| E diele, 02.09.2012, 05:23 PM |
Skicë
Shqiponja e Tomorrit
(Kushtuar dëshmores Nafie Bregu(Bako) me rastin e 70-vjetrit të Çlirimit të Skraparit)
Nga Xhevahir Cirongu
Jeta e përditshme plot vuajtje dhe bota që e rrethonte, shtronin përpara Nafies 20 vjeçare mjaft pyetja për realitetin e zymtë të asaj kohe . Përgjigjen e këtyre pyetjeve ajo filloi ta gjente në bisedat e ngrohta të partizanëve që vinin shpesh në shtëpinë e saj . Në fjalën e tyre gjente sqarimet dhe qëllimet e larta të luftës për çlirimin e Atdheut . Dëshmorja Nafije Bregu ,( Bako ) lindi në fshatin Burranj të Tomorricës së rrethit Skrapar në vitin 1915 . I ati i saj, një pjesë të jetës i kaloi duke punuar në Kuçovë, atje në mes puntorëve të naftës . Aty njohu thellë vuajtjet dhe mjerimin e puntorëve . E preknin në shpirt fjalët e babait kur fliste për varfërinë, por edhe urrejtje për pushtuesit nazifashist. Të nesrmen , kur dëgjonte këto fjalë bisede nga i ati , i përhapte në rrethin e shoqeve dhe moshatarëve të saj . Nafia ishte e zgjuar , por edhe e shkathët e puntore. Duke shkelur mbi zakonet patriarkale të kohës , lëronte arën , mbillte misër, ujiste bimët për të siguruar për pakë kohë bukën e familjes . Fjalët e nënës e ngrohnin e i jepnin forca të reja . Nafije Bregu ishte e martuar në Rromas , në këtë fshat që shtrihet aty rrëzë Tomorrit . Ajo ishte dhe mbeti në histori ,si një shqiponjë në hapsirën e qiellit kaltërosh Tomorrian . Kur gjëmonte lufta në male, ajo u bë veprimtare e kësaj lufte . Me formimin e Këshillave Antifashiste Nacionalçlirimtare, Nafija u bë veprimtare e palodhur në masën e grave dhe të vajzave në fshatrat e zonës . Shumë shpejt , ra në sy veprimtaria e saj në qarqet armiqësore . Për ta , ajo u bë një persone e pa dëshirueshme . Në ditët e para të janarit shtabi i Grupit partizan të Myzeqes bëri një mbledhje në shtëpinë e saj . Kjo u diktua nga spiunët e bashkëpuntorët e fashizmit . Më 10 janar të vitit 1944 - ës , rrethojnë shtëpinë . Kërkonin ta kapnin të gjallë . Ajo nuk u dorëzua . Nafia tradhëtarëve u përgjigj më pushkë !. Kështu , në pa mundësi për ta kapur të gjallë , e vrasin . Nafija derdhi gjakun për të mbetur e gjallë . Tradhtarët morën turpin me vete . Historia do i dënojë për jetë. Kurse , populli u thur këngë trimave të vatanit; atyre që sakrifikojnë edhe me jetë e tyre . Dhe ja , si thotë kënga për dëshmoren e perë grua të kësaj treve :
" Tradhëtarët të vranë
Bijë Tomorrice ,
Je dëshmore
e parë
E kësaj
krahine .....".
Nafie Bregu (Bako) derdhi gjakun për lirinë e Shqipërisë.Shqiponja e malit të Tomorit,kujtohet në këtë 70-vjetor të çlirimit të Skraparit dhe në 100-vjetorin e Shpalljes së Pavarsisë,si një lule që rritet në shkëmb e që çel vetëm petale të kuqe në përjetësinë e pavdekësisë.