi
Kompjuterist: Besnik Mehmeti
Anëtarë Nderi në Redaksi:
Rexhep Bunjaku, Ibrahim D. Hoxha,
Fetah Berisha dhe Ramadan Rexha
Simboli: Qamil Nivokazi
Shtypshkronja: „KOSOVA“- Prizren
Dizajneri: Festim Kodra
Adresa: "Shqipëria Etnike"
c/o Kadri Osmani
Kodra e Diellit
Rr. “Mehmet Gradica” nr. 64
10000 Prishtinë
Redaksia ka të drejtën e redaktimit
e të lekturës të punimeve
Shkrimet dhe fotografitë mund
të kthehen: me kërkesën dhe
shpenzimet e autorit.
________________________
Numri i parë i revistës tonë
"Shqipëria Etnike" doli më 10
Qershor 1999: në 121-vjetorin e Lidhjes
Shqiptare të Prizrenit 1878-1999; prandaj
kjo Lidhje është busulla jonë orientuese
KRYEARTIKULLI
Të jesh Kryetar i Komunës, i Akademisë, i Republikës
nuk
do të thotë vetëm të korrësh merita e të presësh shirita!
/Kërkohet kthesë radikale në shoqërinë shqiptare/
Nga Kadri Mani
Të nderuar qytetarë të parë, dashtë fati e ngelshi të parë!
-Kësaj radhe po prek një plagë (e shumë të tjera) të kahershme: përshëndetjet në gjuhë të huaja nëpër odat tona shqiptare dhe predikimet reaksionare të klerit mysliman nëpër xhamia: Merhaba-selamalejkym!! Të paktën, Ju të mos bini në ato nivele kur jeni prezent...
Pra pak ditësh ishim në një restorant afër xhamisë në Vushtrri, kur në tavolinën tonë erdhi edhe hoxha, relativisht i ri, Mulla Bedria, i cli u shpreh: Skndërbeu ka qenë armik dhe Amerika është armike!!
Po ju pyes juve e pastaj bashkërisht ta sheshojmë këtë problem: përse të mos mbrohen me ligje figurat tona kombëtare dhe miqtë tanë? Përse të mos kriminalizohen paraqitjet publike si vepra kundërvajtës apo vepra penale?
Xhemati ynë gati 100% analfabetë hesht dhe iu bën amin predikimeve të tilla, në të kundërtën ata do ta nxirrnin imamin jashtë? Komunistët dhe fetarët e pa fe e të pa atdhe, e fyejnë edhe shenjtëreshën tonë Nënën Terezë: vetë myftiu Naim Tërnava vazhdon trumbetimet publike se kinse Nëna Terezë paskësh qenë magjupe!! Vite me radhë Dr. Sabit Uka ka tentuar kot ta bind "myftiun" e indoktrinuar që të heq dorë nga ato predikime përçarëse!?!
Letërsia e veriut është 100% e krishterë dhe abetarja ishte nga Naum Veqilhaxhi, të helmuar nga shallvarexhinjtë e Stambollit, apojo?
Institutin Albanologjik me dekada dhe edhe sot e ka pushtuar skllopi socialist i duetit Rexhep Qosja-Rexhep Mejtani!! Këtë gjendje e kemi edhe nëpër komuna nga sivëllezërrit e tyre: Faik Shkodra, Hysen Matoshi, Sadri Fetiu, Muhamet Pirraku... me të cilët disa nga Ju e keni grurë dhe rrini gju më gju nëpër oda, ku po ju shohin dhe po ju gjykojnë masat!?!
Adem Demaçi-Rexhep Qosja duhet të arrestohen dhe të përgjigjen për tradhti të lartë antikombëtare, unë jam prokurori; kurse aktakuza ngrihet lehtë nga vetë shkrimet e tyre të inkriminuara dhe paraqitjet publike në dëm të bashkimit.
-Lypsarët në të gjitha anët!
-Të pastrehët!
-Invalidët!
-Gjysmë të çmendurit enden rrugëve pa kujdesin e shoqërisë!
-Falsifikatorët e të korruptuarit nuk mund t’i luftojnë Institucionet e molepsura!
Shënohet dita ndërkombëtare e të zhdukurve
30-08-2008
Kombet e Bashkuara kanë shprehur shqetësim lidhur me mijëra njerëz të cilët janë zhdukur me forcë dhe po bën thirrje për t’i ndihmuar ato.Organizata të Kombeve të Bashkuara për Çështjen e të Zhdukurve me Forcë, lëshoi sot një deklaratë ku shpreh keqardhjen për gjendjen e njerëzve të zhdukur, ndërkohë që OKB-ja po shënon ditën Ndërkombëtare e të zhdukurve.
Në deklaratën e saj, kjo organizatë me seli në Gjenevë thotë se shumë prej të të zhdukurve janë fëmijë dhe në disa raste me të meta fizike dhe psikike.
Në deklaratë bëhet thirrje për informacione më të sakta për të zhdukurit dhe për ndjekje penale kundër akteve të zhdukjes me forcë.
Që nga themelimi i saj më 1980, grupi i punës i OKB-së ka paraqitur më tepër se 50 mijë raste individuale pranë qeverive në afro 100 vende duke iu bërë thirrje për ndërmarrjen e masave për zgjidhjen e këtij problemi.
Veprimtarë humanitarë në gjithë botën kanë bërë demonstrata duke kërkuar gjetjen e njerëzve të zhdukur si pasojë e konflikteve politike, etnike ose fetare.
ÇORODITJE E ÇORIENTIME MUZIKORE-KULTURORE!!
“Askush si duket nuk është marrë më thellë me analizën e shkaqeve të moralitetit, jo vetëm te fëmijët, por edhe në popullsinë e rritur. Të mos flasim për një lloj stihie, ose ndoshta indolence në fushën e kulturës e të krijimtarisë, ku, këtë e shohim të gjithë, të thuash pa ngjyrë pa ashtuquajtura “kulturë masive” të thuash pa ngjyrë, pa asnjë porosi, pa asnjë kualitet. Po ta shohim në mënyrë analitike serioze gjendjen në muzikën tonë, po t’i shikojmë disa kaseta dhe shirita me “këngë popullore” dhe me humor “të ri”, patjetër do të konkludojmë se kemi arsye për brengosje, se manipulohet shumë me patriotizëm, me ndjenjat e njerëzve, me demokracinë, me shijen (pa shije) sa për të bërë biznes dhe për të fituar sa më shumë para me bejte të llojllojshme, të zbrazta, këtu e në diasporë. Dhe, kjo s’vlen vetëm për hapësirën tonë kosovare. Është problem i përgjithshëm, pa dyshim i madh. Duhet të brengosemi dhe të na kap droja të themi si dhe pse veprojnë disa njerëz me melosin tonë dhe çka na ofrojnë si këngë të ashtuquajtura popullore, ose edhe argëtuese, këtu te ne. Shpesh ndodh që të dëgjojmë këngë me melodi që s’kanë asgjë të përbashkët me melosin autentik shqiptar, të dëgjojmë ndonjë “mikst” melodish, madje edhe fjalësh, (ndonëse ato janë shqip) të këngëve turke, greke, sllave, jevge, madje edhe arabe dhe kushedi se çfarë, por që në vend të haresë e të përjetimit artistik, shkaktojnë në shpirtin tonë zemërim, hidhërim.
Pse vallë? Pse kështu? A ekziston në ndonjë kënd të vetëdijes tonë kolektive, shtetërore, institucionale apo edhe indiduale përgjegjësia për këto dukuri? A mund të ndikojmë më kështu që t’ua premë rrugën sadopak bastardëve të kulturës sonë?A mund të na kushtojë kjo shtrenjtë si lëndim dhe krijim shprehish? Sido që të jetë, ka mundësi të veprojmë, ta shtrojmë rrugën më ndryshe, me kritere më serioze, me përgjegjësi kombëtare, që doemos duhet ta kemi, qoftë si opozitë, qoftë si opozitë, si pushtet (përkundër preokupimit me shumë probleme të rënda), por edhe si popull i zgjuar, si komb me perspektivë, që ndërlidhet dhe prore është në korrelacion me lashtësinë tonë, me veçoritë më cilësore dhe autentike të kulturës sonë. Dikush mund të thotë “ka kohë për këto punë”, sepse tani për tani jemi të ballafaquar me disa bëma të tjera, më me rëndësi. Megjithatë, është dhe duhet të jetë detyrim i dorës së parë, imperativ, pikërisht kujdesi për arsimin e kulturën, për shkencën dhe shëndetësinë, për krijimin dhe ngritjen e kuadrove të afta, do të thotë për një politikë më rigoroze kur është fjala për lëmenj, ku unë shoh boshtin e të gjitha çështjeve, madje kushtëzimin e perspektivës për një jetë më të mbarë”
(Bajram Kabashi: “ME HASAN MEKULIN”, Prishtinë, 1977, f. 36-38)
Demir Krasniqi
“TALLAVA”
Haj, medet, medet-e
Po bëjnë djem e çika –
N’ duar t’ kujt ka mbet-e
Kënga dhe muzika?!
N’ duar t’ matrapazëve
Me shkolla fillore,
Që kurrë nuk e deshën
Këngën popullore!
Që s’ njohin traditën,
Toskërishte, gegërishte;
Por na e ndalin rritën
Me këngë magjupishte?!
Humben këngët tona
Me atë bukuri-e!
Himn në dasmat tona –
“Çaje Shukarije!?”
Shih çka m’ tha një dit-e
Producent Maskari –
Këngët e traditës
Nuk po i han pazari!
-Po deshe albumi
T’ shkojë si bakllava,
Këndo këngë magjupishte
N’ stilin “Tallava!”
Demir Krasniqi, Gjilan, më 04.07.2008.
Parodi
TV – SHOW “PËRSHESHI”
Kam një hall e kam një zor –
Si të bëhem moderator?!
Si ta gjejë një firmë – sponsor,
Që të dal n’ Televizor?!
Ta drejtoj një SHOW “PËRSHESHI” -
Me një gjuhë që e flet sheshi,
Mysafirët do t’ i ngjeshi,
Vet do t’ flas e vet qeshi!
Vet këndoj e vet vallëzoj,
Vet veten e lavdëroj,
Vet bëj pyetje - vet përgjigjëm,
Para kamerave do të digjem!
Si boksieri n’ mes të ringut -
Nuk di pyetjet e Keplingut!
S’ ka rëndësi për mysafirë,
Por të jam kudo n’ pasqyrë!
Për t’ u bërë vërtetë shoumen –
I shti njerëzit me krye n’ legen,
Për t’ ngrënë kunguj , për t’ ngrënë molla,
Këtë humor ma mësoi “ shkolla”!
Për ide dhe maskarada –
Bëj skenar për humoriada!
Mysafirëve u bëj mashtrimet –
Unë vetë i marr shpërblimet!
Gjilan, më 19 Korrik 2008. Demir Krasniqi
Agim Gashi
BOMBARDIMI I KANGËS SHQIPTARE
Producentët n´kamë janë çu
T´gjitha forcat i kanë bashku,
Me kangëtarë e me këngëtare
Me i shpallë luftë kangës shqiptare
Nga çdo anë ndihmë kanë kërku
Armë të randa me ju çu:
Ju çoj sinta Japonia,
Tarabuka vetë India,
Çon ezane Arabia,
Shumë gazela u çon Turqia,
Erdh buzuku nga Greqia,
E Llambada nga Brazilia!
Satelitët i kanë shterngu,
Për hava tuj fluturu,
Shpi për ship me ateru
Kangën shqipe me bombardu;
Tatlisesi ai komandant,
N´Kumanovë ka ba desant,
Luftë e madhe ashtë zhvillu
Kanga shqipe ashtë plagu!
Pllasin lopë, blegërojnë kallusha,
Plot kaseta na u mbush fusha,
Na u mbush fusha, na u mbush mali
Prej dashnisë po digjet djali,
Armatosen kërriçe e mushka;
Zinxhir n´vesh, kumona n´gusha,
S´mund po i nxjerrin topat prej lloçit
Dul Shehidja prej kallamoqit!
Kanë hap´ gojë bretkana e zhaba,
Këndojnë himnin „ Shiki-shiki-aba“!
Ja Muhamede jarabi,
Bane llugë si n´Arabi!
Shkyn gabzherrat, fryhen n´gusha,
Me Dadusha e me Salusha,
Me Nazusha, me Fatusha,
Me Zemrusha, me Takatlusha,
Fryhen n´studio me bedena,
E knojnë shqip si Lepa Brena!
Therrin vashat n´mes t´Prishtinës
Tu´ jau hangër rruzën e shpinës!
Nga Dr. Shefkije Islamaj
Janë po ata deputetë që vetëm me pagat dhe përfitimet e tjera prej
pjesëmarrjeve ne mbledhjet e komisionet parlamentare (thuajse pagat mujore që marrin dhe që kapërcejnë shumëfish pagat e tjera nga buxheti i Kosovës, nuk parakupton pjesëmarrjen e tyre në mbledhje dhe komisione) kanë arritur të shumëfishojnë pasurinë e tyre, madje duke blerë edhe shtëpi të reja. Njoh nga ata personalisht.
Janë nga ata që edhe veshjet sportive i blejnë me para ëe parlamentit ose që heshtin keqpërdorimet e vjedhjet më drastike të kolegeve të tyre deputetë.
Janë po ata deputetë që asnjëherë nuk e kanë shtruar çështjen e pensioneve nacionale për njerëzit që kanë dhenë kontribute të veçanta në fusha të ndryshme të dijes, të kulturës, të jetës shoqërore në përgjithësi në Kosovë.
Janë po ata deputetë që kanë skajuar e nënçmuar në mënyrën më përulëse me 40 euro si ndihmë sociale shumë njerëz që kanë kuptim të veçante për Kosovën, ndihmë të cilën e merr çdo njeri qe kalon moshën 65 vjeçe.
Janë po ata deputetë që personalitetet si Adem Demaci, Idriz Ajeti, Rexhep Qosja, dhe shumë të tjerë jo vetëm shkrimtarë, albanologë e veprimtarë të shquar për çështjen e Kosovës, po edhe të tjerë njerëz me merita - mjeke, inxhiniere, ekonomiste e eksperte të fushave të tjera, i kanë përqeshur dhe vazhdojnë t'i përqeshin për mundin dhe sakrificat e tyre dhenë jetës dhe zhvillimit te Kosovës.
Kam frikën se Parlamenti i Kosovës, Qeveria e Kosovës dhe institucionet e tjera me rendësi në Kosovë po promovojnë vlera te tjera matëse për kontributet nacionale. Meritore dhe te shpërblyer çdo ditë e më shumë janë ata që jo vetëm nuk i kane dhënë asgjë Kosovës, ama asgjë, po ata që e kanë lodhur Kosovën me zhvatjet që i bëjnë pa fije turpi.
Kam frike se po promovohen "vlera" që nuk i ka njohur si te tilla kurrnjehere populli shqiptar në historinë e tij.
Mosrespektim, vjedhja e gënjeshtra, u benë të moralshme në jetën tonë shoqërore, fatkeqësisht.
Deri kur?
Me respekt
Shefkije Islamaj
09.11.2007
(Shqipëria Etnike/Viti VII nr. 4/ Verdhor-Brymor-Dimëror - 2007
E mërkurë, 14-05-2008, 05:42pm (GMT+1))
Anomalitë tona shqiptare shihen nga helikopteri, vetëm kur të krahasohemi me miqtë tanë kroatët: kroatët janë shumë më përpara shqiptarëve dhe më të stabilizuar: ata janë më se 500 vjet më përpara nesh me alfabet e me universitet!!
Te kroatët dihet se cili është i pari, i dyti, i treti:
Ustashët u frymëzuan me shkencën e Babait të Atdheut-
1.Dr. Ante Starçeviqit, por shembull dhe model i tij prej atdhetari dhe shkencëtari qe-
2.Dr. Milan Shufflay. Tezat e Shufflay-t se Kroacisë nuk i takon vendi në Ballkan, etj, se Kroacia i takon rrethit të qytetëruar të Evropës, i pranoi edhe-
3.Dr. Ante Paveliqi.
Kjo renditje e lakmueshme te shqiptarët jo vetëm që nuk ekziston sot, por nuk shihet që mund të ekzistojë as për njëqind vjetët e ardhshme!?!
Është menduar se i pari ynë është Skënderbeu, se i dyti është Lekë Dukagjini... ama por çka mendon deveja e çka mendon devejari!? Dr. Hysamedin ferri (shpirti i vaftë në ferr!), ka magjistruar në temën: “Skicë e mendimi politik shqiptar”, ku tenton ta nxjerrë Skënderbeun tradhtar e Hamzanë atdhetar!!
Dhe këtij turkoshaku as ia prish kush nga masat e gjera shqiptare dhe as studentët e tij!?!
Magjithatë, derisa ekziston simpatia reciproke midis kroatëve dhe shqiptarëve, ka një fije shpresë,se do ta ndjekim shembullin e tyre:
“Veçanërisht më gëzon fakti, që shqiptarët (Arbanasi) të cilët jetojnë në Kroaci, e të cilët janë simpatizues të mëdhenj të Milan pl. Shkufflay-t, qysh në kohën kur e kam kryer këtë dorëshkrim, e shprehën dëshirën që të përkthehet në gjuhën shqipe. Kjo vërtet është edhe pasojë logjike e simpative të hapura të Shufflay-t ndaj këtij populli të vogël e trim, fati i të cilit në shumëçka ka qenë i ndërthurur me fatin e kroatëve”[1]
Po flitet se shumë prindër jua kanë ndaluar fëmijëve të vet që t’i përcjellin në TV diskutimet e deputetëve (grindjet e sharjet e rrahjet), nga frika se mos degjenerohen fëmijët e vet!?
Dhe në fund: kush po na bën fjalorët dhe enciklopeditë në mënyrë gjysmë-profesionale dhe gjysmë-ilegale!?!
Kërkohet kthesë radikale në shoqërinë shqiptare.
Shëndet.
Kadri Mani
www.shqiperiaetnike.bravehost.com
(kadrimani@hotmail.com, etnike@gmail.com, admin@zemrashqiptare.net
Adem Berisha
E hënë, 08-09-2008, 06:08pm (GMT)
|
Adem Berisha u lind më 03. 05. 1948. në fshatin Gjyrgjevik i Madh të komunës së Klinës, fshat ky historik dhe vendlindja e heroit të pavdekshëm kombtar, Sadik Ramë Gjurgjevikut.
Rrjedh nga një familje e varfër fshatare por të paster për nga ideali dhe përcaktimi kombëtar. I ati i autorit Zeqë Ramadani ishte kinse i mobilizuar si partizan në luften e dytë botërore, por në vend të kësaj përjetoi marshin famëkeq e për shumë kënd edhe tragjik – ate drejt masakres së Tivarit të 1945-tës bashkë me disa bashkëfshatarë të tij si Jusuf Mangjolli, Prekë Martini, Tafil Bajrami e të tjerë. Kjo njësi pati fatin t’i shpëtonte masakrës së Tivarit si njësi plotësuese e arradhave partizane të Dalmacisë dhe Istres e duke iu falenderuar disa oficerëve kroatë të cilët e tërhoqen drejt destinimit.
Në dimërin e egër të 1947-ës bashkë me të vëllanë Rexhep Ramadanin dhe birin e vëllait Mus Rexhepin gjëndet i lidhur për kumbullat e Sali Gjokës për tri javë rresht, presion ky për të treguar se ku gjëndet Ukë Sadiku, Halil Sadrija (biri i vëllait) dhe Qazim Bajraktari i Astrazupit të cilët ishin pjestarë të organizatës patriotike Besa kombëtare e formuar në Kuvendin e LNDSH-së të mbajtur në fsh Doberdol të Llapushës më 4-5 gusht 1945. Kjo zgjatë deri më daten 17. 02. 1947. kur kuislingët dhe sherbëtorët e armikut iu bien në gjurmë dhe i qesin në pritë në fshatin Sferkë të Gashit, në avlinë e dhëndërrit të Ukë Sadikut – Sokol Dinit me ç’rast vriten në vend Halil Sadrija e Qazim Bajraktari ndërsa Ukë Sadiku plagoset rëndë por arrin të largohet nga vendi i ngjarjës e më pas zihet dhe sipas kërkesës së prokurorit të atëherëshëm, antishqiptarit të përbetuar e famkeq Ali Shukrija, ekzekutohet në Prishtinë.
I ati i autorit, Zeqa, vdes në moshen 40 vjeçare duke lënë pas të ëmen Shahen, bashkëshorten Fazilen, Ademin 6 vjeçar dhe Shabanin 1 vjeçar. Çka të flitet për jeten që pastaj kanë bërë këta bonjakë të cilëve pas tri vitesh iu vdes edhe gjyshja Shaha e ata mbesin vetëm në përkujdesjen e nënës Fazile 32 vjeçare dhe e cila jetoi deri më daten 17. 02. 2007.
Autori në kushte gati të pa para varfërie vazhdoi mësimet pranë shkollës fillore “Zejnel Hajdini” në Ujmirë dhe përkundër gjithë vështirësive, u dallua ndër nxënësit më të mirë të shkollës. Që atëherë ai ishte anëtar i grupit letrar të shkollës, atij dramatik dhe atij muzikor. Pas përfundimit të shkollës fillore me sukses të shkëlqyeshëm u regjistrua në shkollen normale atëherë “Silvira Tomazini” në Skenderaj si paralele e ndarë e normalës së Mitrovicës e cila pas ardhjes së Ahmet Malokut për drejtor, ndërroi emërin në “Hasan Prishtina”. Pas kryerjes së vitit të dytë në vitin 1965, për shkak të kushteve tejet të vështira ekonomike detyrohet të nderpres shkollimin dhe të punojë si mësues i pakualifikuar nëpër fshatrat më të largëta si në Gorozhup të Hasit, Carravranë, tani Gurbardh të Malishevës, Millanoviq, tani Shkozë poashtu të Malishevës etj. Në vitin 1968 përsëri këthehet si nxënës i rregullt në kl. e III-të të normalës në Mitrovicë në të cilin vit ndodhin demonstratat e nëntorit të cilat përfshijnë pothuajse të gjitha qytetet e Kosovës e poashtu edhe Mitrovicen, bartës te të cilave ishin nxënësit e normalës, ata të gjimnazit dhe të shkollës teknike nder të cilët edhe vetë autori i këtij libri. Edhe si normalist ia kishte ëndja që kohë pas kohe të merrej me shkrime, kryesisht poezi por ishte temperament dhe shkrimet e tij ishin të papërshtatshme për kohen. Kështu, gjatë ndejave me shokë shpesh kishte dëshirë të citonte vargjet e Migjenit
“...vetem unë me ju po kënaqem si fëmija,
unë, djepi i juaj, ndoshta edhe varri i juaj”.
Pas përfundimit të normalës me sukses të shkelqyeshëm punoi edhe dy vite të tjera si mësues ndërsa që nga viti 1973 punon si punëtor i administratës komunale në komunen e Rahovecit ku u dallua si një nder punëtorët më të mirë, vlerësim ky i cili ishte bërë gjatë
mbikqyerjes inspektuese të kryeinspektorit të atëherëshëm për financa të Kosovës – Azem Hajdini – Xani, Vibar Hani etj.
Mirëpo gjithënjë e përcjellë fati i lig dhe asnjëherë nuk e lënë të qetë të punojë dhe të krijojë sepse si bir i familjës balliste, konsiderohej i papërshtatshëm dhe i rrezikshëm për bijt e “nënë Titos e të bab Partisë” (kështu e quanin ata veten kur e humbnin durimin), kështuqë shumicen e jetës mund të thuhet se e kaloi si “lepuri nëpër qën”.
Në periudhen e vlimeve politike të viteve të 80-ta hapur demaskon politiken diskriminuese e antishqitare të regjimit të kohës kështuqë në vitet 1989-90 u dallua si njëri nder aktivistët e parë në këshillin nismëtar për themelimin e Lidhjes Demokratike të Kosovës – Dega në Rahovec. Në Kuvendin themelues të Degës, në Krushë të Madhe, zgjedhet delegat i Kuvendit dhe anëtar i kryesisë së Degës të cilin aktivitet e vazhdon për disa vite. Poashtu ishte njëri ndër themeluesit e Sindikatës së Pavarur të organeve të administratës dhe judikatuës së Rahovecit e më vonë nga baza zgjedhet dhe delegohet si anëtar i Këshillit Ekzekutiv të SP të Degës së administratës dhe judikaturës së Kosovës pranë BSPK në Prishtinë.
Bashkëpunon ngusht edhe me Këshillin lokal të pajtimit në nivel komunal dhe bashkë me udhëheqësin e mirënjohur të këtij aksioni, tashmë të ndjerin prof. Anton Çetta si e aktivistët dhe veprimtarët tjerë të njohur siç ishin profesorët e Universitetit të Prishtinës prof. dr. Hajrullah Gorani, prof. dr. Rexhep Mehmeti, prof. dr. Zekeria Cana, prof. dr. , Muj Rugova e shumë të tjerë, merr pjesë në shumë pajtime të gjaqeve dhe ngatrresave.
Viteve të fundit kohë pas kohe merret me shkrime, poezi, të cilat i botoi në përmbledhjen poetike “Krenaria dhe pikëllimi”. Në dorëshkrim, ka të gatëshme për botim përmbledhjen e dytë poetike “Lulja la lulishten” Këtyre viteve ballafaqohet me sëmundjen e kancerit në mushkëri por ende e perballon me plot dinjitet e krenari . Është entuziast dhe i pandalëshëm ndërsa për miqët dhe bashkëpunëtorët ka një shpirt tepër dashamirës.
(Nga redaktori i librit: Fetah Berisha, prof.)
Adem Berisha: Njeriu jeton për derisa të jetojë vepra dhe kujtimi për të
E shtune, 06-09-2008, 02:31pm (GMT+1)
Njeriu jeton për derisa të jetojë vepra dhe kujtimi për të
Nga Adem Berisha
|
Berisha - Rugova – Mani |
Zotëri Kadri Mani, të faleminderit për shkrimin tuaj "DR. IBRAHIM RUGOVA STRATEG I PAQES DHE I LUFTËS /Përkujtojmë Kryetarin tonë të ndjerë në prag të pavarësisë/ " por edhe gjithë shkrimet dhe vlerësimet tuaja të drejta e pa mëdyshje duke mos rënë nën ndikimin e rrethanave dhe politikave ditore dhe duke mos anuar nga interesat e ngushta personale apo klanore. Zoti e bekoftë shpirtin dhe veprën e profetit tonë të kohës së re, vizionarit e largpamësit, strategut të paqes dhe luftës për lirinë e popullit dhe atdheut të tij, njeriut të dashurisë i cili kurrë nuk diti të urrente dhe përgojonte individët që kishin mendim të ndryshëm nga filozofia e tij politike lidhur me çështjen kombëtare shqiptare në përgjithësi dhe çështjen e Kosovës në veçanti, presidentit të parë e historik të Republikës së Kosovës mu si Xhorxh Washingtoni për Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe atdhetarit të devotshëm i cili tashmë ka hyrë dhe mbetur në analet e historisë kombëtare shqiptare si figura më e ndritur e kësaj historie, krejt për derisa në këto troje bukës t'i thuhet bukë e ujit t'i thuhet ujë.
http://www.zemrashqiptare.net/comment/1809/
Por, ajme! Armikun nuk e ke vetëm ballpërballë, armikun i jashtëm, e përbrenda kolonën e pestë që të vret pas shpine! Ja se ç’shkruante gazetari ynë, Xhafer Leci për të më mbrojtur nga skllopi socialist në gjyqet zvicerane, më 02.04.2005:
LETËR
Zotni Kadri Mani,
Jam i mahnitur për së keqi. Kurrë në jetën time nuk më ka rënë të dëgjoj propagandë gojore e shkrime shpifëse të cilat fyejnë e akuzojnë njeriun se sa këto që lexova nga ata që shpifin kundër teje!... Si e ka guximin, kushdoqoftë, të akuzon dikë për vrasje pa ofruar asnjë dokument apo argument?! Unë personalisht jam pjesëmarrës i demonstratave të vitit 1968 e 1981, çka do të thotë se isha në rrjedha të proceseve politike në këtë periudhë kundërshqiptare nga ana e regjimit kriminal të Beorgradit. I kam njohur pakëz dëshmorët Rexhep Mala dhe Nuhi Berisha, njoh edhe dikë nga anëtarët e familjeve të tyre, i kam edhe vendas. Kurrë nuk më ka rënë të dëgjoj nga askush se Kadri Osmani është vrasës i tyre!?
Pse nuk shkruanin dhe nuk flisnin më 1984 kështu, kur ata u vranë, por tani në kohën kur Kadri Osmani nuk do të shoqërohet më me ata të cilët ende vazhdojnë rrugën e marksizëm-leninizmit, enveristo-stalinist!? Problem ky i tyre...
Më 1984 në disa numra të revistës “Zëri i Kosovës” patën shkruar me lavdërim për guximin stoik dhe atdhetar të Kadri Manit, se si ai qëndronte i pathyeshëm para UDB-së dhe gjykatave jugosllave. Asnjë njeri me mendje të shëndoshë në kokë nuk beson se Kadri Mani shokët e vet të idealit atëherë i kishte mashtruar... Kur ne e dimë të gjithë se z. K. M. u dënua me burg edhe më 1984 dhe nuk u shpërblye nga armiku, i cili gjithësejt e ka dënuar me 25 vjet burg, nga të cilat i ka vuajtur 17 vjet, me tri përsëritje!!! Dhe sikur të mos të shkatërrohej Pakti i Varshavës dhe të binte Muri Berlinit, kush e di edhe sa vjet burg do t’i vuante z. Kadri Mani?
Andaj e kuptoj shqetësimin dhe ngarkesat psikike dhe shpirtërore, të cilat ia kanë shkaktuar njerëz të papërgjegjshëm z. K. Mani.
Besoj tek drejtësia zvicëtare se njerëzit të cilët kanë shpifë dhe gënjyer pa asnjë fakt, do ta marrin dënimin e merituar.
02.04.2005
Xhafer Leci, Kiesweg 8, D-73257, tel. 07024/805270.- xhafer-leci@web.de
E njëjta letër e xhaferit në gjermanishte:
BRIEF
Sehr geehret Herrn Kadri Osmani,
Ich bin sehr enttäuscht. Nie in Meinem Leben habe ich von solhen Schreiben gehört oder gelesen, die enen Menschen so schwer beledigen können wie die verleugenten Schreiben, die an dich gerichtet waren. Wie traut sich jemand anderen wegen Todes anzuklagen ohne jegliches teligenommen, was bedeutet, dass ish mich in der politischen Entwicklug dieses Zeitraumes, in der die Albaner von dem kriminellen Regime in Beograd ujnterdückt wurden, auskannte.
Ich kannte die Helden Rexhep Mala und Nuhi Berisha einwenig. Ebenfals kenne ich einige aus ihren Familien, Welche aus meinen Geburtsort kommen. Es ist mir noch nie vorgefallen, zu hören, dass Kadri Osmani, der Mörder dieser beiden Personen ist.
Wieso redeten und schreiben nicht 1984, als die beiden umgebreicht worden waren, sondern jetzt in der Zeit, wo Kadri Osmanisich nicht mehr mit ihnen aufreunden wird. Mit denen, dieweiterhin den Weg des Marximus – Leninismus –Enverismus - Stalinismus eingeschlagen haben, was selbstverständich deren Problem ist.
1984 wurde Kadri Osmani in enigen der Zeitung „Zëri i Kosovës“ über seinen widerständlichen Mut gelobt, da er unvergeleichbar, wie kein anderer von dem jugosllawischen Geheimdienst (UDB) und den jugosllawischen Gerichten stand. Keine Mensch mir gesundem Menschenvestand würde glauben, Kadri Osmani seine freunde, die damals seinen ideal entspreichen, zu hintergehen. Wo wir doch alle wiesen, dass Herrn Kadri Osmani verurteilt wurde, also im Gefängnis sass und dies auch 1984. Er wurde nicht belohnt von dem Feind, der ihn mir 25 Jahren Haft verurteilt er 17 Jahre abgesessen hat. Wenn der Warschauer Pakt nicht abgesclossen worden wäre und die Berliner Mauer nichr gefallen wäre, wer wiess, wie lange er dann noch in Gefängnis gewesen wäre.
Ich verstechen ihre Aufruhe und psyhischen und seelischen Belastungen momentan, die ihnen die unverantwortlichen Menschen angetan haben. Ich habe vollstes Vertauen zum schweizerischen Recht, dass die Menschen, die ohne Bewise oder Fakten lügen und Betrügen., eine verdiente Strafe erhellten werden.
(Am 02.04.2005. Xhafer Lecaj, Kiesweg 8 D. 73257
Köngen Tel. 07024-805270.- e-mil:xhafer-leci@web.de)
MUJË S. BERISHA: SHKRIMTAR DHE PUBLICIST
Nga Kadri Mani
Është i martuar me zonjën Myrevete dhe kanë pesë fëmijë: Vlora, Sokoli, Merita, Violeta dhe Arbeni.
Me shkrime ka filluar të merret që nga shkolla fillore, ku punimet e tij i botoi në fletushkën e shkollës. Më vonë botoi poezi dhe tregime për fëmijë në "Rilindja" dhe "Bujku" - faqen për fëmijë, në "Pioneri", në "Zog mëngjesi", në "Mollëkuqja" dhe në gazetën "Bota Sot" - faqen "Bota e fëmijëve".
Aktualisht është drejtor i Kolegjit të parë privat të liçensuar në Kosovë "Aga Xhite", me seli në Ferizaj.
Është nismëtar i nxjerrjes të revistës AROMA të gjimnazistëve në Viti. Është anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës.
Jeton në Prishtinë, te Pallatet e Bardha.
VEPRAT
• "Zeqë Vërbani dhe koha e tij"
Monografi (libër publicistik), 1997
• "Kalorës Kaltërsie"
Përmbledhje poezish për fëmijë, 2000
• "Piktori i Vogël"
Përmbledhje tregimesh për fëmijë, 2002
Më poshtë:
"KALORËS KALTËRSIE"
/vjersha të zgjedhura/
ISHTE DIKUR NJË SHTËPI
Ishte dikur një shtëpi,
Çerdhe e ngrohtë e fëmijërisë,
Pallat ëndërrtash djaloshare
Kullë qëndrese e fisit tonë.
Aty së pari çava terrin,
Prisha qetësinë e mëngjesit,
Bëra edhe ca çapkënëri të tjera,
Por, meqë isha djalë dëshire
Prindërit u gëzuan shumë atë ditë
Dhe fare nuk më qortuan,
Por, më bekuan dhe pagëzuan
Me një emër kreshniku,
Ndoshta për ta mundur bajlozin e zi.
Dhe tani, kur shtëpia e lindjes
Pas shumë vjet qëndrese shkoi në muze,
Ndërsa vendin e saj e zuri shtëpia e re,
Mua më mbeti vegim kujtimi për të
Dhe për fëmijërinë e lumtur që më iku shpejt.
(1996)
ATDHEU
Beni im ti je i vogël
Të kuptosh se ç'është atdheu,
Sa e çmuar është liria
Ç'bëri për të Skënderbeu.
Pse Kosova sot përflaket
Pse Shqipëria më dysh u nda,
Je i vogël, ti o Beni!
Të kuptosh gjëra të mëdha.
Për atdhe e di shtëpinë
Xhan i babit ku më rritesh,
Djepin ku t'përkundi mami
Ku bën hapa, kah çapitesh.
Po ti rritesh, atdheu t'rritet
Si rrethore në flatrim shqipesh,
Kapton fusha, male, shkrepa
Si rrezore të fanitet.
Në çdo skaj të ngroh atdheu
Për të zemra t'rrah me gëzim,
Aty veten e ndjen të lirë
Sikur shqipet n'fluturim.
Ben, o xhan, ti je i vogël
Për atdheun pakëz di,
Po ti rritesh edhe mëson
Një atdhe ke, një Shqipëri.
(1999)
KY FLAMUR!
U qëndroi rrebesh furtunash
I pamposhtur asnjëherë,
Shumë njerëz trima ranë dhe fli
I frymëzoi për liri
KY FLAMUR!
Dhe kur erdhi Ditë e Madhe
Kryelartë u ngrit në Vlorë,
Nga Ismaili- Plak i Ri
Nga Isaja me shokë të tij
KY FLAMUR!
Kush është trim dhe bir shqiptari
Si në Kosovë e në Çamëri,
Si në tonën Nënë Shqipëri
I bën nder i jep fuqi
KY FLAMUR KUQEZI!
(1996)
SHKRONJAT SHQIPE
Vasha të bukura, të gjuhës motra
Bija të urta të një nëne,
ABECE... që hapin porta
Shqipet tona, magji zane.
Horizonte të dijes çelin
Lërojnë gjuhën, thellë, hulli
Rreze drite gjithkah mbjellin
Kanë një rrënjë, një histori.
Ca të zëshme si gërneta
Ca të heshtura s'ndihen hiç,
Armë të mprehta porsi heshta
Kur godasin mbi armiq.
Vasha të hirshme, vallëzojnë
Të stolisura me kordele,
Vogëlushet kur i shqiptojnë
Janë sheqerka, karamele.
(2000)
KALORËS KALTËRSIE
Vogëlush Beni sypetriti
Mendjen përplot fantazi,
Dëshiron t'i hipë raketës
Të ngjitet lart në gjithësi.
N'atë sfond të kaltër kupor
Si shqipet të fluturojë,
Do ta prek diellin me dorë
Nga lartësitë të sogjetojë.
T'i hipë dhe hënës së re
Asaj si nuse hirplotës,
Stolisur me rreze dielli
N'rrugëtimin e saj rreth botës.
Ta kapë atë Yll Mëngjesi
Në ballë ta vë xixëllim,
Natën ta bëjë si ditën
Errësira i sjell trishtim.
T'i hipë Qerres së Madhe
I vogël nuk do të mbesë,
T'shetisë kaltërsish t'qiellit
T'i fshijë retë me fshesë.
Do Beni dhe çfarë nuk do
N'atë të tijen fantazi,
Dëshiron t'u ngjitet majave
Ky kalorësi çilimi.
(1997)
KUR VJEN TI, LIRI KOSOVE
Kur vjen ti, liri Kosove
Je aguliçe, lulëkuqe je,
Agmi drite e ditës së re
Diell pranveror, rrezore;
Je stoli Trepçe, filigran ari
Bukuri Tanushe, je vetë hirësia,
Ajër, ujë, bukë e kripë
Vetë jeta je, ardhmëria;
Je sogjetar n'tokën Dardane
Shqiponjë që lirshëm flatron
Fushave, bregoreve, majë malesh
Flamur kuqezi që kudo vigjilon;
Je shkëmb graniti, ti lirijona
Fort do të mbahemi për ty,
Do të të ruajmë si dritë syri
Të mos verbërohemi përsëri.
(1999)
MOS HARRO KOSOVË
Ndër luftëra u poqe, u dogje
Kosovë kreshnike, trimëreshë,
Krenare qëndrove, s'u mposhte
Moj sokoleshë!
Nga hiri u ngrite, u rrite
Hije të paska e lirë të jesh,
Kosovë fanar, ti rreze drite
Moj sokoleshë!
Ditët e hidhura ti mos harro
Kosovë, o trime, emër me peshë,
Fortesë graniti prore qëndro
Moj sokoleshë!
Lulëzo Kosovë, vend begatie
Armë diturie n'liri ti ngjesh,
Ti mbesë dardane, bijë Shqipërie
Moj Sokoleshë!
(2000)
MODESTIA E SKËNDERBEUT
Kur Skënderbeu u kthye në Krujë
Erdhi qetas, pa zhurmë e pa bujë,
Me treqind kalorës dhe me një ferman
Shpejt e mori Krujën trimi kapedan,
Pastaj anembanë Gjergji dhe kushtrimin:
T'bashkohemi, o burra, të marrim vendimin!
N'Kuvendin e Lezhës të lidhemi në besë
Kush e do lirinë të rrojë a të vdesë!
Nga shkrepa të larta, maja t'Ilirisë
U lëshuan si ortiqe djemtë e Shqipërisë:
Gjergj Arianiti, Andrea Topia,
Theodor Muzaka, Lekë Zaharia
Dhe bujarë të tjerë, trima luftëtarë
E zgjodhën Skënderin komandant të parë,
- Të na prish, o Gjergj! - i thanë me një zë
Të shporrim nga dheu sulltanë, padishahë,
Të na prish, o Gjergj, ti për jetë e mot
Shqipëria jonë të mos jetë pa zot.
Dhe u priu Gjergji n'beteja me turkun
Nga atdhe i shqipeve u pastrua vrugu,
U çlirua vendi nga pranga t'robërisë
U zdrit Shqipëria me rreze t'(I)lirisë,
- Të na rrosh, o Gjergj, trim o Skënderbe!
Që lirinë na e soll në tonin atdhe!
- Lirinë nuk ua solla, në mes jush e gjeta,
- Të na rrosh, o Gjergj, deri sa t'jetë jeta!
(1999)
DY PUTHJE DHURATË
Në ditëlindjen e dhjetë,
Për çudinë e Benit,
Babai ia ngrehu veshët
N'vend se t'i jepte dhuratë
Të shijshme - një çokollatë;
Dhe e ngrehu përpjetë,
Diç mbi kokën e tij,
Pastaj e lëshoi lehtë:
- U rritsh si lis, o Beni! - i tha
Dhe e puthi në ballë;
- U rritsh më i madh se babi, zemër!
E uroi e ëma dhe e puthi në faqe.
Beni e shikoi babanë:
Ta arrijë iu duk i madh;
Babi e shikoi Benin:
- Do t'ma kalojë, - i tha i lumtur.
Edhe Beni, atë ditë, ishte i lumtur
Që mori dy puthje dhuratë,
Nga më të dashurit e tij
Dhe harroi veshët e skuqur
E të shijshmen çokollatë.
(1998)
PA TY JETA S'KA KUPTIM
(Blinës, mbesës në mërgim)
Ti je njomëzake
Lastar blinaje
Lule Balsami
Që shëron plagoma;
Ti Blinë e gjyshit
Bukuroshe e gjyshes
Për ty na djeg malli;
Kthehu dallëndyshe
Në çerdhen e ngrohtë!
Eja na fresko!
Gëzueshëm cicëro!
Lirshëm fluturo!
Të presim çdo pranverë
T'na vish shend e verë
Të na sjellësh gëzim
Pa ty jeta s'ka kuptim.
ZJARR DASHURIE NA MBAN NË JETË
(ose dialog me ata që i dua dhe më duan)
Unë: Ju dua, o prindër, mbi çdo gjë tjetër,
Ata: Lum për ty bir, ti gëzim i jetës!
Unë: Ty dada Artë në zemër të mbaj,
Ajo: Gim, xhan, o vëlla, loçka e motrës!
Unë: Arbër, o yll, ti rrita ime!
Ai: Krah më ke Bacë, i yti jam!
Unë: Goni, o Goni më i miri shok!
Ai: S'të ndaj nga zemra se rritemi tok.
Unë: Dard(h)ane imja, dashuri hirplotë!
Ajo: Me afsh të dua, zemra ma thotë!
Unë: Dhe ti Moll(e)Kuqe mendjen ma tretë,
Ajo: Zjarr dashurie na mban në jetë.
(1999)
DREJT SHTIGJEVE BURIM DRITE
Gushti iku bashkë me vapën
Shtatori erdhi me freski,
Drejt shtigjeve burim drite
Vogëlushët nisen me agmi.
Hapërojnë andej nga shkolla
Nga gëzimi nuri u qesh,
Me çantën plot libra ngjeshur
Krenari është shkollar të jesh.
Yllka, fatose, fatosa
Nxënës të zë syri shumë,
Flutura të lehta si era
Drejt dritës vërshojnë s'i lumë.
Shkolla nga larg u buzëqesh
Krahëhapur i prit n'qafim,
Shtatori i ktheu gjallërinë
Pa fëmijë jeta s’ka gëzim.
TI VOGËLUSH DHE DETI
Vera është e nxehtë
Dielli të përcëllon,
Mbi syprinë të detit
Ti vogëlush noton.
Deti të puth në faqe
Në syçka, në ballë,
Lehtë të gudulisë
Me pikat stërkalë.
Deti të miklon
Me valë si biluri,
Dielli të praron
Me rreze purpuri.
Rrezitesh, noton
Buzëdetit anekënd,
Prej plazhit të Ulqinit
Deri në Sarandë.
Gjithandej shtegton
Brigjeve të Ilirisë,
Me mijëra dëshira
Në ëndrra të ardhmënisë.
SI U NJOHA ME PIONERIN
(Shkruar në pesëdhjetëvjetorin e
daljes së "Pionierit" - revistë letrare
për fëmijë.)
Më kujtohet ishte shtator
Kur mësuesi na tha:
-"Pionieri" erdhi në shkollë.
E pyeta mësuesin pa djallëzi:
Si duket ai Pionieri
Burrë i vjetër, djalë i ri?!
Qeshi mësuesi me lezet
Pastaj nga çanta e nxori
Të bukur një gazetë.
-Ja, ky është "Pionieri"
Shok i juaj, o fëmijë
Ju sjell tregime, poezi...
E shikova me kërshëri
E lexova fletë për fletë
Ma mbushi zemrën dashuri.
Dhe e bëra të ngushtë shok
Asnjëherë pa u ndarë
Dhe u rrita me të tok.
Prishtinë, 20.12.1997
DËSHIRA E BENIT
Beni shkoi në det
Me prindërit e vet
Dhe me gjyshen Tabë
Të mësojë ndonjë përrallë.
Atje në Tivar
Pa shumë marinarë
Të gjithë me uniforma
Me kapela me fjongo.
Aty i lindi një dëshirë
Të bëhet dhe ai i tillë
Të lundrojë nëpër det
Me shokët e vet.
Ta shohë Adriatikun
Ta kalojë Atlantikun
Ta shohë dhe peshkaqenin,
I cili e frikëson Benin.
Të shkojë gjer në Nju-Jork
Të hyjë në Ist River
Të flasë për çarmatimin
Të luftojë kolonializmin
Të mbrojë dhe palestinezët
Të kërkojë paqe për njerëzit.
(1987)
UJKU E QENGJI
Ujk' i plagosur qimen ndërroi
Nga gjakpirësi u bë urtak,
Me qengjin marrëveshje bëri
Të mos i kërkojë më hak.
Ujku - qengjit:
Ti pije ujë në fund të lumit
Unë shuaja etjen te burimi,
Ujin kurrë s'ma turbullove
Për urti jepet shpërblimi.
Ma shtrij dorën e pajtimit
T'i lëmë zënkat përgjithmonë,
Tash e tutje të bëhemi miq
Qengjat e tu lirisht të lodrojnë.
Ujku me vete:
Veç një gjë s'duhet harruar
Se jam ujk, s'mund bëhem tjetër,
Sa të shëroj plagët e trupit
Do ta vazhdoj zejen e vjetër.
(1998)
FËMIJA DHE PESHKU I VOGËL
Fëmija lëshoi grepin në det
Donte peshk të hante për drekë.
Peshkth i uritur përpiu karremin
Fëmija shpejt mbështolli kalemin.
N'syprinë u duk i vogli peshk
I frikësuar i tha vogëlushit Çesk:
-Më lësho të lutem, të jetoj dhe pak
Pastaj kur të rritem më zë prapë!
Fëmijës iu dhimbs peshk i ngratë
Lehtë hoqi grepin, mos t'i rrjedh gjak.
Peshku falënderoi fëmijën shumë
Dhe i gëzuar kërceu në ujë- bëlldum.
Pastaj doli përsëri në syprinë
Peshkatarit i la porosinë:
- Nëse e lëshon grepin sërish në valë,
Jam mbushur mend, s'gaboj or djalë.
Fëmija i gëzuar që shpëtoi jetë
Mbeti pa peshk, po në shpirt i qetë.
(1997)
PISHTARËT E DITURISË
/Mësuesve veteranë/
Erdhën bashkë me shkronjat
Dhe dashurinë në zemër,
Nga Shqipëria Mëmë
Në Kosovën– Bijë trime,
Në vatrën e vëllait
Plot kalamaj të uritur
Për dije sa për bukën.
Dhe na i hapën shkollat,
Dhe na e ndritën mendjen,
Dhe na e shtuan shpresën,
Me shkronjat fanar drite,
Me shkronjat atdhetare,
Dhe na e shtuan rritën
Nga pjerrët– vertikale.
Ne për jetë borxh ua kemi
Një falënderim dhe zotim:
S’do t’i harrojmë prore
Këta të arsimit pishtarë,
Dhe hapin s’do ta ndalim
Deri në fitore
Tiranë, 1.11.1996
Bajram KABASHI fale token e vet ne Kosove per themelimin e Qendres Kulturore Arbrore “Papa Kelmendi XI”!
Vijon teksti i plote origjinal nga Bajram KABASHI : NISMË ATDHETARE: FALI TOKËN NË GURRAKOC TË BURIMIT PËR NGRITJEN E QENDRËS KULTURORE ARBËRORE “PAPË KELMENDI XI” PONTIFEX MAXIMUS. (Projekt-ide për të cilën kërkoj edhe përkrahjen e të tjerëve)
Papë Kelmendi XI (Papa Clement-i XI) ka prejardhje prej një familjeje bujare të Veriut të Shqipërisë. Familja e tij luftoi përkrah heroit tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, për çlirimin e Shqipërisë nga pushtimi i Perandorisë
Për shkak të kësaj përkrahjeje edhe kjo familje, si shumë familje të tjera fisnike shqiptare, pas pushtimit otoman të tokave shqiptare, u detyrua të largohej nga Shqipëria për në Itali. Atje veprimtaria politike dhe intelektuale e kësaj familjeje vazhdoi të japë ndihmesën e vet të madhe në zhvillimet shoqërore.
Si çdo papë, edhe Papa Kelmendi XI, bëri ndërmarrje të rëndësishme gjatë kohës derisa ishte në krye të kishës. Gjatë papatit të tij Italia veriore
Ndihmesa e tij e jashtëzakonshme është edhe në një plan tjetër: Papa Kelmendi XI asnjëherë nuk harroi gjakun dhe rrënjët e tij, edhe dy shekuj pas shpërnguljes në Itali të familjes së tij, edhe pasi u bë kreu i Kishës Katolike, d.m.th., Papë, me gjithë detyrat e tij shumë të rëndësishme baritore, kulturore dhe politike në kohë shumë të trazuara. Me shembullin e tij ai ishte dhe mbetet një nga personalitetet shembullore në historinë e atdhetarizmit shqiptar.
Papë Kelmendi XI - Stema e Kelmendit XI
Papë Kelmendi XI është nismëtar i drejtpërdrejtë i Koncilit apo Kuvendit të Arbënit (1703) [origj. Concilli i
Në kohën e Papë Kelmendit XI, Francesco Mario da Lecce-ja hartoi dhe botoi edhe Gramatikën e Gjuhës Shqipe (1716) dhe shkroi fjalorin e gjuhës shqipe, i cili ka mbetur i pabotuar deri në ditët e sotme.
Vetëdija e lartë e një njeriu të këtillë të jashtëzakonshëm si Papë Kelmendi XI, atdhetaria shembullore dhe dashuria e tij për ruajtjen dhe kultivimin e gjuhë shqipe kanë ngjallur tek unë gjithmonë respektin dhe adhurimin e përhershëm. Sa më shumë që kam lexuar dhe kam mësuar për këtë Arbëror të madh, aq më shumë më është shtuar krenaria dhe adhurimi për të. Dhe aq më shumë jam ndier i turpëruar që më parë nuk e kam njohur dhe nuk e kam ditur figurën e tij. Si shqiptar ndihem borxhli ndaj tij, por edhe ndaj një vargu të tërë atdhetarësh të lënë menjanë për shkak të paragjykimeve politike, kulturore e fetare të kombit tonë. Gjithmonë kam pasur bindjen se një komb i cili nuk është mirënjohës ndaj bijve më të zgjedhur dhe më të përkushtuar të tij do të mbetet gjithmonë në errësirën e padijes dhe nën hijen e marrëzisë. Borxhi ynë ndaj këtyre njerëzve, ndaj veprave të tyre fisnike duhet të jetë detyrë atdhetare e çdo Shqiptari. Prandaj, duke u nisur prej këtyre bindjeve të çiltra dua të filloj këtë nismë për “Coat of Arms of Pope Clement XI” , sjelljen në Atdhe të kujtimit dhe veprës së Bijve apo më mirë Etërve të Arbërisë.
Duke parë se institucionet kulturore shtetërore shqiptare nuk janë duke bërë punën e dëshiruar e të duhur në drejtim të ringjalljes shpirtërore të kombit tim, mendoj se populli shqiptar duhet të gjejë vetë mënyrat për të dalë nga kjo gjendje amullie. Unë kisha dashur që nisma ime të jetë vetëm fillimi i asaj që do të ishte ndriçim i plotë dhe i vërtetë kombëtar.
Burimit (Komunës së Istogut), me sipërfaqe 1000 metra katrore, me qëllim të ndërtimit të një Qendre Kulturore Arbërore, e cila do të merrej kryesisht me hulumtimin, botimin dhe editimin e të dhënave të shekujve që janë lënë në harresë deri në ditët e sotme. Ai Institut dëshiroj të quhet ’Papë Kelmendi XI’, Pontifex Maximus.
I vetëdijshëm se për Papa Kelmendin e XI-të në të ardhshmen do të bëhet edhe më shumë në nivelet institucionale të popullit shqiptar, megjithatë, si bir i këtij populli që vazhdimisht duhet ta ndriçojë rrugën e vet të dhimbshme nëpër histori, në kërkim të identitetit të cënuar, e shoh të nevojshme që për kujtim të këtij njeriu, atdhetari e fetari të madh, të veprës së tij largpamëse, të jashtëzakonshme në favor të kombit, t’i them: ’Papë Kelmendi XI, Bir dhe Atë i këtij populli, urdhëro në tokën arbërore’. Në këtë mirëseardhje dëshiroj që të bashkohen sa më shumë arbërorë kudo ku janë që “Festën e rikthimit” ta bëjmë edhe më të madhërueshme.
Dëshiroj të deklarohem personalisht ashtu sikurse edhe në emër të familjes sime që toka ime në Gurrakoc të Burimit, mu në qendër, në vendin ku kryqëzohet rruga Pejë-Mitrovicë dhe Istog (Burim) - Klinë, definitivisht i takon Papa Kelmendit të XI-të, Arbërorit, andaj të tjerëve u takon që ta shpiejnë përpara idenë time e të familjes sime. I qoftë falë toka ime sepse është edhe toka e tij, e çdo shqiptari zemërbardhë e atdhetar!
Jam i gatshëm që të bashkëpunoj me të gjithë ata, institucione apo individë, të cilët kanë ide për ta pasuruar këtë Nismë qoftë me ide, qoftë me ndihmesa materiale për t’i dhënë formën konkrete projektit tim tashmë të shfaqur në formë ideje. Të gjithë ata që në çfarëdo mënyre do ta ndihmojnë realizimin e këtij projekti, paraprakisht i falënderoj nga zemra duke ua shprehur mirënjohjen time më të thellë.
Vëllazërisht, Bajram Kabashi më 28 nëntor 2007 Norvegji
-------------------
Qazim Bllaca - njëri nga shtatë drejtuesit kryesorë të lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit
E shtune, 09-02-2008, 10:09pm (GMT+1)
Nga Rexhep Shahu
I
Tridhjetë vjet nëpër ferrin dhe burgjet komuniste në Kosovë e Shqipëri
Qazim Bllaca, njëri nga të gjashtëmbëdhjetë fëmijët e Ramë Bllacës, patriotit që kishte penguar planet serbe për shpërnguljen e shqiptarëve në Turqi dhe këtë e kishte paguar me jetë, ndoqi gjurmët e të jatit dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore përdori gjithë potencialin e vet intelektual për t'iu kundërvënë planeve shfarosëse çetnike dhe këtë edhe ky e pagoi me tridhjetë vjet burg në Kosovë e Shqipëri.
Të hënën, në moshën 90-vjeçare(18 korrik 2005), vdiq në Prizren Qazim Bllaca, njëri nga intelektualët e parë të Kosovës, një nga themeluesit e Lidhjes së Dytë të Prizrenit, gjatë viteve 1942-1944 deputet për Kosovën në Kuvendin Kombëtar të Shqipërisë me seli në Tiranë dhe nënministër në Qeverinë e Rexhep Mitrovicës. Është njeriu që kaloi mbi 30 vjet në burgjet komuniste të Kosovës e të Shqipërisë, për të përfunduar në një heshtje të pazakonshme për personalitete të tilla gjatë dekadave të fundit të jetës në Prizren, pas kthimit nga Shqipëria në vitet e shtatëdhjeta, një kthim që kishte shqetësuar Beogradin, por që asokohe nuk e pati forcën ta trazonte përsëri. Ishin Mahmut Bakalli dhe Asllan Fazlia, dy funksionarë politikë - të Partisë dhe të pushtetit, që e ndihmuan. Po japim në vazhdime shkrimin që autori e kishte hartuar deri sa protagonisti ishte gjallë.
Iu bashkua gjermanëve për t'i luftuar çetnikët serbë
Vështirë të ketë njeri aktiv në botën shqiptare, aktiv për të ditur rreth historisë sonë kombëtare rreth qëndresës kombëtare, sidomos gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe dekadave të sundimit komunist, që të mos ketë dëgjuar për Qazim Bllacën.
Qyteti i lashtë i Prizrenit dhe Suhareka e kanë pritur dhe shpallur hero që ditën e parë të hyrjes së trupave gjermane në Prizren gjatë Luftës së Dytë Botërore. Sepse, Qazim Bllaca ishte ai njeri që i thirri në ndihmë trupat gjermane për të shpëtuar shqiptarët prej masakrave të ushtarëve dhe çetnikëve serbë në Bllacë, Suharekë e më gjerë. Qazim Bllaca i doli atëherë në rrugë autokolonës gjermane, që vinte nga Qafa e Duhlës për në Prizren, dhe u dha ushtarëve gjermanë një letër të shkruar prej dorës së tij në gjermanisht, në të cilën u tregonte se serbët po bënin kërdinë mbi popullsinë civile shqiptare, po i vrisnin e masakronin vetëm pse ishin shqiptarë etnikë në trojet e tyre, dhe u kërkonte ndihmë gjermanëve. Dhe ashtu u bë. Ushtarët gjermanë i vunë përpara çetnikët serbë dhe shpëtoi Bllaca e fshatrat përreth. Shpëtoi Suhareka, Prizreni e krejt Kosova. Po atë ditë Qazim Bllaca u priu gjermanëve, duke udhëtuar në krye të autokolonës gjermane, në automjetin e parë të saj drejt Prizrenit. Ai ishte njeriu që prezantoi shqiptarët para armatës zulmëmadhe gjermane. Udhëtoi me oficerët gjermanë, pa me sytë e tij se si kapitullonin serbët para gjermanëve, ata serbë që zi e gjëmë u k ishin shkaktuar shqiptarëve brez pas brezi.
Patriotizmin e trashëgoi nga i ati, Ramë Bllaca
Natyrisht, aq sa i ka premtuar ajo kohë udhëtimi, Qazim Bllaca u ka folur oficerëve gjermanë për shqiptarët, për vuajtjet e tyre nën thundrën serbe, për hiret e virtytet e bukura të shqiptarëve, për zakonet e lavdërueshme të tyre. Por sado pak t'u ketë folur Qazimi gjermanëve mirë për shqiptarët e keq për serbët, edhe vetë prezenca e tij i ka mikluar e bindur oficerët gjermanë për fisnikërinë e shqiptarëve. Sepse realisht gjermanët kishin hasur në një fisnik shqiptar, i cili po u kërkonte ndihmë atyre të shpëtonte prej barbarëve serbë bashkëkombësit e tij shqiptarët. Dhe kështu autokolona gjermane e grirë nga autovetura, ku rrinin dy oficerë gjermanë dhe Qazim Bllaca, hyri në Prizren, ku u pritën realisht si shpëtimtarë të shqiptarëve. Shqiptarët s'kanë pasur dhe s’kanë droje për këtë. Prizrenasit janë ndjerë mase të qetë e të lumtur bash pse kanë parë në krye të autokolonës germane Qazim Bllacën, të cilin e njihnin se ishte rritur e shkolluar në këtë qytet të lashtë, historik e krenar shqiptar. Që e njihnin si birin e patriotit të madh shqiptar Ramë Bllaca, i cili kishte kundërshtuar zbrazjen e Kosovës prej racës shqiptare, zbrazje e cila do të realizohej në bazë të marrëveshjeve të turpshme serbo- turke, birin e këtij deputeti shqiptar të parlamentit jugosllav, të cilin çetnikët serbë e vranë në pabesi, se nuk e mundnin dot.
Prizrenasit janë ndjerë ngrohtë që Qazim Bllaca, biri i patriotit Ramë Bllaca, është me oficerët gjermanë. Dhe që nga ajo ditë, Qazim Bllaca është hero në Prizren. Ani se veprimtaria e tij e mëvonshme është e bujshme në dobi të kombit e të çështjes shqiptare në tërësi, ani se kalvari i vuajtjeve të tij nëpër burgjet komuniste, si ndëshkim pse ishte dhe është shqiptar, ia lartëson edhe më meritat e tij. Ani pse dashuria për Shqipërinë, për kombin, ani pse sakrificat dhe shërbimi ndaj tij në funksione nga më të nderuarat, u bënë shkak të torturohet tridhjetë vjet nëpër ferrin e burgjeve komuniste në Kosovë e Shqipëri.
Pas misioneve patriotike - në burg
Të përpiqesh që të rrokësh jetën e një personaliteti si Qazim Bllaca, është e vështirë, pasi përmasat e tij nuk zvogëlohen dot. Ndryshe do të ishte të shkruhej një libër për këtë njeri. Atëherë mund të shënoje diçka për të. Ndërsa ne në rastin tonë, vetëm mund të cekim telegrafisht jetën dhe bëmat e tij. Vetëm mund të themi shumë shkurt, se është i vetmi njëri i mbetur gjallë, si njëri ndër nismëtarët dhe njëri nga shtatë drejtuesit kryesorë të Lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit të 16 shtatorit të vitit 1943. Është nënprefekti i parë i Suharekës kur u bë administrata shqiptare në kohën e Luftës së Dytë Botërore në Prill 1941. Është kryetari i parë shqiptar i bashkisë së Prizrenit që në qershor 1941. Gjatë viteve 1942 -1944 zgjidhet deputet për Kosovën në Kuvendin Kombëtar të Shqipërisë me seli në Tiranë, kohë kjo kur trojet etnike shqiptare, në pjesën dërmuese të tyre ishin bashkuar dhe qeveriseshin nga administratë shqiptare. Në vitin 1943 emërohet nën ministër i ekonomisë kombëtare në qeverinë e Rexhep Mitrovicës, qeveri kjo e gjithë hapësirës shqiptare, qeveri kjo që kundërshtonte rreptë italianët që i kishin hequr Shqipërisë përfaqësitë e saj diplomatike jashtë, që i kishte cenuar flamurin kombëtar shqiptar etj.. Në këtë detyrë Qazim Bllaca qëndroi deri në nëntor 1944 kur e morën pushtetin komunistët në Tiranë dhe në Jugosllavi. Një muaj më vonë Qazimi arrestohet te dajat e tij në fshatin Budakovë të Suharekës, prej OZNA-s serbe dhe e burgosin në Prizren. Më pas e dërgojnë në burg në Prishtinë. Në qershor 1945 e ekstradojnë në burgun e Tiranës. Por në vend që komunistët shqiptarë ta lëshonin prej burgut, në Tiranë fillon kalvari i llahtarshëm i torturave e i vetmisë. Dy vjet hetuesi. Më pas gjykata ushtarake e dënon me njëzet vjet burg të rëndë. Pastaj nga burgu i vogël qeli në Burrel e Tiranë, e hedhin në një burg më të madh - internim në fshatin Shtyllas në Levan të Fierit për 13 vjet. Dhe gjithë kjo udhë e mundimshme ferri, vetëm e vetëm pse qe shqiptar, pse e deshi Shqipërinë, Kosovën, kombin të cilit i përkiste, pse bëri për ta, pse sakrifikoi për ta, pse urrente serbët të cilët veç të zeza i kishin sjellë kombit shqiptar.
Të heshtësh për Qazim Bllacën, për këtë shqiptar vigan, fisnik gjithsej, siç ka heshtur historiografia jonë, gazetarët dhe shkrimtarët shqiptarë, është njëlloj sikur të kalosh në këmbë bri një mali të lartë e të thuash se nuk e kam parë malin. Gjithsesi është një mëkat i ynë. Se nuk i kemi trokitur në derë këtij njeriu që të mëson si të jesh shqiptar i denjë, që të mëson se si të nderojnë të tjerët, që të mëson se si e pse të jesh krenar që je shqiptar. Sa na është dashur e s'e kemi thirr kur kemi ecë nëpër terr. E shpesh mendoj se nuk kemi dashur të na e tregojë udhën. E kemi dashur terrin, qorrsokakun. Se nuk kemi qenë fisnikë që ta thirrnim Qazimin e shokët e tij. Kemi pasur ngaherë drojën se na zë nën vete. Se nuk kemi guxuar as t'i rrimë përballë për shkak të madhështisë së tij, për shkak të potencës së tij.
Qazimi, i treti nga 16 fëmijët e Ramë Bllacës
Qazim Bllaca, i treti djalë ndër 16 fëmijët e Ramë Bllacës, u lind në fshatin Bllacë të Suharekës, me 9 maj 1915. Fëmijëri e pazakontë për këtë djalë i cili pati privilegjin që i ati i tij shumë i njohur ta përkëdhelte dhe ta mbante me vete në odat e burrave të cilat në atë kohë e thuajse gjithmonë për shqiptarët kanë qenë universitete të filozofisë e urtisë popullore. Por fat ishte për këtë djalë se në odat ku rrinte Ramë Bllaca flitej pa nda për hallet e popullit dhe për çështjet e mëdha të kombit. Se Rama ishte politikan dhe për shkak të përgjegjësive që kishte marrë mbi vete, ai sundonte me dije e urti odat e burrave. Përfitimi ishte i dyanshëm. Rama lazdrohej me Qazimin e ndërsa ky ngjizej me patriotizëm pasi në odën e Ramës vinin mysafirë të ndryshëm e nga të gjitha anët.
Ndonëse vetë Ramë Bllaca ishte deputet në parlamentin e Jugosllavisë, ai ishte njeri i pashkollë. Kështu, sipas tij, njeriu i pa shkollë është si njeriu pa sy. Ndoshta mu për këtë shkak, ai kishte vendosur që djalin e tij Qazimin ta shkollonte. Por atëhere Bllaca nuk kishte shkollë. Kështu që shkollimi mund të bëhej vetëm në qytete si Prizreni.
Pasi kishte mësuar në fëmijërinë e njomë në odën e burrave në prehër të Ramë Bllacës, pasi kishte dëgjuar e mësuar eposin legjendar të kreshnikëve të bjeshkëve tona Mujo e Halili, po vinte dita që Qazimi të ndahej nga familja e vendlindja e tij Bllaca për të nisur shkollimin sistematik.
Në moshën gjashtëvjeçare, pikërisht në vitin 1921, një ditë të bukur, Qazim Bllaca hyp në prehër të babait të tij në atkinë e bardhë pasi përshëndetet me nënën dhe të tjerët e familjes dhe i shoqëruar edhe nga tre - katër burra të tjerë niset drejt Prizrenit. Drejt atij qyteti që i ishte dukur se është në fund të botës dhe jo veç tridhjetë km larg vendlindjes së tij. Babai i tij kishte biseduar me do miq të vet që ishin prej Zhuri, por që ishin banorë të hershëm të Prizrenit, që djali i tij të rrinte në shtëpinë e tyre. Dhe kështu Qazim Bllaca që në moshën 6-vjeçare u bë edhe me një familje të dytë, që ishte familja e vëllezërve Hasan e Hysen Zhurit.
Sapo mbërrin në Prizren dhe vendoset në këtë familje të re njomëzaku 6 vjeçar ndeshet me vështirësi të shumta. Në familjen ku banonte flitej herë shqip e herë turqisht. Në shkollë mësohej në gjuhën serbe pasi nuk mund të mendohej për shkolla në gjuhën shqipe. Serbishtja ishte gjuha zyrtare e pushtuesit. Turqishtja përdorej si gjuhë që të bën të dukesh me kulturë, të bën të dukesh qytetar. Ndërsa shqipen në atë kohë, si edhe sot në grupe të caktuara në Prizren e konsideronin si gjuhë të katundarëve. Kështu pra që në moshën 6 vjeçare Qazim Bllaca detyrohet të përdorë tri gjuhë.
Ende pa e mësuar gjuhën amtare shqipe, duhej të mësonte serbishten që ishte gjuhë e mësimeve në shkollë. Duhej të mësonte turqishten që ishte gjuhë e përdorshme në familjen ku jetonte dhe gjuhë e rrugës dhe e shokëve me të cilët rrinte. Natyrisht që kjo nuk ishte e lehtë për një 6 - vjeçar. Aq më tepër ndjehej në pozitë të vështirë kur shkonte me pushimet e verës në Bllacë ku e përqeshnin shokët se nuk e fliste gjuhën shqipe si ata. Por pushimeve të verës ecte mirë me shqipen. E kur shkonte në shkollë prapë në Prizren e përqeshnin shokët e shkollës se e fliste më rëndë turqishten.
Sa mbaron shkollën fillore, regjistrohet në gjimnaz në Prizren. Kjo natyrisht me vështirësi pasi serbët nuk donin që nxënësit shqiptarë të shkolloheshin nëpër shkolla më të larta. Por edhe kur mundeshin të regjistroheshin shqiptarët në shkolla të mesme, serbët gjenin mënyra për t'i larguar nga shkolla. Ose i rrëzonin në provime, ose gjenin plot shkaqe për t'i larguar nga shkolla. Nga 20-30 nxënës shqiptarë që mund të fillonin gjimnazin, vetën dy-tre prej tyre mund ta vazhdonin e ta mbaronin. Veç këtyre vështirësive, për Qazim Bllacën kishte edhe probleme të tjera si shkaqe për ta thyer apo larguar nga shkolla. Edhe pse nxënës i shkëlqyer, ai rrezikohej sepse ishte i biri i shumë të njohurit Ramë Bllaca, që ishte halë në sy të serbëve për patriotizmin dhe shqiptarizmin e tij, për kundërshtitë e mëdha që kishte ai ndaj regjimit shovinist serb e veçanërisht kundër politikës serbe që kërkonte me çdo kusht ta shpopullonte Kosovën prej shqiptarëve duke i dëbuar ata edhe nëpërmjet marrëveshjeve të turpshme serbo - turke, të turpshme e antishqiptare për të dyja palët si serbët ashtu edhe turqit.
II
Shqiptarët në Kosovë vriteshin në Shqipëri - burgoseshin
Kryetari i Bashkisë së Prizrenit, deputeti i Kuvendit Kombëtar Shqiptar, nënministri i Ekonomisë Kombëtare, njëri ndër kryesorët në Lidhjen e Dytë Shqiptare të Prizrenit, Qazim Bllaca, arrestohet pse i ka kontribuar kombit të tij dhe fillon kalvarin e rëndë të burgjeve komuniste dhe të internimeve për " mëkatet " që kishte bërë në dobi të çështjes kombëtare shqiptare, për të kaluar nëpër burgjet e Kosovës e të Shqipërisë vitet e moshës më të mirë.
Duke qenë i paqetë në Prizren vetë Qazimi, por edhe Rama për të birin, ai vendos që ta dërgojë për studime diku larg ku të mos njihej se i biri i kujt ishte e të mos i kanosej kjo gjë si rrezik të birit. Për këtë ai zgjedh shkollën e mesme në Kragujevac të Serbisë ku kishte edhe një internat - konvikt. Kjo u bë e mundur prej Ramë Bllacës pasi si deputet që ishte në parlamentin jugosllav ai e njihte ministrin e Arsimit të asaj kohe dhe e rregulloi shkollimin e të birit në këtë qytet ku studionin kryesisht nxënës të Serbisë Jugore e të Maqedonisë. Në këtë konvikt, nga 300 nxënës vetëm 4 ishin shqiptarë bashkë më Qazim Bllacën. Njëri ishte Hajri Zeno, çam nga fshati Konispol i Sarandës, i ikur si emigrant i ndjekur nga Ahmet Zogu. Ky shok i Qazim Bllacës ishte më i rritur dhe studionte në klasën e tetë. I dyti shqiptar në këtë shkollë të mesme në Kragujevac ishte Imer Rashidi prej rrethinave të Strugës që studionte në klasën e shtatë. I treti shok ishte Sokol Dobroshi prej Gjakove, edhe ky në klasën e shtatë. Ndërsa vetë Qazimi ishte në klasën e pestë.
Gjatë viteve të studimit në Kragujevac, Qazimin shkonte dhe e takonte i ati i tij Rama. Ia pati njohur edhe të tre shokët shqiptarë. Kishte një dobësi më të madhe për çamin Hajri Zeno sidomos për të folurën e tij në gjuhën shqipe.
Në qershor 1936 mbaron shkollën në Kragujevac dhe në vjeshtë të këtij viti fillon studimet e larta në fakultetin juridik në Beograd, duke plotësuar kështu edhe dëshirën e babait të tij Ramës. Fakultetin e vazhdon deri me 6 prill 1941 kur bombardohet Beogradi prej gjermanëve, kur edhe tre muaj do të diplomohej në drejtësi. Kështu lufta ia ndërpret studimet. Me trenin e fundit që largohej nga Beogradi me 6 prill 1941 Qazimi vjen në Kosovë, në Mitrovicë. Pas tri ditë udhëtimi në këmbë nëpër Drenicë, kthehet në vendlindje në Bllacë, i shoqëruar gjatë gjithë udhëtimit me studentin gjakovar Tahir Ibrani. Vjen në shtëpi i përmalluar pas dhjetë vjetësh shkollimi e mungese në vendlindje.
Serbët po hakmerreshin mbi shqiptarët për humbjet që i pësonin nga gjermanët
Babën Ramë nuk e gjen se ia kishin vrarë serbët. Ishte duke vazhduar Lufta e Dytë Botërore, luftë kjo që dashje pa dashje ishte në të mirë të shqiptarëve të Rogovës pasi do t’i çlironte për do kohë prej zgjedhës serbe dhe do të bashkonte pjesën më të madhe të trojeve shqiptare nën një administratë shqiptare me gjuhën shqipe, luftë kjo që do të bënte realitet për do vjet ëndrrën e gjithmonshme shqiptare për të qenë një shtet e një komb.
Por pas vetëm tri ditë pushimi në familjen e tij në Bllacë, për Qazimin do të niste udha e gjatë në shërbim të atdheut e të kombit shqiptar. Për të mësuar më shumë se ç'po ndodhte në Kosovë kur dihej se Gjermania kishte sulmuar Jugosllavinë Qazim Bllaca bashkë me kushëririn e tij Zeqë Mehmetin dalin në Duhël ku ishte qendra e komunës dhe pastaj në Qafë-Duhël në udhën kryesore që lidhte Prizrenin me qendrat e tjera të Kosovës. Ndërkohë xhandarët dhe çetnikët serbë ishin tërbuar për shkak të humbjes së ushtrisë serbe para armatës gjermane, dhe egërsinë e tyre, dufin e tyre po e nxirrnin duke vrarë e masakruar shqiptarë. Bash për këtë Qazim Bllaca kishte shkruar një letër në gjermanisht dhe donte t'ua jepte ushtarëve gjermanë kur të kalonin në rrugë, letër në të cilën ai u tregonte gjermanëve se popullsia shqiptare është në rrezik zhdukje prej serbëve dhe ai u kërkonte ndihmë për të shpëtuar shqiptarët. Pas një pritje bukur të gjatë në udhë në Duhël, vjen një triçikël gjermane. Për ta ruajtur Qazimin se mos po i ndodhte gjë prej gjermanëve, Zeqë 3lehmeti ngre dorën me gjithë letër lart dhe tricikla gjermane ndalet. E marrin letrën ushtarët gjermanë, e lexojnë dhe vazhdojnë me shpejtësi në drejtim të Ferizajt apo Shtimes. Duke pritur se mos po vjen ndonjë autokolonë gjermane, ra nata. Ashtu në këmbë të dy nisen drejt Ferizajt me parandjenjën se do të vijë ndonjë autokolonë gjermane. Pasi e kalojnë Grykën e Carralevës, ja ku vjen një autokolonë e gjatë gjermane. i shmangën pak nga rruga. Kur afrohet xhipi i parë, Qazimi me atë pak gjermanishte që dinte u flet ushtarëve thonë të hipte në xhip dhe e marrin me vete. Gjatë rrugës Qazimi i tregonte një oficeri gjerman për situatën e vështirë nëpër të cilën po kalonin shqiptarët prej sulmeve e zhdukjeve fizike që kishin ndërmarrë serbët ndaj tyre. Kur autokolona gjermane mbërrin në Duhël te komuna, disa tanke gjermane dhe mjete të tjera filluan të godasin kundër serbëve që dukeshin duke ikur nëpër shpatijet aty pranë. Pastaj autokolona gjermane rimerr udhë në drejtim të Suharekës e Qazim Bllaca vazhdon të qëndrojë në veturën që i printe autokolonës gjermane dhe t'u shpjegojë oficerëve gjermanë çfarë ata donin, por sidomos për reprezaljet serbe ndaj shqiptarëve që jetonin në trojet e tyre etnike.
Ngritja dhe rënia në hierarkinë e pushtetit shqiptar
Kështu duke shoqëruar autokolonën gjermane që në Prizren e kudo në Kosovë pritej mirë pasi gjermanët po dëbonin serbët prej Kosove dhe shfaqnin simpati për shqiptarët, Qazim Bllaca hyn në Prizren. Që nga ajo ditë në memorien e njerëzve që e njihnin dhe po e shihnin mes gjermanëve, Qazim Bllaca nis e lartësohet, nis e lavdërohet prej popullit shqiptar. Dhe prania e tij mes gjermanëve i konsiderohet bëmë e madhe në dobi të shqiptarëve, siç edhe ishte në të vërtetë. Nga Prizreni ai e shoqëron autokolonën gjermane deri në fshatin Vlashnje të Vrrinit ku autokolona pas një pushimi disaorësh pasi ia kishte arritur qëllimit - mundjen e ushtrisë serbe - kthehet përsëri në drejtim të Shtimes e për më tej. Me gëzim të ligjshëm brenda vetës për sa kishte bërë, por edhe me një trishtim të brendshëm pasi kishte mësuar prej oficerëve gjermanë kur pushonin në Vlashnje se Shkupi nuk do t'i jepej Shqipërisë por Bullgarisë, Qazim Bllaca e shoqëron autokolonën gjermane në kthim deri në Shtime dhe aty kërkon të zbresë. Aty natën vonë ndahet prej gjermanëve për t'u kthyer mbrapsht për në Bllacë ku dhe qëndroi vetëm disa ditë.
Pasi qëndron dhe pushon vetëm pak ditë në familje, i vjen lajmi se duhet të paraqitet në qendër të Prefekturës në Prizren që kishte nisur të vepronte si administratë e re shqiptare. Sapo shkon në Prizren ia komunikojnë emërimin si nënprefekt i Suharekës. Kështu u emërua nënprefekti i parë i Suharekës si administratë e re shqiptare që po konsolidohej me shpejtësi, në gjuhën shqipe dhe nga shqiptarë. Por këtë detyrë Qazim Bllaca e ushtron vetëm tre muaj. Pasi Komisariati i Lartë Civil për Kosovë, Strugë e Dibër, i cili ishte organi më i lartë qeveritar i asaj kohe, e emëron Qazim Bllacën kryetar të Bashkisë së Prizrenit. Këtë funksion të lartë në këtë qytet të lashtë në të cilin kishte hyrë vetëm 6 vjeç ai e ushtron për një vit me ndershmëri, devocion e dashuri. Kështu Qazim Bllaca u bë kryetari i parë shqiptar i Bashkisë së Prizrenit nën pushtetin e përgjithshëm shqiptar e kur shumica e trojeve shqiptare ishin të bashkuara e të drejtuara nga administratë shqiptare. Ai kështu pati mundësinë fi shërbejë këtij qyteti që e kishte rritur, këtij qyteti ku jetonte familja e mikut të babait të tij Hamdi Saraçit (Bytyçi), nëna e tij Meleqe Hanëmi që ishte kujdesur aq shumë për Qazimin.
Pas një viti në këtë detyrë, kur administrata shqiptare po konsolidohej, Qazim Bllaca zgjidhet deputet për në Kuvendin Kombëtar në Tiranë bashkë me deputetët e tjerë të trojeve të lira të Kosovës.
Fillon jeta e ngjeshur e aktive politike e kombëtare për çështjet që shqiptarët i kishin në rend të ditës si konsolidimin e pushtetit dhe shtrirjen e tij kudo në hapësirat shqiptare. Në shtator të vitit 1943 Qazim Bllacën e gjejmë njeri shumë aktiv në komisionin nismëtar për themelimin e Lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit. Në kuvendin e parë të kësaj Lidhje të Dytë Shqiptare të Prizrenit që fillon punimet me 16 shtator 1943 dhe ku marrin pjesë përfaqësues nga gjithë qendrat Shqiptare, Qazim Bllaca zgjidhet anëtar i Komitetit Ekzekutiv të Lidhjes që përbëhej nga shtatë anëtarë. Në vitin 2002 është i vetmi njeri i gjallë nga kryesorët e Lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit.
Po në vitin 1943, një muaj më vonë e pikërisht në tetor 1943, Qazim Bllaca zgjidhet delegat i rrethit të Suharekës për në Kuvendin Kushtetues të Shqipërisë që u mbajt në Tiranë në tetor 1943. Ky kuvend kombëtar nxori edhe qeverinë e tij. Kryeministër u caktua Rexhep Mitrovica. Duke ia njohur aftësitë dhe meritat si dhe përcaktimin për çështjen kombëtare. Qazim Bllacën e emërojnë nënministër të ekonomisë kombëtare. Detyrën e nënministrit në qeverinë e Rexhep Mitrovicës e ka ushtruar deri në nëntor 1944 kohë kur erdhën komunistët dhe morën pushtetin në Tiranë.
Arrestimi në fshatin Budakovë
Tani fillon absurdi. Tani fillon koha e zhgërryerjes së heronjve. Fillon epoka gjysmëshekullore e mosmirënjohjes, e fshirjes së kujtesës historike kombëtare, epoka e varrosjes së vlerave kombëtare. Mashtrimi i madh ishte bërë. Më i madhi mashtrim në historinë e kombit shqiptar. Kosova iu la Titos, iu la Jugosllavisë se ashtu deshi Titoja. Dhe Tirana u bë vartësja më besnike e Titos. Shqiptarët mbetën pa atdhe. Në Kosovë vriteshin - në Shqipëri burgoseshin. Ose në Shqipëri vriteshin - në Kosovë burgoseshin. Për të vërtetuar se qeveria e Tiranës ishte nën urdhrat e Beogradit u deshën vetëm pak ditë. Dhe shembulli i madh u dha. Qazim Bllaca me atribute të shumta për çështjen kombëtarë nuk ka vend më në Shqipëri. Vjen në Kosovë. Por me 24 dhjetor, veç një muaj pas marrjes së pushtetit komunist në Tiranë, arrestohet në fshatin Budakovë te dajat e tij, prej forcave partizane të OZNA-s, forca partizane këto që komandoheshin prej Ali Shukrisë. E dërgojnë në Suharekë bashkë me pesë të arrestuar të tjerë dhe prej andej i dërgojnë në OZNA-n e Prizrenit. Sa e mbrapshtë kishte ardhur koha. Kryetari i Bashkisë së Prizrenit, deputeti i Kuvendit Kombëtar Shqiptar, nënministri i Ekonomisë Kombëtare, njëri ndër kryesorët në Lidhjen e Dytë Shqiptare të Prizrenit, arrestohet pse i ka kontribuar kombit të tij dhe fillon kalvarin e rëndë të burgjeve komuniste dhe të internimeve për "mëkatet" që kishte bërë në dobi të çështjes kombëtare Shqiptare.
Pas një jave, dhe pikërisht me 31 dhjetor 1944, natën e vitit të ri e transferojnë nga Prizreni në burgun e Prishtinës ku e mbajnë deri në qershor 1945. Pastaj e kthejnë për në burgun e Prizrenit. Por, veç për dhjetë ditë. Pastaj e nisin për në burgun e Tiranës. Kosova nuk po e mbante më birin vet, heroin e vet... Se nuk ia duronte dot shqiptarizmin. Dhe po ia shiste Tiranës komuniste. Që atje të lante "mëkatet" që kishte bëre Qazim Bllaca.
Nga qelia e vogël në qeli të madhe
Vetëm dhjetë ditë qëndroi në burgun e Prizrenit dhe jugosllavët e dorëzojnë tek organet e sigurimit të shtetit të cunguar shqiptar Për të dhënë llogari atje pse kishte kërkuar e luftuar për tërësinë e Shqipërisë etnike, pse kishte organizuar e drejtuar punën për konsolidimin e administratës mbarëshqiptare, pse kishte luftuar që Kosova të mos ndahej e Shqipëria të mos mbetej sakate, pse e kishte konsideruar të padrejtë e të paqenë kufirin Kosovë - Shqipëri. Por kjo që ishte në kundërshtim me marrëveshjen që kishin komunistët shqiptarë me jugosllavët, të cilët u kishin lënë të qeverisnin vetëm Shqipërinë e sotme administrative dhe edhe këtë gjithmonë nën urdhrat e jugosllavëve.
Nga fundi i qershorit 1945 jugosllavët ua dorëzojnë Qazim Bllacën organeve të sigurimit të Shqipërisë. Dy ditë qëndron në burg në Kukës, tri ditë në burg në Shkodër dhe përfundon në birucat e sigurimit të shtetit në Tiranë. Pas do ditësh e dërgojnë në burgun e Tiranës, Dy- vjet hetuesi dhr në fund, në janar 1947 e nxjerrin në gjyq ushtarak në gjykatën e garnizonit të Tiranës dhe ku e dënojnë me 20 vjet burg të rëndë. Në fund të vitit 1947 e dërgojnë për të vuajtur dënimin në burgun e Burrelit. Pas nëntë vjet burg të rëndë në Burrel, e sjellin në burgun e Tiranës ku dhe plotëson gjithsej 17 vjet e gjysmë burg. Dy vjet e gjysmë burg i falën nga amnistitë.
Me 14 prill 1962 Qazim Bllaca lirohet nga burgu i Tiranës. Por pa ia hequr hekurat nga dora, pa e lënë të lirë asnjë ditë, ashtu të lidhur e dërgojnë në internim në fshatin Shtyllas në Levan të rrethit Fier. Nga qelia e vogël e burgut e hedhin në një qeli pak më të madhe ku duhej të provonte kushtet e rënda edhe të stërmundimit fizik. Pamundësia për të mbijetuar e detyrojnë të marrë rrezikun në sy për të provuar arratisjen nëpërmjet detit në Itali. Bashkë me dy shokë të internimit Qazim Vula nga Gjakova dhe Hazir Halimi nga një fshat i Vushtrisë vendosin të arratisën për në Itali me një barkë gjysmëmotorike. Këtë barkë e ndërtoi Qazim Vula që ishte mekanik dhe marangoz i zoti. Por mjerisht barka nuk u bëri ballë dallgëve të detit. Dallgët e kthenin mbrapsht dhe e mbushnin me ujë. Pas natës që e provuan udhëtimin dhe nuk eci, qëndruan edhe gjithë ditën të fshehur në bregdet për të pritur natën tjetër për ta provuar prapë udhëtimin për Itali. Por rojet bregdetare i shohin dhe i arrestojnë të tre.
III
Rikthimi në Kosovë pas tridhjetë vjetësh të kaluara në burgjet e Shqipërisë
Pas kthimit në Kosovë, më 1975, Qazimi, duke mos pasur se për çfarë të mire t'u tregonte njerëzve për Shqipërinë, vendos të mos u tregojë njerëzve as për të keqën, komunizmin, që e kishte mbërthyer për fyti Shqipërinë...Mbase edhe nuk do ta besonin njerëzit se Shqipëria vuante prej një regjimi komunist çnjerëzor e gjakatar, se nuk donin dhe nuk mundnin ta besonin.
Qazim Bllaca s'kishte veçse gjashtë muaj që kishte dalë nga burgu dhe jetonte në Shtyllas. Fati e deshi që të mos dënohej pasi me rastin e pesëdhjetëvjetorit të shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë shteti shpalli amnisti për të gjithë ata që ishin të dënuar me pesë vjet burgim e poshtë. Qazim Bllaca dhe shoku i tij Hazir Halimi i Vushtrisë përfituan edhe se ishin shtetas jugosllavë. Ndërsa Qazim Vula u dënua me mbi dhjetë vjet burg. Pas një shkëputje të vogël prej Shtyllasit, Qazimin sërish e kthejnë në këtë fshat, sërish në ato punë stërmunduese në baltat e Myzeqesë.
Lajmi që e kishte pritur aq shumë kohë
Një dritë të vogël shprese, por që u shua shumë shpejt Qazim Bllaca e pa në vitin 1963, kur shteti shqiptar kishte vendosur ta kthente në Jugosllavi. Mbërritën në kufi dhjetë shqiptarë të Kosovës për të hyrë në Jugosllavi, por jugosllavët pranojnë vetëm tetë persona dhe Qazim Bllacën dhe një pejan nuk i pranojnë pasi nuk i kishin emrat në listën përkatëse.
Vetëm pasi priti edhe disa vjet të tjera në internim në Shtyllas të Fierit, i vjen një telegram nga i vëllai Adem ku e lajmëronte se Ministria e Jashtme Jugosllave e kishte pranuar riatdhesimin e Qazim Bllacës. Të njëjtin njoftim ia bëjnë edhe organet zyrtare në Shqipëri pas dy-tri ditësh. Përsëri nga Kukësi hyn në Kosovë. I lodhur. I dërmuar. I përmalluar. Veç viteve të rënda të burgut e internimit mbante ngarkuar mbi supet e tij barrë pa masë të rëndë mosmirënjohje, harrimi, lënie pas dore. Por ngushëllohej me mallin dhe dashurinë e pashuar për Kosovën që e ndjente dhe e besonte se ishte veç shqiptare dhe veç e shqiptarëve dhe jo e kërmave jugosllave dhe e shërbëtorëve të tyre...
Në kufi e patën pritur vëllezërit Brahimi dhe Smajli si dhe djali i dytë i Brahimit. Fatmiri. Takon të motrën e vogël Bahtishahi, sheh në udhë dy vajzat e Hamdi Saraqit Medihaja dhe Ikballi të cilat kishin dalë për ta pritë pasi ende e konsideronin si pjesëtar të familjes së tyre. Kur mbërrin në Bllacë sheh se vetëm dy - tre vetë po njihte në shtëpi ndërsa të tjerët kishin lindur gjatë 30 vjetëve të mungesës së tij... Vijnë shumë njerëz për t'u takuar e përshëndetur me Qazim Bllacën. Ndjehej ngushtë të fliste për realitetin që kishte përjetuar e që kishte lënë pas në Shqipëri. Edhe se e ndjente se e gjurmonte UDB-ja, por edhe se nuk donte të sillte zhgënjim të shqiptarëve të Kosovës për Shqipërinë. Se pastaj do të vriste shpresën e shqiptarëve... Kështu duke mos pasur se për çfarë të mire tu tregonte njerëzve për Shqipërinë, vendos të mos u tregojë njerëzve as për të keqën, komunizmin, që e kishte mbërthyer për fyti Shqipërinë... Mbase edhe nuk do ta besonin njerëzit se Shqipëria vuante prej një regjimi komunist çnjerëzor e gjakatar; se nuk donin dhe nuk mund ta besonin...
Pasi qëndron dy vjet në Bllacë, vendoset përfundimisht në Prizren, në këtë qytet që e njihte dhe e donte shumë. Vetminë ka bashkudhëtare të përditshme. Mundohet ta vrasë me leximin e shtypit dhe të ndonjë libri që i bie në dorë. Dhe jeton me shqetësimin e kombit, vuan vuajtjet e kombit. Gati shokuese ishte për Qazim Bllacën periudha e dëbimit masiv të shqiptarëve prej trojeve të tyre etnike. Gati sa nuk e realizoi Serbia ëndrrën e saj të çmendur për të pastruar Kosovën prej racës shqiptare.
Por kjo ëndërr e ligë zgjati pak. Ata traktorë ngarkuar me të dëbuar që kalonin para shtëpisë së Qazim Bllacës që e zbrazën Kosovën, ata traktorë e rimbushën prapë këtë tokë të shenjtë me racën e gjinden shqiptare. Dhe vetëm për tre muaj. Nëse për ta zbrazur Kosovën u deshën muaj, për ta rimbushur u deshën vetëm pak orë dhe pak ditë... Dhe Qazim Bllaca i mbërthyer nga pamundësia e pleqëria lutet e shpreson se populli i Kosovës dhe veçanërisht intelektualët e Kosovës do të dinë që lirinë e arritur ta kurorëzojnë me pavarësi për Kosovën dhe pastaj me bashkimin e të gjitha trojeve shqiptare në një shtet unik. Ai shpreson se ky ideal nuk vdes, shpreson se shqiptarët do ta arrijnë këtë gjë për të cilën Qazim Bllaca shkriu rininë, shkriu jetën e vet. Shpreson se nuk do të mund të instalohet kurrë më komunizmi në Kosovë.
Përmasat e Qazim Bllacës janë përmasat e qëndresës shqiptare. Janë përmasat e Kosovës heroike. Përmasat që të mahnisin. Ato të panjohurat nga të gjithë. Le të përshëndesim shokët e miqtë e idealit të Qazim Bllacës... Duke parë se çfarë shokësh dhe miqsh kishte Qazim Bllaca, del më në pah, më në dritë personaliteti i tij, ravijëzohet i plotë portreti i tij...
Shokët që s'mund t'i harronte
Duke qenë se jetoi veç pak vite fëmijërie në vendlindjen e tij Bllacë dhe gjashtë vjeçar u gjend në Prizren, këtu filloi të shënohet në shoqëri por edhe të shënojë shokët e miqtë. Si shok të parë e intim gjatë shkollës fillore për Qazimin do të bëhej Hysni Rudi me origjinë prej Gjakove por që me familje jetonte në Prizren. Por shpejt u ndanë pasi Hysniu me familje emigron në Shqipëri. Takohen bashkë pas shumë vitesh ndarje kur Hysni Rudi pasi kishte kryer akademinë ushtarake në Itali, vjen në Kosovë kur Kosova iu bashkua Shqipërisë në vitin 1941, si kapiten artilerie me ushtrinë shqiptare ku dhe dallohej për aftësi dhe trimëri në luftimet e atëhershme kundër forcave serbo - malazeze dhe çetnike. Por Hysni Rudi, ky oficer i zoti shqiptar, në vitin 1945 ose 1946 pushkatohet në Shkup nga komunistët jugosllavë pse ishte nacionalist shqiptar. Shok tjetër i Qazim Bllacës në vitet e shkollimit në Prizren ishte edhe Sulejman Arapi po nga Prizreni si ndër më të afërtit mes shumë shokëve të tjerë të Qazimit. Ky shok i tij që ishte bërë okulist i zoti, ka qenë ndër të paret njerëz që ka shkuar dhe e ka takuar Qazim Bllacën kur është kthyer në Kosovë pas 30 vjet qëndrimi në burgje e internime në Shqipëri. Ndërsa për vitet e shkollimit në Kragujevac të tre shqiptarët që gjeti atje si studentë, i mbetën shokë të paharruar: Hajri Zeno çam nga Konispoli, Sokol Dobroshi prej Gjakove dhe Imer Rashidi prej Struge. Gjatë kryerjes së studimeve në Beograd, shokët më të afërt kanë qenë ata që bënin pjesë në organizatën studentore “Besa", organizatë kjo me ideale e program kombëtar shqiptar. Shokët më të afërt dhe aktivë kanë qenë Ibrahim Lutfiu nga Prizreni, Sokol Dobroshi prej Gjakove, Esat Berisha prej Gjilani, Shaip Kamberi prej Tetove, Shaip Mustafa e Avdulla Saqipi prej Presheve, Nexhip Deva prej Mitrovice, Tahir Ibrani e Xhevdet Pallaska prej Gjakove si dhe plot shokë të tjerë me të cilët në Beograd i lidhte shoqëria "Besa" por edhe largësia e dashuria për Kosovën për të cilën të gjithë ishin të përkushtuar. Por në kujtesën e Qazim Bllacës nuk do të shlyhej përpjekja e përkushtimi i Ibrahim Lutfiut, si themelues i organizatës "Besa", si prefekt i Mitrovicës dhe si i arratisur në mal e i ndjekur me tërbim prej jugosllavëve. Vdiq tragjikisht duke mos dashur të bjerë i gjallë në duart e jugosllavëve. Në vitet e organizimit të Lidhjes së Dytë të Prizrenit shok i shënuar për Qazim Bllacën është shoku i hershëm juristi gjilanas Esat Berisha. Të shënuar në kujtesën e Qazimit do të jenë Abdullah Musliu prej Ferizaj dhe Idriz Ajeti nga fshati Petreshticë. Këto të dy janë kujdesur shumë për Qazimin kur ky ndodhej i internuar prej italianëve në kampin famëkeq të Porto Romanës në Durrës. Se ishte shoqëri e miqësi jo e vogël tregon edhe ardhja prej Shkupi e Abdullah Musliut për ta takuar Qazimin kur ky u kthye në 1975-ën prej Shqipërie në Kosovë.
Ersekasi dhe labi që ia shpëtuan jetën
Por një miqësi e shenjtë do të jetë miqësia e Qazim Bllacën me intelektualin e madh që bëri 40 vite burg prej komunistëve shqiptarë Osman Kazazi. U bënë shokë e miq që kur Qazimi ishte qeveritar në Tiranë e Osmani i ri intelektual. Miqësia u trash kur u ndodhën të dy në burgun e Tiranës. Më pas të dy në burgun e Burrelit dhe të dy të internuar në kampin e Shtyllasit në rrethin e Fierit. Shok i shtrenjtë ideali për Qazim Bllacën në burg ka qenë shqiptari i madh Selman Riza i cili kishte jetuar më shumë në Shqipëri se sa në Gjakovë. Selman Riza e ka mbajtur me bukë në burg Qazim Bllacën, pasi Selmanit i vinin ushqime prej familjes e Qazimit jo. Dhimbje e pashërueshme ka qenë për Qazimin kur shteti i Shqipërisë me Koçi Xoxën xhelat ia dorëzoi Jugosllavisë Selman Rizën që të dënohej prej jugosllavëve. Me ikjen e Selman Rizës, Qazim Bllaca mbetet në vetmi të shumëfishtë në burg. Por fati e deshi që një ditë takimi në burg vjen për ta parë një shok pune i quajtur Skënder Gega prej Gjirokastre me të cilin kishin punuar kur Qazimi ishte në Ministrinë e Ekonomisë Kombëtare, por që ishin njohur vite më parë në Prizren, kur Skender Gega punonte në Komisariatin e Lartë Civil për Kosovën. Strugën e Dibrën, e Qazimi ishte kryetar i Bashkisë së Prizrenit. Kur e pa Qazimin në burg dhe në atë gjendje, Skënder Gega që të nesërmen filloi t'i dërgonte ushqime në burg prej familjes së tij, duke iu bërë Qazimit vëlla e shkuar të vëllait. Më pas del në skenë në rrethana të vështira për Qazimin edhe një shok tjetër i tij e i Skënderit, Muhedin Dino nga Libohova. Një ditë Skënderi e një ditë Muhedini i dërgonin bukë e ushqime në burg Qazim Bllacës për dy vjet me radhë. Është shumë pak vetëm artikulimi i mirënjohjes për këta dy shokë e familjet e tyre që i anë gjendur pranë Qazim Bllacës në rrethana kritike. Vjen pastaj një shok burgu tjetër i Qazimit, nga një kënd tjetër i Shqipërisë, nga Ulqini. Cafo Ulqini, i vjetër në moshë, antiserb e antimalazez i tërbuar që e pret në besë shteti i Shqipërisë. Në kushtet e vështira të burgut, kur duhej të flije për betoni, Qazim Bllacës i është gjendur dhe e ka ndihmuar një pejan i ardhur herët me familje në Tiranë Skender Taraku, i cili i sillte në burg shtroje e mbulojë. Shok i lartë ideali për Qazim Bllacën mbeti edhe shoku tjetër i burgut kolonel Sulejman Vuçiterna prej Vushtrie, por që kishte emigruar në Shqipëri. Kontakti me këtë njeri, që ia kanë nxjerrë shpirtin në baltat e kënetës së Maliqit në Korçë ku e kanë mbuluar të gjallë, ka qenë shkollë e vërtetë për Qazim Bllacën. Në burgun e Burrelit Qazim Bllaca ka pasur rast të jetë me shumë shokë e të njohur të tij, njerëz të shquar atë kohë për veprimtari patriotike e nacionaliste. Në rrethana të vështira kur burgu u jepte vetëm 500 gram bukë misri, ato mbanin gjallë njëri-tjetrin. 36 të burgosur në një dhomë me sipërfaqe 40 metër katrore ku ishte e pamundur të flije. Në dhomën numër 8 të burgut të Burrelit, ku ishte Qazim Bllaca, iu bënë shokë dhe e ndihmuan për të mbijetuar dy të burgosur .më të rinj se ai. Ndonëse vetë Qazimi atëherë ishte 32 vjeç. Është fjala për Avni Bejkovën prej Erseke dhe Xhafer Butka prej Kolonje. Qazimin ata e ndihmuan veç të tjerave edhe me dashurinë që kishin ata për Kosovën martire. Gjatë viteve të qëndrimit me ta, ata asnjëherë nuk hëngrën pa Qazim Bllacën. Njëri shok që s’harrohet, Xhafer Butka ka vdekur në Londër, ndërsa tjetri, Avni Bejkova ka ardhur prej Tirane ku jeton dhe e ka takuar edhe në Prizren Qazimin. Shokë që s’harrohen për Qazim Bllacën janë edhe Kudret Kokoshi, ish-prokuror në gjykatën e Prizrenit, Abdulla Kama arsimtar nga Labëria, Xhevdet Kapshtica ish-prokuror gjykate në Korçë, Arshi Pipa prej Shkodre poet, shkrimtar e gjuhëtar dhe të rinjtë shkodranë Maliq Bushati e Ruzhdi Barbullushi, të cilët të tre e kanë mbajtur shpesh herë me bukë në burg. Shokë që s'mund të harrohen janë edhe Ragip Meta që ishte dhëndër i Bajram Currit dhe vëllai i tij Xhevat Meta që ka punuar do kohë në Kosovë. Por është edhe një mik i veçantë që e ka shpëtuar prej stërmundimeve fizike Qazim Bllacën. Pas nëntë viteve burg, e dërgojnë në punë në ndërtimin e aerodromit ushtarak tek Ura Vajgurore në Berat. Kur prej stërmundimeve gati po binte Qazimi, i del në ndihmë një djalë i ri prej Shkodre. Është fjala për Sami Repishtin. Ai ishte dënuar si student se pse e donte Kosovën. Pas 47 viteve pa u parë, kur Sami Repishti ka ardhur nga Amerika në Kosovë, janë takuar bashkë me Qazim Bllacën si dy miq të vjetër...
Shokët e Qazim Bllacës janë të shumtë. Por këta që përmendëm janë disa. Dhe ne i përmendëm për të dhënë një përmasë tjetër të Qazim Bllacës. Përmasën e intelektualit të pranuar nga të gjitha trojet shqiptare. Përmasën e shqiptarit patriot që ka qenë gjithherë kundër ndarjeve të hapësirës shqiptare, kundër denigrimeve që përpoqi të bënte dhe deri diku bëri diktatura komuniste në Shqipëri për krahina dhe rajone të ndryshme të hapësirës shqiptare. Qazim Bllaca ishte njëlloj shqiptar i dashur si për çamin nga Konispoli, si për ulqinakun, si për fierakun, tiranasin, shkodranin, si për struganin, mitrovicasin, gjakovarin, pejanin etj. Ishte i dashur për të gjithë e me të gjithë ata që flisnin, mendonin e vepronin shqip si të parët e kësaj toke arbnore.
NGA POEZIA SHQIPTARE
Nezir Myrta
PËRKUJTIM
/Profesorit tim, Hasan Mekulit/
Heronjtë e Xhejms Xhojsit, Hygos, Dostojevskit, Shillerit, Getes, Shekspirit, e Plakun tok me Detin Hemingveian
edhe trenin në Borë të Kavabatas e Kometen e Hadajatit
heronjtë e Eskillit, Li Taj Po-se, Dantes e tej Homerit, Gilgameshin, Gargantuan e Pantagruelin
i solle të gjallë në Universitetin e Prishtinës në Kosovë!
I solle tek Të Mjerët e rij Hygian si Kopshtari i Tagoras
hyre burrë e mbete burrë në Universitetin e Prishtinës
me dukeshe më i madh se të gjithë ata kollosë boteror
sepse Ata ende nuk kishin hyrë në Universitetin tim
iu the tallazeve të detit të tërbuar shkurt e shqip: Unë di
t'i mbathi opingat kaçake
ende i ruaj në tavane kullash e gryka malesh...
koha e ligë ta ndali frymën e deshe zjarrin prometheik
a kthehet rruga thik'përpjetë kur luhet me mend e jetë
e bjeshka bjeshkës i gjuhet në gjoks nga lekundja historike
mendimi shkëmb rrokulliset Alpeve Shqiptare
i zihet fryma shkëmbit e shkëmbi shkëmb se shkëmb
në amfitheatrin botëror të studenteve
në Prishtinë...
(1978)
NGA POEZIA BOTËRORE
Poezia Islame
"Hape gjoksin tim në do ta shohësh vrushkullin e lumit parajsor në shtrat tek kullohet ku trëndafilat e bardhë notojnë... (F.SH)
Nga Fatmir Muja
Paqja qoftë mbi ty!
I dashur vëlla!
Ne nuk po dimë më të përgjigjemi
Sepse kemi harruar si pyetet
Nuk po e shohim më të vërtetën si qiellin mbi det
Sepse po shikojmë pa menduar për sytë
e sytë shohin shumë, por jo veten
I dashur vëlla!
Në mes të shkretëtirës
Është lodhur një deve duke bartur ujin mbi shpinë
Dhe po vdes nga etja
Ndoshta edhe peshku do të vdiste sikur të ngopej me ujë
E uji lagë gjithçka përveç vetes
I dashur vëlla!
Kam qeshur pa e kuptuar pse erdha në këtë botë duke qarë
Kam qarë pa e kuptuar pse qesha symbyllur në djep
E dua dhimbjen që më zgjoi nga gjumi i jetës
i asaj jete që nuk do të doja të ishte e imja
sepse, kafazi sado që të jetë i gjerë
prapë kafaz është
I dashur vëlla!
Duke u mahnitur se po i dallojmë të gjitha ngjyrat
Harruam të mendojmë për dritën që na e mundësoi dallimin.
Në rrugën e Pishtarit Ndriçues
Ka dritë për të gjithë ata që nuk i mbyllin sytë para saj
Dritës nuk i duhet dikush të dëshmojë se ajo ekziston
Sepse ajo vetë dëshmon për veten
Prandaj, ka kohë që nuk po dimë të përgjigjemi
Sepse kemi harruar se çdo pyetje
e ka brenda edhe përgjigjen
I dashuri vëlla
Nëse jeton si ishull në mes të detit të paanë
Një ditë do të vijnë anijet e të zbarkohet tek ti
Sepse nuk kanë ku tjetër…
Në rrugët e jetës mund të ecin mirë
Vetëm ata që e dinë ku shkojnë
Ata që nuk dinë të ngrohen, digjen
Digjen pa menduar se zjarri djeg gjithçka përveç vetes
I dashuri vëlla!
Duhet ta pranosh tre herë se je i padijshëm
Për ta kuptuar se padituria është sëmundje pa dhimbje,
por më e dhembshmja
duhet të shkurorëzohesh tre herë nga kjo botë
për ta kuptuar se kjo i ngjanë një plake
e cila është fshehur nën vellon e nusërisë
Kur ndjehesh i vetmuar mes qiellit dhe tokës
Mendo si ndjehen qielli dhe toka që të kanë në mes
Toka s’është e jotja por ti je nga toka
Prandaj, thuaj ballit le ta puthë tokën
E atëherë do ta ndjesh dashurinë e qiellit
I dashuri vëlla!
Nëse mendja nuk mund ta qetësoj zemrën
Atëherë thuaj zemrës le ta qetësojë mendjen
Sepse atë që e kërkon mendja e gjen zemra
Të gjitha vitet që shkuan i takojnë vdekjes
Çdo perëndim i diellit është edhe lindje e tij
Nëse nuk do ta humbasësh kohën
Lutju Atij që është betuar në të
O Zot!
Më jep aq mend të kuptoj sa i pamend jam
Më jep aq dije ta kuptoj sa i padijshëm jam
Më jep aq forcë ta kuptoj sa i pafuqishëm jam
E kur ngadhënjej mbi tokë
Më bëj të mos harroj se prapë do të bëhem tokë!
O Zot! Unë që të kam vetëm Ty
I shikoj me dhimbje të gjithë ata që kanë çdo gjë veç Teje
E çfarë mund të ketë veç Teje?!
O Zot!
Arkivore
1
DEKORIMI I OFICERËVE JUGOSLLAVË, PJESË E TURPIT SHTETËTROR
Nga Eugjen Shehu
Dëshmitë e vetë historiografisë së shtetit amë Shqiptar e kanë përcaktuar qartë rolin e madh të të dërguarve të Beogradit për krijimin e Partisë Komuniste shqiptare në Tiranë. Ky rol në ato çaste ka qenë tejet percaktues po të kemi parasysh se komunizmi si doktrinë ishte fare i panjohur dhe për më tej, ai nuk mund t’i shkonte për shtat ndertimit moral të popullit tonë. Po të kemi parasysh se në vitet 1939-1940, në Shqipëri, Kosovë e Maqedoninë shqiptare, po rritej së tepërmi rezistenca nacionaliste për t’i ofruar si zgjidhje të vetme kombit tonë, kufijtë etnike të tij, atëherë do të bindemi plotësisht se “ndihma” e ardhur nga Beogradi nuk ishte as vëllazërore dhe as e sinqertë siç donin ta paraqisnin komunistët shqiptarë të atyre viteve. Shqiptarët kishin edhe një pershtypje të fuqishme për të mos i hapur dyert kanat për komunizmin. Kjo pershtypje lidhej sidomos me sulmin gjerman kundër Beogradit (prill 1941) ku me ç’rast në trevat të Kosovës e Maqedonisë Shqiptare u rikthyen ëndrra e vjetër e Shqipërisë etnike. Duam apo s’duam të kujtojmë sot, shqiptarët në krejt trojet etnike tona përpara se të dëgjonin përrallat komuniste ishin të vendosur të luftonin për të
vënë në jetë padrejtësitë prej të cilavve ende kullonte gjaku i ngohtë. Ndërkaq, disa prej ideatorëve dhe udhëheqësve të parë të grupeve komuniste në Shqipëri ishin futur në rrugë pa krye duke dashur të mirrnin flamurin e shpëtimtarit të kombit.
Ata kryen në vitin 1941 disa takime por në vend që të bashkoheshin për të shpalosur alternativa grindeshin për të ndarë karriget dhe për më tepër nuk kishin vizione të qarta se ç’far duhej të benin në ato momente. Tepër saktësisht përshkruhet kjo situatë e komunistëve shqiptarë në vitin 1941 në një raport të hollësishëm që Koço Tashko i ka dërguar në vjeshtën e vitit 1942 kryesise së Kominternit ku, pos të tjerave, shprehet: “Nga ana tjetër isha koshient se shokët e propozuar prej meje nga tërë grupet sado të sakrifikuar për çështjen dhe të pakursyer në punët, s’kishin përgaditjen politike të duhur për të qenë anëtarë të Komitetit Qendror (këtë fakt ma kishte cilësuar edhe shoku Miladin) domethënë për të kuptuar problemet politike dhe ekonomike të Shqipërisë... Këto të meta kryesore të tyre shpresoja të menjanoheshin deri sa të mblidhje Kongresi i Partisë prej qenies si instruktorë të dy shokëve jugosllav Miladin e Dushan. Me pak fjalë gjithë përgjegjësinë ua dorëzova këtyre dy shokëve (sado që s’kisha asnjë ide të së kaluarës së tyre) vetëm duke u bazuar në rekomandimin e Komitetit Qendror për Kosovë e Metohi, të Partisë Komuniste Jugosllave”.
(Arkivi Qendror i shtetit – Tiranë, Fondi 14 , dosja 5 , fleta 4 ).
Nga ky dokument autentik i njërit prej krerëve kryesorë komuniste në Shqipëri,në vitet 1940- 1944,merret lehtë me mend se marëdhëniet ndërmjet komunitëve të shtetit amë dhe atyre të Beogradit nuk mund të egzistonin si marëdhënie partneriteti po vëllezërore. Këto marëdhënie do të konceptoheshin që në fillim si marëdhënie vasaliteti ku të parët sllavët do të dirigjonin gjithë “bëmat” e komunizmit në Shqipëri ndërsa të dytët komunistët eservilosur shqiptarë do të përpeliteshin nëpër labirintet e politikave serbosllave,duke shitur nderin e tyre vetëm e vetëm për një copë karrige të përgjakur kur të “çlirohej” Shqipëria. Komunistët sllave duke parandjerë rrezikun e rritjes së lëvizjes nacionaliste shqiptare, lëvizje e cila që në fillim u shtri në krejt kufijtë etnike tona ndërhyri energjikisht në lëvizjen komuniste së paku për të dominuar këte e mandej në saje të dredhive të vjetra serbosllave të niste në trojet shqiptare luftën e egër vëllavrasëse. Kështu, në verën e vitit 1942 ata hodhën në nismën e tyre në Kosovë një trakt ku i bëhej thirrje popullit shqiptar këtu të rrëmbente armët për të luftuar kundër armikut të përbashkët, fashizmit. Ustallarët e Beogradit jo se donin lirinë e Kosovës, sepse po ta kishin dashur sigurisht ata do të kishin lejuar shqiptarët në trojet etnike të tyre, të paktën të jetonin pa ate kalvar vuajtjesh.
2
Por ata kërkonin të ngihej krye kundër fashizmit për të ruajtur të pandryshuar statukuonë e organizmit të kufijve pas vitit të mbrapshtë 1913. Ndonëse proklamata e shpërndarë në Kosovë, kishte poshtë edhe nënshkrimin e Partisë Komuniste shqiptare, ajo mirrej vesh menjëherë se ishte gatuar në guzhinën e Beogradit, me ç’rast edhe mungonin fjalët se çdo të bëhej të nesërmen me fatin e popullit shqiptar në Kosovë. Kjo pozitë e mjerueshme e komunistëve të shtetit amë,të cilët vinin në rend të ditës parrullat e tyre internacionaliste dhe harronin vuajtjet prej tre deceniesh,të vëllezërve të tyre prej gjaku dëshmohen vetë prej dokunetave të tyre, pikërisht në vitin 1942, komunistët e tiranës ishin të detyruar të dëshmonin se: “Për shqiptarët e Kosovës që përbëjnë 50-65 përqind të popullsisë së atjeshme si dhe dy të tretat e popullsisë së Shqipërisë së Vjetër (kufijt e vitit 1913) Partia e jonë ka heshtur sistematikisht duke thënë (fjalët e shokut Miladin) se kjo çështje s’na përket neve por i përket Partisë Komuniste Jugosllave”. ( Arkivi Qendror I shtetit - Tiranë. Fondi 14,dosja 5, fleta 11 ).
Edhe në vitet 1943-1944,bashkëpunimi i klikës komuniste tëTiranës me atë të Beogradit do të ishte percaktues sidomos në veprimet e atyre të parëve ndaj nacionalistëve shqiptarë. Diku e kam thënë krejt haptas mendimin tim se Mukja ishte shpresa e mbrame e shqiptarëve për të bashkëpunuar me njëri-tjetrin në luftën kundra pushtuesit. Por pikërisht pse mbrate me vete këtë shans të madh historik, Mukja u sabotua dhe anatemua për pesë decenie me radhë nga histriografia shqiptare. Pas- Mukja do të përbënte ndër faqet më të dhimbshme të popullit shqiptar, i cili ndonëse i coptuar në vitin 1913, ndonëse i sulmuar e kërcënuar dhe zhdukur prej grekërve, sllavëve e bullgarëve, tanimë provonte edhe thikën e ngulur tinëz në shpinë prej vëllaut me nanë. Pa dashur të sjell në këto radhë gjëmën e madhe e tragjike të luftës vëllavrasëse në Shqipëri në vitet 1943-1945, unë mundet natyrisht të pohoj se krejt idetë dhe organizimet e kësaj lufte kanë qenë të ideuara në Beograd, ndërsa Miladini e Dushani ishin veç zbatuesit e urdhërave të padronëve të tyre. Sidomos në ndjekjen ndaj nacionalistëve të shquar Shqiptar dora serbosllave do të shtrihej ngado. Prej asaj dore tradhëtare ranë në fushën e nderit trima të mëdhenj të kombit shqiptar. Dhe një pjesë e tyre duke parandjerë thikën pas shpinë sllavoshqiptar luftuan me armë në dorë kundra tyre,duke u shndruar në simbole të përjetshme të nacionalizmit shqiptar. Në krejt këtë maskaradë nuk kanë munguar as idelogjizimi i skajshëm bolshevik dhe as veprimet e fshehta serbosllave për t’i quajtur këta burra (që sot përbëjnë krenari kombëtare) si bashkëpuntor me pushtuesin sipas parimit paradoksal: O me ne, O kundra nesh !).
Në vitin 1945 klika komuniste e Tiranës duke iu përmbajtur tërësisht udhëzimeve të Beogradit nisi të konstruktojë modelet e para të diktaturës komuniste modele të cilat do të quheshin të veçanta në krejt Evropën Lindore për nga egërsia me të cilën u zbatuan. Ndër këto modele famëkeqe mund të përmendim shkurt vetëm njërin ate të përndjekjeve të krejt kundërshtarëve politik të tyre, familjarisht nëpër burgje apo kampe përqëndrimi sipas modeleve të huazuara nga Stalini. Mijërat e nacionalistëve shqiptarë u drejtoheshin në vitin 1945 togave të zeza të pushkatimit, burgjeve apo kampeve të punës për të vetmin “faj” se kishin luftuar për lirinë e Shqipërisë si edhe për kufijtë etnike të saj. Dhe përballë kësaj tragjedie të re Shqiptare duhej diçka butaforike, duhej diçka për t’i dhënë botës komuniste të kuptonte se qeveria shqiptare nuk kishte mendjen vetëm për punë të zeza. Dhe pikërisht në këto momente aq të dhimbshme për krejt kombin tonë, kjo qeveri enkas për të dhjetëfishuar tragjedinë shqiptare,zgjodhi pikërisht procedurën e dekorimit të dhjetra oficerëve serbosllav të cilët sigurisht ishin vrarë duke luftuar kundër forcave nacionaliste shqiptare. Me këtë akt të shëmtuar si turp kombëtar klika komuniste e shtetit amë kërkonte gjithashtu të thoshte fjalën
e vet lidhur me qëndrimin e saj pro idesë së Beogradit për t’u bashkuar në republikë të shtatë të krijesës jugosllave.
3
Kësisoj më 5 shtator 1945, në ish pallatin mbretëror në Tiranë u zhvillua një ceremoni tejet pompoze me pjesmarrjen e krejt qeverisë shqiptare si edhe përfaqsuesive diplomatike dhe forcave aleate në kryeqytet. Me tone oratorike Omer Nishani, në cilësinë e kryetarit të Këshillit Antifashist, lexoi vendimin e këtij Këshilli numër 117, datë 5 shtator 1945: Në bazë të propozimit të kryetarit të Qeverisë Demokratike të Shqipërisë dhe Komandant i Përgjithshëm i Ushtrisë Kombëtare, duke marrë parasysh se shumë personalitete të huaja të vendeve aleate gjatë Luftës Nacionalçlirimtare të popullit t’onë kanë kontribuar dhe ndihmuar me të gjitha mjetet në Luftën e popullit shqiptar qoftë brenda në Shqipëri krah për krah me ushtrinë tonë,qoftë jashtë Shqipërisë dhe për të shfaqur mirënjohjen e për ta shërbyer e nderuar veprimtarinë e tyre në dobi t’Atdheut e të popullit shqiptar. Kryesia e Këshillit Antifashist Nacional-Çlirimtar, vendosi: Të dekorohen me dekoratat e shënuara për seicilin personat që përmenden në listën që vijon: Gjeneral Ivan Milutinoviç me Urdhërin “Heroi Kombëtar” Lolo Ribar me urdhërin “Heroi Kombëtar”
Ramiz Sadiku me Urdhërin “Hero Kombëtar”, Ivan Ribar me Urdhërin e “Flamurit”
Eduard Kardelj me Urdhërin e “Flamurit”, Bllazho Jovanoviç me Urdhërin e “Flamurit” dhe me medaljen e “Kujtimit”, Radovan Zagoviç[2] me Urdhërin e “Flamurit”, Dëshmori Miladin Popoviç me Urdhërin e “Flamurit” dhe me medaljen e “Kujtimit”, Dushan Mugosha me Urdhërin e “Flamurit” dhe me medaljen e “Kujtimit”. Me urdhërin e “Yllit Partizan Klasi i I” dhe me medaljen e Trimërisë Brigadier E. F. Davies. Me urdhërin e “Yllit Partizan klasi i I “ Gjeneral-Lejtnant Arso Jovanoviç, Aleksander Rankoviç, Milan Gjilas, Petko Dapçeviç, Brigadier T. Churchill, Kolonel Velimir Stoiniç, Lejtnant-Kolonel Palmer, Major Ivanov Konstantin, Kapiten Thomas Stefan.
Me Urdhërin e “Yllit Partizan i klasit të II” dhe me medaljen e “Kujtimit” Kolonel Vojo Todoroviç.
Me urdhërin e “Yllit Partizan i klasit të II” dhe me “Medaljen e Trimërisë” Major Savo Stonjou, W. V. G. Smith.
Me Urdhërin “Partizan i klasit të II” Gjeneral Terziç Velimir, kolonel Kiler Peter, Kolonel Obrat Cicmil, Nenkolonel Mijat Vuletiç, G. W. Seymour, Major J. K. H. Shaw, Major M. J. Fornton, Major V. Robinson, Kapiten Northop, Kapiten J. M. Lyon, Toger John O’Keefe.
Me Urdhërin “Ylli Partizan i klasit të III” Major Timochek Teodor, Major Viktor Bobol, Kapiten Miazi Dizdareviç, Toger Nick Cooky, Kaporal George Routsis.
Me Medaljen e “Trimërisë” dhe me Medaljen e “Kujtimit” Bije Vokshi, Dëshmor Hajdar Dushi, Emin Duraku, Xhevdet Doda, Vaso Strugari, Mikel Popoviç”.
4
( Gazeta “Bashkimi “ Tiranë më 6 shtator 1945 ).
Ndërsa kreu i klikës komuniste të Tiranës Enver Hoxha do të deklaronte solemnisht në atë mbrëmje se: ”Të gjithë këta oficerë që u dekoruan na kanë ndihmuar me shpirt në përpjekjet tona për çlirim”. Shërbetori i zellshëm i sllavokomunistëve falenderonte kështu mësuesit e tij nga Beogradi për kontributin e madh të tyre në përpjekjet sllave për shuarjen e rracës shqiptare. Me këtë mesazh ai gjithashtu donte të siguronte padronët e vet se do të ishte kurdoherë rob i politikave shovene serbosllave.
Si mund të dekoroheshin oficerë të lartë jugosllav kur vetëm në vitet 1944-1945 në territoret e Kosovës dhe Maqedonisë shqiptare u vranë më shumë se 50 mijë shqiptarë etnik të pafajshëm? Si mund t’i shpërndaheshin dekorata atyre që pos të tjerave nuk lanë pëllëmbë toke shqiptare pa e përgjakur me gjak shqiptari? si mund të dekoroheshin ata të cilët populli i ynë i konsideroi dhe i konsideron pushtues të tokave shqiptare? Si mund të përgëzoheshin këta kriminelë të zakonshëm lufte kur pikërisht në ato momente në malet Shqiptare endeshin dhjetra e dhjetra heronj nacionalistë, të cilët falnin pranverat e tyre për kufijtë tanë etnik? Përballë këtyre pyetjeve mund të hamendësosh shumë përgjigje. Por përgjigjja e parë që të vjen ndër mend është pikërisht ajo se klika komuniste e Tiranës në vitin 1945 e fryrë prej përrallave të internacionalizmit proletar duke dekoruar vrasësit e popullit të vet merrte mbi vete barrën e rëndë të një turpi kombëtar. E përbaltuar në pozitat mjerane ku e futi çorba serbosllave kjo klikë po i bënte nderet dhe shërbimet e para Beogradit duke dëshmuar sigurisht antishqiptarizmin e vet, me të drejtë duke pranuar dhe njohur pushtimin e tokave shqiptare të Kosovës, Preshevës Bujanovcit e Medvegjes, të Maqedonisë shqiptare nga serbosllavët. Koha dëshmon tradhëtitë komuniste shqiptare.
Eugjen Shehu, më 01.07.2004
Ju prezentojmë Grupin Letrar “Jahja Fusha” të Sh. F. “Enver Maloku”, Podujevë
ZAHIR PAJAZITI Zahir Pajzaiti Trim legjendar Luftoi me armikun Ballë për ballë Luftoi në borë Luftoi në shi Kurrë prej armikut Nuk u tremb ai Zahir Pajaziti Heroi legjendar E dha jetën Për popullin shqiptar Adelina Cakaj kl.VII/1 Motra ime kaçurrele I ka buzët si qershi I ka faqet gurabi Di të flasë për bukuri Të këndojë e të vallëzojë Di shumë vjersha të recitojë Grupi “Aurora” shumë i pëlqen Me këngën “Kaçurrele” kur e këndon Ajo gjithnjë e dëgjon. Motra ime kaçurrele I ka flokët me kurdele I ka sytë kaltëroshe Me të vërtetë është bukuroshe Nefise Visoka-kl VIII/1 Mos e prek Mos e prek ma bën mami Kur më sheh kah qep me makinë Ma bën qohu menjëherë Se po më presin myshterinjtë Ia bën babi mos bërtit Se kurrgjë s’po bën çika Po kur më sheh me çekiç Gati se s’i bie pika Dita, dita nuk kalon Mami pa ma ba Mos prek këta E mos prek ata Leonorë Podvoricaë kl. VIII/1 PËR KOSOVËN REPUBLIKË Nuk harrohet kurrë përjetë Në demonstrata si dallgë deti Atje larg te gjimnazi Ku priu Ali Ajeti Brohoritnin hiq pa frikë Për Kosovën Republikë Se Aliu s’e duron robërinë Ka derdhur gjakun për lirinë Vjosa Krasniqi – kl. VI/5 Leximi Te posta e shkollës sime Mblidhja ca kujtime Po shpejt i harrova Leximin përqafova Leximin e mësova Dhe kurrë s’e harrova Rregullat e gjuhës shqipe Shpejt i mësova Një ditë të hidhur Po rrija në mendime Libër leximi Më solli buzëqeshjen time Arlinda Vërshefci – kl VII/2 LULES SË PRISHTINËS Lule e bukur Lule besnike Që më je rritur Afër shkollës teknike Lule më thuaj Ç’ke që je mërzitur Apo ndoshta Nuk të kanë ujitur Rritu lule rritu Hiq mos u mërzit Pranvera ka ardhur Shi po bie për ditë Alban Durmishi kl-VII/2
Kaçurrelja
NË KOSOVË Në Kosovë kam nënën Në Kosovë kam babën Në Kosovë kam hënën Në Kosovë kam diellin Në Kosovë kam djepin Në Kosovë kam mallin Në Kosovë kam varrin Xheneta Tahiri – kl. V/1 FLUTURA Flutura fluturon Prej lules në lule Ajo kur fluturon Duket sikur vallëzon Unë kur shoh flutura Më duken të bukura Mundohem t’i prek Por ato ikin shpejt Argjeta Veseli – kl.VI/ VENDLINDJA IME Si yjet e natës Si diellin e dritës Si lulet e majit E dua vendlindjen time Prandaj do ta kujtoj Tërë jetën time Me dashuri e respekt Vendlindjen time Albana Selmani-kl. VIII/1
Ju prezentoj
SHOQJA IME Unë kam një shoqe Që e dua shumë Nga ajo shumë gjëra Kam mësuar unë Ajo është një vajzë Për mrekulli Të gjitha vajzat Ia kanë zili Atdhetare Kadriu-kl. VIII/3 LËRE Zogu jeton në liri Dhe peshku në ujë Lëre zogun të jetojë Dhe peshkun të notojë Çfarë po të pengon Se ata zbukurojnë Një pjesë të botës sonë Arbenita Jashari UNË DHE LOTËT Kur zbardh agimi E dielli lëshon rrezet Skaj më skaj Fytyrën me lot e laj Kur dielli fshihet Mbas kodrave E lodhur shtrihem në botë E kur do të marr fund Kjo o i madhi zot Dafina Zupolli-kl JETIMI Në mes të rrugës I shtrirë në tokë Jetim i ngratë Po qan me lot Përse o zot Nuk më merr edhe mua Nuk mund të jetoj Pa ata që i dua Lumnie Arifi VJESHTA Shkoi vera Plot hare Erdhi vjeshta Stinë e re Gjethet bien Se fryn era Zogjtë shtegtojnë Se iku vera Lorita Abazi kl.VI/1 VËLLAI IM Vëllain tim Shumë e dua Rreze dielli Është për mua Shumë këshilla M’i tregon Shumë vjersha M’i mëson Tash vëllai im Unë jam rrit Do të bëhem poete Ta bëj jetën dritë Igballe Fazliu- kl. V/ Shoqja ime Shoqja ime e dashur I ka flokët e bardha Unë e dua shumë Dhe e quaj Fatbardha Jemi dy shoqe Sikur dy motra Na e ka lakmi e gjithë bota Albulena Tahiri-kl. VIII/1 ZOGU Zogu në kafaz Nuk jeton i lirë Për të dal jashtë Ai ka shumë dëshirë Për të fluturuar Jetën për ta shijuar Zogu s’dëshiron Të jetë i vetmuar Dardan Kadriu-kl VI/1 VDES Vdes për një jetë Vdes nga vetmia Zemra po më çahet Nga dhembshuria Se nuk kam ku të shkoj Se nuk kam kujt t’i drejtohem Por vetëm ty zot Do të dorëzohem Adelina Dudi - kl. VII/2 VIKTIMË Nuk jam mësue me vuajt Por jam mësue me luejt Që të mos jesh viktimë Duhesh me u ruejt. Blerta Maçastena-kl.VII/3 DUA Dua të jem zog I lirë të fluturoj Dhe tërë botën Ta shikoj Të verbërve në botë Sytë tua shëroj Dhe të varfërve Pasurin tua shtojë Besarta Abazi- kl.VIII/3 8 MARSI Kur vjen 8 marsi Çdo fëmijë gëzohet Një buqetë me lule Çdo nëne i dhurohet Nëna e përqafon Fëmijën me dashuri I uron shëndet Fat dhe lumturi. Shkurte Mani-kl. VI/2 KUR VËLLA DËSHMOR MË RA Im vëlla dëshmor më ra Ia shuajti jetën ai shka Në atë pranverë dushmani i zi Ma vrau një vëlla të ri Llapi lotonte Qielli ishte i zi Kur ra Fadili Vëllai im i ri Arlinda Talla kl. VI/1 NATYRA Qielli është skuqur Dielli po lind Natyrë e bukur Jetën ma shndrit Natyrë e bukur Pemë e gjelbërim Ajër të pastër Ka vendi im Egzona Haliti UDHA E NOTAVE Një ditë notat Morën vendim Të shkojnë në det Sivjet për pushim Njishi i pari U nis udhës vetë Po s’eci shumë E në lloç mbet Dyshin e shkretë E kish rrokur zori Sepse nga lloçi Mezi na doli Kurse treshi i mirë Ecte pak ma shlirë Por të arrinte atje E kishte vështir Katërshi shumë mirë Shkoi deri në bregdet Por derën ia mbyllën S’e lanë të hyjë në det Pesëshi shkëlqyeshëm Shkoi deri në det Tash lahet në valë E rrezitet në zall Prof. Hilmi Kadriu
Grupi letrar „Jahja Fusha“ pranë Shkollës Fillore“Enver Maloku“ në Podujevë SHPALL Konkursin shpërblyes me temën: "Unë di për Heroin Jahja Fusha“ Kushtet e Konkursit: Pjesëmarrja me emër e mbiemër ose me shifër. Komisioni zgjedh 6 fotografitë apo 6 punimet më kontribuese. Vendi i parë: shpërblimi 89 euro (Më 27 Dhjetor 2008. Jahja Fusha do t`i mbushte 89 vjet); Vendi i dytë 64 euro (Më 27 Dhjetor 2008 bëhen 64 vjet që kur u likuidua Jahja Fusha); Vendi i tretë 25 euro (Më 27 Dhjetor 1944 Jahja Fusha u likuidua në ditëlindjen e Tij të 25-të); Vendi i katërt, pestë e gjashtë me nga 10 euro. Konkursi do të jetë i hapur deri më 28 Nëntor 2008. Punimet dërgohen në adresën: Shk. Fill. “Enver Maloku”, në kllapa (Për Konkursin letrar). Dorëzimi i shpërblimeve do të bëhet në Orën letrare solemne që do të mbahet më 20.XII.2008 në lokalet e shkollës rreth ores 12,00. Të drejtë pjesëmarrjeje kanë të gjithë të interesuarit.
KUSH ÇKA SJELL Pranvera sjell gjelbërim Vera sjell nxehtësi Vjeshta të lagshta e shiun Dimri borën e stuhinë Të gjitha së bashku Sjellin lumturinë Drita
Arkivore
ABUZIMI DHE OBSTRUKSIONIZMI TE LËPUSHKA
“RIMËKËMBJA”-ANTIKOMBËTARE E BALETËS!!
Shkruan: Kadri Mani
Verbëria e Bardhë apo Murtaja e Zezë e Rimëkëmbjes, Ndërkëmbjes, Ndërkryerjes, Nëpërkëmbjes, Nëpërdhëmbjes, Nëpërgojës, dhe kushdo që nuk preket nga kjo sëmundje, duhet të shtiret se edhe ai është i prekur, ngase e sulmojnë përse nuk është si ata, përse është i veçantë nga ata!!
I përjashtuar nga Parlamenti dhe nga çdo organizim tjetër, Abdi Baleta sorollatet rrugëve, për të takuar viktimat e rastit, për ta zbrazur helmin prej gjarpri gjakatar, qoftë edhe me apo pa ndonjë përfitim, mjaftohet që, si zemërkazmë që është, t`ua nxijë jetën të tjerëve dhe atdheut.
Kur nuk e arrin këtë me mënyra tjera, atëherë me artikuj të gjatë e të stërzgjatur tërkuzë: duke shpërqendruar lexuesit, duke topitur lexuesit dhe situatat, përdor e keqpërdor pa vend e pa nevojë, me qëllim që askush të mos e marrë vesh se kush e pati me të drejtë e kush bëri shamatë të kotë pa lidhje e pa kuptim.
I këtillë është edhe artikulli i ti:” BISEDA PRANË GAZETASHITËSVE” te RIMËKËMBJA e datës 11/03/2003, ku, po të kishte vetëm pak mend, do të mbushej- mend! Por meqë s`ka asnjë grimë skrupujsh njerëzie në kurmin e vet, i sheh me përbuzje të gjithë ata e ato që ia tërheqin vërejtjen për paudhësitë e tija.
Atentatori i gjuhës ende nuk e ditka se “Rilindja” dekada më parë e përdorte fjalën shqipe: qoshk, qoshqe, e jo “kioskave”!!! Njëherë në banesën e vet, kritizeri Baleta ia nisi avazit:
“Se si e shkruani gjuhën ju kosovarët-gjakim!”
“Ju lutëm të keni pak kujdes, ajo është me vend dhe është në fjalor!”
“JO! Nuk është në fjalor!- ja të shohim!”
Ia mora fjalorin nga dora, duke i thënë se ai nuk mund ta gjejë atë fjalë për gjysmë ore: fjalori ishte findak i ri! E gjeta dhe po e lexonim:
GJAKÍM,~I m. sh. ~E, ~ET. Dëshirë e madhe për diçka; lakmi. FSHS, f. 420.
Baleta dhe gazetari tjetër i “Rimëkëmbjes”, Agron Çika , thanë: Ne kemi menduar se-gjakim thuhet kur gërvishtesh e përgjakësh!!
Unë dhe gruaja ime e devotshme, zonja Shukrije Bunjaku-Mani, ia kemi hak (borxh) një dhuratë asaj “Qortuesja e panjohur inatçore”, e cila me aq mençuri, me përvojën e plakës të urtë të përrallave tona:” Një zonjë veshur me të zeza e (me) flokë të zbardhura(,) më vështroi pak me habi dhe vëngër e më tha”:”Ju po i sulmoni të gjithë”, “Ku e keni elektoratin ju?”, “Ju shkruani e veproni kështu se jeni egoistë”-tri këshilla këto, që dikur në përrallë paguheshin 3 /tre/ duket!!! Po i verbëri nuk i merr, por i qit!!
“gazeta jonë ka më shumë karakterin e një reviste”- ata e quajnë gazetë, ama e konsiderojnë-revistë! Nesër mund t`iu teket e ta quajnë-revistë, ama ta konsiderojnë-gazetë! Dhe askush s`ka të drejtë të përzihet në kompetencat e tyre të brendshme, të papërsëritshme, përnga paudhësitë!
“Nostalgjia që pengon njerëzit të kuptojnë zhvillimet politike”
Dhe nostalgjikët fanatikë janë të shumtë: berishistë, arbnoritsë, kastriotistë, bazeistë, shkupistë, pepushistë, ibrahimistë, manistë…
“Për fat të keq(,) mungesa e parimësisë dhe konsekuencës politike të protagonistëve kryesorë në skenën politike shqiptare(,) po provokon shprehi të dëmshme politike tek njerëzit.”: O popull i pa marrun vesh! Kur do ta lidhni edhe ju rrethqafe nganjë- kërpesh! Tek i hallakaturi Baleta me kompani, mësoni të bëni munafiki!! Po ama mos tregoni ashtu hapur, mësoni edhe pak demagogji! Munafikinë quajeni: pasuri e parimësisë dhe konsekuencë! Dhe kushdo, mund të bëhet, pas shembullit të nacionalistit, radi-kali! E radi-kalin me jelë, mund ta përkrahë edhe ndonjë-pelë!
Është dyfytyrësi të vijosh ta quash gazetën «organ i partisë»- pa anëtarësi e pa elektorat!! Kam dëgjuar se i fundit iu ka nda edhe ish-kryeredaktori, Ismanil Beloshi: po e diskutonin një artikull, Baleta ngrit dorën dhe me arrogancën e ti të njohur dhe i thotë- e di unë!
«Çka di ti!?- derisa jam kryeredaktor, duhet ta di edhe unë?- ndryshe, vazhdo pa mua!» Tash e nxjerr gazetën me familjen e vet, ama kjo nuk e pengon të gënjejë se kinse ajo na qenkësh-partiake!!
Lexuesit duhet ta dinë edhe një si gjysmësekret: Nga Berisha dhe Arbnori kishte kërkuar pozitën e përparme- Ambasador për Punë të Jashtme!! Dhe Arbënori i thotë: Vetëm atë post mos e kërko, mos e lakmo; kryetar është Berisha, zgjidh e merr çfarëdo pozite tjetër, edhe përpara meje?- se duhet të ndryshojmë diçka, në mos për tjetër, edhe që të mos na hedhin romuze se po vijojmë me enverizmin! Ama kryeneçi këmbëngul- vetëm atë pozitë që ka pasur!!
Dhe kaq ishte dashur, që të kalojë në anën e Nanos, për çka ne kemi të drejtë që ta zgjerojmë parullën tonë: Nano-Baleta- ikni!! Zhdukuni bre e në djall të shkoni, se na turpëruat përpara botës. O skllop i djallit, zoti ju çmarroftë e dreqi ju marroftë!
Vdekje Enverizmit-Liri Popullit!
---------------------------------------
E kisha hetuar se lëpushka “Rimëkëmbja” u zbut dhe u squllos ndaj socialistëve, ama kurrkuj nuk po ia thosha, kur po më thoshte një ditë zotni Dardan Novosella:
-Baca Kadri, e ke pa që Rimëkëmbja e ka ndryshur qëndrimin ndaj socialistëve!?
-Po bre zotni Dardan e kam pa mirë, por ende nuk po mund ta marr me mend!? Ja tek po vjen Myrteza Bajraktari, me leje një pytje:
-A është e mundur kjo që po shohim ne dy?
-E paskeni kapur me tatamam: e kanë bërë një marrëveshje për mossulmimi!!
Sa po rrinim mysafirë te Abdi Baleta, vinin postat e Irakut, Iranin:
-Ieak!
-Iran!
Abdi Baleta ngrihej rëndë-rëndë tërë autoritet, dhe çehrengrrysur e merrte postën, as pa i përshëndetur! Dhe e linte postën anash: nuk do të na i tregonte shkresurat e tradhtisë ose dallarët për spiunim!?
Lexoni e (mos) besoni !
BISEDA PRANË GAZETASHITËSVE
RIMËKËMBJA 11/03/2003
Shkruan: Abdi Baleta
Informacioni më i dobishëm edhe kur nuk është shumë i këndshëm në çastin që e merr, është informacioni që të vjen krejt spontanisht, i pakërkuar, i paporositur. Në traditën e hershme të fshatrave tona(,) ky informacion zakonisht merrej në mulli. Këtu në Tiranë(,) mua(,) në të shumtën e rasteve(,) me qëllon që këto informacione t’i marr panë kioskave ku shiten gazetat, ose edhe nga kalimtarë në rrugë(,) që kanë dëshirë të diskutojmë.
Në katër pika të ndryshme të shitjes së gazetave(,) në kohë të ndryshme(,) më ka qëlluar të bëj edhe katër bisedat e mëposhtme(,) që besoj janë mjaft domethënëse për kuptimin e shpjegimin e zhvillimeve politike në Shqipëri.
Qortuesja e panjohur inatçore
Para disa kohësh, një ditë të martë, ditën kur del në shitje “Rimëkëmbja”, po blija gazetat tek qoshi i Pallatit të Kulturës, përballë xhamisë. Një zonjë veshur me të të zeza e (me) flokë të zbardhura(,) më vështroi pak me habi dhe vëngër e më tha: “Ma të koncetrueme duhet t’i bani ato shkrimet tuaja”. I mora këto fjalë si një përsëritje të radhës nga një lexuese tjetër të vërejtjes që na është bërë shpesh se shkrimet në gazetën “Rimëkëmbja”, sidomos të miat, janë të gjata dhe i lodhnin njerëzit.
I dhashë edhe asaj zonje atë përgjigje që u japim zakonisht lexuesve të tillë(,) se gazeta jonë ka më shumë karakterin e një reviste për analizë politike dhe prandaj nuk shkruajmë dot më shkurt, sepse na intereson që analiza për lexuesin të jepet sa më e plotë. Ndonjëherë bëhemi gati të justifikohemi me fjalët e Leninit “nuk kam kohë(,) prandaj nuk mund të shkruaj shkurt”. Por për të mos ngjallur ndonjë reagim çudie(,) nuk i përdorim.
Por zonja në fjalë vazhdoi: “nuk e kam fjalën se janë të gjata, por duhet të shkruani ma ndryshe, se ju nuk jeni me askënd e me dikend duhet me qenë. Ju po i sulmoni të gjithë-(nënvizimi im- K.M.)”. Tashmë ishte e qartë se ajo po fliste si ithtare e një formacioni ose rryme politike.
I kërkuam të sqaronte se cilët duhej të linim pa “sulmuar”, sipas saj, me cilët duhej të bëheshim sipas mendimit të saj, por u bishtnoi përgjigjeve. I kërkuam të na thoshte se me cilin ishte ajo që të bëheshin edhe ne me atë. Në vend të një përgjigje morëm pyetjen inatçore: “Ku e keni elektoratin ju?-(nënvizimi im- K.M.”
Duke besuar se po dialogonim me një fanatike berishiane i thamë: “Ne nuk kemi elektorat , as po kërkojmë elektorat , se nuk marrim pjesë në zgjedhje. Ne elektoratin tonë e kemi lënë të votojë për PD-në e Berishën, por as kjo nuk po u bën dobi. Ne s’dimë çfarë të bëjmë më shumë, edhe elektoratin që mund të merrnim(,) ne ia kemi lënë PD-së e Berishës, edhe kritikat nuk ia ndajnë që ata të gabojnë sa më pak. Ndihmë më e mirë atyre nuk mund t’u jepet”.
Reagimi i saj u bë dhe më nervoz “Ju shkruani e veproni kështu se jeni egoistë-(nënvizimi im-K.M.”. Ia miratuam edhe këtë(,)duke shtuar se të gjithë janë nga pak egoistë, secili për një qëllim të vetin, me mënyrën e vet, prandaj të na shpjegonte se cila ishte e keqja e egoizmit tonë(,) në krahasim me egoizmat e atyre me të cilët ishte ajo”.
Nuk morëm përgjigje tjetër veçse fjalëve “nuk ban me qenë egoistë, duhet të shkoni me dikënd-(nënvizimi im-K.M)”, por as nuk saktësonte se me cilin, as nuk sqaronte se me cilin ishte ajo vetë. Ky lloj fanatizmi i verbër pengon ende shumë njerëz të orientohen drejt në vorbullën e zhvillimeve politike në Shqipëri.
Shtesë pas kujtesës së Donika Dhales në “Anketa” të “Gjeli Vizion”
Drejtuesi i “Anketës” më 6 mars kishte shtruar pyetjen “ a do ta ndryshojë politikën shqiptare bashkimi i opozitës siç ka propozuar Berisha”. Si në shumë anketime me temë nga politika e ditës(,) nuk munguan përgjigjet pa kurfarë serioziteti, pa kurrfarë logjike, të mbështetura më shumë në një tifozllëk të sëmurë dhe një fanatizëm që u errëson njerëzve gjykimin. Për fat të keq(,) shpesh në këtëo anketime spikat niveli tepër i ulët dhe papërgjegjsia e pjseëmarrësve, gjë që ndikon shumë keq në përpunimin e shijeve politike, kulturore dhe morale në publikun që ndjek këto emisione.
Nga fundi i emisionit e mori fjalën ( pasi dikush i bëri thirrje) edhe pjesëmarrësjan e përhershme, zonja Donika Dhales. Është personazh i njohur e shumë interesant në të tila emisione dhe ndërhyrjet e saj kanë qenë shumë mbresëlënëse(,) kur emisone të tilla i organizonte Radio “Kontakt”. Zonja Donika vazhdon(,) si gjithmonë(,) të shfaqet si një berishiste e palënkundur dhe fanatike e pandryshueshme e Doktorit. Më 6 mars(,) për t’u bërë më e sigurtë në vetvete dhe më goditëse ndaj kundërshtarëve në mbrojtine e kotë të Sali Berishës(,) ajo iu referuar një thënies sime para më shumë se dy vitesh, pikërisht të datës 4 tetor 2000(,) kur unë në TV “Shijak” bëra një bisedë për të mbështetur PD-në e Berishën që kishin humbur zgjedhjet lokale dhe ishin në një dëshpërim të plotë. Donika kujtoi më 6 mars 2003 se “Abdi Baleyta ka thënë :Azem ti je gjallë, Berisha na prij”. Është e vërtetë se atëherë kam thënë se këto duhej të ishin dy parrullat e demokratëve dhe duheshin lënë mënjanë ca parrulla të tjera(,) që veç ngatërronin punë. Por nga ajo kohë kanë rrjedhur aq shumë uj(ë)ra të turbullta në politikën ePD-së e të Berishës, janë krijuar aq bataqe të qelbura politike rreth tyre, ku lundrojnë ata dhe tifozët e tyre fanatikë, sa këto fjalë të miat e kanë hunmbur me kohë atë jehonë që duhej të kishin atëherë dhe tani janë spekullim nëse kujtohen përsëri.
Zonja Donika duhet të dijë se vetëm pak kohë pasi unë kisha thënë ato fjalë(,) Berisha filloi kthesat më të këqija politike. Zonja Donika duhet të mbajë mend se pak kohë pasi kisha thënë ato fjalë(,) unë fillova kritika të ashpra për kthesat e Berishës. Ajo duhet të mbajë mend se miku ynë i përbashkët nga ditët e Radio “Kontakt”, Nazmi Maxhuni, bëri të njëjtën gjë(,) si Donika tani, duke i kujtuar këto fjalë në valët e Radios. Dhe unë në “Rimëkëmbja” i jam përgjigjur atëherë se kam thnë “Berisha na prij më djathtas, drejt qëmndrimeve më radikale, jo na prij drejt zyrës së Fatmir Mediut”. Berisha atëherë bëri hapin “ e madh” të zgjerimit(,) duke shkuar në zyrën e Mediut. Ishte koha kur nëpërmjet Mero Bazes u dha direktiva “front i gjërë nga Zogaj tek Baleta”. Nëse zonja Donika nuk e di(,) le të marrë palo-librin shpifës që ka bërë kundër meje Kastriot Myftaraj ( që përfaqëson punën e një ekipi propagandistësh të PD-së) dhe do të gjejë atje zbulimin se “natën kur policia rrëmbeu Sali Berishën, (pra 28 nëntor 2000), Saliu vendosi të shkëputej përfundimisht nga Abdi Baleta”. Dhe e vërteta është se Berisha qysh nga ajo kohë është shkëuptur nga gjithçka që përbënte një trdaitë të mirë në lëvizjen demokratike e në PD; është bashkuar me Zogajn e gjeneralin andart Imami, me Pashkon e Lesin, me Nanon e me Metën. Edhe emrin e Azemit tashmë e kanë njollosur(,) jo pak veprimet e Berishës.
Prandaj, zonja Donika e vendosur të vazhdojë tifozllëkun e sëmurë për Berishën(,) nuk e ka tëpërligjur t’u referohet më fjalëve të mia para dy vitesh(,) nëse këtë nuk e bën me qëllim provokues. Tani po me atë sinqeritet e dashamirësi ndaj demokratëve të përkushtuar(,) në vend të fjalëve “Berisha na prij” them fjalët “ demokratë mjaft ndoqët qorrazi Berishën, largohuni prej tij se po dëmtoni rëndë Shqipërinë”. Më vjen keq që edhe me Donuikën e (me) disa demokratë të tjerë që kemi bërë mjaft beteja bashkë(,) nuk mund të jemi më në një llogore dhe nuk mund të kemi më asgjë të përbashkët edhe përsa i përket vlerësimit të rolit të sotëm të PD-së e të Berishës. Berisha tani, pavarëisht nga pozat që bën, ngjan si rreshter në taborrin e gjeneralit andart Imami dhe si psallt pas priftit të hipokrizisë politike, Preç Zogaj.
Tifozët që krijojnë skena
Në një rast tjetër(,) kur vështroja titujt e gazetave për të vendosur se cilat ishin me dobi për t’u blerë atë ditë, një zotëri filloi të fliste me zë të lartë një shoku të tij(,) disa metra më tutje(,) për t’i thënë se ai nuk lexonte kurrë gazeta, se gazetat vetëm rrena botojnë(,) për t’u prishur mendjen njerëzve. Pasi pa se nuk po reagonte kush ndaj fjalëve të tij(,) m’u drejtua me emër: “apo nuk është kështu(,) zoti Abdi”.
I thashë se gazetat shkruajnë edhe rrena edhe të vërteta, edhe gjëra të mira edhe të këqija. Ato duhen lexuar për të ditur ç’bëhet e për të përcaktuar qëndrimin tënd. Pasi e siguroi “kyçjen në bisedë” i panjohuri shtoi: “po nuk durohet kjo fytyrë këtu” duke vënë dorën mbi faqen e parë të një gazete ku ishte një portret i Skënder Gjinushit. “Ky është....”.
Tashmë për mua u qartësua se kisha të bëja me një fanatik berishian. Për të mos i lënë një kënaqësi të pamerituar(,) i thashë se unë Skënder Gjinushin e kam kundërshtuar dhe demaskuar qysh kur ishte mik i ngushtë me Berishën dhe se tani për demokracinë e demokratët më i keq ishte bërë Saliu(,) që po përqafohej me Nanon dhe se Gjinushi(,) si gjithë të tjerët(,) ka të drejtë të bëjë petulla politike për vete.
“Mirë, mirë, po ky hallin e ka vetëm të jetë në pushtet”(-) ngulmoi bashkëbiseduesi. “Po edhe Saliu këtë hall ka, madje e thotë edhe vet(ë)” – replikova unë. Ai përsëri: “Po ç’do më ky Gjinushi të jetë në pushtet, ka 20 vjet që është në pushtet”(?). “Po Saliu, ç’do që të vijë përsëri? Edhe ai ishte në pushtet disa vjet. Sa është afati që politikanëve u lejohet të kenë dëshirë për të ardhur në pushtet?” Këtu ra perdja e skenës së këtij diskutimi. Përsëri me fanatikun partiak nuk kishte terren të përbashkët arsyetimi.
Nostalgjia që pengon njerëzit të kuptojnë zhvillimet politike
Një episod më i vonshëm(,) është përsëri pranë një kioske gazetash. Edhe kësaj here kur po vështroja faqet e para me radhë(,) u dëgjua një monolog me zë të lartë(,) që thurrte lëvdata të mëdha për Vlorën, përbuzte malokët e çeçenët, sipas shprehjeve që i kemi dëgjuar shpesh në vitin 1997 e më pas.
Ndërhyri një kolegu im i pranishëm aty dhe e pyeti: “Mos pret ndonjë përgjigje për këto që thua?”. Tjetri vazhdoi me ton edhe ma të ngritur(,) se askush nuk kishte si të kundërshtonte fjalët e tij, se ato ishin të vërtetë, se “në Vlorë një dru ulli vlen më shumë se rrethi i Pukës, se edhe komunizmin Vlora e çoi deri në Malësi(,) që të shpëtonte “Lulat e vocërr”. Për ironi(,) ato ditë gazetat shkruanin për fëmijën që kishte vdekur nga të ftohtët në Has.
Të nesërmen shitësi i gazetave më tha se personi që fliste ashtu(,) kishte pirë. Kur e pyeta shitësin “meqënëse kishte pirë(,) pse nuk tha që një pishë e madhe në pyjet e Pukës vlen sa tre drunj ulliri, por tha të kundërtën”. Shitësi nuk më ktheu përgjigje.
Pavarësisht se cili ishte i panjohuri që foli ashtu, pavarësisht se mund të cilësohet rast i izoluar, mendësia është shumë e shëmtuar dhe nuk duhet neglizhuar. Duhej emsioni “Anketë” në “Gjeli Vizion” të datës 7 mars 2003(,) për të pasur provën tjetër shumë të shëmtuar të kësaj psikologjie(,) që është shumë më e rrënjosur se sa na pëlqen ta pranojmë. Ishte një zë i shëmtuar gruaje me një të folme të përçudnuar në dialekt jugor(,) që fyu në mënyrë më të poshtër gratë e Tropojës. Ishin dy folës nga “Shqipëria e Mesme”(,) që e kundërshtuan me fjalë plot arsye. Ishte një çift nga Tropoja që me shumë kulturë dhe me shumë fisnikëri dha shpjegime që duhej të bënin të gjithë dëgjuesit të përbuznin atë provokatoren. Pati dhe një reagim që u hakmor “krahinarçe”. Në kët(ë) pikë duhej të ishte mbyllur ai sherr. Por, jo. Dolën përsëri “levbër’’ të revoltuar(,) që nisën të recitonin për Tepelenën. Për fat të keq(,) në këtë emsion pamë edhe një herë se ajo fryma e mbrapshtë e fyerjeve krahinore(,) që zuri vend në Jugun e Shqipërisë(,) gjatë rebelimit grek-labokomunist(,) në vitin 1997(,) vazhdon.
Përsëri pranë një kioske gazetash. Në tufën e gazetave që kisha blerë në një vend tjetër(,) më mungonte gazeta “Zëri i Popullit” dhe mora një ekzemplar(,) e pa nxirrja nga xhepi monedhat metalike për të paguar.
Aty ishin tre djem. Dy u larguan disa metra. Njëri me trup të imët, me fytyrë më të hequr, qëndroi dhe pasi unë mora gazetën “Zëri i Popullit”(,) m’u drejtua “Nuk mendoja të të shihja me këtë gazetë në dorë”. Psesë sime iu përgjigj me fjalët përbuzëse për “Zërin e Popullit”(,) të cilës tha se i kishte bezdi t’i hidhte sytë. Në dorë mbante gazetën “TemA” dhe një tjetër. Dhe unë i thashë. Unë edhe “TemA”-n e kam blerë. “Zëri i Popullit” është letër e bojë(,) si gjithë të tjerat. Unë e marr se më duhet të mësoj edhe gjëra që nuk i mësoj nga të tjerat, madje mësoj më shumë se nga “TemA”(,) për ato që më duhen në punën time. Po ti çfarë mëson nga “TemA” e nga “55”? Më sqaroi se “55” –tën nuk e donte, “TemA” i jepte ato që i pëlqenin.
Pastaj pranoi se e kuptonte që “Zëri i Popullit” mua më duhej për të ndjekur (dh)e analizuar zhvillimet. Në këtë vazhdë bisede(,) doli se ishim takuar edhe herë të tjera, vite të shkuara(,) në veprimtaritë e lëvizjes demokratike etj., etj. Por e theksoi se sidoqë unë mund të kisha të drejtë për shumë gjëra, ai kishte qënë dhe do të ishte me Sali Berishën. E urova që punët t’i shkonin mirë(,) por duke i shprehur dhe dyshimin se këmbëngulja e tij tashmë ishte e gabuar.
Edhe një herë bindesha se një nostalgji në politikë i pengon njerëzit t’i shohin gjërat në proçesin e tyre të zhvillimit e ndryshimet.
Tashmë jo pranë ndonjë kioske gazetash, por në trotuar, kur kaloja me bashkëshorten(,) përshëndetemi nga dy zonja të panjohura. Njëra ndaloi dhe takohet me shumë përzemërsi. Pyet edhe për shëndetin(,) sepse kishte informacionin e gabuar(,) sikur nuk kisha qënë mirë. Pas këtyre fjalëve(,) vjen shprehja: “Për Sali Berishën e për ty unë dhe e gjithë familja kemi simpati e respekt të madh”.
Vijojnë fjalë të tjera vlerësuese për veprimtarinë politike. Përpjekja ime për të vërtetuar se kjo nuk mund të quhet normale(,) sepse tani Berisha e Baleta janë krejt të kundërt në qëndrime politike(,) nuk pati asnjë ndikim për ta ndryshuar mendimin e saj se të dy ishim të adhuruar.
E pyeta: “Ke dalë në mitingjet e PD-së?”. Pohoi se kishte qënë në të gjithë. E pyeta: “Ke thënë me zë të lartë parrullën “O Fatos, o legen, prit Saliun se po vjen”. Pohoi se kishte dalë dhe se kështu kishte brohoritur. I thashë: “Po tani që Sala e Fatosi përqafohen e bashkëqeverisin, si i bëhet puna e “legenit”, kujt i varet?”
Ajo tha “Nuk e di, nuk e di, është politikë, por unë për Saliun dhe për ty kam shumë respekt”. U ndamë me përshëndetjet e rastit. Nuk di çfarë përshtypjesh mori ajo me vete. Unë e vazhdova rrugën me përshtypjen se ndjenjat dhe arsyetimet politike(,) kur nuk shkoja në harmoni krijojnë edhe paradokse njerëzore.
Tani Berisha përsëri shahet me Nanon. Nesër përsëri mund të përqafohen si para gjashtë muajsh. Më vonë përsëri mund të shahen si tani. Po ithtarët e tyre(,) si do të bëjnë, çfarë përjetojnë?!
Më duket se rregulli më i mirë për të mos u krijuar shumë paradokse të tilla(,) është që njerëzit të mos e lidhin veten me nostalgjira politike(,) të mos bien në tifozllëqe personale për politikanët, por të shikojnë idetë e veprimet.
Rastet që parashtrova janë disa grimca nga ato përshtypje që na vijnë në kontaktet spontane me njerëzit. Janë episode të përditshmërisë politike(,) mjaft të ngarkuar e të çorientuar në Shqipëri. Për fat të keq(,) mungesa e parimësisë dhe konseguencës politike të protagonistëve kryesorë në skenën politike shqiptare(,) po provokon shprehi të dëmshme politike tek njerëzit.
Abdi Baleta
SI E BËRI BALETA GAZETËN “BOTA SOT”
ORGAN TË AL-QAEDA-s
(Në botën e errët të “Bota Sot”, Misioni Baleta-Mazrekaj)
Nga Kastriot Myftaraj
Gazeta “Bota Sot”, me qendër në Zurich të Zvicrës, është gazeta më e madhe shqiptare dhe e vetmja gazetë shqiptare që qarkullon në të gjithë botën, tash 9 vite që kur u krijua në 1995. Për këtë gazetë është folur e shkruar mjaft që kur ajo ka filluar të botohet, por të vërtetat e saj asnjëherë nuk janë thënë deri në fund.
Kur bëhet fjalë për gazetën “Bota Sot”, praktikisht bëhet fjalë për dy njerëz, botuesin e saj, Xhevdet Mazrekaj dhe analistin e saj kryesor, Abdi Baleta. Të dy këta njerëz nuk u takuan për herë të parë kur filloi të botohet gazeta “Bota Sot”. Në një tubim shqiptarësh që mbajti “Bota Sot” në nëntor 1997, Baleta u shpreh se kjo është hera e parë që ai dhe Xhevdet Mazrekaj po takoheshin. Por kjo nuk qe e vërtetë. Këta dy njerëz nuk u takuan për herë të parë kur filloi të botohet kjo gazetë. Baleta dhe Mazrekaj u takuan për herë të parë pikërisht në Zvicër në vitin 1987. Në vitin 1987, Abdi Baleta, në cilësinë e misionarit të regjimit komunist shqiptar, kreu një udhëtim në Zvicër dhe në Gjermani për të inspektuar lëvizjen enveriste në diasporën shqiptare me origjinë nga Kosova dhe trevat e tjera shqiptare në ish-Jugosllavi.
Gjatë këtij udhëtimi Baleta u takua me Xhevdet Mazrekajn, i cili atëhere militonte në organizatat enveriste në Zvicër. Xhevdet Mazrekaj ka lindur në vitin 1959 në një katund në pjesën e krahinës së Hasit që gjendet përtej kufirit të 1913-s, pra në territorin e Kosovës. Në katundin e vet, Mazrekaj kreu shkollën fillore, të vetmin nivel arsimor që e ka kryer të plotë.
Pasi kreu sherbimin ushtarak gjeti punë në Prishtinë, si roje në një park publik. Në vitin 1981, pas demonstrative të pranverës në Kosovë, në institucionet krahinore u bënë pastrime të mëdha të njerëzve të dyshimtë për regjimin e Beogradit. Pastrime u kryen dhe në policinë e Kosovës prej së cilës u larguan shumë shqiptarë të akuzuar se qenë treguar të butë me “irredentën kundërrevolucionare”. Në këtë kohë serbët ndoqën politikën e futjes në institucione të shqiptarëve sa më të besueshëm për ta. Në këtë kohë u fut në polici edhe Xhevdet Mazrekaj. Mungesa e shkollimit nuk iu bë pengesë, pas të gjitha gjasave për shkak se ai qe njeriu i besuar i serbëve dhe qe vënë në sherbim të SDB-s ndoshta që kur shërbente në ushtri.
Mazrekaj shërbeu në policinë e Kosovës deri në vitin 1986 kur u largua për shkak se iu hap një perspektivë më e mirë. Motra e Xhevdet Mazrekajt, zonja e mirënjohur Shqipe, qe martuar me të famshmin Hajdin Sejdia, babain e piramidave financiare në Shqipëri, i cili e kishte nisur karrierën e vet si militant i grupeve enveriste të emigracionit shqiptar në Zvicër. Në atë kohë Hajdin Sejdia kishte krijuar dhe një kompani me anë të së cilës u shërbente familjeve të mëdha të nomenklaturës komuniste të Tiranës për të qarkulluar dhe investuar fondet e mëdha në valutë perëndimore që ato fitonin në vitet ‘ 80 nga kontrabanda e cigareve dhe drogës me Italinë, të realizuar nëpërmjet bashkëpunimit të Sigurimit të Shtetit dhe “Sacra Corona Unita” (mafia pugliese). Por kjo kompani qe e implikuar në shumë punë të pista. Hajdin Sejdia gjithashtu kishte lidhje biznisi dhe me familje të mëdha sheikësh në Lindjen e Mesme, duke përfshirë edhe familjen e Bin Ladenit, me trafikantët shqiptaro-turq të narkotikëve të “Balkans Route”, si dhe me qendrat që furnizonin me armë rezistencën e moxhahidinëve në Afganistan, si dhe shitët në luftën civile në Liban.
Në vitin 1986 Hajdin Sejdia tërhoqi në Zvicër edhe kunatin e vet, Xhevdet Mazrekaj. Xhevdet Mazrekaj në Zvicër hapi një agjenci turistike me paratë që i dha kunati i vet, Hajdin Sejdia. Kjo agjenci turistike i duhej Sejdisë si një instrument për të kryer një pjesë të punëve të pista që deri më atëherë i pati kryer me kompaninë e vet. Kështu Hajdin Sejdia mbronte reputacionin e vetes dhe të kompanisë së vet. Në agjencinë turistike të Xhevdet Mazrekajt u pastruan paret e pista të narkotrafikut, kontrabandës së armëve dhe cigareve.
Si një shërbim ekstra për regjimin komunist të Tiranës, por dhe për t’ u maskuar, Hajdin Sejdia militoi në grupet enveriste të diasporës në Zvicër, ku u mor kryesisht me shpërndarjen e librave të Enver Hoxhës, gjë për të cilën qe në pozitë të favorshme, duke pasur agjencinë turistike. Pikërisht Hajdin Sejdia ishte ai që e prezantoi Abdi Baletën me Xhevdet Mazrekajn. Nuk mundet mos të konstatohet fakti se misioni Baleta në diasporë dhe takimi i tij me Sejdinë dhe Mazrekajn në Zvicër, ndodhi në vitin 1987, pra në kohën që regjimi komunist shqiptar kishte filluar përgatitjet për zbatimin e platformës së Katovicës. Duke konsideruar lidhjen që Baleta dhe Mazrekaj kanë pasur më vonë, është e qartë se misioni Baleta në vitin 1987 ka pasur përmasa më të gjera se inspektimi i lëvizjes enveriste në diasporë.
Në vitin 1986 Xhevdet Mazrekaj u rekrutua nga Hajdin Sejdia, që ishte një nga rezidentët e Sigurimit të Shtetit shqiptar në Zvicër, si bashkëpunëtor i Sigurimit të Shtetit shqiptar. Pseudonimi i Xhevdet Mazrekajt ishte “Alltia”. Që në vitin 1987 “Alltia” (Xhevdet Mazrekaj) u lidh ngushtë me “Stilografin” (Abdi Baleta) në një mission të konceptuar nga Sigurimi i Shtetit.
Në janar të vitit 1991, zëvendëskryeministri i qeverisë së Adil Çarçanit, Fatos Nano ndërmori një udhëtim në Zvicër për të marrë pjesë në Forumin e Davosit. Nga Zvicra Nano u kthye së bashku me Hajdin Sejdinë, i cili shoqërohej dhe nga kunati i vet Xhevdet Mazreakj. Nano ua paraqiti Sejdinë shqiptarëve si një miliarder shqiptar, i cili kishte lidhje me njerëzit më të pasur të botës dhe që do të bënte mrekullinë ekonomike në Shqipëri. Për disa muaj, para dhe pas zgjedhjeve të para pluralistë të vitit 1991, Hajdin Sejdia okupoi ekranin e të vetmit telivizion në vend, atij shtetëror, si dhe faqet e gazetave, duke u paraqitur si një Mesiah, që do ta shndërronte Shqipërinë në Eldorado. Në rast se do të rishfaqeshin kronikat televizive të kohës, do të shihej qartë se në krah të Hajdin Sejdisë qe dhe Xhevdet Mazrekaj, i paraqitur si ekspert për çështjet e turizmit.
Hajdin Sejdia ishte në krye të një kompanie të quajtur “Iliria Holding”, e cila në atë kohë nënshkroi një marrëveshje me qeverinë shqiptare, në krye të së cilës në ndërkohë Nano kishte zëvendësuar Çarçanin, në 21 shkurt 1991. Sipas kësaj marrëveshjeje, që u botua në dy faqe në gazetën “Zëri i Popullit”, shteti shqiptar i jepte kësaj kompanie të drejta në shumë fusha për të kryer investime që prej infrastrukturës (rrugë, ura, hekurudha, energjitikë, ujë etj), turizmit, minierave, sistemit banker, industrisë, ndërtimit, artit, mediave private, tregëtisë (supermarketeve, fast food-ve etj.), hoteleri.
Është e qartë se Hajdin Sejdia, i asistuar nga Xhevdet Mazrekaj qe karta kryesore elektorale e qeverisë së fundit komunsite për të fituar zgjedhjet e 31 marsit 1991. Në një darkë që shtroi Hajdin Sejdia në hotel “Tirana”, me rastin e nënshkrimit të marrëveshjes, mori pjesë edhe Abdi Baleta, gjë kjo që u denoncua në PD nga Azem Hajdari. Baleta në atë kohë qe kandidat për deputet i PD-së dhe sigurisht që nuk qe opportune që ai të merrte pjesë në një darkë kun ë tryezë qe Fatos Nano dhe i biri i Ramiz Alisë. Por Baleta u mbrojt duke thënë se ai shkoi për shkak se pati një ftesë nga kunati i Sejdisë, pra nga Xhevdet Mazrekaj, për të cilin Baleta tha se nuk mund t’ ia prishte pasi ai qe një “patriot” shqiptar. Baleta shtoi se, derisa ai nuk qe anëtar i PD-së dhe për pasojë veprimtaria e tij private nuk mund të influenconte mbi reputacionin e kësaj partie për mirë apo për keq. Për një diplomat të sprovuar të regjimit komunist si Baleta nuk qe e vështirë që të justifikonte sjelljen e vet, por fakti mbetet se Baleta qe një njeri që gjendej në mes të skemave të dyshimta që lidhnin regjimin komunist me njerëz si Sejdia dhe Mazrekaj. Në këtë episod që daton në fillim të vitit 1991 origjinon edhe urrejtja e Abdi Baletës për Azem Hajdarin. Më vonë Baleta do ta luftonte ashpër Hajdarin në forumet e PD, ku Baleta merrte pjesë kur i interesonte, si dhe në shtyp.
Në vitin 1991 Sejdia e ngarkoi Mazrekajn me detyrën që
të financonte fushatënn elektorale të disa kandidatëve për deputetë, si dhe ndonjë person që ishte futur në ndonjë gazetë opozitare. Kjo gjë bëhej me rekomandimin e dyshes Alia-Nano, në mënyrë që këta persona, që qenë të gjithë bashkëpunëtorë të Sigurimit të Shtetit, të fitonin reputacionin e njerëzve që kishin mbështetje në diasporë. Sejdia dhe Mazrekaj financuan fushatën elektorale që bëri Abdi Baleta në zgjedhjet e para dhe të dyta parlamentare në vitin 1991 dhe 1992 me nga 50 mijë USD, sipas regjistrave që iu kapën Hajdin Sejdisë, kur u arrestua në verën e vitit 1992. Natyrisht që shumë pak prej këtyre parave Baleta i përdori në fushatë, ndërsa pjesën më të madhe të tyre i futi në xhepin e vet. Ndër njerëzit e tjerë që u financuan qenë vëllezërit Albert dhe Ylli Rakipi, respektivisht “Arsimtari” dhe “Drita”, të cilët në atë kohë u futën me mision në gazetat “Alternativa SD” dhe “Republika”.
Paratë për këto financime Sejdia i mbuloi nga paratë që grumbulloi në të parën piramidë financiare që ngriti në Shqipëri në vitin 1991 dhe që administrohej nga Xhevdet Mazrekaj. Pra, Baleta ka qenë i pari politikan në Shqipëri që është financuar nga një firmë piramidale, duke krijuar kështu një precedent që më pas do të njihte shumë ndjekës të tjerë.
I vetmi “investim” që Hajdin Sejdia bëri në Shqipëri ishte hapja e gropës famëkeqe në mes të Tiranës, ku sipas Sejdisë do të ndërtohej hoteli shumëkatës “Sheraton”, i cili do të qe më i madhi dhe më i bukuri në Ballkan. Duke përfituar nga fakti se qe fillimi i tranzicionit dhe njerëzit qenë shumë të varfër toka iu ble ish-pronarëve nga dyshja Sejdia-Mazrekaj për një copë bukë, nën kërcënimin se ata mund ta merrnin edhe falas nga pushtetarët, që i kishin miq. Që atëhere dhe deri më sot ish-pronarët e truallit kanë bërë shumë përpjekje për të rifituar truallin e tyre, që praktikisht iu mor me mashtrim.
Por, ajo që edhe sot e kësaj dite njihet si “gropa e Hajdin Sejdisë” në fakt duhet të quhet gropa e Xhevdet Mazrekajt, pasiqë, duke qenë se Xhevdeti supozohej të qe eksperti i “Iliria Holding” në turizëm, si drejtues i një agjencie turistike, Sejdia ia besoi atij projektin “Sheraton”. Në promovimin e ndërtimit të “Sheratonit”, ose siç mund të thuhet me siguri në retrospektive 13 vjeçare, të “gropës Mazrekaj”. Në hapjen e gropës, u krye një ceremoni ku veç pushtetarëve folën edhe Sejdia dhe Mazrekaj. Në këtë ceremoni mori pjesë dhe miku i Sejdisë dhe Mazrekajt, Abdi Baleta, që atëhere qe zgjedhur deputet i PD-së.
Është e tepërt t’ i tregosh lexuesit për fatin e projektit “Sheraton”. Zbatimi i tij nuk eci përtej hapjes së gropës së madhe në qendër të Tiranës, e cila gropë është shndërruar në WC-në dhe bordellin në natyrë më të mëdha që nuk mund t’ i gjesh as në një kryeqytet afrikan. Në këtë “Sheraton” (në këtë rast për këtë fjalë duhen dy palë thonjëza) të vetmet “kameriere” që punojnë janë prostitutat e rangut te fundit.
Në vitin 1998 Xhevdet Mazrekaj u nis të vinte në Tiranë, por u ndal në aeroportin e Rinasit dhe u kthye mbrapsht. Mazrekaj shkrojti tek “Bota Sot” se ai u pengua nga qeveria e Fatos Nanos të hynte në Shqipëri për shkak se ai është antikomuniste ka denoncuar lidhjet e qeverisë së majtë shqiptare me Serbinë dhe Greqinë.
E vërteta është se Mazrekaj u kthye mbrapsht pasi e njoftuan se ish-pronarët e truallit ku qe hapur gropa e madhe, të cilët kishin marrë vesh për ardhjen e Mazrekajt në Shqipëri, ishin betuar ta merrnin peng dhe ta hidhnin brenda në gropë, duke mos e lënë të dilte që prej andej para se t’ u kthente pronën që u ishte marrë me mashtrim.
Në korrik 1992 në Tiranë erdhi një hetues zviceran me një fletë arresti të lëshuar nga një gjykatë zvicerane në emër të Hajdin Sejdisë si dhe të Xhevdet Mazrekajt, i të cilët akuzoheshin për përfitime të arritura nga mashtrimet financiare të kryera në Zvicër.
Hajdin Sejdia u arrestua nga autoritet shqiptare dhe u ekstradua në Zvicër, ndërsa Xhevdet Mazrekaj, i cili akuzohej për gjëra më të vogla dhe që nuk kërkohej me aq ngulm nga autoritetet zvicerane, shpëtoi sepse Abdi Baleta, i cili në atë kohë qe një deputet me peshë i PD-së, ndërhyri energjikisht në favor të mikut të vet Mazrekaj tek autoritetet shqiptare, duke u bërë avokati i tij politikisht, por edhe juridikisht, pasi në atë kohë Baleta kishte marrë edhe licencën e avokatit. Kjo qe çështja e parë penale me të cilën u mor avokat Baleta. Thuhet se avokat Baleta ka paguar një shumë të mirë parash për llogari të Mazrekajt tek disa pushtetarë të kohës, që ky i fundit mos të ekstradohej.
Pjesë e misioni të Sejdisë dhe Mazrekajt në Shqipëri në vitin 1991 ishte që tek shqiptarët e Republikës së Shqipërisë të krijohej një resentiment (urrejtje) për shqiptarët e Kosovës si mashtrues dhe kriminelë, sipas skemës të Sigurimit të Shtetit dhe të SDB-së serbe. Në fakt propaganda e sofistikuar dhe diabolike që sillet rreth sloganit “Ja se kush janë kosovarët” startoi dhe u ushqye së pari me bëmat e Hajdin Sejdisë dhe të Xhevdet Mazrekajt në Shqipëri në vitin 1991. Në këtë skemë qe dhe Abdi Baleta, i cili sot ironikisht hiqet si mbrojtës i madh i Kosovës.
Xhevdet Mazrekaj, pasi i shpëtoi ekstradimit në Zvicër, shkoi në vendet e Lindjes së Mesme me një pasaportë falco nën emrin Ali Gurabardhi. Ai u shpëtoi shpejt problemeve me drejtësinë në Zvicër edhe për shkak se kunati i vet Hajdin Sejdia e mbrojti duke e marrë të gjithë fajin përsipër, për shkak se donte që dikush të vazhdonte punët për llogari të tij. Kështu, në vitin 1993 Xhevdet Mazrekaj qe i lirë të kthehej në Zvicër.
Në fillim të vitit 1996, ish-polici Xhevdet Mazrekaj, i cili pas arrestimit dhe dënimit të kunatit të vet pati kaluar një periudhë vështirësish të mëdha financiare doli befas si botuesi i një gazette të madhe dhe të përditshme shqiptare me titull “Bota Sot” me qendër në Zurich të Svicrës dhe me qarkullim në Europën Perëndimore, Kosovë, SHBA-të, Kanada etj. Si i erdhi kjo ide Xhevdet Mazrekajt, i cili deri më atëherë jo vetëm që nuk ishte marrë kurrherë me gazetari (Sikur të përjashtojmë pjesmarrjen e tij në 1982 në keqtrajtimin e disa gazetarëve në Prishtinë kur qe polic), por që nuk heziton të pohojë se ai as që e lexon gazetën që boton? Veç kësaj, ku i gjeti paratë Mazrekaj për të botuar një gazetë të përditshme që për nga cilësia teknike është e barabartë me cilëndo gazetë të madhe perëndimore dhe që ka po atë kosto për çdo kopje që kanë edhe gazetat e mëdha perëndimore, por që, ndryshe nga ato, jo vetëm që nuk është fitimprurëse, por del me humbje të madhe, pasi shitej dhe vazhdon të shitet nën kosto dhe të ardhurat nga reklama i ka irrelevante kur është fjala për mbulimin e defiçitit të vet? Të ardhurat që ka siguruar Xhevdeti nga bashkëpunimi me kunatin e vet nuk do të mjaftonin as për të mbuluar humbjet e një vitit të “Bota Sot”. Atëhere, kush i mbulon shpenzimet gjigande të “Bota Sot” tash tetë vite? Kush qendron pra, pas tre vëllezërve Mazrekaj, që paraqiten si pronarët e gazetës dhe që të tre së bashku kanë tre klasë shkollë, si dhe kanë lexuar dy libra?
Që t’ i përgjigjesh kësaj pyetjeje duhet të hysh
thellë në botën e errët të “Bota Sot”, duke ndjekur fillin e misionit Mazrekaj-Baleta. Abdi Baleta është krijuesi i vërtetë i “Bota Sot” dhe Xhevdet Mazrekaj nuk është veçse një puppet-string e Baletës. Në verën e vitit 1995, gjashtë muaj para se të delte gazeta “Bota Sot”, Baleta bëri një udhëtim në Riad të Arabisë Saudite së bashku me Xhevdet Mazrekaj. Në atë kohë Baleta tashmë qe afirmuar si kampioni zhurmëmadh i Islamizmit në politikën shqiptare, gjë për të cilën kishte fituar respektin dhe mbështetjen e qarqeve relevante në botën islamike, duke u bërë një interlocutor i rëndësishëm i tyre në hapësirën shqiptare. Në vitin 1995 disa qarqe fundamentaliste në botën islamike, gjurmët e të cilave çonin tek Al-Qaeda e Bin Ladenit ishin të gatshme që të financonin hapjen e një gazete të madhe shqiptare, që do të mbronte çështjen islamike. Idea ishte që kjo gazetë të qe një mjet propagandë në shërbim kryesisht të Abdi Baletës, në mënyrë që ky dhe grupi i propagandistëve politikë islamikë i mbledhur rreth tij të kishin ku të shprehnin idetë e tyre dhe të polemizonin me cilindo që kundërshtonte orientimin islamik të Republikës së Shqipërisë, Kosovës dhe krejt trevave shqiptare. Misioni i kësaj gazete do të ishte që të mbante gjallë dhe të potenconte frymën politike islamike tek shqiptarët kahdo që ndodheshin në botë. Për t’ u maskuar, gazeta do të paraqitej si e djathtë dhe nacionaliste. Një tjetër arsye për të cilën bëhje kjo gjë ishte që e djathta shqiptare dhe nacionalizmi shqiptar të identifikoheshin me Islamizmin, teori kjo që e kanë elaboruar gjerësisht Abdi Baleta dhe Hysamedin Feraj.
Për këtë projekt Baleta dhe Mazrekaj morën aprovimin dhe të padronëve të tyre të vjetër t ëish-Sigurimit të Shtetit dhe të sherbimit sekret serb, pasi Partia Socialiste në Tiranë dhe regjimi i Beogradit, por edhe Athina e kuptonin mirë përfitimin që do të kishin në rast e djathta antikomuniste shqiptare si dhe nacionalizmi shqiptar paraqiteshin në Perëndim nën shenjën e fundamentalizmit islamik në faqet e gazetës më të madhe shqiptare me qarkullin të përditshëm në botë. Kështu, e majta shqiptare, Beogradi dhe Athina do të gjenin një argument shtesë për të mbështetur para Perëndimit tezën e tyre se shqiptarët janë fundamentalistë islamikë dhe se duan të krijojnë një bastion islamik në Europë, dukë ndërtuar “Shqipërinë e Madhe”.
Për financuesit e kësaj gazette, u gjet më konvenuese që kjo gazetë ta kishte qendrën në një vend perëndimor, në mënyrë që të ishte e mbrojtur dhe të bënte më tepër efekt tek lexuesit. Si qendër e gazetës u zgjodh Zvicra dhe Zurich-u dhe kjo nuk është një gjë e rastit. Shtetit zviceran, tregohet mjaft tolerant me radikalët islamikë për shkak se në bankat e tij janë depozituar shumë prej parave të tyre, duke përfshirë dhe ato të familjes së Bin Ladenit. Si njeriun në emrin e të cilit do të qe gazeta, Baleta propozoi Xhevdet Mazrekajn. Kandidatura e këtij u pranua pa vështirësi për shkak se ky i fundit kishte patur që më parë lidhje me qarqet fundamentaliste islamike, siç kam treguar më lart. Me ndihmën e një banke zvicerane të kontrolluar nga fundamentalistët islamikë u ngrit një skemë e financimit të gazetës. Kështu u krijua gazeta “Bota Sot”. Gazeta “Bota Sot” nxjerr mesatarisht 120 mijë kopje në ditë, pra rreth 43, 8 milion kopje në vit. Shpenzimet e saj vjetore, duke inkluduar prodhimin, transportin, pagat e stafit, qiranë e ndërtesave të selisë dhe redaksive në botë, shpërblimin e bashkëpunëtorëve arrijnë në 15 milion USD në vit. Ndërsa nga shitja e gazetës (një pjesë e madhe e kopjeve dhurohen në diasporë dhe në xhamiat dhe teqet në Kosovë, FYROM etj.), si dhe të ardhurat irrelevante nga reklamat, nuk mbulohen më tepër se 50% e shpenzimeve. Kush e mbulon gjysmën tjetër të shpenzimeve, ose 7. 5 milion USD në vit, çka do të thotë se në 8 vite të ekzistencës është mbuluar defiçiti i gazetës në shumën 60 milion USD? Kuptohet që të vetmit që mund ta bënin këtë gjë janë “bamirësit” e Al-Qaida-s. Vetëm në sajë të kanaleve të financimit të tyre kjo gazetë me shpenzime kolosale vazhdon të mbijetojë prej 8 vitesh.
Që Baleta ka pasur dorë në nxjerrjen e gazetës “Bota Sot” kuptohet dhe prej fatit se pak kohë para se të delte numri i parë i “Bota Sot”, Baleta filloi të nxirrte në Tiranë gazetën “Rimëkëmbja” e cila shpejt do të shndërrohej në aneks të gazetës “Bota Sot”, duke qenë se tek “Rimëkëmbja” ribotohen shkrimet analitike që botohen tek “Bota Sot”. Pra, “Rimëkëmbja” praktikisht kompenson mungesën e “Bota Sot” në Republikën e Shqipërisë. Baleta nuk u shfaq që në fillim tek “Bota Sot” dhe kjo u bë sipas një plani të paramendur. Në mënyrë që gazeta most ë kishte probleme në fillimet e saj dhe derisa të konsolidohej u gjet opportune që Baleta në fillim most ë botonte shkrime atje, pasi ai njihej botërisht si një fundamentalist islamik. Krijuesit e gazetës madje në fillim, dinakërisht deshën të japin përshtypjen sikur ata do të afronin pranë gazetës intelektualë me prirje antiislamike.
Pse ndodhi allakatja e madhe e antikombëtarëve (myslimane-komuniste) pikërisht në vitin 2002!?
Ngase ky është viti i botimit tim (jam redaktor dhe botues, Tirazhi: 5.000.-kopje) të librit: “Dr. Ibrahim Rugova Triumfoi në Kosovë edhe në Hagë!!”, ku në pasthënien time kam vënë edhe këtë tekst:
“Lexuesit mund ta marrin me mend që, krahas shkrimeve, edhe propaganda gojore e shfrenuar po bënte kërdi: “Kemi Gabuar fort që të parin nuk e kemi vra Ibrahim Rugovën”-(Sami Dërmaku shfryente mllefin pas çlirimit të odën tonë në Prishtinë);- “Dy vila ia fali kush të m’i hjek (likuidojë) dy nga më të mëdhenjtë”- (Sabri Maxhuni- Novosella, krahas Samiut),- kurse vite të tëra Sabriu propagandonte: “Kur ka shkuar Ibrahim Rugova në Zagreb te Tugjmani, Tugjmani i ka thënë:
-“Na duhet të luftojmë, Ibro vëllai?”
-Jo, ne me dialog, edhe ju duhet me dialog!”- kurse Tugjmani i tha:
-“Marsh bre xhukelo!”- (ik or minak rrugësh), gjë që sjelljet e tilla nuk janë të njohura në diplomaci. Për mospërfillje, Bajram Curri i kishte thënë një ambasadori: s’du me ta pa bojën!- kaq.
Dhe kur u pa se Tugjmani deri në minutat e fundit të vdekjes së tij të zezë kishte qenë në kontakt me Millosheviçin për ndarjen e Bosnjës e të Kosovës, unë i pata thënë Sabriut:
“E di se çka ke bërë me atë dialogun e trilluar, se mos ishe ti przent!?- duhet t’i kërkosh falje?”
”Pjesërisht!”- e tha këtë ashtu kot, i zënë në befasi, vetëm sa të tërhiqej nga situata, se as pjesërisht as kurrë.
“Mirë, ore, mirë, ti duhet t’i kërkosh falje publike, e pastaj a pjesërisht a tërësisht, tutje është punë për lexuesit, për opininon”.
(Kadri Mani: “Dr. Ibrahim Rugova Triumfoi në Kosovë
edhe në Hagë!!”), Prizren, 2002, f. 135-137)
Dhe meqë Sabriu ishte edhe njëri nga financuesit e lëpushkës neveritëse-përçarëse “Rimëkëmbja”, Sabriu i yshti llapaqenat kundër meje: sësësësë!- llapaqenat e mi- kapeni armikun tim Kadri, se ai është pro Serbisë dhe kunër Shqipërisë!
Kalimthi të cekim se Sabriu është pronar i hotelit në banjën e Kllokotit “NËNA NAILE”, njëkohësisht për të bërë emër dhe për t’iu kundërvënë në baza fetare Nënës Terezë, por me dy dallime të theksuara: 1.Nëna Terezë mori çmimin Nobel për Paqe, kurse Nëna Naile mund të ketë qenë një nënë e mirë, si shumica e nënave shqiptare, por pa veprimtari shoqërore; dhe 2. Ndërsa babai i Nënës Trezë, Kolë Bojaxhiu, ishte deputet nga Shkupi, të cilin serbët e patën helmuar në Parlament në Beograd; ndërkaq babai i Sabri Novosellës, Ismaijli (Smajli) ka qenë karrocier dhe e ka mbyt shokun e vet karrocier me tullë në kokë, për çka edhe e ka vuajtur dënimin me burg për atë krim.
Edhe gjatë luftës së fundit “myslimanët” e Gjilanit depove të SHOQATËES të “Nënës Terezë”, ia patën ndërruar emrin me emrin e rilindësit tonë “Sami Frashëri”, por masat e gjera nuk e pranuan dhe sërish ato depo të SHOQATËS po i quanin të Nënës Terezë”!!
Kalimthi të shtojmë edhe këtë fakt, se nismëtarë dhe themelues të asaj SHOQATE “Nëna Tererezë”, kanë qenë dy profesorët tanë të mirënjohur: Prof. Dr. Sheki Sejdiu e Prof. Dr. Gjyltekin Shehu.
Pse Hysen Terpeza allias Sali Kolludra deshi ta vriste Sabri Novosellën?
Së shpejti do të lexoni artikullin komplet të përshkruar nga autori Xhemail Mustafa: “HYSEN TËRPEZA- Një legjendë për Kosovën”, Prishtinë, 2004, f. 162-167.
VETËINTERVISTË
UNË KAM DY ARMIQ TË JASHTËM (SERBIA E GREQIA) DHE
DY ARMIQ TË BRENDSHËM (LUGTHI IM E KËMBËT E MIA)!
Kadri Osmani është një gjarpër që zë, e kurrgjë n‘bark t‘vet nuk çon!
(Hazir Haziri)
O Kadri Osmani!- hiç dorë nga politika e nga vuajtjet e mëtutjeshme, se ti nuk e njeh popullin shqiptar,- kurr s‘ka me ta dijtë për nder.
(Nezir Latifi)
Pyetje: z. Mani, kë do ta falënderoni për fillim?
Përgjigje: Armiqtë, budallenjtë dhe miqtë!!!
Pyetje: A keni shumë të tillë, dhe përse i falënderoni të gjithë barabar!?
Përgjigje: Unë kam dy armiq të jashtëm (Serbinë e Greqinë) dhe dy armiq të brendshëm (lugthi im e këmbët e mia)!!- të gjithë të tjerët janë budallenj! Dy të parët janë krijuar vetë me vetëdëshirë: janë dy turma shtazarake, që nuk patën mundësi ta shkulin shtazaraken nga qenia e tyre shtazarake, dhe ngelën bisha të egra e të egërsuara për fqinjët dhe për vetveten. Duke u gjetur në një situatë të këtillë, lugthit i thashë- durim! E këmbëve iu thashë- vrapim! Në këto ecejake e vrapime, më dalin përpara qenë e kudra minukësh që më kafshojnë për k. k. (këmbëve e koqeve!!). Miqtë i falënderoj për ndihmë e për sakrifica barabar me ne, kurse armiqtë e budallenjtë:
i çmoj fort si lëndë të parë
pse më dhanë shumë siklet
që m‘detyruan për t‘i ngarë
detyrimisht më bërën poet!
Pra, dindushmanët kanë emra e mbiemta dhe ata janë: Abdi Baleta (çoban për vjeta!), Behar Beqiri (dimër ngriri!), Hysamedin Ferri (i vaftë shpirti në ferr!), Olsi Jazexhi (smarxhi!), Sabri Novosella- Maxhuni (mexhnuni!), Sami Dërmaku (tramaku!), Tano Turku (i zi si murrku!) e moderatorët e Çamërisë (bijtë e Mavrisë!) dhe... të gjithë kundërshtarët e mi janë njëkohësisht kundërshtarë të çdo përparimi e të çdo lire: mynafikë e hafije!! E kjo nuk do të zgjasë shumë, do të soset, kur të hapen dosjet!
---------------
O Kadri, po pse bane polemikë me Shqiptarët e Arabizuar.
Akili
----
RE: [cameria] PER KADRI OSMANIN - nje Osmanli qe jeton ne Kosove (tani ne Zvicer) prej disa vitesh
cameria@yahoogroups.com, bruqi-flori@hotmail.com
I nderuari Artan Turku,
Sa i perket kritikes qe i beni Kadri Osmani-Mani se eshte tradhtare nuk qendron,ngase i njajti tere jeten e vet
ja fali atdheut.Kjo shifet edhe nga biografia e tij.
Poashtu Kadri Mani shqiptar i mllefosur nga reaksionet e Doris Pakut, i cili së bashku me Shukrije Bunjaku-Manin i ka shkruar letër të hapur (publike) asaj dhe kopanisë së saj. Letra është botuar në amëza interneti të ndryshme, kjo letër po ashtu në formë përmbledhje është publikuar edhe në projektin simotër të kësaj Enciklopedie më 10 Qershor 2007.
http://sq.wikibooks.org/wiki/Let%C3%ABr_e_hapur_eurodeputetes_zonj%C3%ABs_Doris_Pak_me_kompani
Se kush eshte Kadri Mani ju preferoje z.Artan Turku te lexoni kujtimet e atdhetarit Mr.sci.Kadri Osmani-Mani :
http://www.forumishqiptar.com/archive/index.php/t-34761.html
web.ukonline.co.uk/medresanti/kosova/kadri_osmani_biografi.html - 121k
etj.
Me respekt,
Flori Bruqi
Zotni Flori, duke ju falënderuar për sqarime Turkut, nuk e kam të qartë përse përmes e-mailit Çamëria vijnë ato shpifte të ndyta në muajin e ramazanit!?!
Unë trojkën e pa fe e të paatdhe serbo-ruse: Turku-Behari-Olsi do t'i nxjerr te revista "Shqipëria etnike", vetën adresën elektronike çame nuk e kuptoj!?! Se unë sikur për Kosovën angazhohem edhe për Çamërinë dhe tash "çamëria" apo kush më përgojon me atë adresë!?!
Shëndet.
Kadri Mani
Tradita e përkthimit të Biblës në gjuhën shqipe
Pëllumb Sulo
Zëri i Amerikës
14-09-2008
Producenti dom Nike Ukgjiini, po publikon këto ditë filmin e tij të pestë dokumentar, "Heronjte e librit", kushtuar historikut të përkthimeve biblike në gjuhën shqipe. Përmes këtij filmi dokumentar, dom Nikë Ulgjiini kërkon të sjellë në kujtesën e bashkëkohësve përpjekjen e figurave te shquara të kombit për të mësuar shqiptarët të shkruajnë e lexojnë në gjuhën shqipe dhe të lartojnë Zotin në gjuhën e tyre amtare.
Këmenti ynë për fetë:
Feja i paraprinë kombit dhe me kalimin e kohës zbehet e para dhe ardhanget e dyta. Bibla e Kur’ani kanë personazhe të ngjashme: Adam-Adem, Eva-Hava- Mojsiu-Isa, Abraham-Ibrahim... Bibla është më e vjetër... Te bibla janë interesante vjersht-vajtimet dhe thëniet popullore, një nga ato është edhe kjo: Kush kapsallit sytë, krime farkon! Këtë ia pata përplasur në surrat drejtorit të burgut në Maribor:
-Nuk po ju kuptoj se çka po më pyetni, por e di se çka po mendoni?
-Ku e dini se çfarë po mendoj!?
-Në bazë të një thënie biblike: Ko žmirka očima, zlo kuje! (Kush kapsallit sytë, krime farkon).
-E kemi përfunduar bisedën, mund të shkosh!
Bibla dhe Kur’ani janë libra të vjetër, si edhe çdo libër tjetër, por as njëra as tjetra nuk janë të shenjta!
Predikuesit e fesë islame binë në kontradiktë me vetveten e tyre: në njërën anë thonë se janë të pranueshme katër qitapet: Tevrati, Zeburi, Ingjili, Kur’ani, dhe në anën tjetër xhamatit ju thonë se vetëm feja a tyre islame na qenkësh e pranuar te zoti, asnjë tjetër dhe se vetëm ata janë të gatuar për parajsë dhe gjithë të tjerët për ferr! Predikuesit e fesë islame e gënjjejnë xhematin kur ju thonë se Muhamedi i ka pasë 4 ose 7 gra, ndërkaq ne e dimë se Muhamedi i ka pasur 13 gra![3]
Unë kurrë nuk e kam kritikuar asnjë fe, por vetëm predikuesit e feve: le të shkruajnë hoxhët gjithë ditën hajmalia, se bartja e hajmalisë e mbështjellë me shtatë kat mushama dhe e bartur nën sqetull, as i bën sherr as hajr! Ama t’iu shkruajnë hajmalia me ngjyrë dhe t’iu thonë klientëve që ta hedhin në gotë të ujit e ta pinë, kjo i tejkalon të gjithë kufijtë dhe duhet inkriminuar për vepër penale.
Pëllumb Sulo
Zëri i Amerikës
14-09-2008
Producenti dom Nike Ukgjiini, po publikon këto ditë filmin e tij të pestë dokumentar, "Heronjte e librit", kushtuar historikut të përkthimeve biblike në gjuhën shqipe. Përmes këtij filmi dokumentar, dom Nikë Ulgjiini kërkon të sjellë në kujtesën e bashkëkohësve përpjekjen e figurave te shquara të kombit për të mësuar shqiptarët të shkruajnë e lexojnë në gjuhën shqipe dhe të lartojnë Zotin në gjuhën e tyre amtare.
Këmenti ynë për fetë:
Feja i paraprinë kombit dhe me kalimin e kohës zbehet e para dhe ardhanget e dyta. Pra, atdheu pastaj feja, se pa atdhe s’ka as fe as zot, ngase pushuesit na e impononin edhe fenë edhe zotin e tyre. Bibla e Kur’ani kanë personazhe të ngjashme: Adam-Adem, Eva-Hava- Mojsiu-Isa, Abraham-Ibrahim... Bibla është më e vjetër... Te bibla janë interesante vjersht-(vajtimet) dhe thëniet popullore, një nga ato është edhe kjo: Kush kapsallit sytë, krime farkon! Këtë ia pata përplasur në surrat drejtorit të burgut në Dob:
-Nuk po ju kuptoj se çka po më pyetni, por e di se çka po mendoni?
-Ku e dini se çfarë po mendoj!?
-Në bazë të një thënie biblike: Ko žmirka očima, zlo kuje! (Kush kapsallit sytë, krime farkon).
-E kemi përfunduar bisedën, mund të shkosh!
Bibla e Kur’ani janë libra të vjetra, si edhe çdo libër tjetër, por as njëra as tjetra, për mua, nuk janë të shenjta!!
Selim Hasanaj: Kangë për artistin dhe patriotin Agim Gashi
E martë, 09-09-2008, 06:03pm (GMT+1)
|
Selim Hasanaj |
KANGË PER ARTISTIN DHE ATDHETARIN AGIM GASHI
Nga Selim Hasanaj
I KËNDOJ KANGEN NJI RAPSODI
Çifteli ti mikja ime,
bëhu gati pash atë Zot.
Se nji kangë unë due me këndue,
per nji burr, nji patriot.
Por, kujdes ti mikja ime,
sepse sot do ta kesh vështirë.
Me më shoqnue mue kësaj herë,
zanin tim që shkon tue u dridhë.
Andaj ti oj çifteli,
duhet sot të më ndihmosh.
Këtë kangë unë që e kamë nisë,
ti si din ta përfundosh.
Unë gjithmonë tye t`pata mike,
dhe gjithmonë ti më shoqnove.
Sa herë kangës unë ja nisa,
Telat ti i akordove.
Dhe këtë herë unë do këndoj,
për nji BURRË nji PATRIOT.
Që sharkinë ai ndorë e mban,
sepse asht i madh rapsod.
|
Agim Gashi |
Andaj sot unë po kam frikë,
se mue zani do mtradhton.
Emocionet mkanë kaplue,
çifteli ti më ndihmon.
Duhet bashkë ne të mendojmë,
posa kanges dojm m`ja nisë.
Agim Gashit t`ja kushtojmë,
këtij Rapsodi t`Dardanisë.
Ishin vitet e ‘90-ta,
na pushtoj neve Serbia.
U çuen n`kambë e gjithë rinia
Anton Çetta po ju prinë.
Agim Gashi me sharki
n`logje burrash dhe n`për oda
Kendon kangë ky për LIRI
N`kamë u çue e tanë Kosova.
T`gjitha gjaqet u pajtuen
shqiptaria ka lidhë besën
Për liri të Dardanisë
deri n`nja do ta bajmë vdekjen.
Agim Gashi ky rapsod
që asht burrë dhe patriot
Zani ti ambël kumbon
për Atdhe pa pra këndon.
Këndon kangë ky për Kosovën
President Ibrahim Rugovën.
Agim Gashi burrë shqiptar
i`këndon atdheut me faqe t`bardhë.
Edhe unë, rapsod i vogël
sot këtë kangë që e këndoj
Dhe nga zemra e nga shpirti
Agim Gashit shëndet i uroj.
Sarpsborg, Norvegji, më 9.09.2008
Dëshmorët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës
E diel, 14-09-2008, 06:26pm (GMT+1)
Dëshmorët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës
(Monografi)
Kryeredaktor
Nezir MYRTAJ
Kolegjiumi i Redaksisë:
Dilaver Goxhai
Ahmet Qeriqi
Bedri Tahiri
Sheremet Krasniqi
Remzie Zeqiri
Bedri Zyberaj
Murat Musliu
Ruzhdi Jashari
Xhavit Sadriaj
Anëtarë nderi të Redaksisë:
Adem Demaçi
Rifat Jashari
Radhitja kompjuterike
Kadrie Gashi
Realizimi kompjuterik
Rrezart Galica
Fotografia
Habib Zogaj
Dëshmorët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës
(Monografi)
Prishtinë
2001
PARATHËNIE
Me daljen në dritë të vëllimit të parë të monografisë “Feniksët e lirisë”, lexuesit shqiptar i jepet mundësia të njihet me jetën dhe veprën e dëshmorëve të rënë nën emblemën dhe me betimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, në luftën e udhëhequr prej saj për çlirimin e trojeve të pushtuara shqiptare.
Hapin për botimin e monografisë "Feniksët e lirisë", Redaksia Dëshmorët e UÇK-së e ka marrë duke u mbështetur në vendimin e Kuvendit Themelues të Veteranëve të Luftës të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, i mbajtur më 23 shtator 2000, në Prishtinë.
Qëllimi i këtij botimi, është prezentimi në mënyrë sa më të plotë, sa më proporcionale dhe të paanshme të heroizmit e të sakrificës sublime të dëshmorëve të luftës të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ky heroizëm do të përjetësohet si pjesë e historisë sonë të shkruar, e cila brezave të ardhshëm do t'u dëshmojë se u desh të derdheshin lumenj gjaku që Kosova të çlirohej nga pushtuesi serb.
Redaksia Dëshmorët e UÇK-së për botimin e monografisë "Feniksët e lirisë" ka marrë hapin ta fillojë këtë punë kolosale duke u nisur nga obligimi që duhet të ndijë secili shqiptar para veprës heroike të dëshmorëve të rënë në luftë për lirinë kombëtare, gjaku i të cilëve qëndron në çdo shkëndijë lirie që ne gëzojmë sot dhe në themelin e lirisë të cilën do ta gëzojnë brezat e ardhshëm.
* * *
Duke pasqyruar jetën dhe veprën e pavdekshme të dëshmorëve të kësaj periudhe historike, në shërbim të lirisë së atdheut, mbi bazën e fakteve të mbledhura nga shokët dhe nga bashkëluftëtarët e dëshmorëve, nga anëtarët e familjeve dhe të afërmit e tjerë të tyre, monografia "Feniksët e lirisë" do të jetë një mjet i fuqishëm i edukimit atdhetar për brezat tanë. Në kujtesën e këtyre brezave, heroizmi i dëshmorëve të lirisë do të tingëllojë zëshëm si porosi jetësore se si duhet jetuar dhe si duhet vdekur , duke mos e bërë rrojtjen vdekje të përditshme, por luftë dhe punë në shërbim të idealeve të lirisë e të atdheut.
Siç dihet, Ushtria Çlirimtare e Kosovës lindi dhe u rrit me një shpejtësi marramendëse për një periudhë shumë të shkurtër, si në asnjë rast të luftërave çlirimtare botërore. Duke u bazuar në faktin se ajo bënte një luftë të drejtë për t’u çliruar nga një ushtri dhjetëra herë më e madhe në numër e shumë herë më e armatosur me armët më moderne të kohës, Ushtria Çlirimtare e Kosovës fitoi përkrahjen dhe simpatinë e mbarë botës përparimtare liridashëse. UÇK-ja ishte aleate ex officio e NATO-s dhe e SHBA. Prandaj, lufta që bëri Ushtria Çlirimtare e Kosovës ishte lufta më madhështore, ndërsa akti i flijimit të pjesëtarëve të saj ishte një heroizëm i pashoq.
* * *
Nismën për ngritjen dhe funksionimin e Redaksisë për botimin e monografisë "Feniksët e lirisë" e mori një grup intelektualësh profesionesh të ndryshme, politikisht të shëndoshë, e partiakisht të paanshëm, i cili rreth vetes arriti ta afrojë një numër kuadrosh, që edhe gjatë kohës së luftës që bëri Ushtria Çlirimtare e Kosovës, kishin dëshmuar zell e profesionalizëm, duke kryer me sukses obligimet kombëtare.
Duke marrë parasysh faktin mbi aktivitetin qëllimmirë, por të pakoordinuar, në pasqyrimin dhe përjetësimin e veprës së dëshmorëve të UÇK-së, si dhe mungesën e përkujdesjes përkatëse institucionale, Këshilli Nismëtar kishte projektuar ngritjen e një redaksie në nivel vendi, me një kuadër profesionalisht të përgatitur, e cila do t'i qasej punës për publikimin, në dhjetëra vëllime, të shënimeve të domosdoshme faktografike e dokumentare për të gjithë dëshmorët e luftës që udhëhoqi Ushtria Çlirimtare e Kosovës. Ngritja e Redaksisë u bë pas prezentimit të këtij projekti, gjithsesi ambicioz, para asociacioneve përkatëse siç janë: Shtabi i Përgjithshëm i TMK-së, Shoqata e Veteranëve të Luftës të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Shoqata e Invalidëve të Luftës të UÇK-së, Shoqata e Familjeve të Dëshmorëve të Luftës së UÇK-së, si dhe para personaliteteve kyçe, politike e ushtarake, drejtuese të luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Nënshkrimet e përfaqësuesve të këtyre asociacioneve e të këtyre personaliteteve, në shenjë pëlqimi të këtij projekti, kishin domethënien e legjitimitetit moral për Redaksinë e ngritur dhe për punën e filluar nga ajo. Si e tillë, ajo është dhe do të jetë derëhapur për të gjithë ata krijues, individë e institucione, të cilat shprehin vullnet dhe angazhim për të ndihmuar në realizimin e projektit për botimin e monografisë "Feniksët e lirisë", që ka një rëndësi të veçantë kombëtare. Mbi bazën e këtij legjitimiteti, Redaksia do të funksionojë deri në krijimin e kushteve dhe të rrethanave, të cilat do të mundësojnë marrjen nën përkujdesjen institucionale të këtij projekti. Me ngritjen dhe funksionimin e strukturave qeverisëse në të gjitha nivelet e Kosovës, Redaksia Dëshmorët e UÇK-së shpreson të forcohet e të përkrahet edhe më fuqishëm në punën e saj, duke qenë pjesë obliguese e institucionit përkatës përgjegjës.
* * *
E ndërgjegjshme se do ta kryejë vetëm një pjesë të obligimit tepër të madh dhe se do të mbetet edhe shumë më tepër për të bërë për dëshmorët tanë të mëhershëm e për ata të ardhshëm, Redaksia Dëshmorët e UÇK-së e ka vlerësuar si nevojë të ngutshme dhe ka parashikuar si të mundshëm botimin e monografisë "Feniksët e lirisë", në të cilën do të përfshihen të gjithë dëshmorët e evidentuar deri tash në regjistrat zyrtarë të dëshmorëve të rënë, që nga paraqitja e parë publike e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, më 27 nëntor 1997, e deri në përfundim të tërheqjes së shpallur të forcave të pushtuesit serb nga Kosova, më 21 qershor të vitit 1999*)(Në këtë monografi do të përfshihen, gjithashtu, edhe dëshmorët që kanë rënë në luftërat e mëvonshme për çlirimin e trojeve shqiptare në Preshevë, Medvegjë e Bujanoc, si dhe në Maqedoni). Meqenëse Redaksia Dëshmorët e UÇK-së nuk është kompetente t'ia përcaktojë ndokujt statusin e dëshmorit, gjatë punës së saj, ajo do t'i konsiderojë si zyrtare regjistrat për dëshmorët të formuluar nga shtabet e zonave të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (derisa ekzistonte ajo) dhe nga shtabet e Trupave të Mbrojtjes të Kosovës, më pas. **)(Redaksia do t’i konsiderojë si zyrtare, po ashtu, edhe regjistrat e përpiluara nga organet përkatëse të pushtetit vendor, pas konstituimit të tij). Evidentimi në këta regjistra i dëshmorëve të UÇK-së dhe të luftës së saj nuk është kompetencë e Redaksisë. Shpallja e tyre dëshmorë ishte e drejtë e komandave dhe e shtabeve të rendimeve ushtarake të UÇK-së, e Shtabit të Përgjithshëm të saj gjatë periudhës së luftës, si dhe e pushtetit vendor pas konstituimit të tij. Regjistrat janë siguruar nga ish-shtabet dhe komandat e batalioneve e të brigadave të zonave operative të UÇK-së dhe më vonë nga ato të Trupave të Mbrojtjes të Kosovës. Po ashtu, Redaksia ka shfrytëzuar edhe regjistrat ekzistuese të dëshmorëve, të përpiluara nga organet përkatëse të pushtetit vendor.
Redaksia Dëshmorët e UÇK-së ka parasysh faktin se këta regjistra nuk do të jenë përfundimtarë dhe se numri i dëshmorëve të lirisë të periudhës së luftës të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës do të rritet krahas ndriçimit të argumenteve të reja mbi sakrificat e atyre që u flijuan për Kosovën e për trojet shqiptare. Ajo, po ashtu, ka parasysh edhe faktin tjetër, se ky numër i dëshmorëve do të ndryshojë edhe pas krijimit të institucioneve të Kosovës dhe përcaktimit nga ana e tyre të kritereve ligjore lidhur me statusin e dëshmorit të atdheut. Prandaj, në vëllimet e monografisë "Feniksët e lirisë", Redaksia nuk do ta përkufizojë numrin e dëshmorëve të kësaj periudhe në vetëm rreth 1800, sa ai konsiderohet sot. Në këto vëllime do të përfshihen edhe ata që nesër, në bazë të kritereve të caktuara, do ta gëzojnë statusin e dëshmorit. Prandaj, në këtë drejtim, puna e filluar nga Redaksia Dëshmorët e UÇK-së do të jetë një ndihmë e çmueshme edhe për strukturat e ardhshme të pushtetit lokal e të atij qendror në Kosovë, sepse do ta bëjë më të lehtë procesin e korrigjimeve e të plotësimeve të nevojshme në listat e dëshmorëve të rënë në luftën e udhëhequr nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës.
* * *
Gjatë punës së mëtejme, Redaksia Dëshmorët e UÇK-së parasheh botimin e vëllimeve të posaçme edhe me biografitë e dëshmorëve të rënë para dhe pas periudhës së përfshirë në monografinë "Feniksët e lirisë". Duke u përqendruar në fillim, brenda kësaj periudhe, ajo nuk harron faktin se dëshmorët që dje ranë gjatë luftës në Kosovë, kishin për ideal jo vetëm çlirimin e saj, por edhe bashkimin kombëtar. Ishte ky ideal shekullor, që pastaj u ndez në luftën për liri në trojet shqiptare nën pushtimin serb, në Preshevë, Medvegjë e Bujanoc dhe nën atë maqedonas, në Ish-Republikën Jugosllave të Maqedonisë. Vazhdimi i luftës në këto troje, ndonëse, për shkak të rrethanave të caktuara kombëtare e ndërkombëtare, nën uniformat e modifikuara të Ushtrisë Çlirimtare, ishte një përpjekje dhe vazhdim për ta jetësuar aspiratën e të gjithë atyre që më parë u flijuan në Kosovë, nën emblemën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Duke pasur parasysh këtë element shumë të rëndësishëm, Redaksia, dëshmorë të radhëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës i ka konsideruar edhe të gjithë ata dëshmorë që dikur kishin luftuar në kuadrin e kësaj ushtrie, porse më vonë kanë rënë duke luftuar si pjesëtarë të UÇPMB-së ose të Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare. Po për këtë arsye, ajo ka synuar që monografinë kushtuar dëshmorëve të lirisë të rënë në Kosovë, gjatë luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, ta titullojë me titullin, domethënia figurative e të cilit do ta pasqyronte në mënyrën sa më të qartë rizgjimin dhe ringjalljen e idealeve të tyre. Është Vlerësuar se emërtimi “Feniksët e lirisë” ***)(Feniksi është zog mitologjik, i cili ka vetinë të digjet e të ringjallet nga hiri i tij) simbolizon në mënyrë të kënaqshme figurën e përjetshme të dëshmorëve dhe idealin e tyre.
* * *
Seria në vëllime “Feniksët e lirisë" fillon me regjistrin e dëshmorëve të luftës së UÇK-së, si në asnjë rast të ngjashëm të këtij lloji. Redaksia u përcaktua që ky botim të niste me këtë veçori, pasi Kosova, duke qenë nën protektorat, nuk i ka ende strukturat e veçanta të ligjshme, të cilat do t'i evidentonin normalisht dëshmorët e luftës. Për shkak të kësaj rrethane, është vlerësuar se renditja në regjistër, sipas radhës alfabetike, e jo sipas numrit rendor, do të jetë më e qëlluar. Renditja alfabetike nis me emrin dhe jo me mbiemrin e dëshmorit, duke përfillur specifikat e traditës shqiptare në këtë çështje. Në krye të renditjes alfabetike të dëshmorëvë qëndron emri i Komandantit Legjendar, Adem Jashari, i cili, që nga shpërthimi i luftës në Kosovë u bë legjendë, jo vetëm për popullin e Kosovës e për luftëtarët e UÇK-së, por edhe për gjithë kombin tonë. Shqiptarët, pa asnjë porosi institucionale, pa asnjë dekret shtetëror dhe pa asnjë imponim të çfarëdoshëm, kudo filluan ta radhitin portretin e tij përkrah atij të Skënderbeut. Pavarësisht se institucionet shkencore dhe ato ligjore, ende nuk e kanë vënë në rendin e ditës për diskutim vlerësimin e kësaj figure madhështore, Redaksia Dëshmorët e UÇK-së e respekton vendimin e kësaj vetëvendosjeje mbarëkombëtare.
Vëllimi i parë i monografisë "Feniksët e lirisë", me regjistrin e emrave të dëshmorëve, paraqet të dhënat për vitin e për vendin e lindjes, si dhe për vitin e për vendin e rënies. Të dhënat e tjera biografike janë parashikuar të jepen në monografitë e shkurtra e të veçanta, që do të vijojnë në vëllimet pasardhëse. Numri i dëshmorëve, biografitë e të cilëve do të botohen në secilin vëllim vijues, është paraparë të përcaktohet në bazë të kritereve të caktuara, duke përfillur edhe përfaqësimin proporcional në përputhje me numrin e dëshmorëve të rënë sipas zonave ushtarake. Me qëllim që secili vëllim të jetë gjithëpërfshirës për të gjitha krahinat e Kosovës e të trevave të tjera shqiptare nga kanë ardhur vullnetarë në radhët e UÇK-së, në çdo vëllim do të ketë dëshmorë nga të gjitha këto vise, në bazë të raportit që ata zënë në numrin ekzistues të regjistrit të përgjithshëm të dëshmorëve të kësaj periudhe.
Në këto vëllime synohet të përfaqësohet tërë Kosova, por edhe të gjitha trevat shqiptare që dërguan djemtë e tyre për çlirimin e saj .
* * *
Hartimi i biografisë së dëshmorëve do të bëhet duke u mbështetur mbi materialin faktografik të mbledhur në terren, sipas të dhënave të parashtruara në pyetësorin e formuluar nga Redaksia. Përpunimi i këtyre të dhënave do të jetë rezultat i punës së përbashkët të kolegjiumit të Redaksisë. Për pasqyrimin sa më të plotë të jetës dhe të veprës së dëshmorëve, si material shtesë faktografik, Redaksia do t'i shfrytëzojë edhe burimet e ndryshme të shkruara, sikurse që janë publikimet e veçanta në shtypin e përditshëm e në atë periodik, si dhe botimet e ndryshme monografike, letrare, historike, publicistike e të tjera. Në treguesin e emrave e të të dhënave, në fund të secilit vëllim të monografisë, Redaksia do të shënojë emrin e autorëve, publikimet e të cilëve janë shfrytëzuar. Në vëllimin e parë të monografisë "Feniksët e lirisë", toponimet për vendlindjet dhe për vendin e rënies së dëshmorëve janë të periudhës së paraluftës e të gjatë luftës të bërë nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës. Kjo mënyrë e shkrimit të këtyre toponimeve u kushtëzua për shkak të vështirësisë teknike që krahas tyre të vendoseshin edhe toponimet e reja. Mirëpo, ky korrigjim do të realizohet në monografitë e veçanta për secilin dëshmor, ku krahas emërtimit të vjetër, të vendosur brenda kllapave, për çdo fshat, komunë, qytet, krahinë e të tjera, do të shënohet edhe toponimi i ri.
* * *
Kushtet në të cilat Ushtria Çlirimtare e Kosovës ka zhvilluar një luftë, skajshmërisht të pabarabartë me pushtuesin serb, kanë bërë që një numër i pjesëtarëve të saj të bijnë në fushën e nderit, e që të dhënat për ta të mos mund të kompletohen sot e kësaj dite. Disa prej të rënëve janë trajtuar, apo edhe mund të trajtohen ende si persona të zhdukur. Redaksia ka bërë përpjekje që regjistrat me emrat e dëshmorëve, të vënë në dispozicion nga shtabet e zonave, të verifikohen hollësisht përmes bashkëpunëtorëve në terren dhe të ekipeve të saj të posaçme. Megjithatë, ajo nuk ka arritur t'i kompletojë shënimet e domosdoshme për të gjithë dëshmorët në regjistër, madje për disa prej tyre nuk ka arritur ta sigurojë asnjë shënim të vetëm. Arsyeja pse një numër dëshmorësh të evidentuar mbetet pa të dhëna të plota qëndron në faktin se familjet dhe të afërmit e tyre tashmë ndodhen në vendbanime të ndryshme pa adresë, kurse disa prej tyre edhe jashtë Kosovës. Arsyeja tjetër e mungesës së plotë të të dhënave qëndron në faktin se ata figurojnë në regjistrin e dëshmorëve, ashtu siç kanë mundur të shënohen pas rënies në vijën e frontit, vetëm me emër e mbiemër, apo vetëm me emër e me mbiemër të pasaktë e të përgjithësuar dhe pa asnjë të dhënë tjetër. Me gjithë keqardhjen për këto mangësi, Redaksia e ka vlerësuar të nevojshme paraqitjen e emrit të këtyre dëshmorëve në vëllimin e parë të monografisë "Feniksët e lirisë", me po aq të dhëna sa ka për ta, me shpresë dhe me këmbëngulje që në botimet dhe në vëllimet e tjera të kësaj monografie, të dhënat për ta të paraqiten të plota. Shpresojmë se lexuesi dhe sidomos familjet dhe të afërmit e këtyre dëshmorëve do të kenë ndjenjë mirëkuptimi ndaj vështirësive në të cilat ka hasur Redaksia në këtë drejtim, me bindjen se më e mirë është një rreze e vetme drite, se një terr i plotë.
* * *
Duke iu qasur punës për ndriçimin e jetës e të veprës, të idealit e të sakrificës sublime të dëshmorëve të rënë si pjesëtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, në monografinë "Feniksët e lirisë", Redaksia Dëshmorët e UÇK-së nuk pretendon ta rishkruajë historinë, të cilën këta dëshmorë e kanë shkruar me gjakun e rrjedhur nga damarët e zemrave të tyre. Ajo, me monografinë "Feniksët e lirisë", do ta servojë vetëm lëndën e parë për shkrimin e historisë për këta dëshmorë dhe materialin bazë, mbi të cilin do të mund ta marrin fillin vepra të mëdha historike, letrare e artistike. Po t'ia arrinte këtij qëllimi, Redaksia do të ndihej e lehtësuar nga barra e rëndë që me vetëdashje ia ka ngarkuar vetes dhe njëkohësisht do të ndihej e gëzuar për shlyerjen e një pjese të obligimit të përjetshëm që kemi ndaj atyre që dhanë jetën dhe derdhën gjakun për lirinë dhe bashkimin e kombit.
Redaksia është e vetëdijshme se në këtë vëllim, në të cilin janë publikuar emrat e dëshmorëve, mund të jenë përvjedhur gabime, andaj ajo do t’u jetë mirënjohëse të gjithëve që me vërejtjet dhe sugjerimet e tyre do të ndihmonin për korrigjimin e këtyre gabimeve me rastin e botimit në vijim të vëllimeve të monografisë.
Redaksia
Emri dhe mbiemri Viti dhe vendi i lindjes Viti dhe vendi i rënies
Adem Shaban Jashari 1955 Prekaz 1998 Prekaz
Abaz Isuf Thaçi 1964 Ozdrim 1999 Koshare
Abdullah R.Tahiri 1956 Malishevë 1999 Dubravë
Abdullah Sh. Baftiu 1965 Dubravë (Kaç.) 1999 Biçec
Abdumexhid Shahini 1987 Sllupçan 2001 SllupçanAbdumexhid Shahini - Sllupçan 2001 Sllupçan
Abdurrahman Xh. Gerdelaj 1974 Rrenc 1999 Gorozhup
Abdyl Islam Duçi 1937 Ponoshec 1998 Smolicë
Abdyl R. Nimani 1954 Reçicë 1999 Demahmet
Abdyselam A. Ahmeti 1979 Greme 1999 Mollopolc
Abedin A.Vojvoda 1958 Llaushë 1998 Qyqavicë
Abedin Bujupi 1978 Arllat 1998 Negroc
Abedin Dervishaj 1967 Zabllaç 1999 Vrellë
Abedin Hysen Murtezi 1975 Mollopolc 1999 Koshare
Abedin Isë Salihaj 1970 Shushicë 1998 Shushicë
Abedin S. Rexha 1969 Vojnik 1998 Kllodernicë
Abedin Sh. Ferizi 1943 Pasomë 1998 Pasomë
Abedin Tahir Merlaku 1978 Gremnik 1999 Dubël
Abedin Ukë Sumaj 1975 Strellc 1998 Strellc
Abit Isuf Rrahmani 1978 Lubovec 1999 Mitrovicë
Abit P. Sinani 1980 Murgullë 1999 Ahishtë
Abit R. Dullovi 1966 Biçec 1999 Kaçanik
Abush Liman Loku 1978 Kotlinë 1999 Koshare
Adem Ajet Lushtaku 1960 Prekaz i Po. 1998 Qyqavicë
Adem Feriz Gashi 1961 Bajqinë 1999 Kolovicë
Adem Hysni Trepça 1965 Vidishiq 1999 Bajgorë
Adem Isuf Morina 1958 Drenoc 1998 Drenoc
Adem Misin Delia 1956 Zhebel 1999 Zhebel
Adem R. Kamberi 1948 Jashanicë 1999 Pejë
Adem Ramadan Ademi 1968 Galicë 1998 Padesh
Adem S. Berisha 1963 Buqe 1999 Prizren
Adem S. Rakoci 1959 Kaçanik 1999 Rakoc
Adem Sadik Bajrami 1956 Ponoshec 1998 Smolicë
Adem Shaban Mulaj 1940 Tërstenik 1999 Tërstenik
Adem Zeqë Ukëhaxhaj 1964 Carrabreg 1998 Carrabreg
Adile Bahtjar Jashari 1959 Prekaz 1998 Prekaz
Adnan Adem Berisha 1971 Pozhar 1998 Pozhar
Adnan Ilmi Maliqi 1979 Orllan 1999 Miradi
Adnan N. Krasniqi 1981 Prizren 1999 Nerodime
Adnan R. Loku 1978 Kotlinë 1999 Kotlinë
Adnan Sadik Shyti 1979 Oshlan 1999 Pirç
Adnan SH. Bunjaku 1979 Studime 1999 Studime
Adonis Haxhi Beci 1979 Gjakovë 1999 Devë
Adrian Rexhep Krasniqi 1972 Vranoc 1997 Kliçinë
Afërdita S. Ukshini 1976 Rahovec 1999 Bellacerkë
Afete Hamëz Jashari 1981 Prekaz 1998 Prekaz
Afrim B. Krasniqi 1958 Leskovec 1999 Në burg (Dubravë)
Afrim Bahtir Isufi 1972 Shtuticë 1998 Baks
Afrim Bislim Selmanaj 1978 Savrovë 1999 Koshare
Afrim Buçaj 1963 Lladrofc 1998 Luzhnicë
Afrim Fazli Hajdaraj 1975 Abri e Epërme 1998 Abri
Afrim Haki Morina 1973 Istog 1999 Istog
Afrim Halil Behrami 1967 Izbicë 1999 Izbicë
Afrim Halim Thaçi 1972 Poterk 1999 Poterk
Afrim I. Musliu 1970 Belinc 1998 Pashtrik
Afrim Isa Gagica 1969 Gjilan 1999 Gjilan
Afrim Isë Berisha 1976 Tërstenik 1999 Trubuhoc
Afrim Krasniqi 1975 Lladroviq 1998 Rahovec
Afrim M. Krasniqi 1968 Tërpezë 1999 Koshare
Afrim Miftar Kiqina 1970 Baicë 1998 Abri
Afrim Qazim Meshi 1967 Lubozhdë 1999 Lubozhdë
Afrim Rrahim Krasniqi 1966 Sibofc 1999 Sibofc
Afrim Sadri Gashi 1978 Kryshec 1998 Llaushë
Afrim Selim Gjuraj 1970 Radafc 1999 Bukel
Afrim Sinan Hajrizi 1965 Mitrovicë 1999 Vaganicë
Afrim Syla 1975 Reçak 1999 Reçak
Afrim V. Kalanica 1980 Jezerc 2001 SllupçanAfrim V. Kalanica 1980 Jezerc 2001 Sllupçan
Afrim Vitia 1981 Marec 1999 Bullaj
Afrim Xh. Bajraktari 1971 Polluzhë 1998 Polluzhë
Afrim Xhafer Gashi 1969 Ajvali 1999 Koshare
Agim A. Matoshi 1976 Greme 1999 Doganaj (Kaç.)
Agim A. Nalli 1972 Krushë 1999 Krushë
Agim A. Shala 1970 Jeshkovë 1998 Jeshkovë
Agim Abaz Mazrekaj 1970 Sllup 1998 Koshare
Agim Ajet Duraku 1954 Burojë 1999 Dubravë
Agim Ali Selmanaj 1978 Gllogjan 1999 Ratishë
Agim Bardh Zeneli 1962 Jabllanicë 1999 Rogovë
Agim Brahim Gashi 1961 Sferkë 1999 Dush
Agim Brahim Zekaj 1970 Raushiq 1998 Myleshec
Agim E. Bajrami 1971 Randobravë 1999 Randobravë
Agim H. Ramadani 1963 Zhegër 1999 Koshare
Agim Halil Mëziu 1974 Morinë 1998 Në kufi
Agim Hasan Sadiku 1976 Vidishiq 1999 Studime
Agim I. Kelmendi 1973 Bellacerkë 1998 Bellacerkë
Agim Jusufi 1968 Dumnicë 1999 Uglar
Agim Murat Islami 1971 Taraxhë 1999 Taraxhë
Agim Nebiu 1977 Haraçinë 2001 Haraçinë
Agim Q. Bajrami 1964 Stagovë 1998 Gabrricë
Agim Rrahim Ramadani 1960 Prekaz i Epërm 1998 Oshlan
Agim Sadri Dervishi 1960 Qikatovë e Vj. 1999 Verbofc
Agaim Nebiu 1977 Haraçinë 2001 Haraçinë
Agron Berisha 1976 Therandë 1999 Bukosh
Agron H. Krasniqi 1975 Hoçë 1999 Nagafc
Agron Halil Gashi 1978 Sferkë 1999 Dush
Agron I. Bytyçi 1978 Prizren 1999 Romajë
Agron Ismet Rama 1969 Shkabaj 1999 Shkabaj
Agron M. Ramadani 1972 Godanc 1999 Godanc
Agron Niman Mehmetaj 1978 Gllogjan 1998 Gllogjan
Agron Osman Ramaj 1973 Smolicë 1999 Rogovë
Agron Rrahmani 1971 Ballofc 1998 Prishtinë
Agron Sadik Krasniqi 1967 Llapushnik 1998 Në kufi
Agron Sadri Gjocaj 1977 Baballoq 1998 Baballoq
Agron Shaban Gashi 1974 Sibofc 1999 Sibofc
Agron Sherif Berisha 1976 Vasilevë 1999 Vasilevë
Agron Mehmeti 1973 Shtrubullovë 1998 Në kufi
Agush Asllan Gjoci 1976 Rashiq 1999 Rogovë
Agush Zenel Isufi 1971 Gjyrishec 1999 Kamenicë
Ahmet Alush Pantina 1979 Gllarevë 1998 Llazicë
Ahmet Bajram Krasniqi 1966 Dardani 1998 Graboc
Ahmet Deli Shala 1969 Loxhë 1998 Loxhë
Ahmet Ferid Xhikolli 1980 Pejë 1999 Gjakovë
Ahmet H. Shabani 1982 Demahmet 1999 Ahishtë
Ahmet Hoxha 1945 Pleshinë 1999 Në burg (Dubravë)
Ahmet Ibish Haxha 1981 Bajgorë 1999 Maja e Zezë (Shalë)
Ahmet Idriz Pulatani 1976 Morinë 1998 Morinë
Ahmet Ismet Baçaj 1965 Drenoc 1998 Drenoc
Ahmet Kaçiku 1964 Biti e Epërme 1999 Reçak
Ajdin S. Rrahmanaj 1982 Kobaj 1999 Kobaj
Ajet Cenë Rexhaj 1967 Jabllanicë (Pejë) 1999 Në kufi
Ajet Halil Beqiri 1960 Padalishtë 1999 Izbicë
Ajet Halil Rukiqi 1940 Verbofc 1999 Verbofc
Ajet Rexhep Rrahmani 1973 Tërstenik 1999 Trubuhoc
Alajdin F. Elshani 1980 Brestofc 1999 Brestofc
Alajdin M. Berisha 1964 Lez 1998 Lez
Alajdin N. Xhezahiri 1974 Prizren 1999 Jeshkovë
Alban Daut Halilaj 1978 Tërdec 1999 Kishnarekë
Alban Muhamet Ahmeti 1977 Radishevë 1998 Radishevë
Alban R. Popaj 1975 Bellacerkë 1999 Bellacerkë
Alban Shaqir Ajeti 1978 Gjilan 1999 Zhegoc
Albert Ismet Rama 1983 Shkabaj 1999 Shkabaj
Albesian Sali Mataj 1982 Gjakovë 1999 Osek Pashë
Albrim Z. Fanaj 1978 Vërmicë 1998 Vërmicë
Ali Daut Ivaja 1967 Cernillë 1999 Koshare
Ali Dibran Ahmeti 1942 Prellofc 1999 Baks
Ali H. Krasniqi 1977 Çabiç 1998 Në kufi
Ali H. Krasniqi 1977 Çabiç 1998 Kufi
Ali Halil Krasniqi 1977 Qabiq 1998 Në kufi
Ali Hazir Kalimashi 1961 Kodrali (Deçan) 1998 Kodrali
Ali I. Thaçi 1951 Çifllak 1999 Koshare
Ali Mahmuti 1981 Hasanbeg 2001 MateçAli Mahmuti - Hasanbeg 2001 Mateç
Ali Miftar Hasi 1951 Cërmjan 1999 Padesh
Ali Murat Paçarizi 1963 Dragobil 1998 Dragobil
Ali R. Beqa 1973 Kaçanik 1999 Reçak
Ali Rifat Zeneli 1965 Mazhiq 1999 Reshan
Ali Sadik Fejzullahu 1972 Bajgorë 1999 Molliq
Ali Vitia 1960 Marec 1999 Bullaj
Ali Zogaj 1972 Lladroviq 1998 Llapushnik
Altin Sadri Haskaj 1978 Irzniq 1998 Poberc
Alush F. Mustafa 1966 Reçak 1999 Reçak
Antigona Agush Fazliu 1979 Gradicë 1999 Verbofc
Arben Avdyl Ukshini 1976 Morinë 1998 Morinë
Arben Aziz Haliti 1976 Ozdrim 1998 Ozdrim
Arben Bajram Ahmetaj 1970 Gllogjan 1998 Irzniq
Arben Hetem Nura 1978 Açarevë 1999 Açarevë
Arben Istref Krasniqi 1978 Grabanicë 1998 Grabanicë
Arben M. Mehmeti 1976 Jabllanicë 1999 Rakoc
Arben R. Hyseni 1980 Godanc 1998 Pashtrik
Arben S. Bytyçi 1974 Denjë 1998 Denjë
Arben Sh. Salihaj 1978 Shushicë (Istog) 1998 Shushicë
Arben Shaqë Qerimaj 1976 Gllogjan 1998 Rastavicë
Arben Skënder Isufi 1976 Cernicë 1999 Koshare
Arben Tahir Hajdaraj 1976 Shaptej 1998 Gjakovë
Arben Xhemajl Januzaj 1976 Lubozhdë 1999 Burim
Arian Q. Ibrahimi 1978 Shkodër 1998 Rahovec
Arif Demush Gjoci 1965 Gjocaj 1998 Zhare
Arif Gashi 1965 Studençan 1999 Samadraxhë
Arif Halil Hysenaj 1965 Istog 1999 Sejnovë
Arif Ibrahimi 1969 Llopatë 2001 StrimëArif Ibrahimi - Llopat (Kumanovë) 2001 Strimë
Arif Ramë Berisha 1968 Qeskovë 1998 Qeskovë
Arif Shpend Dautaj 1959 Gegaj 1998 Babaj Bokës
Arif Spahiu 1980 Samadraxhë 1999 Samadraxhë
Armend Sefedin Qymyri 1976 Gjakovë 1999 Shishman
Armend Tafil Kukleci 1975 Pejë 1998 Drenoc
Arrnaud Pierre Paillard 1971 Paris 1999 Vrojtore
Arsim A. Zogiani 1976 Halilaç 1999 Dubravë
Arsim Arif Rama 1973 Rashkoc 1999 Kodradiq
Arsim Arif Tahiri 1979 Pasomë 1999 Pasomë
Arsim Bajrami - Llopatë 2001 Mateç
Arsim Bali Gashi 1970 Kryshec 1999 Kryshec
Arsim Hamdi Përgjegjaj 1976 Lumbardh 1999 Lumbardh
Arsim Nazmi Muzaçi 1978 Vushtrri 1999 Melenicë
Arsim R. Poniku 1979 Prizren 1998 Tuzus
Arsim R. Zeqiri 1979 Hallaç 1998 Jezerc
Arsim Rexhep Rexhepi 1975 Sazli 1999 Koshare
Arsim Shefki Isufi 1976 Rahovicë 1999 Rahovicë
Arsim Sylejman Bega 1978 Jezerc 1998 Planejë
Arsim Tahir Tahiri 1976 Klinë (Skënderaj)1999 Klinë (Skënderaj)
Artan Nezir Qorraj 1980 Carrabreg 1998 Carrabreg
Artim Sejdi Jashari 1974 Prekaz 1998 Mitrovicë
Arton Adem Lekaj 1983 Lumbardh 1999 Lumbardh
Arton Ahmet Mehmetaj 1979 Gllogjan 1999 Ratishë
Arton Isë Hasanaj 1976 Rakoc 1998 Gllogjan
Arton Shaip Haxhiu 1976 Poklek 1998 Poklek
Arton Sheh Zogaj 1979 Kaliçan 1999 Koshare
Asllan Can Dinaj 1980 Skivjan 1999 Rugovë
Asllan D. Kleçka 1947 Rahovec 1998 Celinë
Asllan Dinë Rexhepaj 1979 Hereç 1998 Hereç
Asllan Emrulla Berisha 1930 Lez 1998 Lez
Asllan Ramadan Cimili 1972 Melenicë 1999 Melenicë
Asllan Sadik Botusha 1980 Baballoq 1999 Piskotë
Asllan Salih Nikqi 1976 Shtupeq 1999 Shtupeq
Asllan Sefer Berisha 1965 Rogovë 1999 Rogovë
Asllan Zymer Fazliu 1963 Gradicë 1999 Gradicë
Asret Sylë Poniku 1964 Prizren 1998 Prizren
Astrit Gafurr Bytyçi 1975 Ferizaj 1998 Pashtrik
Astrit Istref Berisha 1981 Ruhot 2001 “Bondstill”
Astrit Xhafer Hadërgjonaj 1977 Sllup 1998 Koshare
Astrit Xhavit Belegu 1970 Pejë 1999 Pejë
Avdi Fazli Shala 1949 Jeshkovë 1998 Jeshkovë
Avdi I. Gjaqku 1971 Hogosht 1999 Pashtrik
Avdi Mustafa 1955 Haraçinë 2001 SllupçanAvdi Mustafa - Haraçinë 2001 Slupçan
Avdi Smajl Bërdynaj 1955 Radafc 1999 Radafc
Avdi Smajl Kelmendi 1968 Lutogllavë 1999 Tërstenik
Avdullah Ali Morina 1947 Astrazub 1998 Astrazub
Avdullah Gj. Avdullahu 1975 Popoc 1998 Smolicë
Avdullah K. Kodra 1975 Prekaz 1999 Prekaz
Avdullah Z. Bugari 1962 Rahovec 1998 Rahoveca
Avdurrahim D. Shehu 1960 Kaçanik 1999 Në burg (Dubravë)
Avdyl Ali Jasiqi 1966 Jasiq 1998 Zhare
Avdyl Beqiraj 1966 Greikoc 1999 Greikoc
Avdyl Brahim Hasani 1926 Gjakovë 1998 Smolicë
Avdylgafurr. D. Luma 1969 Kaçanik 1999 Në burg (Dubravë)
Avni A. Hajredini 1963 Koshtovë 2000 Mitrovicë
Avni Adem Përgjegjaj 1966 Lumbardh 1998 Isniq
Avni Ali Xhabota 1969 Shtupel 1998 Açarevë
Avni B. Thaçi 1976 Reti 1999 Samadragjë
Avni Bali Sinanaj 1978 Baballoq 1998 Deçan
Avni Buçaj 1980 Lladroc 1999 Lladroc
Avni Dudi 1975 Llaushë 1999 Prishtinë
Avni H. Shehu 1976 Doganaj 1999 Doganaj
Avni Hajdin Klinaku 1973 Bivolak 1999 Strofc
Avni Hodaj 1976 Samadraxhë 1999 Samadraxhë
Avni Hysni Saraçi 1969 Bivolak 1998 Vushtrri
Avni Jetullah Dibrani 1977 Vaganicë 1998 Vërrnicë (Mitrov.)
Avni Nezir Ymeri 1975 Gllamnik 1998 Vendenis
Avni Osman Avdimetaj 1968 Strellc 1998 Në kufi
Avni Rasim Shabani 1972 Dedi 1998 Mazhiq
Aze Zekë Brahimaj 1961 Jabllanicë 1998 Jabllanicë
Azem B. Hajrizi 1970 Kotorr 1998 Radishevë
Azem Babiqi 1968 Marec 1999 Prapashticë
Azem Behluli 1968 Mushtisht 1999 Maçitevë
Azem Kastrati 1945 Nekoc 1999 Zborc
Azem M. Hajdaraj 1974 Abri 1999 Ticë
Azem Q. Zymberi 1968 Prelloc 1999 Morinë
Azem Ukë Musliaj 1972 Shaptej 1999 Gramaçel
Aziz Bajram Gashi 1975 Balincë 1999 Koshare
Aziz R. Tolaj 1965 Potoçan 1999 Koshare
Abdullah Zenë Jashari 1982 Prekaz 1998 Prekaz
Adem Idriz Jasiqi 1952 Jasiq 1998 Hereç
Afrim Nezir Gjokaj 1977 Terstenik 1999 Çiktovë
Afrim Maliqi 1968 Dobratin 1998 Prishtinp
Afrim Qamil Shehu 1977 Dobrashec 2000 Blinajë
Afrim Rrahim Kdrasniqi 1970 Sibovc 1999 Sibovc
Ajvaz Kajtaz Jashari 1980 Prekaz 1998 Prekaz
Ali Ramadan Jashari 1940 Prekaz 1998 Prekaz
Alirizan Selimi 1973 Tetovë 1999 Gorozhu
Ardian XH. Kelmendi 1980 Kusuriq 1999 Gllavicë
Arif B. Mahmutdemaj 1952 Strellc 1998 Strellc
Arton Guraliu ? Poradec 2001 Shkup
Asret Sylë Poniku 1964 Prizren 1998 Prizren
Avdullah Adem Çerkezi 1969 Stanovc 1999 Stanovc
Avdyl Ali Osdautaj 1963 Isniq 1999 Myleshc
Avni Bislim Kutllovci 1977 Sfërçak 1998 Në Kufi
Bafti Nexhip Haxhiu 1965 Gjylekreshtë 1999 Gorozhup
Bahri Fazliu 1971 Llaushë 1998 Në kufi
Bahri Ferat Kuqi 1971 Dolak 1999 Sukë -Balincë
Bahri Gallopeni 1978 Therandë 1998 Reshtan
Bahti Buçaj 1956 Lladroc 1999 Lladroc
Bahti Shala 1969 Mushtisht 1999 Bukosh
Bahtir Jahiri 1975 Verbicë (Gjilan) 1999 Marec
Bahtjar Avdyl Morina 1975 Lubizhdë 1999 Rugovë
Bahtjar S. Gashi 1953 H. e Vogël 1999 Zaqisht
Bajram A. Murati 1937 Llapashticë 1998 Llapashticë
Bajram B. Sallahaj 1959 Koznik 1999 Rahovec
Bajram H. Sylejmani 1965 Sadovinë 1998 Jezerc
Bajram H. Veliu 1967 Rahovec 1998 Bllot
Bajram Hakif Latifi 1962 Dumnicë 1999 Prishtinë
Bajram Jashar Berisha 1958 Shtuticë 1998 Shtuticë
Bajram Mehmet Aliu 1968 Likoc 1999 Verbofc
Bajram Metë Kastrati 1955 Polluzhë 1999 Skënderaj
Bajram Rr. Lataj 1974 Carrabreg 2000 Deçan
Bajram Rrustem Gashi 1974 Vërmicë 1999 Negroc
Bajram Rrustem Gogaj 1943 Deçan 1998 Deçan
Bajram T. Rexhepaj 1968 Zaberxhë 1999 Açarevë
Bajram Thaçi 1963 Lubeçevë 1999 Lubeçevë
Bajram Ukë Musliaj 1969 Shaptej 1999 Shavare (Shalë)
Bajram Xh. Musa 1981 Bajgorë 1999 Maja e Zezë (Shalë)
Bajram Xhemë Zekaj 1963 Abri 1999 Abri
Bajrush R. Mehmeti 1972 Jabllanicë 1999 Rakoc
Baki Sali Pacolli 1955 Marec 1999 Marec
Bardhyl Osmani 1972 Gjilan 2001 RahovicëBardhyl Osmani 1972 Gjilan 2001 Rahovicë
Bashkim Avdi Leku 1972 Baicë 1998 Junik
Bashkim Azemi 1967 Zllakuqan 1998 Gorozhup
Bashkim I. Suka 1976 Bllacë 1998 Jeshkovë
Bashkim Idriz Kerolli 1971 Polac 1998 Në kufi
Bashkim J. Krasniqi 1962 Hoçë 1999 Nagafc
Bashkim Kabashi 1979 Leshan 1998 Hoxhaj-Shqipëri
Bashkim Krasniqi 1977 Zllakuçan 1998 Në kufi
Bashkim Mustafë Idrizi 1967 Gjakovë 1999 Koshare
Bashkim Qazim Meshi 1966 Lubozhdë 1999 Lubozhdë
Bashkim R. Vishi 1977 Kaçanik 1998 Jezerc
Bashkim Ramadan Jasiqi 1977 Jasiq 1999 Koshare
Bashkim S. Emini 1976 Vojnovc 1998 Planejë
Bashkim Tahir Muleta 1971 Korroticë 1998 Vasilevë
Bashkim Xh. Mehmetaj 1976 Rudicë 1998 Dobërdol
Bashkim Xh. Selishta 1971 Kranidell 1999 Miresh
Basri Hajzer Beqiri 1975 Okrashticë 1998 Në kufi
Bastri Beqir Hyseni 1970 Skromë 199 Studime
Bastri Canolli 1976 Marec 1999 Marec
Beamir Rr. Memaj 1973 Zhur 1998 Buçe
Bedri Ahmeti 1969 Llapashticë 1999 Llapashticë
Bedri Bajram Berisha 1977 Volljakë 1999 Nafafc
Bedri Bajrami 1974 Shtedim 1999 Majanc
Bedri H. Gashi 1967 Arllat 1999 Pashtrik
Bedri Hajdin Mustafa 1974 Siçevë 1999 Dobërdol
Bedri I. Bislimi 1976 Ballofc 1999 Ballofc
Bedri Isuf Deliu 1959 Rezallë 1999 Rezallë
Bedri Maloku 1956 Bradash 1999 Bradash
Bedri Musli Demaku 1976 Arbri 1999 Abri
Bedri Veli Shala 1969 Gjergjicë 1998 Junik
Bedrush A. Gashi 1964 Drenoc 1999 Drenoc
Behar Begolli 1978 Tërnavë 1999 Sharban
Behetjar Avdyl Morina 1975 Lubizhdë 1999 Rogovë
Behram Hazir Morina 1959 Gllobar 1998 Çirez
Behram S. Behrami 1954 Pollatë 1999 Pollatë
Behxhet Brajshori 1961 Sharban 1999 Sharban
Behxhet I. Karaxha 1969 Çitak 1998 Gllobar
Behxhet Shaban Hamza 1965 - 1999 Koshare
Bejtë A. Kajdomçaj 1959 Lugishtë 1999 Koshare
Bejtë N. Nebihu 1973 Damanek 1999 Plluzhinë
Bejtë Pajazit Rexhepi 1974 Korroticë 1999 Vasilevë
Bejtë Xhemajl Rexhepi 1972 Korroticë 1999 Vasilevë
Bekë Sefer Hadërgjonaj 1976 Sllup 1998 Koshare
Bekim A. Sylka 1972 Rahovec 1999 Rahovec
Bekim Ahmet Doroci 1974 Braboniq 1999 Zmiç (Mitrovicë)
Bekim Bekteshi 1981 Samadraxhë 1998 Zaqisht
Bekim Fazli Berisha 1967 Graboc 1998 Junik
Bekim H. Mani 1973 Përpllac 1999 Përpellac
Bekim H. Osmani 1979 Jezerc 1998 Jezerc
Bekim Halil Kelmendi 1973 Llabjan 1999 Staradran
Bekim Halit Krasniqi 1975 Negroc 1999 Negroc
Bekim I. Gashi 1976 Krushë e M. 1999 Krushë
Bekim Lushaku 1978 Podujevë 1998 Dobratin
Bekim Lutfi Thaçi 1968 Dushanovë 1999 Padesh
Bekim Fazli Berisha 1967 Graboc 1998 Junik
Bekim M. Berisha 1971 Lez 1998 Lez
Bekim Maliqi 1976 Batllavë 1998 Kaqandoll
Bekim Nezir Toverlani 1968 Klinac 1999 Koshare
Bekim Q. Bytyçi 1978 Denjë 1998 Pashtrik
Bekim Salih Alia 1974 Hereç 1998 Koshare
Bekim Sefer Mavraj 1977 Staradran 1999 Trubuhoc
Bekim Sh. Isma 1971 Rahovec 1999 Rahovec
Bekim Shaban Zenuni 1973 Beçiq 1999 Beçiq
Bekim Shaqir Kodra 1981 Prekaz 1999 Llapushnik
Bekim Shefqet Mazrekaj 1976 Sllup 1998 Koshare
Bektesh Nuhë Haliti 1975 Gllavotinë 1998 Apterushë
Beqë Binak Lokaj 1968 Sllup 1998 Koshare
Beqë Sefer Gashi 1959 Buçan 1999 Zhebel
Beqir Brahim Rexhepi 1968 Çirez 1998 Likoshan
Beqir Haxhë Qufaj 1977 Prejlep 1998 Prejlep
Beqir Kamer Hyseni 1959 Skromë 1999 Studime
Beqir Losh Mehmetaj 1969 Isniq 1998 Mylyshec
Beqir Nebih Mehaj 1936 Prekaz 1999 Çubrel
Beqir Sadiku - Sllupçan 2001 HaraçinëBeqir Sefë Gashi 1966 Mleçan 1998 Në kufi
Beran M. Gashi 1974 Prizren 1999 Gorozhup
Besim A. Kabashi 1972 Opterushë 1999 Dubravë
Besim Ali Rama 1963 Batushë 1999 Shishman
Besim Berisha 1976 Sharban 1999 Sharban
Besim Bilall Ukëhaxhaj 1962 Carrabreg 1998 Carrabreg
Besim Daut Halilaj 1967 Tërdec 1998 Llapushnik
Besim Hamëz Jashari 1982 Prekaz 1998 Prekaz
Besim Isë Vitia 1969 Marec 1999 Viti
Besim Ismail Nuka 1972 Mitrovicë 1999 Koshare
Besim M. Berisha 1970 Rogovë 1999 Rogovë
Besim M. Bishtazhini 1968 Gjakovë 1999 Gjakovë
Besim M. Krasniqi 1972 Negroc 1998 Baicë
Besim Parallangaj 1972 Lugishtë 1999 Lugishtë
Besim R. Shala 1963 Jeshkovë 1998 Jeshkovë
Besim Rexhep Muleta 1975 Korroticë 1998 Vasilevë
Besim Rizah Tiku 1977 Verbofc 1999 Shtuticë
Besim S. Qarri 1979 Greiçec 1998 Koshare
Besim Saqip Rexhepi 1974 Ferizaj 1999 Koshare
Besim Sh. Sopa 1979 Gjurkovc 1999 Zborc
Besim T. Fazliu 1970 Koshare 1999 Ferizaj
Beslim M. Aliaj 1970 Dujakë 1999 Gllogjan
Besnik L.Begunca 1972 Gabrricë 1998 Gabrricë
Besnik Musë Lajçi 1971 Pepaj 1999 Qafë e Hajles
Besnik Përzhaku 1977 Studençan 1999 Samadraxhë
Besnik S. Muçaj 1972 Korishë 1999 Vraniq
Besnik Salih Jasiqi 1981 Jasiq 1999 Prishtinë
Besnik Veli Maroca 1975 Druar 1999 Marec
Bexhet Ajet Shabani 1965 Baks 1999 Koshare
Bilall Ali Shala 1950 Ngucat (Malish.) 1998 Në burg (Ferizaj)
Bilall Idriz Mazrekaj 1972 Drenoc 1998 Prejlep
Bislim Kamer Imeri 1975 Gurbardh 1998 Gurbardh
Bislim Maliq Trepça 1958 Vidishiq 1998 Tamnik
Bislim Zekolli 1953 Bllacë 1998 Bllacë
Blerim Agim Saraçi 1980 Gllavatin 1999 Strofc
Blerim Ahmet Likaj 1974 Irzniq 1998 Carrabreg
Blerim Ali Ahmeti 1981 Kralan 1999 Kralan
Blerim Bajram Ukshini 1976 Morinë 1998 Morinë
Blerim Bekteshi - Ferizaj 1998 Në kufi
Blerim Halil Kelmendi 1977 Llabjan 1999 Dobrushë
Blerim Hamëz Jashari 1985 Prekaz 1998 Prekaz
Blerim Hamit Zuçaku 1968 Vushtrri 1999 Vushtrri
Blerim Miftar Durmishi 1978 Shipol 1999 Shipol
Blerim R. Raka 1965 Kaçanik 1999 Kaçanik
Blerim Ramë Januzaj 1968 Dujakë 1998 Koshare
Blerim Selman Lokaj 1975 Prejlep 1998 Drenoc
Blerina Hamëz Jashari 1981 Prekaz 1998 Prekaz
Brahim Avdullah Nura 1945 Prellofc 1999 Prellofc
Brahim Islam Gashi 1952 Drenoc 1999 Drenoc
Brahim Selman Mazreku 1969 Malishevë 1999 Lladrofc
Brahim Tafë Demaliaj 1949 Strellc 1998 Strellc
Bujar Beqir Shala 1979 Rashiq 1999 Shishman
Bujar Buzhala 1979 Budakovë 1998 Budakovë
Bujar Esat Sylaj 1974 Gjakovë 1999 Shishman
Bujar Haki Roka 1974 Gjakovë 1999 Gjakovë
Bujar RexhepVisoçi 1979 Llukafc (Istog) 1999 Vrellë
Bujar Rrahman Neziri 1978 Tërstenik 1999 Trubuhoc
Bujar Salih Jasiqi 1979 Jasiq 1999 Zhare
Bujar Sh. Thaçi 1978 Reti 1999 Samadraxhë
Burhan M. Dervishaj 1980 Irzniq 1998 Mylyshec
Burhan M. Zeneli 1975 Kaçanik 1999 Kaçanik
Burim A. Greiqeci 1980 Prishtinë 1999 Koshare
Burim Ilaz Vitia 1980 Marec 1999 Viti
Burim Rr. Veliqi 1981 Polluzhë 1999 Rezallë
Burim S. Rexha 1981 Kaçanik 1999 Kaçanik
Burim Sadik Mustafaj 1977 Gllogjan 1999 Dashinoc
Burim Zenun Hamza 1981 Smolicë 1998 Smolicë
Bylbyl Hazir Breqani 1974 Markaj 1999 Shkozë
Bahtije Jashari ? Prekaz 1998 Prekaz
Baki Shefqet Hoxha 1970 Domanek 1999 Verboc
Bejzat Zenel Krasniqi 1967 Negroc 1998 ?
Bekim Xhmajl Hysenaj 1974 Drenas 1999 Terstenik
Beqir Bajram Jashari 1958 Prekaz 1998 Prekaz
Besim Faiku ? Tërnoc 2001 Tërnoc
Bislim M. Aliaj 1970 Dujakë 1999 Gllogjan
Blerim Ahmet Dërvishaj 1974 Irzniq 1998 Gramaçel
Blerim Zenë Jashari 1993 Prekaz 1998 Prekaz
Brahim Ademi 1973 Koshare 2001 Tanushë
Bujar Hoxha 1977 Shalë 1999 Mekoc
Canë Mehmet Çelaj 1967 Strellc 1998 Strellc
Cen E. Loku 1964 Kaçanik 1999 Kotlinë
Cen Tafil Dugolli 1966 Nekoc 1998 Në burg (Ferizaj)
Curr Asllan Aliçki 1973 Kosuriq 1999 Kotradiq
Çaush Sinan Dakaj 1977 Cerovikë 1999 Cerovikë
Dalip H. Alshiqi 1945 Sharban 1999 Sharban
Dalip Isuf Behra 1962 Krushë 1999 Krushë
Danush M. Kurtaj 1961 Gabrricë 1999 Në burg ( Dubravë)
Dashmir A. Krasniqi 1982 Gjakovë 1999 Qabrat
Daut I. Pllana 1973 Bardh i Madh 1998 Bardh i Madh
Daut I. Zagragja 1971 Banjë(Istog) 1999 Rogovë
Daut Rakoci 1956 Kaçanik 1999 Rakoc
Daut Sh. Dervishi 1946 Kopiliq 1999 Kopiliq
Daut Z. Halilaj 1933 Tërdec 1999 Tërdec
Demë Avdyl Shala 1966 Dujakë 1999 Në burg ( Dubravë)
Demir B. Haziri 1954 Jashanicë 1999 Burojë
Demir Demiraj 1971 Samadraxhë 1999 Samadraxhë
Demir J.Vitia 1979 Marec 1999 Viti
Demush Kamer Mavraj 1949 Staradran 1999 Kashicë
Dervish Sylë Sylaj 1965 Ratishë 1999 Dubravë
Dinë Rexhep Aliaj 1935 Hereç 1998 Hereç
Dominik Tush Përgega 1982 Gjakovë 1998 Gllogjan
Driton Azemi 1979 Bradash 1999 Llapashticë
Driton G. Loku 1979 Kaçanik 1999 Hani i E.
Driton Kadri Islami 1975 Talinofc 1999 Slivovë
Driton Mujë Zeneli 1972 Piskotë 1998 Jabllanicë
Driton Musli Demaku 1982 Arbri 1999 Tërdec
Driton Mustafë Veliu 1971 Mitrovicë 1999 Mitrovicë
Driton Shaban Ibrahimi 1976 Prekaz 1998 Dubofc
Driton Shaban Paçarizi 1981 Dragobil 1999 Kleçkë
Driton V. Krivaça 1977 Kamenicë 1999 Kamenicë
Dukagjin Ruzhdi Vula 1978 Gjakovë 1999 Koshare
Driton Gani Veliu 1971 Polac 1999 Në Kufi
Edmond Hysni Hoxha 1975 Junik 1997 Pustovë
Ejup Dibran Ukshini 1957 Prekaz 1999 Vojtesh
Ejup Hasan Dushkaja 1961 Kaçanik 1999 Rakoc
Ejup Jakup Kryeziu 1972 Pagarushë 1999 Senik
Ekrem Ibër Berisha 1976 Shaptej 1999 Shavare
Ekrem Ramë Berisha 1974 Ruhot 1999 Nabërgjan
Ekrem Sh. Gudaçi 1960 Stagovë 1999 Stagovë
Ekrem Zekë Lulaj 1980 Berliq 1998 Mylyshec
Elez Mustafë Berisha 1976 Ruhot 1999 Jabllanicë
Elez Ramë Geci 1951 Llukë 1999 Pozhar
Elfir Behrami 1977 Metohi 1999 Kaqandoll
Elham Curri 1981 Hani i Elezit 2001 MalinëElham I. Curri - Hani i Elezit 2001 Malinë
Elhami Sh. Hasani 1973 Ferizaj 1999 Jezerc
Elmaz M. Peci 1964 Rahovë 1999 Rashan
Elmi B. Kamberi 1981 Reçak 2001 SllupçanElmi B. Kamberi 1981 Reçak 2001 Sllupçan
Elmi M. Lestrani 1976 Baicë 1999 Baicë
Elmi Sadri Aliu 1964 Izbicë 1998 Jashanicë
Elton Gëzim Zherka 1979 Gjakovë 1998 Junik
Emërllah Mexhid Kuçi 1976 Kotlinë 1999 Kotlinë
Emin I. Troshupa 1969 Godanc 1999 Belinc
Emin Mic Berisha 1945 Tërstenik 1999 Trubuhoc
Emin Ruzhdi Kryeziu 1975 Rogoçicë 1999 Padesh
Emredin I. Çengaj 1964 Prizren 1998 Jeshkovë
Emri Pajazit Curri 1971 Han i Elezit 1999 Koshare
Emrush Buzhala 1968 Budakovë 1999 Vraniq
Emrush Çeta 1972 Trubohoc 1999 Rogovë
Emsale Zijadin Frangu 1981 Kaçanik 1999 Rakoc
Enver Olluri 1979 Kroimir 1998 Në kufi
Enver B. Topalli 1959 Greme (Ferizaj) 1999 Në burg (Dubravë)
Enver Bytyçi 1977 Peçan 1999 Semetisht
Enver E. Duraku 1979 Krushë 1999 Pagarushë
Enver Hasan Avdimetaj 1969 Strellc 1998 Strellc
Enver Hasan Halilaj 1962 Gllogjan 1998 Gllogjan
Enver Hyzri Rashiti 1977 Petrovë 1999 Reçak
Enver Istref Musa 1971 Vushtrri 1999 Melenicë
Enver Jahir Tahiri 1977 Strofc 1999 Qyqavicë
Enver Malë Dobraj 1968 Carrabreg 1999 Dashinoc
Enver Metë Kastrati 1958 Polluzhë 1998 Galicë
Enver N. Maloku 1960 Batllavë 1998 Batllavë
Enver Nebi Buçaj 1975 Dushanovë 1999 Dushanovë
Enver Sh. Berisha 1970 Siçevë 1999 Grashticë
Enver Sh. Miftari 1974 Verbicë (Gjilan) 1999 Verbicë
Enver Sinan Bajra 1973 Izbicë 1999 Izbicë
Enver T. Gashi 1960 Shtime 1999 Shtime
Enver Tahir Alaj 1975 Drenoc 1998 Loxhë.
Ernest S. Zariqi 1972 Prishtinë 1999 Koshare
Ersan M. Mazreku 1981 Prizren 1999 Reti
Esat Ali Shabani 1966 Sferkë 1999 Trubuhoc
Esat Berisha 1965 Godishnjak 1999 Dyz
Esat I. Berlajolli 1971 Pejë 1998 Drelaj
Esat Maliq Imeri 1977 Shipol 1999 Shipol
Esat Muhamet Meholli 1976 Melenicë 1999 Melenicë
Esat Rr. Kastrati 1978 Zatriq 1998 Zatriq
Esat Sami Axhami 1967 Kaçanik 1999 Llanisht
Eset H. Ibrahimi 1967 Dumnicë 2000 Klinë
Eset I. Maloku 1957 Bradash 1999 Bradash
Eset Xhafer Ibishi 1969 Bajgorë 2000 Lugmir
Eshfredin R. Kastrati 1979 Drenoc 1998 Drenoc
Estref Ramadan Emini 1973 Belinc 1999 Belinc
Edmond Hysni Dabiçaj 1976 Prejlep 1998 Gllogjan
Ejup Tafil Kosumi 1976 Stanofc 1999 Gorozhub
Elfije Sadik Jashari 1970 Prekaz 1998 Prekaz
Elheme Jashari 1953 Prekaz 1998 Prekaz
Emin P. Sinani 1949 Murgull 1999 Murgull
Emin Sadri Krasniqi 1947 Negroc 1999 Negroc
Enver Salik Kukaj 1955 Terstenik 1999 Poklek
Fadil A. Krasniqi 1966 Negroc 1998 Negroc
Fadil Bajram Jakupi 1974 Livoç 1999 Livoç
Fadil Bajram Nimani 1967 Gjakovë 2001 Vaksincë
Fadil Bajrush Rashiti 1975 Petrovë 1998 Pashtrik
Fadil Elshani 1956 Sopi 1999 Sopi
Fadil Halil Maloku 1978 Gjocaj 1999 Koshare
Fadil Ismet Deliqi 1956 Mitrovicë 1999 Vaganicë
Fadil Kabashi 1959 Sopi 1999 Bukosh
Fadil M. Balaj 1979 Rimanishtë 1999 Rimanishtë
Fadil Muhamet Balaj 1977 Korishë 1998 Pashtrik
Fadil R. Ferati 1963 Randbravë 1999 Randobravë
Fadil S. Krasniqi 1968 Pastasel 1999 Pastasel
Fadil Sejdiu 1972 Bradash 1998 Kaqandoll
Fadil Tafil Franca 1968 Mitrovicë 1999 Shipol
Fadil Xhevat Bunjaku 1966 Biçec 1999 Biçec
Fadil. Izahir Çaka 1961 Bobaj 1999 Rakoc
Fahri Bici 1979 Prishtinë 1999 Prishtinë
Faik Ali Dragaj 1979 Leqinë 1999 Leqinë
Faik B. Hajrizi 1972 Kotor 1998 Radishevë
Faik Beqir Çabrati 1982 Planejë 1999 Koshare
Faik H. Rama 1972 Rahovec 1998 Rahovec
Faik Ibrahimi 1981 Kumanvë 2001 Mateç Faik Ibraimi - Kumanovë 2001 Mateç
Faik Imer Goxhuli 1976 Makërmal 1999 Tërstenik
Faik Jahë Ukëhaxhaj 1963 Carrabreg 1998 Carrabreg
Faik Qabrati 1982 Planejë 1999 Pashtrik
Faik Tafil Mjekiqi 1964 Grabofc 1998 Grabofc
Faruk Brahim Murati 1981 Treboviq 1999 Sejnovë
Faruk I. Rama 1976 Shkabaj 1999 Shkabaj
Faruk Kamer Elezi 1977 Gjergjevik i V. 1998 Grabanicë
Faruk Nazmi Beqiri 1974 Ceceli 1999 Melenicë
Faruk Vesel Dogani 1968 Kaçanik 1999 Rakoc
Faruk Zymer Zekaj 1978 Radafc 1999 Jabllanicë
Fatime Hamëz Jashari 1989 Prekaz i Po. 1998 Prekaz i Po.
Fatime Zeqir Hetemi 1977 Bistricë( Shalë) 1998 Gllanasellë
Fatmir Avdyl Horuni 1956 Biçec 1999 Kaçanik
Fatmir F. Berisha 1969 Prizren 1998 Jeshkovë
Fatmir H. Hyseni 1976 Sllatinë 1999 Guri Bardhë
Fatmir Ibishi 1964 Uglar 2001 KonçulFatmir H. Ibishi 1964 Uglar 2001 Konçul
Fatmir Hajrush Ahmeti 1976 Lubovec 1998 Lubovec
Fatmir Haki Kërçeli 1969 Softaj 1999 Koshare
Fatmir Imer Hoti 1974 Jashanicë 1998 Burojë
Fatmir Jonuz Krasniqi 1974 Pagarushë 1999 Pagarushë
Fatmir R. Isufi 1970 Qikatovë 1998 Baicë
Fatmir Rexhep Doçi 1978 Tropojë 1998 Smolicë
Fatmir Sh. Selmani 1976 Repë 1999 Repë
Fatmir Smajl Nimanaj 1973 Gllogjan 1999 Zhebel
Fatmir Xh. Shala 1971 Kopiliq 1998 Kopiliq
Faton Nazif Xhylani 1981 Baicë 1998 Junik
Faton Qerim Gashi 1978 Sferkë 1999 Sferkë
Faton Zeqir Nikqi 1978 Hereç 1999 Shtupeq
Fatos E. Zhuniqi 1955 Bellacerkë 1999 Bellacerkë
Fatos Muhamet Ademaj 1980 Katundi i Ri 1999 Padesh
Fatos Sherif Krasniqi 1970 Negroc 1998 Negroc
Fazli Binak Beqiri 1952 Açarevë 1999 Açarevë
Fazli Fetahu 1971 Podujevë 1999 Surdull
Fazli Halit Krasniqi 1974 Negroc 1999 Negroc
Fazli Haxhi Jakupi 1971 Baks 1999 Dashefc
Fazli Kabashi 1961 Mohlan 1999 Dubravë
Fehmi Bajrush Rama 1976 Likoc 1999 Rakinicë
Fehmi Kastrati 1978 Kishnarekë 1998 Lladroc
Fehmi M. Lladrovci 1956 Gllanasellë 1998 Gllanasellë
Fehmi Miftar Shala 1977 Cërmjan 1999 Kralan
Fehmi Nazif Demiqi 1972 Abri 1999 Beleg
Fehmi Vesel Preteni 1974 Melenicë 1999 Tamnik
Fehmi Ymer Berisha 1964 Rogovë 1998 Rogovë
Fehmi Zukë Fetahu 1979 Çirez 1999 Shtuticë
Feim A. Gashi 1971 Drenoc 1998 Bellacerkë
Feim Morina 1966 Samadraxhë 1998 Shqipëri
Fejsal Skënder Hoti 1978 Krushë 1998 Tuzus (Prizren)
Fejzë Feriz Ramadani 1975 Shtuticë 1998 Shtuticë
Fekë Fejzë Durmishi 1954 Rakinicë 1998 Rakinicë
Ferat B. Aliu 1980 Përpellac 1999 Përpellac
Ferid Esat Curri 1974 Mazgit 1999 Grabofc
Feride Ramadan Jashari 1954 Prekaz 1998 Prekaz
Feriz A. Susuri 1969 Zhur 1999 Jeshkovë
Feriz Bibaj 1974 Lladrofc 1999 Lladrofc
Feriz F. Guri 1970 Nikaj 1999 Gorancë(Kaçanik)
Feriz Hasan Blakaj 1964 Vrellë 1999 Lubozhdë
Feriz R. Selimi 1966 Radishevë 1998 Vitak
Feriz Sh.Thaçi 1975 Llapushnik 1999 Llapushnik
Ferki Ali Aliu 1970 Pantinë 1999 Kçiç
Fetah Adem Selca 1971 Beran 1999 Gllavicë
Fetah Ali Kiqina 1976 Baicë (Gllogovc) 1999 Baicë
Fetah Gega 1966 Studençan 1999 Shirokë
Fetah Hasan Krasniqi 1972 Gjergjevik 1998 Dobrosh
Fetah O. Rexhepi 1954 Randobravë 1999 Randobravë
Fetah S. Sylejmani 1968 Shajne 1999 Gorozhup
Fetah Sylejman Sylejmani 1968 Shajne 1999 Koshare
Feti J. Haxholli 1975 Marec 1999 Viti
Fisnik Bajram Salihu 1978 Morinë 1999 Koshare
Fitim Adem Jashari 1981 Prekaz 1998 Prekaz
Fitim I. Duraku 1975 Krushë 1999 Pagarushë
Fitim Selman Rexha 1981 Jabllanicë 1999 Rakoc
Fitush Rr. Kukaj 1982 Prishtinë 1999 Koshare
Fitush Rrustem Kukiqi 1982 Prishtinë 1999 Në Kufi
Flamur Perteshi 1982 Duhël 1998 Greiçec
Florim Baki Maliqi 1977 Ferizaj 1999 Koshare
Florim Elez Sejdiu 1976 Smolicë 1999 Shishman
Florim Nebih Krasniqi 1979 Drenoc - Drenoc
Florim S. Imeri 1976 Zllatar 1999 Zllatar
Flurim Gashi 1969 Mohlan 1968 Budakovë
Françesko Giuseppe Bider 1961 Itali 1999 Koshare
Fadil Agush Kuçi 1974 Lutogllavë 1999 Istog
Faik Tahir Jashari 1963 Prekaz 1998 Prekaz
Fatime Bazaj 1979 Prekaz 1998 Prekaz
Fatime Sadik Jashari 1972 Prekaz 1998 Prekaz
Fatmir Dalip Selmani 1976 Gllamnik 1998 Llapashticë
Faton Vesel Sharani 1978 Gërdoc 1999 Dyz
Fitim Dinë Jakupaj 1975 Cerovikë 1998 Negrovc
Gafurr Xh. Loku 1949 Paldenicë 1999 Paldenicë (Kaçanik)
Gani Bislim Musa 1964 Bajgorë 1999 Bajgorë
Gani Halit Helshani 1955 Kroikovë 1998 Në kufi
Gani Hamdi Saramati 1968 Petrovë 1999 Gorozhup
Gani Hasan Zogaj 1973 Rixhevë 1998 Në kufi
Gani Kastrati 1975 Nekoc 1998 Luzhnicë
Gani Musë Balaj 1960 Isniq 1998 Isniq
Gani Paçarizi 1964 Lubizhdë 1998 Bellacerkë
Gani Qerim Kelmendi 1948 Lutogllavë 1999 Tërstenik
Gani Ramadan Smajli 1972 Zhebel 1999 Rogovë
Gani Salih Uka 1972 Ticë 1999 Ticë
Gani Vehbi Bajrami 1966 Randobravë 1999 Randobravë
Gani Xh. Paçarizi 1967 Lubizhdë 1998 Rahovec
Gani Xhemë Paçarizi 1967 Lubizhdë 1998 Sopniq
Ganimete A. Xhylani 1979 Baicë 1998 Açarevë
Gaspër Ndue Karaçi 1961 Ujzë 1999 Bishtazhin
Gazmned Arifi 1983 Tanushë 2001 MalinëGazmend A. Arifi - Tanushë 2001 Malinë
Gazmend Aliaj 1978 Mushtisht 1999 Mushtisht
Gazmend Fazli Imeri 1976 Ponoshec 1999 Në burg (Dubravë)
Gazmend Hasan Ramaj 1972 Hereç 1998 Koshare
Gazmend Hysen Mehmetaj 1978 Gllogjan 1998 Gllogjan
Gazmend Qerim Baliu 1977 Mitrovicë 1999 Vaganicë
Gazmend Selman Lokaj 1974 Prejlep 1998 Drenoc
Gazmend Zenel Berisha 1968 Pejë 1999 Koshare
Gazmend Zeqir Zeqiri 1972 Kopiliq 1999 Kopiliq
Genc Mustafë Bytyçi 1971 Gjakovë 1999 Vrojtore
Gëzim Hamza 1963 Rahovec 1998 Rahovec
Gëzim F. Mullabazi 1977 Rahovec 1998 Rahovec
Gëzim H. Morina 1976 Arllat 1999 Koshare
Gëzim Hajdin Duçi 1975 Ponoshec 1998 Smolicë
Gëzim Hamza 1963 Rahovec 1998 Rahovec
Gëzim Haxhi Morina 1976 Gjergjicë 1999 Molliq
Gëzim Miftar Pepshi 1977 Junik 1998 Ponoshec
Gëzim Qazim Ademaj 1981 Ratish 1999 Rogovë
Gëzim Rasim Rama 1978 Kollë 1999 Strofc
Gëzim S. Sahiti 1974 Pojatë (Ferizaj) 1999 Koshare
Gëzim Shaban Dervishaj 1978 Irzniq 1998 Gerdajë
Gjokë Hilë Ndrecaj 1962 Bitesh 1999 Dubravë
Gjylsere Sahiti 1978 Hotël 2001 Nakushtak Gjylsere Sahiti