Kulturë

Bajram Gashi: Gjirokastra na bashkoi

E diele, 07.06.2015, 07:07 PM

Grupi kosovar 2015 - Nga e djathta: Isa Idrizi, Rahman Shima, Dardan Idrizi, Nazim Gryka, Nazmi Blaka, Rasim Idrizi, Syl Hasani.

GJIROKASTRA NA BASHKOI TË GJITHË SHQIPTARËT

Grupe folklorike nga mbarë trevat shqiptare, brenda e jashtë kufinjëve dhe nga diaspora, në ditët e fundpranverës të Majit 2015, vërshuan në kalanë e Argjiros për të shpalosur folklorin tonë të pasur, të bukur në pamje e të magjishëm në shpirt.

Privatisht udhëtova për në Gjirikastër. Kisha deshirë të shoqëroja e të shikoja grupin kosovar të Rrashbullit, i cili së bashku me disa grupe folklorike të tjera, përfaqsuan Qarkun e Durrësit në festivalin folklorik. Ishte një nostalgji për vitet e shkuara, kur unë isha pjestar i këtij grupi, krahas disa djelmoshave kosovarë nga fshatrat përrreth Durrësit. Ky grup me në krye rapsodët Dervish Shaqja dhe Demush Neziri ishte bërë mjaft i njohur në mbarë hapsirën shqiptare, duke marrë pjesë në të gjitha koncertet dhe festivalet që organizoheshin në ato vite. Asgjë më shumë veç trashëgimi e folklorit të Kosovës, të ruajtur ndër vite, e të sjellë aq bukur artistikisht nga legjenda e mirënjohur Dervish Shaqja me shokë.

Mëngjez 11 Maj 2015. Udhëtuam drejt Gjirokastrës, mirë e rehat sa nuk e ndjemë kohën dhe lodhjen. U kënaqëm, jo thjesht për rrugën e shtruar aq mirë, por mësëshumti për gjallërinë, shakatë dhe këngët që na shoqëruan gjatë gjithë rrugës, deri në mbërritje.

Të nesërmen paradite do bëheshin provat gjenerale. Rrugën për në kala e bëmë në këmbë. Interesant! Mirë të rinjtë, por edhe ne të thinjurit, pa u lodhur i ngjitëm qetë-qetë rrugët e qytetit, shtruar me kalldrëmin karakteristik. Kënaqeshim me madhështinë që të ofron ky qytet i gurtë e i magjishëm. Në të dy anët e rrugës dyqanet plot mallra, njerëz që hynin e dilnin papushim, zbukurime plot, banderola “Agjiro fest”, dhe përshëndetje të gjirokastritëve mikpritës.

O zot, ç`Pamje fantastike! Kush i ka parë e nuk është mahnitur e mrekulluar? Tregimet dhe filmat nuk janë asgjë para asaj që rok syri. I gjithë qyteti, lugina e Drinosit dhe malet përkarshi, si në pëllëmbë të dorës, me të gjitha ngjyrat që sjell kulmi i pranverës.

Jep shfaqje Grupi i shqiptarëve të diasporës nga Amerika. Na u dridh trupi dhe u mek fjala kur ushtuan vargjet e këngës:

“O vëllezër, mos e lshoni vendin tuaj!

S`ka gjë ma të ëmbël se dheu juaj!.........”

Më datën 12 të Korrikut, konkuroi Qarku i Durrësit. Grupi “Pleqtë e Krujës”, çamët e Rrogozhinës, grupi i Manxës, grupi i Shijakut, me këngë autoktone të zonës Manskuri – Shkallnur, së bashku me ta edhe “Grupi kosovar” me pjestarë nga kosovarët e Qerretit të Durrësit, Shënavlashit dhe të Rrashbullit. Janë të rinj, por vazhdues të trashëgimisë artistike të ansamblit të dikurshëm. Sot ata përbëjnë një grup të vogël: Syl Hasani instrumentist i shkëlqyer dhe mjeshtër i sharkisë e çiftelisë, Nazim Gryka më i vjetri pjestar i grupit prej 45-vjetësh, pjesëmarrës në disa fetivale në Gjirokastër e gjetkë, Rasim Idrizi me dy djemtë e tij Dardanin dhe Isën, më tej Nazmi Blaka, një djalë energjik dhe i papërtueshëm dhe në fund rapsodi i njohur Rahman Shima me origjinë nga Burreli, mjeshtër i fyellit. Pak prova kanë bërë, por e kanë gjetur mirë njëri – tjetrin, duke kombinuar zërat dhe instrumentat, sidomos në këngët me temë patriotike, aq të dashura për ta dhe për publikun që i mirëpret e i përcjell me duartrokitje.

Menjëherë porsa grupi ynë mbaroi koncertin, prapa skene na priste grupi kosovar i ardhur nga Suedia. Ata na rrethuan duke na përshëndetur:

- O ku jeni bre kosovarë !? - dhe pa pritur përgjigje, nxitojnë të pyesin:

- Po ku është Dervish Shaqja e Demush Neziri!? – Një pyetje që s`ka nevojë për përgjigje. Është një kujtim e nderim për dy figurat e shumënjohura të festivaleve, si në teritorin shqiptar e aq më shumë në Kosovë, në trojet etnike shqiptare e kudo në diasporë. Dhe ne ju përgjigjëm:

- Qe ku i kemi: për Dervishin, Sylën dhe për Demushin, Nazmiun…..

- Unë jam nga Deçani, - thotë një i ri, pjestar i grupi ardhur nga Suedia. – E kam njohur Dervishin dhe Demushin përmes valëve të Radio-Tiranës dhe Radio-Kukësit, që i dëgjonim fshehurazi shkaut dhe hafijeve të tij. Në këto fjalë e sipër, Nazmiu nuk priti ma dhe ia dha piskamës me kangën e Bajram Currit. U dridhën telat e çiftelisë. Kaq mjaftoi dhe i gjithë grupi ia nisi këngës. Nuk u çuditëm kur rreth nesh u mblodhën aq shumë njerëz sa ndesh na morrën frymën. Magjia e këngës popullore i bashkon njerëzit, madje kur kanë brenda edhe prrushin mëmëdhetar, e ndez zjarrin e shpirtit te çdo shqiptar. Duhet të ndodhesh aty që të prvosh morrnicat që të ngjethin shtatin. Vetëm pranë tyre mund ta njohësh e ta prekësh pasurinë shpirtërore të shqiptarëve të ruajtura me fanatizëm në këngët dhe vallet, e njëkohësisht të ndjesh pranë krenarinë, dhimbjen dhe frymëmarrjen e kombit tënd.

Largohemi për në hotel në Picar. Në hollin e lokalit, në një kënd të tij ishin grumbulluar mjaft pjestarë të grupeve të festivalit. Ishte pronari i hotelit që po bisedonte shtruar me ta. Askush nga ne nuk e njihte, ndaj u bëmë kurioz, u afruam dhe hymë në bisedë edhe ne.

- A e di se kush është ai? – Më thotë Syla.

- Jo, i them.

- Është Dasho Aliko, kryetari i komunës së Lazaratit, - më thotë.

- U befasova! Më dukej fytyrë e njohur, po hajde thirri kujtesës. Me pak mundim u kujtova se e kisha parë në TV, këtu e një vit më parë. U afrova edhe më shumë dhe pavarësisht mosnjohjes nga afër, i them:

- Eja more burrë se të njohim se kush je! Eja se duam edhe ne të bisedojmë me ju e t`u dëgjojmë zërin. M`u përgjigj flak për flak, duke u ngritur në këmbë:

- Po do të vij edhe te ju kosovarët e Durrësit, se ju nderoj shumë, jeni burra e trima të paepur. - dhe vazhdon: kam njohur mjaft kosovarë në kohën e luftës këtu e 15 vjet të shkuara, pasi kam pritur disa familje në shtëpinë time. Pasi u çlirua Kosova kam qënë disa herë aty, dhe më kanë pritur aq bukur, ashtu siç dinë të presin veç kosovarët. Eh Kosova jonë! Është vend i bekuar, i pasur dhe me njerëz me shpirt e shtat të bukur.

Në këto muhabete, kënga kish pushuar. Veç kur dikush ja krisi telave të çiftelisë dhe sharkisë, duke e shoqëruar me vargjet:

“Mbi tropojë majë një shkrepi

Sokol djema rrit prej djepi”…….

U ndamë duke u përshëndetur miqësisht, si shokë e miq të njohur prej kohësh. Gjirokastra na bashkoi, ndaj uruam: kënga e vallja shqipe të mos reshtet kurë. Ditë më të mira për shqiptarët kudo që janë.