E premte, 29.03.2024, 05:37 AM (GMT)

Mendime

Islam Lauka: Taktikat e gabuara t? Tha?it si komprometim i strategjis? s? drejt? t? Kosov?s

E enjte, 18.10.2018, 06:16 PM


Taktikat e gabuara t? Tha?it si komprometim i strategjis? s? drejt? t? Kosov?s

Nga Dr. Islam LAUKA

Hashim Tha?i u p?rpoq dy her? p?r ndryshimin e statukuos? n? Kosov?. Her?n e par?, kur si udh?heq?s politik i U?K-s?, p?rcaktoi drejt strategjin? e saj – mbrojtjen e popullsis? nga makineria ushtarako-policore serbe dhe ?lirimin e Kosov?s, natyrisht, me ndihm?n e NATO-s, si dhe taktik?n e duhur p?r realizmin e k?saj strategjie – luft?n guerile. Strategjia dhe taktika e U?K-s? iu b?n? t? qarta popullit dhe ai e mb?shteti, pa rezerv?, at?. Esht? fakt i pranuar, gjer?sisht, q? lufta guerile e U?K-s? ishte nd?r m? t? suksesshmet n? historin? e luft?rave t? ksaj natyre. Ajo u d?shmoi miqve tan? q? shqiptar?t e Kosov?s jane gati t? vdesin p?r lirin? e tyre dhe ata nuk na lan? vet?m n? k?t? kauz?. N? pranver? t? vitit 1999, NATO sulmoi ish-Jugosllavin? dhe Kosova u ?lirua nga pushtuesi serb. Hashim Tha?i hyri n? Prishtin? si fitues dhe k?t? fitore ai e shfrytezoi me mjesht?ri p?r t? hipur n? pushtet.

Hera e dyt? q? Tha?i po p?rpiqet p?r ndryshimin e statukuos? n? Kosov? ?sht? tani. K?t? radh?, p?r t? q?ndruar n? pushtet. Ashtu si n? rastin e par?, objektivi strategjik i Kosov?s, i p?rcaktuar nga parlamenti dhe gjjith? forcat politike dhe intelektuale t? vendit, ?sht? i qart? – konsolidimi i subjektivitetit nd?rkomb?tar t? Kosov?s. Ky objektiv g?zon mb?shtjetje t? gjer? politike dhe shoq?rore, n? vend.

T? gjith? jemi t? vet?dijsh?m q? procesi i njohjeve t? reja ka ngecur, q? an?tar?simi i Kosov?s n? organizata nd?rkomb?tare ?sht? bllokuar dhe se vazhdimi i m?tejsh?m i k?saj situate d?mton interesat tona shtet?rore, aktuale, por edhe ato afatgjata. Ajo q? nuk shkon tani, duket se ?sht? taktitka e gabuar q? Tha?i ka zgjedhur p?r send?rtimin e nj? objektivi t? sakt? strategjik, sic ?sht? ai p?r forcimin e subjektivitetit nd?rkomb?tar t? Kosov?s. Si? dihet, para disa muajsh, ai vendosi, individualisht, q? n? axhend?n e bisedimeve me Serbin? t? fus? ??shtjen e korrigjimit t? kufijve, q?, sipas tij, do t? b?j? t? mundur njohjen e Kosov?s nga Beogradi dhe n?nshkrimin prej tij t? marr?veshjes me Kosovo?n, ligj?risht t? detyrueshme.

Duke qen? se k?t? vendim ai e mori pa u konsultuar me faktor?t politik? t? koalicionit qeveritar a t? opozit?s dhe pa dh?n? sqarime n? kuvend, as n? opinionin publik se ?far? kupton ai me termin “korrigjim kufiri” dhe si do ta zbatoj? at? praktikisht, nuk ka se si vendimmarrja e tij e nj?anshme t? g?zoj? mb?shtetje politike e shoq?rore. Ai ka pretenduar se g?zon mb?shtetjen e 80% t? qytetar?ve t? vendit, por nj? hulumtim i k?tyre dit?ve i Institutit Demokratik t? Kosov?s, d?shmoi t? kund?rt?n, vet?m 11% e mb?shtesin iden? e tij, nd?rsa 77.6% jan? kund?r.

Pas kthimit nga nj? vizit? q? shihet si e d?shtuar n? SHBA, Presidenti Tha?i nuk po flet me nervin e m?parsh?m rreth ides? s? tij p?r korrigjimin e kufirit. Megjithat?, n? shkrimet autoriale dhe konferencat e shtypit, ai p?rmendi tre element? t? k?saj ideje: se pari, Tha?i deklaroi se mori mb?shtjetjen e Uashingtonit p?r demarkimin e kufirit, apo si? u shpreh ai, p?r “korrigjimin e leht? t? kufijve mes Kosov?s dhe Serbis?”. S? dyti, ai siguroi se Kosova ka qen? dhe do t? mbetet nj? rast sui generis. S? treti, tha se bashk?biseduesve u ka b?r? t? njohur vullnetin politik t? udhq?heq?sve t? komunave t? Preshev?s, Medvegj?s dhe Bujanocit p?r tu bashkuar me Kosov?n.

N? t? tre rastet, Tha?i d?shmoi at? q? ka d?shmuar, q?kur doli me tez?n e korrigjimit t? kufirit – munges?n e plot? t? transparenc?s e llogaridh?nies, shpesh, edhe munges?n e t? kuptuarit, drejt, t? proceseve historike, n?p?r t? cilat ka kaluar Kosova. Ashtu si? nuk e b?ri kurr? t? qart? se ?far? do t? “korrigjoj?” Serbia, n? k?mbim t?, gjoja, bashkimit t? Lugin?s s? Preshev?s me Kosov?n, as k?t? radh?, nuk shpjegoi se ?far? do t? thot? “korrigjim i leht?”. ?far? ndodhi q? nocioni i tij i “korrigjimit t? kufijve” a k?mbimit t? territoreve, u leht?sua? Duket se n? Uashington, Presidneti Tha?i ?sht? kthjelluar dhe ka kuptuar se nuk e ka mb?shtetjen e jashtme q? ai ka pretenduar p?r ndryshimin e kufijve. Ai duhet t? jet? vet?dij?suar q? Presidenti Tramp nuk e ka kund n? defter?t e tij Kosov?n, jo e jo, por as Ballkanin. Kur ai u thot? aleat?ve t? vjet?r t? Amerik?s, Gjermanis? dhe Franc?s, mjaft m?, pa bilet? nuk mund t? udh?tohet, apo se nuk ka m? djath? pa pare, n? kuptimin q? p?r sigurin? duhet paguar, nuk ?sht? v?shtir? q? t? merret me mend se ?far? mendon ai p?r Ballkanin dhe vendet e tij t? vogla q? nuk paraqesin ndonj? interes p?r t? dhe, p?r m? tep?r, nuk kan? as para. E vetmja gj? q? d?shiron Trampi nga Ballkani ?sht? q? ai t? mos i nxjerr? telashe dhe mund?sisht, t? mos harxhoj? asnj? cent p?r t?. L?vizja e kufijve e Tha?it del jasht? k?tij kuadri.

Nuk ?sht? fort larg k?tij koncepti as Europa, e mb?rthyer n? kriz?. “Pragmatizmi parimor” i Brukselit po reduktohet, gradualisht, n? pragmatiz?m joparimor. As BE nuk do telashe e shpenzime n? k?to koh? t? v?shtira.

Nga takimet n? Nju Jork, Presidenti Tha?i duhet t? ket? kuptuar q? detyra e shtetarit t? v?rtet? ?sht?, jo t? p?rvjedh? ndonj? informacion se nga cila ide anon ky, apo ai zyrtar amerikan a europian, p?r ta paraqitur pastaj at? ide si interes t? shqiptar?ve, por t? p?rcaktoj? dhe p?rkufizoj? interesin shqiptar, mbi baz?n e nj? analize t? thell? e gjith?p?rfshir?se dhe, vet?m pas k?saj, t? p?rpiqet q? t? siguroj? mb?shtjetjen maksimale t? miqve dhe aleat?ve p?r realizimin e tij.

Sa i takon theksimit, nga ana e Tha?it, t? karakterit sui generis t? rastit Kosov?, vec munges?s s? njohjes s? k?tij koncepti, kemi t? b?jm? me nj? p?rpjekje t? d?shtuar p?r t? justifikuar taktik?n e tij t? gabuar t? korrigjimit t? kufijve me Serbin?, me unikalitetin e Kosov?s. Logjika e tij ?sht? e thjesht?: meqen?se Kosova ?sht? vler?suar si rast i ve?ant?, ndryshe nga vendet e tjera, asaj mund t’i lejohet edhe loja me kufijt?. P?rderisa nuk sh?rbeu si precedent me 1999, as me 2008, p?rse u dashk?rka trajtuar si i till?, me 2018, n? rast t? l?vizjes s? “leht?” t? kufijve? Ky ?sht? nj? nd?r spekulimet m? t? paskrupullta q? b?het me tez?n shkencore t? karakterit sui generis t? rastit Kosov?.

Nd?rhyrja e NATO-s m? 1999 dhe shpallja e pavar?sis? s? Kosov?s me 2008, me t? drejt? jan? argumentuar me natyr?n, krejt t? ve?ant?, t? k?tij konflikti. Por kjo nuk u jep aspak t? drejt? politikan?ve si Tha?i, q? ?do veprim t? tyre ta justifikojn? me ve?an?sin? e Kosov?s. N?se duhet folur p?r ve?an?si n? rastin e Tha?it, at?her? ajo lidhet me p?rmasat e arbitraritetit n? vendimmarrjen e tij.

Lidhur me shqiptar?t e Lugin?s s? Preshev?s, Presidenti Tha?i, lau duart si Pons Pilati. N? kalim e sip?r, ai p?rmendi se e ka p?rcjellur d?shir?n e tyre p?r bashkim me Kosov?n, por nuk tha asnj? fjal? se cili ishte q?ndrimi I bashk?biseduesve p?r k?t? ??shtje. Q?ndrimi i tyre, jo se ka munguar, por, me siguri, ndryshon ose ?sht? krejt I kund?rt me at? t? tijin dhe Tha?i nuk d?shiron ta b?j? at? t? njohur.

Postulatet se “ligji nd?rkomb?tar i lejon shtetet sovrane t? p?rcaktojn? kufijt? e tyre, si? e shohin ato t? arsyeshme”, apo se “?do marr?veshje p?rfundimtare me Serbin? duhet t? adresoj? kufijt? tan? shtet?ror?”, q? ai p?rpiqet t’i paraqes? si zbulime, jane t? njohura edhe p?r fillorist?t. Vet?m se, q? t? ndodh? kjo gj? kaq e thjesht? dhe normale, duhet, s? pari, q? Serbia ta njoh? Kosov?n si shtet t? pavarur dhe sovran, pastaj t? bien dakord p?r sh?njimin e kufirit midis tyre.

Duket se ideja e Tha?it p?r “korrigjim” a k?mbim territori, po rr?zohet, n? planin e jasht?m dhe at? t? brendsh?m. At? nuk mund ta shp?toj? as Kryeministri i Shqip?ris?, Edi Rama, i cili ka filluar ta nxjerr? kok?n, nga posht? sofr?s, ku kishte muaj q? fshihej si macja e z?n? n? faj. N? emisionin Opinion t? TV Klan, dat? 20.09.2018, duke cituar dy figura t? njohura, si Ibrahim Rugova dhe Rexhep Qosja, t? cil?t, sipas tij, jan? shprehur p?r k?mbim territoresh, n? fakt, ai u orvat ta mb?shtes? Tha?in. Por kjo mb?shtetje u ngrit mbi shtremb?rimin e s? v?rtet?s. Si? d?shmon ish-Kryeredaktori i gazet?s “Z?ri”, Blerim Shala, aktualisht k?shilltar politik i Tha?it, Ibrahim Rugova v?rtet e ka p?rmendur nj? her? k?mbimin e territoreve, por ?sht? t?rhequr menj?her? prej k?saj ideje, p?r t’i q?ndruar besnik, deri n? fund t? jet?s s? tij, asaj t? Kosov?s s? pavarur n? kufijt? ekzistues. Sa i takon Rexhep Qoses, ai ?sht? distancuar publikisht nga Tha?i dhe taktika e tij e rrezikshme.

Dh?nia e Ram?s pas ides? s? k?mbimit t? territoreve, i dyshuar edhe vet? ai se n? k?t? c?shtje ka konspiruar me Presidentin serb A.Vu?i?, e ?on at? n? gabime parimore t? tipit “Detyra ime ?sht? t? mb?shtes Kosov?n, cilidoqoft? vendimi i saj”. P?r cilin vendim t? Kosov?s e ka fjal?n Rama, sepse kemi t? b?jm? me disa t? tilla: nj?, t? Hashim Tha?it p?r “korrigjim t? kufijve”, nj? tjet?r t? Ramush Haradinaj, q? e konsideron korrigjimin e kufijve si ftes? p?r luft? dhe nj? t? tret? t? Albin Kurtit dhe Vjosa Osmanit q?, me 29 shtator 2018 dol?n n? protest?, duke k?rkuar largimin e t? dyve nga pushteti? Dhe m? tej, si mund t? mb?shtetet, apriori, ?do vendim i Prishtin?s? Po, n?se ai bie n? kund?rshtim me interesat shtet?rore t? Kosov?s dhe ato komb?tare t? shqiptar?ve? I djegur nga qulli (i akuzuar p?r nd?rhyrje n? pun?t e brendshme t? Kosov?s) Rama kalon n? ekstremin tjet?r, i fryn edhe kosit. V?rtet? vendimmarrja p?r pun?t e Kosov?s i takon institucioneve t? saj, por kur ajo ?sht? e d?mshme dhe e rrezikshme, si n? rastin e k?mbimit t? territoreve, Tirana zyrtare nuk duhet ta mbroj?, por ta b?j? t? qart? q?ndrimin e saj t? prer?, kund?r k?tij vendimi.

Nuk e ndihmojn? Presidentin e Kosov?s as thirrjet moralizuese t? Ram?s p?r kujdes e maturi, q? t? mos sulmohet Tha?i. Me ndonj? p?rjashtim t? vog?l, shumica e politikan?ve, analist?ve dhe studiuesve, po godet taktik?n e tij t? rrezikshme p?r k?mbime territoriale me Serbin?, t? cil?n ai e ka zgjedhur q?llimisht, n? funksion, jo t? interesave t? Kosov?s dhe shqiptar?ve, por t? axhendave personale t? tij dhe t? klanit t? vet t? ngusht?.

Kjo taktik? e rrezikshme komprometon keq startegjin? e drejt? t? Kosov?s p?r konsolidimin e subjektivitetit nd?rkomb?tar t? saj. Jo vet?m kaq, por vazhdimi i saj k?rc?non t? zhb?j? lirin?, pavar?sin? dhe shtet?sin? e Kosov?s, arritje k?to, q? mund t? krahasohen me ngjarje t? tilla madhore si themelimi i shtetit shqiptar, me 1912. Mbrojtja e k?tyre arritjeve dhe e kufijve t? Kosov?s, t? njohur nd?rkomb?tarisht, si dhe an?tar?simi i saj n? OKB duhet t? jen? midis atyre objektivave strategjik?, pa realizmin e t? cil?ve nuk mund t? flitet p?r axhenda t? tjera, p?rfshir? at? ta bashkimit komb?tar, p?r t? cil?n ?sht? kujtuar t? flas?, tash s? voni, edhe kozmopoliti i regjur, Edi Rama.

Q? nuk ka djath? pa pages?, kjo gj?, tashm? dihet. Por si n? ?do rregull, edhe k?tu ka ndonj? p?rjashtim. Djathi n? kurhtin e miut ?st? falas. E till? ?sht? ideja serbe, e p?rqafuar nga Tha?i, p?r shk?mbimin e territoreve, p?r t? z?n? n? kurth Kosov?n. N?se ne i lejojm?. Protesta masive e djeshme me moton “nj? popull nuk i n?nshtrohet nj? njeriu” d?shmoi se qytetar?t e Kosov?s jan? nd?rgjegj?suar p?r t’i th?n? ndal k?saj t? keqeje. N? vend q? t? d?gjonte me v?mendje z?rin e popullit t? vet n? shesh, Presidenti Tha?i zgjodhi t? sh?tis? n? liqenin e Ujmanit. K?saj i thon?, fshati digjet, plaka krihet. E pakta q? duhet t? b?j? Tha?i n? k?t? situat?, ?sht? q? t? th?rras? kuvendin e Kosov?s n? seanc? dhe mbi baz?n e nj? analize kritike dhe vet?kritike, ta pranoj? s? taktika e zgjedhur prej tij p?r futjen n? axhend?n e bisedimeve me Serbin? t? k?mbimeve territoriale me t?, rezultoi e gabuar. Ashtu si? ishte e gabuar dhe e d?mshme p?r Kosov?n dhe rajonin taktika e tij dhe e Presidentit serb, Vucic, e shpallur n? Alpbach t? Austris?, p?r t’i zhvilluar bisedimet Kosov?-Serbi, prapa shpin?s s? BE-s? dhe SHBA. Teza q? ballkanasit duhet t’i zgjidhin vet? problemet e tyre, n? thelb, ?sht? tez? ruse q? synon ?faktorizimin e per?ndimor?ve n? k?t? rajon dhe fuqizimin e ndikimit dhe pranis? s? Mosk?s n? t?.

Tha?i duhet t? distancohet nga k?to taktika t? rrezikshme dhe n? vend t? “korrigjimit t? kufirit”, t? merret me korrigjimin e vetes s? tij. Ai duhet t? jap? llogari dhe t? shpjegoj? si ndodhi q? tabloja pozitive e Kosov?s, e propaganduar 10 vjet? rresht prej tij, t? degradoj?, menj?her? n? ng?r? politik. Apo ajo nuk ka qen? reale, por nj? fake tablo, e pikturuar p?r q?llimet e tij elektorale?

Pa mohuar ndikimin negativ t? faktor?ve reajonal? e jasht?rajonal?, sidomos t? atyre q? njihen si ndryshues t? rregullave, Tha?i duhet t? pranoj? pjes?n e tij t? p?rgjegj?sis? p?r krijimin e k?tij ng?rci, gjat? 10 vjet?ve, n? krye t? pushtetit n? Kosov?. ?sht? e drejt? e Kuvendit q? t? vler?soj? shkall?n e tij t? p?rgjegj?sis?. N?se Tha?i nuk e b?n k?t? gj?, at?her?, protestat si ajo e 29 shtatorit, mosbindja civile dhe zgjedhjet e reja, t? parakohsme, i kan? dyert e hapura.

_____

Dr. Islam LAUKA – ish ambasadori i parë i Shqipërisë në shtetin e Kosovës; diplomat e pedagog;  drejtor i Institutit Shqiptar të Studimeve Politike; president i Qendrës Shqiptare të Studimeve Amerikane e Britanike



(Vota: 1)

Komentoni
Komenti:


Gallery

Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx
Kozeta Zylo: Manhattani ndizet flakë për Çamërinë Martire nga Rrënjët Shqiptare dhe Diaspora