Drita Lushi: Lot burri

Drita Lushi

LOT BURRI

-tregim-

Atë mëngjes prilli, qyteti i vogël buzë lumit të moçëm u mbulua nga një diell, që ishte i rrallë për stinën dhe muajin. Njerëzit kishin hequr rrobat pranverore dhe kishin nxjerrë nga dollapët rrobat më të lehta, thuajse verore.

Teksa këmbehesha me kalimtarë atë mëngjes, (i njihja thuajse të gjithë) m’u kujtua një shprehje, që gjyshja ime përsëriste shpesh: “Vera është për fukaranë”.

Njerëzit gëzonin. Dukej sikur dielli u pasqyrohej në vështrime, në buzëqeshje, në hapat që hidhnin, në “mirëmëngjeset” që shkëmbenin.

“Sa ndikon moti në gjendjen shpirtërore të njeriut“-mendova. “Kur ka diell e mot të mirë, njerëzve sikur u mbijnë filiza gëzimi në trup”.

Po ecja pa u nxituar për në punë. Papritur, vështrimi sikur u pengua tek “ai burri”, ulur në cepin e tij të përhershëm të rrugës.

Oh Zot!

Tashmë e thërrisnin të gjithë “ai burri”.

Dikur kishte pasur edhe ai një emër, si gjithë të tjerët.

Kishte qenë i respektuar nga të gjithë. Pa le, që kishte qenë edhe i pashëm, shumë i pashëm, dhe kishte tërhequr natyrshëm vështrime drejt tij.

Kishte pasur edhe një grua të bukur dhe dy fëmijë engjëj.

Por tashmë, thirrej nga të gjithë “ai burri”, që kur kishte zënë një cep në dalje të qytetit, një shtrojë poshtë drejt mbi trotuar, dhe aty rrinte, flinte (nuk e dija në flinte apo jo), aty hante (nuk e dija në hante apo jo).

Mjekra e thinjur vende-vende i mbulonte thuajse gjithë fytyrën.

Nuk e di përse, pikërisht sot, këtë ditë me diell, të bukur e të gëzueshme, m’u ndal vështrimi tek ai. Ndoshta, sepse ai kish harruar gëzimin, kish harruar të qeshte, kishte harruar të fliste, kishte harruar njerëzit, kishte harruar që ekzistonte, kish harruar diellin. . .

“ Jo” - thashë me vete. – “Njerëzit kanë harruar ekzistencën e burrit, që dikur këmbente përshëndetje e buzëqeshte me të gjithë”.

“Mirëmëngjesi, Ylber!” – iu drejtova në emër.

Nuk lëvizi as qerpikun.

“Unë e di që ti dëgjon, flet, madje ti di edhe të përshëndesësh”. -ngulmova unë.

Si përgjigje, mora një heshtje të shurdhër. Shikimi i tij ishte përhumbur tutje.

Kushedi çfarë shihte (nëse vërtet shihte diçka) me atë vështrim të lodhur, të vrarë, të përhumbur. Nuk isha e sigurt nëse i kishte dëgjuar fjalët e mia apo jo. Tashmë ishin bërë gati dy vjet, qe ai kishte humbur fëmijët dhe gruan në një aksident.

Që atëherë, duke mos pasur as farefis, e as të afërm në qytet, dalëngadalë kishte përfunduar në atë cep trotuari, që ishte bërë banesa e tij e përhershme. Kishte humbur punën dhe flinte jashtë shtëpisë. E pra, ai e kishte një shtëpi.

E preka. ”Ndoshta s’më ka dëgjuar”, - mendova.

“Ylber!” - i fola përsëri, këtë radhë duke e ngritur pakëz tonin e zërit.

Ktheu vështrimin nga unë. O zot! Ata sy nuk kishin humbur ngjyrën e tyre! Ishin po ata sy blu, që kishin shtangur sa e sa vajza dikur. Ula qepallat. U trondita. Nuk prisja që ai të reagonte as me atë vështrim. Por njëkohësisht më erdhi mirë, qe kisha mundur t’i tërhiqja vëmendjen.

“Ngrihu” – i thashë. Nuk di ku e mora atë guxim të papritur.

“Në djall puna!” - mendova.

“Ngrihu!” - përsërita me ngulm, por u mundova që zëri të ishte sa me i butë, dhe të mos dukej urdhërues.

Ai njeri ishte bërë si dru. Nuk dinte të qeshte, të gëzonte, të fliste . . . . . . Dhimbja ia kish marrë të gjitha. Ai duhej të ndiente emocione, të ndiente që jetonte, që . . . . ishte gjallë.

“E ç’mund ta emocionojë?”- mendova.

“ Do shkojmë tek Edlira dhe fëmijët” – i thashë duke i përmendur gruan dhe fëmijët, që kishte humbur.

U ngrit trembshëm, por edhe me shumë forcë. U çudita për efektin që patën fjalët e mia tek ai.

“ Por. . . ” - mërmëriti ai.

Iu gëzova edhe asaj mërmërime.

“Eja me mua” – i thashë. Ai mu bind. Nuk di as vetë se si ndodhi, por erdhi me mua. U mundova të bëja hapa të ngadaltë.

Mendoja me vete se “ndoshta ai s’ka fuqi të më ndjekë, mbase ka harruar të ecë. . . . ”

Ai bënte hapa të vendosur bri meje, madje më të shpejtë dhe më të mëdhenj se të mitë. Hapat e tij se kishin humbur fuqinë. Më erdhi mirë. Vajtja në varreza për të “parë “ gruan dhe fëmijët kishin bërë efekt të menjëhershëm tek ai. Pra, ai ishte i gatshëm të reagonte. Ai nuk i kish humbur ndjesitë.

Mora një taksi dhe pas pak arritëm në varrezat e qytetit.

Rrugës u ndala dhe bleva lule.

Ai nuk fliste. Më ndiqte instinktivisht.

“Ylber” – iu drejtova. Mendova se duhej t’i flisja. Kisha marrë mbi vete një barrë, një tentativë, një provë.

“Dëgjo” – i thashë butë.

Ai ngriti sytë dhe më pa sa i hutuar, aq i tronditur.

“Edlira, gruaja jote dhe fëmijët, tashmë janë ëngjëj në qiell. Ata të shohin që nga lart dhe do mërziten kur të të shohin në këtë gjendje”.

Eja, eja t’u çojmë këto lule tek varri.

Më miratoi me një lëvizje të ngutur të kokës.

U futëm në varreza. Ata, ishin varrosur afër njëri tjetrit.

Aty nuk dija ç’të bëja.

Ai shpërtheu në lot. Lot të një burri. Lot të një njeriu që mendoja se nuk ekzistonte. Ata lotë ishin dhimbje e shtresëzuar brenda shpirtit burrëror, e si një masë e huaj ishin mbledhur aty dhe nuk e linin të shihte, s’e linin të jetonte. Brenga brenda tij, ishte bërë gangrenë .

Ai dinte të qante. Ai kishte nevojë të qante.

E lashë të derdhte lot gjatë. Tërë lotët që kishte përcjellë në shpirt gjatë atyre dy vjetëve.

Le të qante.

Pasi kaloi jo pak kohë, pushoi. Çuditërisht dukej krejt tjetër, më i lehtësuar, dhe vështrimi i kishte marrë njëfarë shkëlqimi, njëfarë shprese. Dukej sikur vështrimi i tij ishte ngjallur nga një sëmundje e gjatë, e tani kërkonte të niste jetën aty ku e kishte ndërprerë.

- Faleminderit! – m’u drejtua, por pa më shikuar në sy.

As që e prisja të më falënderonte. Unë, si gjithë njerëzit, mendoja se ai tashmë i kishte harruar fjalët.

Nuk i ktheva përgjigje. Ecëm të dy (hapi i tij tani ishte ende më i vendosur). Dolëm nga varrezat dhe morëm përsëri taksinë për në qytet.

Kur zbritëm nga makina, u ndalëm pak dhe po vështronim njëri tjetrin.

“Nuk do të shkoj të ulem më në atë vend” – më tha befas

“Sonte do të shkoj në shtëpi”-vazhdoi me sytë diku, ne tokë.

“Ç’mrekulli do të ishte!” – mendova, por nuk më vinte ta besoja.

Ai u largua pa folur më. Ishte drejtimi nga kishte pasur shtëpinë dikur.

Kurse unë, vazhdova ditën e zakonshme.

Në darkë, teksa përgatisja vajzën për të fjetur, filloi një rrebesh i vërtetë. “Gjithë ai diell i fortë” – mendova – “kështu do të përfundonte”.

Mendja më vajti tek Ylberi. Uroja, që ai të mos kishte zënë atë cepin e tij të përhershëm në trotuar. Uroja të kishte shkuar vërtet në shtëpi, edhe pse shpresa ishte tepër e paktë.

Të nesërmen, teksa shkoja në punë me çadër në dorë (sepse shiu nuk kishte pushuar gjithë natën), kur po arrija tek cepi ku rrinte “ai burri”, vërejta se nuk kishte ngelur asgjë. U gëzova.

“Paska fjetur në shtëpi”, - mendova.

Pak më tutje, një burrë po me çadër në dorë, ishte ndalur dhe sikur po më priste mua. Ngrita kokën për të dalluar kush ishte, se në qytetin tonë njihemi gati të gjithë.

O Zot ! Ishte Ai!

Ylberi i . . . . . tëri . . . . por edhe një tjetër, një tjetër Ylber.

Eca drejt tij. Ai më priste po në atë vend, por jo i ulur e i përhumbur. Ishte Ylberi i viteve më parë . . .  pothuaj . . .Jo tamam i viteve më parë, megjithatë . . . . Një burrë i veshur, e  i pashëm. Mjekrën nuk e kish hequr, por vështrimin e kishte të ndryshuar.

“Kisha harruar të qaja” – më tha. “Dje e ndjeva që jetoj. Dje e kuptova, se edhe ata që janë në varre, kanë nevojë për njerëz që t’u çojnë lule dhe t’i ujisin me lot. Prandaj jam këtu. Jo për t’u ulur i harruar në këtë cep, por për ta shkelur me këmbë dhe për të të falënderuar ty.

U kthye dhe iku. Hapat e tij ishin të vendosur.

Kisha ngelur e shtangur.

Pasi bëri dy hapa, ndaloi dhe m’u drejtua: “Faleminderit dhe një herë”

Një buzëqeshje e lehtë iu ravijëzua në fytyrë.

I buzëqesha dhe unë.