Ibrahim Hajdarmataj: Albanologia kineze Ke Jing

ALBANOLOGIA KINEZE KE JING, SHEFE E KATEDRES GJUHE DHE LETERSISE SHQIPE NE PEKIN

Nga  Ibrahim Hajdarmataj

Shoqata e Gjuhesise Shqiptare, qe drejtohet nga akademiku Prof. Dr. Emil Lafe organizoi ne Biblioteken e Kryeministrise ne Tirane, nje takim mbreselenes, me studiues shqiptare, profesore,  akademike dhe student te shteti kinez, qe studiojne ne Universitetin Shteteror te Tiranes, ambasadore, me albanologen e shquar kineze Ke Jing.

Drejtoresha e kesaj biblioteke Ardita Repishti, kishte krijuar kushte shume te mira per veprimtarine e kesaj shoqate.

Akademiku Prof. Dr. Emil Lafe, pasi falendroi pjesemarresit, u ndal rreth albanologes kineze Ke Jing, I cili tha se eshte hera e peste qe viziton Shqiperine kjo albanologe, e cila eshte me banim ne Pekin, nga ku drejton me mjaft perkushtim katedren e Gjuhe-Letersise Shqipe ne Universitetin e Pekinit. Pastaj e mori fjalen albanologia kineze Ke Jing, e cila paraqiti per pjesemarresit punimin e saj“ Albanologjia ne Kine, arritjet dhe perspektivat”.

Ajo tha : “ Katedra e Gjuhes Shqipe ne Pekin eshte krijuar ne vitin 1961, e vetmja ne Kine dhe Azi.

Gjate vitit akademik 1961-2000, kane vazhduar studimet 87 kineze. Ne vitin 1961-66, kane vazhduar studimet 15 studente kineze. Nevitin 1971-75, kane vijuar studimet 30 studente kineze. Ne vitin 1974-78, kane vijuar studimet 10 studnete kineze. Ne  vitin 1987-91, kane vijuar studimet 7 studente kineze. Nevitin 1992-96, kane vijuar studimet 7 studente kineze ndersa ne vitin 1996-2000 kane vijuar 18  studente kineze.

Ne vazhdimesi kemi pasur te nivelit universitar (Bachelor), 24 studente ne vitin akademik 2000-2004, ndersa ne vitin 2004-2008 kane vijuar22 studente. Ne vitin akademik 2008-2012, kane qene 16 studente, ndersa ne vitin akademik 2012-2016, vijuan10 studente. Dhe ne vitin 2016, ishin16 studente.

Studentet e nivelit pasuniversitar (Master), kemi pasur 5 studente, ndersa student ne nivelin pasuniversitar ( Doktorature), kemi pasur 2 studente.

Katedra e jone jep mesimdhenien e Gjuhes Shqipe ne te gjitha nivelet (Bachelor, Master dhe Doktorature), pune kerkimore-shkencore dhe urashkembimi kulturore dhe miqesore.

Programi Bachelor 3+1 dhe menyra te reja te mesimdhenies si dhe pasurim i ikurikulave.

Ne vazhdim te punes tone kemi pasur kurse te detyruara, si shqipja fillestare, e mesme dhe e avancuar, gjendja e pergjithshme e Shqiperise, shqipja ne te folur,  audio vizuale, shkrimi i shqipes dhe perkthimi me goje shqip-kinezçe, gjithashtu ne vazhdimesi kemi organizuar, studime per historine dhe kulturen e Shqiperise, historia e diplomacise kino-shqiptare, historia e letersise shqipe, shkrim akademik.

Ndersa kurset me zgjedhje kemi pasur kryesisht drejtimi i historise shqiptareve, historia dhe e tashmja e Ballkanit, historia fetare e Shqiperise, studimi arkivor i marredhenieve Kine-Shqiperi dhehistoria e filmave shqiptare.

Ne kurset me zgjedhje me drejtim politik, kemi studiuar politika dhe diplomacia e Shqiperise bashkekohore, sistemi politik dhe partite politike ne Shqiperi, diplomacia kino-shqiptare, diplomacia e Shqiperise, Europes dhe SHBA-se.

Mjaft frytdhenese ka qene shkembimi akademik me profesoret nga Akademia e Shkencave te Shqiperise, me akademikun Prof. Dr. Emil Lafe, Prof. Dr. Shaban Sinani, ku keta dy profesore te nderuar kohet e fundit kane bere vizite pune ne katedren tone te Gjuhe-Letersise Shqipe ne Pekin, duke sjellur pervojen e tyre studenteve kinez.

Do te ndalem tek leximi… “ Ju nuk ngjani aspak me trendafilen time, ju ende nuk jeni asgje, - u tha ai. – Ju askush nuk ju ka zbutur dhe as ju nuk keni zbutur kend. Jeni askush sic ishte dikur dhelperushja ime. Mirepo une e bera miken time dhe ajo nuk e ka shoqen ne bote. Trendafilet mbetens hume te lenduara.

Ju jeni te bukura, por jeni te zbrazeta- vazhdoi ai t’u thoshte- Njeriu nuk e ndien te vdese per ju. Sigurisht nje kalimtar i zakonshem do te pandehte se edhe trendafilja ime eshte si ju. Por qofte edhe e vetme, ajo eshte me e rendesishme se te gjitha ju se bashku, sepse pikerisht ate ka mujitur une, ate e mbulova me kupe qelqi, ate e mbrojta nga era, ate e shpetova nga vemjet (me perjashtim te dy a tri tetillave qe ilashe per fluturat), ate e kam degjuar si qahej, si mburrej dhe nga njehere si heshte, sepse ajo eshte trendafilja ime”.

Ku studentet bejne komente mjafti nteresante rreth leximit te kesaj skice.

Ne vitin akademik 2014, kemi dhene 4 studenteve Doktoraturen e menyre bashke udheheqese.

Temat :Imazhi i Kines ne letrat hqipe. Krahasimi i Kadarese me I. Andric. Marredheniet Kino-Shqiptare. Krahasimi i mentalitetit kinez me ate shqiptar. Gjithashtu puna kerkimore-shkencore, na ka dhene rezultatete kenaqeshme ne tekstet : “ Gjuha Shqipe (I-IV)” sherbyen gjatevitit akademik 1989-2003 si tekste baze mesimore te Gjuhes Shqipe. “ Gramatika e Gjuhes Shqipe 1988” ri botuar ne vitin 2007, liber referues mbi rregullat gramatikore teg juhess hqipe. Si dhe libri bashkebisedime shshqip-kinezç enga Zhang Linhui dhe Ruzhdi Stringa. Ndersa me mjaft perkushtim jane drejtuar kursi i rii gjuhes shqipe (I-IV)  (2003-2007) nga Ke Jing dhe Xiao Guifen. Na kane vlejtur ne punen tone perkthimet shqip-kinezçe dhe kinezçe-shqipnga Xjao Guigfen, si dhe gramatika praktke e gjuhes shqipe nga Ke Jing dhe Chen Fenghua. Apo kursi degjimor i gjuhes shqipe nga Çen Fen Hua nga punimet qena kane ndihmuar ne punen tone, kane qene kryesisht :

Gjuhesi dhe Letersi :Studime per gjuhen shqipe ( 2006) Xiao Guifen : Theksi i fjaleve ne gjuhenshqipe (2006), Ke Jing. Roli i korpusit shqip dhe venia  e tij ne prove ne punet  kerkimore dhes hkencore ( 2006-20070, Ke Jing:

Perkthimet e letersise kineze ne Shqiperi.Ne vitin2009 Chen Fenghua, per Driteroin dhe2013, Ke Jing.

Kulture :Familjet dhe martesat ne Shqiperi (2006), Xiao Guifen.Prejardhja e simbolit “shqiponje” te shqiptareve (2007). “Besa” ne kulturen tradicional eshqiptare (2008) Chen Fenghua.

Studime rajonale :Historia, gjendja aktuale dhe e ardhmja e Kosoves (2006), perspektivat e anetaresimit ne Be te vendeve te Ballkanit Perendimor (2007), Ke Jing : Plotika e Amerikes ndaj Kosoves, Ke Jing.

Studime per Kadarene :Personaliteti i personazheve kryesore tek “Prilli i thyer” (2007).Ceshtja e Kosoves ne veprat e Ismail Kadarese (2008) nga Prof. Ke Jing

Studimefetare : Kombi Shqiptar dhe sekti mysliman-bektashi (2013), tolerance fetare ne kulturen fetare shqiptare dhe kineze ( 2017), Jin Qiao.

“Sot ne vitin 2018 biblioteka jone e katedres Gjuh edhe Letersi Shqipe ne Pekin kemi, libra ne departamentin e Gjuhes Shqipe 1700 kopje. Libra ne biblioteken e BFSU-se ne shqip 17 000 kopje.

Perspektivat qe mendojme ne te ardhmenj ane : Nismat “ nje brez nje rruge “ dhe “ 16+1” te Kines ( me shume student me shumeshanse). Qendra albanologjike, studime me te thella ne fushat perkatese, pjesemarrja ne konference, botime te duhura. Vizion global i pedagogeve, me Shqiperine, me Ballkanin dhe institucionet prestigjoze. Pjesemarrja ne projektin e perkthimitte 25 veprave klasike shqiptare ne gjuhen kineze (Encikolpedi e shkurte e histories dhe trashegimise kulturore te Shqiperise, Historia e Skenderbeut, Otello arapi I Vlores, …). Fjalori prej 40 mije fjalesh shqip-kinezshe e kinezshe-shqip. Enciklopedia kineze( mbi 50 persona ne pjesen e letersise boterore). Pese disertacione”.

Pjesemarresit falenderuan albanologen kineze Ke Jing, e cila eshte shefe e departamentit te Gjuhe Letersise Shqipe ne universitetin e Pekinit per punen e saj qe paraqiti me mjaft perkushtim, si dhe drejtuesin e shoqates se Gjuhesise se Shqiperise, akademikun Prof. Dr. Emil Lafe, per organizimin e kesaj veprimtarie mbreselenese.

IBRAHIM HAJDARMATAJ

Kryetari OJF-se “Mesuesi”

E-mail, Facebook :ibrahimhajdarmataj@yahoo.com

Tel : 0692469145

-Per ZemraShqiptare, nga Tirana, Shkurt 2018