Zemra Shqiptare

  https://www.zemrashqiptare.net/


Gëzim Llojdia: Udhëtimi enigmatik i Antonio Baldaccit

| E premte, 02.06.2017, 07:36 PM |


Udhëtimi enigmatik në Adriatikun Lindor i botanistit italian Antonio Baldacci,në vitet (1896-1903)

Nga Gëzim Llojdia

Udhëtimi enigmatik, në Adriatikun Lindor i botanistit italian Antonio Baldacci ,por me një mision specifik  nisur  nga shteti me formën  e çizmes për të arritur vendet,katundet,florën e gjer ,gjerësisht të panjohur, të pa eksploruar sigurisht, të këtij rajonin gati mitik dhe të egër për Evropën e qytetëruar.

Francesco Martelloni,sjell dy ese  të shkurtra të Baldaccit, që flasin për politikën italiane  me konkurrentet e saj ,kryesisht Austrinë ,për fqinjën e Italisë ,Shqipëri .Kriza politike dhe ndryshimet  në këtë shtet ,  dy ese nga Antonio Baldacci të ardhur nga pena e një studiuesi botanist të fillim shekullit, kanë qenë rezultat i eksplorimit botanik-gjeografik  si  dhe një vëmendje e veçantë  me studimet gjeopolitike të këtij rajoni. Por edhe ato që lidhen me veprimtarinë e tij jozyrtare politike , dhe  rrugëtimi i  parë shqiptarë, u botua në mes të viteve v1896- 1898, në dosjet e Kujtime të kompanisë gjeografike Italiane.Martelloni,na e përcjell biografinë e botanistit Baldacci.Ai shqyrton  vendlindjen  e botanistit italian ku  gjykohet se ka  lindur  në qytetin Bologja, në vitin 1867 dhe e ka lënë botën tonë tonë, në mesin e shekullit të XX rreth viteve  1950. Kush është ky njeri që ka marrë këto epitete: udhëtar, botanist, etnograf, gjeograf-politik dhe  linjë diplomatike. Në rininë e tij udhëtonte për në Mal të Zi, në vitin 1885, ai udhëtoi i vetëm, në këmbë,  nga shtrirje  e Zadarit në kufirin malazez. Një vit më pas, megjithatë, në sajë të ndërmjetësimit të Barnabite  babait Cesare Tondini De 'Quarenghi ka filluar një marrëdhënie me Princin Nikolla të Malit të Zi.Baldacci, që vitin 1887, ai studioi mjekësi veterinare dhe botanikë në Universitetin e Bolonjës . Udhëtimet e tij të reja dhe shkencore në Mal të Zi, Shqipëri, Epir dhe Kretë shpejt gjeti mbështetjen e Shoqërisë Geographic italiane. Më tej Francesco Martelloni  shtjellon:Gjatë këtyre udhëtimeve  aventureske  ai mblodhi rreth njëqind mijë bimë,  me shumëllojshmëri të panjohur më parë. Ai u diplomua në "Zooiatria" në vitin 1891, u bë asistent i Federico Delpino në Institutin  botanist të Bolonjës, më pas u largua në vitin 1902, për të mësuar në Shkollën Diplomatike të Universitetit të Romës.Megjithëse, Francesco Martelloni diku e cek rastin që botanisti italian ishte në shërbim të qeverisë së tij qoftë edhe me një mision të fshehtë. -Ekspedita shkencore e Baldaccit ,thotë Francesco Martelloni ,në Ballkan, përmes rrjetit të miqësive, gjithashtu provoi për interesat ekonomike, politike dhe ushtarake të qeverisë italiane. Së bashku me vëllezërit e tij (Gjoni dhe Louis), në mes të fillimit të shekullit XX dhe Luftës së Parë Botërore, ai ndërmori nisma të ndryshme të biznesit, financiar dhe komerciale. Ministria e Jashtme dhe e Brendshme italiane  ka vazhduar të besojë në përgjegjësinë e tij, shkruan, F.Martelloni.

Nga viti 1915 në 1917, qyteti i Vlorës tashmë gjendej  i pushtuar nga Italia, ai ishte një konsulent i Divizionit Civile në Komandën Detare të Marinës Mbretërore. Midis viteve 1921 dhe 1922, në kontakt të shpeshtë me Gabriele D'Annunzio, ai kishte planifikuar një ekspeditë të  vullnetarëve për Malin e Zi .Në vitin 1925 ai rifilloi angazhimin e tij në Shqipëri me studime dhe publikime, duke punuar me "Bankën  e Shqipërisë", me "Shoqëria për zhvillimin ekonomik të Shqipërisë 'dhe' Institutin" për Evropën Lindore. Në vitin 1926 gjendet konsull i përgjithshëm nderi i Shqipërisë në Bolonjë. Në '39, me aneksimin e mbretërisë - "perandorake" - në Itali, u emërua këshilltar kulturor në rang togeri, një post, që ai mbajti deri në krizën politike dhe institucionale dhe ushtarake italiane në vitin 1943. Që nga viti 1946 ai iu përkushtua studimit të Suedisë, Grenlandës dhe Islandës. Ne fakt  kriza politike italiane ishte kapitulli i Italisë fashiste .

Në esenë   e dytë,Francesco Martelloni, thotë se ai ishte  dedikuar edhe për Shqipërinë më afër gjeopolitikën e implikimet e saj globale në Mesdhe dhe u shfaq në vitin 1903 në revistën "italiane koloniale" kur Baldacci tani futet në gjeografinë politike dhe koloniale. Këto vepra e tij   për Shqipërinë dhe Epirin  kishte jo vetëm një vlerë shkencore. Hetimet me gërshetim botanik, gjeologjike, hidrografik, orografike, etnografike me konsideratat e racione ekonomike dhe tregtare, sociale dhe gjeopolitike, bën që,Baldacci  të kontribuojnë në njohjen e çështjeve që ishin gjithnjë e më shumë në vëmendjen e opinionit publik kombëtare, si dhe ajo e specialistë (shkencëtarë, diplomatë, ushtarakë, sipërmarrësit, etj).Por, së bashku me njohuri të reja,në  gjeografi dhënë me sugjerime politike dhe ushtarake-strategjike dhe kjo do të kufizojë për qëllim rritjen e rolit dhe prestigjin e Italisë, e cila në Shqipëri dhe në Ballkan u shfaq konkurrent, nëse jo antagoniste, aleati i parë i Perandorisë Austro-hungareze. I fundit i fuqive të mëdha evropiane të cilat përballet pastaj në mjedis euro-mesdhetare. Revista "Drini", organi zyrtar i DGSPT, ishte i pari për të futur Shqipërinë në të gjitha aspektet e saj në Evropë dhe për të nxitur zhvillimin e turizmit në vend."Drini" kishte si argumente  të gjeografisë, arkeologjisë, historisë, vepra artizanale , folklorit, peshkimi, florës, ngjitje malore.Revista  nga 1940 në 1943 - ishte i bazuar në Tiranë, Aty bashkëpunuan me kalimin e viteve një numër studiuesish, profesorë universiteti, gazetarë dhe fetare shqiptare dhe italiane. Në mesin përmendur Gjergj Bubani, At Zef Harapi, Ernest Koliqi, Skifter Konica, Perikli Mborja, Petraq Peppo, Stefan Shundi etj midis italianeve bashkëpunëtorëve: Antonio Baldacci, Luigi Baldini,Fernando Bernardini, Gianni Botta,Sandro Brunori, Piero Costa, Daisy De Fornari, IGINO Epicoco, Piero Ghi-glione, Enrico Giansanti, Adriano Great, Emiliano Guidotti, Mario Lariccia, Enrico Lombardi, Nicola Lo Russo Attoma Mazzoni Leandro, In-Dro Montanelli, Sestillio Montanelli, Marco Morosini, Sandro Pichi Ser-butë, Santurini Luigi, Alessandro Serra, Pellegrino Claudio Sestieri, Giuseppe Valentini,Paolo Veronese.Çdo çështje e artikujve  kishte si temë historinë shqiptare, artet, vendet turistike, veçanërisht artikuj mbi Alpet shqiptare, arkeologji, florën lokale dhe gjithashtu mbi  kolonitë shqiptare në Itali .Suksesi i revistës ishte më e lehtë me  përfshirjen e bashkëpunëtorëve prestigjioze:  At Giuseppe Valentini S.J., alpinisti famshme Piero Ghiglione, ekspertë dhe gjeografët Antonio Baldacci, Pellegrino Sestieri, i madhi poet Adriano, Indro Montanelli, i famshëm shkrimtari Ernest Koliqi, dhe figura të tjera të rëndësishme.Gjeografi Antonio Baldacci, në artikullin e tij, në një park kombëtar në Shqipëri, botuar në "Drini",1 nëntor 1942, konsideroi si të rëndësishme për të mbrojtur territorin natyral, duke bërë thirrje për krijimin e një parku kombëtar shqiptar,shkruan F. Tagliarini  te “Shqipëria turistike.