Pëllumb Gorica: Remzi Basha - ''Zjarr në duart e mia''

VARGJE QË BLEROJNË MBI ZJARR DASHURIE E PRUSHE MALLI

Rreth vëllimit me poezi “Zjarr në duart e mia” të poetit Remzi Basha

NGA PËLLUMB GORICA

Një metaforë e guximshme, që i jep krahë një simbolike të fluturojë mbi zjarre dashurie e prushe malli. Kjo është brendia e vëllimit poetik të poetit Remzi Basha, “Zjarr në duart e mia”. A thua se ky poet i talentuar është një Promete i vogël, që ka marrë në duart e tij zjarrin e vjedhur nga perendia, dhe me të kërkon të ngrohë zemrat e çdo bashkëatdhetari e mërgimtari, që janë lagur e ftohur nga erërat e largimit nga atdheu. Ky zjarr që poeti mban në duar nuk është deklaratë për të treguar rezistencën e tij ndaj mallit e arsyes njerëzore, por është flaka që ndez ëndrrat e shpresës e flakadan që ndriçon honet e udhët që duhet të bashkojnë njerëzit.

Remzi Basha ka specifikën e vet në trajtimin poetik të realitetit, ka një tematikë të larmishme që rrok gjithçka që pulson jetë, por ama malli për atdhe dhe dashuria për githçka njerëzore e tokësore, është fjongoja e kuqe që lidh me finesë e elegancë, si një buqetë lulesh plot aromë të 86 poezitë e këtij vëllimi poetik. Për të dashuria pikon mall e malli ndez dashuri. Ai që në fillim shfaqet pa asnjë ekuivok , duke ngritur në krahë ëngjëjsh dashurinë:

“Ata që nuk dashurojnë

Hej, ato janë kriminelë

Ata janë fatkëqinj”

Kjo dashuri për poetin ka dimensione madhore, që përfshin brenda mallin për gurët e këngën e zogut, respektin për babain që “në një sy mban një bjeshkë” dhe intimitetin për vajzën që e do sa “hëna e kaltërsive”, dhe është në këtë dashuri malli për Sllapuzhanin, vendlindjen e tij dhe Kosovën që për të është “nëna dhe historia”. Dhe mallin poeti e mban ndezur në plisin e bardhë:

“Pranë fotografisë së plakur

Rri varur këmisha e fëmijërisë

Dhe plisi i bardhë

Që e solla në Suedi”

Dhe pastaj e “gremis në disa kujtime fëmijërie, që bëjnë të mos u rezistojë dot dhe të nxjerr lot mbi qerpikët:

Gjunjët e mij,

Përherë të gërvishtur

Duke vrapuar fushave të Therandës

Dhe maleve të fëmijërisë”

Dashuria për atdheun ngërthen në vetvete të gjitha dashuritë, por ndonëse gjithë të tjerat poeti i përballon me ato cilësi që e ka gatuar perendia e shoqeria dhe këndon:

“Të vdes një mijë herë

E të lind sërish

Prapë: të dua!”

Për poetin plaga e largimit nga atdheu rri gjithmonë e hapur dhe pikon gjak e dhembshuri, ndaj as trupin dhe as mendjen sikur nuk i ka më të vetat ndaj i pezmatuar deri në plogështinë e plagëve të hapura shkruan:

“Se plasa i vetmuar

Këputur vetmie

As trup,trupi im

Në diell s’më bën hije”

Në poezinë e Remzi Bashës, mungon urrejta. Dhe e qenësishme është se poeti nuk shprehet kundra kësaj vetie të pështirë e të dënueshme, por e shmang atë, duke plotësuar çdo bashllëk të ndjenjave njerzore me dashuri. Aty ku ka dashuri me bollëk nuk ka vënd urrejtja.

Poezitë e këtij vëllimi, krijojnë relacione të sinqerta me dhimbjen dhe intimitetet njerëzore,me plagët e Atdheut dhe kujtimet e fëmijërisë, ndaj u mungon deklamimi pompoz dhe hipokrit.

Malli dhe dashuria, janë dy ndjenja në funksion të lajtmotivit kryesor, Atdheut i cili për poetin herë është ëndërr dhe herë gur i zhuritur me lot, herë është ëndërr dhe herë traditë, herë plagë dhe herë ngushëllim, e mbi të gjitha e ingranon si përkushtim për të bërë gjithëka për të.

“Sesi digjem

Duke vuajtur si gurët

E duke vdekur çdo ditë”

dhe përfundon:

“Ti më dhe gjuhën e brezave

më dhe sytë e histories”

Në mjaft poezi simbolika është aq e fuqishme, aq konçize sa që po të rrish e meditosh mbi të, mund të shkruash faqe të tëra:

“Pranë fotografisë së plakur

Rri varur këmisha e fëmijërisë

Dhe plis i bardhë

Që e solla në Suedi”

Në këto vargje janë gërshetuar të gjitha, fëmijëria, pleqëria, malli, i largimit, kujtimet e dikurshme dhe duke i lidhur kujtimet intime me të shkuarën dhe të ardhmen e atdheut dhe popullit që e do shumë poeti ndaj shkruan simbolikisht:

“Se populli im

është krejt i bardhë

Përveç gjurmëve të kuqe të gjakut

E plagëve të zeza”

Tek poezitë e Remzi Bashës jetojnë të tria kohët, e kaluara e tashmja dhe e ardhmja. Duke qenë shumë nostalgjik për çdo gjë njerzore që vjen nga e kaluara, ai e jeton poetikisht të tashmen dhe përgatitet shpirtërisht për të ardhmen. Poeti kuvendon shtruar me vendlindjen e tij, me Kosovën dhe ata që ëndërrojnë për të ardhmen. Ai ecën me prushin e ndezur në dorë dhe në zemër, ndjen gjithçka njerzore buzërrugëve, buzëplagëve, buzëvdekjeve, por s’lodhet kurë se pret agimet e shpresës. Poeti dhe jeta janë të lidhur pazgjidhshmërisht, dhe pavdekshmëria i përket njerëzimit, sado që ka ndërprerje të pakëndshme jete, sado që ka vdekje. Të gjitha zymtive poeti u vë kapak dhe epilogu i ëndrrave të tij është ardhshmëria plot dritë, optimizmi jetëdhënës dhe jo pesimizmi vdekjeprurës, ndaj ai shkruan:

“ Prap lindin agimet

Plot diell”