| E enjte, 16.08.2012, 06:33 PM |
Demir Krasniqi
Nga folklori ynë :
TRI KËNGËT E REXHËS
1. VAJTIMI I NËNËS PËR REXHËN
Çou , more Rexh –o , dil te sana –
Darsëm t’ madhe po t’ banë nana !
Çou , Rexh – o, çou djal –o ,
Çou delija*1) i nanës – o,
Sod ma i mirë po m’ dokesh – o !
Çou , more Rexh – o, dil nër dardhë –
Po t’ vinë krushqit radhë e radhë !
Çou , Rexh – o, çou djal – o ,
Çou sugari i nanës – o,
Sod ma i mirë po m’ dokesh – o !
Çou, more Rexh – o, dil te blini –
Se po t’ vjen , nanës , pobratimi*2)!
Çou, Rexh – o, çou djal – o,
Çou , sokoli i nanës – o,
Sod ma i mirë po m’ dokesh – o !
Çou , more Rexh – o, dil te arra –
Se po t’ vinë dajtë e kumbara !
Çou, Rexh – o, çou djal – o,
Çou , sokoli i nanës – o,
Sod ma i mirë po m’ dokesh – o !
Çou, more Rexh – o, dil n’ oborr –
Prite nusen me lahor !
Çou, Rexh – o, çou djal – o,
Çou , sokoli i nanës – o,
Sod ma i mirë po m’ dokesh – o !
Çou , more Rexh – o, dil n’ sokak –
Priti krushqit me bajrak !
Çou, Rexh – o, çou djal – o,
Çou , sokoli i nanës – o,
Sod ma i mirë po m’ dokesh – o !
Po vinë krushqit rrethit malit –
Rexha i dekun n’ grazhd të kalit !
Çou , Rexh-o, çou djal-o,
Çou syshkruemi i nanës – o,
Qysh ma fike derën –o ?!
O, ju , more krushqi hani e pini –
Nestra Rexhën , n’ dhe t’ ma shtini !
Çou , Rexh-o, çou djal-o,
Çou sokoli i nanës – o,
Qysh ma fike derën –o ?!
Çou, Bajraktar, ngrihe bajrakun –
Ma ka fikë Zoti, konakun !
Çou , Rexh-o, çou djal-o,
Çou sokoli i nanës – o,
Qysh ma fike derën –o ?!
Çou, more Rexh-o, këqyr sahatin –
Kush t’ ia hjek nuses duvakin ?!
Çou , Rexh-o, çou djal-o,
Çou sokoli i nanës – o,
Qysh ma fike derën –o ?!
Çou, more Rexh-o, dil te votra –
Po t’ vajtojnë të shkretat motra !
Çou, Rexh-o, çou djal-o,
Nuk kanë motrat tjetër –o,
E ja u dogje zemrën – o !
Çou, more Rexh-o, dil te talla –
Po t’ vajtojnë të shkretat halla !
Çou, Rexh-o, çou djal-o,
Nuk kanë hallat tjetër – o,
Qysh ma mbylle derën – o ?!
Oh, ty , more zog t’u thaftë kaçepi –
Pse po m’ knon mi vorr t’ Rexhepit !
Çou , Rexh-o, çou djal-o,
Sod ma mbylle derën – o,
Nuk ka nana tjetër – o!
____________
*Delija = Sërbisht: sokoli
*Pobratimi – a, = Sërbisht : vëllezër që kanë pirë gjak me njëri – tjetrin .
Gjatë okupimeve dhe sundimeve serbo-sllave mbi trojet etnike shqiptare, nga frika për ndonjë hakmarrje , apo kasaphane, shqiptarët vëllazëroheshin me serbët duke ia pirë gjakun e gishtit njëri – tjetrit , me shpresë se në ndonjë rast rreziku , ata do t’iu dilnin në mbrojtje !
2. VAJTIMI I MOTRAVE PËR REXHËN
T’ ejtën prama, o, në jaci –e ,
O, na ka ardhë ni haber*1), o , i zi – e !
Na ka ardhë ni haber i zi –e ,
O, thonë se u vra , o, ni djalë i ri –e !
Djalë i ri, oh, kuku medet- e ,
O, që kish pasë , o, emnin Rexhep- e !
E kish pasë , o, emnin Rexhep-e ,
O, e vranë n’ moh*2) , o, te dera e vet – e !
Ah, medet, more djalë i ri – e ,
O, bane gjamë edhe bane zi – e !
Bane gjamë edhe bane zi – e ,
O, për gjithmonë , o, hisen përfshi – e !
Nuk le djalë, o, as nuk le bi – e,
O, për gjithmonë , o, derën nën dry – e !
Ku e ke pasë , o, Rexhep , oborrin –
O, ka me e çelë, o, mahalla kronin !
Qyqe n’ vjeshtë, o, kurrë nuk kam pa – e ,
O, katër motra , o, për këtë vëlla-e !
Katër motra, o, për këtë vëlla –e ,
O, që konakun , o, ja u ka tha –e !
Ja u ka tha derën e konakut ,
O, ja u ka plasë , o , zemrën e barkut !
Amanet, oj motrat e tij – e ,
O, krejt me u ngjye , o, ju me t’ zi – e !
Hiqni serm edhe hiqni ar – e ,
O, me u ra hasha , o, rubës bardh – e !
Me u ra hasha*3), o , rubës bardh- e ,
O, mos me i vnu’ n’ kyre , sa t’ jeni gjall – e !
_________
*1) Haber = Turqisht : Lajm
*2) Moh = Pabesi, tradhti, tinëzi
*3) Hasha = Turqisht : bojkot , me i bojkotua rrobat e bardha .
3. KËNGA E REXHËS – Versioni origjinal
Oh, para Lidhjes së Prizrenit –
Ngjarje t’ mëdha kanë ndodhë gjithë venit !
N’ Jabllanicë e në Toplicë ,
Kriminelët e Serbisë –
O, s’i lanë ven kund shqiptarisë !
Oh, mbi tetëqind katunde t’ shkreta –
I përzunë prej trojeve t’ veta !
N’ rrugë t’ pa kthime i kanë nisë ,
Vuejtjet e muhaxherisë –
Oh, faqe t’ dhimbshme t’ historisë !
Oh, n’ fshatin Stubëll të Medvegjës –
Herët vdiq , ai baba i Rexhës !
La jetim nji djalë në djep –
Ia kish lanë emnin Rexhep ,
Oh, mbet me nanën për gazep !
Oh, nana e Rexhës , derman s’ pat –
U kthye nuse për kunat !
Kështu zakon , atëherë a kanë –
Mos me e lanë djalin pa nanë ,
Oh, shpi e plang – shkret mos me i lanë !
Oh, mixha i Rexhës , fort ish gëzue –
Me kunatë , që ish martue !
Pa ba darsëm, pa u hargjue ,
Shumë do pare i ka shpëtue ,
O, hisen e vëllaut me e trashëgue !
Oh, kohë e gjatë kështu ka kalue –
Shumë për Rexhën a kujdesue !
U rritë Rexha me u martue –
Nuse t’ mirë i ka fejue ,
Oh, darsëm t’ madhe i ka caktue !
Oh, n’ ditë të darsmës së martesës –
Shumë darsmorë , ju kanë mledhë Rexhës !
Mixha i Rexhës , ish mbërthye ,
I kish hypë dreqi mbi krye –
Oh, po donë Rexhën me e rrëmbye !
Oh, me pishman , darsmën e nisen –
Se tash Rexha , do t’ ma merr hisen !
Sillet mixha , si n’ bela ,
Po banë plan , Rexhën me e vra –
Oh, me ia marrë hisen për vëlla !
- O, hajde Rexhë , o nipi im ,
Me iu qitë kualve ushqim !
Krushqit n’ odë , knojnë kangë të mallit –
Mixha i Rexhës – arushë e malit ,
E vrau Rexhën , n’ grazhd të kalit !
Oh, shpejt u kthye te krushqit mrena –
Ma vranë Rexhën , kualt me shkelma !
Ja la krushqit me bajrak ,
Ja la nusen nër duvak ,
Oh, ja la shkret shpi e konak !
Oh, ja la nanën me duer n’ gji –
E vrau nipin , o, me tradhti !
Vajtojnë zogjtë mbi vorr të djalit –
Mixha i Rexhës , o , ujku i malit ,
Ja la krimin – shkelmave t’ kalit !
Oh, kaluen vjet , kaloi nji shekull –
E vërteta mbeti n’ mjegull !
Për këtë ngjarje të vërtetë ,
Ka kallxue , o, nana e vet –
Oh, ma vrau Rexhën – mixha i vet !