NË PARIS VRITET LIRIA E
SHTYPIT
Nga Frank Shkreli
Të
mërkurën në Paris të Francës, terroristë të maskuar sulmuan kryeqëndrën e
revistës satirike Charlie Hebdo duke
vrarë 12 veta të pafajshëm, 10 gazetarë dhe dy policë dhe kanë plagosur disa të
tjerë. Ndër gazetarët e vrarë
përfshishej redaktori Stephane Charbonnier dhe satiristët e njohur Georges
Wolinski, Jean Cabut dhe Bernard Verlhac.
Sido që
ta shikosh, ky ishte një akt barbar që shkaktoi një tragjedi njerzore, por në
thelb ishte një akt terrorist i shëmtuar kundër lirisë dhe demokracisë. Sulmi në Paris kundër gazetës satirike dhe
gazetarve të saj ishte mbi të gjitha, sipas gazetës The Financial Times,
"Një akt i bërë me qëllim për të frikësuar shtypin, ishte një sulm kundër
lirisë së fjalës, që është shtylla e çdo shoqërie demokratike."
Sulmi
barbar kundër gazetës satirike Charlie
Hebdo në Paris shokoi botën dhe reagimet ndërkombëtare ishin të shpejta
dhe të vendosura nga presidentë e kryeministra, nga organizata private dhe
ndërkombëtare, mbështetse të fjalës së lirë dhe të lirisë së shytpit. Presidenti Francez, Francois Hollande e
cilësoi sulmin si një akt barbarizmi të veçant kundër medias dhe shtoi se,
"Asnjë sulm barbar nuk do të vrasë kurrë lirinë e shtypit". Ndërsa Sekretari i Përgjithshëm i organizatës
franceze, "Reporters Sans Frontières" (Korrespondentët pa Kufij"),
e cila merret me promovimin dhe mbështjetjen e lirisë së informacionit dhe të
lirisë së shtypit kudo në botë, Z. Christophe Deloire, i shokuar nga sulmi në Paris, u shpreh se "Sulmet me armë
kundër zyrave të gazetave ndodhin në Irak, në Somali dhe në Pakistan". A mund ta kishim parashikuar një sulm të
tillë kaq të tmershëm në Paris, bëri pyetje ai. Drejtori i Organizatës "Reporters Sans
Frontières", që me vite ka mbrojtur lirinë e medias anë e mbanë botës, u
shpreh se sulmi ishte një "Ëndërrë e tmershme që u bë realitet. Ky sulm
terrorist", shtoi ai, "shënon një ditë të zezë në historinë e
Francës." Christophe Deloire
deklaroi gjithashtu se, "Nuk mund të ketë një sulm më të tmershëm kundër
lirisë së medias dhe lirive në përgjithësi, se sa sulmi me armë kundër një enti gazetaresk, duke vrarë
gazetarët. Ne do të vazhdojmë të
luftojmë për liri dhe tolerance, përball këtij barbarizmi. Do ta bëjmë këtë në
kujtim të gazetarëve që u vranë në Paris si dhe për të gjithë ata që kanë
dhënë jetën në mbrojtje të vlerave themelore të lirisë së fjalës dhe të
informacionit", përfundoi deklaratën e tij, Sekretari i Përgjithshëm i
organizatës, "Reporters Sans Frontières".
Reagimet
ishin të shpejta edhe nga udhëheqsit më të lartë botërorë të cilët u shprehën
të shokuar nga sulmi në Paris. Ata ofruan ngushëllimet e tyre
familjeve të viktimave dhe mbarë popullit francez dhe njëkohësisht dënuan
ashpër sulmin e të mërkurës, në zemër të Europës. Ndër të parët që reagoi ishte Presidenti i
Shteteve të Bashkuara, Barak Obama, i cili dënoi ashpër vrasjet barbare të
gazetarve francezë dhe i ofroi qeverisë franceze të gjitha ndihmat e nevojshme
të vendit të tij, në këtë moment të vështir për Francën, duke thënë se “Franca
është ndër aleatët më të vjetër të Amerikës dhe se ajo ka qëndruar krah për
krah me Shtetet e Bashkuara në luftën kundër terrroristëve, të cilët kërcënojnë
sigurimin tonë dhe botën.” Pas një
takimi me Zëvëndës Presidentin Joe Biden dhe Sekretarin Amerikan të Shtetit,
John Kerry për të biseduar mbi situatën e krijuar në Francë, Presidenti
amerikan e cilësoi gjithashtu aktin barbar në Paris si një sulm kundër lirisë së të
shprehurit dhe lirisë së shtypit në përgjithësi. “Fakti se ky sulm u bë kundër gazetarve,
kundër lirisë tonë të medias, nënvijon gjithashtu frikën që këta terroristë
kanë nga liria e fjalës dhe nga liria e
shtypit”. Në deklaratën e tij,
Presidenti i Shteteve të Bashkuara shtoi se, “Por, gjëja për të cilën jam tepër
i sigurt, është fakti se unë jam i bindur se vlerat të cilat ne i ndajmë me
popullin francez, besimin – një besim universal në lirinë e fjalës – është
diçka që nuk mund të shuhet nga dhuna e pakuptimtë që ushtrojnë disa.”
Reagimi
ndaj barbarizmit kundër gazetarve francezë në Paris ishte i shpejt edhe nga
Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara Ban Ki Moon, i cili duke
shprehur indinjatën e tij të thellë, dënoi sulmin duke thënë se, “Ky akt i
tmershëm barbar ka për qëllim të ndajë e të pëçajë dhe si rrejdhim ne nuk
guxojmë të biem në atë kurthë. Ky është
një moment për të treguar solidaritet në mbarë botën, duke qëndruar të fortë në
mbështetje të lirisë së fjalës dhe tolerancës dhe kundër forcave përçarëse dhe
atyre të urrejtjes”, u shpreh Ban ki Moon.
Ndërsa Papa Françesku e dënoi ashpër atë atë që ndodhi në Francë duke e
cilësuar si një “sulm i tmershëm”, i cili tmeroi jo vetëm Parisin dhe Francën
por shqetësoi dhe habiti të gjithë njerzit vullnet mirë dhe të gjithë ata që
dëshirojnë paqën. Udhëheqsi i Kishës Katolike u bëri thirrje të gjithëve, “Që
të kundërshtojnë me çdo mjet që kanë në dispozicion përhapjen e urrejtjes si
dhe të gjithë format e ushtrimit të dhunës fizike dhe morale, të cilat
shkatërrojnë jetën njerëzore dhe shkelin dinjitetin e njerëzve, dhe që nga ana
tjetër, minojnë në mënyrën më radikale të mirën themelore të bashkjetesës midis
individëve dhe njerëzve pa marrë parasyshë
dallimet kombëtare, fetare ose kulturore.”
Cilado qoftë arsyeja për atë sulm, dhuna që përfundon në humbje jete
njerzish duhet të dënohet dhe nuk mund të justifikohet kurrë, është shprehur
Papa Françesku. Ndërsa Organizata për
Sigurim dhe Bashkunim në Europë në një komunikatë që lëshoi me këtë rast thotë
se, “Në një shoqëri demokratike është e nevojshme të pranojmë që të shokohemi,
të zemërohemi, madje edhe të ofendohemi.
Por përdorimi i dhunës, kundër atyre që kanë një mendim ndryshe, është i
papranueshëm”, dhe u bën thirrje qeverive të ndryshme që të “marrin të gjitha
masat që është e mundur për të luftuar presionet, frikësimet dhe dhunën,
përdorimi i të cilave ka për qëllim ndalimin shfaqjes dhe të përhapjes së
opinioneve dhe ideve të ndryshme.”
Ndërsa
Sekretari Amerikan i Shtetit, John Kerry në një deklaratë në lidhje me sulmin
në Paris tha se Franca, si asnjë vend tjetër e di se
liria ka një çmim, sepse ishte ajo vet që e lindi demokracinë. Franca, shtoi ai, ishte nxiti aq shumë
revolucione të shpirtit njerëzor, të lindura nga liria dhe nga fjala e lirë dhe
kjo është ekzaktërisht ajo nga e cila kanë frikë ekstremistët, nënvijoi
kryediplomati amerikan. John Kerry u
bëri thirrje francezëve që të mos demoralizohen nga këto kërcënime duke thënë se,
“Liria e fjalës dhe liria e shtypit janë vlerat themelore. Ato janë vlera
universale. Janë parime që mund të
sulmohen por kurrë nuk mund të zhduken, sepse njerëz të ndershëm dhe të
guximshëm anë e mbanë botës, nuk do të dorëzohen kurrë para frikësimeve dhe
terrorit të atyre që përdorin mënyra të tilla me qëllim për të zhdukur ato
vlera universale.”
Mbarë
bota po e konsideron sulmin në zyrat e gazetës satirike Charlie Hebdo Paris që
mori jetën e 12 vetave të pafajshëm, pikëspari si një humbje dhe tragjedi
njerëzore, por edhe si një sulm të përgjakshëm kundër lirisë së të shprehurit
dhe lirisë së shtypit në përgjithësi dhe jo vetëm në Francë. Sulmi që shkaktoi vrasjen e 12 vetave të
pafajshëm, po shikohet dhe komentohet njëkohsisht edhe si një përpjekje për t’i
mbyllur gojën jo vetëm medias së lirë franceze dhe asaj europiane, por edhe më
gjërë. Media të ndryshme dhe përfaqsues
të medias së lirë dhe të pavarur në
Francë dhe anë e mbanë botës, thonë se janë të vendosur që të mos frikësohen
dhe të mos adaptojnë vet-censurimin, si rrjedhim i masakrës së gazetarve në Paris.
Për ndryshe, siç thotë edhe gazeta e famshme Financial Times në një
koment të saj në lidhje me masakrën e Parisit, shtypi i lirë nuk ka kurrfarë
vlere, nëqoftse praktikuesit e shtypit, dmth gazetarët, nuk e ndjejnë veten të
lirë të flasin dhe të shkruajnë lirisht.