Gjon Keka: Shkollat arbnore dhe rendesia

Shkollat arbnore dhe rendesia

Nga Gjon Keka

Shkollat, Kolegjet dhe universitet ne kohet e meparshme kane patur nje rendesi te madhe per iliro-arbnoret,sepse historia tregon se gadishulli ilirik ishte gadishull ku kultura dhe edukimi zinin vendin e rendesishem ne jeten e ketyre banoreve.Vete fakti se shollimi ka patur nje rendesi te tille tregon se iliro-arbnoret ,por edhe popujt tjere brenda gadishullit kishin institucione kulturore dhe arsimore te asaj kohe.Por edhe me vone shkollate u bene pjese e jetes dhe te ardhmes se arbnoreve sidomos institucionet e Kishes katolike arbnore mbanin gjalle shkollat dhe kolegjet ,sakrifica e klerit njihet historikisht e aq me teper ne mbajtjen gjalle edhe te gjuhes dhe traditave e kultures kombetare arbnore.Intelektualet dhe kokat akademike te asaj kohe ndertuan rrugen e brezave per ta ndricuar jo vetem mendjen ,por edhe shpirtin ,vlera e ketyre shkollave,kolegjeve dhe universiteteve vecanerisht tek arbnoret ishte e madhe ,sepse nga ato dilnin frytet qe do te mbanin kombin gjithmone brenda ne drite duke mos lejuar qe ai te futet ne erresiren e injorances dhe analfabetizmit.Sic shkruan ne Kirchen Zeitung te vitit 1842 se „ne Shqiperi ekzistonin shume Shkolla“, gje kjo qw tregon ate qe nenvizova me larte. Por ekziston nje periudhe e futjes se ketij populli ne injorance dhe analfabetizem dhe kjo periudhe eshte ajo e pushtimit osman, pushtim ky qe shkaterroj jo vetem shkollat, kolegjet dhe institucionet edukative e kulturore por edhe ndaloj me ligj qe te flitet gjuha shqipe dhe perdorimit te simboleve te kombit.