Fritz Radovani: Mars 1945 - Trimat e Kastriotit

Nga Fritz RADOVANI:

MARS 1945: TRIMAT  E  KASTRIOTIT

1948 – 2018 Asht 70 VJETORI I PUSHKATIMIT ...

USHTARËVE TRIMA E BESNIKË TË GJERGJ KASTRIOTIT NË TROJET E TIJ...

Me daten 8 Janar 1948, në gjyqin e mbyllun që po zhvillohej në mensen e burgut të Kishës së Fretenëve në Shkoder, Provinçiali At Mati Prennushi në fjalën e fundit tha:

“Tash e disa shekuj na kanë ngulë ndër hûj e na kanë varë n’ konop ata që nuk deshten as fenë as kombin, por na e kemi thirrë vedin gjithmonë Shqiptarë katolikë të Gjergj Kastriotit. Kemi jetue gjithmonë me popullin si në luftë, si në paqë. Në luftë me turkun e me shkjanë, sepse njeni na mbante në robni e tjetri donte me na përpî. Ndërsa na nuk jemi nda kurr prej popullit, por jemi përpjekë me e mësue e me i dhanë atë kulturë që ka Europa e mos me u dallue për keq prej të tjerëvet. Na kemi hapë shkolla Shqiptare e nuk kemi dallue ndër to as katolikë as myslimanë, mjaft që populli Shqiptar të ecin në rrugën e Zotit.” (Nga E. Merlika, Revista “Buzuku”, nr. 18, me 22 tetor 2005, Ulqin.)

***

JO LARG NGA VORRI I GJERGJ KASTRIOTIT...

?1 MARS 1945 VDES NË LEZHË IMZOT LUIGJ BUMÇI (1872 – 1945)

1920 Asht Kryetar i Delegacionit Shqiptar në Konferencen e Paqës në Paris.

Ka sekretar At Gjergj Fishten. Në 1919 shkon tek Papa Benedikti XV dhe denoncon veprimet e fqinjëve per Korçën e Gjinokastren me marrveshjen Titoni – Venizellos.

Papa takohet me ambasadorët anglez e amerikan, dhe dy krahinat i kthehen Shqipnisë.

Askush perveç Këtij Burra nuk ka mujtë me ua marrë fqinjve grabitës një pllambë Tokë. Vetem shka u kanë dhanë me traktatet e mëshefta per me ruejtë kolltukun e sundimin.

2 MARS 1925 Vritet tradhtisht në Bari Itali Heroi Kombtar Luigj GURAKUQI nga i sapoardhuni nga Beogradi Ahmet Zogu, mbasi nenshkroi Marrveshjen me Pashiqin...

29 MARS 1925 Vritet në Dragobi Trimi i Maleve Bajram CURRI, po nga A. Zogu.

?1 Mars 1945: Mbyllet në Tiranë Gjyqi Special ku u dënuen 60 të “pandehun”, prej të cilëve janë pushkatue 17 vetë: Fejzi Alizoti, Terenc Toçi,  Aqif Permeti, Gustav Mirdashi, Kostandin Kote, Hilmi Leka, Reshit Merlika, Beqir Valteri, Javer Hurshit, Dik Cami, Ismail Golemi,  Zef Kadarja, Tahsim Bishqemi, Shyqyri Borshi, Kolë Tromara, Daut Çarçani, Bahri Omari. Jo pak prej të tjerëve u zhdukën në burgje e kampe shfarosje...

?5 Mars 1945 Pushkatohet në Tiranë Don Lazer Shantoja, Martir i Parë i Klerit Katolik Shqiptar. Publiçist në Shqipninë e Veriut aqsa Faik Konica në Shqipninë e Jugut.

?8 Mars 1908 asht le At Lek Luli, i vramë tradhtisht në Bytyç të Tropojës në Korrik 1944.

?25 Mars 1945 pushkatohet në Shkoder grupi i Prekë Calit. Në muret e qytetit ngjitën afishe të mëdha me titullin: “Pushkatohen kriminelat e Luftës dhe Armiqtë e Popullit”, ku, vijojnë emnat: 1. Prenk Cali, 2. Dom Ndre Zadeja, 3. Luigj Gjeto Kastrati, 4. Ndok Nik Bardhoku, 5. Ndrek Loka, 6. Arif Selim Hyseni, 7. Ded Lulash Smajli, 8. Gjok Nikaj,

9. Dul Bajrami, 10. Mark Luc Gjoni, 11. Tom Lek Daka, 12. Maliq Bajrami, 13. Gjok Nikoll Voci, 14. Pjetër Ded Gjedashi. Kësaj listë i mugojnë edhe 118 Burra të vramë në Malësi, me Trupat e Tyne të tretun nder lumej e prroje, mbasi ua djegën kullat...

?4 Mars 1946 Pushkatohen me grupin e Organizatës “Bashkimi Shqiptar”, në Shkoder: At Gjon Fausti, At Daniel Dajani,  At Gjon Shllaku, Seminaristi Mark Çuni, Gjelosh Lulashi, Qerim Sadiku, Frano Mirakaj (Korrik 1946, me urdhen të E.Hoxhës).

?23 Mars 1946 vritet Don Nikoll Gazulli, në Malsi të Madhe, në shpella të Vrithit.

?17 Mars 1947 arrestohet Don Nikoll Luli. Ka sherbye gjithnjë në Mirditë.

?28 Mars 1947 Pushkatohet Don Dedë Maçaj 27 vjeç, kur ishte ushtar në Permet. Fjala e fundit e Tij ishte kjo: “Shpalli perpara Zotit, perpara të cilit shpejt do të dal, dhe para jush të dashtun ushtar, që po vritem vetem per shkak të urrejtjes ndaj besimit Katolik.

E tham këte pa idhnim apo urrejtje per ata të cilët mbas pak do të më vrasin...”

?9 Mars 1948 Pushkatohet Don Anton Zogaj (1905 – 1948), në Porto Romano...

?11 Mars 1948 Pushkatohen në oren 5 të mengjezit,  në Zallin e Kirit në Shkoder, Prelatët e Klerit Katolik Shqiptar me një grup qytetarësh të akuzuem per Lëvizjen e Postribës:

Imz. Frano Gjini, At Mati Prennushi, Imz. Nikoll Deda, At Çiprian Nika, Dulo Kali, Ingj. Fahri Rusi, Abdullah Kazazi, Pjeter Prendush Pali, Cin Serreqi, Bilbil Hajmi, Xhelal Hardolli, Guljelm Suma, Caf Dragusha, Zef Kol Prela, Gasper Simon Gaspri, Murat Hysen Haxhija. (Në Dosje grupi nuk asht si dishmon Dr. Papavrami në 1993).

?19 Mars 1949 Vdes në burgun e Durrësit Imzot Vinçenc Prennushi, Argjipeshkëv i Tiranës dhe i Durrësit. Nuk pranoi shkëputjen e Kishës Katolike nga Vatikani...

?2 Mars 1950 interrnohet mësheftas At Marin Sirdani, kundershtar i Statutit qeveritar.

?26 Mars 1951 Arrestohet Don Marjan Arta dhe dënohet me 15 vjet burg...

?20 Mars 1952 vdes në Vaun e Dejës Don Nikoll Sheldija. Nuk ka firmue Statutin e 1951.

?19 Mars 1954 Shugurohet Meshtar Don Ndoc Nogaj e At Gjergj Vata nga Imz. E. Çoba.

?24 Mars 1963 Shugurohet Meshtar Don Luigj Kçira nga Imz. Ernesto Çoba.

?19 Mars 1967 Mbyllja perfundimtare e të gjitha Kishave Katolike në Shqipni, si pasojë e “Revolucionit Ideologjik e Kulturor 1967” nga diktatori terrorist Enver Hoxha.

?15 Mars 1974 Mbytet në fabriken gurore Krujë Don Prekë Nikçi. Nuk mohon Fenë!

?23 Mars 1976 Arrestohet Imz. Ernesto Çoba dhe Don Lec Sahatçija që vdesin në burg.

?Me 20 Mars 1991 vizitoi per herë të parë Shqipninë Kardinal Klaudio Çeli, pergjegjës i mardhanjeve të Vatikanit me KSBE, me të cilin jemi takue në Shkoder, kur unë ishe në BSPSH e Shkodres me detyren e mardhanjeve të Sindikatës me Besimet Fetare.

?20 Mars 2000 Papa Gjon Pali II shkon në pelegrinazhin e Tokave të Shenjta dhe vendet ku jetoi Krishti. Atje u ndalue dhe bani lutje tek Muri i Lotëve...

Melbourne, 27 Shkurt 2018.