SHQIPËRIA ETNIKE
Revistë e pavarur tremujore:
informative-kulturore-politike
Për:
-Shqipërinë Etnike në kufijtë e saj
-Riatdhesimin e Shqiptarëve
të dëbuar me dhunë
-Luftëtarët e Rënë të Kombit Shqiptar
Viti XIII nr. 3/2012  (I)
Çmimi: për Mërgatë: 5 CHF, 3 €, 3 $
për Vend: ( Kosovë-Maqedoni-Shqipëri) 1.50 €
Prokredit Bank- Prishtinë-(Kadri Osmani)
Nr. i llogarisë:1110162085000136
Drejtor: Fazli Maloku

Kryeredaktor: Idriz Zeqiraj
Zv.Kryeredaktor: Zeqir Lushaj
Redaktorepërgjegjëse: Ajshe Rexhbogaj

Zv.Redaktorepërgjegjëse: Zyrafete Manaj

Redaktore: Fatjeta Muçolli
Lektor:  Kadri Mani
Redaktorteknik: Besnik Mehmeti
Anëtarë Nderi në Redaksi:
Rexhep Bunjaku, Ibrahim D. Hoxha,
Fetah Berisha dhe Ramadan Rexha
Simboli: Qamil Nivokazi
Adresa: "Shqipëria Etnike"
c/o Kadri Osmani            
Rr. “Hasan Jashari” p. n.
10000 Prishtinë
etnike@gmail.com
Redaksia ka të drejtën e redaktimit
e të lekturës të punimeve
Shkrimet dhe fotografitë mund
të kthehen: me kërkesën dhe
shpenzimet e autorit.
________________________
Numri i parë i revistës tonë
"Shqipëria Etnike" doli më 10
Qershor 1999: në 121-vjetorin e Lidhjes
Shqiptare të Prizrenit 1878-1999; prandaj
kjo Lidhje është busulla jonë orientuese.

./.

KRYEARTIKULLI

Lufta e rreme kundër nepotizmit (familjarizmit)!?
Jeta në Kosovë debaton për Trazirat e Marsit 2004  
/Mbi 100 intelektualë kanë shkruar kundër sjelljeve antikombëtare të akademik Rexhep Qosjes!/
Nga Kadri Mani, protestant
“Ngjarjet e vitit 2004 në Kosovë kanë pasur për qëllim ta varrosin Kosovën, dhe e kanë dëmtuar rëndë, dhe e kanë përgatitur terrenin për copëtimin e saj të mundshëm. Ngjarjet e vitit 2004 kanë qenë më të turpshmet në historinë shqiptare, dhe ato i kanë organizuar strukturat poliitike shqiptare, por sinkronizimi ka ardhur nga shërbimi imformativ ushtarak serb. Prej fillimit e deri në fund.”
(INTERVISTË E VEPRIMTARIT TË LËVIZJAS KOMBËTARE, XHAFER SHATRI (3), te KOHA Ditore, e hënë, 30 korrik 2012, f. 4)
Kadri Mani/Babë e bir/nën Serbi na lanë jesir!!?O Shqiptar-hiç shqiptar!
Rryma kombëtare është dr.Rugova & dr. Berisha; kurse rryma antikombëtare është dr. Qosja & dr. Meidani.
Dilni me daklarata pendimi babë e bir dhe bëjeni kthesën, ose lërini pusullat e vareni veten për tradhti!?!
Amerika dhe Evropa do të na e dijnë orientimin politik dhe të besmit: unë juve dyve nuk jua di orientimin më sa laskuriqëve!?!
Kadri Mani, gjuhëtar-risimtar, prosestant

----------

sh_oseku@hotmail.com

Një Kadri i pakulturë

merr kalemin shkruan letër

-shkruan? shan, thuaj, si kurvë e vjetër

edhe pastaj lan mutin me shurrë

me patriotizëm

 

O Kadri i pakulturë

as Berishë as Rugovë s'i ke at

(mos iu pastë ulë jot amë ngat)

që t'i mbrosh me urë e furë

për patriotizëm

 

o Kadri i pakulturë

as Qosja e Mejdani faj s'të kanë

që kshu mendt të paskan lanë

e mendon se tjerët janë urë

për patriotizëm

 

Shko n'rrs e m'i rrofsh koqet

derisa krahu të shkoqet

e thuaj dhe miqve gjërë e gjatë

mos t'u bijnë njerëzve me qafë

për patriotizëm

 

se të qi... më fal, qeshin nga mbrapa

ty e tëndin patriotizëm

 

(Shqiptar Oseku, i biri i poetit gjakovar Shefki Osekut, kryeredaktor i revistës PASQYRA të Xhafer Shatrit)

Vargjet e “shqiptarit” nuk po i komentoj, le t’i komentojnë lexuesit. Kurse citati i Xhaferit është tekst donkishotesk që në fakt nuk thotë kurrëgjë. “njgarjet” është kalk nga skr “doga?aji”! Revista jonë “Shqipëria etnike” ishte pro rugoviste, kurse PASQYRA e tyre ishte pro nanoiste!

Para trazirave të vitit 2004 Fatos Nano ka qenë në Beograd dhe ka ardhur në Kosovë. Pra, sinkronizimi është korodinuar midis Tiranës e Beogradit, tamam sikur Revolucioni i Vonuar Demkratik i viti 1977.

Dhe s’ka qenë qëllimi, që thotë Xhaferi, për varrosjen e Kosovës, por për rrëzimin e Ibrahim Rugovës dhe marrjen e pushtetit me dhunë nga Jakup Krasniqi me kompani e  Serbia për përforcimin e enklavave, kinse të kishave e të manastireve “të tyre”; shih te Google: Mark Krasniqi & Pera Slepqeiç: në kohën e pretendimeve serbe për ato kisha e manastire, Serbia nuk e ka pas të zhvilluar as arkitektujrën as pikturën!!

Dhe derisa unë i akuzoj intelektualët e Vuthajve për mosleçitjen e Qosjes, detyrohem t’i leçis të afërmit tanë fajtorë për trazirat e vitit 2004: ish-nipat tanë e mbesën tonë, Agim Sulejmani, Irfan Shaqiri, Qevsere Shaqiri, Ismet Shaqiri, Naim Shaqiri, dhëndrrin tonë, Nuhi Bytyçi e vëllain e tij Muhamet Bytyçi, ish-shokun tim të ilegales e të burgjeve, Sami Dërmakun, motrën e tij Qevseren dhe vëllain e tij Enverin, Adem Demaçin, Hydajet Hysenin, Nebih Bunjakun, poet, Raif Gashin, poet, ish mikun tonë Kadri Velelin e mikun e tij Mursel Sopajn:”Trazirat e vitit 2004 i kanë bërë heronjtë e LKÇK-së”!... ish-derejtorin e Gjimnazit të Vitisë, Selim Berishën, me kompani.

S’ka kisha serbe në Kosovë, të gjitha janë tonat.

I padisim gazetat e revistat dhe vebfaqet socialiste: “PASQYRA”, “Epoka e Re”, KOSOVAPRESS, “Zëri i Kosovës”, Zëri i Popullit”, Pashtriku, Dervina...

 

REXHEP BUNJAKU – JETA DHE VEPRIMTARIA

(Autobiografia e shkurtër) 

Jam i lindur në Shkup më 10 qershor 1928 në një familje fshatare-qytetare nga nëna Qamile (1911) e bija e Fatimës nga fshati Llojanë, rrethi i Kumanovës dhe Ramadanit, nga fshati Vranovcë, rrethi i Vranjës. Më 1912, nga terrori i okupatorit serb, prindërit e nënës sime, janë shpërngulur në Shkup. Ndërsa nga ana e familjës së babës: babai Rifat (1903) i biri Nebijës nga Kaçaniku dhe Mehmedit, nga fshati Bicaj (Biçec) rrethit të Kaçanaikut.

Babai im është shpërngulur në Shkup më 1925 dhe, pasi punësohet dhe gjenë një shtëpi me qira, e tërheq prindërit dhe tre vëllezër të tij.

Shkollën fillore e kam kryer në Shkup më 1939. Gjatë vitit shkollor 1939/1940 u regjistrova në Shkollën e mesme Medresja e Madhe “Mbreti Aleksandër” në

Rexhep Bunjaku, 10.06.1928

Shkup. Pas okupimit të Jugosllavisë nga Gjermania në vitin 1941 (E sulmoi më 6 prill

1941) dhe shpartallimit të Jugosllavisë, e me ardhjen e okupatorit fashist bullgar, shkolla e përmendur (Medresa e madhe “Mbreti Aleksandër) u mbyll dhe nuk u lejua vazhdimi i shkollimit. Okupator si çdo okupator!

Shkollën e mesme teknike, drejtimi elektroteknik, e kam kryer poashtu në Shkup. Pas daljes nga burgu u regjistrova në Fakultetin Ekonomik në Prishtinë por gjendja e mjerueshme ekonomike, angazhimi në punë dhe obligimet familjare, më detyruan t’i ndërpres studimet.

 

PREJARDHJA E FAMILJES SË BUNJAKËVE

 

Familja e Bunjakëve të Halil “Lil” Bunjës nga fshatit Bicaj (Biçec) të rrethit të Kaçanikut,sipas rrëfimit të xhaxhait tim Sherif Bunjakut, prejardhjen e ka nga fshati BUNAJ  (BUNJA) të Malsisë të Gjakovës (emërtim i serbizuar - BUJAN, ku është mbajtur Konferenca e “famshme” më 31 dhjetor 1943 dhe 1 e 2 janar 1944), nga është shpërngulur, me dy vëllezër të tijë, rreth vitit 1820. Shkaku i shpërnguljes: vrasja për gjakmarrje në Besë. Dhe, sipas Kanunit të Lekë Dukagjnit, është dënuar me dëbimin e “besëprersve”.

Halil-Lil Bunja ka bredhur rreth dy vjet nëpër fshatrat e Kaçanikut derisa është vendosur në të BANAT (stanet) e Korraqve duke ua dhënë të motrën si “këmbim”. Unë jam brezi i gjashtë nga Halil-Lil Bunja.

Jam një njeri i rëndomtë si të gjithë njerëzit tjerë. Por, para se të gjithash dhe mbi të gjitha – jam SHQIPTAR. Nuk jam naciracist dhe as shovinist; as komunist, bolshevik, marksist e leninist; nuk jam fundamentalist, anarkist, terrorist dhe as jezuit fanatik – jam me bindje e ndjenja kombëtare shqiptare dhe atdhetare. E dua dhe e adhuroj kombin tim shqiptar, por nuk e urrej, nënçmoj ose përbuz asnjë komb tjetër pa dallim feje, gjuhe, ngjyre e race. E nderoj dhe e çmoj çdo komb i cili e nderon dhe e çmon kombin tim.

Jam një njeri i “vogël” dhe një ANONIMUS, të cilin vorbulla e stihisë së ngjarjeve të pamëshirshme, të shkaktuara nga fqinjët tanë bizantino-pravosllavë: grekë, serbë, malazezë e sllavomaqedonasë (me ndihmën e pakursyer të “nënës” së madhe Rusisë), e ka strukur në një kënd të errët në hapësirën madhështore të historisë së lavdishme të kombit tim shqiptar në luftë të pandërprerë për liri e pavarësi e për  një jetë të denjë me fqinjët tanë lakmues ndaj tokave iliro-shqiptare; për ruajtjen e trungut dhe të qenies kombëtare; për ruajtjen e dokeve dhe zakoneve sublime kombëtare: besën, dinjitetin, krenarinë, bujarinë, burrërinë, mikpritjen dhe gjuhën e ëmbël iliro-shqipe; për ruajtjen e traditave morale e etike si dhe të tërsisë shpirtërore dhe territoriale iliro-shqiptare.

Jam një viktimë, nga qindramijëra sosh të kombit tim, të aparatit ndëshkimor shtetëror gjakpirës: totalitar, militarist, diktatorial dhe policor TITOIST që, me vite të tëra ë ka mbajtur në errësirën e harresës të mbuluar me një shtresë të trash të pluhurit të zhdukjes, duke u munduar ta ZHDUKË fizikisht, bilogjikisht, moralisht dhe shpirtërisht.

Tash, pas 65 vitesh (prej vitit 1946 kur më privuan nga liria kolektive në atë individuale), atë përvojë të hidhur të jetës sime, anëtarëve të familjes sime, të të gjithë familjeve shqiptare nën zgjedhën e regjimit komuno-bolshevik TITOIST, dua ta nxjerr në dritë.

 

PERIUDHA NËN OKUPIMIN E BULLGARISË FASHISTE 1941-1944

 

Më 07.04.1941 filloi lufta kundër Jugosllavisë së Versajes dhe më 09.04.1941, vetëm pas dy dite, ushtria gjermane ishte në Shkup. Ishte dita e martë. Pas ushtrisë gjermane, hyrën në Shkup edhe bullgarët me opinga në këmbë (një të lëkurës e  një të gomës) dhe me vargje të hudhrave në krah. Në këtë kohë isha 11. Vjeçar. Është interesant ta përmendi gjyshin tim të ndjerë i cili thoshte për Serbinë:”Le të shkojë ky i mallkuar serb, e le të vjen edhe dreqi i mallkuar!”, por kur i pa bullgarët, tha:”Kuku, shkojë Jonuzi e erdh Domuzi!”.

Babai im, para okupacionit bullgar, ishte nëpunës i Komunës së Shkupit si inspektor sanitar. Okupatori bullgar menjëherë e përjashtoi nga puna se ishte shqiptar. Filluan ditët e skamjes, të mjerimit dhe luftës për MBIJETESË.

Familja jonë, gjatë vitit 1941, ishte gjashtë anëtarëshe: Nëna, Babai, unë Rexhepi, motra Myrvete (1934), vëllai Nuhiu (1938), vëllai Jusuf-Zija (1941) dhe motra Shyrete (1945). Vëllai Nuhiu më vdiq më 1968 dhe e lë një djalë (i cili lindi pas vdekjes së tij) i cili tash jeton në Kinë.

Shqiptarët, nën okupimin e Bullgarisë pravosllavo-fashiste, nuk kanë pasur të drejta edhe më elementare: individuale, njerëzore e lëre më kombëtare. Të drejta? Të cilat NUK ekzistojnë në fjalorin e okupatorëve PRAVOSLLAVË, pa dallim të rendit shoqëror: demokrat, fashist, komunist, bolshevik, tottalitar etj. Ne shqiptarët ishim qytetarë të rendit “N”, sikur deri më 1999 nën okupimin gjakpirës SERB. Nuk kishim të drejtë për punë, për shkollim, për sigurim social e as shëndetësor. Ishim të nënçmuar, të ndjekur, të poshtëruar, të nëpërkëmbur dhe të përbuzur. Të lënun në mëshirën e stihisë dhe në pamëshirën e okupatorit bullgar të cilin e zëvendësoi okupatori i vjetër SERBIA.

Fatbardhësisht, falë qëndrueshmërisë së pashembulltë të prindërve tanë si gjithmonë; durimit, vetëflijimit, vetëmohimit dhe moralit të lartë kombëtar, edhe këtë periudhë të stuhisë së tmerrhsme, sikur edhe stuhitë tjera gjatë mbi dy mileniumeve të kaluara, e mbijetuam dhe ia dolëm ta mposhtim me krenari.

 

AKTIVITETI NË LËVIZJEN NACIONALÇLIRIMTARE JUGOSLLAVE 1944/46

 

Për ideologjinë komuniste, së pari herë, kam dëgjuar në Shkollën e mesme Medresa e Madhe “Mbreti Aleksandër” në Shkup gjatë vitit 1940, kur rretë e zeza të Luftës së Dytë Botërore e errësuan qiellin e Evropës LOZONJARE, nga Qemal Musliu nxënës i kësaj Shkolle dhe anëtar i Partisë Komuniste Jugosllave. Banonte afër mëhallës sime. Ishte më i moshuar se unë (ai ishte në klasën e VI, ndërsa unë në klasën e II-të) dhe, normal, kishte ndikim mbi botkuptimet e mia dhe ideologjia komuniste mu dukte e vetmja për ardhmërinë e kombit shqiptar. Aq joshse më dukeshte.

Në Medresën e përmendur ishin dy rryma ideologjike: rryma internacionaliste-prokomuniste dhe nacionaliste-profashiste. Rryma komuniste ishte më masive dhe ishte si MODË të jesh komunist se komunizmi paraqiteshte si ideologji i “progresit”, i “barazisë sociale”, i “drejtësisë”, ndërsa ideologjia fashiste-naciste paraqiteshte si një ideologji i “regresit”, “terrorit”, “disparitetit social”, “racizmit” dhe të “urrejtjes patologjike”.

Komunistët ishin më të organizuar, më të disiplinuar, më agresiv dhe më fanatikë. Ndërsa nacionalistët ishin më të arsimuar, më fisnik, më të pasur dhe më dinjitozë. Si manifestoheshte kjo?

Komunistët me demonstrata masive dhe me parulla: vëllazërim-bashkim; liria e shtypit, fjalës dhe e tubimit; e drejta për punë pa dallim gjinisë; e drejta për sigurim social dhe shëndtësor; barazi e plotë për të gjithë pa dallim feje, gjuhe, kombsie, ngjyre dhe race; fabrikat punëtorëve dhe tokat punuese fshatarëve e të ngjashme.

Nacionalistët nuk e kishin këtë fuqi masive dhe hipnotizuse, por pronsonin (posedonin) një autoritet bindës për shkak se shumica ishin intelektualë, biznismenë dhe tregtarë; esnafa dhe burra fisnik. Parullat e tyre ishin: kombi mbi të gjithë; Zoti është me ne; individi i pasur, kombi i pasur; komunistët janë pa fe, janë ateist; familja e shëndoshë, kombi i shëndoshë etj.

 

FILLI I NDJENJËS KOMBËTARE

Fillii i ndjenjës kombëtare shqiptare tek unë ka filluar në ODË të miqve të familjes së madhe të BUNJAKËVE në fshatin Bicaj (Biçec) ku, gati, çdo netë mblidheshin mysafirë të shumtë nga rrethi i Kaçanikut dhe anëtarët e familjes së bunjakëve të Halit Bunjës. Si fëmijë, në odën e ërmendur, i kam dëgjuar xhaxhallarët e babait tim: Ruzhdi dhe Riza Bunjakun duke luajtur në kavall e duke kënduar këngë kreshnike: pë Bajram Currin, Hasan

Prishtinën, Isa Boletinin, Azem Galicën e Skënder Beun. Më vonë, për ta dalluar përkatësinë kombëtare nga përbërja sociale, e kam dëgjuar prej dajës së Babait tim, Abdulla Kaçanikut i cili, si nacionalist dhe iredentist shqiptar, ka qenë i ndjekur, qysh para LDB-së nga organet ndëshkuese  të pushtetit jugosllav dhe të cilin, më 1944 në Ferizaj, me tortura shtazarake, e masakrojnë “shokët” dhe “vëllezërit” jugosllavë-serbë.

Librin e parë në gjuhen SHQIPE ma ka dhënë patrioti i shquar dhe i palodhur, Abdulla Musliu, i cili në vitet 1939-1941 ka qenë udhëheqës i bibliotekës së Vakëfit në Shkup.

Në fund të viteve të tridhjeta (1937-1939), Abdulla Musliu me shokët e vet: Hasan Bilalin, Azem Moranën dhe Imer Halitin (Imeri gjatë viti 1944, si komunist militant, bëri atentat mbi Fon Papenin, ambasador i Gjermanisë naciste në Turqi, dhe për këtë vepër dënohet me vdekje dhe pushkatohet) kanë qenë aktivist të palodhur dhe vetëmohues në Shkup e në rrethinë, për ringjalljen e ndjenjës kombëtare shqiptare dhe propaganduesë këmbëngulës për shkollimin dhe arsimimin e mëtutjeshëm  të nxënsve shqiptarë duke shkuar shtëpi më shtëpi dhe duke agjituar tek prindërt për t’I bindur që të vazhdojnë me shkollimin e mëtutjeshëm të fëmijve të tyre si i vetmi shpëtim në të ardhmën. Këta TRE patriotë të dëshmuar, me veprimtarinë e tyre, e meritojnë një vend të POSAÇËM në historinë e figurave të ILUMINISTËVE për zhvillimin dhe masivizimin e arsimimit kombëtar shqiptar.

Sa kanë pasur ndikim prindërit e mi kultivimin e ndjenjës kombëtare shqiptare? Mjerisht pak e aspak. Se edhe unë, sikur edhe miliona fëmijë shqipatrë, kam qenë një nga ata fëmijë shqiptarë VIKTIMË e ndikimit negativ të FESË (turke) për kultivimin e ndjenjës kombëtare shqiptare: je MUHAMEDAN, je TURK!Je QYTETAR, je TURK! Je FSHATAR, je SHQIPTAR!

Prindërit tanë të paarsimuar e të pashkolluar, si pasojë e politikës së shkombëtarizuese të okupatorëve: romakë, bizantinë dhe otomanë – s’kanë qenë të vetëdijshëm të dallojnë përkatësinë fetare nga përkatësia kombëtare: je i fesë MUHAMEDANE (islame) je TURK dhe përkatësinë kombëtare nga ajo të përbërjës sociale: je qytetar – je TURK; je fshatar – je SHQIPTAR.

Si pasojë e së kaluarës së hidhur, të përgjakshme dhe të tmerrshme gjatë okupimit romak, bizantin, turk, serb e grek – edhe sot po e pëson populli shqiptar për shkak mungesës së NJË FEJE shqiptare e cila (FE), me fuqinë e saj tërheqëse (centripetale) do të predikonte për vlerat e doktrinës së Krishtit dhe të Muhamedit por, njëkohësisht, do të luftonte edhe më tepër për vlerat dhe kauzën kombëtare shqiptare, sikurse edhe për ATDHEUN dhe për ATDHEDASHURINË. Mjerisht, çdo okupator: romak, bizantin, otoman-turk, serb e grek na e ka lënë në trashëgimi nga një DOKTRINË e cila, varësisht se cilit okupator i takonte, ka vepruar përmes klerikëve të vet në FAVOR dhe në të MIRË të atij okupatorit, që të mos të lirohemi nga ndikimet e tyre shekuj me radhë.

Edhe familja ime , si dhe qindramijëra familje të tjera shqiptare, falë politikës çkombëtarizuese të okupatorëve të shumtë, ka qenë e paarsimuar dhe e molepsur me fanatizmin FETAR, në familjen time me atë MUHAMEDAN. Gjyshi im, i cili nuk e dinte asnjë fjalë të gjuhës turke, e quante veten TURK dhe betoheshte me “qofsha turk”. Nëna ime, megjithëse shqiptare e kulluar, më ka folur turqisht se “unë qenkam qytetar e jo fshatar që të flas shqip”, kështu që s’kam ditur të flas shqip deri në moshën time 16. Vjeçare kur më isha i vetëdijshëm të dalloj përkatësinë kombëtare nga përbërja sociale dhe nga ajo fetare. Vallë, nuk është një kombëtare? Një ILIR-SHQIPTAR t’i thotë vetit/vetes se është “turk”, “grek”, “serb”, “malazez”, “italian”, “bullgar”, “rus”, “kinez” e bile-bile edhe “ARAB”!!

Që të jetë tragjedia edhe më e madhe, paraqitet edhe doktrina komuniste internacionaliste e bolshevike (si shumë e dogmave të kësaj doktrine) me të cilën u indoktrinua rinia shqiptare. Edhe komisarët politik komunist, sikurse klerikët krishter dhe muhamedan, e kanë luajtur të njëjtin rol: konvertimin e masës së gjerë në atë ATEISTE dhe të formimit të “shoqërisë pa klasa” dhe të zhdukjes së të vlerave morale e etike kombëtare shqiptare.

 

AKTIVITETI NË PUSHTETIN JUGOSLLAV – TITOIST

 

Në pushtetin e Jugosllavisë së AVNOJ-it (titoist) u inkuadrova menjëherë pas “çlirimit”, në fillim të muajit nëntor të vitit 1944, kur edhe u “çlirua” Kaçanaiku. Pse e theksova fjalën “çlirim” dhe e futa në thonjëza? Ja pse! Dikush më herët e dikush më vonë; dikush tash e dikush, qe besa, as tash nuk e ka parë dhe nuk po e sheh se për kë, me të vërtet, ka punuar dhe vepruar; kujt i ka shërbyer me besnikëri fanatike duke i sendërtuar plan-programet djallëzore kundërshqiptare të sllavëve të jugut e nën parrullën “vëllazrim-bashkim”?

Më 24 janar 1944, Shkupi u bombardua intenzivisht nga aleatët anglo-amerikanë. Familja ime, e trishtuar dhe e tmerruar, u shpërngul në Kaçanik si një vend i vogël dhe jo në rrezik për bombardime. Në Kaçanik edhe e pritëm “çlirimin” nga (së pari nga ushtria bullgare) partizanët e Titos në nëntor 1944. Edhe Kaçaniku, sikurse edhe Shkupi, në kohëne e Luftës së Dytë Botërore, ka qenë nën okupimin e Bullgarisë fashiste. Para ardhjes ushtrisë çetniko-partizane, në popull mbretëronte një frikë e arsyeshme nga ploja e kësaj “ushtrie” mbi popullatën shqiptare duke qenë se vinin lajmet e trishtueshme nga trojet e “çliruara” nga kjo ushtri “popullore”, megjithëse pushtetin në Kaçanik e kishin bullgarët e jo shqiptarët. Në anën tjetër, një shtresë e popullit, ushqente njëfarë shprese se partizanët (sipas propagandës së tyre) nuk janë hakmarrës, terrorista dhe kriminelë.Dhe, me të vërtet, në ditët e para pas “çlirimit”, nuk kishte hakmarrje as terror në Kaçanik, por e pësoi BLLACA  e Hanit Elezit me një plojë të paparë e të padëgjuar, duke u masakruar 128 (njëqind e njëzet e tetë) fëmijë, djelmosha dhe burra.

Në Kaçanik, gati menjëherë pas “çlirimit”, u formua Roja Partizane ku, gati e gjithë rinia e Kaçanikut, u inkuadrua në këtë formacion ushtarak të pushtetit të ri jugosllav. Atmosfera ishte e lakmueshme:

a)       kishim të drejtë të marrim pjesë në pushtet;

b)       administrata zhvilloheshte në gjuhen shqipe;

c)        gati menjëher u hapën shkollat në gjuhen shqipe;

d)       hymni kombëtar shqiptar këndoheshte lirisht në binë;

e)        flamuri i shenjtë kombëtar shqiptar valonte i lirë dhe, kur i krahasoja të gjitha këta të drejta që na i mundësoi pushteti i ri komunist me gjendjen e mjerueshme dhe diskriminuese absolute nën okupimin bullgar, më dukeshte se jam në Shqipëri dhe i barabart me sllavët e jugut: serbin, sllavomaqedonasin dhe malazezin.

Ky krahasim, e JO vetëdija dhe bindja si komunist, më kanë shtyrë të inkuadrohem në pushtetin jugosllav, derisa nuk e pash realitetin.

Kur filloi dyshimi në sinqeritetin e parullave komuniste titoiste dhe kur e pash dhe e vërtetova veprimtarinë kundërshqiptare të tyre?

Dyshimi,luhatja dhe tundimi i parë ndaj komunistëve titotist, në veprimtarinë e tyre kundërshqiptare dhe ndaj politikës së tyre naci-raciste pansllaviste, mu paraqit me krimin-plojën makabre të kryer mbi popullatën shqiptare  në fshatin Bllacë të Han Elezit (nëntor 1944) ku u masakruanë, në mënyrë më mizore, 128 fëmijë, djelmosha, burra dhe pleq të paarmatosur. Sipas Fadil Currit janë masakruar 137, ndërsa sipas Xhafer Shatrit 180.

Këtë gjenocid-etnocid e ka kryer majori Glisha Sharanoviq, Mara Naseva aktiviste e vjetër e PKJ-së dhe Qefsere Shukriu (turke dhe e bija e Hasan Shukriut e cila, gjatë vitit 1945 u martua me Qemal Sejfullahin, djalin e Haxhi Kasëmit, komunist militant dhe fanatik me 4 klasë të shkollës fillore)– udhëheqës të Aradhës Partizane të Malit të Zi të Shkupit.

Në lidhje me këtë plojë trishtuese, në kazamatin e Idrizovës, u njoha me një serb të fshatrave të Malit të Zi të Shkupit i quajtur Aco (mbiemri nuk më kujtohet) me një sy artficial dhe i cili më tregoi një detaj të gjakpirësisë së FEMRËS SLLAVE, Mare Nasevës. Qe rrëfimi:

-          Një nënë, një prej shumë nënave shqiptare të pikëlluara, të tmerruara, të lemerisura, të trishtuara dhe shpirtdjegura të fshatit Bllacë të Hanit Elezit, atë natë të krimit-plojës, të cilës ia kishin marrë tre (3) djem, ka vajtur te udhëheqsit e Aradhës Partizane “Çlirimtare”, me shpresë të shpëtimit, së paku, të njërit prej djemëve. Më i riu i kishte 15 (pesëmbëdhjet) vjet. Nëna e mjerë i drejtohet “komandantës” Mare, duke shpresuar se tek kjo “femër” do t’ia ringjallë ndjenjat e NËNËS dhe ndjenjat prindore, dhe i thotë:”Komandante! M’i keni marrë tre djem. Më i riu i ka 15 vjet. Ju lutem ma falni këtë më të riun. Ju lutem.” Komandatja Mare, pasi s’e ka kuptuar gjuhen “shiptarski”, i drejtohet bashkëluftëtares së saj, Qefsere Shukriut, për t’ia përkthyer. Kur Qefserja ia përkthen dhe I tregon se ç’do kjo nënë shqiptare, “komndatja” Mare i është përgjigjur:”Pse jo! Po, po tash ia fali djalin. Cili është ai?” dhe kur ia sjellin fëmijën 15. Vjeçar, kjo kriminele, para nënës së shkret e të trishtuar, e nxjerrë revolën dhe e vret djalin, duke shtuar:”Qe, unë e mbaj fjalën. Le ta merr tash!”

Për terrorin masiv, për plojet, masakrat çnjerëzore; për gjenocidin dhe etnocidin gjakpirës të sllavë të jugut mbi shqiptarët në trevat shqiptare në Jugosllavi, në këtë kohë (për shkak të mungesës së informatave nën diktaturën komuno-bolshevike dhe të një regjimit totalitar, militarist dhe policor) nuk kam diktur, nuk kam qenë i informuar. Më vonë, kur u inkuadrova në Lëvizjen (Kombëtare) Nacional Demokratike Shqiptare, prej udhëheqsve të kësaj Lëvizjeje: Azem Moranës, Qemal Skënderit, Hasan Bilalit dhe Abdulla Musliut u informova më hollësisht për të gjitha mizoritë e krimeve dhe të tmerreve të kryera mbi popullatën shqiptare në Jugosllavi. Për këta krime edhe kemi shpërndar afishe duke e informuar popullin shqiptar dhe opinionin botëror (maj-qershor 1946).

Çka ndikoi dhe ishte vendimtare për tu bindur në politikën dyfytyrëshe-hipokrite, dinake dhe kundërshqiptare të komunistëve në përgjithësi e të komunistëve TITOIST në veçanti – si vazhdimësi i zbatimit të synimeve dhe të aspiratave shekullore të ekspanzionit pansllavist në Ballkan , me qëllim të daljes në Detin Mesdhe nëpërmes së Detit Adriatik?

Menjëher pas “sçlirimit”, 17 nëntor 1944, Këshillin e Komunës dhe të Rrethit në Kaçanik e formuam: Halim Misini-Sopa, Rexhep Bunjaku dhe Isa Xhemal-Dogani. Halimi dhe unë (Rexhep Bunjaku),në atë kohë, ishim më të arsimuar në Kaçanik (të dytë me semimaturë), neve na ra barra e formimit të institucioneve qeverisëse lokale. Pasuan mandej edhe institucionet tjerë: Roja Partizane, Komanda e Vendit, Komiteti I Rrethit të Partisë Komuniste Jugosllave, OZN-a (Odeljenje Zastita Naroda – Seksioni i Mbrojtjes së Popullit) dhe KNOJ-i (Komanda Narodnog Oslobodjenja Jugoslavije – Komanda e Çlirimit Kombëtar Jugosllav).

Anëtarë të Partisë Komuniste Jugosllave (fund i viitit 1944 dhe në fillim të vitit 1945) ishim një pakicë e vogël: Halim Misin-Sopa, Rexhep Bunjaku, Isa Xhemal-Dogani, Faik Mjaku, Reshat Beka dhe Mynyr Shehu. Sekretar i Komitetit të Rrethit ishte, sa më kujtohet, Jovan Vidaçiqi, xhaxhai i Rajko Vidaçiqit.

Para Komitetit të PKJ-së të Kaçanikut, shefi i OZN-ës për Kaçanik, Rajko Vidaçiqi, e parashtroi kërkesën e tij për SEKRETAR të OZN-ës. Më i riu, më i arsimuari, më i “përshtatshmi” dhe më me “perspektivë” isha unë, Rexhep Bunjaku. Në këtë kohë isha 17. Vjeçar. Mirëpo, për atë vend pune, këkohej edhe pëlqimi i Komitetit të Partisë. Në anë të kundërt, Këshilli i Rrethit ku punoja si ZËVENDËSSEKRETAR dhe ARKIVIST, kishte nevojë për mua se nuk kishte kush të më zëvëndësojë. Kryetari Isa Xhemal-Dogani dhe sekretari Halim Misim-Sopa ishin kundër shkuarjes sime në OZN-e.

Me urdhërin e Komitetit të Partisë, me vota të “fshehta”, u emrova sekretar i OZN-ës për rrethin e Kaçanikut, për një votë më tepër. Në këtë detyrë në Kaçanik isha deri në qershor 1945 kur5 u transferova në Ferizaj në të njëjtën detyrë. Në këtë kohë, në Ferizaj, kryshef (naçalnik) i OZN-së së Qarkut të Ferizajit ishte krimineli, Ali Shukriu, të cilin në korrik-gusht 1945, e zëvëndësoi krimineli tjetër, Dimitrije Kolkoviq. Ndërsa shefi i OZN-së për Rrethin e Ferizajit ishte Jovica Sekulloviq, zëvendësi i tij, Jovo Bajat dhe unë sekretar.

Në Ferizaj iu përvola punës, sepse e gjeta një kaos të vërtet në administratë. Duke i evidentuar shkresat, qarkoret sekrete dhe tejet sekrete, i gjeta edhe listat e të likuiduarëve shqiptarë, në mesin të të cilëve edhe daja i babës sim, Abdulla Kaçaniku, për të cilin nuk dinim a është gjallë apo i vdekur.

Një ditë prej ditësh e vizitova edhe DEPONË e OZN-së së Qarkut të Ferizajit. Ishte përplot me tesha të përgjakura: shokë, tirqi, gjamadanë dhe orendi të shumta shtëpiake. Kjo pamje e shtoi edhe më bindjen time për SHPIRTIN KRIMINEL të komunistëve titoistë serbë e shqiptarë. Kupën e urrejtjes ndaj këtyre bishave e tejmbushi Jovo Bajati me rrëfimin e tij rreth mënyrës së likuidimit të shqiptarëve me torura dhe krusmime shtazarake. Rrëfimi i tij u bë në dhomë të fjetjes ku ishim të vendosur së bashku. Rrëfente si në ekstazë. Sytë e tij shkëlqenin nga kënaqësia, plotë mburrje dhe entuziazëm, duke i përjetuar, ato çaste DANSE MACABRE, të ekzekutimit të “armiqve” shqiptarë me krusmime bishare e gjakpirëse. Qe rrëfimi i tij:

- I shtrinim në shpinë me duarë e këmbë të hapura e të gozhduara në dysheme si Krishti në kryq, në Golgotë. E merrnim nga një HU dhe, ashtu të shtrirë e të gozhduarë, i rrahnim me orë të tëra e spirat (ashkëlat) e brinjëve të kraharoit të tyre shpërthenin koshin e kraharorit duke na stërpikë gjaku i tyre deri në tavan të dhomës-krusmorës. Cvilitjet, piskama dhe bërtitjet e tyre NA ÇONIN NË EKSTAZË. Ishte ky një përjetim i ëmbël, i ngrohtë dhe i papshpjegueshëm.”

Me aq afsh dhe krenari flistea që më villej. O Zot! A thua çka mendon kjo bishë e egër, ky monstrum për ne “shqiptarët komunista” kur kështu haptas flet para një shqiptari për krimet e të tmerrshme, trishtueshme dhe të llahtarshme ndaj bashkëkombasve të tyre, krime këto që mund t’I bën vetëm një bishë, një HOMICIDOMAN. Vetëm një serb-malazez, të racës bizantino-pravosllave, mund ta bënë një krim të tillë e natën të gërhasë si derr i egër.

Natën, nën jorgan, nga mllefi dhe inati, qaja me dënes duke e lehtësuar shpirtin e lënduar. Atë natë jam betuar, si Tchertchilli:”Edhe me dreqin e mallkuar do të bashkëpunoj kundër fashizmit dhe nacizmit gjerman!” Ndërsa unë u betova:”Edhe me dreqin e mallkuar do të bashkëpunoj kudër komunizmit e titoizmit!”

Prej kësaj date, tetor 1945, preokupimi im kryesor ka qenë luftë e pakompromis kundër okupatorit të sllavëve të jugut dhe politikës djallëzore të PANSLLAVIZMIT nën maskën e ideologjisë komuniste-bolshevike.

Sipas meje ideologjia komuniste është si një vajzë e re, e bukur, e ëmbël, tejet joshëse, premtuese dhe shpresdhënëse, por e pashpirt, zemërgur, pa ndjenja mëshire e përdëllimi; e frymëzuar me krime e terrorizëm dhe e infektuar me smurjen e SIDA-së.

 

AKTIVITETI NË LËVIZJEN KOMBËRE DEMOKRATIKE SHQIPTARE (LNDSh)

 

Në gusht 1945 u sëmura nga verëdhëza (sarrillëku), kështu që u detyrova  të marr pushimin mjekësor dhe të shkoj në Shkup ku edhe e kisha familjen. Sëmurja zgjati gati një muaj. Gjatë kësaj periudhe e vizitova Qemal Skënderin, vëllain e shokut tim të fëmijërisë, Alushin, i cili ishte në shërbimin ushtarak në Bosnjë. Qemali, pas bisedës së rëndomtë, megjithëse e dinte në çfarë pozite jam në pushtetin jugosllav, pa drojë e rezervë, e hapi bisedën rreth krimeve të partizanëve komunistë-titoist mbi popullatën shqiptare në trevat e veta (shqiptare) në Jugosllavi. Fjalët e tija i plotësova me të dhëna që i zbulova në arkivin e OZN-së në Ferizaj dhe, kështu u inkuadrova në

Lëvizjen e Naconal Demokratëve Shqiptar (LNDSh). Më vonë lidhem edhe me Azem Moranën dhe me Hasan Bilalin, të cilët i njihja që para Luftës së Dytë Botërore si aktivistë të dalluar për shkollimin e mëtutjeshëm të nxënsve shqiptarë.

 

FORMIMI DHE AKTIVITETI I KOMITETIT TË RRETHIT TË KAÇANIKUT TË LËVIZJES KOMBËTARE (NACIONALE) DEMOKRATIKE SHQIPTARE

 

Komiteti i Rrethit të LKDSh-së në Kaçanik u formua në prill 1946 në shtëpi të Danush Nikës. Grupin nismëtar e udhëhiqte Fahri Halim Shurllani. Prezent ishim: Fahri Halim Shurllani, Hajrush Halim Shurllani, Shefki Metush Reka, Danush Nika, Rexhep Bunjaku, Hilmi Ejup Shehu dhe Hajredin Fazliu- Din Dura. Sylejman Fejzullahu-Mjaku është kooptuar më vonë si anëtar i Komitetit.

Asnjëri prej të përmendurëve nuk e dinte lidhjen time me Komitetin Qëndror të LKDSh-së në Shkup. Nuk ishte në pyetje mosbesimi, por t’iu lëndohet sedra e Kaçanikasve duke qenë se janë tejet të ndieshëm  kur është në pyetje VENDASI dhe i “HUAJI”, dukeqen se unë isah i lindur në Shkup e jo në Kaçanik. Mandej ishte edhe direktiva e Komitetit Qëndror të LKDSh-së, që sa më pak anëtarë të njihen njëri me tjetrin.

Me Komitetet e fshatrave të rrethit të Kaçanikut, lidhje ka pasur vetëm kryetari i Komitetit, Fahri Halim Shurllani.

Aktiviteti i ynë ka qenë i sjhumëanshëm dhe i llojllojshëm varësisht prej ngjarjeve dhe të rrjedhave të zhvillimit politik dhe ndërshtetëror në arenën ndërkombëtare dhe në vend. Për shembull:

- Syçeltësia dhe kujdesi ndaj aktivistëve të verbuar e militant komunist-titoist që veprimtaria e tyre të mos kurorzohet me sukses dhe të mos e bëjë efektin e synuar: “popullarizimin e pushtetit jugosllav” që sa më pak ta dëmtojë interesin e popullit shqiptar;

-          Moskryerja dhe sabotimi sa më i madh i urdhërave dhe direktivave të Partisë Komuniste Jugosllave dhe të pushtetit jugosllav të cilat ishin me karakter kundërshqiptar;

- Demaskimi i spiunëve dhe të bashkëpunëtorëve lakej servil, konformistë dhe trushpëlarë me ideologjinë komuniste joshëse, me një fjalë kundër tradhtarëve në shërbim të huajve;

-          Grumbullimi dhe shpërndarja e armëve në popull për kryengritje në rastin e volitshëm (Pritej konfrontimi i Perëndimit me atë të Lindjes – demokracisë me komunizmin);

- Ndihma në të holla, material sanitar, ushqim dhe veshmbathje për luftëtarët e lirisë në malet e Kosovës dhe të Shqipërisë;

- Informimi i mirëfilltë i popullatës shqiptare me të vërtetën e kundër propagandës dhe agjitacionit të fëlliqët të armikut;

-          Luftë e pandërprer kundër dezinformatave dhe rrenave të ndyta

të komunistëve-titoistë e tj.

Sipas evidencës dhe të dhënave që i kishte mbledhur sekretari i Komitetit Qëndror, Azem Morana (në një mbledhje në shtëpi të Qmal Skënderit në Shkup), në maj 1946, anëtarë aktiv të LKDSh-së kanë qenë rreth 30.000 (tridhjet mijë).

Këtë numër e vërteton edhe krimineli gjakpirës serbo-malazeze, Spasoje Gjakoviq në librin e tij “Sukobi na Kosovu” (Përleshjet në Kosovë) ku, në mes tjerash, shkruan:

- Kosova është e vetmja zonë (hapësirë) jugosllave ku i shkoi pë dore kundërrevolucionit që, në territorin përfundimisht të çliruar, të ndërmer luftën e armatosur FRONTALE”, (fq.260); dhe vazhdon:”Lufta e armatosur kundërrevolucionare të arratisurëve (lexo: të luftëtarëve të lirisë-RB) në Kosovë e në Metohinë e çliruar, në fund të vitit 1944 dhe në pjesën e parë të vitit 1945, është FENOMEN në Luftën e Dytë Botërore. KURRKUND, nga Moska e deri në Berlin, në territore të çliruara nga fashizmi, në favor të ushtrisë gjermane në tërheqje e sipër (JO “në favor të ushtrisë gjermane” por në favor të LIRISË, të DEMOKRACISË dhe të QYTETËRIMIT bashkëkohor –RB), kuislingët (lexo: antibolshevikët –RB) nuk kanë ndërmar luftë të armatosur, me përjashtim në Kosovë e në Metohinë e çliruar u hap FRONTI”…… Numri i të arratisurëve (lexo: të luftëtarëve të lirisë –RB) silleshte edhe deri 30.000 (tridhjetë mijë) megjithëse, zyrtarisht, operoheshte me numrin tre herë më të vogël…. Dyzet mijë (40.000) luftëtarë të Ushtrisë Nacionalçlirimtare të Jugosllavisë ishin të angazhuar  në likuidimin e kundërrevolucionit në Kosovë e në Metohi.”(Fq.359).

Jam i bindur se ASNJË lëvizje, parti apo organizatë antikomuniste, antibolshevike  dhe pansllaviste, menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, në Evropë, NUK ka pasur masovitet më të madh; NUK ka qenë më i organizuar dhe më i frymëzuar për luftë të pakompromis kundër bolshevizmit dhe të penetrimit të PANSLLAVIZMIT në Evropë.

Duhet cekur për “paqëndrueshmërinë” e konfrontimit, të luftës së Lëvizjes KDSh-së kundër një shteti “ALEAT” (Jugosllavisë) dhe të Koalicionit Antifashist. Dhe, me të vërtet, shtetet komuniste-bolshevike (DE FACTO – pansllaviste), ishin aleatë të shteteve Perëndimore demokratike-kapitaliste të cilët, për shkak të politikës iracionale, brutale, megalomane, antihumane, naciraciste dhe antisemite të NACIONALSOCIALISTËVE gjerman dhe të FASHISTËVE italian – e përkrahën dhe e ndihmuan, moralisht dhe materialisht EKSPANZIONIN pansllavist nën maskën e komunizmit dhe humanizmit.

Politika ditore e verbër, mendjelehtë, shkurtpamës, naïve dhe e cekët e shteteve Perëndimore Demokratike (të kapitalizmit liberal), sidomos politika e Shteteve të Bashkuara Amerikane, të Kanadasë dhe të Australisë – kontribuoi dhe fuqimisht ndihmoi që të ngadhnjejë DOKTRINA bolshevike-pansllaviste dhe të bëjë EKSPANZION në Evropë dhe në Botë. Orteku i TERRORIT TË KUQ-SLLAV ishte rezultat i pamohueshëm i ndihmës së PAKURSYER, të Shteteve të Bashkuara Amerikane, Bashkimit Sovjetik bolshevik. Këtë gabim, me PASOJA katastrofale për Evropën dhe Botën në përgjithësi; për tragjeditë e përjetuara të terrorit sllavo-bolshevik:individuale, familjare, kolektive, kombëtare nje njerëzore; për humbjen e të drejtave edhe më elementare individuale, kombëtare dhe njerëzore; me një fjalë – HUMBJA e të drejtës për një jetë të lirë e të denjë: politikanët e shteteve PERËNDIMORE, DEMOKRATIKE dhe të QYTETËRUAR u “zgjuan” dhe e panë tërë DESTRUKTIVITETIN e politikës së gabuar por, për tu konfrontuar kundër kësaj bishe, menjëherë pas Luftas së Dytë Botërore, luftas së përgjakshme sapo të përfunduar, NUK ishte gati edhe për një Luftë të Tretë Botërore dhe, aq më pak, kundër “aleatëve” të deridjeshëm.

Në atë kohë, vitet 1944-1946, isha 16 vjeçar dhe tejet pak i armatosur me dituri të ARTIT politik; për një analizë më të thellë e të gjithëmbarshme mbi zhvillimin e ngjarjeve të ndërlikuara në arenën ndërkombëtare të interesave dhe të kundërthënieve të sistemit kapitalist liberal, në një anë, dhe të atij TOTALITAR BOLSHEVIK, Në AnëN TJETëR.

Veprimtaria ime antikomuniste-antibolshevike, asokohe, ishte vetëm një REVOLT i NDËRGJEGJËS sime kundër krimeve-plojeve gjakpirëse, egërsire, mizore dhe kundër ETNOCIDIT dhe GJENOCIDIT të paparë e të padëgjuar, në analet e historisë së kombeve të qytetëruara, të SLLAVVE TË JUGUT ndaj popullatës shqiptare të urtë dhe liridashës. Por, më vonë, në bazë të fakteve të pakontestueshme, u binda se udhëheqsit e LKDSh-së kishin absolutisht të drejtë dhe se lufta e jonë, kundër bolshevizmit dhe pasllavizmit, ishte e drejtë dhe e SHENJTË, megjithëse në ato kohra me këtë ideologji ishte e molepsur, indoltrinuar dhe helmosur gati gjysma e Botës.

Viteve të dyzeta, kur gati tërë Evropa rrënkonte nën peshën e terrorit dhe të krimeve të llahtarshme të komunistëve bolshevik pansllavist (të kamufluar me ideologjinë komuniste), një popull i vogël heroik evropian (ai SHQIPTAR), i vetëdijshëm për rrezikun që po i kanosët qytetërimit evroian dhe të atij botëror, ku përfshiheshte edhe kombi vet, e vuri krahrorin e vet trim dhe burrëror, për herë të dytë (pas epopesë së lavdishme të Skëderbeut të lavdishëm), për ta mbrojtur kulturën dhe qytetërimin e Evropës dhe të Botës sikurse edhe QENIEN dhe RRËNJËN e kombit të vet nga shfarosja totale-bilogjike.

Këtu edhe qëndron heroizmi, shihet syçeltësia dhe dallohet largëpamësia vizionare e udhëheqjes së LKDSh-së, në raport me sinqeritetin naiv dhe cektësinë e politikës së poltikanëve, të asaj kohe, PERËNDIMOR, ku LKDSh-ja, para të gjithve u organizua dhe e filloi rezistencën kundër EKSPANZIONIT bolsheviko-pansllavist.

Shtrohet pyetja reale: sa ka qenë reale, realiste, objektive dhe frytëdhënëse REZISTENCA e popullit shqiptar, për kauzën kombëtare dhe në mbrojtje të qytetërimit bashkëkohor, e udhëhequr nga LKDSh-ja, kur dihej se nuk e ka pasur mbështetjen, përkrahjen dhe ndihmën morale, materiale dhe ushtarake të shteteve PERËNDIMORE demokratike, në një luftë kundër “ALEATËVE” të kuq të deridjeshëm??

Që në fillim udhëheqsia e LKDSh-së ishte e vetëdijshme se, tash për tash, nuk do të ketë kurrfarë ndihme: morale, materiale dhe as ushtarake nga Perëndimi, duke e vërtetuar në praks në KONTAKT me konsulatën e Britanisë së Madhe, me konsulatën e Turqisë dhe me Misionin ushtarak të ShBA-ve. Por zhvillimi i ngjarjeve në arenën e politikës ndërkombëtare - të interesave shtetërore të shteteve të diktatit dhe të vendimmarrjes; të interesave ekonomike dhe të kapitalit të shenjtë; të interesave gjeostrategjike botërore në mes dy BLLOQEVE kundërthënëse: të atij kapitalizmit liberal me regjim demokratik dhe të atij të ekonomisë së diktuar bolshevik, të ideologjisë komuniste, për ditë e më shumë e  MIRRNIN kahjen e KONFLIKTIT të paevitueshëm në mes Botës së Lirë dhe të atij DIKTATTORIAL e TOTALITAR. Këtu dhe qëndron bindja e udhëheqsisë së LKDSh-së. Prandaj duheshte të jemi të përgatitur dhe të gatshëm për at DITË, për atë ÇAST kur do të shpërthente  Lufta e Tretë Botërore. Historia prap do të përsëriteshte, vetëm me një dallim: JO Luftë kryqëzate e Krishtërimit kundër Muhamedanizmit, por Luftë e Sistemit DEMOKRATIK kundër sistemit TOTALITAR-BOLSHEVIK dhe PANSLLAVIST.

Mjerisht, realiteti është i hidhur dhe i pamëshirshëm. Rrjedhat e zhvillimit të mëtejmë të marrëdhënieve ndërshtetërore dhe ndërbllokiste: kapitaliste dhe bolshevike; demokratike dhe totalitare; humaniste dhe terroriste e përgënjeshtroi-demantoi parashikimet e udhëheqsve të LKDSh-së, megjithë ashpërsimit dhe acarimit që e arriti kuliminacionin. Deri te konfrontimi ushtarak NUK erdhi!

Mirëpo, sipas mendimit tim, parashikimi, gati bindja, e udhëheqjes së LKDSh-së, në kohën në të cilin veporonin – ishte ABSOLUTISHT real. Antagonizmi në mes këtyre dy sistemeve diametralisht të kundërta, konfrontimi dukeshte i paevitueshëm. Është e vërtet se, shikuar tash nga këndvështrimi i tashëm (2011), një parashikim i tillë, duket si një vepër absurd, i dëmshëm, i pakuptimtë, diletante, i pamatur i shpejtuar dhe dëshpruese për kauzën kombëtare.

Në lidhje me këto përsiatje dhe preokupime do të mundohem t’i interpretoj fjalët e Azem Moranës, sekretarit të Komitetit Qendror të LKDSh-së dhe HEROIT kombëtar që m’i tha një javë para se të privohe nga liria:

-          Së shpejti do të privohemi nga liria. Si e di? E kanë burgosur një anëtar dhe aktivist të vyeshëm të Lëvizjes  i cili di shumë për veprimtarinë tonë. Ky është Hamdi Berisha (Nuk i tregova se e di që e kanë burgosur. Për atë edhe pata ikur në Shkup me qëllim për të ikur në Greqi). Duke i ditur metodat inkuizitore të UDB-së, është e pamundur që të mos të tregojë të gjithë atë që e di. Burgosjen po e pres me vetëdije të plotë dhe me gjakftohtësi stoike, por më vjen keq që parashikimet dhe planet tona nuk u sendërtuan. Nuk u përputhen me planet dhe interesat e shteteve të Perëndimit. Po e analizoj veprimtarinë tonë: a kemi gabuar me fillimin e Rezistencës sonë? Jo! Absolutisht JO, nuk kemi gabuar! Konfrontimi i sistemit kapitalist me atë bolshevik-pansllavist u SHTY për një kohë, më duket, shumë të gjatë. Tash për tash dështuam por flijimi ynë, blatimi ynë në altarin e kauzës kombëtare, do të jep fruta më vonë. E kemi mbjellur FARËN shumë të shëndosh. Koha dhe historia kombëtare do të dëshmojnë se viktimizimi ynë nuk ka qenë e kotë. Po më vjen keq për ty se je tepër i ri.” E dëgjova me kujdes dhe I thash:”Ky qëndrim i yt nuk përkon me karaketrin tënd” dhe i propozova të ikim në Greqi. Më shikoi si i habitur dhe mu përgjigj:”Rexhep! Kurrën e kurrës nuk do t’ia kthej shpinën popullit tim. E kam zgjedhur ta përjetoj fatin i kombin tim. E kam zgjedhur rrugën me gjemba e JO me lule”.

Këto fjalët e tij më bindën që edh unë të heq dorë për largimin nga Jugosllavia për Greqi.  Ky ishte takimi i fundit. Azemi, ky njeri largpamës dhe patriot i rryer dhe i pakompromis, u dënua me vdekje pushkatim dhe u pushkatua. Lavdi i qoftë! Mjerisht, nuk i dihet as varri. Askush nuk u interesua për këta patriota të pushkatuar: Azem Morana, Mehmed Bushi dhe Hysni Rudi. Lavdi u qoftë! Së paku të shënoheshte me një pllakë parkujtimore.

 

BURGOSJA – HETIMET – GJYKIMI – VUAJTJA DHE DËNIMI

Më privuan nga liria më 16 gusht 1946 në Kaçanik, në mbramje rreth orës 21. Ishte muaji i ramazanit. I kisha 18 vjet e dy mauj. Në çarshi të Kaçanikut m’u afruan dy oficer të UDB-së (Drejtoria e Sigurimit Shtetëror): Ilija Hovjecki (më vonë u vra në rrethin e Gjilanit gjatë vitit 1949) dhe Mirko Popoviq (më vonë deputet në Parlamentine Serbisë). Më ndanë nga shokët, në shetitje e sipër, me pretekst se do të më pyesin diç për të kaluarën time në OZN-e dhe, dalngadalë, më larguan nga qyteti në drejtim të Ferizajit. Me rrëmbim më futën në një xhip dhe më përplasën në burg të Ferizajit.

Siç thash ishte muaji gusht. Isha i veshur vetëm në këmishë të hollë me mëngë të shkurtëra e me pantallona të hollë. Në këtë gjendje më zuri dimri deri më 1 shkurt 1947 kur më transferuan në Prishtinë për gjykim.

Hetimet zgjatën mbi 5 (pesë) muajë. Saktësisht as vetë nuk e di sepse uria e padurueshme dhe të ftohtit ma patën paralizuar trupin dhe trurin. Uria e plotësur me të ftohtit, ishte e tmerrshme dhe e pashpjegueshme. Këtë e kupton vetëm ai që i ka përjetuar këto vuajtje. Metodat e UDB-së jugosllave të pasuruara me metodat e NKVD-së ruse, GESTAPO-së gjermane dhe të OVRA-së italiane (të cilët metoda i kishin përjetuar vetë komunistët juggosllav), nuk mund të përshkruhen as gojarisht dhe as me laps. Krusmimet (torturat) fizike të inkvizitorëve të Inkvizicionit mesjetar, në krahasim me krusmimet e UDB-së, janë të pakrahasueshme. Krusmimet e Inkvizicionit kishtar katolik, kanë qenë të mbështetura për të shkaktuar dhembje fizike për të pranuar “fajin”, për t’u penduar dhe për t’u dënuar. Ndërsa krusmimet e UDB-së ishin me qëllim me qëllim afatgjatë që, nëpërmjet të djembjeve dhe të vuajtjeve fizike, të shkaktojë djenjë të demoralizimit dhe të hutisë ndaj vetë qenies sate; të shkaktojë dyshim në pastërtinë shpirtërore, morale e etike të bindjeve vetjake; të shkaktojë shkatërrim të moralit, vullnetit, dinjitetit dhe krenarisë njerëzore; të njollosë karakterin me qëllim të tretjes së personazhit dhe unit tënd dhe për të nënshtruar tërësisht me tru të shpërlarë. Me një fjalë: për të shndërruar në një kafshë pa kurrfarë vetie e ndjenje elementare njerëzore, të shndërrojë në një HIÇ. Dhe, për t’ia arritur këtij qëllimi përdornin dhe vepronin me këta faktorë: kohëzgjatja e krusmimeve (torturave) pa kufi; uria e skajshme; të ftohtit arktik, duke e shfrytëzuar, kohë pas kohe nxehtësinë rreth kaftorit  të skuqur;izolimi-vetmia e padurueshme – si faktorë kryesor për shpërlarjen e trurit.

Trupi, duke “fjetur” në beton pa shtrojë e mbulojë, mu pat mbushur me dregëza në kërdhokulla, në bryla dhe në nyejë të këmbëve e të duarëve nga se isha bërë asht e lëkurë. Si mbrojtje nga të ftohtit, bëhesha kruspull në një kënd të birucës së akulltë ku, m’u dukeshte , nuk po depërtoj ajri i akulltë. Pantallonat dhe këmisha u patën bërë zhele-zhele. Çorapët mu shkyen pas një dite duke u shetitur si bisha e egër në kafaz. Këpucët m’i zbathën që në ditën e parë “mos ta përlyej birucën”, siç e arsytonin zbathjen. Mirëpo, shkaku ishte tjetër. Që natën e parë më vërejtën se në një këpucë i vija këmbët, ndërsa mbi tjetrën këpucë ulesha (krahët i vija në gjunjë e kokën mbi krahë) dhe kështu bëja pak gjum. Në këtë mwnyrë pushoja dhe mbrohesha nga të ftohtit duke mos u shtri, drejtpardrejti, në beton. Dyshemeja ishte prej betoni. Çdo mbrëmje vinte gardiani me një kusi me ujë  dhe tërë sasinë e ujit e zbrazte në birucë “për ta larë dhe spastruar birucën për shëndetin tim” siç më thoshte gardiani. Gjatë natës uji, duke qenë se s’kishte kah të derdhët, avulloheshte dhe ajri i lagshtë më depërtonte deri në palcë. Trupi, nga të ftohtit, më kërcente dhe parpliteshte si, siç thotë opulli, si pula a kokë. E ndiesha se fuqia ime, çdo ditë e më shumë, dobësoheshte dhe jeta ime, dalngadalë, shuheshte si qiriri. Natën vonë më mirnin në pyetje në një zyre, më vendosnin pran kaftorittë skuqur “për të më ngrohur” dhe kur djersitesha dhe skuqesha edhe unë si kaftori, gati se nuk digjesha, shpejt e shpejt më kthenin në birucë të akulltë. Në këtë mënyrë edhe çeliku do të pëlciste e jo më njeriu. Kjo lloj “loje” vazhdoi derisa isha në gjendje të qëndroj në këmbë. Një ditë, as vetë nuk e di se sa ka zgjatur kjo “lojë”, më nuk kisha fuqi të çohem. Ngjarja e fundit që më kujtohet, derisa ende e kisha trurin të kthjelltë, ishte pamja e tre-katër fytyrave të deformuara mbi mua; do zëra të pakuptimta dhe të paartikulluara që më vinin nga një thellësi e pafund dhe një fjalë prej dy rrokjeve “pot…..shi” e cila më ushtonte si shpërthim i një bombe duke më shkaktuar dhembje të padurueshme në tru.

Hetuesit e mi kanë qenë Aleksa Vuçiniqi dhe Jovo Bajati dy kriminelë gjakpirës, primitiv dhe kundërshqiptar kulminant.

Sa kohë kam qenë në atë gjendje kllapie, në dyluftim me vdekjen mizore, nuk e di. Jam zgjuar në prehër të një burri i cili më fliste me një zë të butë e të ëmbël prindore:”Hë, djali im! Hë trimi i axhës! Çili sytë! Mos u dorëzo!” dhe diç m’i lagu faqet. Ngadal i çela sytë dhe e pash një burrë të moshuar me fytyrë të njohur. E kishte vërë kokën time në prehër të tij dhe qante e lotët e tija më binin në faqe. Edhe në atë gjendje m’u kujtutua fytyra e tij. Mu kujtua ky bujar e kreshnik. Ishte ESAT LUBISHTA një trim i sypatrembur.Shpëtimtari im dhe fati im. Fati im që  kishin caktuar dhe sjellë në birucën time që, deri atë ditë, gjithmonë kam qenë vetë pa shokë e shoqëri. Mbi tri javë ditë Esat Lubishta më ka ushqyer duke e ndar ushqimin  vet nga goja e vet dhe duke më ndihmuar të çohem në këmbë, të lëvizi dhe të eci se, deri në atë kohë, isha i palëvizshëm dhe i pavetëdijshëm. Në fillim më ndihmoi të eci këmbadoras. Pastaj duke më mbart nën sjetull dhe në fund duke më mbajtur për dore. Dalngadalë, duke u mbështetur për muri, vazhdova të eci edhe vet. Esat Lubishta më shikonte me admirim dhe me lotë në sy dhe klithte:”Hë të lumtë, trimi i axhës! Qëndro kështu si burra! Mos u dorëzo për inati të shkijeve!” Dhe kështu, me ndihmën e këtij burrri bujar, fisnik dhe kreshnik u këndella, u ringjalla dhe linda për së dyti.

Esat Lubishtën e njihja nga gjykimi i Shaban Smirës në Kaçanik në muajin maj 1945. E gjykonte Gjyqi i Jashtzakonshëm i rrethit të Kaçanikut (Gjyqi çetniko-partizan serb), ndërsa krytar i Gjyqit ishte njëfarë Pero (mbiemri s’më kujtohet) me 4 klasë shkollë fillore. Në këtë kohë unë isha sekretar i OZN-së në Kaçanik. Masa përreth trupit gjykues ishte i përbërë vetëm nga SERBO-MALAZEZËT e rrethit të Kaçanikut dhe, vend e pavend, nevojë e panevojë, e çjerrte gabzherin duke bërtitur:”Smrt, smrt izdajnicima i saradnicima okupatora!” (Vdekje, vdekje tradhtarëve dhe bashkëpunëtorëve të okupatorit!). Në këtë atmosferë elektrizuese kundërshqiptare, në kohë kur ende ishte kohë lufte dhe për një fjalë të shkonte koka, e kam pa Esat Lubishtën kur u çua si një TITAN, në mesin e valës tërbuese serbo-malazeze, si të kishte mbirë nga thellësia e Tokës, u kthye kah kjo masë dhe me një shikim të prerë e të vendosur por, njëkohësisht, edhe qetësues ushtoi zëri i tij kumbues si rrëfeja:”Ç’po bërtitni e sokëllisni, bre, si gjoja? Çka ju ka bë ky njeri? Vetëm të mira keni pa prej tij e ju “smrt”! Po ju mezi që e njihni këtë njeri! Po ky i shkreti vetëm që ju ka mbrojtur dhe ju ka ndihmuar e ju “smrt”, “smrt” he Zoti ju maroftë!” Dhe pa u shfry Esat Lubishta nuk u ul megjithë kërcënimet e kryetarit të Gjyqit dhe të turmës  të tërbuar serbo-malazeze.

Esat Lubishta ishte një burrë korpulent, i pashëm, person markant, pak i plot por shtati i tij i gjatë e zbutte atë plotësi dhe i jepte një bukuri të veçantë dhe, mbi të gjithë, këtë burrë e stoliste trimëria e pashoqe. Ishte sypatrembur.`E këtë e dëshmoi qëndrimi i tij në këtë proces gjyqësor në Kaiçanik. Në ato kohra të euforisë së masës së gjerë serbo-malezeze e frymëzuar me shovinizëm dhe naci-racizëm të shfrenuar; në ato kohra të paligjshmërisë, të terrorit të diktaturës bolshevike, të totalitarizmit dhe të anarkisë të paparë – ishte jo vetëm trimëri por, lirisht mund të themi, ishte heroizëm të konfrontohesh dhe ta kundërshtosh Gjyqin e Jashtzakonshëm bolsheviko-komunist jugosllav. E këtë trimëri të rallë e bëri i madhi Esat Lubishta.

Falëmnderit Zotit të madhrishëm dhe Esat Lubishtës që më ringjallën nga vdekja e sigurtë; që u linda për së dyti dhe edhe sot më 10 dhjetor 2011, në moshën time 83 vjeçare, ende jam gjallë.

Gjatë tërë kohës, sa isha nën hetime në Ferizaj, më kanë izoluar nga shokët të tjerë në këtë burg. Një ditë, befas, më bashkuan. U gëzova pa masë. Mirëpo, gëzimi im ishte jetëshkurër. Të nesërmën erdhi në vizitë Spasoje Gjakoviq, kryshef (naçalnik) i UDB-së për Kosovë, i cili më njihte nga ditët e përbashkëta në shërbimin e OZN-së. Kur më pa në mesin e shokëve të mi, si i tërbuar bërtiti:”Sta qesh ti tu medju ove poshtene ljude ti zakleti neprijatelju nash. Marsh u samicu!”(Ç’do ti këtu në mesin e këtyre njerëzve të ndershëm, ti armiku ynë i përbetuar. Marsh në birucë!”). Pas shpërthimit tërbujar të “naçelnikut”, menjëherë më ndanë nga shokët dhe nuk jemi pa. Mua më përcollën në Prishtinë në Gjuqin Ushtarak të Divizionit, ndërsa shokët në Gjilan në Gjyqin e Qarkut.Ishte fundi i muajit janar dhe fillimi i muajit shkurt të vitit 1947.

Më 6 shkurt 1947 u mbajt seanca e gjykimit tim në Gjyqin Ushtarak të Divizionit në Prishtinë. Seanca gjyqësore zgjati rreth dy orë. Trupi gjykues i përbërë nga kryetari Zhivko Damnjanovski, nëntoger; Aleksandar Ivanoviq, kapiten; Vlado Nikoliq, toger dhe prokurori Mirko Shukoviq, kapiten. Ndërsa “mbrojtësi” im ishte Radivoje Jovanoviq, kapiten. Seanca e gjykimit ishte e mbyllur, pa publik. Dënimi ishte:”Vdekje – pushkatim dhe humbje të përhershme të të drejtave politike dhe disa të drejta civile”. (Këtu jam i detyruar ta bëj një sqarim: duke qenë se isha i mitur 18 vjeçar (më saktësisht 18 vjet, 7 muaj e 26 ditë), e sipas Kodit Penal të asaj kohe i mituri s’mund dënohej me vdekje, UDB-a e falsifikon datën e lindjes sime nëpërmjet një hoxhe të Kaçanikut, ndërsa unë jam i lindur në Shkup e jo në Kaçanik, se jam i lindur më 19 dhjetor të vitit 1926, kështu që më bëjnë 20 vjeç, 2 muaj e 17 ditë e jo sa de facto i kisha: 18 vjet, 7 muaj dhe 26 ditë).

Pasiqë kryetari i Gjyqit e shqiptoi vendimin e Gjyqit se jam i dënuar me vdekje-pushkatim, prokurori Mirko Shukoviq mu drejtua dhe më pyeti:”Jesi li zadovoljan presudom?” (A je i kënaqur me vendimin e Gjyqit). Si ta shpjegojë njeriu normal këtë ndërhyrje të pacip të Prokurorit? Si ironi, tallje, sarkazëm apo lakërdi? U çova dhe, me një buzëqeshje ironike edhe më të madhe se të atij, iu përgjigja:”Zotër Prokuror! Unë jam tejet i kënaqur sepse s’kam pritur mëshirë prej juve, por shtrohet pyetja e ime: a jeni JU të kënaqur me këtë vendim kapital ndaj një të mituri?” Në këtë çast që të gjithë e drejtuan shikimin prapa meje dhe, nga kureshtja, e ktheva kokën edhe unë. Dhe ç’të shoh dhe ke ta shoh: Babain tim. Takimi i parë pas, gati, 7 muaj dhe në çfarë ambienti e në një atmosferë të tillë! O Zot, na jep fuqi mua dhe prindërit tim të dashur e tejet të vuajtur!

I luta të më lejojnë të bisedoj me prindërin tim. Më lejuan por me kusht vetëm 5 (pesë) minuta dhe pa përqafime. Iu afrova Babës së trishtuar dhe e përshëndeta. Babait i dridheshin buzët dhe me sy të përlotura. I buzëqesha dhe e trimërova me:”Hë, or burrë! Mos u ligështo se lotët nuk të kanë hije!” M’u përgjigj ashtu i përlotur:”Eh, mor djali im. T’isha në vend tënd edhe unë do të veproja si ti, por jam prind. Vështirë qenka të flijosh evladin.” Nuk e lash të vazhdojë, duke shtuar:”Hajt, or burrë, se i ke edhe dy arsllana. Mos u mërzit.”

O, të mjerë prindër shqiptarë! Sa vajza e djema i keni blatuar në altarin e lirisë së Mëmedheut! Edhe sa do të blatohen?! Por rrofshin NËNAT SHQIPTARE se nuk i lënë tokat shqiptare pa djem luanë dhe vajza luanesha!

Si më kthyen nga gjyqi në burg, menjëherë m’i vunë prangat në këmbë. Farkëtari, një rom, duke i mbëthyer prangat me thumba, më shikonte dhe qante gati me dënesë. E ngushlloja edhe këtë rom të ndieshëm dhe fisnik. Kush e di se sa pranga të tilla, të kohës së Perandorisë Otomanne, i ka mbërthyer në këmba të shqiptarëve? Unë isha i pesti me pranga në këtë dhomë të burgut ushtarak. Si hyra në dhomë dhe më panë me pranga në këmbë, bashkëvujatësit e kishin të qartë se sa e si jam dënuar. Heshtja si në var. Atmosferëne zymtë e theu një plak. M’u afrua, më përqafoi dhe më tha:”I mbajsh me nder, o Bunjak! Mos e koritsh familjen, fisin dhe as kombin!” E shikova atë plak me përvojë të hidhur dhe iu përgjigja:”Me nder qofsh, or burrë! Do të mundohem, me këtë trup të njomë, mos ta koriti nderin as të familjes, as të fisit dhe as të kombit shqiptar!” Me këto fjalë, ajo atmosferë e zymtë, u hodh në binarë të jetës së përditshme të popullit shqitar: vuajtjes të paparë, krimeve çnjerëzore, të padrejtësive por, edhe të trimërisë, burrërisë, dinjitetit dhe të krenarisë.

Në këtë burg, në dhomën e Gjyqit Ushtarak të Divizionit III në Prishtinë, të gjykuar dhe të dënuar për vdekje pushkatim, ishin edhe: Abdurahman Gërguri, Jusuf Visoka, Sabit Qazim Llashtica dhe Ramadan Govori-Mulla Rama. Me mua ishim 5 (pesë) vetë. Që të gjithë anëtarë të Lëvizjes Kombëtare (Nacionale Demokratike Shqiptare. Dhe që të gjithë me pranga të rënda (rreth 17 kgr) në këmbë. Mesi i shekullit të NJËZET! Në mes të Evropës plakë, të “krishter”, të “qytetëruar” dhe mike dhe aleate e këtij shteti kriminel e me njerëz kriminogjen që lejon shqiptarët të mbërthehen në pranga të kohës Neronit, kohës së Shoqëris skllavpronare. A do të ndryshojë ndonjëherë POLITIKA e njëanshme kundërshqiptare, politika e aparthejdit dhe segregacionit e Evropës ndaj shqiptarëve? Të shpresojmë se një ditë do ta sheh edhe Evropa realitetin e hidhur që e kanë luajtur ndaj shqiptarëve në favor të interesave të kombeve dhe të shteteve bizantino-pravosllave: greke, serbe, malazeze e bullgare!

Prej udhëheqsve krahinor, të Kosovës, na vizitoi një ditë shoku Ali Shukria – xhelati dhe gjakpirësi numër një i popullit shqiptar. Erdhi ta sheh një pjesë të veprës së tij “madhshtore” dhe të galdojë si prokuror (në këtë kohë ishte prokuror i Gjyqit të Qarkut në Gjilan) që posa e kishte kryer detyrën e “Nënës Parti jugosllve” duke i gjykyar dhe dënuar 32 (tridhjet e dy) anëtarë të LK(N)DSh-së, prej të cilëve një edhe për vdekje-pushkatim: Hamdi Berishën 20 vjeçar.

Ne që ishim dënuar për vdekje-pushkatim, për mos t’i penguar të tjerët me pranga, ishim vendosur afër derës. Si hyri dhe na pa u ngazëllua dhe me një qeshje satanike u zgërdhi e me një zë therrëse, na u drejtua:”Hë, mor terrorista, kriminela! Menduat të luftoni kundër komunizmit, kundër vëllazërim-bashkimit, kundër socializmit. Po ne jemi komunista dhe qe se si i qërojmë hesapet me armiqët e popullit. Ju qenki për STRELISHTE (vendi afër Taukbashqës në Prishtinë ku pushkatoheshin dhe masakroheshin shqiptarët). Aty edhe e keni vendin ju bandita! Po ti, iu drejtua hafëz Riza Marevcit? Sa je I dënuar? Dhe kur I tha Riza Marevci s është 20 vjet i dënuar, gati u tërbua:”Pak, pak të paskan dënuar. Edhe ty duheshte në STRELISHTË!” Ky njeri arrogant, i thjeshtë, injorant, i paedukuar, i cekët në tru, i pasjellshëm dhe i vrazhdt me sjelljet e tia primitive – ta turbullonte vrerin. Sabit Qazim – Llashtica nuk mundi më ta durojë këtë burravec moralmjerë e reagoi:”Shoku Ali! Ne nuk jemi as kriminelë, as terrorista e më së paku armiq të popullit. Përkundrazi! Jemi patriota! Shikojini, shoku Ali, këto pranga të shoqërisë skllavpronare në këmbë tona! Ju komunista na thoshit se do t’i shkrini dhe do t’I shndërroni në plugje e traktorë. Si po e sheh ende janë në këmbë të shqiptarëve skllavë edhe tash në gjysmën e shekullit NJËZET, si në mesjet gjatë sundimit të Perandorisë tomane.”

I skuqur nga inati që Sabiti pati guximin t’i kundërvihet këtij satrapi në pushtet, Ali Shukria reagoi me tërbim:”Sabit! E kam ditur se ti e ke dreqin në bark. Se je nacionalist i papërmirsueshëm. E tash mbaji prangat se i ke merituar”. Me kaq doli për dere përjashta si i çmendur.

Pasi doli “shoku” Ali, Sabiti na e tregoi konfliktin në mes tyre. Në një mbledhje të Partisë Komuniste Jugosllave, Ali Shukria paska thënë se ne shqiptarët jemi malazezë, sepse edhe ilirët paskan qenë sllavë. Atëherë Sabiti paska reaguar:”Si mundeni ta dezinformoni popullin kur, mirëfilli, dihet se shqiparët janë pasardhës e ilirëve”.

Ngaqë Gjyqi Ushtarak Suprem i Jashtëzakonshëm në Bograd e vërtetoi aktvendimin e Gjyqit Ushtarak të Divizionit të Tretë në Prishtinë, pritehte çdo ditë që të dal para njësitit për pushkatim. Ishte një praksë e rëndomtë. Një ditë m’u afruan dy pleq e më pyetën:”O Bunjak! Sigurisht që me muaj nuk je larë. A do të laheshe tash?” Unë u habita me këtë pyetje duke qenë se isha me pranga në këmbë e si do të lahesha i veshur? Propozimin e tyre e pranova me gjithë dëshirë, sepse trupi im s’kishte pa ujë gati 7 (shtatë) muaj, por e shjpreha habinë time se si do të lahjesha me rroba në trup. Të dy pleq më buzëqeshën dhe më thanë:”Ai është problemi më i vogël.Zgjati këmbët!” Njëherë mendova se është ndonjë lojë dhe se duan të më argëtojnë që të ma heqin preokupimin e mendimeve të çastit të pushkatimit. Megjithëatë, i dëgjova dhe i zgjata këmbët me një buzëqeshje të dyshimit, sikur doja të ju thoja “e di këtë lojë, por po jua bëj dëshirën”. Për habinë time nuk zgjatën as 5 (pesë) minuta, sa çel e mbyllë sytë, dhe unë u gjeta vetëm me pranga në këmbë pa asnjë leckë në trup. E shikoja veten edhe pleqtë dhe nuk u besoja syve të mi. Mirëpo, realiteti isha unë: lakuriq me një batanije mbi supe. Më ndihmuanë të shhkoj deri te toaleti (aty laheshim dhe pastroheshim, sepse në burgun e Prishtinës s’ka pasur kurrfarë banjoje) dhe atë tinëz nga gardianët se nuk na lejoheshte të lahemi e pastrohemi. Më lanë, dihet, me ujë të ftohtë. Pasiqë u pastrova dhe e hoqa zdralën shtatmuajshe, më kthyen në dhomë dhe më veshën përësëri nëpërmjet të prangave në këmbë dhe, me një mburje dhe krenarie, me plotë të drejtë, më thënë:”Qe, o Bunjak. Tash u lehtësove dhe e hoqe atë zdralë të burgut të Ferizajit.”

Mirëpo, qëllimi i larjes sime ishte krejtë e kundërta. Sipas fesë Muhamedane (Islame) i vdekuri, para varrosjes duhet të lahet. Unë, këtë ritual fetar, e kuptova pasiqë u lava e në bazë të insistimit të pleqve dhe, me një mirënjohje të sinqertë djaloshare, iu drejtova me fjalë:”Falëmnderit, or burra! Adetin e kryem. Tash jam gati të ballafaqohem me togën e ekzekutuesve të pushkatimit.” Gabova. Mirënjohjen e shpreha pa një qëllim të keq. Isha i ri dhe pa përvojë jete për ta çmuar fjalën e (pa)matur. Fjalët e mia e shkaktuan shpërthimin e vajit me dënesë. Të gjithë ata burra trima dhe kreshnik, me përvojë të pasur të jetës së hidhur, tragjike dhe trishtuese të popullit shqiptar, filluan të qajnë me lotë dhe me kokë të ulur nga “turpi” se, për shqiptarin, lotët janë një shenjë zhburrnimi që s’i ka hije një burri.

Unë u pendova thellë. Mjerisht, ishte vonë për ta përmirësuar atmosferën e krijuar të zymtë. Pleqtë e qanin fëmijën e vet.

U thellova në mendime ende nën ndikimin e përvojës shekullore dhe mjeshtrisë së zhveshjes rrobeve me pranga në këmbë. O Zot! Klitha vetë me vete. Ky popull i shumëvuajtur, shekuj me radhë me pranga në këmbë, di t’i zhveshë leckat nga trupi nëpërmjet prangave të mbërthyera në këmbë, por kur do të jetë gati ta zhveshë, ta çlirojë shpirtin SKLLAV nga prangat e dokeve, zakoneve dhe traditave të okupatorëve të shumtë që na ikanë lënë në trashëgimi shekuj me radhë?

Kur u afruan ditët e ekzekutimit, pushktimit, i shtrirë në shtrat, në dërrasa, dhe në errësirën e burgut – thellohesha në mendime, medotoja rreth çastit kur do të më vendosin, rreshtojnë para tytave të pushkëve të aradhës së ekzekutuesve. Kridhesha në fantazinë e ëndërrave dhe, në sekondë, ndërroheshin mijëra pamje dhe imazhe si fotografitë në filma të shpejtuara. Në këto çaste më paraqiteshin tre personazhe të të njëtit person, personit tim: uni im trim dhe vendimtar; uni im qyqar e i luhatshëm dhe uni im real. Gjithmonë ngadhnjente uni im trim e vendimtar duke iu falëmnderuar moshës sime rinore (18 vjeçare) që nuk isha në gjendje ta vlerësoj dhe ta çmoj jetën e papërjetuar, e pashijuar.Më preokuponte vetëm dhe vetëm një mendim: çka të brohoris; çka të klith para tytave të pushkëve të armikut? Si të vdes me nder, siç i ka hije të një patrioti shqiptar? Në fund pata vendosur të klithi:”Rroftë Shqipëria Etnike!”, klithje e cila ishte bërthama, esenca e luftës së Lëvizjes Kombëtare (Nacionale) Demokratike Shqiptare.

Për preokupimet e mia më së shumti ndikoi Abdulla Musliu i cili, në toalet, me një copë lapsi më kishte lënë një porosi:”Mos lejo t’i lidhin sytë gjatë pushkatimit!” Kam qenë i vendosur që këtë amanet të Abdulla Muslit, patriotit të dëshmuar, ta çoj në vend.

Më 12 mars 1947, Prokurori Publik i Gjyqit Ushtarak të Divizionit III në Prishtinë, Mirko Shukoviq, ma kumtoi vendimin e Prezidiumit të Jugosllavisë që dënimi me vdekje pushkatim, shndërrohet me 20 (njëzet) vjet burg të rëndë. Po atë ditë m’ihoqën prangat. Këmbët e mësuara me peshën e rëndë të prangave, në çastin e heqjes, në hapin e parë, mu duk se thembra e këmbës ma preku zverkën. U kapa për muri dhe, dalngadalë, hap pas hapi hyra në dhomë. Shpërtheu gëzimi i burrave në dhomë dhe, prap, lotët e këtyre kreshnikëve, por tash lotët e ngazëllimit. Kah mesi muajit prill 1947 më përcollën me tren, në një vagon për kafsh, në kazamatin famkeq të Nishit.

 

NË KAZAMATIN E NISHIT

Në  atë çast kur u hapën ata dyerë të mëdhaja të kazamatit, mu duk se hyra në një prej varreve të faraonëve egjiptian, sikur rash në një humnerë të pafund, në një labirint pa shtegdalje. Kjo përshtypje kurrë nuk m’u hoq nga mendja deisa kam qëndruar në atë kazamat të urryer gjatë 12 (dymbëdhjetë) viteve sa i kalova atje.

Kontakti i parë me të burgosurit e kazamatit të Nishit ishte tronditëse, trishtuese. E gjithë ajo masë, prej afër 3.000 të burgosurëve, qenieve pa identitet njerëzor e vetëm numra, silleshte vërdallë andej e këndej në oborin e kazamatit pa kurrfarë qëllimi dhe orientimi, si e humbur në haëpsirë dhe e tretur në “skëterrën” e Dante Aligierit; masë pa individualitet, pa vullnet, pa dinjitet, e pashpresë dhe e dorëzuar stihisë “Le të bëhet ç’ka për tu bërë”; një masë amorfe pa rend e rregull si grigja në thertore. Një pamje e paharrueshme në kuptimin e tronditjes. Të rreshtuar për shetitjen e mëngjesit dy nga dy, sipas rregullit shtëpiak të burgut, këta të dënuarë të raskapitur e të molisur, përplaseshin për tokë si duaj të misrit të kositur. Të burgosurit e privilegjuar, bashkëpunëtorë të regjimit komunist “kapotë”, kujdestarë të rendit e të disiplinës, vraponin shpejtë, i kapnin për këmbë dhe zhag i qonin diku jasht kazamatit (Më vonë mora vesh se atë vend e quajkan “Triangël”- trekëndësh), varreza të kazamatit ku kufoma do të ngelë derisa ai i vdekuri nuk e plotëson afatin e caktuar të dënimit.

Konflikti i parë në mes meje dhe udhëheqsit e kazamatit ndodhi gjatë vizitës së parë të prindërve të mi. Dhoma ku mbaheshte vizita ishte një hapësirë në formë të ahurit e në mes të ahurit një rreth me drunj, në largësi rreth dy metra sa që mezi kapeshim dor për dore. Në këtë mes-hapësirë silleshin disa gardian. Si u përshëndetëm, fillova të bisedoj në gjuhën shqipe. Në vizitë më kishin ardhur prndërt: nëna e dashur dhe babai. Gardiani menjëher reagoi:”Govori srpski!” (Fol serbisht!). Unë vetëm e shikova dhe vazhdova të flas shqip. Gardiani ma përsëriti edhe njëher, ndërsa unë vazhdova prap të flas shqip. Atëherë gardiani me tëbim më urdhëroi:”Prekini posetu i natrag u qeliju!”(Ndërpreje vizitën dhe prapa në qeli!). Nëna filloi të qaje dhe me lotë në sy m’u lut:”Aman biri im i dashur! Vetëm ri të shoh nëna se më ka marrë malli ta shoh fytyrën”. Nënë ma bënë hallall, por s’mund të flas me tye e dashura nënlokja ime në gjuhë të huaj. Prej vizitës drejtë e në raport te shefi i UDB-së, Radovan Markoviqi.Gardiani i raportoi për mosbindjen time të flas në gjuhen serbe gjatë vizitës. I pamësuar për mosbindje të burgosurëve ndaj “Rregullës shtëpiake” të kazamatit, si i tërbuar, mu drejtua:”Ti bandit dhe armik i përbetuar! Mos po do edhe përkëthyes? Do të flasish, do të flasih serbisht si bilbili. E sa për mosbindjën tënde kryneçe: Katërmbëdhjet ditë dhe dy, plus dy, plus dy”. Tash marsh e në qeli!” Kjo do të thoshtë: katërmbëdhjet ditë në gerdhetë (podrum), dy muaj pa paket me ushqim nga shtëpia, dy mauj pa të drejtë të këmbimit letra me të dashurit dhe dy myaj pa të drejtë të furnizimit në kantinën e kazamatit. Kështu kjo “luftë” në mes meje dhe të ekimit të UDB-së zgjati derisa, në fund, i detyruam unë dhe Bitër Dehalla (se vetëm ne ishim që me këmbëngulje kërkonim të drejtat tona, e sipas Kusjhtetutës jugosllave, përdorimin e gjuhës amëtare) të angazhohen edhe policë shqiptar në vizitat e familjave shqiptare.

Në këtë kazamat e në këtë kohë (1947), të burgosurit politik ishin të ndar nga kriminelët ordiner dhe vendoseshin në një ndërtesë të quajtur “Shtëpia e Bardhë”, ndërsa kriminelët në një ndërtesë të quajtur “Pavijon”. “Shtëpia e Bardhë” ishte një ndërtesë trekatëshe me nga 40 kaushë (qeli) e me dimensione: gjatësia 2,80 m.; gjërsia 1,80 m dhe lartësia 2,60 m që do të thotë 5 (pesë) m2 dhe 13 (trembëdhjetë) m3. Në këta kaushe (qelia), në këtë kohë, ishin vendosur nga 9 (nëntë) të burgsur dhe kur shtriheshëm për të fjetur, rradhiteshim njëri pran tjetrit 8 (tetë) vetë, si sardina në konzerva (nga 35 cm për person të shënuar në mur), ndërsa i nënti shtriheshte nën këmbë të tjerëve.

Ushqimi ynë përbëheshte prej 150 (njëqind e pesëdhjetë) gram bukë dhe tri herë në ditë nga një litër ujë të vluar me 10 (dhjetë) kokra groshë me miza, një gjethë lakre dhe copa të lëkurës së derrit me qime, thundra me baltë dhe turinj të derrit me unazë në buzë. Këto ishin mbeturinat e fabrikës së konzervave të Kralevës. Si copat e lëkurës së mishit me pak lardh (sllaninë), thundrat e derrit dhe turiri i derit – ishin plot me baltë. Ata të burgosur që kishin paketashtesë me usqim nga shtëpia, nuk e hanin këtë ushqim mizer.

Mirëpo unë ia pash hajrin këtij usqimi me mbeturina të derit. Isha në izolim. Më izolluan si “I rrezikshëm për mesin” ani që isha në burg dhe atë në një burg më të keq e më të ashpër në Jugosllavi, siç e kualifikonin ata të burgosur që kishin kaluar nëpërmjet shumë burgje dhe kazamate të Jugosllavisë. Isha në vitin e dytë të izolimit. Isha dobësuar tejet shunë. Në çdo dy muaj më dënonin për të mos marr ushqimshtesë nga shtëpia (ishte e lejuar paketi prej 14 kgr ushqimi. Dënimi ishte: 14 ditë qeli në podrum pa shtrojë e mbulojë, dy muaj pa paket dhe dy muaj pa të dejtë të furnizimit në kantinën e kazamatit. Gjatë vujatjes së izolimit trevjeçar (pril 1952 – prill 1955) e kam marr vetëm një paket me ushqim dhe atë fal harresës së shefit të UDB-së që kishte harruar t’iu thotë gardianëve për të më dënuar. Në një prej intervaleve të dënimeve,qëllova në qeli (birucë) me një drenicak sapo i ardhur në kazamat. Si i ri ende nuk e kishte përjetuar urinë dhe mungesën e ushqimit. Ditën e parë të shpërndarjes së këtij ushqimi “DELIKATES”, drenicaku rrefuzoi ta merr gjellën. Unë e luta ta merr se do ta ha unë duke qenë se jam tejet i uritur. Kështu edhe veproi. Unë, gjatë kësaj periudhe 14-ditore, duke i hangër nga katër pjata (këtë ushqim “delikates” na jipnin dy herë në ditë), isha përmirësuar, por nuk shihja veten se a jam përmirësuar. Pas 14 ditë vuajtjeje në qeli, shkallëve përpjetë, takohem ballë për ballë me shefin e UDB-së të kazamatit, Millan Obradoviq, zëvëdësi i drejtorit të kazamatit të Nishit, luftëtar i vitit 1941, me një sy të humbur në luftë. Më ndali dhe po më pyet:”Kush je ti?”. Unë iu përgjigja:”Pse po talleni? S’po më njihni se kush jam?”. Përgjigju se kush je nënën ta ……!” Dhe unë iu pëgjigja se jam Rexhep Bunjaku. Ai u tmerrua dhe piskati me ç’zë që kishte:”Komandiri! Komandiri!” Gardianët e frikësuar vrapuan me nzitim dhe e përshëndetën, ndërsa ky i tërbuar si i çmendur:”Mirë bre ju gardian? A po më tregoni ku ka qenë ky bandit: në qeli e në podrum apo në sanatorium?!” Unë ende s’e kuptoja tërbimin e tij. Nuk e shihja veten se a jam përmirësuar sa që edhe krusmuesi im nuk më njohu. Ky ushqim i jashtzakonshëm më ndihmoi të përballoj disa muaj në izolim.

Një ditë, prej 1095 ditëssh sa isha në izolim i si rrezikshëm për rretthin, më vizitoi Millan Obradoviqi i lartpërmendur. Me të hyrë në birucë (qeli), me një ton përbuzës dhe nënçmues, mu drejtua:”Hë, mor i mjerë! Për kë po vuan dhe po e flijon rininë  tënde dhe po shkrihesh si qiriri dalngadalë? Të ishit ndonjë komb i madh – hajdede!, por një komb njëmilionësh. Kush jeni ju? Kush po ju njeh në botë, or ti i mjerë! E ne (mendon për ekipin e UDB-së në kazamat-RB) kemi gabuar duke menduar se ti je një djalosh i arsyeshëm dhe intelegjent dhe se, me kohë, do ta shohësh rrugën e gabuar. Por edhe ti na dole një torollak e toroman si të gjithë të tjerët.”

Për taksiratin tim, para se të më izolonin, e kisha lexuar një libër për Lufën Qytetare të Spanjës dhe, në mes tjerash, edhe një mendim të Dollores Ibarurit – La Pasionaria, sekretare gjenerale e Partisë Komuniste Spanjole, e cila thotë:”Madhësia e një kombi nuk matet me sasinë e numrit të banorëve se sa milion i ka, por me sasinë e virtyteve që i pronëson (posedon) ai komb. Sikurse edhe madhësia e njeriut nuk matet me gjatësinë e trupit të tij, por me sasinë e virtytave që i pronëson një njeri.”

Zotëri Milan Obradoviqi, nga inati që unë po i mbaj orë për cilësitë morale e etike, u skuq si gaforja dhe si i tërbuar, më tha:”Unë e di këtë. Kjo është teza marksiste. Ti po më tregon për vlerat morale! Ti një bandit i mjerë!” Dhe unë, një trimosh budalla, ia kthej:”Po shihet se sa e njihni marksizmin. Marksizmi s’ka lidhje me këtë maksimë. Këto janë fjalët e Tomas Masarikut, kryetarit të Çekosllovakisë, nëse e dini se kush është ai.”

Me këto fjalët e mia u mbush kupa. Doli nga biruca (qelia) tërë i skuqur dhe me rrëmbim e plasi derën. Nuk kaluan disa minuta pas incidentit, kur erdhi gardiani dhe përcolli deri te zyrja e tij në “Shtëpi të Bardhë”, ku priste Millan Obradoviqi. E kishte radion dhe zmadhuar zërin “në kup të qiellit” sa që tërë ndërtesa ushtonte. Dihshte pse – që gjatë rrahjes të mos dëgjohet bërtima dhe piskama ime. Përnjëherë m’u vërsul dhe filloi të më rrahe me the të shuplakës, siç rrahën karatistat. Më rrahte me të duarë dhe në të dy anët qafës. Ndjesha vimbje të mëdha, por fati im që ky “karatist” (Millan Obradoviq) ishte fizikisht i dobët dhe meskin qyqar. Mirëpo, kur më kapi për koke me të dy duarë më përplasi për muri, ndjeva aq dhimbje të mëdha sa që s’mund ta kontrlloja veten, kështu që ia kapa të dy duart dhe, me një të një çmendurit (një Zot se çfarë grimase kam bërë) iu kërcënova:”Edhe njëherë më godit, për besën shqiptare, do të furi si qenin!” Dhe, duke mos pritur përgjigjën, dola nga zyra si furi e Millani ngeli i hutuar dhe si I gozhduar në dysheme. Nuk reagoi as gardiani para derës ku ishte strukur. Ky rast ishte edhe një mësim për mua: ndaj armikut, kur je në duart e tij, nuk duhet të tregosh epërsinë tënde intelektuale, të jesh më i arsimuar dhe më i dijshëm.

Shtrojë dhe mbulojë të shtetit nuk kemi pasur. Shumë të burgosur kanë qenë pa strojë e mbulojë, kështu që ishin të lënun në mëshirën e motit të mirë apo të ligë.

Është interesant edhe një episod nga përjetimet e mia në kazamatin e Nishit. Një ditë prej ditëve, gjatë të shpërndarjes së gjellës, prej garuzhdës më bie në pjatën time një MI i gjirizit gati njëkilogramshe. Unë revolltuar paraqitem te gardiani dhe ankohem:”Shikoni se me çka po na ushqeni! Po kjo s’ka ndodhur as në kamppërqëndrimet gjermane!” Duke u zgërdhi si i çmendur më tha:” Po ç’po do më mirë? Mish me lakra, ore bandit!” Dhe, me të vërtet, ishte gjella “mish me lakra”. A ishte kjo rastësi apo i sajuar dhe përgatitur postafat për mua, nuk e di.

Për ta pasqyruar dhe ilustruar, deridiku, vrazhdësinë, brutalitetin, primitivizmin paskrupullësinë, pashpirtësinë, egërsinë dhe pamëshirësinë e sistemit totalitar komuno-bolshevik TITOIST – do ta përshkruaj edhe një epizodë të vogël që e përjetova në kazamatin e Nishit.

Në një bisedë të përditshme me shokët, pata deklaruaruar se Jugosllavia si shtet i sllavëve të jugut, si shtet shumëkombësh, do ta pëson fatin e Austro-Hungarisë dhe se do të copëtohet në më shumë pjesë se ç‘është copëtuar ajo (Austro-Hungaria).

Këtë mendim e mbështesja në interesat e konfrontuara të kombeve dhe të kombësive jugosllave,përkohësisht konzervuara nga garnitura në pushtet, atdheu e të cilëve ishte doktrina marksiste-leniniste dhe ideologjia komuniste-bolshevike e diktaturës proletariate; të dallimeve të thella në zhvillimin e kulturës dhe të qytetërimit të tyre:

a)       të LINDJES – bizantino-turko-sllave dhe

b)       të PEREËNDIMIT – romano-gjermane

Kështu që kombet dhe kombësitë e Jugosllavisë kanë pasur zhvillime dhe transformime rrënjore, divergjente njëri me tjetrin, të cilët kurrsesi nuk përputheshin me interesat elementare kombëtare, duke qenë në vartësi të kombit tjetër, në këtë rast, të kombit SERB.

Në vazhdim tezën time e mbështesja në diversitete:

1)        të zhvillimit historik  të kulturave dhe të qytetërimeve të tyre në hapësira të Ballkanit e nën ndikimin e doktrinave FETARE, për një kohë të gjatë, në jetën dhe nërrjedhën shpirtërore të gjithmbarshme të popullatës;

2)       të zhvillimit të kulturës materiale: infrastrukturës, industrializimit, bujqësisë, teknikës, teknologjisë dhe shkencës;

3)       të akumulimit të urejtjes qinvjeçare fetare e kombëtare që një ditë do të gufojë dhe të shpërthejë me tërë fuqinë shkatërruese.                                             Të hutuar      Në bisedë e sipër, nuk e kemi vërejtur një “cinkarosh” prapa nesh, siç i quanim spiunët e UDB-së në kazmat, i cili i kishte përcjellur fjalët dhe mendimin tim UDB-së dhe me, gati, përpikëri. Të nesërmën më thërret në raport shefi i ri UDB-së, Radovan Markoviqi, me do sy të gjarërit që, kur të shikonte, të dukej se po të përbirojnë. Si hyra në zyre të tij, më priti “me hu në krah”, me shamata e të shara më banale SUI GENERIS serb:”Pi….. materina shiptarska! Ti bando prokleta!” (Pi….. e nënës shqiptare! Ti bandit i mallkuar). Do që të bëhesh profet, hë? Hajde tash e “këndo” se çka ke profetizuar për shkatërimin e Jugosllavisë me shokët e tu bandita?” Nuk  dija se për çka bëhet fjalë. Ç’po do ky i çmendur prej meje? Bisedën e djeshme e kisha harruar se nuk ishte, për atë kohë, ndonjë bisedë aktuale. I tërbuar dhe i revoltuar, më tregoi se kush e ka informuar për bisedën në fjalë. Kur e dëgjova emrin e denunciantit (spiunit), reagova me përbuzje:”Si mundeni t’i besoni një moralmjeri pa kurrfarë vlera elementare njerëzore?” Më ndërprehu me të shara:”Shiko, bre, ti budalla idealist! Ne më shumë i besojmë një moralzhelanit se njëqind të ndershmëve si ti dhe budallaenj të tillë. Çfarë dobie kam prej teje me kokëfortësinë tënde dhe parimet e tua morale e etike? Më dëgjo tash mirë! Të vish çdo ditë te unë dhe të më thuash:”Zotëri Zë vendësdrejtor! Urdhëroni çelsat e një ville të ndërtuar gjatë natës” unë nuk jam I kënaqur. Mua më intereson mendimi i banditëve si ti. Hë, fol! Trego kush se çka po flet kundër nesh, kundër Jugosllavisë. Atëher do të jem i kënaqur. Edhe diç. Hapi mirë veshët e tu shurdhan, or ti budalla idealist! Ne jemi gati ta shfarosim një qytet të tërë edhe me NJËQINDMIJË banorë për ta zbuluar edhe vetëm NJË armik e lëre më të mos JU shfarosim juve, banditët dhe armiqët e përbetuar, që ju kemi në dorë!”

Po, e kisha të qart dhe atë tejet të qart se me kë kisha punë. Në atë çast, si vetëtima, më shkoi ndër mend:” O Zot i madhrishëm! Por çfarë MONSTRUMA ke krijuar dhe ende i duron në këtë Botë të bukur! Në këtë Botë të qytetëruar e bashkëkohor.

Duke qenë në kazamatin e Nishit pata lexuar për një deklaratë të ngjashëm të Dollores Ibaruri – La Pasionaria, Sekretare gjenerale e Partisë Komuniste Spanjolle:”Më mirë t’i pushkatojmë 100 (njëqind) të pafajshëm e në mesin e tyre një armik, sesa të shpëtojë edhe ky”.

Të gjitha krusmimet-torturat, fizike dhe shpirtërore: fyerjet, maltretimet, nënçmimet, përbuzjet banale, dënimet e shumëllojshëm, shkeljet e dinjitetit e të krenarisë personale dhe metoda të tjera bizantino-inkuizitore që përdoreshin mbi të dënuarit – qëllimi përfundimtar ka qenë diskfreditimi i UN-it të dënuarit para shokëve, familjes dhe popullit të vet. Që të gjitha këto tortura:  bë heshin në mënyrë “humane”, “qytetëruese”, “shoqërore”, “kolegiale”, “për të mirën e të dënuarit” dhe në mënyrë nonshallante me MUAJË të tëra, sikur donin të thonin, duke u mbështetur në faktorin KOHË:”Ne kemi kohë të pakufizuar e nëse JU keni llogari të vuani dhe t’i duroni torturat tona – urdhëroni”. Me kët faktor “KOHË”, që kishin përvojë, ishin të bindur se do ta thejnë edhe armikun më të përbetuar të tyre. Koha dhe URIA ishin faktorë kryesor në favor të organeve të UDB-së duke na i brejtur, dalngadal, trupin dhe trurin.

Verës, në muajt korrik dhe gusht, kur shkalla e temperaturës arrinte mbi 38 gradë C, nëpër biruca-qelia me dimensione 2,40 x 1,80 x 2,60 metra, na mbërthenin 30 deri 35 vetë kështu mund të qëndronim vetëm në këmbë. Kemi pasur vetëm nga 15 cm2 hapësirë për person. Biruca e kishte vetëm një dritare (me dimensione 0,60 x 0,40 cm) të mbyllur me llamarinë të perforuar (të shpuar) me dimesione 3-4 mm që të mos qarkkullojë ajri lirisht dhe, sidomos, të mos hyjë cigarja nëpërmjes së vrimës. Oksigjeni, pas disa minutash, shpenzoheshte. Fillonim të djersitemi dhe pas, më së shumti gjysmë ore, ata të burgosur të cilit ishin fizikisht më të dobët e më shëndetlig, alivanoseshin. Ne të tjerët, mezi pritnim të alivanoset ndonjëri për ta alarmuar gardianin ta çelë derën. Në këtë mënyrë, derisa të alivanosurin e çonim dhe e futnim nën dush të ftohtë (banjoja me shumë dushe ku laheshin të burgosurit ishte përballë birucave) dera e birucës rrinte e hapur, kështu që ajri ndërkohë freskoheshte. Kështu vazhdonte lufta për ekzistencë ku mbretëronte “vallja e skëterës dhe e spastrimorës” së Dante Aligierit “Komedia Hyjnore”.

Ndërsa dimrit, po në këto biruca-qelia, kur acari dhe ngrica arrinte në minus 15-20 grad C, na mbërthenin VETËM nga një të burgosur. Për shtrojë e mbulojë e kishim BETONIN dhe TAVANIN e birucës.

Në fillim të viteve pesëdhjeta, duke qenë unë në IZOLIM, erdhën nga kazamati i “Goli Otokut” disa komunista-informbiroista të “riedukuar” e të “përmirësuar” në frymën “socializmit jugosllav” me metoda SUI GENERIS titotist. Dalloheshte sidomos Daut Feka i transferuar nga “Goli Ototku” (Ishulli i xhfeshur) si i përmirsuar dhe kudër i sigurtë për diferencime. Dhe këto metoda filluan t’i zbatojnë edhe në Nish. “Goli Otoku” ishte formuar postafat për komunista që u deklaruan në favor të Rezolutës së Informbiros. Dhe këtyre “komunistave” të riedukuar ua pamë sherrin edhe ne nacioailsta. Këta dolën nga “Goli Otoku” dhe i vërshuan të gjitha kazamatet e Jugsllavisë për ta zbatuar përvojën e fituar me ndihmën e UDB-së, metodë e quajtur REVIDIM QËNDRIMI – DIFERENCIM.

Zbatuesit – aktivistët e revidmit të qëndrimit, rirrëfimin e shpjegonin dhe e arsyetonin të bindur se:

a)         Revidimi i qëndrimit është një proces i pandërprerë, në kohëzgjtaje të pakufizuar, nëse ka nevojë me VITE TË TËRA, që do të vazhdojë dhe veprojë DERISA të dorëzohet edhe i burgosuri i fundit.

Revidimi u shdërrua në një fushatë të egër e primitiv dhe me metoda INKUIZITORE, MESJETARE ndërsa zbatuesit ishin elementët më të poshtër të racës njerëzore: moralmjerë, amoralë, kriminela dhe me karakter tejet labil e qyqarë; persona pa dinjitet, krenari dhe besë; persona të dhunshëm, lakej servil dhe vasal të turpshëm – me një fjalë FUNDRINA i fundrinave të kombit dhe të shoqërisë së qytetëruar. Kjo HEDHURINË e shoqërisë doli haptas në shesh nga strofulla kutërbonjëse e qelbanike; u vetëzbulua  dhe me një aktivitet të paparë na u vërsulë për të na “bindur” edhe neve që të biem në atë strofull të hienave e të çakajve. Veprimtaria e këtyre elementëve BIZAR dhe MORAL INSANITY (Mungesa e arsyes etike) ishte jo vetëm ngjetëse por edhe ladute. Synimi dhe qëllimi i tyre pëfundimtar ishte të na gjunjëzojnë e poshtërojnë dhe kështu, moralisht të thyer, të na dorëzojnë në mëshirën e pamëshirë të UDB-së. Në fund do të binim në nivelin e tyre të fundrinës, ndërsa ata do të triumfojnë dhe galdojnë me “suksesin” e tyre se e kryen veprën “madhore” të nënshtrimit të armiqëve që as edhe UDB-a nuk kishte sukses të tillë.

Për zbatimin e kësaj veprimtarie të shëmtuar dhe çnjerëzore, nuk zgjidheshin mjetet dhe mënyrat: rrahjet, shpifjet, premtimet, kërcënimet dhe dënimet, ndërsa për zbatuesit ishin paraparë privilegjet dhe beneficionet e shumta: paketa me ushqim pa masë (masa ka qenë 14 kgr në muaj); shkurtimi i vuajtjes së dënimit; ushqim dhe cigare, të konfiskuara nga të burgosurit, në dispozicion të pakontrlluar deri te lirimi nga vuajtja e dënimit mëtutjeshëm.

Mirëpo njolla e “revidimit të qëndrimit” i çrregullonte të gjitha marrëdhëniet ndërnjerëzore me shokët e burgut, e turpëronte të reviduarin jo vetëm në kazamat, por edhe në liri para shokëve dhe para anëtarëve të familjes. “Revidimi i qëndrimit” ishte një “zbulim” djallëzor, fyes, i krupshëm; përdhosës dhe ngjethës i dinjitetit dhe i krenarisë individuale, familjare dhe kombëtare i regjimit të KRUPSHËM BOLSHEVIKO-TITOIST.

Qe për shembull se kush ka qenë aktivist për “revidmin e qëndrimit” në kaamatin e Nishit:

1.          Millosh Çallasan – i gjykuar 101 vjet (burg i përjetshëm) për vepër penale: vrasje masovike duke i therr me thikë (metoda çetnike) partizanët e zënë rob lufte, si çetnik i “treshës së zezë”. Gjakës i njohur në fshatin e vet;

2.         Boshko Shllukiq – i dënuar 20 vjet për vepër penale: vrasjën e babait të vet. E ka lidhur babain e vet plak për shtrati dhe e ka mbytur me rrymë;

3.         Kapllan Boletini – i dënuar 20 vjet si bahkëpunëtor i okupatorit. Mjerisht, djali i ISA BOLETINIT patriotit legjendar. Populli ynë e ka një fjalë të urtë:”Dardha nën dardhë bie”. Mjerisht në këtë rast “dardha ra në bajgë” e jo nën dardhë. I mësuar me një jetë të lehtë e t’ambël dhe me një karakter tejet labil; i pavendosur dhe pa dinjitt; pa kurrfarë ideali dhe i paarsimuar, shumë shpejt ra në rrjetin e UDB-së dhe

4.         Hamdi Berisha – deri në fillim të viteve pesëdhjeta aktivist i dalluar për kauzën kombëtare dhe anëtar i denj i Lëizjes së NDSh-së. Para gjyqit në Gjilan qëndrimi i tij ishte shembull se si duhet të qëndrojë një patriot para gjyqit të armikut. Ishte plot energji, gjallëri e ngazllim rinor. Mjerisht, nuk pati fuqi dhe durim të qëndrojë deri në fund si patriot I denj dhe konsekuent parimeve të Lëvizjes së NDSh-së: deri në vdekje i paepur!

Në kazamatin e Nishit i kalova plotë 12 (dymbëdjetë) vjetë: prill 1947 deri në prill 1959 kur më transferuan në kazamatin e Idrizovës në bazë të kërkesës së prindërve të mi që jetonin në Shkup, e ku më vinin më shpesh në vizitë duke qenë se Idrizova ishte rreth 8 – 10 km larg Shkupit e jo rreth 220 km sa është relacioni Shkup-Nishi. Në kazamatin e Idrizovës i kam kaluar FIKS 12 (dymbëdhjet) vjet: prill 1947- prill 1959.

 

NË KAZAMATIN E IDRIZOVËS

 

Në kazamatin e Idizovës më transferuan me kërkesën e prindërve të mi përshkak afërsisë së Idrizovës në krahasim me Nishin. Mirëpo, deri në vitin 1959, të gjitha lutjet e prindërve të mi i refuzonin me “arsyetime” të ndryshme, ndërsa mua më thoshin:”Jo mor bandit, nuk të lejojmë të shkosh në Idrizovë e të ndikosh dhe t’i prishish edhe ata të burgosur lojal ndaj Jugsollavisë. Jo, jo! Këtu do t’i lësh estrat e tua të kalbura!”

Ndarja me shokët e kazamatit të Nishit,pas 12 vitesh, ishte e prekshme, dhembshme dhe pikëlluese. Dymbëdhjet vjet e kemi ndarë të mirën dhe të keqën; e kemi ndarë kafshatën e bukës për t’ia shpëtuar jetën shokut në ditët e vujatjes së dënimit në biruca (qelia) dhe në izolim. Ndihma ishte vetëmohuese, kolegiale dhe solidare. Më dukeshte se aty, në Nish, e lash gjysmën e jetë s’ime. Qaja me dënesë, por edhe shokët e sidomos Bitër Dehalla, Tom Mjeda, Nezir Hoti e tj.

Pranim dorëzimi i im në Idrizovë u bë sipas protokolit të UDB-së dhe të milicisë jugosllave. Para se të më pëcaktonin ndonjë dhomë të përbashkët me të dënuarë të tjerë, më thirrën në “bisedë informative” dhe kërcënuese. Prezent ishin: drejtori i kazamatit(emrin ia kam harruar), shefi i UDB-së, Misho (mbimri nuk më kujtohet), bukëpjekës nga Tetova dhe Shefi i edukatorëve në kazamatin e Idrizovës. Ma përkujtuan se e dinë se kush jam; se I kanë karakteristikat e mia për sjellejet e mia në Nish; se këtu, në Idrizovë, nuk është sikur në Nish, prandaj të kem kujdesë se si po sillem dhe ç’po bëj. Unë iu përgjigja se i di të drejtat e mia dhe obligimet e mia si i dënuar dhe, nëse nuk ngacmohem, nuk kanë pse të më kërcënohen, kështu që nuk do të ketë kurrfarë problemi.

Mirëpo, ec i ri i qet dhe mos reago kur të detyrojnë të reagosh. Gjatë vizitës së parë të prindërve të mi në Idrizovë (ku ishin kushtet shumë më të njerëzishme dhe qytetëruese: të ulur në karrige e në mes një tavolinë), u paraqit “problemi” i përdorimit të gjuhës amtare. Si ia fillova të flas shqip, gardiani pran meje i përcaktuar të na përgjojë se ç’po flasim, mu gërmuc:”Zboruvaj  bre maakedonski! Shto mislish, kade se navogjash/!”(Fol, bre, maqedonisht! Ç‘po mendon, ku je?!) He belaja e Zotit! Lëre që nuk dija maqedonisht, por si t’i lejoj këta, në Maqedoni, të gadhnjejnë pas asaj rrëmuje dhe lufte që e ndërmora në Nish dhe e fitova “luftën”  tash të dorëzohem. Kurrë! Kokëfortësia dhe inati shqiptar u paraqitën tek unë me tërë fuqinë e vet.E shikova gardianin me një shikim të papërfillshëm, sikur doja t’i them “mos më shqetëso” dhe, pa e prish qetësinë i thash NËNËËS le të vazhdojë të flas shqip. Nëna ime e mjera (eh këto NËNA tona shqiptare me zemër të përvluar) u “pre” nga frika se prap do të përsëriten periperitë e kazamatit të Nishit, mu drejtua me lotë në sy:”Aman, djali im! Mos ia nis edhe këtu si në Nish, të lutem! Mos më kthe pa u ngopur sytë e mi me fytyrën tënde!” Edhe tash, duke i përshkruar  dhe rikujtuar këto ngjarje të hidhura, po më rrjedhin lotët për vuajtjet shpirtërore që ia kam shkkatuar Nënës sime të dashur me “kryeneçinë” time. Më erdhi shumë, shumë rëndë në këtë situatë, por vendosa të mos lëshoj pe as këtu. E vazhduam bisedën në gjuhën e ëmbël shqipe, ndërsa gardiani i hutuar, meqë kurrë s’kishte ndodhur një rasti i tillë, nuk dinte se si të veprojë. Vizita u krye me sukses. Pas vizitës, si edhe në Nish, diheshte menjëherë në raport te Drejtori i kazamatit për mospërfilljen e “Rendit shtëpiak” të kazamatit”. Nuk dinin si të vepronin. Unë edhe këtu, sikur edhe në Nish, insistoja nw të drejtën time, sipas Kushtetutës, të përdori gjuhën amtare. Rasti i parë që dikuh insiston, gjatë vizitës, të flet në gjuhën amtare, në këtë rast, në gjuhën shqipe (shiptarski). Filluan të më bindin se këtu, në Idrizovë, nuk kanë mundësi as materiale dhe as njrëzore për të gjetur përkëthyes, prandaj të pajtohem (siç po pajtohen dhe nderojnë “Rendin shtëpiak” të gjithë të dënuarit tjerë) me gjedjen dhe rendin e gjetur.  Unë, prap, insistoja që të “respektohet” Kushtetuta pozitive e Jugosllavisë.  Çfarë anomalie dhe ironi e jetës: armiku i përbetuar i Jugosllavisë po e “mbron” Kusshtetutën e shtetit që e lufton!

Mirëpo, kokëfortësia ime pati efekt edhe këtu. Gjatë vizitës së dytë, situata ndryshoi në të mirë tonin, të shqiptarëve. Kishin gjetur dhe veshur në uniformë të milicisë do “maqedonasë” të Rekës, afër Gostivarit (shqiptarë ortodoks me dhunë të maqedonizuar) kështu që edhe në Idrizovë e detyrova pushtetin dhe UDB-në të lejojë të flitet gjuha shqipe.

A kishte edhe në Idrizovë anëtarë të Lëvizjes së NDSh-së? Po, si jo! Duke filluar që nga fillimi i viteve të dyzeta e deri në gjysmën e parë të viteve pesëdhjeta, gati 20 vjetë, nuk ka pasur burg apo kazamat në Jugsollavi ku nuk ka pasur anëtar të LNDSh-së. Në dhomë, ku më përcaktuan e gjeta Qemal Skënderin, nënkryetar i Komitetit Qendror të LNDSh-së dhe një prej aktivistëve më të dalluar e kësaj Lëvizjeje. Gëzimi ishte i pamasë. Po takohemi pas 13 (trembëdhjetë) vitesh. Me vëllain e Qemalit, Alushin, kam qenë shok që nga fëmijëria se kemi qenë në një rrugë në Shkup. Mjerisht, Alushi, ishte shpërngulur për në Turqi duke iu kyçur kolonës disa qindramijëra të shqiptarëve të terrorizuar e të detyruar ti lënë trevat mijëvjeçre të stëgjyshërve për t’i popullzuar shkretërat e Anadollisë në Tyrqi.

Mu afrua edhe Eshref Hoxha, mësues nga Struga, e tash I vendosur në Shkup, në të njëtën mëhallë ku ishin edhe prindërit e mi kështu që kishte dëgjuar për mua. Edhe Eshrefi ishte anëtar I LNDSh-së.

Këtu, në Idrizovë, ishte edhe grupi i anëtarëve të LNDSh-së nga Tetova, Gostivari e Dibra. Ky grup u burgos gjatë vitit 1956 dhe ishte në lidhje me grupin e Prishtinës. Nuk e njihja asnjërin. Pas disa ditësh mu afrua Abaz Dukagjini, e me pëlqimin edhe të anëtarëve të tjerë, e më tha se shokët e tij shprehin dëshirën që të inkuadrohem, të shoqërohem  me ta dhe se shoqëria ime do t’i nderonte. E pyeta a e dinë se kush jam unë. Mu përgjigj se e dinë shumë mirë se kush jam dhe mu, për atë, edhe insistojnë të jem në shoqërinë e tyre.  U përgjigja se do të kyçem në shoqërinë e tyre me dëshirë të flaktëm, por kam frikë se do të ma shohin sherrin duke u shoqëruar me mua.

Ky grup përbëheshte prej: Raif Malaziu, filozof dhe “spiritus movens” (udhëheqës shpirtëror) i grupit; Nexhat Purde, profesor i gjuhës franceze; Adnan Agai, arsimtar i gjuhës shqipe (tash profesor); Sherafedin Agai, student i Fakultetit të Ndërtimtarisë; Abaz Dukagjini, student i gjuhës angleze; Burhan Pasholli, student i Fakultetit të Medicinës (tash mjek i diplomuar); Remzi Pustina, profesor dhe Abdurahman Taravari, student.

Ishte ky një grup i shëndosh moralisht dhe etikisht, militant të vetëdijsuar dhe patriota të vendosur. Vetëm dy prej këtij grupi ishin pak të luhatshëm (prandaj edhe të leçitur-bojkotuar nga të tjerët). Mirëpo, këta të leçtur, nuk ishin të dëmshëm dhe tradhtarë. Më mirë thënë, ishin konformist. Ishte kënaqësi të jesh në mesin e tyre. Që të gjithë ishin të arsimuar, inteligjent, mirë të edukuar dhe me një kulturë lakmuese. I dallonte edhe jë veti tejet njerëzore dhe patriotike: ishin shumë solidar në mes veti. Përherë gjenin mirëkuptim, njëri ndaj tjetrit, edhepse ndonjëherë nuk pajtoheshin me mednimin e tjetrit. Kurrë nuk e shfaqnin hidhrimin. Ishin, me të vërtet e me plot kuptimin e fjalës, fisnik dhe skofijar.

Më së shumti kisha polemikë me Raif Malaziun, i cili ishte imponuar në grup si i gjithdijshëm dhe SPIRITUS MOVENS i grupit dh të cilit, ky grup patriot, nuk ia prishte atë kënaqësi Raifit. Nuk e duroja sjelljen e tij joparimore: në një anë mbureshte si nacionalist dhe patriot militant e , në anën tjetër, e PARAVENTE FENË mbi atë KOMBËTARES. Një ditë më nuk mund ta duroja dhe e pyeta drejtpërdrejtë:”Mos më keqkupto që do ta shtroj një pyetje e cila, mbase, nuk do të plqejë. Jam i informuar se i ke dy motra. A do t’i martoje motrat me një ARAB muhamedan, apo me një SHQIPTAR krishter katolik apo ortodoks?” Raifi, a kurrfar hezititmi, mu përgjigj:” Me një ARAB mysliman!” Tash e kisha të qart: ky njeri ishte me një brum tejet të shëndosh kombëtar, por me THARM fetar. Ndërsa sipas Programit, parimeve dhe synimeve të LNDSh-së, ky qëndrim i Raifit, absolutisht nuk pajtoheshte me të tilla botëkuptime. Te ne, anëtarët e LNDSh-së, ishte KOMBËTARJA mbi të gjitha: mbi fenë, ideologjinë, partinë, fisin e krahinën.

Për taksiratin tim, mjerisht, në Idrizovë u njoha edhe me Kapllan Resulin-Buroviqin.Sa më kujtohet ka qenë muaji shtator 1959 kur, në dhomën tonë, e përcaktuan Hamzë Shalën, student dhe anëtar i LNDSh-së. Hamza na tregoi se në dhomën kaluese (ku të burgosurit e rinj i kalonin dy javë dhe ku njiheshin me “Rendin dhe regullat e shtëpisë së kazamatit) është Kapllani dhe se po deklarohet që NUK është shqiptar. Ky lajm i shëmtuar jo vetëm që na habiti, por edhe na mllefosi dhe na lëndoi, sepse për Kapllanin kemi pas formuar një bindje tejet pozititve si shkrimtar dhe patriot. Mirëpo, nuk e dinim shkakun për një qëndrim mekin të tillë. Hamzë Shala na e tregoi, pak e shumë, “shkakun” e revolltës dhe të dëshprimit të Kapllanit e sipas verzionit të Kapllanit.

Adem Gajtani, shoku i ngushtë i Kapllanit me të cilin, Kapllani i martuar, e ka nda dhomën me një çarçaf për t’i ndihmuar për ta kaluar krizën e banimit, ia gatoi kulaçin për ta burgoshur dhe për t’ia marrë gruan. Kapllani i fyer, i poshtëruar dhe i lënduar në shpirt, në afekt e sipër, i përdor fjalët e shkrimtarit tonë madhështor, At Gjergj Fishtës:”Le ta di gjithë Bota mbarë se At Gjergj Fishta nuk është më shqiptar!” Kjo epizodë e hidhur e jetës së Kapllanit, siç u informuam, na goditi thellë. Deridiku e “arsyetonim” reagimin e Kapllanit ndaj asaj vepre çbnjerëzore” të Adem Gajtanit.

Mirëpo, e vërteta për veprën e “shëmtuar” të Adem Gajtanit, do të del në shesh në shtator të vitit 1993, gjatë vizitës së Kapllanit në shtëpi të Adem Demaçit ku, në praninë time, Adem Demaçi interpretoi RRËFIMINË e Adm Gajtanit:”E shoqërova Frihanë (gruan e Kapllanit) deri te burgu hetues në Shkup, ku ishte Kapllani, për t’ia dorëzuar pakon me ushqim dhe për ta vizituar.Pas kryerjes së vizitës dhe dorëzimit të pakos me ushqim, e përcolla Ferihanë deri te stacioni ferovisë për të udhëtuar në Tetovë. Në pritje sipër, Ferihaja shkoi në toalet dhe me qëllim vonohet që t’i “IK” treni. Në propozimin tim të udhëtojë me taksi, e refuzoi duke u arsyetuar seka frikë të udhëtojë vetë me një të huaj. I propozova të shkojë në hotel, poashtu refuzoi. Nuk dija se ç’të bëjë, kur ajo ma priti se do të vjen te unë në banesë. Mirëpo, unë e kisha vetëm një dhomë dhe VETËM një shtrat dhe këtë ia thash me shpresxë se do të bindet e të heq dorë në isnistimin e saj. Ajo me këmbëngulje insistoi të vjen te unë dhe ashtu u bë. Më tutje, si rodhën punët, në mes meje dhe asja – dihet.” Për këtë hap të ndërmarr “tradhtie bashkëshortore”, te Ferihaja ka ndikuar deklarata e Kapllan Resul-Buroviqit, para trupit gjykues në Shkup, se me kombësi është JUGOSLLAV e jo shqiptar. E Ferihaja ishte e martuar për SHQIPTAR e jo për një jugosllav.

Kapllani më ishte i njohur si krijues në fushën e letërsisë dhe të kulturës shqiptare. Të gjithë ishim të interesuar për jetën, fatin dhe autoritetin e tij të mëtutjeshëm në kaamatin e Idrizovës.Sidomos ne anëtarët e LNDSh-së. Shumica prej nesh kishte diç nga krijimtaria e Kapllanit. Diksuh, si Eshref Hoxha, e njihte edhe personalisht.

Do të përqëndrohem pak më gjatë në personalitetin dhe karakterin e Kapllan Resul Buroviqit për shkak metamorfozës së tij prej një krijuesi shqiptar, në një armik të përbetuar kundër çdo gjëje që është shqiptare.

Për Kaplalnin, në kazamatin e Nishit, e kisha formuar një bindje tejet pozitive në bazë të tregimit të tij “Pogaça”. Sipas të këtij tregimi, autori duheshte të jetë i denjë, burrëror, fisnik dhe besnik. Mjerisht, më doli krejtë e kundërta!

Shokëve iu thash se me Kapllanin, nëse e përcaktojnë në dhomën tonë,  megjithëse nuk e njihja personalisht, do të bisedoj haptas, pa dorëza dhe kurrsesi nuk do të lejoj që (për shkak të veprës “çnjerëzore” të Adm Gajtanit) të bie në duarë të UDB-së dhe të bëhet një cinkarosh, denunciant dhe spiun i mjerë. Njëkohësisht populli shqiptar ta humbas një krijues me vlera të dëshmuara. Shokët e mi të një mendimi nuk u pajtuan me mendimin tim duke më këshilluar të pres disa ditë derisa të shihet  qëndrimi dhe sjellja e tij. Unë këmbëngula në vendimin tim. Për fat apo disfatë të tij dhe tonën, e përcaktuan në dhomën tonë. I pari iu afrua Eshref Hoxha me fjalë mirëseardhjeje. Kur ia përmendi emrin, e çova kokën dhe e shikova. U zhgënjeva me pamjen e tij IMËTAKE. Eshref Hoxha më thirri dhe na prezentoi. Pasi u njohtuam, e studjova pak a shumë, dhe në pamje të parë konstatova se ishte një djalosh simpatik, pak trupshkurtër, jo i pashëm sipas imagjinatës sime të autorit tregimit “Pogaçës”, një djalosh çapkën dhe i “ëmbël”; në bisedë i këndshëm, i afrueshëm dhe komunikativ; pak mendjemadh, por jo edhe dëbues.

Vendosa menjëherë të bisedoj me Kapllanin e të mos humbas kohë. Çdo dhomë në Idrizovë e kishte një kthinë të ndar me mur dhe me derë që shërbente si toalet dhe lavamani. Kapllani erdhi pas meje pa hamendje dhe pa pyetje. Në këtë kthinë bisedova me te haptas, pa dorëza dhe si burra. Në krahasim me Kapllanin, isha një i burgosur me stazh 13 (trembëdhjetë) vjeçar dhe me përvojë të jetës, nëpër burgje dhe kazamate jugosllave, shumë më të madhe. Ja se ç’i thash:”Kapllan! Nuk kisha dëshiruar të të shoh në burg, por ja që ndodhi dhe je këtu bashk me mua dhe shokë të tjerë. Deri këtu e ke pasur vetëm një rrugë e për të dalur nga burgu i ke dy rrugë: rruga e parë është rruga e nderit, dinjitetit, krenrisë dhe burrërisë, por dënimin do ta vuajsh deri në fund; do të punosh punë të rënda; do të maltretojnë dhe të dënojnë edhe për “gabime” më të vogla e do të shoqërohesh me NE, anëtarët e Lëvizje së NDSh-së. Ndërsa ruga e dytë është rruga e turpit, burracakut dhe e qyqarit por nga burgu mund të dalësh për një kohë shumë më të shkurtë; të kesh privilegje dhe beneficione të shumta: punë të lehtë, vizita më të shumta e tj.e do të shoqërohesh me llumin e kazamatit: spiunë, denunciantë dhe cinkarosha. Më dëgjoi me vëmendje dhe, pa u hamndur dhe pa kurrfarë hezititmi, më tha:”Kam pa e kam dëgjuar për “trima budallenjë”, por si ti as kam dëgjuar dhe as që kam pa.  Ma mbushe mendjen. Unë jam me JU.” E përqafova dhe i thash:”E paç`faqën e bardhë dhe mirë se na erdhe!”

Prej këtij çasti, Kapllan Resuli, nuk është nda prej anëtarëve të LNDSh-së. E kemi nda të mirën dhe të keqën së bashku; e kemi nda edhe kafshatën e fundit të bukës dhe s’e kemi lënë të vuaj e ta ndiej mungesën e ushqimit, duke qenë se Kapllani nuk mirrte paketa me ushqim nga shtëpia.

Punonim së bashku si punëtorë fizik në punëtorinë e bravarisë ku prodhoheshin shtretër (krevata) të hekurtë. Puna fizike  (thonë se puna fiike e fisnikëron njeriun) dhe ushqimi i mirë (i shtuar me paketa të vlefshme të shtëpisë) i pëlqyen Kapllanit e u bë si “tulan”. Unë e pata pagëzuar me emrin “Luan”.

As nuk mund të andronim se ky Kapllan Resuli do të shdërrohet në një Kapllan Buroviqi dhe do të bëhet një dredharak me SHTATË kombësi: shqiptar, jugosllav, serb, malaeze, kroat, hercegovas dhe sllavomaqedonas e sipas vendit dhe kuvendit me njëqind fytyra. Se ky Kapllan Resuli, Resuloviqi, Resulbegu, Resulbegoviqi, Kallushi e kurrkushi, Buroviqi, iqi, viqi dhe HIÇI I HIÇIT – do të kredhët në zonën e errësirës së çmendurisë, poshtërsisë dhe të tradhtisë.

Do të pranoja t’i vuaj edhe 13 (trembëdhjetë) vite të tjera nëpër burgje dhe kazamate të Serbo-Jugosllavisë – VETËM mos ta takoja dhe ta njihja Kapllan Resul-Buroviqin.

Këtu do ta ndërpres “kaptinën e Kapllan Resuilit” duke qenë se duhet shumë hapësirë për ta dhënë karakterin, sjelljen dhe qëndrimin e tij joparimor, joburrëror dhe qyqar.

 

LIRIMI NGA BURGU

 

Të dielën, më 10 shtator 1961, më erdhën prindërit në vizitë (vizita ishte njëherë në muaj) dhe Babai im, si ia filluam bisedës, më tha se u habit që paketën me ushqim, kësaj radhe, nuk e matën fare. Pesha e lejuar ishte 14 (katëmbëdhjetë) kgr. Në muaj. Këtij gjesti të tyre nuk i dhash kurrfarë rëndësie se krejtkjo vareshte prej disponimit dhe tekave të tyre – stafit të kazamatit.

Të nesërmën, më 11 shtator, më thirrën të paraqitem në Drejtori të kazamatit. Para dy dite isha “ngatërruar” me një prej gardianëve (mbikëqyrës) dhe isha i sigurt se për këtë rast edhe po më thërrasin për dënim. Para se të paraqitem në raport, më urdhëruan t’i dorëzojë veglat e punës me të cilat isha i ngarkuar. Me këtë urdhër isha, më se i bindur, se do të më dënojnë me IZOLIM të gjatë, siç e pata përjetuar në kazamatin e Nishit. Mirëpo, puna u sqarua në Drejtori. Drejtori i kazamatit ma komunikoi aktvendimin me të cilin “jam liriuar nga vuajtja e dënimit më tutjeshëm, por jam liruar me KUSHT. I kisha

Baca Rexhë ka dalë nga burgu u vogël në burgun e madh, por tash në gjirin e popullit e të natyrës shqiptare edhe 23 muaj për t’i vuajtur. Nuk më besoheshte. Mendoja se prapë është ndonjë lojë e tyre e fëlliqur. Mirëpo, kësaj radhe, e kishin thënë të vërtetën. Nuk më dhënë mundësi të pëshëndetëm me shokët. I dorëzova rrobat e kazamatit dhe me një strajcë në krah me disa libra dola nga porta e madhe e cila, derisa isha brenda, më dukeshte si vrima gjilpërës. Ende nuk besoja se jam në liri. Më dukeshte si një ëndër e bukur. Për ballë kazamatit ishte një arë me misër e pakorrur. U shtriva në shpinë dhe e shikoja qiellin e kaltërt duke i shijuar ato ngjyra të bukura të qiellit sikur i etshmi ujin e freskët  dhe të kthellët, duke e shijuar aromën e ëmbël të NËNËS TOKË. Kurrsesi s’mundesha ta bindi veten se jam në liri. Një sllavomaqedonas, cili i kishte vuajtur, 6 (gjashtë) muaj burg, klithi:”Ah, slobodo!” (Ah, liri) dhe si duaj i korrur u përplas për toke. Ndërsa unë i kisha vuajtur 15 (pesëmbëdhjetë) e 25 ditë. E shikova me përbuzje dhe mendova se sa të dobët që janë.

Ndërkohë arriti autobusi urban dhe hipëm. Në kohë time, viteve 1945-1946 sa isha në liri, në Shkup s’kishte autobusa urban. Për këtë periudhë 15 vjeçare i kisha “kursyer” 1.200 dinarë (Në këtë kohë, rroga mesatare ka qenë rreth 10.000 dinarë) kështu që kisha ta paguaj autobusin. Autobusi i afroheshte Shkupit, por nuk dija se ku duhet të zbres. Shkupi, brenda këtyre 15 vitesh, kishte pësuar ndryshime në infrastrukturë. Zbrita te “Autokomanda” (një prej lagjeve të Shkupit) afër Fakultetit të Pylltarisë. E kisha qëllimi ta gjej lumthin “Serava e Madhe” pran cilit ishte shtëpia e prindërve të mi. Tash ky lumth është i mbuluar dhe shndërruar në rrugë. Me këtë lumth do të orientohesha për gjetur shtëpinë.

Rrugës murrkush nuk më njihte as që e njihsha dikë. Isha i veshur me rrobe të vjetra të milivce dhe me këpucë të vjetra të cilat m’i dha Drejtoria e kazamatit, por i obliguar që t’ia kthej kazamatit. Hyra në mëhallën time. Iu afrova shtëpisë dhe, për habinë time, i gjeta dy dyerë. Ndëkohë duke qenë unë në vuajtje të dënimit, ishin nda vëllezërit Babait tim dhe shpërngulur për Turqi. Nuk e dija se cila pjesë e shtëpisë i ka takuar prindërve të mi? Cila derë është? Me hamendje e çela një derë më të vogël dhe I pash prindërit, motrën Shyrete dhe gruan e xhaxhait të babit ulur këbëkryq duke thyer fara kajsie për tregtarët e për fituar ndonjë dinarë për idare. Dera pak kërcëlloi dhe Baba, me shpinë kah dera, e pyeti Nënën time:”Kush është?”. Nëna shikoi, por nuk më pa se derën e pata çelur pak dhe iu përgjigj:”Me siguri janë fëmijtë”.Unë qesha.Mendoja për rrëmujën dhe efektin që do ta shkkatojë paraqitja ime e papritur. E hapa derën dhe hyra në obor të ngushtë të shtëpisë. Nëna e para më pa. U çua me nxitim, sikur e hedhur nga katapulta, vrapoi në drejtim timin si një drenushë, duke ththritur:”Reçko! Reçko!” Mu hodh në qafë. Më përqafoi dhe më shtrëngoi sikur frikoheshte se do të tretëm aty për aty. Mi puthte faqet, sytë dhe nuk pushonte së klithuri:”Reçko! Reçko!” Në burg pata lexuar për pasojat tragjike në çastet delikate, siç ishte ky rast imi. U frikësova se po më çmendet Nëna dhe, me të madhe, klitha:”Nënë! A po pushon apo u ktheva prapa në burg!” Bërtima ime e bëri efektin e vet. Nëna sikur u zgjua nga një ëndër e keqe, erdhi në vete dhe, duke më shtrënguar nga frika se do të kthehem në burg, me një zë të mallngjyer, tha:”Oh, mos djali im, se boll ishte nëpër burgje dhe kazamate!” Nëna, fal Zotit, u qetësua.

Pastaj, në përqafim u rradhitën që të gjithë: Baba, motra Shyrete, gruaja e xhaxhait të Babës, kushërira Zymryte (e martuar për një familje përballë shtëpis sonë). U krijua një atmosferë sa e këndshme, ngazëlluese aq edhe e hidhur dhe e rëndë. Pak më vonë, sikur pa shpirt dhe i dihatur nga vrapimi (rrugës i kishte treguar dhëndëri Fejza, burri i kushërirës Zymryte), mu hudh në qafë vëllai Zija. Dalëngadalë atmosfera u qetësua.

Si ndiesha veten i rretthuar me kujdesin, dashurinë dhe ngrohtësinë familjare? Mu dukeshte se jam në ëndër. Nuk më besoheshte se jam i lirë, në “liri” pa sirena e bërtima të gardianëve në mëngjes; pa rresht për ushqim e për punë; pa prezencën e UDB-ashve; pa raporte e dënime të shpeshta; pa nënçmime e përbuzje; pa presione të përditshme për përbuzjen e dinjitetit dhe të krenarisë individuale dhe kombëtare. Kaluan disa ditë derisa iu adaptova atmosferës familjare.

Në “LIRI”, jasht burgut individual, e gjeta veten në burgun kolektiv dhe në një mjerim katastrofal material si rezultat i regjimit totalitar, policor, diktatorial dhe militar dhe, në rastin e familjes sime – duke nda kafshatën e gojës për paketat e dërguara me ushqim nëpër burgje për të ma shpëtuar jetën. Pas ndarjes së vëllezërve të Babait, prindërve të mi i kishte ngelur vetëm një dhomë, rreth 20 m² ku flenëm: Nëna, Babai, vëllai Zija, motra Shyrete dhe unë – pesë vetë në një dhomë. Ta kisha ditur për këtë mjerim material të familje sime, më besoni se do të kisha bërë vetëvrasje. Mirëpo, propaganda jugosllave ishte aq e fuqishme sa që patëm krijuar një bindje se jashtë burgut është një jetë e begatshme.

Tash filloi një luftë për ekzistencë, për të dalur nga varfëria ekstreme, nga një jetë mizerabël e paimagjinueshme. Isha gati të punoj çfarëdollojë pune vetëm t’i ndihmoj familjes të del nga kjo varfëri ekstreme.

 

Prishtinë,  më 25 Mars 2012                                                                  Për botuesin- Kadri Mani

/etnike@gmail.com/

 

100 vjet pavarësi

 

Figura të mëdha kombëtare

 

Dom Nikoll Kaçorri, ky njeri i jashtëzakonshëm i lënë në harresë

 

http://www.facebook.com/sharer.php?u=www.gazetatema.net%2Fweb%2F2012%2F07%2F03%2Fdom-nikoll-kacorri-ky-njeri-i-jashtezakonshem-i-lene-ne-harrese%2F&src=sp

 

Nga Pandeli Majko

 

100 vjetori i shtetit shqiptar më shumë se një festë për ne shqiptarët duhet të jetë po ashtu një reflektim i thellë. Kjo është fotoja, e cila paraqet kthimin në atdhe të eshtrave të zëvendëskryeministrit të parë të Ismail Qemalit, Dom Nikoll Kaçorrit (shkurt 2011). Pa protokoll dhe nderim shtetëror. Ky njeri i jashtëzakonshëm është simbol i historisë jozyrtare dhe të palexuar në librat tona të “historisë zyrtare” të shtetit shqiptar.

E pashkruajtura histori jozyrtare thotë se kur do të ngrihej flamuri në Vlorë në 28 nëntor për nder dhe përkujtim të ngritjes së flamurit arbëror në Krujën e Skënderbeut, midis elitës shqiptare të mbledhur atje, kishte grupime me “luhatje” dhe pavendosmëri… Dom Nikoll Kaçorri është ngritur në këmbë përpara të gjithëve dhe nga brenda veshjes kishtare ka nxjerrë armën që mbante me vete (e ka vënë mbi tryezë) dhe ka thënë fjalët që kanë qarkulluar si gojëdhanë brez pas brezi…: “O ngrihet flamuri kombëtar, o gjaku deri në gjuj…!” Vendosja e tij nga plaku i madh Ismail Qemali si numri DY i Qeverisë së Parë të Shtetit Shqiptar nuk ishte rastësi. Ai është po ashtu firma e DYTE në dokumentin e pavarësisë.

Qeveria aktuale mori vendim me rastin e 100 vjetorit të shtetit shqiptar për ngritjen e disa busteve. Imzot Kaçorri, si gjithmonë, ishte i “pranishëm” me mungesën e emrit të tij…

 

Një jetëshkrim jozyrtar

 

Dom Nikoll Kaçorri ka lindur në fshatin Krej-Lure, fshat ky që ndan dy krahina, atë të Dibrës dhe Mirditës. Ai lindi nga prindër që u përkisnin të dyja besimeve (babai i krishterë dhe nëna muhamedane). Falë zgjuarsisë dhe dëshirës për t’u shkolluar, Nikolla i vogël ra në sy të arqipeshkvit të Durrësit në atë kohë, imzot Ambrosio, gjatë një vizite në Lurë, i cili u kujdes që ta shkollonte dhe ta bënte meshtar. Në vitin 1884 mbaroi studimet filozofiko – teologjike për meshtar dhe u shugurua po të njëjtin vit në Shkodër. Shërbeu në Delbnisht (Kurbin), pastaj u emërua famullitar në Durrës. Ishte aktiv për 24 vjet si zëvendës-arqipeshkv (me disa ndërprerje të shkurtra).

Dom Nikollë Kaçorri ishte përhapës i librit shqip, dhe i shtypit shqiptar patriotik. Për këtë arsye edhe pati konflikte me shumë institucione të asaj kohe. Ai ishte pjesëmarrës i shumë lëvizjeve kulturore dhe politike shqiptare. Po ashtu, mori pjesë në Kryengritjen e Kurbinit (1905-1907).

Dom Nikoll Kaçorrin nuk e pengoi petku i meshtarit për të qenë në krye të lëvizjeve më të guximshme të kohës siç ishin Kongresi i Manastirit (1908), Kongresi i Elbasanit (1909), duke qenë pjesë aktive e çështjes së madhe kombëtare. Në vitin 1909 themeloi klubin patriotik të Durrësit, ndërsa më 18 qershor 1910, Imzot Kaçorri u arrestua nga forcat turke si kundërshtar i urdhëresave të qeverisjes osmane. Ai bashkëpunoi ngushtë me figurat më të njohura dhe me rrethet patriotike të kohës.

Plaku i Vlorës, Ismail Qemali, kur zbriti në Durrës u prit me nderime dhe i siguruar nga Dom Nikoll Kaçorri, si ndër njerëzit më të besuar për kurorëzimin e ngjarjes me përmasa historike dhe të shumëpritur për popullin shqiptar, në kushtet e një vendi të pushtuar prej 5 shekujsh.

Nëse do të ishte dikush tjetër me merita më të mëdha se Nikoll Kaçorri, nuk do të ishte e mundur që në votimin për nënkryetar të qeverisë ai të merrte votim unanim.

Në një letër drejtuar MPJ të Austro-Hungarisë, më 4 korrik 1913, ai shkruan: “… Simbas mendimit tem, ura e vetme e Shqipnisë qëndron në nji bashkim të përzemërt e të gjithë elementëve të çdo feje që gjenden mbrenda kufijëve të saj”.

Pas dështimit të Qeverisë së Ismail Qemalit imzot Nikollë Kaçorri së bashku me, Luigj Gurakuqin, Fahri Gjilanin, Themistokli Germenjin dhe Mustafa Krujën themeloi lidhjen “Për atdheun e për Thronin” për shpëtimin e atdheut nga trazirat e ndryshme antikombëtare. Pas gjithë kësaj, së bashku me shumë atdhetarë të tjerë imzot Nikollë Kacorri emigroi në Austri, ku qëndroi tri vjet në Vjenë deri sa vdiq më 29 maj 1917 nga një sëmundje e pashërueshme.

Për veprimtarinë e zellshme dhe të frytshme kishtare dhe njerëzore Papa i asaj kohe në 1917 e nderoi me “Kryqin e artë”, “Për Kishë dhe Papë”.

Ishte prifti kosovar Dom Pren Kola, që shërben për besimtarët katolikë të Kosovës në Vjenë, që mundi të identifikojë varrin e Dom Nikollë Kaçorrit… Përpjekjet e priftit kosovar në Vjenë nuk qenë të lehta. Atij iu desh të kërkojë me ngulm për tre vjet radhazi në dokumentet e Bashkisë së kryeqytetit austriak së bashku me të afërmit e tij.

Sot, Dom Nikollë Kaçorri nuk i përket vetëm famullisë katolike “Shën Luçia” të Durrësit…atje ku ai prehet.

-------------------------------

 

Vjena, vendqëndrimi e veprimi i Hasan Prishtinës

 

 

Hasan Prishtina, Njeriu  që dha gjithçka për shtetin e vet, shtet që e vrau tradhtisht ... tribun kombëtar... truri i lëvizjes kombëtare... apostull i shenjtë në shkollimin kombëtar,  njeriu më i ndaluar e anatemuar nga regjimet pushtuese, diktatoriale, njeriu ndaj të cilit kemi detyrim në vënien e figurës së tij aty ku duhet- në vendin e heronjve të historisë së ndritshme kombëtare.

 

Nga Hazir MEHMETI, Vjenë

 

Pa dyshim, njëra nga figurat më të ndritura të historisë sonë kombëtare, është Hasan Prishtina. Njëkohësisht njëra nga figurat më të anatemuara,  krahas At Gjergj Fishtës, si nga regjimi komunist në Shqipëri, po ashtu  në territoret etnike shqiptare të  pushtuara nga sllavët e grekët. Derisa pushtuesit ia kishin frikën idealeve të tij për liri e bashkim kombëtar, komunistët në Shqipëri nuk donin të dëgjonin për ide të bashkimit dhe lirisë për çka kishte punuar deri në vdekje Hasan Prishtina.

Në Kosovë, në vitet 70- ta, filloi një fazë shprehje e trimëruar pas disa ndërrimeve në aparatin e shtetit pushtues, kjo u reflektua edhe  në rikujtimin e figurave patriotike shqiptare edhe pse vazhdonte  gjenocidi e shtypja e egër nga regjimi  sllav mbi popullin shqiptar. Filloi të shkruhej më guximshëm nga disa intelektualë të kohës, edhe pse ata shpesh e paguanin me burgime të rënda, deri në burgun m? famëkeq t? quajtur Goli-Otok, një ishull ky në det, i zotëruar vetëm nga gjarpërinjtë e nga hije figura njerëzish.

Ndërkaq, në shtetin amë, Hasan Prishtina, ideatori, luftëtari e organizatori i kryengritjes për liri e pavarësi vazhdon akoma të  trajtohet nga fryma e vjetër komuniste e antishkencore. Aq më keq, tani kur do t? shënojmë 100- vjetorin e Pavarësisë, për çka Hasan Prishtina ishte njeriu më meritor. Akoma në tekstet, rrethet kulturore, shkencore, historike nuk u shkrua dhe dënua ashtu si duhet akti tradhtar i vrasjes së tij, i dënimit të tij me vdekje nga shteti amë i asaj kohe,  për të cilin Hasani dha çdo gjë. Derisa shtetet: Bullgaria, Serbia e Turqia e dënuan me vdekje kolosin e lëvizjes kombëtare, shteti shqiptar e dënoi disa herë me vdekje dhe tradhtisht e vrau, pas shpine, ashtu qysh nuk vret shqiptari. Kjo tradhti kombëtare ishte tragjike për kombin ndërsa fitore e madhe e qarqeve armike sllavo-greke.

Historia e jonë e fillim shekullit të njëzet ndryshe do të dukej pa Hasan Prishtinën, trurin e lëvizjes kombëtare shqiptare të kohës. Ai ishte largpamës me veprimet e tij. Kryengritjen politike e  ideore e filloi në parlamentin turk, duke u kacafytur haptas me deputetët armiq, guximshëm tregoi hapur se: ,,Do ngjitem në Drenicë dhe do mbathë opingat”  e luftës deri në lirinë dhe bashkimin e trevave shqiptare. Çka edhe do të ndodhë. Nga presioni i Hasan Prishtinës, në Parlamentin Turk, si deputet që ishte, për  lirinë e përdorimit të alfabetit shqip, me 2 gusht 1911 do të detyrohet Parlamenti Turk ta njoh përdorimin e alfabetit shqip në shkollat private në Shqipëri. Nga ky hap do vije hapi tjetër, po në të njëjtin vit, i deklarimit të vet qytetarëve shqiptarë, se në cilin alfabet dëshironin të mësonin. Hasan Prishtina, krahas përgatitjes për kryengritjen gjithëkombëtare për Pavarësinë e Shqipërisë mori iniciativën në Stamboll, të themelohet komisioni në Klubin Qendror  për mbledhjen e kontributeve të duhura për mbajtjen e Normales së Elbasanit. Ky Tempull i Diturisë ishte më i dashuri dhe i shenjtë për Hasan Prishtinën, për mirëvajtjen e tij shkriu tërë pasurinë e vet, filloi punën tek në mars të vitit 1912.

 

Vjena,  veprimtaria e  Hasan Prishtinës

 

Vjena, qendër jo vetëm në kuptimin gjeografik e Europës por edhe politike e ushtarake do t? jetë vendi ku Hasan Prishtina do qëndroi herë pas herë me ndërprerje, duke filluar nga prilli i vitit 1913, kur lirohet nga burgu i Kalemegdanit në Beograd.  Ai e donte jetën aktive në shërbim të çështjes kombëtare, për çka territori i Austro-Hungarisë ishte më i volitshëm se sa vendlindja e pushtuar nga ushtritë armike serbe, bullgare e malazeze. Vjena ishte në atë kohë qendër e refugjatëve  politik shqiptarë,  të cilët  kishin themeluar  grupin politik në Vjenë me emrin ,,Indipendent”, me të cilët Hasan Prishtina do të takohet.

Disa nga vendarët që e njohën Hasanin, ishin të mrekulluar me virtytet e tij prej burri dhe patrioti. Ishte këmbëngulës dhe i  pathyeshëm kur është në pyetje interesi i bashkimit kombëtar. Në kontaktet me Hasan Prishtinën u shqua familja e ushtarakut të lartë Modestus Urban dhe gruaja e tij Marie Urban, me të cilën kishin në pronësi ëmbëltoren në Vjenë, ku ajo punonte.

Vjena është vendi ku Hasan Prishtin përjetoj shumë kundërthënie e peripeci  të vazhdueshme. Jeta e tij nuk ishte aspak e lehtë. Kundërshtarët politik të tij tani ishin kundërshtarë  armiq dhe me çdo kusht donin vrasjen e tij. Për këtë qëllim u dërguan në Vjenë pesë atentatorë njëri pas tjetrit. Falë fatit dhe trimërisë së Hasan Prishtinës dhe  gruas së tij, Igballe Prishtina, Vjena nuk u bë varri i Hasanit nga pesë atentatorët e dërguar nga Ahmet Zogu dhe qarqet tradhtare të frymëzuara nga Esat Pashë Toptani. Për këtë do të shkruan gazeta shqiptare ,,Ora e Shqipnisë” dhe gazeta vjeneze ,,Neue Feie Presse” në vitin 1928. Atentatorët e dërguar në Vjenë: Pjetër Kallmati, Ibahim Lika- Lisi, Kruja, Hasan Sedi, Ibrahim Tabaku, si duket edhe i gjashti Hasan Kosova. Të gjithë këta brenda (nëntor 1927 deri në prill 1928)  një viti.

 

Hasan Prishtina, apostull i shkollimin kombëtar

 

Largpamësia e Hasan Prishtinës u pa me qëndrimin e tij ,,Arsimi është shpirti i një kombi”.

Duke e ditur gjendjen e mjerueshme të popullit analfabet ai u angazhua me të gjitha forcat në themelimin e shkollave shqipe dhe arsimimin e shqiptarëve kudo që ndodhën. Dhe, ishte i veçantë në fushën e arsimit kombëtar. ”Kontributi i tij për zhvillimin e arsimit kombëtar është i madh dhe nuk mund të gjendet krahasim, jo vetëm në historinë e popullit shqiptar, por edhe në historinë e popujve tjerë” (M. Pirraku, historian).

Ai, me këmbëngulësinë, oratorinë dhe pastërtinë si deputet i Prishtinës në Parlamentin Turk, bëri që të aktualizohet arsimi i shqiptarëve në gjuhën shqipe. Me financimin e tij privat ai hap shumë shkolla, i ndihmoj shumë nga ato që ishin themeluar më parë. Duke e ditur se Vjena ishte qendër e kulturës, vendfillimi i albanologjisë, mbajti lidhje të vazhdueshme me intelektual? që vepronin aty. Në përpjekjet e tij për hapjen e shkollave shqipe, Hasan Prishtina do shprehej: ,,arsimi është shpirti i kombit”, andaj e ndihmoi gjithkund ku ishte nevoja. Shembuj të tillë janë pjesë e përditshmërisë së tij.  Pasi vet? e  themeloi orkestrën frymore në Vushtrri, me mjetet e tij materiale, ai dërgoi në Vjenë për të blerë instrumentet muzikore Izet Badivukun, Latif Agë Fonden dhe Abit Novolanin.

Në vitin 1931 ai i shkroi nga Vjena  sekretarit të përgjithshëm te Shoqatës së Kombeve, Enrik Drunandit në Romë, ku pika e parë i kushtohet shkollave shqipe: ”Afër një milion shqiptarë të banuar në Kosovë dhe Maqedoni nuk kanë asnjë shkollë në gjuhën amtare. Ju është ndaluar të themelojnë shkolla me mjete private.

,,Hasan Prishtina, çështjen e arsimit të popullit e shtronte  më parësoret të shtetit. Në këtë ishte shumë konkret dhe praktik, duke u nisur nga vetja. Ai ndanë 5% nga të ardhurat e tij për arsim. Kjo shumë ishte e lartë dhe e siguronte mbajtjen e dhjetë shkollave në Kosovë dhe 60 nxënës nga Kosova në Normalen e Elbasanit”.

,,Ai ishte personaliteti më kryesor dhe më me autoritet në vendosjen e alfabetit.  Në Parlamentin Turk, rreth formës së alfabetit,  do përgjigjet: ,,Ç’duhet bërë do ta bëjmë, sepse qëllimi ynë është vetëm për fitim të atdheut...Hasan Prishtina u printe ithtarëve për alfabetin latin. Për këtë sahanlëpirësit e kuzhinës turko- arabe, që për alfabet e merrnin atë arab, Hasanin e quanin spiun të Vjenës. Nga ana tjetër Hasan Prishtina nga rilindësit e kohës siç ishte Josif Bageri,  konsiderohej shpëtimtari i çështjes shqiptare. Lufta e Hasan Prishtinës njihej edhe jashtë tokave etnike shqiptare, q? nga Amerika e largët. Ndërkaq, Hil Mosi, i cili ishte përfaqësues i  qendrës kulturore shqiptare ,,Dija” në  Vjenë, i fton bashkatdhetarët të merrnin ,,për shembull ndershmërinë e deputet të Prishtinës,  i cili pasurinë e tij e përdor për lulëzimin e kombit, e kështu pasi që do vdesim një herë, emri i juaj do të rrojë i pa vdekur, gjersa të rroj Shqipëria”.

Hasani Prishtina në Vjenë e ndihmon materialisht botimin e revistës ,,Djalëria”. Ai kishte gjetur në Vjenë, një grup studentësh shqiptarë, të cilët kishin mbetur në gjendje të keqe materiale. U ndihmon atyre, duke ua hequr të gjitha shpenzimet dhe ishte interesuar për t’ua zgjedhur problemet e shkollimit në tersi”. Akti i tij i shkrimit të Testamentit të fundit, kur ishte i rrethuar nga tradhtarët e kombit të dërguar nga Zogu, me të cilën tërë pasurinë e tij q? disponoi, q? nga Stambolli, Selaniku, Shkupi, Prishtina, Tirana, Vushtrria, ia l?nte shkollës kombëtare, tregon se ai ishte apostull i shenjtë i shkollës kombëtare.

Hasan Prishtina kudo që shkoi shndëriti me punën e tij, qëndrimin e tij prej burri e patrioti. K?shtu ngjau edhe në Vjenë. Tani me rastin e 100 vjetorit të Pavarësisë, veprimtaria e Hasanit na bëhet më e afërt, më frymëzuese.  Nga kjo lind pyetja se: Populli që i vret njerëzit e vet, ashtu siç ishte Hasan Prishtina, a do ketë prosperitet?  Faktet, mjerisht, janë zhgënjyese. Katrahura e përjetuar e trevave etnike shqiptare, rrethanat e hapave tanë tani, nuk na lenë të jemi të qetë.

-----------------------------------------------------

Gjenocidi osmano-islamik ndaj shqiptarëve dhe 100 vjetori i “pavarësisë”

Nga Deo Graciani

Ata që nuk nxjerrin mësime nga e kaluara e tyre,  janë të dënuar ta përsërisin atë.

( George Santayana)

 

1. Amaneti i shenjtë i stërgjyshërve tanë dhe sakrificat e tyre

Nga thellësia e shekujve plot stuhi e vuajtje vjen fuqishëm amaneti i shenjtë i stërgjyshërve tanë. Sakrificat e tyre për mbijetesë janë të papërshkrueshme. Megjithëse libra të panumërt historie janë shkruar dhe mund të shkruhen akoma mbi kalvarin që kanë kaluar shqiptarët gjatë historisë së tyre, edhe këto përshkrime mbeten disi të kufizuara, dhe nuk mund ta shprehin kurrë plotësisht atë realitet të tmerrshëm nën tiraninë e perandorisë osmano-islamike. Të përndjekur, të shtypur dhe të masakruar në mënyrën më mizore, shqiptarët bënë përpjekje mbinjerëzore për t’i rezistuar kësaj kuçedre, që e kishte origjinën nga gadishulli arabik. Shqipja që dikur fluturonte e lirë dhe krenare mbi tokën arbnore, ka plot gjashtë shekuj që është në zi. Ajo nga lartësitë e maleve shikon me pikëllim sesi tokën e shenjtë arbnore e kanë mbuluar bijtë e korbave të cilët e urrejnë shqipen. Në çdo pëllëmbë të trojeve shqiptare kanë mbirë kërpudha të zeza islamike, të cilat lëshojnë helmin e tyre në ajrin e pastër të këtyre trojeve. Por edhe numri i shqipeve është rritur. Ai vazhdon të rritet pak nga pak çdo ditë. Dhe shqipja e di mirë se shqiptaria akoma nuk është shuajtur në këto troje të lashta që gjithmonë kanë nxjerrë heronj.

Por nuk u shuejt edhe, jo, shqiptaria:
Lodhun prej hekrash që mizori e njiti,
lodhun prej terri ku robnimi e qiti,
shpreson me e zgjue fluturim mënia.

E kqyre: Ndër male po përhapet shkëndija
e lirimit t'Atdheut; fshehtas shëtiti
kasoll' për kasoll' rreth buneve e soditi
frymë të re tue zbrazun për gjithkah, hija
 
e Skanderbegut. Që ndër djepa rritin
nanat e Hotit djelmënin' ushtore
e idhnim n'armikun nëpër gji iu qitin.
(Ndre Mjeda – Liria)

2. Fragmente nga terrori osmano-islamik ndaj popullit shqiptar

Viti 1466-1467. Çdo pëllëmbë e tokës shqiptare është mbulur në gjak. Kuçedrat osmano-islamike kanë shkelur në trojet arbnore. Nuk janë kuçedra të zakonshme. Jo, janë kuçedrat e vdekjes që kërcënojnë me shfarosje një popull të tërë. Kuçedrat e zeza përhapen me shpejtësi në çdo anë. Tashmë ato kanë rrethuar edhe foletë më të larta të shqiponjave. Megjithëse kuçedrat e vdekjes kanë gllabëruar tashmë mijëra shpirtra të pafajshëm nga kjo tokë e martirizuar, ato përsëri nuk ngihen me gjakun e shqiptarëve. Të pangopura, vazhdojnë të gllabërojnë trimat në lulen e rinisë. Ngado mbizotëron vdekja, por për çudi askund nuk mbahet zi. Nënat shqiptare nuk janë veshur me të zeza. Ato nuk i vajtojnë bijtë e tyre. Ato luftojnë njësoj si burrat për të mbrojtur atdheun e tyre. Heroinat shqiptare nuk u tremben kuçedrave.

Në një reliev shkëmbor qëndron e pamposhtur kështjella e shqiponjave, Kruja. Poshtë mureve të kështjellës, kuçedrat islamike lëshojnë mallkime. Duan vdekjen e të gjithë shqiptarëve. Kërkojnë me ngulm zhdukjen e tyre. Ato udhëhiqen nga kryekuçedra Mehmet Fatihu, i cili është betuar në allah e pejgamber që nuk largohet pa i faruar të gjithë shqiptarët, këtë rracë të “poshtër” e krenare, e cila më mirë preferon vdekjen sesa të jetojë nën skllavërinë e “mëshirës” islamike. “Vetëm xhindët, siç janë banorët e këtyre vendeve…mund t’u ngjiten atyre maleve prej nga ata qafirë të mallkuar gjuajnë me shigjeta të helmuara,” shkruan analisti turk Tursun-Bej. Lufta zhvillohet e ashpër. Kalifi Mehmet Fatihu, ka dhënë udhër që të mos mbetet asgjë e gjallë, dhe toka e shkretuar shqiptare të shërbejë si shembull për të gjithë ato popuj që nuk e pranojnë “mëshirën” e Allahut dhe profetit të tij të vetëshpallur, Muhametit.” Por shqipet luftojnë e nuk mposhten. Gjaku i tyre është kthyer në një mburojë për gjithë botën e qytetëruar.

Osmano-islamikët tregohen të pamshirshëm ndaj shqiptarëve, duke vrarë e masakruar popullsinë e pambrojtur. Kronikani Qemal Pashë-Zade shkruan se “me urdhër të padishahut u vra pa mëshirë, cilido që u zu gjallë, vendi u plaçkit tmerrësisht, gratë dhe fëmijët u morën robër.” Kronisti bizantin i kalif Fatihut, Kritobuli nga Imbrosi, që e vëzhgoi së afërmi këtë luftë, thotë se “shqiptaret preferonin më mirë vdekjen se sa të binin në duart e turqve.” "Disa ilirianë” shkruan Kritobuli, “duke parë se ndiqeshin nga turqit dhe pasi nuk gjetën asnjë vend për t'u strehuar, u hodhën poshtë që nga shkëmbinjtë, në hapësirën e përrejve dhe u vranë."

Megjithë masakrat e tmerrshme ndaj shqiptarëve, edhe kësaj here kalifi Mehmet Fatihu nuk arriti ta mposhte folenë e shqipeve. Por ai është i etur për gjak, sepse akoma nuk është ngopur duke pirë gjakurn e qindra mijëra bijve të shqipes. I zemëruar për disfatën, kalifi Fatih largohet nga Kruja. Gjatë rrugës prej Elbasanit në Dibër, ai rrethon qytetin e Kidhnës, afër Drinit, ku janë strehuar rreth 20 mijë gra, pleq e fëmijë, të larguar nga krahinat fushore për t’i shpëtuar masakrave islamike. Nën thirrjet ‘vdekje shqiptarëve’ dhe ‘allahu akbar,’ osmano-islamikët sulmojnë qytetin. Pasi e pushtojnë atë, kalifi islamik Fatihu i masakron të gjithë barbarisht në emër të allahut “mëshirëmadh.” Vetëm në këtë qytet humbën 20 mijë shpirtra të pafajshëm. U masakruan nën klithmat ogurzeza ‘allahu akbar.’ Të njëjtat klithma që edhe sot e kësaj dite dëgjohen pak çaste përpara vrasjes së njerëzve të pafajshëm. Gjithmonë, kjo çjerrje në arabisht, që lindi në një natë të errët të historisë njerëzore, paraprin kryerjen e krimeve dhe masakrave të tmerrshme, shkatërrimin e kishave, vrasjen e civilëve të pambrojur, mbytjen me gurë të njerëzve të pafajshëm dhe dhunën ndaj femrës. Është gjithmonë e njëjta britmë makabre, e pandryshueshme prej gati 15 shekujsh. Është e njëjta re e zezë që përpiqet të bllokojë rrezet jetëdhënëse të diellit hyjnor, dhe përpiqet ta zhysë botën në një “civilizim” arkaik.

E njëjta britmë dëgjohej edhe atë ditë ndërsa 20 mijë shqiptarë, masakroheshin në mënyrën më çnjerëzore nga barbarët turko-islamikë. Dhe këta njerëz nuk u vranë as në luftë frontale. Jo. Ato u vranë pa asnjë shkak. U vranë nga urrejtja patologjike ndaj shqiptarëve. U vranë sepse shqiptarët i kishin rezistuar skllavërimit. U vranë sepse shqiptarët u bënë mburoja e botës së qytetëruar. U vranë sepse ilirët i rezistuan një pushtuesi të pashpirt e mizor. Këto ilirë dhe miliona të tjerë u vranë nga ata të cilët sot një grup i tjetërsuar shpirtërisht dhe psikologjikisht shqiptarësh e shqipfolësish vazhdon t’i quajë vëllezër. U vranë në emër të një perëndie pagane të cilës këta shqipfolës të tjetërsuar i falen sot si skllevër të bindur. Këta shqipfolës nuk ndiejnë turp kur e quajnë veten shqiptarë, dhe as kur prekin flamurin e Kastriotëve. Ata e falëndërojnë dhe e quajnë vëlla pushtuesin që i masakroi, vetëm sepse ndajnë me këtë pushtues të njëjtën fe që iu imponua me dhunë prej tij.

 

More. Peloponez. Viti 1423. Turko-islamikët fillojnë pushtimin e Ballkanit Jugor. Zonat e Ballkanit Jugor janë të populluara me shumicë shqiptare. Që në sulmet e para të kuçedrave turko-islamike mbi rajonin e Ballkanit, shqiptarët dallohen si forca më aktive anti-osmane. Për shtypjen dhe shfarosjen e tyre, tuko-islamikët kryejnë barbazimat më të paimagjinueshme për mendjen njerëzore. Në vitin 1423 Fazi Evrenozi sulmon Peloponezin, dhe me 5 Qershor mund shqiptarët që jetojnë në ato zona. Për t’i terrorizuar ata, u pret kokat rreth 800 robërve shqiptarë, dhe me kokat e tyre ngre një piramidë.

 

More. Peloponez. Viti 1460. Në krye të fushatës pushtuese ndodhet vetë Mehmet Fatihu. Moreja pushtohet nga osmanët, dhe popullsia shqiptare shfaroset pa pikë mëshire. Skena të tmerrshme përsëriten në çdo krahinë. Pas pushtimit të kështjellës së Kastricës, 300 mbrojtësit shqiptarë të saj theren të gjithë, ndersa komandanti i tyre sharrohet më dysh. Gratë dhe fëmijët shqiptarë dërgohen si skllevër seksi nëpër haremet islamike, për të mos u kthyer kurrë më në atdheun e tyre. I njëjti makabritet përsëritet edhe në kështjellën e Gardhiqit. Por këtu terrori është edhe më i madh. Pas pushtimit të saj, mbrojtësit dhe 6 mijë banorë të strehuar aty, përfshirë gra e fëmijë të lidhur këmbë e duar, theren në sheshin e kështjëllës, nën thirrjet ‘allahu akbar.’ Letrat e bashkëkohësve shprehin tmerret e përjetuara nga popullsia shqiptare: “Mizori të pashembullta të sulltanit, i cili as për siguri as për dhimbje nuk të fal e nuk ka mëshirë…Po bën në Shqipëri mijëra dhunime, vrasje e mizori, dhe po djeg e shkatërron një popull të tërë.”

 

Krujë. Viti 1478. Pas një rrethimit të gjatë, të mbetur pa ujë e ushqime, 5 mijë mbrojtësit dhe banorët e qytetit të Krujës arrijnë një marrëveshje për dorëzimin e kështjellës, pasi kalifi Fatih u betohet në allah e pejgmaber, se po ta dorëzonin kështjellën, do t’i linte të largoheshin të lirë së bashku me familjet e tyre. Ndërsa shqiptarët dalin nga kështjella, Fatihu pabesisht jep urdhër që ata të masakrohen pa mëshirë. Nën thirrjet ‘allahu akbar,’ të gjithë meshkujt masakrohen barbarisht, ndërsa femrat e fëmijët merren robër dhe ndahen si plaçkë, duke u përdhunuar e masakruar nga bishat osmano-islamike.

 

Shkodër. Viti 1478. Kështjella e Shkodrës rrethohet nga ushtritë osmane. Turqit sulmojnë pareshtur por mbrojtësit nuk dorëzohen dhe i zmbrapsin me sukses sulmet e barbarëve. Mehmet Fatihu që e drejtonte vetë fushatën, vendos zbatimin e një tjetër taktike për të terrorizuar mbrojtësit e qytetit. Ai sulmon dhe pushton kështjellat Zhabjakut, Drishtit e Lezhës. Pasi i rrafshon ato, banorët e marrë robër i sjell përpara mureve të Shkodrës. Disa mijëra gra, burra, pleq e fëmijë masakrohen në mënyrën më mizore pranë mureve të kështjellës. Me këto skena makabre, kryekrimineli islamik Fatih ka si qëllim të ligështojë mbrojtësit e kështjellës, dhe t’i detyrojë ato të dorëzohen. Kjo taktikë dështon. Më vonë qyteti dorëzohet sipas një traktati midis Venedikut dhe sulltanit. Banorët e qytetit largohen drejt Italisë, dhe në vend të tyre sulltani e popullon qytetin me islamikë të ardhur nga Anadolli, Afrika Veriore dhe Azia Qëndrore. Në librin e tij, “Shkodra dhe motet,” studjuesi Hamdi Bushati, ndër të tjera shkruan se “shumë nga myslimanët që u vendosën në qytetin e braktisur nga të krishterët ishin turq ose me kombesi te tjera jo shqiptare. Instalime myslimansh me prejardhje te huaj kane vazhduar te vertetohen deri ne kohet e fundit te pushtimit osman të Shkodres.” Ai vazhdon më poshtë: Te ardhur nga Turqia, Egjypti, Arabia, Dardanelet, Maroku, Tunizia, Algjeria, Siria, Dagistani, Sudani etj perbejne numrin me te madh te familjeve te ardhura ne Shkoder.”

Kosovë. Viti 1690. Një nga vitet më të zeza për shqiptarët e Kosovës. Sulltani vendos t’i japë fund një herë e mirë kryengritjeve dhe mosbindjes së shqiptarëve të Kosovës ndaj dhunës osmano-islamike. Sulltani firmos shfarosjen e plotë të popullsisë shqiptare të Kosovës. Për këtë qëllim, ai sjell nga Krimea një ushtri të madhe tartarësh të udhëhequr nga Nuredini, një nga bijtë e Hanit të Krimesë. Trupat tartare së bashku me ato turke vërshojnë në Kosovë duke mos lënë asgjë të gjallë. Krahinat jugore, perëndimore e lindore të Kosovës bëhen shkrumb e hi, nën thirrjet ‘allahu akbar’ dhe ‘vdekje shqiptarëve,’ thirrje që do të përsëriten rregullisht gjatë gjithë ciklit 600 vjeçar të sundimit osmano-islamik në trojet shqiptare. Në librin e historianit britanik Noel Malcolm kjo ngjarje tragjike përshkruhet në detaje. Tragjedia është kaq e madhe dhe masakrat kaq të tmerrshme saqë përfaqësuesi i qeverisë britanike në Edirne, shkruan se tartarët i shkaktuan një dëm shumë të madh popullsisë së Kosovës, nga e cila ndoshta nuk do ta marrin kurrë veten, ose të paktën për një kohë shumë të gjatë. Prishtina, Vuçiterna, Peja, Trepça, Prizreni, e shumë krahina të tjera kanë mbetur plotësisht të boshtasura. Vetëm nga fundi i i shekullit të 19-të, (pas plot 200 vitesh), qytetet e Kosovës do të fillojnë ta rimarrin veten nga kjo katastrofë, dhe numri i popullsisë do të arrijë përsëri në nivelet e para viteve 1690 (Një histori e shkurtër e Kosovës, f177). Nuk ka të dhëna të sakta se si u ripopullua Kosova pas shfarosjes së pjesës më të madhe të popullsisë shqiptare, por ndoshta këtë mund ta dijë Hashim Thaçi, vëllai i nipit të sulltanit, dhe gjithashtu mund ta dijë edhe kryetari i bashkësisë islame të Kosovës, Naim Tërnava, i cili feston 600 vjetorin e pushtimit osmano-islamik të Kosovës, dhe lutet për shpirtrat e sulltanëve që masakruan pa mëshirë shqiptarët.

 

Fundi i shekullit 15të. Diku në një fshat të Shqipërisë, nata ka rënë. Por njerëzit qëndrojnë zgjuar. Askush nuk fle. Ankthi dhe tmerri i ka mbërthyer shumë nga familjet e fshatit. Pikërisht sonte, gjithë fshati, është në këmbë, duke pritur ‘grabitësit osmanë.” Nuk janë grabitës të zakonshëm. Janë, grabitës fëmijësh. Lajmi ka marrë dhenë se “mbledhësit” do të kalojnë andej për të grabitur fëmijët e shqiptarëve. “Pritja” është e pafund. Banorët e fshatit e dinë se çfarë është “mbledhja” e fëmijëve, apo devshirmeja. Ata e dinë mirë se turqit “mbledhin” me forcë djem në moshë të njomë, dhe i dërgojnë në Anadoll për t’i shndërruar në turq. Djemtë pastaj edukohen për t’u bërë “kasapë” në repartin e jeniçerëve, dhe luftojnë për pushtimin e popujve të ndryshëm.

Një nga miliona historitë e dhimbshme të devshirmesë, është edhe ajo e një djali të quajtur Mikel. Historia e tij fillon në mënyrë tragjike dhe mbaron në mënyrë tragjike. Mikeli i vogël merret dhunshëm nga gjiri i familjes së tij, e cila jetonte në Mat. Gjatë grabitjes, nëna e tij dhunohet dhe masakrohet në mënyrën më mizore nga barbarët turq. Mikeli dhe një nga vëllezërit e tij dërgohen në Anandoll ku rriten si turq. Pas shumë vitesh, duke luftuar për sulltanin, Mikeli merr titullin Ballaban Pasha, i quajtur ndryshe Ballaban Badera. Tani, i shndërruar në turk, ai nuk mban mend asgjë nga atdheu i tij. Në shërbim të sulltanit, Ballabani fiton reputacion si një nga gjeneralët e tij më të aftë dhe njëkohësisht edhe më të pamëshirshëm. Vite më vonë do të vijë në Shqipëri, në krye të ushtrisë osmano-islamike, duke shkretuar qytete e fshatra, dhe duke masakruar popullsinë shqiptare. Disa herë, ai  përballet me ushtrinë e Skëndërbeut. Përballë Ballabanit lufton edhe vëllai i tij Konstandini, ushtar në ushtrinë e Skëndërbeut. Në një nga përballjet e tij me Skënderbeun, Ballabani dërrmohet keqas, por me tradhëti, arrin të zërë rob 13 nga prijësit më të sprovuar të ushtrisë shqiptare, duke i shkaktuar një dëm të pallogaritshëm rezistencës anti-osmane. Robërit shqiptarë, ia dërgon sulltanit në Stamboll, ku ata torturohen publikisht në mënyrën më çnjerëzore për gati dy javë dhe pastaj rripen të gjallë. Trupat e tyre pas vdekjes bëhen copa-copa dhe u hidhen qenëve. Në vitin 1466, gjatë rrethimit të dytë të Krujës, Ballaban Pasha do të vritet nga krutani Gjergj Aleksi.

Si Ballabani ka edhe shumë të tjerë, të cilët, të grabitur që në moshë të vogël, u rritën si turq dhe zunë poste të larta në administratën osmane. Në territoret e pushtuara nga osmanët vepronte devshirmeja. Devshirmeja, e quajtur ndryshe taksa e gjakut, ishte një sistem i krijuar nga osmanët, sipas të cilit fëmijët meshkuj të familjeve të krishtera merreshin me forcë, islamizoheshin, dhe shërbenin në ushtrinë osmane. Këta djem rriteshin dhe edukoheshin si turq, dhe në shumë raste luftonin kundër atdheut të tyre, duke vrarë e masakruar popullin e tyre. Numri i fëmijëve të grabitur nga familjet e tyre, sipas historianëve, luhatet diku rreth 5 milion. Sistemi i devshirmesë filloi të zbatohej në gjysmën e dytë të shekullit të 14të, në kohën e sulltan Orhanit.

 

Viti 1879. Shfaqen shenjat e ngordhjes përfundimtare të perandorisë osmano-islamike. Komiteti për Mbrojten e të Drejtave të Shqiptarëve i kërkon sulltan Abdul-Hamidit II njohjen e autonomisë për një Shqipëri të bashkuar dhe të drejtën e gjuhës. Sulltani i hedh poshtë këto kërkesa duke ia bërë të qartë arnautëve, se ata historikisht janë përdorur dhe do të vazhdojnë të përdoren si mish për top për mbrojtjen e interesave osmano-islamike në Ballkan dhe më gjerë. Sulltan Hamidi i bën me dije shqiptarëve se ushtria turke do të shtypë çdo aspiratë të tyre për pavarësi.

 

Vitet 1880-1910. Gjatë gjithë këtyre viteve shpërthejnë e rishpërthejnë revolta dhe kryengritje të fuqishme anti-osmane pothuajse në të gjitha trojet shqiptare. Revolta arrin kulmin në fillimin e vitit 1910, kur një pjesë e trojeve shqiptare dalin nga kontrolli osman. Osmano-islamikët dërgojnë ushtri të njëpasnjëshme për ripushtimin e zonave të çliruara. Pas luftimeve tepër të ashpra, turqit arrijnë të ripushtojnë pjesën më të madhe të krahinave të çliruara shqiptare përfshirë Prizrenin në Maj, Gjakovën e Pejën në Qershor, dhe Shkodrën në Korrik. Pas pushtimit fillojnë raprezaljet e panumërta ndaj popullsisë shqiptare. Mijëra njerëz ekzekutohen, dhe mijëra të tjerë burgosen në humbëtirat e Anadollit. Krahina të tëra shkretohen. Çdokush që guxon të përhap alfabetin shqip apo të botojë shkrime në gjuhën shqipe dënohet me vdekje.

 

Viti 1911. Fillon kryengritja anti-osmane në Malësinë e Mbishkodrës. Pas rezistencës heroike ndaj forcave turke, malësorët arritën një fitore vendimtare në betejën e Deçiqit, me 6 Prill, në një përballje të përgjakshme dhe e të pabarabartë midis 3 mijë shqiptarëve që mbanin lart flamurin e kuq me shqipen dykrenare dhe 28 mijë islamikëve që klithnin ‘allahu akbar’ dhe valëvisnin flamuj turq e arabë. Shumë trima shqiptarë dhanë jetën atë ditë. Heroizmi i djemve të malësisë, bëri jehonë në mbarë botën e qytetëruar. Atë ditë, në Deçiq, flamuri shqiptar, u valëvit për herë të parë i lirë, pas 432 vitesh i shkelur dhe i nëpërkëmbur nga kuçedra osmano-islamike.

Në veprën e tij, ‘Pasqyra e ditëve të përgjakshme,” e cila i dedikohet kryengritjes anti-turke në Malësinë e Madhe, poeti, publiçisti dhe patrioti Risto Siliqi, paraqet një episod interesant të kësaj lufte për liri. Menjëherë pas shpërthimit të kryengritjes anti-osmane, rreth 1000 djem të rinj nga familje myslimane të qytetit të Shkodrës, shkojnë vullnetarë për të shtypur revoltën e malësorëve. Nën thirrjet ‘allahu akbar’ dhe ‘duam baba dovletin,’ ata u nisën për të luftuar kundër trimave të Ded Gjo Lulit. Prijësi heroik Ded Gjo Luli ishte plot 71 vjeç, kur shpërtheu kryengritja. Megjithëse në moshë të thyer, ky hero shqiptar, luftoi pa iu trembur syri kundër barbarëve osmano-islamikë. “Robërit e allahut,” megjithë etjen e tyre për gjak shqiptarësh, nuk arritën dot të fitonin ndaj kreshnikëve të malësisë, të cilët luftonin për çlirimin e shqiptarëve nga skllavëria osmano-islamike. Ushtria e të rinjve islamikë, u zu rob nga kreshnikët shqiptarë. Malësorët trima e të urtë i zhveshën dhe i çarmatosën këto anti-shqiptarë, por në zemërmadhësinë e tyre kastriotiane ua falën jetën, dhe sot nipërit e këtyre anti-shqiptarëve, duke përfituar nga zemërgjerësia dhe toleranca e kreshnikëve, gjenden në mesin tonë duke vjellur vrer ndaj shqipeve që u falën jetën, dhe duke festuar çdo vit në Shkodër, përvjetorin e themelimit të perandorisë osmano-islamike. Kjo është e ashtuquajtura “bashkëjetesë shembullore” dhe “tolerancë fetare” që trumbetohet me të madhe se ekziston në shoqërinë shqiptare.

 

Kosovë. Fillimi i shekullit XX – 1960. Sipas marrëveshjeve të ndryshme të arritura midis qeverive serbe dhe turke, disa qindra e mijëra shqiptarë u detyruan të braktisin trojet e tyre shekullore, dhe të vendosen në Anadoll. Vetëm nga viti 1953-1960, me marrëveshje midis qeverive jugosllave dhe turke, u larguan nga Kosova rreth 300 mijë shqiptarë. Këto të dëbuar u detyruan të vendosen në territorin e ish-kasapëve të tyre. Sapo vendosën këmbët në shkretëtirat e Anadollit, ata u turqizuan me një shpejtësi marramendëse. Kjo ishte një tjetër fazë e trishtueshme e gjenocidit osmano-islamik, i cili brenda më pak se një gjysmë-shekulli, arriti të shndërronte në qytetarë turq miliona shqiptarë që ranë viktima të politikave serbo-turke. Vërtetohet katërcipërisht ajo që thotë intelektuali dhe patrioti shqiptar Arbër Xhaferri, se “politika osmano-turke ka tentuar të zhdukë qenien (shpirtin) identitetin kombëtar shqiptar.” Dhe gjithashtu vërtetohet edhe fakti se ideologjia islamike nuk e pranon fenë, identitetin, gjuhën dhe kulturën e një kombi por e zhduk atë. Nën sundimin e ideologjisë islamike ekziston vetëm një lloj kulture, kultura e prapambetjes.

Disa analistë shqiptarë pretendojnë se sot në Turqi ka rreth 5-10 milionë shqiptarë. Sigurisht që jo. Nuk mund të quhen shqiptarë ata që janë qytetarë turq, dhe flasin turqisht e arabisht. Mund të hamendësojmë sa të duam, por faktet janë kokëforta. Sot në Turqi nuk ekziston asnjë minoritet shqiptar. Sot në Turqi nuk ekzistojnë shkolla shqipe. Shifrat e disa miliona shqiptarëve në Turqi ekzistojnë vetëm në mendjet haluçinante që trumbetojnë me të madhe solidaritetin islamik.

 

Fillimi i viteve 90-të. Individë të dalë nga rradhët e ish-zyrtarëve dhe ithtarëve të regjimit komunist krijojnë shoqatën e ‘intelektualëve’ islamikë shqiptarë. Kjo shoqatë synon shndërrimin e trojeve shqiptare në baza për përhapjen e fundamentalizmit islamik në Ballkan dhe Evropë. Dalja e fundamentalistëve islamikë nga radhët e zyrtarëve të regjimit komunist tregon më së miri vetë natyrën e diktaturës komuniste, e cila ishte produkt i përzierjes së ideologjisë marksiste-leniste dhe asaj islamike, ose siç quhet ndryshe islamo-komunizëm. Qëllimi i doktrinës islamo-komuniste të Enver Hoxhës ishte zhdukja e klerit katolik shqiptar dhe inteligjencës shekullare të edukuar në perëndim. Lufta e klasave në komunizëm ngjason si dy pika uji me luftën e klasave në Islam, ku ashtu si në komunizëm ata që nuk përqafojnë ideologjinë islamike mbeten të përsekutuar dhe konsiderohen qytetarë të dorës së dytë.

 

Prishtinë. Viti 2010. Nipi i sulltanit viziton Prishtinën, dhe pritet në mënyrë madhështore nga vëllai i tij i gjakut Hashim Thaçi. Të dy vëllezërit i luten së bashku allahut përpara varrit të sulltanit. Më vonë, bashkohet me ta edhe Naim Tërnava, dhe të gjithë së bashku luten për shpirtin e sulltanëve. Ternava deklaron publikisht se lutjet jane pranuar dhe tashmë të gjithë sulltanët pa përjashtim janë ne xhehnet. “Mëshira” e allahut të Muhametit është kaq e madhe sa ai ka vendosur që secili nga sulltanët, për të mirat që kanë bërë gjatë jetës së tyre, do të ketë haremin e tij edhe në botën tjetër. ‘Allahu akbar’ thërrasin të tre njëherësh. Pas kësaj, Thaçi e falëndëron Erdoganin, dhe i rikujton atij mbështetjen e vazhdueshme që turqit u kanë dhënë aspiratave të shqiptarëve gjatë 6 shekujve “bashkëqeverisje” shembullore.

 

Prishtinë. Viti 2011. Shqiptarë dhe shqipfolës islamikë, të skllavëruar shpirtërisht dhe psikologjikisht, të mbështjellur fort me pelhurën e fatalizmit, të cilën e mbajnë veshur me pahir prej disa shekujsh, janë mbledhur në një xhami të Prishtinës për të festuar Kurban Bajramin, “festën e mëshirës, dashurisë, tolerancës e mirëkuptimit njerëzor,” siç e quan kryeimami i Kosovës, Sabri Bajgora. Për hir të “madhështisë” së kësaj dite, ata kanë vendosur ta festojnë Bajramin në xhaminë që mban emrin e simbolit të “dlirësisë, dashurisë, mëshirës e mirëkuptimit njerëzor,” Mehmet Fatihut. Po, po, xhamia ku ata festojnë Bajramin, është xhamia Mehmet Fatihu, kryevrasësi që shfarosi, masakroi, dhunoi e dëboi dhjetra miliona shqiptarë. Do të kishte qenë më e pranueshme sikur xhamia të mbante emrin e Hitlerit, i cili megjithëse ishte kryekriminel, ndaj ne shqiptarëve sigurisht që është sjellur shumë më mirë se Fatihu.

Ndien keqardhje kur shikon se si është katandisur komuniteti mysliman i Kosovës dhe nga kush drejtohet. E ashtuquahtura “festa e paqes, mirëkuptimit e mëshirës,” Kurban Bajrami, mbahet në xhaminë e ndërtuar për nder të njërit prej kriminelëve më të mëdhenj të historisë njerëzore, dhe kryevrasësit të shqiptarëve, Mehmet Fatihut. Gjenocidi osmano-islamik ndaj shqiptarëve vazhdon edhe sot i pandalshëm, dhe shqiptarët myslimanë të Kosovës rrezikojnë të mbeten përfundimisht leckaxhinjtë shpirtërorë të Ballkanit.

Pse pikërisht fundamentalisti islamik Sabri Bajgora zgjodhi të mbante këtu fjalimin kryesor për rastin e kësaj feste? Pse xhamia e vrasësit të shqiptarëve qëndron akoma e hapur, dhe kronikat televizive tregojnë pikërisht ritet fetare duke u kryer në xhaminë e kryevrasësit të shqiptarëve, Mehmet Fatihu? Deri kur do të vazhdojnë të dhunohen shqiptarët nga pushtuesit e tyre osmano-islamikë? Kur do ta fitojnë lirinë shqiptarët e skllavëruar mendërisht dhe fizikisht, nga anti-shqiptarë si Bajgora dhe soji i tij, të cilët vazhdojnë të luajnë me durimin dhe tolerancën e këtij populli të shumëvuajtur, të cilin po e shkelin çdo ditë me këmbë, si të ishte ndonjë send pa kurrëfarë vlere?

 

Shkup. Viti 2012. Grupe njerëzish në një protestë, shfaqen me simbole e parulla arabe, me ngjyrë të gjelbër dhe të zezë. Madje dikush qëllimisht valëvit edhe ndonjë flamur shqiptar diku në mesin e tyre. Të krijohet përshtypja se jemi në prag të një “pranvere arabe” në Maqedoni. Britmat ‘allahu akbar’ dëgjohen në mesin e protestuesve! E çuditshme! Përsëri të njëjtat britma që prej 600 vitesh shoqërojnë masakrat osmano-islamike ndaj shqiptarëve. Të njëjtat pankarta me shkronja arabe dhe të njëjtët flamuj që valëvisnin dikur pushtuesit osmano-islamikë ndërsa masakronin miliona shqiptarë, burra, gra, pleq e fëmijë të pambrojur. Çfarë janë këto qënie të përçudnuara që protestojnë me simbolet e vrasësve të tyre osmano-islamikë! Kaq keq janë katandisur shqiptarët e Maqedonisë nga dhuna shekullore osmano-islamike? Apo ndoshta nuk janë shqiptarë por vetëm shqipfolës! A ka shpëtim për këto shpirtra të humbur!

 

3. Populli shqiptar në udhëkryq

Sot, shqiptarët janë ndoshta populli i vetëm në botë, që akoma nuk e ka plotësisht të qartë se cilën shteg duhet të zgjedhë në udhëkryqin e të ardhmes së tij. Një gjë ama është e qartë. Populli shqiptar nuk mund të vazhdojë të injorojë të vërtetat historike. Nuk mund të injorojë pasojat e gjenocidit osmano-islamik. Këto pasoja i ka vuajtur dhe vazhdon t’i vuajë me të njëjtin intensitet edhe në ditët e sotme. Populli shqiptar nuk duhet të lejojë përsëritjen e cikleve historike të skllavërimit dhe shkatërrimit të tij. Është derdhur shumë gjak për një të ardhme më të mirë, dhe jo për një të ardhme të mbuluar nga pluhuri toksik i shkretëtirave arabe. Ky pluhur toksik e ka helmatisur thellësinë e qenies tonë si komb, duke na ka lënë vendnumëro prej 6 shekujsh, siç ka mbetur vendnumëro çdo vend tjetër që ka kaluar një stuhi të tillë historike.

Si pasojë e sundimit osmano-islamik, sot trojet shqiptare nuk janë vetëm të prapambetura, por janë të ndara edhe fizikisht prej më shumë se një shekulli. Dhe jo vetëm të ndara fizikisht  por edhe shpirtërisht. Nuk mund të ketë harmoni shpirti i një kombi kur një pjesë e këtij shpirti vlon nga dëshira për t’iu bashkuar botës së qytetëruar ndërsa një pjesë tjetër zhgërryhet në nostalgjinë osmano-islamike që është armiku kryesor i botës së qytetëruar dhe zhvillimit psikologjik e shpirtëror të njeriut. Në gjendjen ku ndodhet sot populli shqiptar, çfarë kuptimi ka të festosh festën e pavarësisë kur një pjesë e konsiderueshme e kombit nuk e ka fituar akoma lirinë? Ç’kuptim ka të festosh festën e flamurit kur ngado që të hedhësh sytë, simbolet e skllavërisë osmano-islamike janë të dukshme, dhe shpesh ndihesh sikur nuk je në tokë shqiptare por në ndonjë shkretëtirë të humbur, ku çuditërisht njerëzit flasin shqip? Çfarë kuptimi ka të llomotisësh pambarimisht në media për “tolerancën” e mrekullueshme fetare, kur nga ana tjetër ndërtohen ilegalisht me qindra xhami dhe qendra islamike në zona me popullësi jomyslimane? Ku ekziston kjo “tolerancë shembullore” midis komuniteteve fetare, kur fuqia e ulërimës arabisht nëpër minaret e xhamive rritet qëllimisht për t’u dëgjuar sa më larg që të jetë e mundur? Ku ekziston kjo “tolerancë” kur çdo ditë botohen libra e artikuj që sulmojnë e hedhin baltë mbi çdo figurë tonë kombëtare? Ç’domethënie ka kjo e ashtuquajtur “tolerancë” kur kryetari shqipfolës i bashkësisë islame të Kosovës, i thur lavde publikisht kasapëve që kanë bërë masakrat më të tmerrshme ndaj popullit shqiptar, vetëm sepse këto kriminelë dhe vrasës kanë qenë myslimanë? A mund të na thoni dot se cili mund të jetë toleruesi dhe cili jo-toleruesi në këtë “oqean të mirëkuptimit” ndërfetar? Apo mos vallë jemi një komb “i përmbytur” kaq shumë nga “oqeani i mirëkuptimit ndërfetar” saqë këto “gjëra” tepër të “vogla” e të “parëndësishme’ nuk na krijojnë shqetësim? Janë pyetje që secili nga ne duhet t’ia bëjë vetes me gjakftohtësi, duke u treguar të paktën i sinqertë me veten e tij.

 

4. “Logjika e shëndoshë” e intelektualëve islamikë shqiptarë

 

Përpara disa vitesh, një publicist islamik shqiptar shkruante se “është e vërtetë që shqiptarët kanë vuajtur shumë gjatë 250-300 viteve të para të pushtimit osmano-islamik, por pastaj me “pranimin gradual të ideologjisë islamike dhe turqizimin e popullsisë, gjendja e tyre filloi të përmirësohej.” Po, pas 300 vitesh terror, dhunime, masakra e dëbime, gjendja e shqiptarëve nën sundimin osmano-islamik filloi të “përmirësohej.” Tashmë shumë prej shqiptarëve të mjerë, nga viktima, nga të masakruar e të vrarë, filluan të shndërrohen në turq, duke asimiluar gradualisht tiparet me negative të një pushtuesi mizor. “Sa më shumë shkombëtarizoheshin shqiptarët, aq më shumë përmirësohej gjendja e tyre si popull,” deklarojnë të gëzuar intelektualët islamikë shqiptarë dhe shqipfolës. Madje një nga këta  të ashtuquajtur intelektualë, dhe pikërisht islamiku Abdi Baleta arrin deri aty sa të thotë se “duhet t’i falënderojmë osmanët që për të mirën e shqiptarëve kanë bërë atë që duhej bërë.” Sipas Baletës “procesi i islamizimit dhe shkombëtarizimit të shqiptarëve ka qenë një proces fatlum për ta, sepse u bë për të mirën e tyre.” Baleta e pranon se turqit i kanë masakruar pa mëshirë shqiptarët, të cilët nuk e kuptonin se osmanët po i vrisnin dhe shfarosnin për të mirën e tyre. Kjo është “logjika e shëndoshë” e intelektualëve islamikë shqiptarë.  Sipas grupit të “intelektualëve” islamikë si Abdi Baleta, Hysamedin Feraj, Muhamet Pirraku, Faik Miftari, e shumë të tjerë, pushtimi osmano-islamik i shpëtoi shqiptarët nga asimilimi serbo-grek. Këta fundamentalistë islamikë këmbëngulin se gjithë këto masakra, përdhunime, dëbime, tortura, grabitje, ndalimi i gjuhës, bëheshin për t’i mbrojtur shqiptarët nga asimilimi serbo-grek, pra bëheshin për të mbrojtur identitetin e tyre. Sipas këtyre “intelektualëve” islamikë, turqit deshën t’i zhduknin shqiptarët për të mirën e tyre, deshën t’i zhduknin që të mos t’i linin të asimiloheshin nga grekët dhe serbët. Duket “qartë” se osmano-islamikët vetëm për të mirën tonë mendonin!

Bombardimi pothuajse i përditshëm i shoqërisë shqiptare me marrëzira të tilla islamike, dhe paraqitja e shpeshtë e këtyre rasteve klinike në median shqiptare, e bën të domosdoshëm krijimin një institucioni që të merret me mbrojtjen e “konsumatorit” nga ky helm i përditshëm që vjellin këto fundamentalistë islamikë. Shqiptarët duhet t’i qëndrojnë sa më larg këtij helmi mediatik ashtu siç u qëndrojnë larg ushqimeve që tashmë e kanë tejkaluar prej kohësh datën e skadencës. Shqiptarët e kanë sot më të nevojshme se kurrë të rifreskojnë kujtesën e tyre historike, për të kuptuar se cila është rruga që duhet të ndjekin. Nuk mund të bëhesh pjesë e botës së qytetëruar duke mbajtur veshur rrobën e anti-qytetërimit. Për t’u bërë pjesë e botës së lirë e të zhvilluar, populli shqiptar duhet domosdoshmërisht që të flakë rrobën e kalbur të trashëgimisë së dhunshme osmano-islamike që e mban veshur prej 6 shekujsh. Dhe kjo rrobë e kalbur anti-kombëtare nuk flaket dot duke valëvitur flamujt kombëtarë e duke festuar përvjetorët e “pavarësisë.” Ajo flaket vetëm me rizgjimin e ndërgjegjes kombëtare, e cila fle “e strukur” prej shumë shekujsh nën zhgunin e rëndë të fatalizmit osmano-islamik.

----------------------------------------

 

KU ASHT’ GJERGJI I KASTRIOTIT?

- Ose, SKENDERBEU NË LUFTËN E KOSOVËS-

Nga Pal Neçaj, Nju Jork

Gjith'atë vit në Amerikë,
S'më zuri gjumi, pata mërzi,
Një lajm na vinte si zog i bardhë,
Dhe lajmi tjetër, korb i zi.

Një ditë atje u hap një fjalë,
Nuk ishte fjalë, por ishte gjamë,
Thanë, Skenderbeu është zhdukur,
Nga sheshi i madh në Tiranë!

Ç'të gjeti kështu, moj Shqipëri,
Ç’farë ditë e zezë të paska ardhë,
Kush ka guxuar me ta prekë ty,
Heroin tonë kombëtar?

Se me atë emër ne u rritëm,
kur na përkundi nana në djep,
Me Skenderbeun, frymën e shpirtin,
I mbajtëm gjallë tash 500 vjet.

Heroi ynë i theu sulltanët,
Mbrojti Europën e tundi dheun,
Cili bastard paska guxue
Me na prekë ne Skenderbeun?

Po s'vonoi shumë, u hap fjalë tjetër,
Se Skenderbeun kush s'e ka prekë,
Hypur në kalë, me shpatë në dorë,
Ai prej Tirane ka ikur vetë.

Mbi Arbëri, tuj fluturue,
Thanë, e kanë pa, natën vonë,
Në luftë të re ai ka shkue,
Me u pri burrave në Kosovë.

Për herë të parë kur në Kosovë shkova,
E putha tokën e në gjunj rashë,
Mu mbushen sytë me lot fëmije
Kur Skenderbeun n'Prishtinë e pashë.

Në shkup kur shkova ishte dimër,
Bjeshkët e Sharrit lëshonin flokë bore,
Dhe njëzet vjeç, vetja m'u duk,
Kur e pash' Gjergjin në përmendore.

Shko, biri im, ai me tha,
Se mua, këtu, më keni prore,
Këtu më gjeni natë e ditë,
Kah flitet gjuha arbërore.
           ./.
Nga libri me poezi: ”Ëndërren e lashë atje”

SHQIPTARËVE NUK MUND T'UA BËJË ASKUSH SHQIPËRINË ETNIKE

Nga Ilir HYSA

Këto kohët e fundit Profesori David Phillips nga Columbia University këtu në Nju Jork ka ndërmarrë një nismë të quajtur "Albanian Neighborhood" e cila është komentuar edhe në mediat e Tiranës. Ajo që të bie në sy është fakti se, ndonëse nisma e Profesorit Phillips duhet përshëndetur, ajo në shumë raste është keqkuptuar si një projekt për një Shqipëri Etnike nëpërmjet ndryshimit të kufijve. As Profesori Phillips dhe as Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare në Uashington që mbështet këtë projekt nuk mund të ndryshojnë kufijtë në Ballkan. Sigurisht, ata mund të luajnë një rol të rëndësishëm në aspektin e evidentimit të nevojës për një Shqipëri Natyrale si faktor stabiliteti që çështja shqiptare të zërë një vend të rëndësishëm në axhendën e kancelarive perëndimore. Për më tepër, implementimi i këtij projekti duket se ka të bëjë më shumë me përgatitjen tonë, sesa me ndërgjegjësimin e aleatëve tanë ndërkombëtarë.

Pra, në thelb projekti konsiston në integrimin e shqiptarëve në Ballkan, një ide kjo jo e re. Vetë ideja e antarësimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Europian synon egzaktësisht realizimin e këtij integrimi, i cili do të shmangte kokëçarjet që do ti krijoheshin Europës nga zgjidhja alternative -- ndryshimi i kufinjve për formimin e Shqipërisë Etnike.

Le të kthehemi tek përgatitja jonë. A jemi ne gati të integrohemi? Edhe pse në biseda me njëri-tjetrin ne të hidhemi në grykë kur bëhet fjala për Shqipëri Etnike, e vërteta e hidhur është se ne nuk jemi gati për t’u integruar dhe këtë e ka kuptuar mirë Profesori Phillips. Përveç egzistencës së një klase politike të papërgjegjshme dhe në shumë raste të inkriminuar, ne kemi një shoqëri civile të dobët dhe në pjesën më të madhe një system të medias të mekatuar nga servilizmi dhe mungesa e objektivitetit. A kemi bërë ne përparime në dy dekadat e fundit për t’u bërë një shoqëri me e edukuar dhe e përgjegjshme? Sigurisht. Megjithatë, edhe sot pas dy dekadash rrumpallë, dhe që shumë e quajnë tranzicion, ne jemi ende skllevër të ideve të parafabrikuara se një mrekulli (e tipit të Çekut të Bardhë) na shpëton ne dhe asgjë tjetër. Ku qëndron e keqja këtu? Thjesht në faktin se ne nuk e shohim veten si ata që përcaktojmë fatin tonë por ende besojmë ne zgjidhje të tipit "deus-ex-machina" që shumëkush kishte menduar se u venitën me perëndimin e një rryme të tërë artistike dhe letrare. Moralisht, si shoqëri ne jemi të zhytur në mëkatin që shoqëron mungesën e vërtetësisë dhe na mungon kurajoja të ndahemi nga e kaluara kriminale e regjimit komunist për të mundësuar pajtimin.

Për rolin destruktiv të politikës dhe insitucionet tejet të dobëta e tërësisht të varura nuk po flasim këtu pasi ato njihen mirë tashmë. Mediat tona herë vuajnë nga servilizmi dhe herë nga përcjellja e lajmit me deformime për mungesë profesionalizmi apo shejtanllëku. Në fakt, në shumicën e rasteve motivi i deformimit mbetet i paqartë. Për shembull, versioni online i gazetës Tema i datës 21 Qershor, 2012 botoi një shkrim në lidhje me këtë nismë të titulluar "Nismë e Universitetit Columbia për bashkimin e shqiptarëve". Përveç faktit që shkrimi i referohet nismës në gjuhën angleze si "Initiative Albanian Neighborhood" ndërkohë qe nisma titullohet Albanian Neighborhood Initiative, që në titull lexuesi keqinformohet dhe kjo reflektohet në komentet që vijojnë. Ja disa prej tyre:

"E pa besueshme! Ku jane palo-atdhetaret shqipetare?
Zoti te dhente shendet dhe mbaresi!"

"Hallall , Zoti te ndihmofte ty dhe familjen tuaj zoteri. Mos pafsh keq kurre ne kete bote por veçse te mira dhe me bollek bile. Ka ardhur koha qe gjerat te shkojne ne vend te tyre . Koha punon per Shiptaret , koha punon per Shqiperine Natyrale."

Ka edhe nga ata qe nuk pajtohen me teknikalitetet e iniciatives:

"Folesi kryesor eshte Sali Berisha? Po pse jo te kishin vene dhe familjaret e Milloshevicit apo presidentin e Serbise Nikolic?"

Pra, kjo tregon katërcipërisht se ne nuk jemi gati të integrohemi, pa përmendur bashkimin e trojeve. Ndërkohë që iniciativa e Profesorit Phillips duhet mirëpritur, rezultatet e saj dhe çdo nisme tjetër do të varen në pjesën më të madhe nga fakti nëse ne e duam integrimin dhe bashkimin dhe do të punojmë për të dhe jo duke i mbajtur sytë nga qielli. Ne shqiptarët do të integrohemi vetëm duke u fuqizuar ekonomikisht dhe politikisht si dhe duke ruajtur dhe kultivuar vlerat tona kombëtare. Në këtë prizëm, edhe pse në dukje jo sensacional, lajmi i sotëm së shalqinjtë nga Shqipëria kanë mbushur tregun serb është më i rëndësishëm se sa një konferencë e mbajtur në Tiranë për integrimin. Kur të gjithë ne, klasa politike, mediat, shoqnria civile dhe gjithë aktorët e tjerë në hapësirën shqiptare ta kuptojnë këtë, atëhere integrimi dhe bashkimi do të jenë mes nesh.

------------------------------

 

MARTIRËT E GJUHËS DHE SHKOLLËS SHQIPE:

PETRO NINI LUARASI

 

Nga Ramadan Emini

 

“Edhe Krishti ne na thënte Unë jam grek, eni pas meje, Do t’i themi pa mblidh mente, Se shqiptari s’vjen pas teje…” (Petro Nini Luarasi)

 

Petro Nini Luarasi u ind më 22 prill të vitit 1865në Luaras të Kolonjës dhe vdiq më 17 gusht të vitit 1911. Ishte i biri i Nini Petro Kostallarit, veprimtar i Rilindjes Kombëtare, publicist e pedagog, Mësues i Popullit. Lindi në Luaras të Kolonjës në një familje muratori. Ishte nxënës në shkollën e Qestoratit drejtuar nga Koto Hoxhi.

Punoi si mësues në fshatrat e Kolonjës, ku u mësonte fëmijëve fshehurazi gjuhën shqipe dhe përgatiti një grup shokësh si mësues. Më 1882 hapi Shkollën e Parë Shqipe në fshatin Bezhan të Kolonjës, kurse më 1887 hapi shkollën shqipe në Ersekë dhe pak më vonë (1892-1893) shkollat shqipe në krahinën e Kolonjës e të Vakëfeve, punoi si drejtor dhe mësues i Mësonjëtores së parë shqipe të Korçës dhe më vonë i shkollës së Negovanit (1909-1911). Në emigracion, në Amerikë (1904-1908) mori pjesë gjallërisht në lëvizjen kombëtare, ishte nismëtar i shoqërive patriotike "Mall i mëmëdheut" dhe "Pellazgu", i krijimit të komiteteve të fshehta për lirinë e Shqipërisë. Ishte delegat në Kongresin e Manastirit (1908). Për veprimtarinë patriotike, arsimore e shoqërore u përndoq nga xhonturqit dhe Patrikana e Stambollit.

Vdiq i helmuar prej tyre në Ersekë, më 17 gusht 1911. Bashkëpunoi në organet "Bashkimi i kombit" (Manastir 1909-1910), ku qe dhe redaktor, në "Drita" (Sofje, 1907-1908), në "Kombi" (Boston, 1908), në "Liria" (Selanik, 1909-1910) ku botoi shkrime publicistike, pedagogjike dhe poezi. Në veprën politike "(Mallkimi i shkronjave shqipe dhe çpërfolja e shqiptarit") (Manastir, 1911) mbrojti të drejtën e popullit shqiptar për kulturën e vet kombëtare. Propagandoi një nga idetë qendrore të Rilindjes: Bashkimin në luftë për lirinë e Shqipërisë pavarësisht nga besimi fetar.

 

(Zgjodhi për ribotim, Alban Voka)

-------------------------------------------

 

 

PROF. DR. ZEF  MIRDITA

UDHËRRËFYES  I  SË  VERTETES  SË  POPULLIT  SHQIPTAR

 

Në 100 vjetorin e Pavarsisë…

 

Nga Fritz RADOVANI

 

Sikur bota e qytetnueme të kishte një Profesor Doktor të tillë si Shqiptarin Zef Mirdita, sot do të krenohej Suedia se kujt i ka dhanë Çmimin Nobel, dhe jo shteti që do ta kishte në gjiun e vet këte intelektual të pakrahasueshem, që ka lé dhe asht bir’i Nderuem i Popullit Shqiptar.

Ka shumë prej atyne që ia kanë ndigjue zanin, ka edhe nga ata që e njohin mirë, por ma shumë ka nga “ata” që nuk dishrojnë me e dijtë kush asht ky Burrë, që në këte 100 vjetor të Pavarsisë sonë nga turqit, i ka kushtue 30 vjet të jetes një libri me titull “Krishtenizmi ndër Shqiptarë”, liber të cilin në vitin 2004 ma ka dhurue Don Ndue Ballabani, me rasen e ardhjes së Tij këtu në Melbourne. Dhuruesi e dinte me siguri vleren e librit, se ishte nder ata që ka ba me u botue libri. Unë nuk dijshe gati asgja per vleren e tij, mbasi Prof. Zefin e kishe ndigjue vetem dy herë tue folë në Shkoder, po per me e kuptue mue me mungonte kryesorja: Kultura! I pari që më ka tregue Emnin e Tij asht kenë Imz. Zef Gashi, atëherë në Shkoder e sot Ipeshkev i Tivarit.

Mbrenda një libri me 441 faqe Autori ka paraqitë para lexuesit Shqiptar historinë e ma shumë se 2000 vjetëve të Epokës mbas Krishtit të Shqipnisë dhe Paraardhësëve të saj. Nuk do të hyj në shpjegimet historike dhe as në rrugen e reçensioneve të librit, mbasi një liber si Ky, kam besimin se duhet të jetë tashma në të gjitha shtëpijat e atyne që thonë se jemi Shqiptarë. Libri asht botue tash 14 vjetë, pra në pragun e Mijëvjeçarit të tretë, dhe asht mjaft i perhapun...

Per këte artikull më kanë dhanë shtysen dy fakte: Në kopertinë Autori i nderuem ka vue vetem Emnin Zef Mirdita dhe asnjë titull. Shtysa tjeter asht se Parathanja e librit, e hartueme nga vetë Autori, paraqet modestinë e Tij qytetare. Atëherë, për cilen arsye ndodhë kështu?

Sepse qellimi i madh i Autorit asht me ua mësue Vëllazenëve Shqiptarë “Historinë e vet” tue u bazue në parimin shpirtnor dhe edukativ Atdhetar, të mbështetun në porosinë e Papës Leoni XIII, dhanë me daten 18 Korrik 1882, plot 130 para: “Ligji i Parë i historisë është, që mos të guxohet të thuhet diçka e rrejshme, pastaj mos të guxohet të heshtet e vërteta” (fq. 46).

Ky parim mbi të cilin asht shkrue çdo shkronjë e këtij libri asht shkaku që Autori mbetet i përjetshëm për punen dhe mundimin e Tij që ka ba në të miren jo vetem të historisë, por edhe në zberthimin e enigmave që na duhen me i njohë ata fakte, që lehen mbas dore (kjoftë me dashje nga fanatikët, ose padashje nga paditunia), por edhe në kerkimin e rrugës që kemi perpara.

Tue u nisë nga Titulli i librit “Krishtenizmi ndër Shqiptarë”, ndoshta, ka nga ata që me të marrun në dorë kujtojnë se libri asht histori e një besimi, që në disa rasa dhe per disa edhe nuk paraqet “interes”, po kur të fillojnë me lexue dhe të mos munden me vazhdue pa u rikthye me lexue prap rreshtin që kaloi, atëherë kanë me kuptue se Libri asht krejt tjeter gja.

Libri asht esenca e së vertetes historike të Popullit Shqiptar, që tue u ndodhë gjithmonë në “gojen e ujkut” vazhdon me kenë edhe sot i pagelltitun... e kjo nuk asht e shkrueme vetem në mbështetje të një fakti apo rastësije, po asht rruga e pafund e Martirizimit të Shqiptarëve, por me një korajo e guxim që e karakterizon Até pergjatë shekujve!

Mbrenda librit asht historia e lavdishme dhe ajo e palavdishme e jona. Aty asht realiteti dhe irealija e fakteve, që e bajnë edhe ma të besueshem realitetin tonë, mbasi Autori nuk i mbulon ata fakte që ma vonë u banë shkak që Shqiptarët me u largue dhe me qendrue me dashje larg e sa ma larg qytetnimit Europjan, per të cilin edhe ka sakrifikue, po ka derdhë edhe gjak.

Po ndonjë të “mbetë” a ka libri, mund të pyesin “dikush”?

– Po ka dy të mbeta, se asht i shkruem nga një Shqiptar i Dardanisë me emnin Zef...dhe, se libri duhej t’ ishte sot i perkthyem nder kater gjuhë kryesore të gadishullit ballkanik e të fqinjëve tanë: Serbisht, greqisht, turqisht dhe italisht...që ata të mësojnë të gjithë të vërteten e Popullit Shqiptar, për të cilin bajnë sikur nuk e dijnë, ose edhe ma keq!!..

Nuk shënova gjuhen angleze, mbasi “ata” ma shumë po merren me kater gjuhët e siperme, sesa me të verteten e Historisë Heroike të kenjes së sotme të Popullit Shqiptar!

Vlera e madhe e librit qendron edhe mbi një fakt tjeter, që rinia shqiptare, e ndikueme ku s’shkon nga ideologjia komuniste e fanatike, ka të vështirë me kuptue këte thanje të Prof. Zefit:

“Shqiptarët me Skenderbeun në krye, luftuan kunder pushtuesëve osmanë. Kjo luftë kishte karakter mbrojtës, çlirimtar dhe asnjëherë fetar, siç duan ta interpretojnë disa. Kjo luftë padyshim ka qenë dhe mbetet thelbi i nacionalizmit Shqiptar...Besimi musliman ishte një faktor kryesorë që bëri të mundur të ruhej ndërgjegja kombëtare nder Shqiptarët e mbetur jashta kufijve...” (fq. 401).

Kjo thanje e Prof. Zefit asht mirë të lexohet dhe të mbahet mend nga shumë “prof.dr. e akademikë” që sot nuk e kanë as guximin, as burrninë dhe as kulturen per me thanë edhe këte që asht e shkrueme në rreshtat e fundit të librit fq. 404:

“Në rast se ekziston sot një territor i pavarur, i njohur nga bota me emrin Shqipëri, një meritë e madhe për këte i takon Kishës Katolike Shqiptare dhe Klerit të Saj. Këte konstatim e dëshmojnë faktet historike të cilat për atë që është vullnetmirë dhe qellimmirë janë të pakontestueshme.”

Në këte 100 vjetor të Pavarsisë Kombtare nga turqit, Shqiptarit të Dardanisë së Lirë,

Prof. Dr. Zef Mirditës i uroj nga zemra nderimin e Tij me Çmimin Nobel!

 

Melbourne,  Korrik 2012.

 

Faik Krasniqi: Asgjë nuk na pengon që të bashkohemi!

 

Unë kam besuar dhe besoj se ne shqiptarët jemi kombi i vetëm Ballkanik që vuajmë, prej sa kemi jetën problemin nacional. Dmth kombi shqiptar, në këto 100 vjet, ka përjetuar ndarjen, copëtimin dhe dhunimin prej kombeve (sllave) kufitare. Ky është një fakt që e di mirë Evropa dhe e gjithë bota. Kemi dy shtete sovrane shqiptare që kufizohen në katër anë prej bashkëkombasve të vetë … “shtetas” me dhunë në shtetet (sllave) përfituese të trojeve shqiptare. Ky, sipas meje, është tërë thelbi i kërkesës së ligjshme të cilitdo shqiptar të thjeshtë dhe ca më shumë i cilitdo politikan, që guxon e del para një foltoreje të çdo rangu. Ndaj gati gjysmës së shqiptarëve në këtë fillim shekulli u bë kasphana më e madhe faqe e tërë Evropës dhe botës. Nacionalfashizmizmi ekstrem serb dhe e gjithë ortodoksia në krah të tij na ka dhënë një argument, shans të papërsëritshëm, për të folë me zë në kupë të qiellit, pa pasur asnjë frikë se mos po shkasim në nacionalizëm. Jemi tërësisht në të drejtën tonë, për t`i kërkuar çdo organizmi vendimarrës botëror, hakun që na takon. Një shtet ku të kufizohemi me të tjerë dhe jo me vetvehten. Kurse për një qeverisës, për një President e Kryeministër shqiptar ky problem, ky hall kaq i madh dhe i pazgjidhur për kombin, kërkonte me kohë një Strategji kombëtare, një Genplan Kombëtar … për Një Komb Shqiptar…nën një shtet Shqiptar. Brenda kësaj kërkese, para së drejtës dhe para Zotit, nuk ka asnjë lloj nacionalizmi. Mirëpo duhet t’i ndajmë disa gjëra. Në të drejta, të mundshmet dhe …të realizueshmet, si probleme që u takojnë elitave… Akademisë, të cilat duhet të kishin dhe duhet të zbërthejnë Gen Planin Kombëtar, në plane dhe udhëzues politikash veprimi e zbatimi. Këto diskutohen me partnerët dhe me cilindo që dëshiron të jetë realist për paqen dhe fqinjësinë në Ballkan dhe në Evropë. Qetësimi nuk mund të jetë parakusht për sakrifikim të kombit shqiptar. Ndaj krahas 12 kushteve, shqiptarët duhet t’i vënë Evropës vetëm një kusht: Problemin nacional të pazgjidhur …të barabartë me atë të kombit gjerman…Situatat na e dhanë këtë rast. Por ky rast na ka ”ikur” (por ka ende shpresë) prej dore, nga kjo klasë politike e papërgjegjshme dhe tradhtare. Për mua problemi nacional as nuk është shtruar përsëmbari, por po veprojnë hapur në dëm të tij… strukturat në shërbim të strategjive nacionaliste të fqinjëve sllavë……Asgjë nuk na pengon që të bashkohemi përveç mendjeve të ngushta të politikanëve shqiptarë. Në fakt, edhe presioni i ndërkombëtarëve është më tepër mit sesa një presion real. Ja u bashkuam nesër nën një federatë (shtet) shqiptar, çka do të bëhet? Asgjë. Aq sa u bë kur u bashkuan dy Gjermanitë, për të cilat Thaçeri dhe Miterrandi s’kishin lënë kërcënim pa bërë dhe kishin thënë që nuk ka asnjë mënyrë që të ndodhë. Ja që ndodhi, dhe ata që bënin kërcënime nuk bënë asgjë, sepse nuk ishte diçka që do të bënte hatanë. E njëjta gjë do të ndodhë edhe nëse bashkohet Shqipëria me pjesën tjetër që iu nda e që sot e quajnë Kosovë. Bashkimi fillestar mund të jetë federatë, që të mos duket si bashkim i plotë e të ”kënaqë” ata që janë kundër bashkimit. Edhe po të futemi në BE, prapë kufijtë kanë vlerë administrative dhe shpërndarje fondesh e taksash. Përndryshe Flandra dhe Katalonia nuk do kërkonin me kaq ngulm pavarësinë brenda BE-së. Siç e thashë, pengesë për bashkimin janë trutë e politikanëve tanë, që si Hamzai dhe Esat Pashë Toptani, preferojnë më mirë të jenë rehat në sanxhaqet e veta sesa të lënë pushtetin e tyre mediokër për të mirën e kombit.

(Autori është publicist nga Prishtina dhe anëtar i Kryesisë dhe Këshillit Kombëtar të ”ALEANCA KUQ E ZI”) 

Shqiptarëve u duhet një strategji unike nacionale

Nga Edita Kuçi-Ukaj

 

Shekulli XXI, shqiptarët i zgjoi me përplot probleme, të cilave nuk ju shihet fundi. Përkundër faktit, se shumica e çështjeve politike, janë zgjedhur, kombi vazhdon të ketë probleme të shumta dhe shumica të karakterit të brendshëm. Shqipëria u lirua nga diktatura e egër, ndërsa Kosova fitoi pavarësinë, ashtu sikurse edhe shqiptarët nëpër hapësira tjera, fituan lirinë, mirëpo shqiptarët ende mbeten me probleme të shumta dhe çështje të pazgjidhura. Tani ballafaqohemi me të këqija, që nuk janë jashtë nesh, por që janë brenda nesh dhe në ne. Me korrupsion të përmasave dramatike, me demokraci të brishtë, me klane dhe politikë të ndërtuar mbi interesa sekondare, klanore dhe personale, me ide të paqarta për orientimin e kombit dhe me institucione jofunksionale si dhe me një elitë të nëpërkëmbur e pa dinjitet. Këto janë një pjesë e madhe e problemeve, por jo krejt problemet. Shqiptarët kanë filluar të humbin besimin në të ardhmen. Andaj, po i nënshtrohen një politike të verbër, që për shumë vite i mban në agoni.

Një determinues i padiskutueshëm, që po pengon zhvillimin tonë pozitiv, mbetet tash e sa kohë, mos aftësia për të qenë unikë në projektet nacionale, drejt realizimit të aspiratave për prosperitet. Së këndejmi, po paraqiten edhe sot e gjithë ditën ndasi, po dalin sfida brenda vetë kombit, dhe çka është më e keqja, më shumë po merremi me njëri-tjetrin, se sa me të ardhmen. Në këtë mënyrë, nuk po arrijmë të ndërtojmë raporte të fuqishme politike, kulturore, me kombet e mëdha, mirpo po bëhemi vasal të gjithfarë ideve që na vijnë në forma të ndryshme. Për fat të keq, as sot, ende nuk zhvillohet një debat publik nga opinioni i gjerë, për ta gjetur shkakun, për të kërkuar alternativa, për të shtuar dilema, për t´i analizuar të gjitha trendët, pa kurrfarë emocionesh, pa kurrfarë paragjykimesh, por me qasje realiste dhe me analiza të mençura. Shqiptarët, në tërësi, që nga e kaluara e largët, u janë ekspozuar sundimeve të huaja, të cilat, për arsye të njohura, kanë rezultuar me prurje të modeleve të ndryshme kulturore, që si të këtilla kanë shënjuar deformime të shumta brenda etnisë, fenomene këto që na kanë përcjellë dhe na përcjellin edhe sot e gjithë ditën në rrugën e konsolidimit nacional. Si pasojë e gjithë kësaj, ne sot kemi shumë divergjenca shumë të fuqishme që na pengojnë të jemi unikë në proklamimet tona për të ardhmen, nuk na lejojnë të hartojmë njëherë e përgjithmonë idealin shqiptar. Së këndejmi, mund të vërehet se edhe vetë ideja e nacionit nuk është kuptuar dhe nuk kuptohet esencialisht. Patriotizmi, ka më shumë përgjegjësi se sa dashuri folklorike, nëpër retorika kafenesh e odash. Kështu, edhe koncepti i nacionales, po ta analizojmë racionalist, është redaktuar dhe tkurrur brenda një qarku shumë të vogël, pa qenë vetëdije kombëtare. Për këtë, dashamirët e pasionuar të idesë nacionale, gjatë historisë kanë apeluar për bashkim, duke kërkuar të flakën dallimet. Shumica e lëvizjeve, qoftë politike, qoftë kulturore, qoftë ushtarake për liri e prosperitet, janë bllokuar në gjysmë të rrugës. Për pasoja të gjithë kësaj, shqiptarët në shek. XXI hyjnë më përplot kontekste të natyrave jo vetëm politike, por të natyrave identitare dhe kulturore. Një problem që e rëndon çështjen shqiptare edhe sot e tutje mbetet psikologjik. Ka humbur besimi. Idealet tona janë humbur dhe zëvendësuar me interesa dhe egoizëm. Madje është edhe për keqardhje që asnjë debat nuk shtrohet në mënyrë racionale, duke iu qasur problemit në zanafillë, për të ardhur tek ato që na rëndojnë sot, në mënyrë që të hapim premise për të ardhmen. Por se vazhdon të na përcjell logjika e shtrembër, se e keqja nuk është aspak e në ne dhe e jona, nuk është kurrë pjesë e mendësisë sonë, por gjithmonë e adresuar të te tjerët, madje të shumtën e herëve duke justifikuar me “armiq”, ne e kemi vështirë të ecim drejt dhe me vetëdije nga e ardhmja. Në këtë mënyrë, të krijohet përshtypja se e gjithë bota qenka kundër nesh, gjë kjo që nuk përkon aspak me interesimin e bashkësisë ndërkombëtare për ne. Duhet, prandaj, të hapemi si shoqëri, opinioni ynë politik, kulturor, ai i mediave duhet të jetë vetëkritik më shumë se kritik ndaj tjerëve. Më duket se Qeveria e Kosovës, asnjëherë nuk ka menduar dhe pak ose aspak nuk ka bërë për qytetarin e rëndomtë. Si duket, asnjëherë nëpër histori nuk kemi menduar esencialisht për problemet nacionale, asnjëherë nuk kemi pasur projekt unik në kërkesat dhe aspiratat nacionale. Absurdi bëhet edhe më i pakuptimtë, ngase qarqet e “intelektualëve” tanë janë përplot me ngarkesa, ata e kanë gojën e retorikën përplot patriotizëm, të bëra më tepër për nam se sa për dashuri ndaj atdheut. Ai që e do atdheun, e dëshiron avancimin e tij, e jo shkatërrimin. E si zë fill ideja nacionale te ne? Jo nëpër kabinete, institute, në akademi, por nëpër kafene. Prandaj, edhe ideja nacionale, patriotizmi i kafeneve mbetet brenda këtyre kornizave. Tek ne, më shumë zhvillohet “luftë” ndaj njëri-tjetrit, se sa kreativitet për ti shpejtuar proceset përpara. Dhe sa herë që të gjendemi në situatë të palakueshme, fajin ua adresojmë tjerëve, në këtë rast, ndërkombëtarëve. Tani që fatin e kemi në duar tona, ku vallë do ti adresojmë fajet? Mos vallë, do të ndodhë atëherë tension i përmasave të mëdha nder shqiptare.

Prandaj, idetë nacionale duhet të jenë të shëndoshë, të artikuluar qartë, me konsensus të përgjithshëm nacional, nga dashamirët e  mendjet e ndritura të atdheut, të bëra dhe zhvilluara nëpër kabinete, institucione, e jo dokrra rrugaçesh. Është koha, të arrijmë konsensus kombëtar  në çështjet kruciale, jetike nacionale, ku nuk duhet të kemi mospajtime, të kemi ndasi dhe përçarje. Koncepti nacional, duhet të jetë i zhvilluar në premisa të artikuluara, që ndërlidhin  kujtesën historike, me gjendjen e tashme politike. Vetëm në ketë mënyrë, kombi ynë do të avancohet dhe do të ec krahas kombeve të zhvilluara të familjes së madhe evropiane, pjesë e së cilës kemi qenë qe dy mijë vjet.

 

 

BALI BAJRAM NOKSHIQI  NË DËRGATËN E PAVARËSISË KOMBËTARE SHQIPTARE
Nga Ramiz LUSHAJ
 
Luftëtar në Luftën e Nokshiqit (1879-1880), luftë që i paraprini Pavarësisë së Shqipërisë.

Pjesmarrës në “Dërgatën e Pavarësisë” nga Kosova për në Vlorë më 1912.

Veprimtar i çetave për lirinë e pavarësinë e Plavë-Gucisë (1912-1941).

Komandant kufini i nënprefekturës së Plavës (1941-1944).

Vritet në luftë me malazezët në Shekullar në mbrojtje të kufinit shqiptar më 6 gusht 1944 duke prirë ballas me Flamur Kombtar Shqiptar në dorë.

Bali Bajram Nokshiqi u lind në vitin 1860 në kullën e martirit të kombit, Bajram Hysi (Hyseni) – një nga katër djemtë e tij (Muja, Balia, Brahimi, Halili) në vllazninë zamadhe Mekuli në Nokshiqin legjendar në kazanë luftarake të Gucisë, që asokohe së bashku me kazanë e Gjakovës (ku përfshihej edhe Malësia e Gjakovës) bënin pjesë në sanxhakun e Pejës të vilajetit të Kosovës.
I ati i tij, Bajram Hysi (Hysen) Nokshiqi është një nga luftëtarët prijëtar, nën udhëheqjen e Ali Pashë Gucisë, Jakup Ferrit etj.  në betejat e 4 dhjetorit 1879 dhe 6-11 janarit 1880 kundër forcave pushtuese malazeze të udhëhequna nga antishqiptari Mark Milani. “Lufta e Nokshiqit” në historinë moderne shqiptare vlerësohet si “pararendëse” (“parathënia”, “prologu” etj.) i Pavarësisë Kombëtare Shqiptare të 28 nëntorit 1912 në Vlorë. Në këtë luftë Bajram Hysi kreu një akt të lartë luftarak: e prishi urën e Nokshiqit mbi lumin Lim duke iu shkaktuar malazezëve qindra të vdekur e të humbur nga kalimi i lumit, çorientimi i ushtrisë në të dy anët e lumit etj.
Ndaj luftëtarit nokshiqas Bajram Hysi 65 vjeçar u hakmorën malazezët te xhamia e Nokshiqit. Para gjithë popullit e kishin lidhë kambë e duar duke i kërkue të ndrronte fenë: të kthehej në ortodoks malazez. Ai iu kundërthoshte burrnisht: “Jam Shqiptar”! “Feja e Shqiptarit është Shqiptaria” etj.  Kjo i tmerroi malazezët, ndaj skuqin një kryq në zjarr dhe ia vendosin në ballë. Prapë nuk u mposht. E xhveshin sy popullit dhe kryqin e skuqur ia vendosin në anën e djathtë dhe pas qëndresës së pandalun ia vendosin një kryq të tretë në anën e majtë. Nga torturat i pushoi zemra. Aktet e tij heroike hynë në këngët epike të publikuara në botime shqiptare të kahershme: “Çka Nokshiqi që po dridhet / Bajram Hyseni gjallë nuk lidhet / Çka Nokshiqi që gjëmon / Bajram Hyseni po lufton / Bajram Hyseni burrë shqiptar / Ju del shkijeve ballë për ballë / Për me mbrojt’ kufijtë shqiptar /. Motra e Bali Bajram Nokshiqit do të ishte një nga heroinat e “Luftës së Nokshiqit”, e cila iu shpëtoj jetën 100 burrave të pafajshëm, të cilët malazezët i kishin ngujue në kullën e babës së saj dhe i kishin fut zjarrin nga sipër mbulojës duke ua hapë derën. Haxhi Zeka e përgëzoi publikisht duke e shpallë “Heroinë shqiptare të Nokshiqit” dhe komandanti Jakup Ferri si shenjë nderimi për këtë akt heroik në emër të 500 luftëtarëve plavjanë ia dhuroi një nga pushkët e tij me 100 fishekë. Një nga mixhët e Bali Bajram Nokshiqit, i quejtun “Hoxha i Nokshiqit”, Smajl Adem Mekuli (Nokshiqi), me titujt fetar Efëndi e Haxhi, baba i të madhit Esat Mekuli, kishte një bibliotekë nga më të mëdhajat e kohës në trojet etnike shqiptare, librat e të cilëve i kaluan në duar brezat nokshiqas.
Në “Luftën e Nokshiqit”, ku morën pjesë nga të rinjtë deri te pleqtë nokshiqas si Puro Mekuli 95 vjeçar, ishte pjesmarrës edhe Bali Bajram Nokshiqi 20 vjeçar, që në kujtime të përcjella prej tij, në një monografi në proçes botimi, thekson: “ Pas luftës së Nokshiqit nuk kemi mundur t’i numëronim të gjithë malazezët e vrarë, sepse ishin me mijëra edhe kishin mbetur si dujqit në arë...”.
Në vitin 1912 Bali Bajram Nokshiqi me tre vllaznit e tij, të persekutuar e të përndjekun ashpërsisht prej terrorit e genocidit serb e malazez detyrohen të shpërngulën nga Nokshiqi – fis kelmendas, vendlindja e vet, e të nisen drejt Gashit e Krasniqes në Malësi të Gjakovës, ku ngritën ngulime jetese për rreth 30 vjet deri në fillimvitin 1941: fillimisht në Bradozhnicë e mbasandej në Luzhë e në Rrogam e në fund në Llugaj. Ky largim i përkohshëm ndodhi se malazezët për hakmarrje të mijëra të vrarëve e të mbytun në “Luftën e Nokshiqit” (1879-1880), u vërsulën me zjarr e hekur me në krye kriminelin malazez Vashoviq duke djegë çdo gjë mbi tokë në fshatin Nokshiq. E dogjën edhe kullën e Bali Bajram Nokshiqit , e cila nga viti 1880 deri më 1944 u dogj 6 herë nga serbo-malazezët, pasi ishte një vatër e luftërave për liri e pavarësi, për bashkim kombtar shqiptar.
Bali Bajrami Nokshiqi me të vllanë Mujën, kur u hapën fjalë se Flamuri Kombëtar Shqiptar do të ngrihej në Prizren shkuan atje, po në kontakte me atdhetar të atyshëm e të krahinave të tjera mësuan se Flamuri i Pavarësisë do të ngrihej në Vlorë. Bashkë me trima të Kosovës u nisën me “Dërgatën e Pavarësisë”. Në Skrapar dy vllaznit Nokshiqi ndahen papritun e pa e ditë nga njani-tjetri, pasi të dy ishin sëmurë nga ethet e takohen në spital pas dhjetë ditësh. Pas një qëndrimi disa muajsh në Shkodër kthehen në vitin 1913 në Malësinë e Gjakovës, në këtë trevë, pranë familjeve të veta, ku do të krijojnë në vite lidhje miqësie me 75 familje të njohura në Shipshan, Kraniqe, Gash, Bytyç etj.
Bali Bajram Nokshiqi gjatë kohës të qëndrimit në Malësinë e Gjakovës (1912-1941), së bashku me të vllanë, Brahimin, ishte një nga veprimtarët e çetave shqiptare që vepronin për lirinë e Plavë-Gucisë e bashkimin e saj me Shqipërinë e Kosovën, si ato në Ultinën e Limit të Epërm (Nokshiq, Pepaj, Zharnicë etj.) e deri në Guci e Vuthaj dhe ato në Malësi të Gjakovës, në Pejë, në Krujë, në Shkodër etj. duke kryer disa aksione, që serbo-malazezët ua referuan si shqetësim disa kancelarive të Europës.
            Bali Bajram Nokshiqi, nga prilli 1941 deri më 6 gusht 1944 ishte një nga krerët ushtarak e politik më të shquar të nënprefekturës së Plavës, e cila kësokohe nga vendasit u cilësua “Koha e Shqipnisë”. Për katër vite ishte një nga komandantët më të sprovuar të mbrojtjes së kufirit me Malin e Zi aqsa një inspektim i lartë i kufinit nga Tirana, teksa e kontrolluan më 12 korrik 1941 në pikën kufitare në Murinë u shprehën: “Sikur t’i kishim të gjithë komandantët e kufinit si Bali Bajram Nokshiqi”. Në pranverën e vitit 1941 e thirri familjen e vet të madhe në Llugaj të Malësisë së Gjakovës për të shkue në Nokshiq, te kulla e toka e vet, sepse kufijtë ishin vendos si në vitin 1912, ku qëndruan për katër vite në paqe e begati, duke i kontribuar mbrojtjes së krahinës, derisa në vitin 1944 pas ripushtimit malazez të Plavë-Gucisë u rikthyen prapë në Llugaj të rrethit të Tropojës për rreth pesë dekada.
Në kuvendin e prillit 1941, në drejtimin e personaliteteve vendase mbi 80 vjeçar, Çun Mulaj (Vuthaj) dhe Shaban Begu (Plavë), me pjesmarrje edhe të Prekë Calit nga vllaznia kelmendase e Vermoshit, i ftuar edhe kapedan Nika nga Mali i Zi, u vendos në mënyrë plebishitare që Plavë-Gucia të jetë nënprefekturë, të ketë një ushtri civile vullnetare me shtab të mbrojtjes popullore në Plavë; etj. Kuvendi i dha fjalën me rend e vend edhe Bali Bajram Nokshiqit, kulla e të cilit ishte qëndrestare në shekuj aty pranë Velikës, (fshat shqiptar i kthyem ma së shumti me asimilim në malazez ortodoks antishqiptar) etj., ku u betue se do ta mbronte me jetën e vet e të vllaznisë së vet (Mekuli) vijën e kufinit përballë Nokshiqit dhe krejt tokën e Plavë-Gucisë e çdo vend të Novi Pazarit, Shqipërisë, Kosovës e Çamërisë, betim të cilin e përmbushi realisht me gjakun e vet më 6 gusht 1944 në luftë me malazezët e serbët. 
Bali Bajram Nokshiqit bashkë me Imer Maliqin, Xhemë Arifin, Imer Muçën ua kishin dhanë gradën e besimit komandantë brigade vetë paria e kuvendi popullor i krahinës së Plavë-Gucisë. Këto brigada vullnetare me 500 veta efektiv (100 rrinin në gadishmëri me i ndrrue çdo javë luftëtarët e vijës frontale të kufinit) kishin komandant të përgjithshëm Shemso Ferrin i derës së legjendarit Jakup Ferri. Këto brigada i furnizonte populli me bukë e ushqime e ma së shumti Nokshiqi, Pepaj e Zhanica.
Në vitin 1941, nipi i kriminelit Vashoviq, Gjergj Llashiqi, mësynë me e djegë Nokshiqin me gjithçka, me rranjë e degë, po trimat e tij si Bali Bajram Nokshiqi, Imer Maliqi, Bajrush Haziri, Brahim Bajrami, Islam Balia, Çel Mani, Rustem Hajdari e dhjetra të tjerë i dualën zot tokës e kullave të veta duke i kthye me luftë andej nga erdhën çetnikët e Çetinës, që me sulme të tilla provokative të shpeshta dogjën edhe xhaminë e Nokshiqit etj. Mburojë e madhe iu banë trima prijës si Bali Bajram Nokshiqi (Mekuli) me vllazni të vet.
Në kullën e Bali Bajram Nokshiqit për katër vite u ngrit Flamuri Kombëtar Shqiptar disa metra i lartë me u duk prej larg, po ky komandant trim i kufinit, bashkë me tjerët, e ka ngrit Flamurin Kuqezi në Majen e Sekericës, në Majë të Visitorit, në Murinë e në Majën e Mokrave jo vetëm në ditën e Pavarësisë, çdo 28 nëntor, po edhe në raste festash të tjera lokale e kombëtare, çka i tmeronte malazezët nga njana anë e sërbët nga ana tjetër. Në prill të vitit 1941, në Zhanicë, në prani të Shemso Ferrit e të bajraktarit Xhemë Arifi, para Flamurit Kombëtar Shqiptar ku ishin rreshtue brigadat vullnetare edhe Bali Bajram Nokshiqi bani betimin, që e mbajti duke luftue në mbrojtje të kufinit derisa dha jetën më 6 gusht 1944.
Në vitin 1941 malazezët sulmuan me e marrë edhe Plavën, kryeqendrën e krahinës, po paria e vendit e shtabi i mbrotjes popullore lëshuan kushtrimin në Malësinë e Gjakovës (Gash, Shipshan, Krasniqe, Bytyç e Berishë dhe Nikaj-Mërtur), në Dukagjin, në Rugovë, të cilët u gjenden në ballë të luftës menjëherë. Në krye të luftës doli Shemsi Ferri, me luftëtarë të Plavës e të Gucisë, Nokshiqit, Pepajt dhe të Zhanicës. I përzunë malazezët deri në Qafë të Previsë dhe vendosën kufirin me malazezët në Majë të Visitorit, në Murinë, në Majën e Sekericës, në Qafën e Priedolit, dhe në Majën e Mokrave. ku kufini takohet me Rugovën. Në këtë luftë Bali Bajram Nokshiqi tregoi akte të larta trimërie, aqsa kënga historike thotë: “Bali Bajrami i Mekulit / U trego’ ç’a forca e burrit / Bashk me burrat e Nokshiqit / I del në kryevend rrezikut /...”
Më 12 Korrik 1941, në qytetin e Plavës, kryeqëndren krahinore, në një mbledhje zyrtare në kryesim të Kolë Bibë Mirakës, me prani të Shemsi Ferri me trimat e Plavës, nga Nokshiqi ishte Bali Bajrami, Imer Maliqi, nga Zhanica Xhemë Arifit nga Zhanica e të tjerë ngrihet komandanti Bali Bajram Nokshiqi duke e  kundërshtuar ardhjen e Italisë me argumenta. Iu tha troç: “Kam shkue te marshalli italian dhe i kam lyp pushkë për brigadën vullnetare e më kanë dhanë, ju kam lypë fishekë e nuk më kan dhanë dhe kur u kam lyp bukë e ushqime  nuk më kanë dhanë asnjë përgjigje. U kam thanë, hajdeni në kufi, e më thonë, nuk kena urdhër.  Nuk e di dhe as nuk e kuptoj qëndrimin e tyre mbrenda kazermave, italianët nuk dalin në qytetin e Plavës me mbajt as qetësinë e vendit”. Qeveritari Kol Bibë Miraka  i quajti të papranueshme këto deklarata po komandanti i kufinit, Bali Bajrami iu kundërpërgjigj: “Mos i besofsh fjalët e mia pa ballafaqim, në qoftë se fjalët e mia janë të vërteta, atëhere propozoj që italianët të largohen nga qyteti i Plavës mbrenda 24 orëve”. Krejt mbledhja votoi në favor të Bali Bajram Nokshiqit dhe u caktue një komision  me përbamje zyrtare: antarë Sukë Faslia, Xhemë Arifi, Shemsi Ferri, ndëgjues Kol Bib Miraka, ballafaques Bali Bajram Nokshiqi. Gjatë ballafaqimit dolën të vërteta ato çka deklaroi Bali Bajram Nokshiqi dhe mbas 10 ditëve i çuen italianët në kazerma në Guci dhe u larguan andej dhe nuk i pa kush në Plavë derisa kapitulloi Italia.Nga një makinë e autokolonës  italiane që e çuan në Murinë ia morën 3 mitraloza,45 pushkë italiane, 10 revole, 50 bomba, fishekë etj. për brigadat vullnetare të mbrojtjes të kufinit e pas kësaj Bali Bajram Nokshiqi me të vetët shpëton pa ndonjë të keqe të madhe.
Çetnikët komunistë serbo-malazezët gjatë Luftës së Dytë Botërore kanë provokuar vazhdimisht brigadën vullnetare, sidomos në Murinë dhe Zhanicë. Më 25 maj 1943 në Morinë sapo nisi mbledhja e drejtuesve të brigadës vullnetare, për me marrë detyrat për mbrojtjen e kufirit, po çetnikët malazezë e sulmuan barbarisht  Murinën për me i vra të gjithë. Gjatë këtyre luftimeve një malazez qëllon me armë Bali Bajramin Mekulin që po i ndiqte ballas armiqtë, por fatmirësisht plumbi e merr në shallin e lidhur rreth kokës (kaloi në mes të shallit të kokës) por nuk e preku kryet. Malazezi e gjuajti me një “taljane të gjatë”, por kur deshti me qëllue për herë të dytë iu bllokue arma e kjo i dha mundësi e kohë Bali Bajram Nokshiqit ta vrasë kundërshtarin ballëpërballë, ia merr armën edhe rrethin me fishekë që më vonë ia dërgon djalit të tij,Selimit, tek kulla në Nokshiq, të cilën ia dhuori tevona Agës në Llugaj.
Në vjeshtë-dimrin e vitit 1943, Bali Bajrami me të vllanë, Brahimin, pasi i çuan familjet e veta në Çerem (Shqipëri) kanë luftuar për tre muaj si luftëtarë të lirisë në lugina e male kundër malazezëve e serbëve që bënin provokacione e vrasje në rrethina të kufinit të Plavë-Gucisë e të Malësisë së Gjakovës. Pas disa muajsh, në atë fund dimri 1943, nuk kaloi gjatë dhe forcat malazeze të komanduara nga Drazhe Mihajlloviçi sulmuan Nokshiqin dhe familja e tij detyrohet të largohet nëpër Pejë, në Gjakovë e në Malësi të Gjakovës, ndërkohë që Bali Bajram Nokshiqi qëndronte në vijën e kufinit, në mbrojtje të tij nga sulmet e shkijeve.
Në Murinë e në Majën e Mokrave, bash në kufi me Shekollar, më 6 gusht 1944 u vra komandanti i brigadës kufitare Bali Bajram Nokshiqi, bashkë me bajraktarin Xhemë Arifi i Zhanicës e dhjetra të tjerë  çka solli okupimin e  Plavës  e të Gucisë nga çetnikë edhe komunistët serbo-malazezë. Dëshmitë e kohës flasin se po i printe luftës ballas me Flamur Kombetar Shqiptar në dorë. Emri e vepra e tij u skalit në disa këngë historike: “Bali Bajrami me degët e lisit / Emër t’madhe i lanë Nokshiqit / Nga një luftë në një tjetër / Tuj zbardhë fytyrën kullës vjetër /...Vjen një zë prej istikamit / I kanë thirrë Bali Bajramit.../  Bali Bajrami nderi i fisit / Rritë ja ka lavdinë Nokshiqit /...Me Ali Hysenin djalin e motrës / Simbol mbetën në krah të shqiponjës / Bali Bajrami, ky atdhetar / Komandant i ballit kombëtar / Për me mbrojt kufijt shqiptarë / Ra si trimat në Shekullar / Në shekullar atje ka mbetë / Kurrkush vorrin s’ja ka gjetë / Për Kosovë e për Shqiptari / Kurrë s’harrohet emri i tij”.
Pasardhësit ia ndoqën rrugën Bali Bajram Nokshiqit duke kontribue për kombin shqiptar. Djali i tij, Islam Bali Nokshiqi, u pushkatua te Vrella e Mulliqit në rrethin e Gjakovës, i cili u tradhëtue nga komunistët shqiptaro-malazezë dhe në pabesi e arrestuen në shtëpinë e tij në Llugaj, duke e ekzekutuar më 14 Gusht 1947 pas tentativës për t’i vrarë malazezët agresorë. Presidenti i Republikës e ka dekoruar me “Medaljen e Mirënjohjes”. Nga dera e Bali Bajram Nokshiqit (Mekuli) është edhe akademiku Esat Mekuli, “patriarku”, “bardi”, “Shekspiri” i letërsisë e i kulturës të Kosovës, si dhe Hasan Mekuli, Sherif Mekuli, Qerim Ujkani, Halil Mekuli. Pasardhësit e tij në Llugaj të Tropojës gjatë gjashtë dekadave të fundit kanë dhanë kontribute për demokracinë e re shqiptare e pjesa ma e madhe e tyre tashti ndodhen në Teksas të Amerikës (në vendlindjen e presidentëve të mëdhenj – Bush) dhe këta bajnë një lobing të madh për Çështjen Kombëtare Shqiptare në të gjitha drejtimet e në të gjitha vitet e shekullit të tanishëm.
--------------------------

Akademi me skenar e regji të vrasësve të djeshëm

 

PËRVJETORI I 14-të I VRASJES TË ILIR KONUSHEVCIT DHE DR. HAZIR MALAJ

 

AKADEMI ME SKENAR E REGJI TË VRASËSVE TË DJESHËM

 

Por, me miqtë nuk duhet bërë as politikë dhe as diplomaci. Përkundrazi, duhet thënë gjërat troç e pa lajka.

 

Nga Idriz ZEQIRAJ

Vite më parë u ndodhëm në zyrën e dy vëllezërve afaristë në Prishtinë. Të nesërmen ishte përvjetori i atentatimit të Ilir Konushervcit dhe të dr. Hazir Malaj. Ceremonia e përkujtimit bëhej vetëm në varreza, duke mbajtur një fjalë rasti dhe duke vënë kurora mortesh.

- A do të vijsh nesër në Tiranë, për homazhe ke Ilir Konushevci, - pyeta vëllanë më të ri afarist?

- Po, - u gjegj ai.

- Me kë do të udhëtosh, - vazhdova unë?

Ai më përmendi tre emra, të cilët ishin për mua të njohur.

- Ata janë vrasësit e Ilirit dhe të dr. Hazirit. Pse u dashka të provokojnë familjen dhe miqtë e Ilirit edhe në varreza, - thashë unë vrazhdët?

- Ku e di ti që ata janë vrasësit e Ilirit, - ma ktheu bashkëbiseduesi, paksa i mëdyshur?!

- Ata kanë qenë militantë, dje dhe sot, të partisë vrasëse të Ilirit me shok dhe me shokë. Ata i dinë rrethanat dhe pse e kush i vrau luftëtarët. Ata e heshtin të vërtetën dhe vazhdojnë të jenë militantë të partisë vrastare. Dhe, kjo mjafton për t`u bërë pjesë e krimit.

Pas këtij dialogu u krijua një atmosferë e pakëndshme për miqtë, me të cilët kishim qenë të angazhuar fort dhe pa hile në shërbim të luftës, duke u përballur me bandat e Shqipërisë dhe të Kosovës, të cilat ishin tërbuar në etjen e ethshme për para dhe pushtet. U larguam nga zyra, duke lënë takimin të nesërmen në Varrezat e Sharrës, në Tiranë.

Nipi i im, Ismet Rexhaj, i cili gjithashtu ka qenë pjesë e luftës, madje familjartisht, më qortoi:

"- Dajë, e teprove pak. Ti e dinë se këta janë njerëz të mirë. Kur Sigurimi Shqiptar e provokonte dhe e zhantazhonte për haraç (reket) këtë firmë, ti e denoncove Sigurimin (SHISH-in) me shkrimin: "Shteti banditesk i Rexhep Merjdanit", atëherë President i Shqipërisë dhe shkrime të tjera, të botuara në shtypin e kohës në Shqipëri dhe Mërgatë".

- E vërteta është e hidhur, aq më tepër kur përballësh me miq të mirë, siç janë këta. Por, me miqtë nuk duhet bërë as politikë dhe as diplomaci. Përkundrazi, duhet thënë gjërat troç e pa lajka, duhet ndihmuar duke e thënë të vërtetën lakuriqe, qoftë ajo edhe e hidhur.

Paskëtaj, nipi im, duke u bindur në arsyetimin tim, e zbuti pakëz kritikën, duke thënë se "ata nuk janë as shokë dhe as miq të këtyre, por, janë qylxhi, duan ta shfrytëzojnë udhëtimin gratis, (atëherë ende nuk kishte përfunduar Rruga e Kombit). Ata vijnë me porosi të partisë të tyre, me dy detyra: E para, për t`u larë se partia e tyre nuk ka dorë në këtë krim dhe, e dyta, për të përgjuar se çfarë po flitet në ceremoninë e homazhit, qoftë nga folësit, qoftë nga familja. Ata " e kanë mizën pas veshit".

Përballja e përlotshme me Luljetën dhe Nertilën

Iliri ishte kategorik kundër shpërdorimeve materiale, qoftë tregtimi kontrabandë të armëve, fondeve të desdtinuara për luftën. Ai ishte për bashkimin e faktorit politik dhe ushtarak, për ta përballuar luftën me Serbinë. Ndërkohë, Lëvizja ishte përcaktuar ndryshe!

Tirana jonë hyjnore ka dy palë varreza: Varrezat klasike të Sharrës, afro 8 kilometra larg qendrës, tej Kombinatit "Stalin" dhe Varrezat e Tufinës, relativisht, të reja, të bartura nga "Varri i Bamit", tanimë, hapësirë e mbuluar me ndërtesa shumëkatshe. Bulevardi i përmasave botërore, "Dëshmorët e Kombit", me tri sheshet, të emërtuara me emrat e personaliteteve më të shquara gjithëkombëtare: "Skënderbeu", "Zogu i Parë" dhe "Nënë Tereza", i bërë nga Italia pushtuese, në vitet `40-a, i ndanë banorët e Tiranës, për prehjen e tyre të përjetshme, në këto dy vend-varreza, lindje dhe perëndim.

Varrezat e Sharrës. Hyrja në varreza, normalisht, të ngjallë ndjesi të trishtme. Shuarja, amëshimi është i pa alternativë. Këtu barazohen mbreti dhe bariu. Dy metra vend, pavarësisht stolive sipër kësaj mini-hapësire. Përgjatë rrugës hyrëse, në të dy anët e saj, janë punishtet për pllaka varresh, baraka lulesh dhe kurorash, me të cilat shqiptarët e Shqipërisë të Vjetër i nderojnë fort të vdekurit.

Në një parcellë, (kështu emërtohen ngastrat simetrike të grup-varrezave), pranë njëri - tjetrit, pushojnë trupat e viktimave të SHISH-it dhe të SHIK-ut, përkatësisht, të Sigurimeve kriminale të Shqipërisë dhe të Kosovës: tribuni i demokracisë shqiptare - Azem Hasjdari, shoqëruesi i tij Besnik Çerja, ministri i mbrojtjes, kolonel Ahmet Krasniqi, shefi i logjistikës të luftës. luftëtari Ilir Konushevci... Një masë simbolike njerëzish të heshtur, si vetë varret: Familja e gjerë e Ilirit, nusja Luljeta, vajza Nertila. Të tjerët, kryesisht, miq, shokë dhe bashkëluftëtarë të Ilirit.

Një Familje dinjitoze, si vet Iliri. Në fytyrat e tyre lexohej, qartazi, dhimbja e skajshme. Por, përmbajtja ishte admiruese. Baca Halit, maturisht dhe i qetë, përshëndetej me miqtë dhe shokët e djalit, luftëtar të lirisë. Nëna Nazmije na e kujton atë vlerësimin e saktë psikologjik të frengut Hygo: "Për një nënë që ka humbur djalin e saj, gjithmonë zemra është si në ditën e parë të dhimbjes. Sado kohë të kalojë, sado që të zbardhën rrobat e zisë, zemra e nënës mbetet e zezë". Vëllai Saimiri, nipat dhe mbesat, në rrjesht, të heshtur dhe me shikim zhbirues e të përmallshëm drejt varrit, ku pushonte trupi i Ilir Konushevcit, sikur donin të qendronin më gjatë, për t`u çmallur më shumë me Ilirin e tyre, me Ilirin tonë.

Përballja më e vështirë, padyshim, ishte me Lulen nuse dhe vajzën Nertilë të Ilir Konushevcit. Një nuse që rrezatonte harmonishëm bukuri, fisnikëri e dhimbje të pafundme. Ajo zgjodhi të mbetet nusja e përjetshme e Ilir Konushevcit. Ndërkohë që plot nga shoqet e saja ende nuk kanë veshur vellon e nusërisë, Lulja ka veshur fustanin e zizë të përjetshme. Ajo përkujdeset për rritjen, edukimin, shkollimin e frutit të dashurisë të parë dhe të fundit, të vajzës të saj dhe të Ilirit - engjëllores Nertilë. Duhet të jesh prej guri, për t`u përmbajtur nga lotimi.

E fshehta publike e vrasjes të Ilirit dhe demagogjia pushtetare

Luftimi pa kompromis, në gjallje të heronjve, përjashton çfarëdo keqardhje pas amëshimit të tyre. Këtu kemi të bëjmë me një hipokrizi dhe demagogji të kulluar dhe të turpshme partiake e pushtetare, e cila synon mashtrimin masiv, për të vjelur votat e shqiptarëve mjeranë.

Çuditërisht, sa vjen e shtohet oreksi për ta falsifikuar historinë, për të përvehtësuar luftën, për t`i privatizuar dëshmorët. Pas akademive përkujtimore për Agim Ramadanin, Sali Çekaj, radha i erdhi asaj të Ilir Konushevcit me dr. Hazir Malaj, tropojan. Patronati i kryeministrit Hashim Thaçi, edhepse pa praninë fizike të tij, tashmë, u bë modë dhe kjo ka arsye thjesht politike dhe asnjë fije ndjesie të dhimbjes dhe të respektit. Luftimi pa kompromis, madje me të gjitha mjetet, në gjallje të heronjve, përjashton çfarëdo keqardhje pas amëshimit të tyre. Pra, këtu kemi të bëjmë me një hipokrizi dhe demagogji të kulluar dhe të turpshme partiake e pushtetare, e cila synon mashtrimin masiv, për të vjelur votat e shqiptarëve mjeranë.

Pa paragjykuar apo hamendësuar çfarë u tha tjetër në akademinë përkujtimore kushtuar Ilir Konushevcit dhe dr. Hazir Malaj, veç asaj që kemi dëgjuar në televizionin "publik" RTK, ishte një maskaradë e tipit komunist, një lum fjalësh, për ta heshtur e fshehur të vërtetën e atentatimit të dëshmorëve të cituar. Dhe, nuk kishte si të ndodhte ndryshe, kur akademia ka skenar e regji të vrasësve të djeshëm dhe pushtetarë të sotëm.

Folësit në akademi, nga Shqipëria dhe Kosova, ligjëruan përdhimbshëm, duke maskuar kujdesshëm tragjikën e luftës të Kosovës, akuzën ndaj Serbisë pushtuese, por "harronin" me dashje se personazhet, të cilëve u kushtohej kjo akademi se ishin vrarë brenda territorit të Shqipërisë, madje nga shqiptarë, qofshin ata vendorë apo të Kosovës, ose, më saktë, sëbashku. Përveç asaj që "u vranë në rrugën Qafë Mali - Bajram Curr",  asnjë fjalë tjetër nuk u tha për mospajtimet e hapura që kishte pasur Ilir Konushevci me shefat e LPK-së dhe as për rrethanat e vërteta të ekzekutimit në pritë!?

Ajo që shqiptarët kanë mësuar për qendrimet e Ilir Konushevcit për luftën është se ai ishte kategorik kundër shpërdorimeve materiale, qoftë tregtimi kontrabandë të armëve, i ndihmave të ndryshme materiale, i fondeve të destinuara për luftën. Gjithashtu, ai ishte për bashkimin e faktorit politik dhe ushtarak, për ta përballuar luftën me Serbinë. Ndërkohë që shefat e LPK-së, të "menaxhuar" nga banda zyrtare e Tiranës, ishin kategorik t`i luftonin ushtarët dhe oficerët institucionalë si dhe LDK-në, më parë dhe më shumë sesa Serbinë!! LPK-së i interesonte pushteti dhe jo shteti. Ata i bindi Paskal Milo me shokë se tani duhet punuar për realizimin e amandamenteve të Kushtetutës të 1974-ës. Dhe, për habinë e atyre që nuk e njohin, në masën e duhur, demagogjinë komuniste, shefat e LPK-së e pranuan në heshtje edhe këtë poshtërsi dhe tradhti - njëherësh!!! Prandaj edhe ditën fatale të ekzekutimit ai udhëtonte drejt Kosharës, ku luftonin forcat ushtarake të Presidentit Historik, dr. Ibrahim Rugova.

Asnjë nga folësit, të paktën, aq sa kemi dëgjuar nga RTK-ja, nuk kërkoi hetimin dhe ndeshkimin e ekzekutorëve të luftëtarëve, tashmë, dëshmorë, Ilir Konushevci dhe të dr. Hazir Malaj!! Madje, edhe cicëroni i Hashimit, Hajredin Kuçi, mjerisht, ministër i drejtësisë dhe zëvendë - kryeministër i Kosovës, bëri tymnajë, ashtu siç bëri edhe me ligjin për gazetarët dhe siç i vjen në ndihmë, gjithëherë, padronit të tij - Hashimit, me shpjegime paushalle juridike. Ai i heshti jo vetëm arsyet e ekzekutimit, por edhe nuk premtoi asgjë për hetimin, zbulimin e rastit, edhepse kjo është një e fshehtë publike.

Ekzekutimet, qofshin ato të SHISH-it apo të SHIK-ut, kanë qenë gjysmë - legale. Në minutat e parë të vrasjes të deputetit Azem Hajdarit, Partia Demokratike e Shqipërisë i ka denoncuar me emra ekzekutorët. Megjithatë, ata kanë udhëtuar me makinë, përgjatë gjithë natës, në relacionin Tiranë - Bajram Curr, madje pa i ndaluar askush!? Dhe, kur dihet se ka vetëm një rrugë tokësore drejt Malësisë të Gjakovës, ndërkohë që ishte vrarë kryetari i parë i të parës parti pluraliste, PDSH-së, tribuni i demokracisë shqiptare - Azem Hajdari, flet qartazi për një linçim zyrtar, vrasje pa gjyq fare!

SHIK- u I IMPLIKUAR NË RRETH 1500 VRASJE

Për ta kryer një ekzekutim, SHIK-u angazhonte një duzinë njerëzish. Pjesë e krimit bëheshin edhe veturat.

Edhe në Kosovë ekzekutimet e SHIK-ut, që kapin shifrën nga 1.300 deri në 1.700, ngaqë plot nga të konsideruarit të zhdukur, rezultojnë të kenë qenë banorë të burgjeve të UÇK-së të SHIK-ut dhe që andej kanë "humbur", "pa nam e nishan", kanë qenë gjysmë-legale. Dhe, kjo shpjegohet se LPK-ja bandë, u sigurua nga krerët e bandës zyrtare të `97-ës se janë ata, pra, lëpëkeistët stalinistë që do ta marrin pushtetin autonomist në Kosovë, siç ishin marrë vesh krerët shqiptarë të Tiranës zyrtare të asaj kohe, me shefat e Beogradit dhe vetë ata do të jenë zotër të ligjit, ashtu, siç vërtet, u bënë!

Për ta kryer një ekzekutim SHIK-u angazhonte një duzinë njerëzish. Pjesë e krimit bëheshin edhe veturat. Shoqërues të atentatorëve të kuadrit ushtarak institucional apo partiak të LDK-së, ishin dy ose katër vetura. Organizimi ishte i tillë që në rast të ndjekjes të dorasëve, nga organet përkatëse, makinat shoqëruese duhej të realizonin karambolin, ndeshjen në mes tyre, për ta pamundësuar ndjekjen e çastit! Kujtoni bandën "Bllaca", ku, përveç shefave projektues e urdhërdhënës për shenjëstrime të viktimës, janë 8 (tetë) vetë në përgjim e ndjekje deri në ekzekutimin e personit të pikëtuar.

Banda e SHIK-ut ka tejkaluar UDB-në dhe ka huazuar edhe metodat e OZNA-s jugosllave dhe të KGB-së ruse, por me tejkalim me teknikë dhe metoda të përdhunimit e të masakrimit të viktimës: kujtoni këtu vrasjen me armë të pazëshme (të shurdhër) të gazetarit Bardhyl Ajeti dhe djegien e trupit të kryetarit të LDK-së të Istogut, Shaban Manaj.

Heshtja e krimit me qëllim harrese

Vite me radhë është heshtur qëllimshëm vrasja e luftëtarit Ilir Konushevcit. Por, "gjaku ujë nuk bëhet", - thotë populli, nuk e përpin toka, përkundrazi, gufon, shpërthen një ditë, sipërfaqësohet, si protestë, për t´u bërë thirrje të gjallëve për syçeltësi dhe drejtësi. Kështu ndodhi edhe me gjakun e Ilirit tonë. Emri dhe vepra e tij atdhetare ka zgjuar ndjenja e dhembje, duke përlotur miliona sy shqiptarësh, kudo që ata të jetojnë, edhe tani, pas 14 vjetësh të amëshimit të tij hyjnor.

Përvoja ime personale, si i përndjekur dhe i sakatosur i të "dy shteteve vëllezër" dhe "dy partive motra - komuniste", të Jugosllavisë dhe të Shqipërisë, më ka bindur se metodat e krimit dhe të demaskimit ndaj viktimës, ngjasojnë "si më e ndarë një bajgë përgjysmë". Për shembull, për fjalartin e njerëzorin Xhemajl Mustafa, pasi e ekzekutuan, hapnin fjalë se bënte dashuri me vajza 16 vjeçare në Tiranë; për avokatin Shaban Manaj thoshin se u kishte marrë para klientëve, por nuk i kishte mbrojtur, edhepse dihet korrektësia e pashoqe e njeriut modest Manaj dhe pa fije grykësie për t`u pasuruar në kurrizin e të tjerëve.

Prita vrastare e Ilir Konushevcit ishte e porositur

Agjentët e SHISH-it e kthejnë në Tiranë kamionin me armë, pa shkrepur asnjë plumb, pa u hyrë ferrë në këmbë. Kjo demanton krerët e Lëvizjes se kinse prita-bandë kishte për qëllim grabitjen e kamionit me armë. Jo, qëllimi i vetëm ishte vrasja e Ilir Konushevcit.

Shefi i Logjistikës për luftën, në natën fatale të 9 majit 1998, u nis nga Tirana me veturë, sëbashku me dr. Hazir Malën, për ta shoqëruar kamionin me armë. Në kamion ishin, veç shoferit në timon, edhe dy oficerë, agjentë të SHISH-it, pra, të Sigurimit Shqiptar, të armatosur me kallashë, për mbrojtjen e Ilirit me shok dhe kamionin me armë, në rast nevoje. Prita në fshatin Miskajë, ndërmjet Qafë Malit dhe Fierzës dhe biseda e bërë nga banda, ngjason me dialogun e agjentëve në natën e ekzekutimit në Tiranë të ministrit të mbrojtjes, kolonel Ahmet Krasniqit.

I pari i bandës urdhëron:

"-Vetëm njëri do të vritet"!

Zëri i dytë:

"-Ti ikë, shporru që këtej", - i thotë dr. Hazir Malajt.

"-Unë nuk ndahem nga miku im", - gjegjet prerazi dr. Hazir Malaj.

"-Atëherë futuni në makinë",- urdhëron prerazi kapobanda.

Tek Përroi i Poravës, afër Fierzës, ndalon makina. Trimi i madh e gjakftohtë, dr. Hazir Malaj, edhe në ato çaste tmerri, kujtohet ta mbrojë Ilir Konushevcin. Pozicionohet para Ilirit, e mbulon me trupin e tij. Breshëri nga arma automatike në distancë të afërt. Ndërkohë që trupi i dr. Hazir Malajt bëhet shoshë, trupin e Ilir Konushevcit e përshkojnë vetëm 18 plumba dhe, pothuajse, të gjithë në organet vitale. Megjithatë, dr. Hazir Malaj, edhepse ishte në shërbim të luftës të Kosovës dhe ra në krye të detyrës, madje edhe atëherë kur mund të shpëtonte, nuk është shpallur Hero i Kosovës. Mëkat dhe turp për "harresën" e atyre që janë të ngarkuar me këto kompetenca!

Agjentët e SHISH-it e kthejnë në Tiranë kamionin me armë, pa shkrepur asnjë plumb, pa u hyrë ferrë në këmbë. Kjo demanton krerët e Lëvizjes se kinse prita-bandë kishte për qëllim grabitjen e kamionit me armë. Por, jo vetëm që nuk u grabit  kamioni me armë, por as xhepi plot para i Ilirit, si shef i Logjistikës, nuk është prekur, nuk është boshatisur! Jo, qëllimi i vetëm ishte vrasja e Ilir Konushevcit. Ndërsa dr. Hazir Malaj  është viktimë e burrërisë prej malësori dhe besnikërisë ideale ndaj bashkëluftëtarit të tij Ilir Konushevcit.

Doza e dyshimit të bashkëpunimit të SHISH-it me SHIK-un, për ekzekutimin e Ilirit, shtohet, kur dihet se njëri nga pjesëtarët e bandës u ekzekutua nga Fatmir Haklaj, kryebandë dhe shef i policisë në Bajram Curr dhe askush nuk i kërkoi llogari për këtë, edhepse ky ishte linçim, vrasje pa gjyq!?! Fatmir Haklaj ishte pjesë e bandës të Tiranës zyrtare. Kur ai e ekzekutoi tribunin e demokracisë shqiptare, prijësin e studentëve të Universitetit të Tiranës, për rrëzimin e diktaturës gjysmë shekullore komuniste, Azem Hajdarin dhe shoqëruesin e tij Besnik Çerja, më 12 shtator 1998, LPK-ja festoi në Kosovë me krisma kallashësh, ndërsa në Mërgatë me shampanjë! Dhe, thonë se nuk ka të majtë dhe të djathtë në Kosovë; se nuk ka komunistë-stalinistë e demokratë nacionalistë!?! Kështu do të festonte Lëvizja edhe për ekzekutimin e kolonel Ahmet Krasniqit, kolonel Tahir Zemës dhe kuadrove të tjerë ushtarakë dhe të veprimtarëve të LDK-së. Ndërsa, kur u plagos Fatmir Haklaj, LPK-ja e vajtoi dhe kërkoi mbulimin e shpenzimeve për kurimin e tij në një klinikë të zëshme të Gjermanisë. Të njëjtën gadishmëri kishte treguar Lëvizja edhe për të përballuar shpenzimet e avokaturës, mbrojtjes të vejushës të Enverit, Nexhmije Hoxhës, me rastin e burgosjes, në vitet `90-a!!

Bashkpunimi i Lëvizjes me bandat e Shqipërisë

Qeverisë bandë i duheshin bandat, prandaj përzgjodhi ushtarët e UÇK-së të SHIK-ut, të cilët kishin rrahur, përdhunuar, burgosur, maltretuar dhe vrarë, përfshi ministrin e mbrojtjes, kolonel Ahmet Krasniqi.

Vite më parë në qytetin e boksierit kampion të Evropës, Luan Krasniqi, Rottweil të Gjermanisë, LDK-ja vajtonte njërin nga ata që e kishte vrarë PDK-ja. Në referatin e mbajtur me këtë rast, fola edhe për bandat e Tropojës dhe bashkëpunimin e Lëvizjes me këto banda, sabotuese të luftës të Kosovës. Një burrë i shkolluar tropojan, ish-kuadër në Tiranë, i prekur në sedër, më tha:

" -A nuk u bë pa i përmendur bandat e Tropojës, kur dihet kontributi i Malësisë për luftën në Kosovë"?!

- Zotëri i nderuar, çdo respekt për popullin e Malësisë të Gjakovës, Tropojën, por bandat nuk kanë asnjë lidhje me popullin. Bandat kanë shumëçka të përbashkët me komunistët, sepse nuk kanë as fe, as fytyrë dhe as atdhe,- iu gjegja unë.

Kryebanda social-komuniste, tashmë, e identifikuar me "revolucionin e vonuar demokratik", përgjatë vitit 1996, i konsolidoi bandat në të gjitha rrethet e Shqipërisë si dhe brenda LPK-së, për të qenë të gatshme për betejën e madhe të `97-ës, me qëllim të marrjes të pushtetit me dhunë,  qoftë edhe me kalljen e Shqipërisë.

Njëra nga këto banda ishte edhe ajo e Tropojës, bërthamën e së cilës e përbënin: Haklajt, Kërnajat dhe Haxhijajt, por vetëm disa nga këto familje. Për ta fuqizuar bandën, krerët shtetërorë të kohës, banditët i veshën me pushtet, kryesisht, në polici. Këtë metodë e kopjoi dhe zbatoi edhe Qeveria bandë e Kosovës, e kompozuar në Tirasnë, në pranverën e vitit 1999, duke i koracuar banditët me uniformat e TMK-së, Policisë, të Gardës të Kosovës dhe në institucione të tjera vitale.

PRESIDENTI RUGOVA PËRGADITEJ PËR LUFTË

Presidenti Rugova përgaditej për luftë, në rast të dështimit të paqes. Interpretimet ndryshe, janë pjellë e mendësisë të mykur komuniste-staliniste dhe fashiste të LPK-së dhe të rrugaçërisë tjetër majtiste.

Institucioni Rugova me pushtetin paralel, defaktorizoi pushtetin serb

Askush nuk mund ta mohojë se dr. Ibrahim Rugova fitoi atributet e një institucioni autoritar. Në dispozicion të institucionit Rugova u vu komplet ish-Parlamenti, me përjashtim të deputetëve serbë dhe malazezë, të cilët do ta shpallnin pavarësinë e Kosovës nga Jugosllavia; do ta aprovonin Kushtetutën e shtetit të Kosovës, e njohur si Kushtetuta e Kaçanikut. Gjithashtu, Policia dhe ushtarakët, deri atëherë në shërbim në Federatën jugosllave, njohën institucionin Rugova dhe u vunë në dispozicion, madje pa asnjë kusht.

Të përgaditur profesionalisht, ushtarakët dhe policët shqiptarë të Kosovës, me sugjerimin e dr. Rugovës, organizuan mbrojtjen territoriale dhe, më vonë, miratuan nismën për krijimin e Ministrisë të Mbrojtjes dhe të Shërbimit Informativ të Kosovës, që do të kryente edhe detyrat e Ministrisë të Brendshme. Presidenti Rugova përgaditej për luftë, në rast të dështimit të paqës. Interpretimet ndryshe, janë pjellë e mendësisë të mykur komuniste-staliniste dhe fashiste të LPK-së dhe të rrugaçërisë tjetër majtiste.

Qeveria e Përkohëshme ishte e tëra bandë

Qeveria e Përkohëshme e Kosovës, e kompozuar në Bllokun kriminal të Tiranës, nga: Rexhep Mejdani, Skënder Gjinushi, Fatos Nano, Paskal Milo, Fatos Klosi, në koordinim me Rexhep Qosjen, Jakup Krasniqin dhe Hashim Thaçin, e interesuar për t`i zhbërë të gjitha institucionet paralele të Kosovës, të cilat e bënë të pa qenë pushtetin faktik të Serbisë në Kosovë, nuk pranoi dy strukturat bazë të shtetit: policinë dhe ushtarakët profesionistë institucionalë. Me zhbërjen e institucioneve paralele, LPK-ja dhe Tirana zyrtare, synonin fshirjen e një epoke historike dhe të protagonistëve të saj, me personazhin kryesor, Presidentin Historik, dr. Ibrahim Rugova. Kjo ishte nisma supërkiminale e falsifikimit të historisë tonë kombëtare, vazhdimësi e modelit të filosllavit Enver Hoxha, i cili gjatë dhe pas Luftës të Dytë Botërore, eliminoi jo vetëm kundërshtarët politikë, por edhe elitën intelektuale shqiptare, për t`i hapë rrugë luftës civile, brenda-shqiptare, duke lehtësuar edhe falsifikimin e turpshëm të historisë shqiptare, madje deri në atë përmasë, sa edhe luftën vëlla-vrasëse ta proklamojë si luftë "nacional çlirimtare"!!

Qeverisë bandë i duheshin bandat, për të qeverisur me metoda banditeske. Prandaj, përzgjodhi ushtarët e UÇK-së të SHIK-ut, të cilët kishin rrahur, përdhunuar, burgosur, maltretuar dhe vrarë kundërshtarët politikë gjatë luftës, përfshi këtu edhe ministrin e mbrojtjes, kolonel Ahmet Krasniqin. Ky soj "kuadri" i pashkolluar, profan në profesion, harbut në sjellje e veprime, pa fije edukate dhe përgjegjësie, krejt i pafisëm, i ardhur nga diskotekat e Perëndimit, me të shkelur në Kosovën e çliruar nga NATO-pakti, filloi grabitjet, uzurpimet, përvehtësimet të pasurisë shtetërore, shoqërore e private, në llogari të shefave të tyre dhe, natyrshëm, edhe për vete. Qeveria vuri taksa për bisnese dhe të tjera. Por, kur UNMIK-u këtë vjelje e quajti të paligjshme, ilegale, atëherë krerët e Qeverisë fantomë aktivizuan bandat me uniforma dhe civile, duke vënë gjoba, rekete, të cilat, jo rrallë, kanë qenë edhe të përgjakshme, me viktima.

Shefat e UÇK-së të SHIK-ut ngritën kulla në fshatrat e tyre të lindjes dhe vila luksoze në kryeqendrën e Kosovës, duke shkelur pacipshëm e kriminalisht mbi gjakun e dëshmorve; mbi mjerimin ekonomik e social të popullit të Kosovës; duke ia ngrirë buzqeshjen e lirisë popullit të Kosovës, me vrasjet politike seriale, duke i veshur në zinë e përjetshme mijëra familje të Kosovës.

LPK-së bandë, tashmë, e konvertuar në PDK-në supërbandë, i ruajti lidhjet e krijuara gjatë luftës me bandat e Shqipërisë, të cilat kishin dy qendra koordinimi: Tropojën dhe Kukësin. Shtabi vendim-marrës ishte në Tiranë dhe dirigjohej nga Gjinushi, Milo e Klosi, gjithnjë në bashkëveprim me Lëvizjen, me partinë bandë - PDK-në.

Presidenti Mejdani aprovoi likuidimin fizik të Azem Hajdarit

Bandat shqiptare në Shqipërinë e Mesme dhe në Jug të Shqipërisë, pas marrjes të pushtetit, dhunshëm e me kallash, nga social-komunistët, e

humbën rëndësinë. Tashmë, përqendrimi ishte në Veri të Shqipërisë. Krerët socialistë dhe majtistë i kërkuan presidentit Mejdani miratimin për likuidimin fizik të deputetit Azem Hajdari. Arsyetimi: "Azemi po na pengon shumë në Parlament. Duke qenë ai i pranishëm në sallë, Sali Berisha po flet sa herë që ai don. Nëse nuk do të ishte Azemi, ne do ta godisnim fizikisht Berishën, duke ia ndërprerë fjalën"!! Skajmërisht e habitshme, profesori i shkencave të natyrës, pedagogu i Universitetit të Tiranës, Presidenti i Shqipërisë demokratike, Rexhep Mejdani, aprovoi vrasjen e tribunit të demokracisë shqiptare, deputetit të Parlamentit të Shqipërisë, Azem Hajdarit, duke thënë: "Konsultohuni me ministrin e brendshëm"!?!

Misioni filloi në Laç, ku u gjuajt me armë automatike makina e blinduar e Azem Hajdarit. Kur ai udhëtoi për në Malësinë e Gjakovës, Tropojë, për t`i dorëzuar çilësat e shtëpisë të tij, për ikanakët e luftës të Kosovës, njëherit, për t`iu bërë thirrje tropojanëve, që t`i hapin dyert dhe zemrat për vëllezërit e Kosovës, makina e tij e blinduar u godit nga 160 plumba kallashi!

Në shoqërim të deputetit Azem Hajdari ishte edhe shoku im i klasës, në Universitetin e Tiranës, djali i zgjuar dhe fisnik i Përmetit të Frashëllinjve, drejtori i Radio-Televizionit Shqiptar, Bardhyl Pollo, i cili u plagos brenda makinës. Qëllimi i këtij udhëtimi në Malësinë e Gjakovës ishte takimi me refugjatët e Kosovës, për ta bërë një dokumentar televiziv, duke pasqyruar tragjikën e një populli, shpënguljen e dhunshme nga trojet dardane - shqiptare dhe gjenocidin e shfrenuar serbo-sllav, për ta shpërfaqur para botës mbarë, duke i bërë thirrje ndergjegjës civilizuese evropiane e botërore për mbrojtjen e të pambrojturëve, për shpëtimin e qenies njerëzore, për zotdaljen të popullit të Ibrahim Rugovës. Por, bandat, qofshin ato të Shqipërisë apo të Kosovës, me veprimtarinë e tyre sabotuese e vrastare, ishin dhe mbetën aleate të Serbisë armike.

Banda e Tropojës, e cila e vrau në pusi, madje me porosi të krerëve të LPK-së, luftëtarin Ilir Konushevcin dhe mikun e tij bashkëluftëtar, dr. Hazir Malajn, katër muaj e tri ditë më vonë ekzekutoi, në mes të Tiranës, tribunin e demokracisë shqiptare, Azem Hajdarin, sëbashku me shoqëruesin e tij besnik, Besnik Çerja.

Shërbyesit e logjistikës për luftën nuk i mbronte shteti shqiptar

Një karvan kamionësh i yni u bllokua në Fierzë nga banda e policisë të Bajram Currit, nga kryedorasi i deputetit Hajdari. Haraçi ishte 25 mijë marka gjermane.

Vrasja e shefit të Logjistikës, Ilir Konushevcit, përveç dhembjes të skajshme, na vuri edhe në dilemë. Ishte e vetmja rrugë, ku u ekzekutuan Iliri dhe dr. Haziri, që duhej të bartnim furnizimet: ushqimet, armatimet për luftën dhe bazën tjetër materiale për mbijetesën e mijëra refugjatëve, që kishin vërshuar Tropojën. Më 12 qershor 1998, një karvan kamionësh i yni u bllokua në Fierzë nga banda e Policisë të Bajram Currit, e kryesuar nga kryevrasësi i mëvonshëm i deputetit Azem Hajdari me shoqërues, Fatmir Haklaj. Shoferët u përplasën në biruca (qeli) të burgut në Tropojë. Haraçi ishte 25 mijë marka gjermane. Përndryshe, burg dhe sekuestrim të ngakesës dhe të kamionave.

Zakonisht, kamionët ngarkoheshin në Fabrikën e miellit "Etniku" në Mamurras të Kurbinit. Kur kamionët ngakoheshin me armë, ishim të porositur që ngarkesa të maskohej me thasë mielli dhe hime (krune), sepse në rast kontrolli të ndërkombëtarëve, nuk duhet të mësonin furnizimin me armë dhe burimin e tyre.

LPK-ja DHE ORGANIZATA KRIMINALE "SHQIPONJAT E ZEZA"

Dy vëllezërit e Drenicës hynë edhe borxh për luftën e Kosovës

Në burgun e Lezhës hetoheshin dy djem: njëri nga Drenica dhe shoku i tij nga Tirana. Me shumë mundime arrita takimin brenda burgut, meqë në fundvitet `60-a kisha shërbyer mësues në atë rreth dhe njihja mjaft kuadro e miq. Dy vëllezërit drenicas, kishin kursyer, madje kishin marrë edhe një borxh prej 50 mijë markash dhe kishin arritur të blenin armë për luftën në Kosovë.

Të dy djemtë u dënuan me nga 12 vjet burg. Djemtë më kishin lënë përshtypjen e pafajësisë dhe të vullnetit të mirë. Nuk mund të isha i qetë, sepse isha një burgaxhi veteran dhe kisha provuar në kurriz ndeshkimin e padrejtë. U ktheva sërishmi ke djemtë, duke qendruar për tri ditë radhazi në Lezhë. Mësova se "ku flen lepuri"! Miqtë e mij të vjetër ma hapën zemrën, në besë: "Asgjë nuk varet nga Lezha. Tirana po i mban peng. Dikush atje i don 40 mijë dollarë dhe djemtë lirohen"!

Provova dy ndjenja njëherësh: gëzimin për mundësinë e lirimit të djemve dhe zemratën për sjelljet hiç vëllazërore të disa profiterëve batakçinj të luftës. Tashmë, nuk ishte halli i shumës të kërkuar për kët rast. Por, kur për një kamion të vogël me armë kërkojnë 40 mijë dollarë, sa do të duhej me paguar për një karvan të tërë kamionash?!?

Konfrontimi ynë me krerët zyrtarë të bandës të `97-ës, nuk ishte fillestar. Kjo bandë, në bashkëveprim me LPK-në, me organizatën e zëzë e kriminale të saj "Shqiponjat e zeza", kishte vënë barriera e bërë pengesa në vijimësi. Dhe, do të kulmonte me bllokimin, grabitjen e ngarkesës dhe sekuestrimin e 42 kamionëve ushtarakë, të ardhur nga Zvicra dhe Gjermania, në Portin e Durrësit. Edhepse një sekuestrim krejt i paligjshëm, ilegal e banditesk, duke anashkaluar arkën e shtetit dhe duke përfunduar në xhepat e profiterëve të luftës. Më shumë se sa me prangosje, rrezikoheshim me plumb, sepse ishim në mes dy zjarrësh. Lëpëkeistët edhe në Mërgatë, madje në tubime publike, kishin kërkuar linçimin tonë, të veprimtarëve të LDK-së. Megjithatë, ne i shantazhuam profiterët e "drejtësisë" në Tiranë, me denoncim publik dhe arritëm t`i lirojmë djemtë, të dënuar për transportim të armëve.

 

Zyrtarët soc-komunistë të Tiranës silleshin si në paqë

 

Një kamion të tonazhit të madh, me tral, e kishin blerë mërgimtarët e Ludigshafenit, Gjermani, për të bartur ndihmat për në Shqipëri. Banda zyrtare e `97-ës, e cila, për fatin e keq të shqiptarëve, do ta vazhdonte sundimin korruptiv dhe të hajnisë zyrtare deri me 2005, e bllokoi për gjatë kohë kamionin tonë, sepse donte edhe nga fatkeqësia të përfitonte poshtërsisht. Dhe, mëgimtarët duke qenë larg njohjes të gjendjes faktike në Shqipëri, nuk donin t`i besonin barrierat burokratike dhe korruptive, madje deri në sabotim të qëllimshëm të luftës të pushtetarëve të dhunshëm, por, akuzonin njeriun, si vëllain e tyre, me të cilin kishin punuar dhe vepruar për një dekadë radhazi për Kosovën, se, kinse "kamioni po keqpërdoret, po shfrytëzohet privatisht" dhe marrëzira të tjera, ndërkohë që ky objekt transporti, qe bllokuar nga zyrtarët shqiptarë qysh në ditën e parë të hyrjes në Shqipëri.

Mërgata shqiptare dhe popujt liridashës të Evropës, kishin mbushur depo, magazina, kisha e xhamira me materiale gjithfarëshe, për ta përballuar një luftë të ashpër dhe krejt të pabarabartë në forca, në fushë-betejë. Ndërsa zyrtarët në Tiranë silleshin si në kohë paqeje. Vërtet, Serbia, me veprimet kriminale të saj, kishte humbur shumë miq në Evropë dhe botë, por jo edhe në Shqipëri! Sa herë që shpalosim të vërtetat e hidhura për sjelljet hiç vëllazërore dhe rrast sabotuese të luftës, nga krerët zyrtarë të kohës, horrat ideologjikë komunistë, qofshin ata në Shqipëri apo në Kosovë,  fshihen pas popullit shqiptar të Shqipërisë, duke u identifikuar me atë. Kjo është një përpjekje e dështuar, sepse Qeveria social-komuniste, e ardhur në pushtet me kallash, nuk kishte asnjë lidhje me popullin shqiptar, i cili hapi dyer e zemra për vëllezërit e tyre nga Kosova të rënë në fatkeqësi.

 

Anarshia e qëllimshme shtetërore, vështirësonte shërbimet për luftën

 

Përgadisnim një karvan, prej disa kamionash transporti, për Tropojë dhe Koshare. Dilema ishte, si të kalohej andej nga ishin plumbosur luftëtarët Ilir Konushevci me dr. Hazir Malaj, të cilët kishin qenë në të njëjtin mision. U nisëm, më 18 qershor 1998, në grup. Shoferët e Mërgatës nuk guxonin t`i ngisnin makinat-kamiona në rrugët e Malësisë. Sidomos rruga Qafë Mali - Fierzë, e lënë pa mirëmbajtje, me dherat e rëna në rrugë nga shirat, krijonin gumuj dhe kalimet ishin të frikëshme, fort të rrezikshme, meqë as mburoja anësore nuk kishte. Andaj, drejtimin e kamionëve e bënin djemtë e familjeve të ardhura nga Kosova, në kohë të Mbretërisë Shqiptare, por edhe të tjerë shtetas vendorë, bilëz edhe  romë të Mamurrasit, një racë e kryqëzuar me shqiptarë, që kishin burrëri dhe trimëri.

Përgjatë rrugës një ekip policor, në shërbim të aksit rrugor të Malësisë, na ofroi gadishmëri shoqërimi për siguri. Si kusht kërkuan pagesën e lëndës djegëse, për makinën - komb të policisë, deri në kufi me rrethin e Pukës dhe pjesa tjetër nënkuptohej. Normalisht, dyshonim për bashkëpunim të policisë me bandat, sepse kjo është provuar, madje në të dy shtetet shqiptare. Andaj, kushti jonë ishte se të gjallë nuk lejojmë grabitjen e ngarkesës dhe as nuk dorëzohemi, meqë posedonim armë gjithëfarëshe. Kontrata - kusht me policinë ishte, se, meqë i printe karvanit, obligohej ose ta neutralizonte bandën, ose ta shkaktonte viktimën e parë në mesin e bandës, si besnikëri e sinqeritet të mbrojtjes tonë. Përndryshe, policia do të konsiderohej palë me bandën dhe si e tillë edhe do të trajtohej nga ne. Rrjedhojat nënkuptoheshin!

Ekipet shoqëruese të policisë, tashmë, në shërbim privat, njoftonin njëra tjetrën, sepse nuk kishin të drejtë të kalonin kufijtë e rrethit të tyre: Kurbini - Lezhën; Lezha - Mirditën; Mirdita - Pukën; Puka - Tropojën. Dhe, kështu i shmangëshim më të keqes. Të gjitha shpenzimet përgjatë rrugës duhet t`i mbulonim vetë. Duket paksa e pabesueshme, por është krejt e vërtetë se edhe pas 13 vitesh të përfundimit të luftës, disa veprimtarë vazhdojnë të përballën me borxhet e luftës, përfshi këtu edhe autorin e këtij shkrimi! Ndërkohë që profiterët e luftës janë numerikë në Kosovën tonë të përtokur nga hajnia,  korrupsioni dhe krimi i organizuar.

Në qytet, policia shoqëruese u përshëndet me ne dhe u largua drejt Qafë Malit. Depoja ku i shkarkonim disa nga kamionat, në Bajram Curr, ishte ushtarake dhe fort e betonuar. Në shkarkim e sipër, sipas shënimeve të bëra, paraprakisht në paketa, ndanim ushqimet e gatshme për ushtarët e Kosharës. Sapo kishte kaluar mesnata. Një grup njerëzish të uniformuar u shfaq në derë të depos-magazinë dhe dikush nga ata shkrepi automatikun brenda deposë. Të hutuar dhe të tmerruar nga krisma shurdhuese, u rrëzuam për tokë, prapa paketave masive. Mendonim se ishim të siguruar, në një depo ushtarake dhe armët ishin lënë në kabinat e kamionave. Si duket, qëllimi ishte që ne të iknim në panik, duke e lënë deponë hapur, që banda ta boshatiste përgjatë natës.

Megjithatë, ne mbyllem deponë, pothuajse, të blinduar dhe me gjysmë ngarkese kamioni mall, shkuam në spitalin e qytetit. Me drejtoreshën e spitalit, një gjirokastrite pehlivane, ishim dakorduar t`i dhuronim ndihmat për punonjësit e spitalit, meqë aty punonin, banonin dhe ushqeheshin 11 mjekë dhe ndihmës-mjekë të Kosovës, trajtoheshin për shërim mbi 20 ushtarë të plagosur si dhe disa refugjatë të sëmurë.

As këtu nuk qemë të qetë. Ndërkohë që ne shkarkonim kamionin, duke vendosur mallin në hollin e spitalit, një kombi dhe një veturë ishin parkuar pranë. Lutjes tonë që të largohen, iu gjegjen me një gjuajtje hekuri, i cili fluturoi mbi kokat tona dhe cilindo që ta rrokte, nuk do t`i jipte afat as për amanetin e fundit. Më i rrezikuari qe xhaxhai i heroit Edmond Hoxha, një mërgimtar i moshuar, veprimtar aktiv i dëshmuar dhe shumë dorëdhënës për Kosovën. Pasi e bëmë dorëzimin e mallit, një pjesë e tij ishte "avulluar" nga spitali gjatë atyre pak orëve të mbetura për errësirën. Edhe depoja  blindazhë, brenda atij muaji, do të shpërthehej me dinamit dhe do të grabitej e tëra, edhepse ishte ushtarake!

 

OFICËR NË KOSHARE DHE SHIK, PLAÇKITËS  ME BANDËN E TROPOJËS

Dje sabotues të luftës, sot heronj të luftës!

 

Për transportin e armëve për Koshare, përdoreshin edhe kamionë mesatarë. Rruga që përshkonte fshatrat e Tropojës, herpashere, kontrollohej  nga ushtarët e kufirit. Pas ndonjë grabitjeje të veturave, ka ndërhyrë për t`i rimarrë edhe forca ushtarake e Kosharës.

Tre kamionë të masës mesatare, me ngarkesë armë, udhëtonin drejt Kosharës. Pak kilometra pa arritur në cak, një breshëri automatiku zbrazet nga një bandë. Dy kamionët ndalojnë, ndërsa i treti, me shofër Hasan Rexhaj, duke u kundërpërgjigjur po me breshëri automatiku, vazhdon, me rritje të shpejtësisë. Banda, e kënaqur me plaçkën e grabitur, nuk e ndjek kamionin e larguar.

Hasan Rexhaj, nga Cërca, sëbashku me Bedri Blakaj, nga Kovraga, komuna e Istogut, kishin ndërprerë provimet e diplomës në Universitetin e Tiranës dhe bënin detyrën e ushtarit në Koshare. Hasani ishte shofer i të gjitha kategorive, prandaj, sipas nevojes, bënte edhe punën e shoferit. Në ditën e sulmit për grabitjen e kamionit me armë, kishte njohur një fytyrë. Për këtë kishte vënë në dijeni eprorin dhe në ballafaqimin e parë me pjesëtarin e bandës, ia kishte thënë hapur rastin e sulmit, duke e pyetur: "Ku e ke bandën, bandit"? Reagimi kishte qenë i ashpër, deri në zbërthim të armës, madje me kërcënimin për hakmarrje. Për habinë e të gjithëve, ai vinte si oficër edhe në Koshare, por, sipas rastit, aktivizohej edhe me bandën mikste, të përzier, të Kosovës dhe të Tropojës, por me shef kuadrin e UÇK-së të SHIK-ut. Ushtari i Kosharës, Hasan Rexhaj, prej shumë vitesh pushon në amëshim, kurse pjestari i bandës të Tropojës, i cili ishte nga një fshat i Dukagjinit, edhe pas luftës ka vazhduar aktivitetin e tij kriminal, sidomos në Pejë dhe Deçan, me karrierë e favore të bollshme!

 

Tirana zyrtare vendosi likuidimi e kryebandës në Veri të Shqipërisë

 

Aksioni i likuidimit të kryebandës fillon me goditjen profesionale, me armë speciale, me telekomandë, mbi një urë, nga vet SHISH-i, ku mbesin të vrarë dy anëtarë të bandës, ndërsa shefi i tyre, Fatmir Haklaj plagoset rëndë në kokë.

Ekzekutimi, para shtëpisë të tij në Bajram Curr, i drejtorit të policisë të Prefekturës të Kukësit, Januz Hyka, i cili do të ishte dëshmitar i dorës të parë në gjyqin për vrasjen e deputetit Azem Hajdari; vrasja e pjesëtarit të bandës ekzekutuese të Ilir Konushevcit dhe e dr. Hazir Maslës, nga Fatmir Hasklaj, me qëllim të pakësimit të dëshmive, në rast hetimi; zbulimi i lidhjeve direkte me krerët zyrtarë të Tiranës, tashmë, ishin bërë publike. Ndërrimi i pushteteve në Shqipëri, mund të rrezikonte hetimin e mirëfilltë, gjë që do t`i implikonte në krime edhe krerët social-komunistë të Tiranës. Prandaj, qendra autorizoi SHISH-in për veprim, pra, likuidim të kryebandës të Tropojës dhe të Shqipërisë të Veriut.

Deputeti socialist, i ardhur enkas nga Tirana, i ngarkuar me çështjen e refugjatëve të Kosovës në Tropojë, kishte thënë se Jaho Salihi - Mulosmani, pjestar i ekipit vrastar, në ditë-vrasjen e Azem Hajdarit "ka qenë këtu, në Tropojë"!? Ndërsa shefi i tij, Januz Hyka, në atë kohë drejtor i policisë në Bajram Curr, kishte thënë se "Jaho me shokë kanë munguar në detyrë për tre ditë radhazi". Edhe në këtë rast kemi të bëjmë me një të FSHEHTË PUBLIKE të SHISH-it, njësoj si në rastet e ekzekutimeve të kundërshtarëve politikë nga ana e SHIK-ut.

Aksioni i likuidimit të kryebandës të Veriut, fillon me goditjen profesionale, me armë speciale, me telekomandë, mbi një urë, nga vet SHISH-i, ku mbesin të vrarë dy anëtarë të bandës, ndërsa shefi i tyre, Fatmir Haklaj, plagoset rëndë në kokë. Nuk e nxorën jashtë vendit për shërim, siç kërkonte LPK-ja, nga frika e ndonjë hetimi të mundshëm nga ndërkombëtarët. Pas disa muajve u shërua dhe në rrugën për ke shtëpia e Jaho Salihit, ku shkonin për darkë, meqë Jahos i kishte lindur fëmija i parë, përsëri SHISH-i shenjëstron, duke e lënë të vdekur Fatmirin, sëbashku me shokun e tij të krimeve Kërnaja, kurse Jaho plagoset.

Jaho Salihi edhe gjatë kësaj kohe ishte "në kërkim". Thonë se strehohej ke një bandë e njohur e Lëvizjes në Gllogjan të Deçanit. Por, vizitonte shpesh edhe nusen ke vjehrri i tij në Tropojë. Madje edhe shtatçzania zë fill gjatë "ilegalitetit". Dhe, jo vetëm e para, por edhe shtatëzania e dytë! Krerët zyrtarë të Tiranës "pazarin" e kishin bërë vetëm me kapobandën Fatmir Haklaj. Kërnajat dhe katër vëllezërit Haklaj i vranë. Vëllezërit Haxhijaj dhe Jaho Salihi kishin qenë argatë të Fatmir Haklajt, në ekzekutimin e deputetit Azem Hajdari dhe të rojës të tij Besnik Çerja. Prandaj organizuan gjyqin farsë, duke i ulur në bankën e zezë tre vëllezërit Haxhijaj dhe Jaho Salihi - Mulosmani. Këta pranuan që kanë qenë në tri  makinat goditëse të deputetit Hajdari, por mohuan të kenë shtenë mbi viktimat. "Edhe baba Muharrem nuk mund t`i thoshte jo Fatmirit",- tha para trupit gjykues Jaho Salihi, duke aluduar në egërsinë e Fatmirit dhe detyrimin e dhunshëm për pjesëmarrje në aksion. Megjithatë, ata ishin shokë në krime.

Jaho Salihi ka një bukuri mashkullore të përkryer. Një gazetë, dikur zëmadhe, me emrin e huazuar nga Konica, e rihapur pas një shekulli në Tiranë, fillimisht me orientim të djathtë, më vonë e konvertuar majtas dhe kthyer në gazetë bulevardeske, botonte letrat e dashurisë, që vajzat gjimnaziste ia dërgonin Jahos në burgun hetues të Tiranës. Veç tjerash. njomëzakët gjimnaziste bënin presione përfide mbi drejtësinë, duke thënë se "një bukuri maxhepse, që ka emrin Jaho Salihu - Mulosmani, asessi num mund të jetë vrasës"! Përgjigja e njëhershme e Jahos, për të gjitha vajzat, ishte falenderuese, por, u thoshte ai, se "unë kam një djalë dhe tani pres fëmijën e dytë".

Jaho Salihi u dënua me burg të përjetshëm dhe dy Haxhijajt me shumë vite burg, ndësa i treti u lirua si i pafajshëm. Ndodhi si në Kosovë. Dënohet dorasi, por jo edhe shtyesi, edhepse populli thotë se "më i keq është shtyesi, se sa dorasi"! Kështu u mbyll ky gjyq për "një vrasje të shekullit", - siç është cilësuar në Shqipëri. Shqiptarët e kuptuan gjithë hilenë, qenë krejt të pakënaqur me gjyqin, sepse krerët komunistë zyrtarë të Tiranës "e kaluan lumin pa u lagur fare"! Shqiptarët prisnin që kur Partia Demokratike ta marrë pushtetin, do ta rihapë sërishmi "Dosjen Azem Hajdari". Por, gadi po mbyllet mandati i dytë në pushtet i demokratëve të Azemit dhe dosja vazhdon të mbetet e mbyllur!? Si duket mendojnë e thonë atë shprehjen e proverbiale të Nastradinit: "Larg prapanicës time"! Tamam, si LDK-ja, e cila i heshtë, si peshku, ekzekutimet e kuadrit dhe të veprimtarëve të saj. Mëkat i madh, por edhe turp i madh. Urojmë për këndellje!

 

Mos i fyeni heronjtë me emërtesa dhe tituj fiktiv

 

Disa analistë zemërplasur, duke parë veprimet idioteske të pushtetarëve tanë, të cilët, duke i kalaveshur me tituj e grada fiktive heronjtë, aludojnë në ngritjen e reitingut për vete, andaj shqiptarët i fusin në kategorinë e njerëzve të "shtetit idiot"!

Ilir Konushevci, fillimisht, ka qenë luftëtar i njësitit të Llapit, shok i armëve të Zahir Pajazitit, ka vepruar si guerilas edhe në Dukagjin me luftëtarin Ardian Krasniqi, pastaj është angazhuar në logjistikën për luftën. Ilir Konushevci nuk ka komanduar as batalione dhe as brigada, sepse ato nuk ekzistonin në gjallje të tij. Prandaj, është shumë më reale, më e saktë të thuhet çetanik, se sa komandant. Kjo vlen edhe për shumë luftëtarë të lirisë, të rënë në fushënderin e luftës, tashmë dëshmorë dhe heronj të Kosovës. Titujtë fiktivë, të dhënë me kritere paushalle, dëshmorëve, heronjve të Kosovës, janë fyerje e rëndë, janë përtallje e vrazhdët për ata, sepse kjo bëhet me qëllim që lavdinë ta gëzojnë të gjallët, kinse bashkëluftëtarë të tyre.

Të "dhurosh" tituj dhe ofiqe komandant, kryekomandant të UÇK-së, në një kohë kur nuk kishte as batalione, e lëre më brigada e ushtri, përveçse grupe guerile dhe, e shumta, ndoca çeta numërikisht simbolike, është marrëzi, është përpjekje për ta njollosë dhe falsifikuar rëndë historinë më të re të Kosovës. Gjithashtu, të fantazosh e sajosh legjenda dhe epopera, pa sjellur asnjë fakt për "betejat" se ku dhe kur janë bërë, kur dihet se në Kosovë, më shumë se sa luftë, ka pasur masakër, është më shumë se falsifikim, është idiotësi, që nuk njeh arsye e parime, por vetëm interesa personale e grupore, që turpërojnë shoqërinë, kombin mbarë.

Ilir Konushevci qe jetëshkurtër. Ushtria jonë ishte në përpjekjet e para të organizimit të pa shpresë, sepse pengesat ishin të dukshme, të pakalueshme. Përçarja stimulohej nga Tirana zyrtare dhe LPK-ja. Sabotimi i luftës parathoshte edhe disfatën e pritur. Ilir Konushevci, edhe sikur të kishte qenë figurë e parë e luftës, për aq sa jetoi e veproi, nuk mund ta arrinte gradën e gjeneralit. Prandaj, Ilir Konushevci është luftëtar i lirisë, është Hero i Kosovës. Dhe, kjo është maja e lavdisë, është zeniti i arrirë.

Gradat e dhëna, sidomos titulli i lartë "gjeneral", janë turpi i Kosovës. Gradat janë aplikuar vetëm për LPK-në, më saktë, për SHIK-asit, të cilët kurrë dhe asnjëherë nuk kishin qenë ushtarakë dhe as që arritën të bëhen, mirëfilli, të tillë. Nuk u shquan në luftë, bënë disa aksione, por jo edhe luftë ballore, pra, nuk fituan asnjë betejë!

Nëse, vërtet, dikush duhej të gradohej, qoftë edhe me gradën gjeneral, ata duhej të ishin ushtarakët profesionstë institucionalë, të shkolluar në akademitë ushtarake, si kolonel Ahmet Krasniqi, i cili bëri organizimin ushtarak, me bazë shkencore të doktrinës ushtarake; kolonel Tahir Zemaj, fitues i të vetmës betejë ballore në Kosovë, e njohur si "Beteja e Loxhës"; Sali Çekaj, Agim Ramadani, Rrustem Berisha me oficerët e tij në komandë, të cilët, në një luftë të ashpër, zhvilluan një varg betejash të suksesshme në Kosharën heroike, legjitimuese të luftës për çlirim të Kosovës.

 

Ose me ne, ose shko në ferr!

 

Komandanti i Kosharës, legjitimuesi i luftës për liri në Kosovë, Rrustem Berisha,

është suspenduar nga puna, me kërcënimin e tipit fashist, nga partia në pushtet: ose

me ne, ose shko në ferr!

Mendoni për një çast, ju, shqiptarë që votoni dhe aprovoni krimin në Kosovën tonë të përtokur nga dhuna, shantazhi e haraçi: Komandanti i Kosharës, legjitimuesi i luftës për liri në Kosovë, ushtaraku i shkëlqyer i karrierës, Rrustem Berisha, është suspenduar nga puna, me kërcënimin e tipit fashist nga partia në pushtet, ose me ne, ose shko në ferr!! Pra, duan ta anëtarësojnë dhunshëm në partinë e tyre, në partinë e krimit!!! Me kulaç dhe kërbaç, para kësaj partie, ka provuar t`i japë librezë një parti tjetër e majtë, po aq kriminale sa edhe partia në pushtet!!

Shumica absolute e gjeneralëve të Kosovës janë të inkriminuar dhe të akuzuar për krime. Dhe, krimet janë bërë në kuadrin e SHIK-ut, viktima janë, kryesisht, shqiptarët. Prandaj, qenia e emrit të Ilir Konushevcit pranë këtyre monstrave "gjenelalë", nuk do t`i bënte asnjë nder. "Çështja Kleçka" sheshoi shumëçka. Krimi kishte një qendër, kishte një shtab. Emrat e lakuar janë kuvendarë, ministra qeveritarë, zyrtarë qendrorë e lokalë. Të gjitha krimet rezultonin faktike, se varret janë aty, ndërsa lirimet janë politike. U mbyll dosja, mund të jetë edhe mbyllje e përkohëshme, sepse gjithçka duhej pëmbysur dhe dikush nga lart e jashtë Kosove, nuk e donte këtë katrahurë, por zgjodhi bashkëjetën me krimin. Përfituan individët, duke humbur Kosova. Gjithësesi, Serbia do të shpërblehet me lëshime të tjera, natyrshëm, në dëm të Kosovës.

 

Krimi nis në Tiranë

 

Tashmë, nuk ka asnjë mëdyshje se krimi gjatë dhe pas luftës në Kosovë, nis në Tiranë. Pikërisht këtu duhet të fillojë edhe hetimi. Pse nuk ka ndodhur kjo menjëherë pas luftës, shpjegohet me faktin se në pushtet, mjerisht, ishin projektuesit e këtij krimi. Por, vazhdimi i heshtjes nga Partia Demokratike e Shqipërisë, vërtet, është i pashpegueshëm!?!

Zëvendëskryeministri Hajredin Kuqi, duke qenë edhe ministër i Drejtësisë, nuk duhej ta humbiste shansin dhe rastin, për t`i bërë thirrje palës shqiptare, për hetimin e të gjitha ekzekutimeve, burgjeve dhe maltretimeve brenda territorit shqiptar, si dhe koordinimin për hetimin e krimeve  të ndërlidhura në të dy anët e kufirit. Vërtet, pjesëmarrja e kuadrit të lartë partiak e shtetëror, në akademinë përkujtimore kushtuar Ilir Konushevcit dhe dr. Hazir Malajt, nuk duhej të kufizohej vetëm për të bërë shou e fushatë për zgjedhjet e pritshme, por duhej dhënë një mesazh i qartë se drejtësia edhepse vonon, por kurrë nuk guxon të harrojë.

Presidentja e Kosovës dhe ministri i Drejtësisë janë marrë me krijimin e disa Këshillave, kinse për ta nxjerrë drejtësinë nga bataku, nga letargjia. Por, kjo është e pamundur, sepse nga një prokuror frikacak e përlavdëraç si Ismet Kabashi, i partizuar fort, nuk mund të pritet asgjë prej tij. Hiç më i mirë nuk është as kuadri vartës i kryeprokurorit të Kosovës. Kosova, duke qenë SHIK-u i organizuar, nuk ka asnjë mundësi ta ushtojë drejtësinë, ta zbatojë ligjin, për të gjithë qytetarët njësoj. Gjaku i Ilir Konushevcit me shokë, na fton për ta vënë drejtësinë në vendin që i takon. Pa zbatimin e ligjeve, nuk ka shtet ligjor. Dëshmorët u flijuan që t`ua lënë brezave një shtet të lirë, demokratik dhe ligjor. E tashmja nuk jep shpresë për një të ardhme ndryshe, për sendërtimin e ëndrrës fisnike të martirëve tanë, të ëndrrës të hirshme të lirisë, të demokracisë.

Qershor 2012

 

Arif Kutleshi- Hafizi

 

H A F I Z I
 (1320-1389)
 (Nga gjermanishtja i përktheu : Arif Kutleshi)

UNË JAM NJË INSTRUMENT I SHENJTË

I AKORDUAR PRORE, KAH ZOTI-
 QË RRNON MATANË TË GJITHA DIMENSIONEVE

I DEHUR NGA VERA HYJNORE
NGA TOKA U NGJITA LART
NË NJË TAVERNË MADHËSHTORE

TASHTI NGA FRONI KU JAM ULUR, SODIS
DASHURINË HYJNORE MBI GJITHÇKA
ME SYTË E KËTHJELLUR SHKËLQIMTAR

MBI TRYEZËN E NGUSHTË
FAQET E MIA
NË KOHË DHE HAPËSIRË I MBËSHTES

DHE TI MUNDESH
MJEKRËN TIME TË BUKUR, GAZMORE, TË MËNDAFSHT
M´E PREK.

MBRËMË TË PASHË DUKE VALLËZUAR

FIJEKALLI, MBI KULMIN E SHTËPISË TËNDE
NDJEJA, QË ZEMRA JOTE
ZHURITEJ PËR TË DASHURIN

PASHË, SE SI SILLESHE
NËN TRËNDAFILIN E BUTË E PLOT RREZE
QË RRINTE VARUR NË NJË HU TË PADUKSHËM
NGA QIELLI

SAORA VESHA RROBAT MË TË MIRA
PËR TË FESTUAR ME TY
ANIPSE MIJËRA KILOMETRA NA NDANIN

SIKUR TË SILLESHE VETËM EDHE DY HERË
NË KËTË SFERË KRISTALORE
DHE PRAPË HIRPLOTË TË KTHEHESHE KAH LINDJA
DO TA HETOJE
SE ZOTI DHE UNË KAQ AFËR TEJE JEMI
DHE NË KRAHËT TANË TË MBAJMË

MBRËMË TË PASHË
PRANË KULMIT TË KËSAJ BOTE
N´VALLËZIM

MË KA MARRË MALLI PËR TY KAQ SHUMË

ZBATHUR PO I NDJEK
SHENJAT TUA NË BORË

TË CILAT KAHERË
ATJE LART NË MALE RRINË

MË KA MARRË MALLI KAQ SHUMË PËR TY
MADJE PO VRAS MENDJEN
TË NGJITEM VETË ATJE LARTË
KU KURRË KËMBË IMJA S´KA SHKELË

HAFIZ, S´KA NJERI NË KËTË BOTË
QË S´E MERR MALLI PËR ZOTIN

SECILI NGJITET KAH AI
ME AQ DINJITET, GUXIM DHE QËNDRIM
TË TAKATIT

NE JEMI ROJTARËT E BUKURISË SË TIJ

NE JEMI MBROJTËSIT E DIELLIT

EKZISTON VETËM NJË ARSYE
PËRSE NE NË KËTË BOTË
SHKOJMË MBAS ZOTIT

PËR TË NXITUR QESHJEN
LIRINË,VALLËZIMIN DHE DASHURINË

LËSHOJE NJË KLITHMË SKOFIARE NGA BRENDËSIA JOTE
LE TË VIJ TEK UNË
DHE FOL
HAFIZ,
SONTE S ´JAM ULUR NË HËNË
NË KOTËSINË E EMBËL
MË NDIHMO
ZEMRËN MBI SHPIRTIN E MIKUT TA PUSHOJ
MË NDIHMO, MUA PLAKUSHIN
FLATRAT E GJYMTA T´I SHËROJ

NE JEMI SHOQËRUESIT E BUKURISË SË TIJ
NE JEMI ROJTARËT
E TË VËRTETËS

ÇDO BURRË, ÇDO BIMË, ÇDO GJALLESË
ÇDO GRUA,ÇDO FËMIJË,ÇDO PIKË GJAKU
ÇDO NOTË MUZIKORE
JANË SHËRBËTORË TË TË DASHURIT TONË

NJË SJELLËS I GËZIMIT
NJË LAJMËTAR I DRITËS.

 

Nj? manifestim i q?lluar, por q? la p?r t’u d?shiruar

 

Nga Bedri TAHIRI

 

…Nj? lajm i mir? qarkullonte kumbuesh?m an? e k?nd vendit: M? 30 qershor 2012, n? Shal? t? Bajgor?s do t? p?rkujtohen dy ngjarje t? m?dha historike: 100- vjetori i Kuvendit t? Kurillov?s dhe 100- vjetori i ngritjes s? Flamurit n? Vesekofc!

Oh, sa mir?, mrekullia vet?!- than? t? gjith?, dhe mezi e prisnin at? dit?. U lumt? tri komunave q? lidhen p?rreth k?tij strumbullari ndjellamir?: Vushtrris?, Mitrovic?s dhe Besian?s. N? fakt, Kurillova dhe Vesekofci jan? pjes? e Vushtrris?, por ani, çdo gj? e p?rbashk?t, del m? e fuqishme.

Dhe, dita e shum?pritur erdhi. Kureshtja p?r t? m?suar diç m? shum? p?r ato ngjarje t? r?nd?sishme historike, q? realisht, n? literatur?n e shkruar fare pak figuronin, nd?rkaq  n? goj?n e popullit elaboroheshin shpesh deri n? holl?si, madje ekzistonin edhe k?ng? me nj? v?rtet?si mahnit?se, i shtyri njer?zit q? ta marrin at? rrug? t? gjat? e n?p?r at? vap? p?rc?lluese.

 

N? nderim t? heroit Meh? Uka

 

Edhe grupi yn?: Bedri Shyti, Selatin Imeri, Galip Avdiu dhe un? (Bedri Tahiri) pati t? nj?jt?n ndjenj?. Madje, ne u nis?m edhe m? her?t, sepse pat?m d?shir? t? merrnim pjes?  edhe n? zbulimin e bustit t? heroit Meh? Uka, emrin e t? cilit e mban me krenari shkolla e Bajgor?s. Makina e Selatinit nxitonte vet?timthi atyre zigzakeve malore. Ngas?sit t? saj i takonte nj? gj? e till?, ishte djal? i Kovaçic?s, kishte qen? shok i Meh? Uk?s dhe nj? koh? kishte punuar n? at? shkoll?.

Sakaq arrit?m n? oborrin e shkoll?s “Meh? Uka”.  Nj? atmosfer? festive, por jo aso çfar? meritonte ky burr? i madh i kombit. Ca karrige p?rball? bin?s s? improvizuar mbusheshin hezituesh?m me mysafir?t q? vinin tek-tuk. Edhe numri i familjar?ve e banor?ve vend?s nuk na e mbushte syrin. Barr?n kryesore, si p?rher? e bartnin nx?n?sit e padjall?zuar dhe m?simdh?n?sit e palodhur. Mysafir?t nga Tirana, Marenglen Verli e Fatmire Musaj, dhe ata nga Prishtina, Osman Zhitia, babai i d?shmorit Afrim Zhitia, e Nysret Pllana etj.i dhan? gjall?ri k?tij ceremoniali. Programi i p?rgatitur nga nx?n?xit qe i mrekulluesh?m. Mir?po, pika m? kulmore ishte  zbulimi i bustit t? Meh? Uk?s, i cili dit? m? par? edhe ishte dekoruar nga presidentja Atifete Jahjaga me urdhrin Hero i Kosov?s, vep?r e nj? skulptori t? ri t? k?saj ane, Miftar Istrefi, e cila sado q? shihej se ishte punuar mir?, nuk u shp?tonte v?rejtjeve t? atyre q? e njihnin me rr?nj? birin e tyre...

 

Drejt Kod?rflamurit

 

Ende pa p?rfunduar programi artistik u detyruam t? nisemi p?r n? Kod?rflamur. Sapo l?shuam rrug?n e asfaltuar u rrasem n? pluhurin e dendur q? nuk na linte t’i çelnim syt?. Rruga e hapur rishtas nga KK i Mitrovic?s, meq? nuk ka pasur pengesa pron?sore nuk di pse nuk e kan? zgjeruar sa duhet, kur takoheshim me dik? q? l?vizte n? t? kund?rt?n, mezi kalonim, t? shumt?n e pashtruar me zhavor, gicte ashp?r virgj?rin? e atyre pyjeve e kodrave me lloj- lloj lulesh er?mira q? edhe t? vdekurin e b?nin t? marr? frym?.

Nuk nguteshim shum?, ngase ishim her?t dhe d?shironim t’i shijonim ato bukuri t? rralla t? m?m?s natyr?. Tej, n? nj? kod?r p?rplot fier e ahishta l?kurl?muara, ndaluam dhe ia hodhem nj? sy truallit t? trimit t? paepur t? k?saj ane, Ukshin Kovaçiç?s, themelet e kull?s s? tij ende gjallinin n? an?n karshi nesh...

Kur mb?rrit?m n? vend, kishte pak njer?z. Ende ?sht? her?t,- e ngush?lluam veten dhe zum? t? shikonim rreth e rrotull. Sa pik? strategjike. Çdo gj? dukej si n? p?llemb? t? dor?s, e gjith? ana e Llapit dhe i t?r? Rrafshi i Kosov?s. N? an?n tjet?r Fushat e Kurillov?s ku ishte mbajtur Kuvendi i Bes?s m? 30 qershor 1912...

Dielli po i afrohej zenitit e vapa na digjte si saç i skuqur n? prush. T? tjer? nuk po vinin m?. Pjes?marrje jo e k?naqshme. Çudi, o Zot! Numri yn? nuk po e kalonte numrin e pjes?marr?sve t? Kuvendit historik t? mbajtur k?tu e nj?qind vjet m? par?. Hjade mendje, hajde. At?bot?, m? shum? k?mb? se me kuaj, n? rreziqe e n? pamund?si informimi dhe ishin mbledhur mbi dymij? burra t? pushk?s e t? bes?s...

Dor?n n? zem?r, p?rgatitjet teknike ishin n? nivel. Bina e mir? me nj? foto t? madhe n? ball?, ku shihej prij?si Isa Boletini me bashk?luft?tar?, i jepnin pamje madh?shtore  manifestimit. Edhe motoja e shkruar n? ball? t? saj ishte e qart? dhe dometh?n?se: 100- Vjetori i Kuvendit t? Kurillov?s dhe ngritjes s? Flamurit n? Vesekofc!

 

M? shum? p?r fshisa se sa p?r lisa

 

Hapja e manifestimit u b? me ngritjen e Flamurit t? Isa Boletinit nga pjes?tar?t e nderit t? FSK-s?. Si zakonisht, pjesa e par? pati fjalime politike e p?rsh?ndet?se, q? k?saj radhe qen? p?r lakmi. Kryetari i Mitrovic?s, z. Avni Kastrati, simboli i rezitenc?s son? komb?tare, z. Adem Demaçi dhe p?rfaq?suesi i familjes s? Isa Boletinit, z. Gazmend Boletini shpejt ua l?shuan vendin atyre q? pritej ta thonin fjal?n kryesore p?r k?t? eveniment me pesh? historike.

Dhe, kur moderatori,  Resul Sinani, p?rnj?her?sh i paraqiti kat?r referuesit e pjes?s shkencore: Fehmi Pushkollin, Marenglen Verlin, Fatmire Musajn dhe Haki Kosumin, t? gjith? u shnd?rruan n? sy e vesh. P?r k?t? kishn ardhur dhe n? pik? t? diellit po prisnin t? m?sonin p?r Kuvendin historik t? Kurillov?s dhe p?r ngritjen e flamurit n? k?t? kod?r (dikur Kod?rbajrak e sot Kod?rflamur- nj? toponim i shk?lqyer) k?tu e nj?qind vjet m? par?.

Mir?po, dal?ngadal? sikur po zhg?njeheshin t? gjith?. Larg qoft?, pa mohuar pun?n dhe p?rgatitjet e tyre shkencore, t? gjith? ishin specialist? t? historis?, me tituj e grada t? larta shkencore, ata nuk iu kishin rrekur tem?s konkrete. Punimet e tyre (p?rjashto pjes?n p?rmbyll?se t? referuesit t? fundit) i kushtoheshin Isa Boletinit dhe verpimtaris? s? tij atdhetare, por jo edhe Kuvendit t? Kurillov?s dhe ngritjes s? Flamurit n? Vesekofc. Me fjal? t? tjera kishin dal? nga tema, siç  thuhet n? praktik?n shkollore. Ne erdh?m p?r lisa e k?ta po na flasin p?r fshisa- u shpreh nj? plak i k?saj ane, i cili nga rr?fimet e t? par?ve e dinte ngjarjen n? gishta e ndryshe nga se thuhej aty. Edhe Guri i Sokolit, pak tutje nesh, ku trimi i madh Hys Popova p?r muaj t? t?r? e kishte ngrehur dhe mbrojtur Flamurin kuqezi, d?rguar nga Hoxh? Kadri Prishtina p?rmes Xhemail ag? Berish?s, sikur t? kishte goj? do t? dilte n? foltore e do t? na thoshte ca fjal? petake...

Pas programit t? larmish?m artistik, p?rgatitur nga ansambli artistik i valleve dhe k?ng?ve nga Mitrovica, u b? zbulimi i Pllak?s p?rkujtimore, kushtuar k?tyre ngjarjeve me pesh? t? madhe historike, financuar nga KK i Vushtrris?. Zbulimin e b?n? kryetar?t e tri komunave dhe baca Adem Demaçi.

Sidoqoft?, tubimi ?sht? p?r t’u tumir?. Organizator?t duhet p?rg?zuar p?r p?rkujdesje ndaj k?saj pjese t? historis?, q? e begatojn? jubileun e sivjem? komb?tar: 100- vjetorin e Pavar?sis? s? Shqip?ris?! Tashm?, t? gjith? studjuesit pajtohen se Kryengritjet e P?rgjithshme t? shqiptar?ve n? Kosov?, t? ideuara e t? udh?hequra nga i madhi Hasan Prishtina  dhe tribun?t Isa Boletini, Bajram Curri, Idriz Seferi, Bajram Daklani etj. q? n? muajin gusht arrit?n ta çlirojn? edhe Shkupin, p?rgatit?n dhe mund?suan shpalljen e Pavar?sis? s? Shqip?ris? n? Vlor?, m? 28 N?ntor 1912.

Fare n? fund, n?se edhe t? tjer?t, veçan organizator?t, k?t? ngjarje kulturore- historike e kan? par? me syrin ton?, k?saj i thon?: Mend? p?r tjera  her?! P?rndryshe, mos t? p?rpiqemi kot t? fluturojm? drejt diellit me krah?t prej dylli, sepse rrezet e tij do na i shkrijn? dhe pask?taj dihet ku mbesim e si p?rfundojm?! T? v?rtet?n mund ta gjejm? vet?m tek t? thjesht?t, tek p?rjetuesit, tek POPULLI!

-----------------------------

 

 

PËR  TA  NDERUAR  KOMBIN  DHE  100 VJETORIN  E  PAVARËSISË, DUHEJ  TË DËNOHESHIN  DIKTATORËT  DHE  PËRDHUNUESIT E  LIRISË

-Një dijetarë thotë: Nuk lypset të bashkohemi të gjithë në një kokë, por kërkohet të kemi të njëjtat parime

 

Nga Dedë Preqi

 

Për shqiptarët  ky vit ka rëndësi të madhe, që shënon 100 vjetorin e formimit të shtetit shqiptar.Historia shqiptare brenda shpirtit të vet i ka fshehtësitë e veta të thella historike, të cilat i mbanë padurueshëm, deri kur ato mund të shpërthejnë si ndonjë vullkan i zjarrtë, sepse nuk mund ti durojë dhe mbajë as toka  gjithmonë ato mistere.

- Historia e jonë e një populli  të vogël, por mjaftë „fatkeq“,siq ka thënë A.Frashëri, është e shkruar me gjak rruga e saj, deri në skaj, dhe meriton të shkruhet ashtu siq është e vërteta e saj dhe të mos ndryshohet gjatë periudhave të liga ,nga  ideologjitë  e sëmuara dhe ajo moniste. Edhe shumë vende tjera të botës e kishin të njëjtën histori, të cilët e kanë përjetuar si është më keq, por sikur populli shqiptarë nuk e përjetoi dhe nuk e pagoi  më keq asnjë popull në botë. Historia e vërtetë parim dhe bazë i ka faktet, jo gënjështrat, trillimet dhe propagandën.Një gjysmë shekulli shqiptarët ishin të hendikepuar nga ideologjia e Enver Hoxhës, e cila e poshtëroi dinjitetin njerëzor të kombit shqiptarë, me tortura e përsekutime, vetëm për qëllime politike, kundra fetare e raciste, si akte më të ulta dhe më mizore kundra njerëzimit. A janë krime kundër njerëzimit, kur bëhët shkatërrimi masiv i kulturave fetare dhe imponimi i ateizmit, dhe poshtërimi i figurave fetare dhe besimi fetar. Njerëzit më eminent të kombit shqiptarë janë ekzekutuar, vetëm se e kundërshtuan dhe nuk u pajtuan me një regjim të tillë. Shqipëria është vendi ku është përsekutuar dhe ç’njerëzuar më së shumti qenja njerëzore, nga sistemi i dhunshëm hoxhist.Ajo që është shumë brengosëse për një popull, siq është populli shqiptarë, as varret e popullit të vet të ekzekutuar nuk u dihen,të cilat janë të hudhura dikund pa emra, për t’ua  mëshehur gjurmët. U pushkatuan dhe u varën njerëzit vetëm për lirinë e fjalës, dhe provuan burgjet më famëkeqe dhe kampet e përqendrimit me torturat më mizore. Regjimi hoxhist mbante  shpiunat e vet, që përgjonin çdo lëvizje, të cilët trillojshin plot kurtha e dredhi të tmershme,duke akuzuar njerëzit e pafajshëm. Me 1967, regjimi i Enver Hoxhës, mbylli 2169 kisha e xhamija, dhe lëshoi dekretin se të gjitha këto objekte fetare janë jashtë ligjore. Do të thotë se, një fatalitet i tillë i kombit shqiptarë me një sistem totalitarë dhe diktatorial, që i gjymtoi mendjet e shëndosha të popullit të vet, duke i trajtuar  ato si qenje   i m b e c i l e, jo njerëzore.

Nën pushtimin osman, mëzi që ruajtëm shpirtin shqiptarë, siq thotë Atë Anton Harapi, në vend të kulturës, na i dhanë rrugët e mërgimit, në vend të shkollës, na i dhanë burgjet, në vend të librave, na i vunë prangat. Edhem ë e tmershme ishte koha enveriane, e cila nuk dalloi shumë nga regjimi osman, vetëm se ishte edhe më barbare  dhe diktatoriale.

- Përveç gjithë atij primitiviteti, të imponuar nga ky regjim antinjerëzor, edhe pse në mënyrë të pa ndërprerë, ishte ajo fuqia e jetës së mbredshme shpirtërore , e bujshme dhe intelektuale e popullit shqiptarë, e cila nuk mund t‘i mirrej dhe të shuhej përgjithmonë. Prandaj, është rrugëdhembje shumë e madhe, që dhembë gjithë jetën, nëse nuk hapën dosjet e këtyre krimëve, që janë bërë në trojet shqiptare. Edhe gjenocidi serb  ndaj shqiptarëve të Kosovës dhe popujve të tjerë, autorët e krimit duhet të marrin denimine merituar nga Gjykata Ndërkombëtare në Hagë,për ti dhënë fund këtij diversioni antinjerëzorë. Në Kosovë edhe pas 14 vjetëve të mbarimit të luftës, ka ende edhe 1800 përsona të pagjetur,të cilët janë dikund të mëshehur nëpër djerrinat e shtetit serb, ku shteti aktual nuk i dorëzon ato kufoma të shqiptarëve, vetëm nëse ata favorizohen me pazare politike.  Me 1948, në Nyrnberg të Gjermanisë, ishte miratuar Konventa Ndërkombëtare  për parandalimin dhe denimin e gjenocidit, e krimëve të luftës dhe krimet kundë njerëzimit, dhe në bazë të kësaj konvente u deuan krimet e Luftës së dytë Botërore, dhe mbi 2 mil.gjermanëve u janë kontrolluar të dhënat përsonale. Gjermanët në vitin 1948, u pajtuan me drejtësinë e Nyrnbergut, me ç’rast u ekspozua drejtësia dhe stabiliteti në Evropë në bazë të kësaj rruge demokratike. Në vitin 2003, Republika çeke  e ka bërë publike listën e bashkëpunëtorëve të krimeve. Edhe Polonija, bëri verifikimin e 400 mijë figurave polake  dhe pastrimin e tyre nga veprat penale, që të njëjtat  verifikime i bënë edhe Hungaria, Bullgaria, Letonia, Estonia, dhe shumë vende të tjera. Sllovenia i ka hapur pjesërishtë arkivat e verifikimit në vitin 2003, ndërsa Kroacia, i ka hapur arkivat e Policisë Sekrete(UDBA), në tetor të vitit 2001. Maqedonia e ka miratuar ligjin në fjalë në vitin 2008, dhe Serbia,  këtë ligj e ka lënë pezull, që prej vitit 2003, me ç’rast e ka kundërshtuar partia e Millosheviqit  dhe Sheshelit. Kurse sot Gjykata e Hagës, ende nuk ka arritë  për ta bindur qeverinë e Beogradit, që të jep llogari para drejtësisë, që ka bërë krime të organizuara dhe gjenocid ndaj popullit shqiptarë . Apo, nuk mjafton vrasja e 20 mijë shqiptarëve, djegëia e 200 mijë shtëpiave  shqiptare, dëbimi i 1milion banorëve shqiptarë nga trojet e veta, dhe shumë pa drejtësi të tjera që u janë bërë shqiptarëve të Kosovës, si dëshmi para Gjykatës së Hagës, për të dokumentuar krimet dhe për të denuar autorët e krimit. Kjo pjesë ligjore në shoqërinë e sotme njerëzore dhe demokratike e identifikon të kaluarën e hidhur të regjimëve të egra dhe asaj komuniste, por edhe lidhjen e atyre , që kanë „dorën e zezë“në veprimtaritë kriminale të njerëzimit.

- Edhe në Shqipëri ende nuk është marrë një vendim i prerë, që ta vëjë në miratim këtë parim moral e njerëzorë, të vëndoset qështja e e ligjit të  l u s t r a c i o n i t,për të denuar autorët e krimeve të regjimit ish-komunist. Dhe, mospastrimi i figurave mbështetëse hegjemoniste, e  mbulon të vërtetën  dhe e mjegullon të ardhmën e shtetit  shqiptarë dhe trojeve tjera shqiptare. Ashtu, edhe në  shtetin e ri të Kosovës, ende nuk është arritë  të miratohet një Rezulutë për krime gjenocidiale, nga regjimi serb. Edhe pse Kosova , si një vend i dalë nga dy shtypje të dhunshme, nga dy gjenocide të llahtarshme, e ka të drejtën e vet morale dhe ligjore, që në emër të atyre njerëzve ,që derdhën lumenj gjaku ,për liri dhe pavarësi, dhe vuajtjeve të tyre nga ato tortura mizore, të miratojë një Rezulutë, dhe në bazë të saj të dënohen krimet fizike dhe psiqike ndaj popullit shqiptarë.

- Zbatimi i një ligji të tillë, si nga Gjykata Ndërkombëtare, si dhe nga vendet e vuajtura, janë përgjigje shumë meritore për ta qetësuar ndërgjegjën e shoqërisë njerëzore, ndaj krimeve të një regjimi fashizoid dhe gjenocidial. Përgjegjësit dhe hartuesit e këtyre krimeve dhe ekzekutuesit e këtyre akteve barbare kundër njerëzimit, duhet të marrin denimin e merituar, për së gjalli dhe për së vdekuri. Ndërsa, në shtetin shqiptarë, hapja e dosjeve të këtyre krimeve  dhe denimi i tyre, është punë e ndershme dhe morale e kombëtare, e cila do ta përcaktonte një fund të ndarjes nga e kaluara, dhe do të mbyllet një kapitull i një historie të dhimbshme shqiptare. Sot shqiptarët kanë një kahje tjetër, edhe pse historia e vjetër po e përcjellë në hapat e saj, me mbeturinat që ka lënë regjimi komunist. Por, edhe pas 20 vitëve , në frymën e lirisë dhe demokracisë dhe pas vdekjes së diktatorit E.Hoxha, heshtët krimi dhe padrejtësitë që i janë bërë popullit të pafajshëm shqiptarë dhe kriminelët nuke e kanë marrë ende denimin e merituar. Denimi i kriminelëve, do të ishte një shërbim i madh , që mund ti bëhet së cilit popull në botë, dhe mund ti bëhët një shërbim i madh  demokracisë njerëzore. Këto janë parime e rekomandime edhe të Këshillit Parlamentarë të Evropës, mbi denimin e kriminelëve të komunizmit, sipas kodit dhe ligjit penal mbi krimet njerëzore. Njëherit, me rastin e 100 Vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë,  për ta nderuar kombin dhe  virtytet e tij, duhej të dënoheshin diktatorët dhe përdhunuesit e lirisë.

------------------------

 

TRE AMERIKANË TË TRASHË!!!

-Sipas humorit: tre gjermanë të trashë, por që tash nuk është humor-

 

Nga Kadri Mani

 

Tre amerikanë të trashë: Kajdanova-Delli-Kalluxha, “popullin” serb fort e kanë dashtë!!!

Ata tre diplomatë të trashë as e kanë njoftë Kosovën dhe as Serbinë!!

Nuk e kanë njohur Bosnjën dhe as Srebrenicën, i madhi Zot jua lashtë bosh kalanicën!!! Juve dhe fëmijëve tuaj!!!

Për t’u treguar të mirë me Ban Ki Munin,  me Evropën e me Rusinë, ata tre fëtyrat e veta i nxinë!!!

Delli “e mori vesh” në bazë të Kishës së Graçanicës se edhe Kosova na qenkësh serbe! Kurse Kalluxha (që s’di pos të luaj guxha!), tha: të mos zbulohen vrasësit e Selver Haradinajt i vrarë në Mitrovicën e veriut!!!

Dhe si shpërblim për këto përkrahje, jua dogjën Ambasadën amerikane në Beograd!!

Këta tre amerikanë të trashë nuk e kanë pas parasysh masakrën e Toplicës! As masakren e Srebrenicës!

Sot më 13.7.2012 u bënë homazhe në Srebrenicë: kush s’ka sytë as veshtë  dhe as ndjenjat njerëzore të solidariteti me viktimta e pafajshme dhe nuk merr pjesë në dënimin e çetnikëve dhe të ushtarëve holandezë, e përjetofshin në familjet e në fëmijët e vet!!!

I nderuar Kryetar Obama, “diplomatë” të tillë të mos na dërgoni më; se është dro ta hanë të pafajshimit në vend të tre të trashëve!!!

Fundërrinat e Kishës Ortodokse Serbe, s’kanë fe as Zot! Diplomacia botërore këtë e di, kurse ata që nuk e dinë, po e përjetojnë në lëkurën e tyre!

Përkrahim Diplomacinë Angleze që të mbahet (edhe) një Konferencë e Berlinit, ku do të ridefinohen kujfijtë e Ballkanit që të përmirësohen padrejtësitë paraprake, dhe të vëhet qetësia.

Po cila është ushëheqja serbe sot?

Udhëheqja e sotme serbe dhe pjesa më e madhe e serbëve shovenistë, jo që nuk janë penduar, por në vijimësi kërkojnë sherr duke u betuar për ripushtime!! Për gjenocid e për masakra të r eja, në sytë e Evropës e të Botës!!

 

Obama: Srebrenica një nga ngjarjet më të errëta të shekullit 20

Beta | 11. 07. 2012

Obama shtoi se SHBA "hedhin poshtë qëndrimin që të shtrembërohen përmasat e këtij krimi, që të arsyetohet motivi për krim, të fajësohen viktimat, dhe të mohohet e vërteta e pamohueshme  se ajo ka qenë gjenocid".

- Të gjithë ne jetojmë në vazhdimin e procesit të pajtimit dhe eejetën e qetë të bashkëjetesës të qytetarëve të Bosnjes e Hercegovinës e të Ballkanit, spse kjo domethënë përfundimisht hedhja poshtë e së keqës e cila nisi me luftrat dhe solli gjenocidin në Srebrenicë- tha Obama.

Šhefja e diplomacisë së Evropës, Ketrin Ešton. dh komesari për zgjerim, Štefan File, bënë sonte homazhe viktimave të gjenocidit në Srebrenicë dhe thirrën për pajtim në regjion.

- Mendimet tona janë me ata të cilët i kanë humbur më të dashurit në  gjenocidin  e korrikut të vitit 1995. – thuhet në njoftimin e përbashkët Ešton i Filea me rastin e shtatëmbdhje të vjetorit të masakres në Srebrenicë.
Ata i grioshën liderët politikë të BeH e të regjionit që të kontribuojnë në procesin  vendosjes të dreejtësisë, të pajtimit e të pranimit të asaj se çfarë ka ndodhë.
 - Naga ata presim që të bëjnë hapa shtesë  kah ardhmëria në të cilin ndodhia si e Srebrenicë të jetë e i pamendueshëm , e të gjithë t’’i nderojnë viktimat – thuhet në njoftimin.

Edhe shumë funksionarë të tjerë evropianë iu rikthyen sot përvjetorit të gjenocidit në Srebrenicë, me porosi që ai krim  nuk guxon të harrohet.

-Kujtimet në tragjedinë e Srebrenicës gjithnji janë të dhembshme – tha në njoftimin e tij me shkrim ekzekutuesi i parlamentit Evropian për Serbi, Jelko Kacin.
Ai theksoi s e "udhëheqësit serbë për shkak të së ardhmës të regjionit  dhe të së ardhmës së gjeneratave të cilave nuk guxon t’iu lihehtn shqyrtimet për këtë pyetje, doemoss duhet pranuar faktin  se në Srebrecinisë ka ndodhl gjenocidi, i planifikuar, i organizuar dhe i realizuar deri te kupola politike dhe ushtarake e Republikës Serbe të atëhershme.

Me tl njëjtin rast u paraqit edhe Tanja Fajon, informatore EP për Kosovë, e cila,  poashtu, theksoi se familjet e shumë viktimave edhe pas shtatëmbëdhjetë vjetësh nga krimi kërkojnë eshtrat e babave, burrave, bijëve e vëllezërve.

-Ajo ishte gjenocid, sado që poliitikanët në regji i shmangeshin të vërtetës – theksoi ajo

 

PORTRETE MËRGIMTARËSH

 

INTEGRIMI I VËSHTIRË I BALLKANIT NË BE

-Shqiptarët komuniteti më i vonuar për integrim në BE-

 

Shkruan: Xhafer LECI

 

Mos respektimi i ligjit, kriminaliteti dhe korrupsioni janë faktorët kryesor të cilët po pengojnë ecjen përpara të disa vendeve e sidomos të Kosovës për integrim.

 

Si kusht i domosdoshëm për arritjen e sukseseve në të gjitha segmentet e jetës shoqërore, ekonomike e politike të mërgimtarëve shqiptarë në Perëndim është shkollimi dhe integrimi në shoqërinë e vendeve Demokratike Euro-Perëndimore. Megjithatë, edhepse të pakët në numër, në raport me shumësinë e emigracionit shqiptarë, barrierat po thyhen dhe integrimi ka filluar.

Si shembull të mirë për integrimin e mërgimtarëve tonë mora një çift të ri.
Inxhinier Faton Zena me bashkëshorten dhe dy fëmijtë jetojnë dhe punojnë në Gjermani. Faton Zena ka lindur në vitin 1977 në fshatin Radostë, Komuna e Rahovecit. Babai i Fatonit, Rrahmani me gjithë bashkëshorten jetojnë dhe punojnë në Gjermani prej vitit 1970. Fatoni qysh në moshën 4 muajshe ka ardhur në Gjermani.Në moshën 7 vjeçe Fatonin babai i tij Rrahmani e dërgon në Kosovë, për ta filluar vitin e parë me mësim në gjuhën shqipe, 1984-1985.

Pasi mbaron vitin e parë në Kosovë, ai kthehët në Gjermani dhe vazhdon shkollimin.      Me të mbaruar shkollën e mesme, regjistrohët në Fakultetin e Inxhinierisë në Stuttgart.  Me kohë dhe rezultate të shkëlqyeshme mbaronë studimet dhe diplomon.            Menjëherë pas diplomimit, në vitin 2004, ai fillon punën në firmën Baubüro-Jung në Speichingen-Trossingen , firmë kjo në të cilën babai i Fatonit, Rrahmani punonë mbi 40 vite.

Fatoni është i martuar me Trëndëlina Aliu nga Gjilani. Çifti Zena kanë dy fëmijë:
Leronin, 4 vjeç dhe Laurin 1 vjeçar.

Fatoni veç pagës të rregulltë mujore, me punë honorar, realizon edhe të ardhura tjera. Ndërsa gruaja e Fatonit, Trëndëlina Zena, punon motër medicionale, në një ordinacë private të mjekësisë.

Është kënaqësi kur sheh një çift të ri si ka arritur, për një kohë të shkurtër, të integrohet të bëjë një jetë të qetë e solide, shtëpi të re nga më të bukurat e lagjës së re të Aixheim-it,

sa që edhe gjermanët ja kanë lakmi.

Është për t`u përshëndetur arritja e sukseseve, si menaxhues të mirë që janë, për një kohë kaq të shkurtër, në mnyrë të ndershme, të bësh shtëpi moderne, të blesh 2 vetura të reja dhe të paguajë borxhet e kredisë, për ndërtimin e shtëpisë dhe blerjen e veturave.

 

 

Për pensionistët e Kosovës mjerim i rezervuar nga pushteti!

 

Nga Ismet Uka

 

Pensionistet janë gjenerata e nderit në çdo shoqëri bashkëkohore dhe demokratike janë gjenerata më e respektuar,dhe e nderuar përpos pensionit të tij personal pensionistet për vene tira i gëzojnë shumë benifite me qellim që tu bëhet pleqëria sa më e lehtë dhe pa brenga. Pensionistët për vendet demokratike,por edhe për shtetet tjera pa marr parasysh çfarë rendi shoqëror kanë janë të respektuar dhe të nderur nga pushteti dhe mileti me lloj lloj benefitesh dhe lehtësirash. Neper shumë vende të botes pensionisti  pa pagës e ka të garantuar pushimin në det  në banja apo në ndonjë mal varësisht prej çfarë sëmundje lëngon,e ka të rregulluar çështjen e udhëtimit urban dhe nder urban pa marr parasysh a hip pensionisti në autobus tren apo aeroplan,a është mjeti i udhëtimit privat apo shtetëror pensionisti  nuk guxon   të neper këmbeut dhe të nënçmohet.

Pensionisti kosovar nen regjimin Serb ju pat kurdis presioni në rrugë,në ar ,në mal,në fushë,në shëndetësi në pushim e në secilën fushë tjetër por pensionin në çdo muaj në lartësinë që i takonte ja epke.

Tani ne kit regjimin,qe dikush po e quan demokratik për të cilin besa edhe pensionistet derdhen edhe djers e mund por edhe gjak, për tu çliruar nga regjimi Serb pos represioneve të shumta që ua bënte Serbia,tani pensionistit kosovar ju shtua edhe një masë diskriminuese nga pushteti kosovar duke ja mohuar drejtën pensionistit në pensionin i cili i takon  edhe me kushtetutën e Kosovës,por edhe me konventat tira ndërkombëtare mbi lirit dhe të drejtat e njeriut që paret e deponuara nga djersa e ti gjatë dekadave të punës se ti efektive ti shfrytëzoj në ditët më të shtyra te pleqërisë.

Sodë pensionistin e Kosovës e sheh duke shprush për kontejner të mbeturinave për të kërkuar ndonjë gjë send për të ngrënë Shumë pensionist i shef duke u dergj për shtëpia të veta,pa pasur mundësi që të vizitojnë mjekun ka raste kur pensionistin e sheh kundukteri duke e zbrit nga autobusi në pa mundësi për ta pagur biletën,ka raste kur nipin apo mesën e dëgjon duke e sharë gjyshin ose gjyshen i cili është pensionist e i cili nuk është në gjendje mesës a nipit të ja plotësoj dëshirën me një akullore e cila nuk kushton shumë që ja kërkon. Sodë kemi raste kur shumë pensionist janë të braktisur edhe nga përkujdesi familjar në pa mundësi që fëmija i tyre të kujdesen për të se edhe fëmijët i kanë të pa punë.

Pra pensionistit kosovar si gjatë okupimit por edhe pas,çlirimit ju ka kurdis mjerimi nga pushteti,dhe besoj që ne kit mjerim që janë pensionistet e Kosovës duke e përjetuar edhe në shoqëritë më primitive nuk e përjeton. Fatkeqësisht ketë mjerim të pensionistëve kosovar sipas disa gazetave kosovare,pos parlamentit të Kosovës dhe qeveris po e përkrahka edhe fondi monetar ndërkombëtar i cili nuk po lejojka me u rrit pensionet e kosovarëve deri në atë masën sa u takon. Sepse ata të fondit kinse po ju  sygjerojkan pushtetarëve kosovar që ata me buxhetin e Kosovës,të bëjnë luks dhe të vozisin kerre të shtrenjta,të harxhojnë buxhetin në kartela të telefonit,e darka e dreka te luksit e pensionistëve t’ua rezervojnë mjerimin social e ekonomik me të cilin mjerim pensionistët janë duke u ballafaqua qe 13 vite liri të Kosovës.

Ky diskriminim i cili është duke u ber mbi  pensionistët kosovar ke pasur mundësi ta hasësh vetëm në Holokaustin e Hitlerit ,Burrelin e Enverit Goliotokun e Titos. Prandaj pensionistë të Kosovës qohuni në këmbë të gjithë si një e mbrohu me mjete demokratike nga diskriminimi  nga njerëzit e egër që veprojnë e punojnë kundër prindërve të vet e kur punon kundër prindit atëherë far shteti synojnë të ndërtojnë njerëzit e këtij pushteti diskriminues.

 

Nga Neki Lulaj

 

MBI RRASA

Mbi rrasa stralli
Mbijnë lulet
Dridhet drita
Çelin trëndafilat
Me aromë përjetësie
Kultivohet dashuria.
 
Koha kurrë s’i vyshk
As kur fryn murlani
Dhe stuhia kur fërshëllen
Ato bëhen më të forta
Më të buta më të mira
Dhe më të hijshme.
 
Rrënjët në strall
Trupi mbi fushat dardane
Lulet e vendit tim
Në portat e Parajsës
Ua kallin datën
Demonëve të Dardanisë.
 
Si rreze dielli
Nga fund i tunelit
Erdhi zogu shtegtar
Na solli lumturinë
Dhe iku
Në shpirt na ndezi
Mallin e dashurisë së parë
Që kurrë  nuk ndryshket
As kur na kaplon terri.
 
Sonte
Nuk dua t’i flas dhembjes
As vetmisë që fshihet
Tejmatanë dhomës sime
Me xhelozi
Dhembjet e vuajtet
Do t’i arkivoj
Në sirtarët  e qëndresës
Për t’ia dhuruar historisë.
 
T’i flasim çastit
E dashuria të ritet si bari
T’u këndojme ditëve të bardha
E në imagjinatë
Gardianët e qiellit
Në Univers
Të na i mbajnë të hapura
Portat e bekuara
Në Parajsën e dashurisë.

--------------

 

Elida Buçpapaj: ''Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit''

 

DOLI NË QARKULLIM LIBRI I RI POETIK I ELIDA BUÇPAPAJT "RAPSODI E GOLGOTËS SË TRANZICIONIT"

 

TIRANË, 29 QERSHOR - Shtëpia Botuese OMSCA-1 nxori dje në qarkullim vëllimin me poezi "Raspodi e Golgotës së Tranzicionit " të autores Elida Buçpapaj. Redaktor i librit është Skënder Buçpapaj. Libri ka 144 faqe dhe kushton 500 lekë.

Libri poetik "Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit" është prirë nga hyrja "Dy fjalë nga autorja" dhe nga parathënia e Skënder Buçpapajt.

„Rapsodi e Golgotës të Tranzicionit" është ankthi i bujshëm i një njeriu dhe i një shoqërie njëkohshëm për t’iu shpëtuar kthetrave të së djeshmes, për të dalë sa më shpejt nga labirintet." Kështu shpreh kredon e saj poetike Elida Buçpapaj në fjalën e saj hyrëse.

 

DY FJALË NGA AUTORJA

 

Po i shkruaj këto radhë me rastin e botimit të lib rit tim „Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit". I takoj asaj gjenerate, ku fatbërës i jetës time ishte një regjim totalitarist mynxyrësjellës, në antitezë të plotë me poezinë, për fajin e vetëm se isha e bija e një poeti, të cilin regjimi e kishte futur në listat e njerëzve të padëshiruar . Dhe ky ritual pritej të përsëritej brez pas brezi, nga poeti, tek vajza e poetit, nipat e stërnipat e poetit, në vijimësi.

Si bijë arti, u linda me poezinë, isha objekti poetik i tim eti, e rrethuar nga tik-taket e makinës së shkrimit, nga bota poetike e fantazisë dhe figurave si kaligramet e Apollinaire-it, duke dëgjuar tim atë kur deklamonte, tek deklamimet e mia të para deri sa nisa edhe unë të shkruaj poezitë e mia, si shprehje vokacioni e trashëgimie genetike. Por ndërsa tim eti iu ndalua e drejta e shkrimit në moshë madhore, mua m’u ndalua që fëmijë, ky regjim monstrum të dënonte edhe në barkun e nënës, duke na futur në listat e qytetarëve të dorës së fundit, të atyre që i linte gjallë vetëm për t’i poshtëruar e depersonalizuar, e që me ne pastaj të frikësonte të tjerët.

Jeta jonë ishte gjithë trauma dhe vuajtje, të braktisur nga të gjithë, por jo nga poezia! Isha e përjashtuar për jetë nga listat e atyre që regjimi i zgjidhte se cilët do të ishin shkrimtarët dhe poetët e Partisë së Punës, por isha e privilegjuar në listat e përpiluara nga vetë Kaliopi, muza e Homerit dhe e poetëve, e cila edhe në momentet më të vështira të jetës nuk më braktisi.

W.H. Auden thotë se „Një poet është para së gjithash një person i dashuruar me gjuhën". Po, qëndron, por unë do të thosha se një poet është, para së gjithash, i dashuruar me ndjenjat më të holla të zemrës, me spleen-in, e shpirtin e tij. Dhe jam dakord potësisht me Jevgeni Jevtushenkon se « Biografia e poetit janë poezitë e tij„. Duke shtuar se biografia e poetit është biografia e shoqërisë ku jeton, e dramave të saj kozmike, vuajtjeve, sfilitjeve, pengjeve, dështimeve, humbjeve, sfidave, gjithçka është në këtë funksion, ku poeti si një kronikan respekton thelbin e së vërtetës të ndjenjave. Poeti nuk gënjen kurrë, nuk është hipokrit, nuk është fals, poeti iu qëndron besnik sensacioneve të tij, i bindet muzës së tij; poeti është i çuditshëm, „strange", i veçantë, ngjan gati si i huaj me botën që e rrethon, sepse ndjenja e bën të parandjenjë, të parashohë, të parathotë; poeti është më njerëzori, nuk e vret dot një mizë, nuk fyen dot askënd, poeti kur ndihet se gabon, kërkon ndjesë, poeti fal kur e fyejnë, poeti nuk është lulja e së keqes, është klithma kundër saj. Vargjet e librit tim „Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit „ janë fragmente të biografisë sime dhe të shoqërisë së qytetarëve, janë pasqyrë e atij kalvari që kemi hequr dhe e asaj Golgote të tranzicionit që na i tërheq zvarrë me brutalitetin e zvarritjes që Akili i bënte Hektorit, vitet e bukura të jetës.

Kur menduam se diktatura u rrëzua, sepse poetët janë edhe besimtarët më naivë të rruzullit, besuam se jeta jonë do të merrte kuptimin e bujshëm, larg reminishencave, inercisë dhe atavizmave të së djeshmes, por mjerisht shohim se pas njëzet vitesh kohën na e kanë bjerrë njerëzit që në fakt nuk kanë lidhje me atë që ne ëndërruam.

Një shoqëri e dalë nga një burg-bunker gjysmëshekullor nuk mund të shërohet në mënyrë të menjëhershme, por të paktën tani jemi të kthjellët dhe syçelë. Të paktën askush më nuk mund të na i diktojë dhe t’i zgjedhë mes turmës se cilët do të jenë poetët dhe as dogmat nuk mund të na i paraqesë më askush si ideale të lirisë. Këtë pak a shumë shpreh edhe poezia ime e këtij vëllimi poetik. Ky vëllim i ka shpëtuar fatalitetit të diktaturës, këto vargje janë të çliruara nga iluzionet dhe janë të shqiptuara në mënyrën më të sinqertë të mundshme, me sinqeritetin e fëmijës që nuk di të gënjejë kurrë.

Duke kaluar jetën time në rivistë në një minutë të tërën, me shpejtësinë e trokun e trenave e shoh portretin tim në mosha të ndryshme, diku duke matur të rrahurat e shpeshta të zemrës prej fantazmave të frikës, që shkaktonte terrori i një regjimi, që kishte fikur sa e sa jetë të pafajshme, me atë pamundim sa të duhet të ndezësh a të fikësh një fill shkrepse. Por e mbijetuar sepse prapë ne ishim fillimi i fundit të tyre, i gjeneratave të para që u ndriti ylli i fatit sepse i shpëtuam ad literam ferrit të diktaturës, paçka se u futëm në spiralet e Golgotës së tranzicionit. Por destini i poetit më në fund i shpëtoi lakut të litarit të xhelatit si oguri i një fillimi të pritur e të vonuar njëkohshëm.

Zotit i jam mirënjohëse gjithashtu sepse na shpëtoi nga armata e produktit më mizerabël të superstrukturës totalitariste që prodhonte akulturizëm dhe lejfenizimin e shqiptarëve, një soj larje trush nga njerëz mediokër dhe të pashpirt, që ende sot i ngrohin duart mbi zjarrin e kalvarit të tranzicionit, ku kultura shqiptare po vazhdon të digjet në turra drush e vendin e xhelatëve të kritikës socrealiste që i çonte poetët në litar, e ka zënë antikritika, ajo që vazhdon të jetë e varur nga politika, në një formë spektakolare, tragjiko-komike si dordolecë në një buratiniadë.

„Rapsodi e Golgotës të Tranzicionit" është ankthi i bujshëm i një njeriu dhe i një shoqërie njëkohshëm për t’iu shpëtuar kthetrave të së djeshmes, për të dalë sa më shpejt nga labirintet e saj në dritën e diellit, në emër të asaj që na vjen në dorë vetëm një here.

________

 

Nga Miradije Gashi

 

QËNDRESË E BEKUAR

Vetëm një fjalë ku vlon shpirti me dëshira
Vetëm një ditë plot me dashuri e çiltërsira
Vetëm një pendë që lidhë plagë e s’vuan
Vetëm një mik që shpresën nuk ta shuan

Vetëm nje herë me zogj n’drithërimë
Fluturim mbi relievin e Atdheut tim
Eja e zbrit poshtë, një zë më thirri
Ah, vendi Arbërit është vatër floriri

Dhe ja, për një çast, befas në Vlorë
Nën hijen e flamurit të lashtësisë
Për t’i gjallëruar shpresat tona
Në kryeqëndresën e shqiptarisë
***
Mbrëmë nga gjumi i gjatë
Në ëndërr Plakun e Vlorës e pashë
Ngadalë duke u përpëlitur – o vëlla i thashë
Shushuritja e fjalëve u zhyt në imagjinatë
Çdo ditë kur prehet Plaku në librat e artë

ANIJA E PLAKUT TË VLORËS

Një anije çan valët,
Të mos e molisë ëndrra e kaltër
As thellësi e errët e kohës
Nën t’shastisurat pulëbardha.

Dridhet deti apo anija
A po shkëmbi që larg pret?
Atë yll thellë e ndjen
Edhe pse e sheh pjesërisht...
 
Takimi i pare në Krujë
Takimi i dytë në Vjenë
Dhe nga Triesta në Dyrrah
Takimi i tretë në Vlorë
 
Për të krijuar një jetë të bekuar
Pa u larguar kurrë nga caku ynë
Flamuri me shqiponjë i praruar
Plaku i Vlorës e rikrijoi Shqipërinë

 

POEZI E FRYMËZIMEVE NEOIMAZHISTE, E TUNDIMEVE SIMBOLISTE DHE E REBELIMEVE TRONDITËSE SUREALE

 

Nga Skënder BUÇPAPAJ

 

Poezi e imazheve tronditëse, poezi-dramë. Nëse trille hyjnore si poezia do të pranonin përkufizime, atëherë them se ky do t'i shkonte më shumë krijimtarisë së Elida Buçpapajt përmbledhur në librin e saj të ri "Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit".

Imazhi në qendër të frymëzimit poetik do të pagëzonte në fillim të shekullit të shkuar imazhizmin, një lëvizje poetike angloamerikane, të cilën Thomas Stearns Eliot, i shqipëruar tejet mjeshtërisht nga Elida, e konsideron lëvizjen e parë moderniste në arte. Eliot vetë do të ndikohej gjithë jetën nga imazhizmi, sidomos nga njëri prej themeluesve të imazhizmit, Ezra Pound. Madje poezitë e tij të personazheve, poezitë e tij portrete do ta kishin pikënisjen drejtpërdrejt nga vinjetat epigramatike të Pound.

Siç është në natyrën e poezive të kësaj prirjeje, edhe tek "Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit", personazhi, qoftë ai në vetën e parë, i gjithëpranishëm, qoftë personazhi me emër të përveçëm, qoftë personazhi alegorik apo personazhi simbol, qoftë në njëjës apo në shumës, priren drejt konkretizimit, drejt sendëzimit. Ku realiteti jepet si lojë e fantazi nga më spektakolaret, që të merr mendjen e të rrëmben shpirtin, por që mban vulën e kohës të cilën e jetojmë autorja dhe ne. Kjo bën që peizazhi të marrë frymë si njeri, ndërsa frymorët mitikë apo të mitizuar si engjëjt, shtrigat, lubitë, kanibalët, ujqit, çakejtë, kojotat, tartabiqet, magjistricat të marrin fytyra të bashkëkohësve tanë. Në këtë terren hedhin shtat simbole si "faraonët", "Ramsesët", "hunët dhe gotët e Jugut", "Kali i Trojës në Veri", "Kleopatra", "Klu-klus-klanet", "Sodomat dhe Gomorrat".

Poezi e frymëzimeve neoimazhiste, do ta zgjeroja më tej përkufizimin tim për krijimtarinë e re të Elidës. Si kudo tjetër në art, ndjeshmëritë edhe në poezi çojnë drejt një prirjeje të caktuar, drejt formave dhe mjeteve të parapëlqyer, drejt zgjedhjes së aleatëve estetikë, filozofikë dhe etikë, drejt kërkimeve, drejt eksplorimeve dhe drejt zbulimeve artistike. Në art të gjitha këto bëjnë pjesë në pafajësinë e krijimit. Frymëzimet ndërtohen mbi bazën e një imazhi dhe shprehen poetikisht një ritëm të lirë. Ato janë sublimim i përjetimit emocional dhe i përsiatjes intelektuale, janë ndjenjë dhe mendim. Parimi estetik qendror i kësaj poezie është se objekti dhe pasqyrimi janë e njëjta gjë, pra sa objekti është pasqyrim, aq edhe vetë pasqyrimi është objekt.

Zbulime të mirëfillta poetike janë formanse si "lotët e urrejtjes", "të njohurit s'më njohin", "qielli refugjat", "kockat e imta të yjeve", "qielli me thesaret e tij personale" deri tek fjala "drithërenja" e përftuar nga ngjashmëria me "ngashërenja". Të tilla janë edhe metaforat e përftuara nga metamorfozat e shumëfishta të njëpasnjëshme si "kurmin e bardhë/ si mështeknat/ ta kthyen në xham/ të thyeshëm si kristalet e borës"; "e dëshiron botën vetëm të bukur/ të paktën të bukur/ sa gishtat e tij të këmbës"; "qielli iu arratis prangave/ të reve dhe zinxhirëve të mjegullave për në Jug"; "gjurmët e gishtave/ të këmbëve të mia janë fotografi/ të eshtrave të ditëve të shkuara". Nga të gjitha llojet e shkrimit letrar, poezia është e vetmja që ka privilegjin të rilexohet pafundësisht, të mësohet përmendsh, të deklamohet dhe të citohet. Poezitë e Elidës, në çdo lexim, i japin kënaqësi befasuese, zbulimesh si ato më sipër lexuesit të thjeshtë, kritikut apo eseistit.

"Shqipëria asht diell,/ andërr, zhgjandërr,/ asht shi, breshër, borë,/ furtunë, stuhi,/ stuhi në gotë;/ delir,/ gënjim, zhgënjim/ asht pranverë, verë,/ verë e kuqe, e bardhë,/ dehëse,/ dehje/ verë e dielltë,/ Drin, Bunë, Vjosë,/ Shkumbin, Valbonë;/ asht Liqen, kodër, mal,/ fushë e ultësirë;/ asht ofshamë...." Këto janë vargjet e para të poezisë së parë ("Shqipëria asht") të librit të ri të Elida Buçpapajt. Autorja, pra, parapëlqen vargun e bardhë, organizimet jostrofëshe, jometrike, monokolone. Poezia e saj pajton dhe kundërvë asimetrinë me simetrinë, rregullin me çrregullin, kaosin kozmik me monotoninë tokësore, abstrakten e kulluar me konkreten e vrazhdë, duke i manifestuar parimet e saj estetike deri edhe në rrafshin gjuhësor.

E gjithë kjo dramë luhet në një atmosferë simboliste, çka përbën një përmasë qendrore të frymëzimeve neoimazhiste të poezisë së Elida Buçpapajt. Simboli që do t'i shprehë lidhjet poete-atdhe, Elidë-Shqipëri do të jetë Jugu: "Mbetem e shushatur/ prej mungesës së qiellit/ të gllabëruar/ nga retë e mugëta/ dhe kur vjen nata/ e njëtrajtshme/ kur mungojnë/ yjet/ si gurët kilometrikë/ që ndrisin prej fosforit/ të eshtrave/ nëpër rrugën e kthimit/ drejt Jugut/ dhe arsyes/ Por arsyeja e humbi rrugën/ në natën/ pa qiell/ që si lubi i gëlltiti yjet dhe hënën/ dhe shpresa humbi/ si një monedhë/ në oqeanin e zi të natës/ pa zbardhëllimën/ e gurëve kilometrikë." Nën këtë frymë përftohen simbole si "Kuçedra flokëkuqe" që na e pati zili fluturimin, "bastardët e tranzicionit", "çakejtë e urbanizmit". Përballë tyre, sa hajthëm aq dhe fisnikërisht qëndrojnë simbole ku poetja e mban të hedhur ankorën e lidhjeve me atdheun, si Ura e Tabakëve, "ciceronia që më nxjerr nga ngujimi i ankthit".

Nuk mungojnë situatat surealiste, çka i bën të panevojshme edhe shenjat e pikësimit sidomos në poezitë e mallit të skajmë dhe rebelimit të shfrenuar. Shembull i fatalitetit surealist, ndoshta më i spikaturi në libër, është poezia "Vargje për përbindëshat e tranzicionit": "Ne njerëzit e çliruar nga bunkerët e rrathëve/ të ferrit/ tash e mbas/ e të gjitha herët/ jemi të ngopur/ nginjtas/ me shëmtimin/ postum/ dikur në emër/ të tutës/ sot në emër të mostutës/ dje në emër/ të kuçedrës së diktaturës/ sot në emër të prostituimit të lirisë."

Më kulmin e shfrimeve dhe shfrenimeve poetike, në trajektoren mes atdheut dhe poetes e anasjelltas, një vend qendror zë cikli kushtuar Kosovës, tragjedia më e madhe e përjetuar deri sot nën kupën qiellore , "Kosova vendi ku Zoti i shumon fëmijët si fijet e barit", i paraprirë nga thënia e Ibrahim Rugovës, "Kosova është një vend i vogël, por ajo gjithashtu ka shumë pasuri që janë dhënë për ne nga Zoti". Cikli hapet me "Unë vij në Prekaz", përjetim thellësisht dramatik, ku poetja ngrin "e palëvizur si mermeri i varreve/ nën harkun/ e violinave të vajit/ të fijeve të barit/ që qajnë/ nga mungesa/ e hapave/ të fëmijëve. Pastaj vijnë tri poema: "Kur vjen qershori vritet Bardhyl Ajeti", "Balada e 3500 nënave shqiptare që presin 3500 fëmijë të zhdukur" dhe "Vajza e vogël me emrin Lule", kushtuar vogëlushes pa emër, të pagëzuar prej poetes Lule, është një simfoni tejet e përkryer imazhesh kushtrimtare: "Vajza e vogël/ me trupthin e zvogëluar/ prej frikës/ nga nata që e rrëmbeu/ prej shtëpie/ duke ia grisur dhe shqyer lodrat/ prej të cilave ajo shpëtoi/ vetëm vizatimin e fundit/ të saj/ ku me lapsat me ngjyra/ kishte vizatuar/ lule dhe shtëpinë e saj/ në Kosovë/ Vajza e vogël... / me zemrën që vazhdon/ t’i dridhet/ si një fije bari,/ nëpër ujërat e ftohtë/ të Danubit të largët..."

Me librin e saj të ri „Rapsodi e Golgotës së Tranzicionit", Elida Buçpapaj e vendos veten në një pozicion paraprijës (avangardë ) poetik, në një rrymë kundër-rrymë. Krijimet e saj janë të përkora në strukturë dhe shqiptim, pajtojnë në vetvete frymën mistike dhe teknikat simboliste për të krijuar një formë poetike me tingëllim klasik e njëherësh modern, njëherësh të thjeshtë e të kursyer sa të ndërlikuar dhe kompleks, njëherësh të butë sa edhe të ashpër, sa të bukur aq dhe antidekorativ, njëherësh të butë dhe provokativ, njëherësh subjektiv dhe objektiv, njëherësh ritmik dhe jo metrik, njëherësh ledhatues sa edhe tronditës dhe shokues. Metafora e kësaj poezie nxit zbulimin dhe shpalosjen intuitive të realitetit në thelbin e tij të vërtetë. Kambanat e imazheve të kësaj poezie bien për zhdukjen e frikës, bien për shpërgjumjen, bien për zhdehjen, bien për zgjimin, bien për t'i dhënë fund ankthit dhe makthit të kalvarit të përbindshëm posttotalitar që ka pllakosur deri sot e gjithë ditën anembanë hapësirës së qenies shqiptare. Është një Rapsodi virtuoze e Golgotës së Trazicionit shqiptar.

-------------------

P o e z i , (Në 100-vjetorin e Pavarësisë)

Nga Sejdi Berisha

1.

Njëqind vjet a është një shekull...

Apo është epokë e para stinëve të tokës

Apo që nga kur merr frymë dheu im

Që nga cila kohë këndon njeriu

2.

Po, ç’janë këto stinë të këputura

Që m’i forcojnë hallkat e bashkimit

Që m’i prarojnë zinxhirët e lumturisë

Që shndritja e tyre hapë e bashkon rrugë

3.

Mos më gjykoni pse këndoj kështu

Sepse, tokën e shqiponjave

E kam në damarët e gjakut

Kosovën tik-takun e zemrës

Çamërinë qortim historie

Shkupin pikëtakim madhështie

Ulqinin port asqerie

Që janë djegur për tokën e dheun

Për ujin dhe tregimet e kalasë

Preshevën e kam sy që loton kah Prishtina

Kullat e Oso Kukës beden trimërie

E Bjeshkët e Nemuna kurorë legjendash

4.

Mos më mallkoni pse jam i tillë

Pse këngën e kam zog shtegtar

Me emra poetësh

Me shkrumb në varg

E me plagë në shpirt

Këto janë stinët e këputura

Që shikimin ma hidhërojnë

Për të kënduar gjithmonë sertshëm

Duke kërkuar rrugën që e lakojnë

5.

Jam vazo e thyer

Për fjalën e dëgjuar shqip

Jam zë i etur nga Anadollia

I cili edhe sot dhemb e tingëllon shqip

Këngë arbëreshe jam

Që ruan lashtësinë përrallore

“O e bukura e dheut, ore”

6.

Jam zog që shtegtoj

Për ta ngjitur këngën e copëtuar

Me gjakun tim kudo në tokë

Sa larg dallohet zemërimi im

Këtu e njëqind vjet

Për të rrëfyer për stinët e shekujve

Që vitet i kanë fshehur

E tash sa punë ka për t’i zbuluar

Se eshtrat ua kanë zënë frymën

7.

Mos më fajësoni

Pse rri pa gjumë

Ndoshta edhe kot

Se vitet edhe ashtu shkojnë

Duke lënë nga një vulë dëshmie

Derisa të bëhen edhe njëqind vjet

Edhe njëqind shekuj

Kështu merr frymë toka ime

Me krenarinë qëndresës...

8.

Por, mos e kafshoni mollën e kuqe

Se ajo vetëm sa shumohet

E kuqëlohet më shumë

9.

...

Asgjë nuk paskam thënë

O, vargu im

Sikur tash më doli gjumi

E, ëndrra ishte plot trishtim...

--------------

 

ANTOLOGJI E LETERSISË SHQIPE: -PËR NËNËN-

Nga Xheladin MJEKU

 

Antologjia poetike “Lotët e virgjër” kushtuar nënave, motrave, grave dhe vajzave për festën e tyre ndërkombëtare, ideuar dhe realizuar nga  Agim Mato dhe  Fatmir Terziu, që brenda kopertinave të saj mbledh njëqindedyzetepesë autor nga të gjitha trojet etnike, nga diaspora dhe bota shqiptare, me krijimet e tyre për qenjen më të dashur, emri i të cilës është i shkruar me shkronja zemre dhe me dashuri shpirtërore shqiptohet në çdo kohë e në çdo rast. Vend meritor për këtë pasuri shpirtërore që ta kemi të gjithë që ndiejmë mall dhe konsideratë për këtë emër janë padyshim hartuesit e saj. Ata për një kohë sa kishin ndërmarr këtë projekt pothuajse në çdo çast ishin kujdestarë në takimin e çdo autori e miku të kudondodhur në botë, që kishte nevojën e përkrahjes dhe këshillave për të mbledhur materialet dhe shkrimet e tyre, duke i sjellur këtu në një përmbledhje të përbashkët.

 

Shtrirja globale – vlerë që entuziasmon

 

Në frymën e kësaj ndërmarrjeje poetike, në vend të një parathënje shpjeguese për vlerën dhe qëllimin e saj, hartuesit kishin zgjedhur një shkrim shumë përmbajtësor dhe kuptimplotë që rrumbullakson gjithë  brumin e vlerës dhe qëllimin e  kësaj antologjie. Për ta zbërthyer këtë që thash këtu, po jap në tërësi gjithë shkrimin, që paraskicon lidhjen kushtimisht të Kryefjalës poetike – nënës me poetin, si dy  anët ndërlidhëse të një ure që lidh brigjet e  kësaj dashurie të përjetshme: “Nënat dhe poetët! Ashtu si nuk ka rreshtim për nënat, nuk ka rreshtim për poetët në një antologji për to. Pa mendoni kaq shumë nëna, fisnike dhe të thinjura dhe pas çdo nëne një poet. A nuk e shenjtëron kjo idenë e një përmbledhjeje të tillë, që nuk duhet të jetë e vetme?”

Kjo pasuri poetike me fuqinë imagjinative dhe përkushtimin emocional të krijuesve dhe poetëve që aderojnë në brendinë e kësaj antologjie me poezi që i kushtohen nënës. rrezatojnë dashurinë, respektin, dhimbjen dhe mallin që kanë për më të dashurën s tyre.

Antologjia në fjalë përveç vlerave letrare dëshmon edhe përkushtimin e madh të krijuesit  gjithandej nëpër botë  që përveç vlerave  letrare dhe estetike që paraqet përmes vargut të tij lirik dhe frymëzimit spontan për tema a ngjarje të ndryshme, e në rastin konkret për temën e caktuar, ku spikat ndjenja e thellë dhe emocioni, ai nuk rresht me përpjekjet e mëdha dhe të mundimshme që të kultivoj traditën  kombëtare dhe të ruaj në masë të mirë kulturën gjuhësore, përkundër ndikimeve të shumë faktorëve në ndryshimin dhe tjetërsimin e fjalëve dhe shprehjeve gjuhësore me fjalë  të huaja, varësisht prej vendeve ku jetojnë e veprojnë në momentet aktuale. Kjo flet për një përkushtim të madh dhe të kujdesshëm  në mbajtjen  zgjuar  të dashurisë për gjuhën shqipe  tek brezat që vijnë, duke u lënë trashëgimi të mirë vlerash letrare dhe kulturore që do t’u përkujtojnë prejardhjen nga  trungu i lashtë ilir, nga atdheu i tyre stërgjyshor edhe atëherë kur do të ikin brezat e tashëm. Në  fakt, ruajtja e traditave kombëtare, kultivimi i gjuhës amtare tek pasardhësit e tyre që i janë nënshtruar kthetrave asimiluese në vendet e ndryshme të botës, duke u ndikuar në kulturën dhe gjuhën e tyre, mbetet padyshim roli kryesor dhe vendimtar i krijuesve letrar të kudondodhur nëpër vende të ndryshme të botës.

Dhe, pikërisht këto vlera kanë domethënje për  kulturën, gjuhën dhe traditën tonë. Këto  janë sakrificat dhe  investimet më meritore në çdo ndërmarrje të këtillë me karakter të veçantë në ndërtimin e vlerave  morale dhe intelektuale, që transmetojnë mesazhe të fuqishme në rrafshin kombëtar, se dashuria për nënën është dashuri shumëdimensionale, ku preket edhe ndiesia e dashurisë së përgjithshme, në kuptimin e vendlindjes, si fenomen që ruhet në breza, si shprehje: mëmëdheu, nëna Shqipëri, etj.

Emrat si Dritëro Agolli, Fatos Arapi, Ismail Kadare, Agim Mato, Alma Begaj, Agim Bajrami, Faslli Haliti, Kozeta Zavalani, Murat Gecaj, Myrteza Mara, Preç Zogaj, Sazan Goliku, Suzana Zisi, Timo Mërkuri, Vilhelme Vranari Haxhiraj, Visar Zhiti, Zeqir Lushaj e shumë të tjerë nga Shqipëria, pastaj nga Kosova vijnë të prezantuar me poezitë e tyre Ali Podrimja, Agim Gjakova, Sabit Rrustemi, Abdyl Kadolli, Halil Haxhosaj, Sejdi Berisha, Halil Xani, Izet Abdyli, Albina Idrizi, Xheladin Mjeku, Xhevat Latifi, etj. duke vazhduar me krijues nga Maqedonia, si Kalosh Çeliku, Puntorie Ziba, Nuhi Vinca, etj. Poashtu në këtë antologji prezantojnë krijues nga Presheva e deri në diasporë e  Amerikë, si Iliriana Sulkuqi, Kozeta Keze Zylo, Fatmir Terziu, Drita Ademi (Beqiri), Thanas Jani, Raimonda Moisiu, Shadije Hotnjani, Rizah Sheqiri, etj. të cilët nuk do t’i radhisim një për një në këtë shkrim, ngase që të gjithë konsiderohen emra në kolanën e letërsisë kombëtare, duke sjellur vepra të ndryshme për lexuesin dhe studiuesin e pasionuar. Nuk do mend, numër  i këtyre autorëve të prezantuar në këtë antologji mund të jenë jo edhe aq të njohur për opinionin letrar, por përfshirja e tyre në mesin e krijuesve që tashmë janë emra të letërsisë kombëtare u krijon mundësi të reja të daljes nga anonimiteti, mundësi të frymëzimit dhe shtjellimit të temave të ndryshme me intensitet dhe përkushtim të shtuar.

 

Nëna si frymëzim dhe motiv

 

Mbi njëqindedyzetë emra krijuesish të përfshirë në këtë antologji poetike, dëshmojnë bindshëm për ndjeshmërinë shpirtërore të tyre, për dhembjet dhe mallin për nënën, si figurën qendrore të tematikës që shtjellohet në poezinë që vjen këtu nga të gjitha anët e globit. Një përfshirje kaq e madhe e krijuesve nënkupton lidhshmërinë shpirtërore me nënën,  pavarësisht moshës dhe largësisë fizike të tyre. Kjo ndjesi reflektohet edhe në rastet kur mungon qenja e saj fizike, por doemos frymon shpirti i ëmbël dhe fjala-mesazh për jetën dhe dashurinë njerëzore. Kështu figura e nënës paraqitet e dashur, me shqetësimet e jetës dhe familjes, me mallin për bijtë e saj në dhe të huaj e deri edhe me paraqitjen e figurës së saj si heroinë në periudha të ndryshme, si në luftë ashtu edhe në paqe, duke shpalosur deri në imtësira karakteret dhe fuqinë mitike të saj. Femra si qenje e jetës dhe nëna si e veçanta  e saj këtu vjen e dashur për  të gjithë, por në raste tjera ajo përjeton edhe situata të rënda plot dhimbje e vuajtje, plot shqetësime e brenga për njerëzit e saj familjar, për fëmijët dhe fatin e tyre.

Derisa numër i konsiderueshëm poetësh i këndojnë figurës së femrës, e veçanërisht nënës për dashurinë prindore, për kujdesin dhe dhuntitë  e saj për familjen, në poezi të tjera takojmë edhe portretin e skalitur me përkushtim, duke mos lënë pa hetuar edhe pamje deri në imtësi, ku:

 

“Ishe bjonde atëherë,

mbi flokë, të kish zbritur dielli,

tani, me argjend të bardhë,

kaçurrelat t’i zbukuron qielli.”

(Alma Begaj: “Flokëargjenda”, fq. 21)

 

Autorja sikur e ka përcjellur ndryshimin kohor të nënës, duke bërë karahasimin e ndryshimeve përmes flokut të saj, që nënkupton se afria me nënën është e patjetërsueshme dhe ndryshimet tek ajo janë të  hetueshme në çdo kohë.            Por, jo vetëm kaq. Këndimi për nënën vjen edhe nga prizmi i saj si heroinë, si bamirëse dhe zemërgjerë nëpër kohëra të stuhishme, në luftëra, skamje e varfëri, sidomos trajtimi i saj si personalitet i kohës, ku asnjëherë nuk është nënshtruar, por gjithmonë ka qëndruar stoike ballë për ballë me furtunat. Këto tipare të nënës i gjejmë të skalitura në vargjet e Konstandin Dhamos, Rozi Theoharit, Xheladin Mjekut, etj. Edhe vdekja, si akti më prekës është trajtuar mjeshtërisht nga autorë të shumtë, duke sjellur në kujtesë dhimbjen dhe mungesën e nënës në jetën e  tyre në vazhdimësi. Me këtë tematikë shquhen poezitë e Dritëro Agollit, Fatos Arapit, Ismail Kadaresë e ndonjë tjetër:

 

“Ti ike udhës së pafundme

Ku zverdhen drurët gjetherënës

Mbi gjokse pellgjesh tani tundet

I arti medalion i hënës”.

(Ismail Kadare: “Pa ty”., fq. 71)

 

Portretin e femrës të skalitur mjeshtërisht nga pena e krijuesve të përfaqësuar  në këtë antologji e takon lexuesi kurreshtar gjatë një ballafaqimi të këndshëm nëpër faqet e saj, ku shquhet tematika dhe trajtimi i figurës së femrës  si nënë, si grua, si motër, si gjyshe, si intelektuale dhe si faktor i fuqishëm i kauzës sonë kombëtare, deri në heroizmin e saj të dëshmuar në shekuj. Poezitë: “Sonet për ditëlindjen e nënës sime” e Fatmir Terziut, pastaj “Letër nënës me internet” nga Iliriana Sulkuqi dhe ‘’Tek oborri i fëmijërisë sime” i Irena Gjonit shquhen me frymën e shtjellimin që bëjnë, duke sjellur kujtime në kohëra të ndryshme, që nga fëmijëria, lidhjet e brezave e deri në mënyrën e komunikimit në relacionet fëmijë-nënë, përmes rrugëve elektronike, duke kujtuar kështu lidhshmëritë  e tyre të fuqishme prindore, mbi të gjitha. Përveç figurës së nënës, krijues të shumtë kanë kujtuar edhe gjyshen si dashuri dhe kujtesë  e veçantë. Poetë, si Fatos Arapi, Bardhyl Maliqi, Miltiadh Davidhi, Riza Sheqiri, etj me mall të pashuar e kujtojnë dhe e trajtojnë këtë figurë, sa të dashur, aq edhe të dhimbshme, që me këngët, ninullat, përrallat dhe pëkdheljet e saj mbeten gjatë në kujtesën e tyre.

Shikuar nga kjo që takojmë këtu, del se nëna është në teresi frymëzim i krijuesit dhe motiv i shtjellimit, njëkohësisht.

 

Falënderimi në fokus

 

Kjo Antologji poetike ndër të  veçantat e kësaj tematike, sjell gjithë nektarin poetik të mbledhur nga shpirti dhe ndjenja e krijuesve,  përkushtimi i të cilëve dëshmohet nga vargu në varun tjetër, nga strofa a poezia tek tjetra, duke ndërtuar kështu një kopsht të madh poetik dhe duke skalitur një monument pë nënën, atë figurë qendrore dhe më të dashurën në jetë.  Përkujdesja e krijuesve të prezantuar këtu, por edhe e shumë penave tjera që nuk kishin fatin të sjellin shkrimete tyre në këtë Antologji, përbëjnë një vepër kapitale që meriton të lexohet e të diskutohet gjatë për vlerat që kanë sjellur në vazhdimësi, sidomos në ndërmarrje të këtilla tematike.

Nëse vlerësojmë punën dhe përkushtimin e krijuesve në trajtimin e figurës së femrës, si tematikë, dhe nënën si e veçantë e krijimtarisë së tyre, atëherë kurorën e kësaj vepre të dëshmuar e bartin ideatorët dhe realizuesit Agim Mato dhe Fatmir Terziu, të cilët treguan gatishmërinë e realizimit të një galerie të këtillë poetike, ku shkëlqen fryma e dashurisë dhe kujtimit për qenjen më të dashur shpirtërore-nënën.

Tradicionalisht në shkrime të këtilla thuhen fjalë përmbyllëse me falënderime e lëvdata, por këtu nuk ka arsye të humbasim kohë me këto përkdhelje e rrahagjokse, meqë vetë puna dhe vlera përmbajtësore e shprehin këtë  meritë të pakontestuar, duke përkujtuar edhe simbolikën e titullit, që loti vjen si dashuri dhe dhimbje në kuptimin e poezisë përkushtuese.

-----------------------

Nga Daniel Gazulli

NË RRUGICËN E KUJTIMEVE

Ndjej frymëmarrjen e barit,
që e ledhaton një erë  e fishkun.
Deti atje tej gjëmon,
sikur do të tregojë lashtësinë e tij
dhe rrudhat e bardha.
Hana ka veshë një triko gri
e me trishtim e shikojnë yjet,
vetmitarë të përjetëshëm,
pa andërr se një natë do të bashkohen njeni me tjetrin.

Udhëtoj  me hap të lehtë në Rrugicën e Kujtimeve
mbulue nga gjethet e viteve,
ndërsa vargu i njerëzve
shëtit i shkujdesun trotuareve të mpimë nga vapa e korrikut.
Kjo mbramje,
se ç’më hedh mbi qerpikë një tis frike
mos humbas rrugën e kthimit.

Sa ma larg shkoj,
aq ma të verdha janë gjethet.
Sa vite pa u kthye në këte pjesë të rrugës
ku nuk kanë ngelë as shenjat.
Gjithçka asht e butë, e verdhëmurrmë dhe e heshtun.
Rrugicë e kujtimeve, pa tabela, pa zambakë anash,
si atëherë kur gjethet porsa bulëzonin
dhe dielli nuk përëndonte kaq heret.

Rrugicë e kujtimeve,
pa projekte ndërtimesh të reja.

Lezhë, 01.07.2012

 

Nga Demir Krasniqi

Tradhtarët e kombit

-Këngë nga Lufta Çlirimtare e Kosovës-

 

O, në Kosovë, po vjen pranvera ,
Plot lulëkuqe e ngjyra tjera ,
Plot dasmorë të Dardanisë ,
O, vijnë me këngët e LIRISË !

O, aty – këtu ca tradhtarë t’ kombit –
Lëshojnë kërrakatje e zëra t’ korbit ,
Zëra t’ vdekur , zëra t’ kobit ,
Shërbëtorë t’ kobit – t’ kobit t’ zi ,
Korba t’ mërrshave për Serbi ,
Zëra t’ shterur ndër shtrëngata ,
Japin lajme e deklarata ,
Deklarata të tradhtisë –
O, veç me i hy n’ hatër Serbisë !

O, ky tradhtari kudo qoftë –
Shumë kollaj është për ta njohtë ,
Mendjeprishur – fytyra t’ mjera ,
Pleh i kalbur ju vjen era ,
O, për komb t’ vet – njeh kombet tjera !

O, me tradhtarë kur bisedon –
Kurrë në sy nuk mund t’ shikon !
Ai jeton me mizë mbas veshi –
Se për te e dinë krejt sheshi !
E dinë gratë , e dinë fëmija –
Se ushqehet nga tradhtia !
Skuqet n’ fytyrë si speci all –
Hej, thotë :” Unë jam gragjan llojall!”...( qytetar lojal i Serbisë)

O, përbuzë gjuhën , s’ njeh Atdheun ,
Për pak para e shet dheun !
Për të keq ia bëjnë me gisht ,
Fëmijët në shkollë i mësojnë serbisht !
E ka emrin ai “Sharagan” , (Laraman)
Eu, përshëndetet :”Dobar dan!”... (Mirë dita)

O, shkon n’ “Sabore” – kryeboshi , ( Tubime )
Ngritë tre gishta : “Rroftë Milloshi!”
Këmbë e duar ia kanë kurthua –
Një lavire  ia dhanë për grua !
E bënë dhëndër , e bënë mik –
Për komb t’ vet u bë armik ,
Pa pikë shkolle – “Slluzhbenik”, ( Zyrtarë)
Herë Drejtor , herë “Naçellnik” , ( Kryeshef)
Hej , dy mandate – “Presednik”!... (Kryetar)

O, rron si qyqja n’ çerdhe t’ shkretë –
Duke vjellë vrer për komb të vet !
Rron n’ vetmi , pa mendje n’ kokë ,
Thotë : “ E jona s’ është kjo tokë !”
Sytë e ka , por s’i  bëjnë dritë ,
Thotë : “Na kemi Republikë...
Republikë e kemi Serbinë ,
Kemi t’ drejtat dhe lirinë .
Me standardet më t’ mëdha t’ botës –
Hej, ja ka dhanë t’ drejtat Kosovës!”...

O, porsi qen , n’ kolibë jeton –
Njeri i gjallë në derë s’ i shkon !
S’i  shkon n’ derë shkau , as shqiptari –
Rron n’ vetmi si zog magari !
Si këmbë pele – alltinë n’ kukë –
Fëmija n’ shpi  i durojnë për bukë !
Flokët e thime , kryet si surk –
Dredh mustakët si bishtuk !
Pushkë e allti ia dha Serbia –
Hej, për t’u  mbrojt nga shqiptaria !

O, dredh mustakët kaçarrel –
Çlirimtarët – po i quan : “ rebelë !”
Mbrojtësit tanë militarista –
Ai , po i quan :”terrorista”!
Thëtë : “M’ ka bërë Serbia t’ parë –
Pse u pendova që jam shqiptarë!
M’ japin rrogën me dinarë –
Eu, herë Milic , herë si “Shumarë”!...(Polic, Pylltarë)

“O, i veshi teshat , unë, civilisht –
Shumëkujt mendjen ua shprishi !
Me ryshfet më dalin hakut –
Veç me i shpëtua prej dajakut !
N’ restorant , rri si zotëri –
Duke m’ qerasë meze e raki !
M’ bëjnë si Zotit ,  muhabet –
Veç me i shpëtua n’ “hyqymet”! (Pushtet)
M’ japin marka dhe deviza –
Veç me i shpëtua pa iu ikë kërthiza !
Veç me i shpëtua prej “pendrekëve” – ( Shufrave)
Mos me i thye prej bubrekëve !
Mos me ra n’ spital prej drurit ,
Mos me u kalbë n’ burg prej zullumit ,
Eu, mos me ra në varr prej plumbit”!...

“O, kush t’ ma gjejë t’ mirë një vejushë –
I nxjerr leje – e blenë një pushkë !
M’ duket vetja sikur pashë –
Shpeshherë n’ duar m’ bien nga një vashë !
Eci rrugëve kryq e tërthorë –
Eu, po m’ vijnë t’ mirat si hutit n’ zgor !...

“O, krejt këto kurthe ua mbarova –
Der’ sa i fika , i sakatova !
Para fëmijëve , u lavdërova –
Se veç unë i shpëtova !
Mos t’ qëlloja unë , për t’i ndalë –
Eu, t’ gjallë prej burgut nuk kishin dalë !”...

O, amanetin, o, djalë pas djalit –
Le t’iu ruhet kurtheve t’ tradhtarit !
Gjithmonë lutje ,o, me i bërë Zotit –
O, ruan Zot, prej tradhtarëve t’ Kombit, o, hej !

Gjilan, më 26.06.1998.

 

A RREZIKOHET KOSOVA NGA LËVIZJET E GRUPEVE ISLAMIKE

 

Shkruan Faton Mehmeti

 

Skema mjaft e ndërlikuar e identiteteve etnogjuhësore të kombit shqiptar mbetet jo e plotë po qe se nuk plotësohet me një aspekt qënësor siç është ai i identiteteve fetare. Gjeografia e grupeve fetare s’është gjë tjetër veçse pasqyrim i zhvillimit të shoqërisë njerëzore. Përsa i përket kosovarëve, në shumicën dërrmuese të tyre ata mbeten myslimanë. Vëllazëritë mistike sufi janë fort të rralla ndërsa numri i ortodoksëve shqipfolës është i papërfillshëm. Katolikët në Kosovë përbëjnë 4-5% të popullatës (rreth 100.000 vetë) dhe jetojnë të përqëndruar në rrafshin e Dukagjinit si dhe në qytetet e Gjakovës dhe të Prizrenit. Të tjerë  katolikë mbijetojnë në Prishtinë dhe Gjilan.Përtej një farë zhgënjimi të mjediseve anti-islamiste, mungesa e çdo motivi fetar gjatë luftës së fundit të Kosovës si dhe gjatë trazirave të natyrës civile të vitit 1997 në Shqipëri, shërbeu si bazë e një pyetjeje të re : janë apo nuk janë myslimanë të vërtetë shqiptarët ? Përgjigja mbetet fort e kontrastuar dhe si zakonisht i nënshtrohet bindjeve të vëzhguesve. Sidoqoftë, pjesa më e madhe e tyre janë të mendimit se pesha e Islamit në jetën shoqërore ose politike si dhe shfaqjet e saj në hapësirën publike ndryshojnë sipas vendit ku gjendemi dhe që shpirtëzimi mysliman jetohet ndryshe në Shqipëri dhe ndryshe në Kosovë, pa harruar edhe Maqedoninë.

Duke qenë prezent në Shqipëri, në një vend europian, për rreth 500 vjet, islamizmi ka marre tiparet e një islamizmi europian, jo kopje e plotë e atij arab.Kjo nuk do të thotë se islamizmi është nacionalizuar, ajo përsëri është fe universale, por me disa tipare autoktone,të pranueshme dhe nga europianët.Islami, ashtu si dhe besimet kryesore të tjera fetare është fe e paqes dhe e tolerancës. Por, imazhi i fesë islame si fe e paqes po rrezikon të cënohet rëndë nga veprimet e dhunshme të kryera apo të nxitura vitet e fundit, në emër të kësaj feje, nga individë, organizata terroriste apo dhe shtete te vecanta. Ajo që na shqetëson si shoqëri konsiston në faktin se islamizmi po identifikohet me radikalët islamikë,të cilët në emër të Zotit vrasin dhe masakrojnë njerëz.Edhe në Kosovë ka të dhënë se veprojnë grupe të ndryshme të tilla,të cilat financojnë ndërtimin e xhamive,për të shërbyer si qerdhe për nga përhain urrejte fetare.

Një hulumtim i kryer në disa komuna të Kosovës nga gazeta Jeta në Kosovë, ka zbuluar se në dhjetë vjetet e fundit janë ndërtuar më shumë se 100 xhami pa pëlqim përkatës.Të shfaqësh pikëpamje për gjëra që kanë të bëjnë me jetën dhe lëmitë e saja më kryesore siç është çështja kombëtare, feja, politika, ekonomia, kultura, etj, është e drejtë e patjetërsuar e çdo individi, Por liria e jote përfundon aty ku fillon lira e tjetrit,

Nuk ndodh askund në botë që në mes të lokalitetit në mes të shtëpive nëpër qytete të ndërtohen xhami, dhe pastaj në emër të Azanit pesë herë në ditë t'iu prish rehatinë qytetare.  Unë nuk mund të fle sa të dua në shëtpinë time, pasi në ora 04.45 më nxjerr gjumin hoxha duke thirrë azan! Kjo sa është absurde aq edhe e panevojshme,pasi ata që duan shkojnë  në xhami edhe pa i thirrë, ndërsa pjesa tjeter duhet t'i lëmë të qetë nëpër shtëpitë e tyre.

Si shoqëri gjendemi në krizë të thellë të krijimit të një shoqërie të vërtetë evropiane ku edhe liria fetare konceptohet si e tillë.

 

RRUKË, MRRUKË, NDRRUKË
Ese letrar për librin e Skënder Buçpapajt, „Frikë nga atdheu“

Nga Rrustem GECI

(Libri i Skënder Buçpapajt, „Frikë nga atdheu“ është një thirrje hyjnore e mbijetesës poetike e cila është e nevojshme në kohën tonë më shumë se kurrë, për të mbajtur gjallë diellin në vargjet tona. Shkrimtari, publicisti dhe eseisti Skënder Buçpapaj është vendali i Tropojës epike. Ai ia njeh nga afër zemrën Shqipërisë, dhe frymën e ajrit që Shqipëria e konsumon. Buçpapaj një disident malësor nga gjigantët e alpeve shqiptare, ka një jetë që i bie me çekiç mureve që ndajnë!..) Nuk jam as Platoni as Jezui, por një shkrimtar që do udhën për tek nëna, tek gjiri i saj, tek jeta e saj, tek Gjylë Buçpapaj. Me këtë parathënie poetike hapet libri i shkrimtarit, Skënder Buçpapajt ”Frikë nga atdheu”. Brendia e poezisë të Skënder Buçpapajt, është poezi e gjerë, e thellë, me leksik dhe figurë shumë të pasur. Në poezinë „Tamël zanash“, poeti Buçpapaj, na e shfaq gjithë fuqinë e tij poetike, njeriun poetik të truallit tonë. Hënën e marrin nëpër fletët e aheve / dhe e shndërrojnë në tamël zanash / nëpër krojet fund ashté…tamlin e zanave foshnjat e pinë…Vargje vërtet të bukura, të përkryera, perla. Evat e sotme vazhdon poeti, janë të krevatëshme,../ ato e dinë se në parajsë, ai që i ka falë do t´i presë pa asgjë…Libri poetik i Skënder Buçpapajt „Frikë nga atdheu“ është i konceptuar nga shtatë cikle, dhe brenda ka 210 poezi. Gama poetike në poezinë e Skënder Buçpapajt është e gjerë. Arti poetik i Skënder Buçpapajt është i ngrohtë dhe mbresëlënës. Në poezinë „Ndërsjelltas“ poeti shpërthen si në asnjë pezi tjetër; Tani asnjë rrugë s´duhet të të sjellë te unë/ bëje të pamundurën që asnjëra prej tyre të të mos sjellë te unë / vërtiti nga të duash rrugët / ngatërroi si flokë një vit e më shumë të pakrehura / bëji lëmsh e hidhi në zjarr rrugët / edhe nëse betohesh se të gjitha të sjelli n te unë / bëj të pabërën, shpik të pamundurën…/ vdis, zhvdis, jeto, çjerto / Mos shkel në asnjëren prej tyre / Të bëhem unë dëshmitar …Në këtë poezi himn, poeti Buçpapaj, tregon se është gjigand në letërsinë tonë të bukur. Disa nga poezitë e Skënder Buçpapajt mund të quhen rrëfenja, rrëfenja poetike model. Në kohën tonë poezisë nuk po i shkojnë punët dhe aq mirë. Ajo here-herë qan, i dalin lot. Tyrifilët, ata që e zgjyrin fjalën e shenjtë të poezisë, e ndotin me gjithfarë baltërash, ata janë bijtë e mjegullave të palara,.. Rrukë, Mrrukë, dhe Ndrrukë…Poezia e Skënder Buçpapajt është poezi e mirëfilltë, poezi e cilësisë së lartë, poezi e idesë së luleve. Në poezinë „Rrugës së ashtës“ poeti Buçpapaj na shpie në një ambient të virgjër poetik. Rrugës së ashtës / kam shkuar shpeshherë / pa më vënë re…të takoj… popullin e ashtës,..ketrat, arinjtë, zogjtë, zvarranikët, krimbat.. Tematika e poezive të Skënder Buçpapajt është krejt e veçantë nga poetët e tjerë. Duket e thjeshtë, por shumë diell dhe jetë ka brenda. Ndërsa, në poezinë „Guri kalbur“, Buçpapaj bën një gjetje të shkëlqyer, dhe përdorë një figurë krejt të veçantë nga poetët e tjerë. Në fund të kënetës ushqen klorofilën e lëmashqeve / Në zemër i lëshon filiz ëndërra/ ëndërra e shëndërrimit në baltë… Ndryshimi mes idesë së luleve dhe gurit të kalbur është se as lulja dhe as guri nuk kanë as kujtesë, as kohë. Realizimi poetik i autorit këtu është i përkyer. Dramaturgjia poetike e figurave; Rrukë, Mrrukë, Ndrrukë, shkruar nga autori Buçpapaj, është një gjetje nga më të realizuarat në poezinë moderne shqipe. Librin „Frikë nga atdheu“ unë e bleva para pak ditësh në Prishtinë. Dhe jam i befasuar për të mirë me vlerën poetike të librit. Meqenëse librit i kam bërë dy lexime, vlerësimet e mia kanë të bëjnë me një libër vërtetë të arritur. Tematika e poezive të Skënder Buçpapajt është nga më befasueset. Në poezinë, “ Nëpër fletët e aheve”, po edhe në poezi të tjera, poeti ka zgjedhur një ambient të paprekur poetik. Askund më të kulluar / se në fletët e aheve / agimin nuk mund ta kemi / prandaj, kullojeni nën kullojsen / e fletëve të aheve… Kjo ese është një ftesë për të hyrë në brendësi të shpirtit të poetit. Z. Skënder Buçpapaj, urime për këtë libër të arrirë. Presim edhe poezi të tjera nga ty. Shëndet e jetë të gjatë!

---------------------------

 

Shkencë

 

 

ZBULOHET GRIMCA E ZOTIT

Pritshmëritë ishin të larta, spekullimet gjithashtu dhe shkencëtarët në Cern të Zvicrës shpallën pikërisht atë që bota prej disa ditësh priste të dëgjonte: zbulimin e një grimce subatomike e cila përputhet me të shumëpërfolurën “grimca Higgs” apo pjesëza e Zotit.

 

Të dy eksperimentet e realizuara me këtë qëllim në Large Hadron Collider kanë mbërritur rezultate të denja për tu përcaktuar si zbulim, u trumpetua në konferencën e organizuar me këtë rast.

Fizikanti John Ellis theksoi: “Është kaq emocionuese që pas shumë vitesh supozimi, pritjeje dhe kërkimi, më në fund se mund të kemi zbuluar hallkën e munguar që e bën të arsyeshëm këndvështrimin tonë ndaj universit. Mbase është grimca Higgs, mbase jo, por mendoj se mbetet i rëndësishëm fakti që ne do të arrijmë ta shohim.”

“Pjesëza e Zotit” do të ndihmonte të shpjegohej përse grimcat kanë masë e të mbushë në këtë mënyrë boshllëqet e hershme të teorisë më të rëndësishme të momentit mbi funksionimin e Universit. Forca e sinjalit në akseleratorin e Cernit, më i fuqishmi i ndërtuar deri më sot, tregoi se studiuesit ishin shumë pranë zbulimit të jashtëzakonshëm që do t’i jepte fund dekada të tëra përpjekjesh për të provuar se grimca në fjalë ekziston vërtet.

Por përse është investuar kaq shumë mund dhe kohë në gjetjen e saj? “Grimca e Zotit” i jep masë grimcave të tjera, shpjegojnë ekspertët. Nëse këta të fundit nuk do ta kishin masën e tyre, atëherë s’do kishte yje, galaksi, s`do të kishte as atome. I gjithë Universi do të ishte ndryshe. Masa vlerëson se sa përmbajtje ka një objekt, siç është grimca apo molekula.

Pa të, të gjithë pjesëzat themelore përbërëse të atomit do të vërtiteshin nëpër gjithësi me shpejtësinë e dritës dhe nuk do të bashkoheshin kurrë në materie. Sipas teorisë ekzistuese, e gjithë hapësira është e mbushur nga fusha Higgs, siç njihet ndryshe dhe grimca që marrin masë në momentin e ndërveprimit me të, pak a shumë siç ndodh me një njeri që ndjen rezistencë kur ecën në ujë.

Higgs mbetet një konstrukt teorik i cili nuk është vërtetuar ndonjëherë në akseleratorët e grimcave. Mes katër prej 6 fizikantëve ideues të mekanizmit në 1960, përfshirë dhe vetë profesor Peter Giggs-in emrin e të cilit mban kjo teori, ishin ftuar në Gjenevë për prezantimin, çka ushqeu menjëherë spekullimet se në Cern të Zvicrës do të bëhej një njoftim madhor.

 

 

“APOLOGJI PËR UDHËN E KOMBIT”

 

(Mbresa për librin e Rexhep Shahut me titull Apologji për Udhën e Kombit, botuar në Tiranë, në qershor 2012)

 

Nga Izet DURAKU

 

100 vjet më parë kur Shqipëria do të shpallej e lirë dhe e mosvarme, vendi do të trashëgonte krahas varfërisë, analfabetizmit edhe mungesën e lidhjes me rrugë të krahinave dhe vilajeteve me njëri-tjetrin. Bie fjala, deri në vitin 1940, për të shkuar në Kukës duhej të udhëtoje ose nga Maqedonia, në Prizren e në Kukës ose nga Mali i Zi, në Pejë, Gjakovë, Prizren e Kukës. Po në kushtet kur këto treva u ndanë me kufirin e vitit 1913, lidhja mund të bëhej vetëm në shtigje karvanesh e këmbesorësh të raskapitur me ditë e javë larg.

Rajoni mespërmes të cilit u ndërtua kjo udhë, ndonëse me një kontribut të jashtëzakonshëm për lirinë e kombit, ka qenë rajoni më i lënë pas dore, më i përbuzuri, më i braktisuri. Qindra mijë shqiptarë, një politikë antikombtare synonte t’i izolonte në kurthin e maleve të veta të begata për të prodhuar minerale e dritë edhe për të tjerët, por edhe ironi poshtëruese pushtetarësh që në vend të ndihmës reale pillte slloganin e ndihmës ndaj zonës verilindore duke i sjellë dublantë komikë që shtuan varfërinë dhe zhvatjen prej kastës burokratike të regjimit komunist.  Përmes këtij libri bëhet më i dukshëm shembja e malit të pengesave dhe shprehja “dritë në fund të tunelit” nuk mbetet thjesht nje frazë e zbraztë, por na lejon të shohim se përmes kësaj udhe kemi hyrë në shekullin e ri bashkë me familjen e popujve së cilës i përkasim.

Edhe sipas autorit Rexhep Shahu, udha Durrës-Kukës-Morinë-Prishtinë siguroi lidhjen fizike të shqiptarëve në dy pjesët e ndara të kombit dhe për këtë arritje në këtë 100-vjetor kemi një krenari të ligjshme. Sikur kjo rrugë të realizonte vetëm lidhjen e Mirditës dhe të Kukësit me zona të tjera të vendit, pa përmendur Kosovën, do të ishte plotësisht e arsyetueshme hapja e saj. Tashmë, që udha ka mbaruar, duket se është mbyllur gjithashtu edhe një rreth i gjerë polemikash shoqëruese. Këto polemika të natyrshme e të panatyrshme morën udhë nga shtypi i shkruar e televizionet, përfshin sallën e Kuvendit dhe përfunduan  në dyert e Prokurorisë dhe të Gjykatës. Gjithë kjo polemikë, me një frymëzim të dukshëm nga politika, tashmë duket se është shuar. Shpeshherë ajo mori trajtat e një teatri absurd, ku autorët e pseudodramave nuk mund të fshihnin alogjizmat e dukshme: “E duam Kosovën, por udha që lidh Kosovën me Shqipërinë është e panevojshme. Jemi progresistë dhe duam zhvillimin, por kjo udhë do të sjellë rrënimin tonë, etj., etj.”

Gjithë tematika dhe argumentat e kësaj polemike kundërshtuese, herë-herë me tone të qeta, por më së shumti me tone të dukshme emocionale, që sillen në këtë libër, mbeten si një fushë studimi për t’u analizuar edhe më vonë me gjakftohtësi. Ndoshta ka vend sërish për të hulumtuar dhe gjetur burimet që e ushqyen polemikën shurdhuese e shkatrruese, kush e sponsorizoi atë, çfarë traumash dhe dëmesh shkaktoi, ç’gërmadha u bënë si pasojë e dridhjeve të saj të jashtme e të brendshme, etj, etj.

Gjithashtu, me vend do të ishte që të shihej dhe të merreshin masa për riparimin e dëmeve, vragave, tektonikës dhe çarjeve të krijuara   shpeshherë të rihapura mu mbi plagë të vjetra, që kërkojnë kohë dhe mund të madh për t’u shëruar. Apo mbase e gjitha kjo sherrnajë, ashtu siç do autori dhe do të donin bashkë me të, të shumtët e këtij vendi, ka përfunduar paqësisht tashmë, pa asnjë lloj dëmi dhe ndaj nuk ka arsye pse të shqetësohemi për mungesën e pasojave.

Stili i autorit është i saktë, i qartë, i drejtpërdrejtë. Vetë rruga që lidh Shqipërinë me Kosovën, për shkak të përmasave të saj, i përjashton teprimet dhe përdorimin e hiperbolave, sepse ajo qëndron sipër çdo teprimi dhe hiperbole. Ajo është thjesht mahnitëse dhe madhështore. Përmes saj sigurohet bashkimi fizik i dy pjesëve të ndara të Kombit. Bashkimi shpirtëror, kohezioni, ngjizja e aq elementëve përbashkësues që janë formuar në mijëra vjet, përmes këtij bashkimi fizik do të forcohen e përsosen më tej.

Natyrisht, që është shumë vështirë të mbetesh në pozicionin si kundërshtar i kësaj rruge, ose më keq të shpallesh armik i saj. Shumë nga kundërshtimet për rrugën janë harruar, ose janë mohuar nga autorët e tyre. Në një betejë të hapur rruga ka mundur dhe do të mundë çdo lloj kundërshtari. Udha e Kombit tonë drejtpërdrejt, jo në mënyrë figurative, që në krye të herës është hapur në dobi të të gjithëve dhe në dëm të askujt.

Me historinë tonë 100-vjeçare, pas shpalljes së Pavarësisë mund të krenohemi për shumë gjëra. Por ajo që na bën vërtetë krenarë është se nga gjiri i Kombit tonë, që prej të ndriturit Sami Frashëri e këndej, asnjë studjues, politikan a kushdoqoftë nuk ka hartuar projekte, traktate, elaborate, studime e as ka thurë plane në dëm të të tjerëve. Që nga “Shqipëria çka qenë ç’është e çdo të bëhet” strategjia e zhvillimit tonë është kundruar krahas me zhvillimin e të gjithëve në këtë rajon të Ballkanit, duke i shërbyer gjithnjë bashkëjetesës paqësore.

Autori merr ne shqyrtim ndarjet fizike te shqiptarëve te krijuara kryesisht gjatë natës së gjatë otomane, por edhe në këto 100 vitet e fundit, që përveçse kanë përçarë hapësirën shqiptare fizikisht, kanë sjellë edhe ndarje të tjera gjuhësore, zakonore etj, të cilat mund të çonin në thërrimzime e përçarje të mëtejshme. Mbi këtë bazë ndarjesh e  përçarjesh janë ngritur një sërë paragjykimesh krahinore. Duke sjellë bashkimin, përveç begatisë ekonomike, sipas autorit, udha do të na afrojë më shumë me njëri-tjetrin dhe paragjykimet e pabaza do të treten, nuk do të kenë më vend.

Struktura e librit “Apologji për Udhën e Kombit” ngrihet mbi 3 pjesë, ku fjala apologji – mbrojtje, përsëritet 3 herë. Apologjia e autorit bashkohet me apologjinë e politikës dhe apologjinë e miqve. Toni polemizues i veprës I argumentuar dhe emocional, synon të bashkojë dhe jo të ndajë. Pra, shkon në një vijë, ose në një drejtim me Udhën e Kombit. Autori kapërcen mbi mallkimin e tabuve, heton thellë në psikologjinë e demagogëve që thjesht duan do përfitime personale qoftë edhe duke rrënuar krejt ngrehinën e përbashkët. Ai  i kundërvihet me gjithë shpirt shpifjes, trillimit, përbaltjes, mllefit partiak e urrejtjes që shkon deri në racizëm të një pakice ndaj shumicës. Autori, si polemist, nuk trembet, gjithashtu, nga frika se mos e quajnë të njëanshëm. Prej kohësh nuk e tërheq moda e qenies mbi palët, sepse paanshmëria në shumë raste është krejt e pamundshme, thjesht e pambërritshme, madje e pakuptueshme. Gjithmonë vihesh përpara dilemës së zgjedhjes dhe autori nuk trembet përpara zgjedhjeve të tilla të domosdoshme, si midis të mirës dhe të keqes, të ndarjes dhe bashkimit etj, etj, të zgjedhë anën e duhur.

Gjuha e veprës, ndonëse me një kolorit të butë krahinor, është një gjuhë e pasur në fjalë e frazeologji dhe me një sintaksë të mbrojtur nga moda e modernitetit shpërfytyrues. Një gjuhë me figuracion dhe natyrshmëri.

Natyrisht shumkush mund të kërkojë më shumë nga autori. Kundruar në përgjithësi, nuk ekziston libri që do t’i kënaqte të gjithë, ndërsa libri që promovojmë sot pretendohet as nga autori se është është i pakritikueshëm. Do të ketë të pakënaqur që do të duan edhe një ose disa këndvështrime tjera, të shtojnë ose të heqin nga argumentet e trajtuara në libër. Duke kaluar nëpër filtrin njerzor është e tepër të kërkohet nga autori shmangia e plotë e subjektivizmit. Vetëm zoti do të kishte fuqinë për të kundruar në mënyrë të drejtë e të gjithanshme jetën.

Nga ana tjetër kjo vepër e madhe, e përmbushur vetëm në një aspekt të saj, ka vend sigurisht për vepra të tjera. Është fat që në këtë kohë secili mund të shkruajë librin që dëshiron, të ndjehet i qetë me ndërgjegjen e vet, i qetë gjithashtu me gjyqin e kohës.

Autori është i bindur që udha e kombit ka krijuar tashmë kushte të mëdha për të begatuar tërë vendin. Përmes saj do të shtohen mundësitë e punësimit dhe mundësitë e mbërritjes më lehtë drejt tregut. Kjo rrugë do të mundësojë të na shtojë si shqiptarë, që hapësira jonë në Ballkan të shtohet numerikisht dhe të mos derdhemi drejt zhdukjes dhe të mos shërbejmë si material gjenetik e biologjik për popuj të tjerë, për t’i rinuar të tjerët dhe për tu plakur për vete.

Në falenderimet e tij, autori shpreson me të drejtë se përmes këtij libri ka ndriçuar disa të vërteta për sot dhe për nesër. Ndërtimi i Udhës së Kombit u bë shkollë për shqiptarët, shkollë për politikën shqiptare dhe një gur prove për aftësitë dhe guximin tonë. Ajo do të na japë gjithnjë besimin e duhur se nuk ka gjë që nuk ndërtohet në këtë vend, mjafton të arrihet vullneti i duhur i vendimmarrësve. Tash që u shemb muri i shqiptarëve i Berlinit, u ça mespërmes Mali i Rrunës, me një tunel 11.6. km, që duke lidhur Mirditën me Lumën, lidh pjesë të ndara të Kombit, çdo tunel i ri që do të hapet më vonë do të na ngjajë edhe më lehtë i arritshëm.

Ku ishe ti kur luftohej për lirinë e Kosovës, ku ishe ti kur u ndërtua udha e kombit?? Këto dhe pyetje të tjera secili prej nesh ia bën vetes, por kjo nuk do të mbetet thjesht si brerje vetiake e ndërgjegjes. Vetë koha nuk do të ngurrojë të na bëjë pyetje të tilla. “Apologji për udhën e kombit” i Rexhep Shahut, duke pasqyruar në historinë tonë më të re, një moment kyç zhvillimi, vjen si përmbushje e detyrës së tij si gazetar, si detyrim për të kaluar provën e kohës. Një përballje e sukseshme. Secili ka për detyrë të pasqyrojë aktualitetin e jetës së tij, ashtu siç e sheh , siç e ndjen. Aq më tepër temat e mëdha, meritojnë gjithnjë edhe vëmendjen më të madhe.

Më në fund, me lëjoni ta falenderoj Rexhepin për kontributin e tij dhe përfitoj nga rasti të falenderoj gjithashtu dhe gjithë kontribuesit që bënë të mundur realizimin e kësaj vepre madhështore, siç është Udha e Kombit.

---------------------

 

 

Monografia “Feniksët e lirisë-14”

 

Nga Milazim KADRIU

 

Në vazhdim të realizimit të projektit për botimin e monografisë për dëshmorët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Redaksia “Dëshmorët e UÇK-së” nxori në dritë monografinë “Feniksët e lirisë-14”. Në  këtë monografi janë përfshirë biografitë e  70  dëshmorëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës nga të gjitha zonat operative të luftës ,të rënë  për liri. Me rastin e përurimit që u bë në Bibliotekën Kombëtare Universitare, në Prishtinë, duke folur për librin, kryeredaktori,Nezir Myrtaj ka vënë në spikamë punën e deritanishme të Redaksisë, e cila deri tani ka arritur të nxjerrë në dritë 14 vëllime të këtij edicioni, ndërkohë  që do të vazhdojë punën me përkushtim deri në realizimin  e plotë të këtij projekti.

Myrtaj tha se çmimi i lirisë  së një kombi matet  me numrin e dëshmorëve  të tij. Prandaj,edhe liria e popullit  dhe vendit tonë  ka për çmim  numrin e pafund  të martirëve  të flijuar gjatë shekujve  në altarin e atdheut,në radhën  e të cilëve  bëjnë pjesë  edhe bijtë tuaj  që sot po I kujtojmë .E di se rënia  e tyre  ka shkaktuar dhembje  në zemrat tuaja e në zemrat  e të gjithë neve,port a ranë sepse  ishin shpëtimtarët e lirisë së Kosovës. Ata ranë  që të mos binte e të mos vdiste  kurrë Kosova.

Kujtimi për dëshmorët  e UÇK-së dhe përurimi i librit Feniksët e Lirisë  kanë të njëjtin kuptim. Por sot në veçanti I kujtojmë emrat e 70 dëshmorëve  të vëllimit të 14 të Monografisë për dëshmorët e UÇK-së.

Në librin “Feniksët e lirisë-14” janë përfshirë biografitë e 70 dëshmorëve të UÇK-së, të UÇPMB-së dhe të Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare. Mosha mesatare e dëshmorëve të rënë, të përfshirë në këtë libër është 28 vjet, dëshmori më i ri 18 vjeçar, ndërsa më i moshuari 69 vjeç.

Në këtë monografi janë të përfshira jetëshkrimet e këtyre dëshmorëve: Agim Ramadani, Ahmet Baçaj, Arben Ahmetaj, Avdyl Jasiqi, Avni Shehu, Bashkim Leku, Bashkim Jasiqi, Behajdin Allaqi, Blerim Zuçaku, Bujar Shala, Burim Mustafa, Driton Zeneli, Enver Bajrami, Faik Mjeku, Ferat Dvorani, Fetah Selca, Gëzim Morina, Haki Krasniqi, Halil Bajraktari, Harun Aliu, Hasan Shala, Hesat Axhami, Hidajet Mazreku, Hysen Sopaj, Hysni Dvorani, Ilir Durmishi, Imer Dvorani, Isuf Pollomi, Luan Nimanaj, Lutfi Bilalli, Maliq Sopaj Mazllum Kastrati, Mehdi Zabeli , Mehmet Mustafa, Miftar Zejnullahu, Muharrem Hoxha, Nagip Cacaj, Nexhadi Kuçi, Nexhat Ramadani, Nikollë Dodaj, Njazi Ferizi, Nuhi Kelmendi, Nuhi Dvorani, Përparim Krasniqi, Ragip Bajrami, Ramiz Memia, Rexhep Kadriaj, Rexhep Mazrekaj, Rrustem Hyseni , Sabri Loku, Sahit Avdulli, Salih Bytyçi, Selmon Dukaj, Sylejman Kuka, Shaban Avdiu, Shaban Zenuni, Shahin Syla, Shani Shala, Shaqë Ferizi, Shaqir Kuka, Shefket Fera, Shemsi Ahmeti, Sherif Januzi, Shkelzim Zllanoga, Shpend Malaj,Tahir Memia, Valdet Xhemajlaj, Valiant Ferizi, Visar Miftari dhe Xhevat Thaçi.

Këta emra të ndritshmja në janë yje që ndriçojnë të ardhmen e lirë të Kosovës .Ata janë roje  e përjetshme të kësaj kalaje  të pashembshme  që quhet Kosovë. Sa herë që mund të kërcënohen portat e kësaj Kalaje ,janë feniksët e lirisë  ata që sërish do ët flijohen  në themelet e saj. Prandaj,për ët gjithë ne  është detyrë mbi detyrat të mos i harrojmë  për asnjë çast të gjithë ata shpirtra të shenjtë  të kësaj toke  që ngritën lart flamurin e lirisë,flamurin e Skënderbeut.

Në fund të përurimit Redaksia “Dëshmorët e UÇK-së” u ka shpërndarë librat familjarëve të pranishëm të dëshmorëve.

-------------------------

 

GAZETA  “NIKAJ-MËRTUR”

Nga: Prof. Murat Gecaj

1.

Para 4-5 vjetësh, Shoqata atdhetare, shoqërore e kulturore e krahinës së thellë, në Malësinë e Gjakovës (Tropojë), Nikaj-Mërtur, filloi botimin e një gazete mujore, po me këtë emër. Kjo dukuri, tashmë, është e njohur edhe për krahina të tjera të vendit tonë. U publikuan gjithësej gjashtë numra dhe, përgjithësisht, ato u mirëpritën e u pëlqyen nga lexuesit. Sigurisht, bashkëkrahinasit e Nikaj-Mërturit ishin të interesuar të njihnin, përmes faqeve të saj, dëshmi e fakte nga traditat e lashta dhe të çmuara të popullit të Nikaj-Mërturit; të lexonin për luftëtarë trima, për përpjekjet e parreshtura për arsim e dituri, për kulturë e art dhe të njihnin autorë e botime të ndryshme etj. Por, me gjithë dëshirën e mirë të redaksisë, nuk u bë i mundur vazhdimi i botimit të kësaj gazete, kryesisht për mungesë financimi.

Kështu, mangësinë e këtyre viteve, për të patur dhe për të vazhduar botimin e gazetës “Nikajmërtur” e mori në dorë sivjet, kryesia e re e kësaj Shoqate, me kryetar Av.Gjin Niklekaj dhe zv.kryetarë Dedë Malaj e Mhill Gecaj. Të gjithë ishin në një mendje, që puna e parë e tyre do të ishte dalja e një numri të ri të gazetës “Nikajmertur”, pra vazhdimi i traditës së nisur kohë më parë. Për këtë gjë, u përcaktuan anëtarët e redaksisë, me drejtor Pashk Prekën dhe kryeredaktor arsimtarin Dedë Qokaj. Pastaj nisi puna për mbledhjen e shkrimeve, nga autorë të ndryshëm. Kështu, më në fund, kjo gazetë mujore e me 16 faqe, doli nga shtypi  këto ditë dhe po shkon në duart e lexuesve të interesuar.

Për të marrë pjesë, bashkërisht, në kënaqësinë e kësaj ngjarjeje, anatarë të redaksisë së gazetës dhe të kryesisë së Shoqatës “Nikajmertur”, kalun një drekë të përbashkët, në një lokal të Linzës, rrëzë malit të Dajtit të Tiranës. Aty, ndër të tjera, mësuam se njëri nga më aktivët e kësaj redaksie, gazetari i ri Besnik Palnikaj e kishte pikërisht dje ditëlindjen. Me këtë rast, të gjithë ngritëm dolli, si për numrin e parë të gazetës dhe për ditëlindjen e kolegut tonë.

2.

Pa hyrë në imtësira, dëshiroj ta njoh lexuesin me shkrimet e publikuara në numrin 7, të gazetës “Nikajmërtur”. Në krye të saj-majtas, është vendosur emblema e Shoqatës, punuar nga piktori i ri i krahinës, Pirro Pjetërnikaj. Ndërsa, në të djathtë, është emblema e 100-vjetorit të shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë. Përveç paraqitjes së titujve të disa shkrimeve, që përmban gazeta, gjithë faqja e parë dhe e dyta janë me shkrimin e kryeredaktorit të saj, Dedë Qokaj, “Fytyra e Nikaj-Mërturit, në 100 vjet Pavarësi Kombëtare”. Ndër të tjera, aty evidentohen disa tradita të çmuara, atdhetare e liridashëse etj., të malësorëve të kësaj krahine.

Për ta njohur lexuesin me dokumentet përkatëse, në faqen 3 e 4 janë botuar statuti dhe programi i Shoqatës “Nikaj-Mërtur”, shoqëruar edhe me planin për zhvillimin e veprimtarive kryesore, në vitet 2012-2015. Në vazhdim, në faqet 4-5 është botuar artikulli “Shoqata Nikaj-Mërtur, vlerë dhe vizion”, intervistë e kryetarit të saj, Av.Gjin Niklekaj (marrë nga M.Ndrepepaj). Ndër të tjera, aty theksohet vargu popullor:” Edhe Zoti e ka dashtë,/ këto dy fise me qenë bashkë”.

Në faqet 7-8, është shkrimi i autorit B.Palnikaj, kushtuar “Martirit të Demokracisë”,  Fetë Sadiku i Palçit. Trimëria e nikajmërturasve është e njohur në tërë historinë e Malësisë së Gjakovës, por dhe në shkallë kombëtare. Për këtë gjë, dëshmon edhe shkrimi i Dedë Vukajt, kushtuar aktit të jashtëzakonshëm të Ndue Zenel Paplekës, i cili ra “Në grykë të topit për Atdhe…”, në luftë kundër pushtuesve shekullorë osmanë. Por krenarinë e krahinës e ngrenë lart edhe bij e bija të shquara të saj, në kohët e reja. Prandaj janë botuar shkrime për martirin Isuf Gërvalla (nga M.Gecaj) dhe për ushtarakun Aleksandër Peci,  i cili sivjet “pushtoi mediat botërore” (nga Ndue Malaj).

Krahina e Nikaj-Mërturit, e cila shtrihet në gjirin e Alpeve të Shqipërisë, ka bukuri të jashtëzakonshme natyrore dhe pasuri të mëdha, mbitokësore e nëntokësore. Për këto ka shkruar poeti i talentuar i krahinës, Gjon Neçaj, i cili i thërret me zemër të gjithë vizitorët: “Ejani, në Nikaj-Mërtur!” Të shumtë janë edhe poetët, shkrimtarët, artistët e studiuesit e kësaj krahine. Prandaj kanë gjetur vend edhe në numrin e kësaj gazete: “Baladë për vendlindjen” (nga Jak Përpali) dhe skica kuptimplote, “Ankesat tronditëse të kullës sime” (nga Agim Mërturi). Ndërsa A.Papleka i ka  kushtuar një artikull të veçantë krijimtarisë së shkrimtarit Marash Mhilli, i cili qendroi disa vite emigrant në Greqi dhe u kthye sivjet, përfundimisht në Atdhe, duke dëshmuar kështu, “Besnikëri ndaj hapësirës stërgjyshore”. Një shkrim tjetër flet për librin e Marash Hajatit, “Histori dhe vizion-Stefani&Co” (nga M.Ndrepepaj). Faqja e fundit e gazetës i është kushtuar agjencisë së njohur të udhëtimeve “Drita”, me qendër në kryeqytet dhe me drejtor Pashk Prekën, i cili ka dhënë ndihmesë të pakursyer edhe në publikimin e gazetës “Nikajmërtur”.

Në mbyllje të këtyre pak radhëve, e urojmë kryesinë e Shoqatës dhe redaksinë e gazetës “Nikajmërtur”, për vazhdimin e traditës së saj, pra botimin e këtij numri të ri. I ftojmë të gjithë bashkëkrahinasit tanë, kudo që ata ndodhen, në Shqipëri ose në trojet tona amatare, por dhe në diasporë, në shtete të ndryshme, që ta marrin e ta lexojnë atë. Gjithashtu, me mundësitë e tyre, presim që ata të ndihmojnë edhe financiarisht, për vazhdimin e botimit të kësaj gazete.

Kontaktet me gazetën “Nikajmërtur” janë: Adresa (Rruga e Barrikadave”, Nr.260/3-Tiranë); e-maili: dede.qokaj@gmail.com

Tiranë,  korrik 2012

-----------------------------------

Reagim për një reagim!

 

Sabri Novosella dai, shtron dreka e darka dhe del “historian” me pirateri!

Nga e majta: Sabri Novosella, Kadri Bala, Fetah Berisha, Abdi Baleta, Kadri Mani; dy anash djathtas-majtas, nuk i njoh: Sabriu i ka bërë veshët pipë, si radiostgaciaon përgjimi që fill pas debatit të dalë me artikull “të vet”!!!

 

Nga Kadri Mani

kadrimanii@hotmail.com

 

Te gazeta “Bota sot” e datës 21 korrik 2012, f. 13, me mbititull: “Reagim ndaj Fadil Lepajës” dhe me titull: “Shakagji mos bëni shakara!”

Jo-shakagji, por-shkaxhinj, FGJSH, Tiranë, 2006, f. 1000; por rrobaqepësit e shefit të fermës së viçave edhe i falet!

Zotni Fadil Lepajën e njohim për gazetar, analist, shkrimtar, aktor, dramaturg... dhe e paska kritikuar Kryetaren Atifete Jahjaga, kurse Sabri Novosella jo vetëm që i ka kritikuar udhëheqësit tanë: Ibrahim Rugovën, Nekibe Kelmendin... por edhe ka këkuar kokat e tyre!!

“Kemi gabuar fort që të parin nuk e kemi vra Ibrahim Rugovësn”-(Sami Dërmaku) shfrynte mllefin pas çlirimit në odën tonë në Prishtinë):-“Dy vilafali kush të m’i hjek-(likuidojë) dy nga më të mëdhenjtë”- (Sabri  Maxhini-Noovosella, krahas Samit.- kurse vite me radhë  Sabri Novosella propagandonte.”Kur ka shkaur Ibrahim Rugova në Zagreb te Tugjmani, Tugjmani i ka thënë:

“Na duhet të luftojmë Ibri vëllai?”

“Jo, ne me dialog, edhe ju duhet me dialog!”- kurse Tugjmani i tha:

“Marsh bre, xhukelo!”-(ik ore minak rrugësh),- gjë që  sjelljet e tilla nuk janë të njohura në diplomaci. Për mospërfillje, Bajram Curri i kishte thënë një ambasadori: s’dua me ta pa bojën!-kaq.

Dhe kur u pa puna se Tugjmani deri në minutat e fundit të vdekjes së tij të zezë kishte  qenë në kontakt me Millosheviçin për ndarjen e Bosnjës e të Kosovës, unë i pata thënë Sabriut:

“E di se çka ke bërë me atë dialogun e trilluar, se mos ishe ti prezent!?- duhet t’i kërkosh  falje?”

“Pjesërisht!”- e tha këtë ashtu kot, i zënë në befasi, vetëm sa të tërhiqej nga situata, se as pjesërisht as kurrë.

“Mirë, ore, mirë, ti duhet t’i kërkosh falje bublike, e pastaj pjesërisht a tërësisht,  tutje është punë për lexuesit, për opinionin.”

 

(“Dr. Ibrahim Rugova Triumfoi në Kosovë dhe në Hagë!!”, Prizren, 2002, f. 136-137)

 

Tash lexuesit e kanë të qartë se për cilën “Amerikë” e ka fjalën shefi i fermës së viçave, kur dihet orientimi i Ibrahim Rugovës e Nekibe Kelmendit-për miqësi të përhershme me Amerikën!!

 

 

SHKRIM

 

BISLIM ELSHANI: RUGOVA PARA UKSHIN HOTIT

e hënë, 14 maj 2012

 

Nga Bislim Elshani

 

(Pashtriku.org, 13. 05. 2012) Nga shtypi i kohës( ZiK) - Kush do ta besonte se hija e Rugovës do ta ndiqte Ukshin Hotin kudo, edhe në Kosovë, edhe në burgjet serbe, edhe në Parlamentin Evropian? E dhëna e paradokohshme se Ukshin Hoti është ndër kandidatët kryesorë të marrjes së çmimit Saharov nga Parlamenti Evropian, pasi që më parë ishte kandiduar për këtë çmim nga Partia Transnacionale Radikale me seli në Romë, qe pritur si një sinjal i mirë dhe si një satisfaksion që do të fitonte Ukshin Hoti për vuajtjet e tij nëpër burgjet jugosllave.

 

Lexoni: Partia Transnacionale Radikale për Ukshin Hotn - Klikoni -

 

- http://www.radicalparty.org/it/search/apachesolr_search/ukshin%20hoti%201998

 

Kuptimi politik i dhënies së Çmimit “Saharov" I. Rugovës. 
     Do të ishte ky në fakt një satisfaksion edhe për vetë elitën politike evropiane e cila do të tregonte kështu se di të çmojë më në fund përpjekjet dhe sakrificat e luftëtarëve dhe transmetuesve të vërtetë të vlerave qytetëruese evroperëndimore në pjesën më të prapambetur të kontinentit. 
     Do të ishte ky një satisfaksion edhe për vuajtjet e popullit shqiptar i cili do ta merrte vesh përmes një gjesti të tillë se Evropa, ndonëse nuk mund të bëjë më shumë për Kosovën, së paku i kupton dhe i respekton synimet dhe aspiratat e popullit shqiptar për liri.
     Do të ishte një satisfaksion edhe për gjithë gjeneratën rinore e studentore të vitit 1981 që u ngrit kundër diktaturës titiste duke dhënë kështu (bashkë me polakët) sinjalin e parë në Evropë të shembjes së despotizmit të kuq lindor.

 

UKSHIN HOTI

 

Jo rastësisht në faqen e internetit të kësaj partie, (PRT-së) figura e Ukshin Hotit është vënë përballë asaj të Millosheviqit, me qëllim që tu japë mundësinë njerëzve për krahasim dhe për të vendosur se kush është për në ferr dhe kush për në parajsë. 
     Mirëpo ndodhi një gjë e turpshme: ky çmim iu nda Rugovës.
     Nuk do të ishte kjo një gjë e turpshme sikur përballë tij të mos kishte qenë pikërisht Ukshin Hoti. Mirëpo preferenca e Rugovës karshi Hotit nuk mund t'i shpëtojë rrezatimeve politike që bartin këta dy emra e që do të kenë qenë përcaktues në përzgjedhjen e njërit dhe jo të tjetrit. 
Por ç’rrezatime politike bartin në të vërtetë këta dy emra?

     Gjersa
     - i pari rrezaton oportunizëm dhe dëgjueshmëri 
     - i dyti papajtueshmëri dhe vetëmohim. 

     Gjersa 
     - i pari rrezaton aspiratat e një rrethi të ngushtë intelektualësh të Prishtinës, 
     - i dyti rrezaton aspiratat e gjithë një populli. 

     Gjersa 

     - i pari rrezaton autonomi dhe nënshtrim kolonial, 
     - i dyti rrezaton liri dhe pavarësi. 

     Gjersa 

     - i pari rrezaton një pseudozgjidhje për Kosovën që do të mashtrojë popujt serbë e shqiptarë dhe që do të vazhdojë agoninë koloniale të Kosovës, 
     - i dyti rrezaton paqen e bazuar në drejtësi si parakusht themelor të zhvillimit të lirë të popujve të Ballkanit. 
     Për të parin nuk dinte kush se do ta merrte këtë çmim gjer para disa ditësh, ndërsa pro të dytit ishin prononcuar, përveç rinisë studentore prishtinase, edhe dy ndër figurat më të shquara politike e intelektuale shqiptare, Ismail Kadare dhe Adem Demaçi. Letrat mbështetëse për Ukshin Hotin të këtyre të dyve janë botuar në faqen e parë të internetit të PRT’së. 
     Arsyetimi se i pari është kundër luftës është hipokrit. Qysh para 7 vitesh Ukshin Hoti ka paralajmëruar se politika e papërgjegjshme e Rugovës po e çonte popullin shqiptar të Kosovës pashmangshmërisht drejt luftës.
     Edhe Z. Demaçi për shpërthimin e luftës në Kosovë fajëson, përveç palën kryesore, (që është padyshim shovinizmi serb), edhe sjelljen e papërgjegjshme politike të udhëheqësve LDK’istë, dhe sidomos të kryetarit të saj Rugova. Kështu që, përkundër besimit të përhapur mbi Rugovën si një gandist, pacifist e jo’radikal, ai do të mbahet mend si një njeri që për të ruajtur bythën e vet e çoi popullin e vet drejt luftës, dhe e kundërta, Ukshin Hoti do të mbahet mend si një martir që preferoi të martirizonte veten dhe jo popullin e tij, ose së paku, përpara popullit të tij.
     Ndërkaq mbetet për t'u sqaruar edhe një rrethanë: koha kur u kandidua njëri dhe kur tjetri për këtë çmim. 
Ndonëse kandidimi i Ukshin Hotit u bë i njohur vetëm para një muaji, të gjithë ata që kanë hapur faqen e internetit të PRT’së kanë mundur të vënë re se ky kandidim në të vërtetë është bërë që në muajin shkurt të këtij viti. 
     Në qoftë se Rugova ka qenë kandiduar para Ukshin Hotit, atëherë ç'nevojë ka pasur që t'i sigurohej një rivalitet i tillë me një emër tjetër shqiptar dhe ta vinte Parlamentin Evropian para një dileme të tillë të panevojshme? 
     Mirëpo në qoftë se emri i Rugovës është ngritur si balon para hundëve të Parlamentit Evropian në çastet e fundit, atëherë kur fituesi i çmimit tashmë dihej dhe do të ishte me siguri Ukshin Hoti, turpi i ngritësve të këtij baloni është i pafalshëm, sidomos po të jenë nga Prishtina. Mirëpo s'është çudi që të jenë edhe nga Beogradi, sepse edhe serbëve s'do t'u konvenonte shpërblimi i një njeriu të cilin ata e mbajnë në burg… 
     Mbështetja që i jep Parlamenti Evropian Rugovës në çastet e fundit para rrëzimit të tij final shënon gomën e shpëtimit për një të mbytur në ujë. Mirëpo Rugovën s'ka më kush ta shpëtojë. Mbase do t'ia siguronte një kujtim të mirë vetes po të deklaronte: “Më falë Evropë, po Ukshin Hoti është më i madh nga unë, prandaj unë do të tërhiqem!” Në këtë mënyrë edhe ato kërkesa të tij të rralla verbale në konferencat e të premteve të shtypit për lirimin e Ukshin Hotit nga burgu, do të tingëllonin të sinqerta dhe jo hipokrite. 
Mirëpo gjestet e mëdha nuk janë për njerëz të vegjël.

(Botuar në ZIK, 29 tetor 1998)

 

Prenkë Bibë Doda emblemë e Besëlidhjeve Kombëtare për Pavarësinë e Shqipërisë Etnike

 

Ndër ato figura historike që lanë gjurmë të pashlyera në historinë kombëtare është edhe atdhetari i ndritur i kombit shqiptar Prenkë Bibë Doda.  Për veprimtarinë e tij patriotike një kohë të gjatë është heshtur,  por edhe kur është përmendur, kjo është bërë në kontekstin negativ nga historianët që ishin në shërbim të djallit për të zhdukur çdo gjë shqiptare,  prandaj u munduan që veprimtarisë së tij t'i mveshin kontekste negative.

 

Mr.sc.Nue oroshi

 

Ky atdhetar shqiptar u lind në vitin 1858,  në fshatin Orosh të Mirditës,  fshat i njohur për traditë patriotike ku gjithnjë ka qenë në anën e dëbimit të Perandorisë Osmane.  Prenkë Bibë Doda ishte dëbuar që në fëmijërinë e vet në Turki,  por ishte kthyer pas vdekjes së Bibë Dodës në Mirditë,  për të vazhduar detyrën e Kapedanit në Mirditë.

Ky kthim i atdhetarit Prenkë Bibë Doda ishte bërë për shkak të kryengritjes që kishin bërë mirditasit për kthimin e tij në vitin 1873.

Kjo  lëvizje  në vitin 1873, na paraqitet në Mirditë, e që përfshinë edhe Hotin e Grudën. Mirditorët kishin rrokur armët dhe kishin lidhur besën në mes veti.  Kapedan Kola, kryeplaku i Mirditës, mblodhi ushtri, ndërsa vëllai Kapedan Gjoni, me luftëtarët e tij kishte zënë vend midis Prizrenit dhe Shkodrës[1]. Ushtria e Gjonit kishte 1500 luftëtarë dhe nuk lejonte të kalonte kush, me përjashtim të postëbartësve të konsujve.  Por ky i kishte shkruar guvernatorit turk të Shkodrës, të cilin e njofton, se këtu nuk do të qetësohet gjersa qeveria t'ju japë atë që kërkonin:

1.  Që ti largojnë kajmekanët turq dhe për kryetar të sjellin djalin e Dodë Bibës,   (djali i vëllait të Gjonit dhe Kolës Prenkë Bibë Doda) e në qoftëse ai nuk mund të vijë atëherë të emërohet një tjetër nga shtëpia e tyre;

2.  Që të lirohen nga burgu të gjithë njerëzit e tyre, të cilët Shefqet Pasha i mashtroi dhe i burgosi;

3.  T'u paguaj mirditorëve dëmet që kanë pasur deri më tani, nga ndalimi i shkuarjes në tregjet e tyre. Të tilla letra Kapedan Gjoni u ka akredituar të gjithë konsujve të akredituar në Shkodër. Hoti Gruda dhe Mirdita kishin vendosur që më parë të varroseshin të gjallë sesa ta nënshkruajn Tanzimatin[2].

Qeveria malazeze për të përfituar popullsinë luftarake të malësive, sidomos popullsinë e Mirditës, e cila ishte në konflikt me Turqinë për çështjen e kërkesës të saj për t'u kthyer Prenkë Bibë Doda në Mirditë, me 3 korrik te vitit 1876  dërgoi tre agjentë në Orosh.  Duke parë porta një gjë të tillë dhe për t’i tërhequr në anën e saj mirditorët trima, bëri lëshim në kërkesat e malësorëve të Mirditës, të cilët që në gushtin e vitit 1875 i kishin parashtruar autoriteteve turke kërkesë ultimative, që, në rast se nuk do të kthenin djalin e Bibë Dodës në Mirditë, dhe nuk do ta përtrinin autonominë e Mirditës, ata kishin vendosur të rroknin armët kundër saj[3]. Për ta zbutur situatën me mirditorët, porta e ktheu Prenkën në Shqipëri. Përderisa zhvilloheshin bisedime rreth këtij problemi, më tepër se 30 fshatra të Mirditës, në pranverën e vitit 1876, u quan në kryengritje dhe zunë rrugën që lidhte Prizrenin me Shkodrën. Përpjekjet e pushtetit turk për ta përfituar Kapedanin, e përmes tij mirditorët, nuk patën sukses. Ky mospranim i Kapidanit të Mirditës Prenkë Bibë Doda,  qëndronte në urrejtjen shekullore që kishin mirditasit ndaj zgjedhës turke,  dhe në aspiratat e tyre për liri,  si dhe për të mos njohur reformat e reja turke.

Në këtë kryengritje me Mirditën u bashkuan edhe rajonet fqinje, si: Dukagjini,  Kthella,  Lura,  Lezha.  Emisarët e Prenkë Bibë Dodës vajtën edhe në Malësinë e Shkodrës, si në Hot,  Kelmend,  Shalë,  Shosh etj..  Prenkë Bibë Doda me ndihmën e arbëreshëve të Italisë,  u përpoq që kryengritjen e malësorëve ta vën në shërbim të Lëvizjes kombëtare Shqiptare,  „Ai,  sipas disa të dhënave,  bënte plane për krijimin e një principate,  që hë për hë,  do të përfshinte Shqipërinë e veriut[4].

Në pranverën e vitit 1876,  Mirdita u que në armë dhe kërkjoi lirimin e menjëhershëm të prijësit të vet Prenkë Bibë Dodës. Stambolli u gjetë ngushtë para asaj vendosmënie të mirditasve, dhe vendosi ta liroi Prenkë Bibë Dodën,  i cili në verën e vitit 1876,  ktheu prej syrgjynllëku të parë. Porsa mbërrini në Shkodër, Prenkë Bibë Doda ia filloi aktivitetit politik, përpjekjet për një organizim operativ, si dhe kontakteve me pari e popull. Mirdita u kall flakë dhe priten me ankth zemre fjalën e tij,  me shpërthye si vullkan kundra turkut,  dhe kujdo që synonte me cenue tokën arbnore[5].

Ndërkohë ishte krijue grupi i dytë i intelektualëve katolikë patriot shkodranë i përbërë prej Zef Jubanit,  Pjetër Lorenc Gurakuqit e dom Prend Doqit etj.  Me 27 dhetuer të ati vjeti,  mblodhi në Shpal krentë e 12 bajrakëve të Mirditës,  e aty vuni Lidhjen e Besës.  Menjëherë u mblodhë edhe Puka e vuni lidhjen e besës dhe vendosi me ndjekë me besniki.  Influenca e Prenkë Bibë Dodës u shtri thellë në gjithë malësi. Shofim se, në kallnuer të vitit 1877,  iu ngjeshën Mirditës edhe Dibra dhe Krasniqja, kurse Mati kishte dhanë fjalën e vetë. Më 15 qershor 1877,  Prenkë Bibë Doda dërgoi një telegram Kongresit të Berlinit, tue lajmrue,  se Mirdita kërkon ta ruej statutin e vet,  dhe,  se bajrakët e saj nuk pranojnë kurrfarë zgjidhjeje, përpos atyne që do ta respektojnë autonominë e Mirditës[6].  Disa ditë më vonë i dërgon kongresit të Berlinit një letër të nënshkrueme prej parisë së 58 bajrakve të Mirditës,  në të cilën theksohej,  se kurrgja nuk do t'i pengonte,  që në të ardhmen ta ruajnë statutin e vjetër të tyne.

Prenkë Bibë Doda ka kërkue një zgjidhje krahinore vetëm për Mirditë, por, për Mirditën e zmadhueme në 58 bajrakë,  ana e Dukagjinit.  Kjo ka ardhë për arsye,  se Mirdita që gëzonte një autonomi shekullore, kishte posibelitetin të siguronte autonominë e të gjithë bajrakëve të veriut,  të cilët shtriheshin prej lumit Mat e deri thellë në Kosovë.  Në Kosovë janë 11 bajrakë.  Kjo ishte një strategji politike edhe pse e kufizueme, po t'ishte realizue, gjysma e Kosovës do të kishte qenë pjesë e pandashme e kësaj autonomie[7].

Kryengritja e Mirditës shpërtheu me hov në kallnuer të vjetit 1877,  preu rrugën Shkodër –Prizren,  dhe u vërsul me furi kundra ushtrisë turke,  e cila ishte përqendrue në vende të ndryshme përreth Mirditës[8].  Në qytetin e  Pukës ushtria turke rrethohet dhe qe në prag të një dorëzimi,  për këtë arsye guvernatori i Shkodrës urdhëroi një organizim të ri e të fortë.  Me 8 prill të atij viti trupat turke sulmojnë Mirditën në grykën e Giadrit,  por thehen keqas.  Sulme tjera më të forta u përsëriten po në grykë të Giadrit,  por pësuan të njajtën disfatë[9].  Mirditasit të mësuem në lufta,  përdorën një strategji të re,  për ta hutue ushtrinë turke.  Për çdo maje mali e kodre ndezën zjarmuer të mëdhaj që mund t'u shifshin në tanë Zadrimën.  Tue mendue turqit,  se mirditasit nuk theheshin me ekspedita të kufizueme,  thirrën nën armë zadrimorët.  Ky veprim i autoriteteve turke shkelte angazhimin e Portës s'Naltë me përdorë bashkë me veprimet ushtarake të rregullta dhe bashibozukë,  prandaj konzujt e shteteve evropiane në Shkodër protestojnë dhe njoftojnë menjëherë ambasadat e tyne në Stamboll,  me qëllim te pengojshin rekrutimin e bashibozukëve kundra Mirditës.

Kryengritja e Mirditës u ndigjue jo vetëm në tanë Shqipninë,  por deri n’Europë,  tue prodhue gjithkund përshtypjen më të thellë.  Shtypi europian,  gazetat e Vjenës,  Parisit e Londrës dhe shumë vendeve tjera, e lavdojnë qëndresën dhe trimninë e mirditasve,  kurse gazeta Piccolo e Arbëreshëve t’Italisë vën në pah kombësinë shqiptare dhe pamvarësinë e një shteti shqiptar, i cili do të ishte një digë e fortë përkundrejt pansllavizmit n’Adriatik.  Kjo kryengritje tërhoqi vëmendjen e diplomacisë europiane aq sa,  që në kongresin e Berlinit,  me ndërhymjen e Austro-hungarisë,  dhe t’Italisë,  e mandej me pëlqimin e Francës dhe të Anglisë,  u shqyrtue problemi dhe u vendos që autonomia e Mirditës mos të prekej-paragrafi 23,  por vetëm për 5 bajrakët e Mirditës,  sepse, përfaqësuesi i Turkisë Mehmet Ali Pash Maxharri,  kundërshtoj rrebtësishtë që mos të njifej Mirdita më 58 bajrakë.  Arsyetimi i tij ishte, që Turkia pati frikë prej një fuqie aqë të madhe kombëtare shqiptare, e cila mund të zgjanohej në tanë Shqipninë.

Prenkë Bibë Doda,  ashtu si krerët e Lëvizjes Kombëtare,  e dinte mirë,  se pas largimit të Perandorisë Osmane nga trojet tona, do të ndeshet me probleme të ardhacakëve ballkanas, që e luanin politikën dyftyrëshe,  prandaj krerët u përgatitën të luftonin në dy fronte. Prenkë Bibë Doda i njihte mirë traditat dhe historinë e kombit shqiptar,  prandaj ishte i zgjedhur nga vetë populli për realizimin e të drejtave shekullore, kështu që për t'i përballuar të gjitha këto vështërsi ky kishte dy pikëmbështetje: njëra ishte vullneti që ia jepte Perendia e tjetra ishte ndërgjegja e lartë Kastriotike e historisë së lavdishme të dhimbshme,  por krenare[10].

Dhe kështu,  me hapa të sigurt, Prenk Bibë Doda përgatiti terrenin për një luftë të përgjithshme shqiptare kundër Perandorisë Osmane, e kjo ndodhi në vitin 1878,  kur Prenkë Bibë Dodën e gjeti në krye të Lidhjes Shqiptare të Shkodrës.  Për veprimtarinë e Prenkë Bibë Dodës  në përgatitjen e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dihet shumë,  por,  e vërteta se ai ka qenë ndër figurat më emblematike për orientimin e duhur kombëtar,  gati se ka rënë në hije.  Në këtë shkrim po japim disa fakte shkencore të cilat dëshmojnë peshën e Prenkë Bibë Dodës si atdhetar:  Shkencëtari libanez Gjergj Korma   (Georges G.  Krom),  në tezën e tij të doktoraturës,  të mbrojtur në Sorbonë,  të botuar në Paris në vitin 1971,  konstaton se,  " Lëvizja kombëtare shqiptare fillon në vitin 1878,  kur Lidhja e Prizrenit,  e drejtimit islam, e udhëhequr nga Haxhi Ymer Prizreni dhe të Lidhjes Shqiptare të Shkodrës,  e udhëhequr nga Prenkë Bibë Doda, i drejtimit të krishter, shpallin origjinën e vet të përbashkët etnike, me ç'rast ndryshimet fetare janë fare të parëndësishme …".  Ky zgjim kryesisht spjegohet me rilindjen kulturore dhe gjuhësore të trimëruar nga veprat e shqiptarëve në diasporë,  në SHBA,  Itali e veçanërisht në Egjipt.  Në atë zgjim,  në masë të barabartë marrin pjesë të krishterë dhe myslimanë,  të cilët,  duke tejkaluar rrethanat e veta fetare e gjejnë sërish përkatësinë e përbashkët etnike.

Ndërkaqë, Kapidani i Mirditës Ndue Gjon Marku në librin Mirdita Dera e Gjon Markut Kanuni kontributin e Prenkë Bibë Dodës dhënë lëvizjes kombëtare,  do ta vlerëson në këtë mënyrë: Kjo ngjarje me kaq rëndësi të madhe politike, ushtarake e kombëtare u dha shkas shqiptarëve të krahinave të ndryshme me hy menjëherë në veprim. Dhe shofim se në pranverën e vitit 1877, kur kryengritja e Mirditës ishte në kulmin e zhvillimit të saj, u bë një mbledhje e parisë së jugut,  në Janinë,  ku morën pjesë Abdyl Frashëri, frymëzuesi i saj Mehmet Ali Vrioni, Ibrahim Dragoti, Muslim Gjoleka etj.,  të cilët përpiluan një memorandum për gjendjen e keqe të Shqipërisë, dhe kërkuan prej portës së naltë bashkimin e gjithë krahinave të Shqipnisë me popullsi shqiptare në një vilajet të vetëm.

Shqiptarët i shpejtuan kontaktët dhe në fillim të qershorit 1878, gjithë paria e Shqipnisë u mblodh në Prizren. Aty u vu Itifaku, (Lidhja e Besës) simbas Kanunit të Lekë Dukagjinit,  dhe krijoj  (Lidhjen Shqiptare për Mbrojtjen e Tokave Kombëtare) e që më vonë u quajt „Lidhja e Prizrenit“.  Me 13 qershor 1878,  lidhja e Prizrenit i dërgoi një memorandum kongresit të Berlinit, me pika të caktueme mbi të drejtat e popullsisë shqiptare. Në Shqipni të Veriut morën pjesë edhe katolikët,  dhe Shkodra u ba qendra e rezistencës,  prej të cilës doli komiteti Shkodran i Lidhjes, i përbamë prej 12 antarësh katolikë dhe muslimanë[11].

Prenkë Bibë Doda që në atë kohë, (1876-1877),  ishte në luftë me Turkinë,  dhe përfaqsonte një pjesë të madhe të popullatës  së Veriut,  pa hezitim iu përgjigj thirrjes së komitetit të Shkodrës. Prenkë Bibë Doda tue pasë një fuqi numërike luftarësh,  mund të kundërshtonte, por ai si tradicionalist respektonte traditat shekullore të vendit,  prandaj pranon dhe vëhet në dispozicion të Lidhjes së Shkodrës,  tue pranue Hodo Beg Sokolin kryetar. Tue marrë parasysh zgjimin kombëtar për mbrojtjen e tokave shqiptare preji Malit të Zi.  Prenkë Bibë Doda pa ngurrim u vue në dispozicion të lidhjes.  Në krye të 10.000 luftëtarëve ranë në Tuz, e aty bëri qendrën e komandës.  Në vitin 1879,  filluan luftimet me malazez.  Mjerisht punët nuk shkuan ashtu siç kujtuen e dishruen shqiptarët, por si deshti Europa. Stambolli i shtrënguem prej fuqive europiane, dërgoi një ushtri të madhe,  nën komandën e Dervish Pashës,  i cili prej Shen Gjinit u ra shqiptarëve mbas shpinës. Të nxanun ngushtë ndërmjet dy anmiqëve,  shqiptarët thehen. Krenët e Shqipnisë kapen e treten ndër vende të largëta të perandorisë.

Ndërkaq,  filozofi dhe historiani gjerman Peter Bartels,  në librin e tij: Albanien Vom Mitelalter bis zur Gegenëart ",  f.  95,  ku bënë fjalë për Lidhjen Shqiptare të Prizrenit,  ai kontributin e Prenkë Dodës dhënë Lidhjes Shqiptare e spjegon në këtë mënyrë: "Në këtë luftë kundër Turqisë nuk kanë qenë të angazhuar vetëm muslimanët por edhe katolikët e udhëhequr nga Kapidani i Mirditës Prenkë Bibë Doda"[12].  Dhë vazhdon më tutje: "Me 13 qershor të vitit 1878,  në mbledhjen e parë të Kongresit të Berlinit,  Lidhja Shqiptare e Shkodrës, e udhëhequr nga Prenkë Bibë Doda, i dërgoi një memorandum kryeministrit të Britanisë Lord Beaconsfildit që edhe delegacioni shqiptar të merr pjesë në kongres ".  Në memorandum thuhet: "Ne shqiptarët jemi popull i vetëm në Ballkan që nuk i kemi përfaqësuesit tanë në Kongresin e Berlinit.  Ne ende s'e kemi një qeveri të përbashkët,  por nuk dëshirojmë që të na prezantojë Qeveria e Turqisë[13]. Ne shqiptarët jemi popull me kulturë të njejtë,  me gjuhë dhe tradita të përbashkëta.  Ne i kemi dy besime të ndryshme,  por,  kurrësesi nuk e kemi harruar  prejardhjen tonë të përbashkët ", përfundon memorandumi i dërguar kryeministrit të Britanisë së Madhe,  Lordit Beaconsfild,  nga Lidhja Shqiptare e Shkodrës e udhëhequr nga  Prenkë Bibë Doda.

Në lidhje me “Lidhjen Shqiptare të Prizrenit” të vitit 1878, ka pasur shumë keqinterpretime nga historianët, para dhe pas diktaturës komuniste në Shqipëri dhe në kohën e sundimit të serbëve në Kosovë[14].  Për këtë ngjarje është anashkaluar roli dhe kontributi që ka luajtur krahina e mirënjohur e Mirditës dhe qytetarët e nderuar shkodranë. Ndryshe e ka analizuar dhe trajtuar këtë ngjarje Kapidani i Mirditës Ndue Gjon Marku,[15] i mbështetur tërësisht nga burimet historike autentike shqiptare dhe joturke sikurse shpesh është referuar e ashtuquajtura historiografia komuniste në Tiranë e Prishtinë.  Duke shfletuar me kujdes librin e juristit dhe Kapidanit të Mirditës Ndue Gjon Marku në veprën e vet,  ku ndër të tjera lexojmë një realitet shumë të vërtetë historik, se: “Tue marrë parasysh zgjimin kombtar për mbrojtjen e tokave shqiptare prej Malit të Zi,  Preng Bibë Doda,  pa ngurrim u vu në dispozicjon të Lidhjes.  Në krye të 10. 000 luftarve,  ra në Tuz e aty bani qendren e komandës.  Mjerisht gjendja u turbullue me qendrimin antikomtar te Abdullah Drenit i cili,  megjithse ishte antar i Lidhjes e aj vetë bestar i Intifakut përbujti Mehmet Ali Pash Maxharrin të cilin Lidhja e konsideronte anmik të Shqipnisë. . . ”[16].

Edhe dokumentët anglez, që bëjnë fjalë për Lidhjen e Prizrenit,  ata japin shumë hollësi në lidhje me veprimtarinë atdhetare të Prenkë Bibë Dodës dhe nderin që kishin shqiptarët ndaj kësaj figure emblematike të kombit shqiptar.  Këto dokumente u botuan nga Prof dr Ramiz Abdyli. Dokumenti numër 1 paraqet vërjetjet e konsullit të Britanisë së Madhe z Kirby Green, dokumenti 2 paraqet protestën e Parisit për autonominë e Mirditës dhe vendosjen e  Prenkë Bibë Dodës në krye të shtetit shqiptar,  ndërkaq dokumenti numër 5 që bën fjalë për Prenkë Bibë Dodën, paraqet letërkëmbimet në mes të konsullit të Britanisë së Madhe z Summa,  me ambasadorin e Britanisë së Madhe në Stamboll z Henry Lyayard.

Në vërejtjet e konzullit anglez në Shkodër Kirby Green thuhet: “Prenkë Bibë Doda,  kreu i Mirditës, duket se tashti paraqitet si njeriu i përshtatshëm për këtë. Në Shqipërinë e Veriut me siguri ai do të pritet mirë.  Nuk jam po kaq i sigurtë për rastet e tij në Shqipërinë e mesme dhe të poshtme,  ku ka fisnik po me aqë ndikim.  Autoritetet turke që janë në dijeni të emrit që  gëzon ai  midis bashkatdhetarëve,  po i kushtojnë një vëmendje të madhe,  me shpresë që kështu ta mbajnë në gjendje të mirë shpirtërore e largë syve[17].  Ndërkaq, në telegramin e Parisë thuhet, ”Protestë e parisë së Mirditës, Pukës, Kthellës, Malësisë së Lezhës dhe të Lurës, përfaqësusve të fuqive të mëdha,  në Kongresin e Berlinit,  me të drejtën për krijimin e shtetit Autonom Shqiptar.

 

 

Konsullatës së L. M. së saj britanike në Shkodër

 

Mirditë, 18 qershor 1878

 

Ne të nënshkruarit krerë dhe pleqë të Miriditës, Pukës, Okridës së Vogël, dhe malësive të Leshit e të Lurës, i lutemi përulësishtë konsullatës suaj mbretërore, që t’ua transmetoj dhe t’ua paraqes sa më shpejtë të jetë e mundur, zotërinjëve të plotëfuqishëm në Kongresin Evropian të Berlinit kërkesën tonë të mëposhtme: Siç dihet, viset tona gjithmonë janë qeverisur dhe rregulluar simbas ligjeve të tyre,  dhe si rrjedhojë në fakt kanë gëzuar Autonominë.  Për këtë arsye ne kërkojmë që kjo Autonomi  të njihet zyrtarisht nga fuqitë e mëdha europiane.  Dhe që Puka,  Okrida e vogël,  malësitë e Leshit  e të Lurës,  të bashkohen me Mirditën,  dhe të mbetën nën komandën e drejtpërdrejt të menjëhershme të kreut tonë të dashur natyrorë e të trashëguar Prenkë Bibë Doda. Vendi ynë shumëherë e ka treguar dëshirën për të formuar një shtet të vetin autonom,  të njohur me Mirditën,  kurse si provë e veçant janë faktet e ndodhura dy vitet e fundit,  si rrjedhojë ne shpresojmë që aspiratat tona – me qellimin gjithashtu,  që të mund më së fundi të hyjmë në rrugën e përparimit e të qytetërimit, siç e dëshirojmë,  do të merren parasysh dhe do të kenë miratimin e zotërinjëve të plotfuqishëm,  që janë mbledhur në kongresin e Berlinit,

Me shpresën që kjo konsullatë do të na japë gjithashtu ndihmën e saj sa më të shpejtë për kërkesën tonë, ne kemi nderin të shfaqim ndjenjat tona të respektit më të thellë[18]. E nënshkruajnë 32 udhëheqës, ku ju dërgohet trupit konsullor. Me të vetmin qëllim që autonomia e vendit të tyre të njihet nga fuqitë evropiane,  me Prenkë Bibë Dodën si kryetar të trashëguar.

Ndërkaqë, konzulli angle, z Summa këtë letër protestë ia dërgon ambasadorit të Britanisë së Madhe në Stamboll, ku thotë, ”Shkelqësi, kam nderin t’jua transmetoj bashkëngjitur për shkëlqesinë tuaj përkthimin e lutjes së paraqitur nga ana e krerëve dhe pleqëve të Mirditës,  Pukës, Okridës së Vogël, (Ohrit të Vogël),  dhe malësive të Leshit e të Lurës,  për t'ua transmetuar të plotëfuqishmëve,  të mbledhur në kongresin e Berlinit dhe për të cilin e kam njoftuar në telegramin tim të datës 25 të këtij muaji.  Nënshkruesit e kësaj kërkese kërkojnë që vendi i tyre të bashkohet më një shtet të vetëm autonom,  nën komandën e drejtpërdrejt e të menjëhershme të kreut të tyre të trasheguar e natyrorë Prenkë Bibë Doda[19].  Së fundi,  ata lutën që kjo autonomi të njihet zyrtarisht nga fuqitë e mëdha evropiane. Prandaj, unë e quaj detyrën time të parashtroj para shkelqësisë suaj, se për të rivendosur qetësinë në Mirditë, është e nevojshme që trupat turke të largohen nga vendi dhe administrimi t'i besohet Prenkë Bibë Dodës,  kreut të trashëguar të këtij fisi[20].

Me duhet të njoftoj gjithashtu shkëlqesia juaj,  se me datën 27 të muajit të shkuar,  janë nisur për në Prizren 14 delegatë të malësive të fiseve katolike të Shqipërisë së Epërme,  si dhe dy delegatë të krahinës së Shkodrës për t'u bashkuar me delegatët e tjerë shqiptarë,  që janë thirrur për një mbledhje të përgjithshme[21].

Në Vitin 1883 Prenkë Bibë Doda tradhëtisht kapet dhe dergohet në mërgimin e dytë në Kastamuni. Mirdita zaptohet dhe shtëpitë e Gjomarkut n’Orosh digjen.  Lidhja e Prizrenit konsiderohet e likuidume.

 

Rikthimi i sërishem i Prenkë Bibë Dodës në Mirditë dhe roli i tij në bërjen e shtetit shqiptar

 

Rikthimi i Prenkë Bibë Dodës në Mirditë u shndërrua në festë të madhe,  jo vetëm për mirditasit por edhe për tërë Shqipërinë e Veriut,  të cilët atë e shihnin si udhëheqës të ardhshëm të Shqipërisë së pavarur dhe të bashkuar me të gjitha vilajetet shqiptare. Në Fruer të vitit 1903,  Kapidan Marka Gjoni qoi në kambë Mirditën,  të cilës iu bashkue Puka.  Bllokuen rrugën Shkodër Prizren,  prenë telat e telefonit në rrethinën e Lezhës dhe kërcënuen qytetin.

Veprimtaria antiturke vijon dhe zgjerohet nga viti në vit. Në fillim të shekullit XX (viti 1903) tarafi i Gjomarkut si gjithnjë i ripërtërirë,  nën kryesinë e Kapidanit të Mirditës Marka Gjoni merret shumë me çështjen kombëtare, duke ngritur në këmbë ndërgjegjen atdhetare të mirditorëve 15).  Falë respektit dhe autoritetit që gëzonte prijësi i parisë së Derës së Kapidanit Marka Gjoni i Mirditës,  i bashkangjiten edhe trimat e Pukës,  të cilët përmes disa aksioneve antiturke,  në një mbledhje të përbashkët,  i dërgojnë një Memorandum Valiut të Shkodrës dhe Konsujve të Fuqive të Mëdha me rezidencë në Shkodër,  duke i kërkuar kthimin e Prenkë Bibë Dodës.  Dhe Memorandumin e përpiluar nga Abati i Mirditës imzot Prenkë Doçi dhe për herë të parë e zbardhë në librin e vet Kapidani Ndue Gjon Marku,  që në mbyllje ka këto fjalë: “Sulltani nuk do të njifet kurr Prijsi ynë; flamuri i hanës nuk do të valvitet ma në malet tona,  na duem të jemi të lirë,  duem qi kombsija e jonë të njifet si kombsija e popujve tjerë.  Tash e mbrapa Flamuri ynë do të jetë ai i Gjergj Kastriotit Skanderbegut,  i cili ka fillue tue fluturue n’eren e Liris. ”Është e rëndësishme të dihet nga historiografia shqiptare dje dhe sot,  se përveç 6 Prillit 1911,  ku trimat e Dedë Gjo’ Lulit përmes një luftë të lavdishme ngritën Flamurin e Gjergj Kastriotit dhe më 28 nëntor 1912,  Ismail Bej Qemali në Vlorë ngriti Flamurin kuq e zi, edhe më përpara datave të sipërcituara në Mirditë dhe më saktë në katundin Vinjollë,  prej patriotit Ndue Gjoni,  që është vëllai i Kapidanit Marka Gjonit,  më 25 prill 1902 është ngritur Flamuri i Shqipërisë në Ditën e Shën Markut thotë studiuesi dhe atdhetari Tomë Mrijaj.  Memorandumi pati një rëndësi të madhe,  se,  për herë të parë tronditi në themel rrënjët e kalbura të Perandorisë së “pathyeshme” turke, e cila mendonte se pas kryengritësve të prirë nga mirditorët e Kapidanit,  fshihej Austro - hungaria.  Edhe ardhja e xhonturqve nuk solli ndonjë ndryshim në strategjinë të ashtuquajtur liberale të turqve të rinj,  të cilët ishin më fanatik dhe konservatorë se etërit e tyre.  Ata nuk morën asnjë hap për të qetësuar zemërimin e banorëve të Mirditës,  të udhëhequr nga Marka Gjoni,  kërkonin lirimin pa asnjë kusht të prijësit të tyre Prenkë Bibë Dodës.  Në situatën e re të krijuar dhe pasi filloi t’i çjerret maska xhonturqve të rinj që erdhën në pushtet,  për të treguar se janë “liberalë” u detyruan të lirojnë Prenkë Bibë Dodën,  i cili u prit në qytetin bregdetar të Shën Gjinit me një pritje shumë të madhe nga popullsia e Mirditës,  Këthellës,  Malësisë së Lezhës dhe Zadrimës.   Ardhja e Prenkë Bibë Dodës në vendlindje solli një ripërtëritje të re të krahinës dhe rriti edhe më shumë moralin dhe shtrëngimin e radhëve rreth Derës së Kapidanit të Mirditës.  Ky përsonalitet ndërmori një sërë masash të domosdoshme,  falë eksperincës politike,  kulturore dhe frymës së shëndoshë fetare e atdhetare që kishte gëzuar nga të parët e tij të Principatës së Derës së Gjomarkut – Kapidani[22].

U mblodhën në Shpal krenë e popull e prej aty dërguan një memorandum valiut të Shkodrës e konzujve të fuqinave të mëdha në Shkodër tue kërkue kthimin e Prenkë Bibë Dodës. Memorandumi mbyllet me këto fjalë. “Sulltani nuk do të njifet kurrë prijësi i ynë; flamuri i hanës nuk do të valvitet ma në malet tona,  na duem të jemi të lirë,  duem që kombësia e jonë të njifet si kombësia e popujve tjerë.  Tash e mbrapa flamuri ynë do të jetë ai i Gjergj Kastriotit Skanderbegut,  i cili ka fillue tue fluturue n’erën e lirisë“ Këtë telegram e ka përpiluar Monsinjor Doçi.  Në bazë të këtij dokumenti  (memorandumi),  del në shesh qartë se flamuri i Shqipnisë ka qenë naltue në Mirditë, e ky flamur ka qenë naltue në katundin Vinjollë prej Ndue Gjonit,  vëllau i Marka Gjonit,  me 25 Prill 1902,[23]  (Dita e Shmarkut) por publikue vetëm me anë të këtij memorandumi. Ky memorandum preku thellë Qeverinë turke e cila dyshoj në fuqitë e mëdha,  e sidomos në Austro-hungarinë.  Në verë të vitit 1910, kur duel konstitucioni i ri, Stambolli e pengoi lirimin e Prenkë Bibë Dodës, dhe kjo pengesë shkaktoi një egërsim të madh në popullin e Mirditës,  sepse Mirdita i pa qartë synimet e Turqisë së Re (Xhonturqvet).Marka Gjoni qoi në kambë Mirditën,  dhe e shtrëngoi për luftë. Stambolli u gjet ngushtë,  prandaj u detyrue me lirue Prenkë Bibë Dodën,  i cili mrrini në Shën Gjin,  ku iu ba një pritje entuziaste,  prej parisë e popullit të Mirditës,  Këthellës, Malësisë, Lezhës e Zadrimës.  E njëjta pritje iu ba në Shkodër me një darkë madhështore, e me fjalime të zjarrta prej monsinjor Doçit,  Hil Mosit e Luigj Gurakuqit[24].  Me 28 Shtator të po atij viti, Prenkë Bibë Doda duel në Mirditë me proklamue Konstitucionin e ri. Mblodhë në Shpal krenë e popull. Aty vunë Itifakun  (Lidhjen e Besës). Prenkë Bibë Doda ishte një personalitet me famë kombëtare,  me një kulturë të gjanë dhe me një eksperiencë politike,  e që njifte shumë mirë Turkinë dhe fuqinë e saj.  Ishte burrë i urtë,  i matun e i thellë në kuptimin e çështjeve;  ishte një diplomat i vërtetë, ai thonte: Turkia me gjithë se ashtë në shkatrrim, ka fuqi ushtarake të mjaftushme me përballue çdo lëvizje shqiptarësh,  të cilët nuk janë te bashkuem as nuk janë të stërvitun ushtarakisht. Në anën tjetër, Shqipnisë nuk i ndëgjohej zani n’Europë, sepse katërqind vitet e sundimit otoman e kanë bindë Europën për mos me na konsiderue shqiptarë,  prandaj Shqipnia ka me mbetë e izolueme e pa kurrfarë ndihme ditën që të kërkoj lirinë. Por në rrjedhim të këtij arsyetimi ai thotë: “Vetëm vujtjet, sakrificat e përpjekjet për liri,  mund të zgjojnë interes pranë kancelarinave të shteteve europiane,  por duhet me u ruajtë prej Malit të Zi e Serbisë,  te cilët të shtyem prej Rusisë,  kanë me na mësy porsa Turkia të dalë prej vendit tonë. Atëherë ka me qenë në rrezik ardhmënia e Shqipnisë.  Por, mbasi hëpërhë Mali i Zi nuk lëvizë të nisen lëvizjet anti turke,  kahmos më qëllim t'u ndëgjohet zani shqiptarëve[25]. Dhe Prenkë Bibë Doda nuk qëndroi indiferent ndaj çështjes shqiptare.  Ai ndezi lëvizjen antiturke në Kallmet me Shtjefën Haberin,  e cila ushtri në tanë Mirditë, Pukë e Zadrimë,  ku turqit patën humbje të medha[26].

Për këtë angazhim dhe zotësi,  nderin dhe respektin që e gëzonte Prenkë Bibë Doda në mbarë Shqipërinë,  e sidomos në Shqipërinë veriore,  flet raporti i dërgatës së Qeverisë së Vlorës e vendosur në Shkodër.  Raport i zotërinjëve L. Gurakuqi,  H. B Vrioni dhe E. B.  Vlora. "Qeverisë së Përkohshme në Vlorë, gusht 1913[27]. Kemi nderin të ju shtrojmë raportin në vijim mbi punën që menduam ta bëjmë në Shkodër,  pas barrës që na keni vënë,  të shkojmë në atë qytet dhe të shohim se në ç'mënyrë pat mundur të nisej një marrëveshje e ngushtë dhe e drejtë në mes të Qeverisë sonë dhe atyre viseve të sundimtarëve të Shkodrës,  ku nuk arrinë fuqia e komisionit ndërkombëtar.  Me të arritur në Shkodër,  patëm një pritje aq të mirë, së cilës i mbetemi përgjithmonë mirënjohës, nga i tërë populli i qytetit.  Mendimi jonë ishte që t'i paraqesim komisionit ndërkombëtar për t'u marrë vesh më te, duke i treguar qëllimin tonë.  Jemi të gëzuar të themi se pjesëtarët e ndershëm të atij komisioni patën mirësinë dhe u sollën në mënyrë njerëzore me ne. Të gjithë na siguruan se e shihnin me sy të mirë punën, e na uruan një përfundim të gëzueshëm. Në fillim të veprës sonë, u mbështetëm në parime që t'i këshillojmë qytetarët e Shkodrës në prezencën e tyre,  ashtu edhe banorët e fshatrave të maleve,  për të bërë fillimisht bashkimin e lidhjes mes tyre e pastaj edhe marrëveshjen me qeverinë tonë.  Duke u bazuar në këto dy pika,  që në ditët e para patëm shumë takime e marrëveshje,  si me të krishterë ashtu edhe me muhamedanë të Shkodrës dhe me disa nga krerët e maleve të Dukagjinit dhe të Mirditës. Kur erdhi Prenkë Bibë Doda në Shkodër i gjithë populli e priste me padurim dhe pati nderime të mëdha,  takimet e marrëveshjet tona u bënë më të shpeshta e më miqësore.  Ditë për ditë mbledhje të mëdha u mbajtën në Klube të Shkodrës apo në shtëpi të Prenkë Bibë Dodës dhe në të gjitha bisedat që u bënë u pa haptas dëshira e paqës, e bashkimit dhe e lidhjes. Qëllimi ynë ishte t'i takojmë dhe t'i afrojmë me një mendim e një dëshirë të vetme krerët e maleve e të fushave të qytetit të Shkodrës.  Këto qëllime dhe dëshira u gjetën në të gjitha mendjet dhe zemrat e tyre,  kështu që puna jonë u lehtësua tepër e na dhanë premtime të mira.  Autori më i madh dhe më i lartë i marrëveshjes dhe i bashkimit në krahinën e Shkodrës është sot për sot i përndershmi Prenkë Bibë Doda i Mirditës,  i cili,  përveç emrit dhe nderimit që ka kudo në ato vise,  ka edhe një mënyrë fjalë e veprimi aq të ngrohtë e të arsyeshme që ofron,  lidhë dhe bashkon[28]. Pas të gjitha atyre vërejtjeve që bëmë në ato ditë që qëndruam në Shkodër, e pas marrëveshjeve e bisedimeve që patëm me krerët dhe pas premtimeve e sigurimeve që morëm mund të themi me gëzim që Krahinën e Shkodrës e gjetëm dhe e lam shumë më mirë sa që menduam.  Po e përsërisim edhe njëherë,  se të gjithë kanë dëshirë për paqe e bashkim e sa për të kryer këtë qëllim krerët dhe të parët e maleve,  të fushave e të qytetit së shpejti do të mbajnë një mbledhje të madhe ku shpresojmë të hedhim  themelin e një bashkimi të plotë,  nga i cili do të rridhte pastaj edhe marrëveshja me Qeverinë tonë të Përkohshme. Mbledhja do të mbahet ose në Shkodër ose në Lezhë,  ndërsa zgjedhja e vendit do të bëhet pasi të kthehet z. I. Tije, arqipeshkvi i Shkodrës,  i cili pritet të vijë këto ditë.  Përfundojmë,  duke ju sjellë shëndet e urime të gjithë vendasve të asaj krahine,  me përshëndetje personale të të përndershmit Prenkë Bibë Doda,  te të përndershmëve peshkopë të Lezhës të Zadrimës e të Mirditës,  e të gjithë kryesisë së Klubit,  të cilët na kanë porositur tju sigurojmë se si janë të lidhur me zemër ashtu të lidhen shpejt edhe me punë me Qeverinë e Përkohshme[29].

Ardhja e Ismail Qemalit dhe e Luigj Gurakuqit në Shqipëri bëri që të pezullohet çdo aktivitet tjetër,  sepse,  që të dyt kishin ardhur më program të qartë.  Prenkë Bibë Doda shkon në Vlonë me takue Ismail Qemalin.  Në bisedim e sipër,  paraqiti idenë e kantoneve simbas modelit zviceran: nji kanton i jugut,  nji i Shqipnisë së mesme,  e nji i veriut,  por të trija të mvareshin prej një qeverie qendrore,  që ta drejtonte Shqipninë shtet politikisht dhe administrativisht.  Ky drejtim politik kishte për tiu pre hovin tarafëve që damtojshin idenë e bashkimit kombëtar.  Ky propozim i Prenkë Bibë Dodës nuk u muer në vështrim prej Ismail Qemalit[30].

Më pas Ismail Qemali shkon në Romë dhe takohet me ministrin e jashtëm italian,  San Guliano.  Të dy bashkë kishin rën në ujdi me largue Princ Vidin,  me ndryshue Qeverinë dhe me nda Shqipninë në tri kantone,  simbas modelit zviceran,  pikërisht ashtu siç kishte propozue Prenkë Bibë Doda më parë.  Por ishte tepër vonë,  Ismail Qemali ktheu në Shqipëni dhe shkoi në Durrës e ja paraqiti këtë plan qeverisë e cila e refuzoi njëzani[31].

Në fruer të vitit 1913,  komisioni ndërkombëtar i mbledhun në Firencë të Italisë,  mbas shumë kompromisesh i mbylli punimet, dhe në fruer të ati vjeti ja komunikoj qeverisë shqiptare.  Mbasi Shqipnia u cungue dhe u rrenue, iu caktue edhe forma e rexhimit: Monarki Konstitucionale. Si mbret të Shqipnisë zgjodhën princin gjerman Vilhelm Von Vid,  i cili me 6 fruer të vitit 1914,  pranoi dhe me 7 mars zbriti në Durrës.Me këtë rast shpërthej lëvizja antikombëtare (rrebelat) të cilët të frymëzuem prej propagandës së huaj, në Princ Vidin kristian panë një –mano-longa-t’Austrisë,  dhe kërkuan për mbret të Shqipnisë princin musliman Edin Durham, i biri i Sulltan Hamidit.  Prenkë Bibë Doda u vue në mbrojtje të Qeverisë së Princ Vidit, dhe luftoj kundër rrebelimit te Haxhi Qamilit, ku e vetmja forcë kombëtare ishin mirditasit, të primë prej Marka Gjonit dhe kosovarët prej Isa Boletinit,  të cilët bajtën peshën ma të randë,  të luftës kundër rrebelëve,  edhe ky qëndrim kombëtar i Prenkë Bibë Dodës u gjykue prej Romës,  në kundërshtim me politikën italiane. Pas mbajtjes së Kongresit të Triestës,  prej 1 deri 4 mars 1913,  dhe pas aprovimit të kërkesave që dolën nga ky kongres i madh gjithëshqiptar,  ku merrnin pjesë nga Preveza e Janina,  Shkupi e Manastiri, nga Shkodra e Saranda,  nga Kalabria e Sicilia,  nga Kosova e vende tjera,  Prenkë Bibë Doda ishte përshëndetësi dhe përuruesi i parë i këtij kongresi për punën e mbarë dhe të suksesshme në realizimin e kërkesave.

Pas gjithë kësaj veprimtarie atdhetare,  shumë shtete fqinjë të Shqipërisë e shihnin rrezikun që Prenkë Bibë Doda të bëhëj prijës i Shqipërisë së pavarur.

Kapidani i Mirdites Ndue Gjon Marku,  vrasjen e Prenkë Bibë Dodës e spjegon në këtë mënyrë: Për sa i përketë vrasjes së Prenkë Bibë Dodës,  ai nuk u vra në prill 1919 për gjak  (hakmarrje),  siç thotë Edith Durham, por prej intrigave të italianëve, që në Prenkë Bibë Dodën shifnin pengesën e madhe për realizimin e qëllimeve të tyne të errëta mbi Shqipninë dhe vunë në veprim makinën e tradhëtisë, tue que djemtë e Gjeto Cokut në krimin kombëtar[32].  Përveç Italisë,  në vrasjen e Prenkë Bibë Dodës një rol të madh e ka luajtur edhe Mali i Zi, i cili nuk mund t'i harronte lehtë luftërat që kishte bërë Prenkë Bibë Doda kundër malazezve.  Prandaj nga e gjithë kjo nxjerrim përfundimin,  se vrasjen e Prenkë Bibë Dodës e bënë djemtë e Gjeto Cokut,  ku bënë tradhëtinë më të madhe kundër kombit shqiptar, të ndikuar nga Italia dhe Mali i Zi, madje duke marrur edhe një sasi të konsiderushme Aspra të Judës,  për vrasjen e Prenkë Bibë Dodës,  këtij atdhetari shqiptar,  ku ardhja e Prenkë Bibë Dodës në krye të Shqipërisë nuk i shkonte për shtati kursesi sllavëve,  por edhe një pjese të shqiptarëve,  të cilët ishin të mjerë shpirtërisht dhe të shitur poshtërisht. U vra në moshën  62 vjeçare,  pikërisht atëherë kur e kishte arritur stadin më të lartë të pjekurisë politike.  Dhe pikërisht atëherë kur përgaditej që në saje të diplomacisë që kishte fituar gjatë një kohe të gjatë politike,  te artit ushtarak që kishte fituar në udhëheqjen e luftërave kundër pushtusve të huaj,  kur kjo lidhej me traditat,  të cilat i kishte mësuar në kullën e Kapidanit,  shihet qartë  se Prenkë Bibë Doda ishte vrarë mu atëherë kur ishte bërë emblemë e Besëlidhjeve Kombëtare për pavarsinë e Shqipërisë Etnike.

 

Milaim Delija: Letër e hapur Daut Demakut

(mbi kuptimin e mendimit pozitiv)

Me Daut Demakun mua më lidhë prejardhja e përbashkët. Interesant është se ne të dy i kemi baballarët nga i njëjti katund, nga Abria. Dhe, jo vetëm kjo, edhe nënat tona vijnë gjithashtu nga i njëjti katund, nga Tica. Të dy jemi drenicakë të vërtetë. Dhe, shumë krenarë. Unë e dua letërsinë dhe e lexoj me kënaqësi, ashtu si kam lexuar edhe romane e tregime te Dautit. Por, nuk merrem me letërsi ashtu si është marrë Dauti, sepse unë merrem me informatikë dhe fusha ime speciale është informatika ekonomike. Në këtë aspekt e gëzoj edhe krenarinë time të dytë, pas asaj të prejardhjes sime, se kam nderin dhe besimin të punoj për industrinë automobilistike gjermane. Duke u përpjekur për të mësuar informatikën, më është dashtë ta stdioj edhe psikologjinë e edhe fizikën. Unë sot mendoj dhe them me plotë përgjegjësi se informatika nuk është asgjë tjetër veçse fizika dhe psikologjia e shndërruar me ndihmën e matematikës në numra dhe llogaritje. Kjo rrugë lëmsh mua më ka takuar qysh në vitin 1994 me mendimin pozitiv. Jam nga ata të parët, që e kam pasë në dorë Sistemin e suksesit, që mendoj se me të filloi edhe era e mendimit pozitiv shqip. Edhe sot e ruaj një letër që ma pat dërguar në atë kohë Dauti së bashku me atë librin. 
Daut i dashur, i lexoj me kënaqësi gati të gjitha prodhimet e mendimit pozitiv në gjuhën shqipe. Këto janë prodhime shumë me vlerë për shoqerinë, ato janë edhe prodhime në trend. Veprat e tua apo veprat e Dale Carnegie janë vepra që meritojnë vëmendje të veçantë, sepse ato kanë për qëllim edukimin e shoqerisë dhe përgatitjen e kësaj shoqërie për sfida. 
Çka është mendimi pozitiv? Si erdhi mendimi pozitiv? Letrat sjellin lloj-lloj informatash si përgjegjie. Megjithatë e sakta vështirë që na vjen. Të thuash se mendimi pozitiv është psikologjia ose teoria e suksesit ose mendimi alternativ, nuk është asgjë më shumë se të shkarravitësh. Mendimi pozitiv nuk është as shkencë, mu ashtu sikur filozofia dhe religjioni që nuk janë kurrfarë shkencash. Mendimi pozitiv përkon me mohimin dhe pohimin e filozofisë dhe të religjionit. Përkon me mohimin e tyre, sepse ai lindi pikërisht si rezultat i paaftësisë së filozofisë dhe religjionit për t´u përballur me rrjedhat dhe problemet e shoqërisë pas Luftës së Dytë Botërore, gjegjësisht gjatë viteve ‘50 të shekullit të kaluar. Përballë çështjeve moderne dhe shoqërisë së konsumit vdiqën edhe filozofia edhe religjioni, predikimet ishin të pavlera. Mendimi pozitiv erdhi si rezultat i perpjekjeve të Njeriut për të rikthyer dinjitetin e humbur dhe të nëpëkëmbur nga shoqëria, gjegjësisht nga formacionet juridike dhe rregullat e demokracisë dhe të korporatave. Mendimi pozitiv është vetem një formë dhe një manifestim i vetëdijes së njeriut si komunitet ose si bashkësi. Mendimi pozitiv është vetëm vetëdije. Dhe, kjo është pika ku mendimi pozitiv përkon me pohimin e filozofisë dhe të religjionit. 
Nuk dua të krijojë një doktrinë të re, por dua të them se shumë nga letrat shqipe në lidhje me këtë temë janë shkarravina, duke përfshirë këtu edhe disa nga letrat e Shqiptarit më të urtë Daut Demaku. Nuk dua të përmend tituj të veçantë, po edhe disa përkthime janë nga autorë sharlatanë e diletantë, që më shumë kanë të bëjnë me komercializëm, reklamë dhe pasurim të menjëhershëm. Përveç kësaj mendimi pozitiv është çështje botëkuptimi, çështje personale. Nuk është shkencë dhe nuk është e domosdoshme t´i besohet ose të veprohet sipas tij. Sa ka argumente për mendimin pozitiv aq ka edhe kundërargumente nga kundërshtaret e tij. Një duhet të mbetet e qartë si për ithtarët ashtu edhe për kundërshtarët: Mendimi pozitiv nuk është Mendim, po ështe Veprim duke u mbështetur në Zgjidhjet pozitive të ideve dhe vizioneve. Mendimi pozitiv është aksion, punë, dituri, teknikë. Nuk është mendim pozitiv, vetëm të mendosh se do të bëhet mirë apo të presësh se do të të vijë e mira duke pikur. Jo. Mendimi pozitiv është Zgjidhja pozitive me ndihmën e Veprimit dhe duke u bazuar jo në forca të menduara apriori por në forcat, mundësitë dhe rrethanat e sotshme. Jeta është veç Sot. Ne nuk jetojmë as dje e as nuk jetojmë nesër, ne jetojmë Sot!
Në letrat shqipe mbizotëron një subjektivizëm që jo rrallë shkon dhe bjen në lojë foshnjore ose në urtësi të tepruara pleqsh. Nuk mungojnë as stilizimet e rënda dhe ngarkimi i emërtimeve ose përdorimi i togfjalësheve që veç ashtu mbushin vend sa për të shkruar më gjatë e për të zënë më shumë hapësirë. Shkurt: Mendimi pozitiv në letrat shqipe shpesh ja fut kot!
P.Sh. : Cfarë mendimi pozitiv është nëse u mbahen njerëzve ligjërata se si duhet fituar paratë, se paratë fitohen veç me punë dhe ato nuk duhet të shpenzohen pa kontrollë? Ky nuk është mendim pozitiv. Ky është sharlatanizëm. Ky mund të jetë predikim klerik në Faltore para besimtarëve. Një ide e mirë, ndërkaq, që do të dilte nga mendimi pozitiv, dhe që do të kishte në fokus mbrojtjen a kursimin e parasë, do të dukej kështu:
Tema: Mbrojtja nga këshilltarët e paskrupullt financiare: Kur të organizoni nënshkrimin e një kontrate për kredi, sigurim a kursim, mos e nënshkruani kurrë menjëherë dhe pa e lexuar e analizuar ne çdo imtësi dhe veçanërisht pa i analizuar tekstet me shkronja të vogla. Nëse nuk jeni të sigurtë a nëse jeni të mëdyshur, i thoni këshilltarit se ju duhet kohë, sepse doni të konsultoheni me partnerin. Mos i thoni "Dua të mendoj ende", sepse këshilltari i zoti do të bën përpjekje të të bindë për ta merrë aty nënshkrimin tënd, ndërkaq konsultimit me partner nuk mund t´i rezistojë asnjë. Kjo ju mbron nga deklaratat e parakohshme dhe vendimet e shpejta. 
Ose edhe nje shembull tjeter i mendimit pozitiv që përmban kështu idenë e mirë. Tema: Parashpenzuesi Automobil: këshilla më e mirë do të ishte sikur të hiqej dorë tërërisht nga ky mjet harxhues. Por, kjo nuk është gjithmonë e mundshme, e perveç kësaj vozitja na është bërë dicka si tepër për zemër. Ja një zgjidhje e zgjuar e përkohshme: shiteni automobilin e vjetër në verë (dihet nëse e keni në plan ta merrni këtë hap) dhe organizojeni që 2 ose 3 muajë të udhëtoni pa automobil. Në verë kur është moti i mirë kjo është e mundshme, do të kurseni 2-3 muajë para dhe do ta provoni se si duket pa automobil. Do të mahniteni se çfarë mundësish të tjera mund të gjenden: automjetet e trafikut urban, taxitë, bicikletat, fqinjët zemërmirë, etj.
Shkojmë më tutje.
Predikohet me të madhe për fuqinë dhe energjinë e trurit e të mendjes për të realizuar ëndërrat ose për të bërë jetën më të lumtur. Këto predikime nuk janë të reja për njerëzit, se ato dëgjohen ose lexohen edhe nga ligjëratat që mbahen nga feja dhe morali. Ky nuk është mendim pozitiv. Lumturia është organike, ajo rrjedh nga organizmi. Mendim pozitiv është nëse thuhet kjo që vijon.
A mund të mësohet njeriu për ta thjeshtuar jetën dhe për ta marrë ashtu si është? A mund të kthehen të pakënaqurit në njerëz të lumtur? Kanali televiziv anglez BBC, nuk e di se ne cilin vit, e bëri një test interesant. Psikologu i famshëm Robert Holden i mori tri subjekte, që ishin krejt të pakënaqur me jetën e tyre dhe i vendosi në një seminar për trajtim intensiv për dy muajë. Pas këtij trajtimi, nëse mund të quhet trajtim ky, gjendja emocionale dhe e personalitetit të tyre do të ndryshojë me të vertetë. Ata do të dëshmohen njerëz të lumtur, siç u tregua edhe nga një provë e sofistikuar e miratuar nga Oxford Happiness Inventory, për shkak të rrjedhave në rritje të trurit në qendrën ose sferën e lumturisë, e cila gjendet përafërsisht mbi vetullën e majtë. 
Nga raportet e këtij eksperimenti, mendimi pozitiv mund t´i filtrojë 12 ide, të cilat mund të ndikojnë në mënyrë objektive në lumturinë e njeriut. Këto janë të lidhura me trupin, me të menduarit dhe aktivitetin e njeriut. Këto janë fare të zbatueshme dhe nuk nevojitet ndonjë aftësi e veçantë për to. Parimi I thjeshtë është se nese shpirtërisht ndjeheni keq, atëherë duhet të paktën trupit t´i bëni të mira!
1. Organizmi i njeriut prodhon substanca të lumturisë. Kujdesu, që për çdo ditë mundësisht në ajër të pastër, së paku gjysmë ore ta vësh trupin në lëvizje. Të preferueshme do të ishin veçanërisht bicikletat, shëtitjet, aktivitetet në kopsht, jogga a ndonjë lloj tjetë sportiv, që e bën me ëndje. Hulumtuesi i lumturisë Michael Argyle tregon, se permes lëvizjeve do të lëshohet endorfina-beta në trup. Këto peptide e kontrollojnë transmetimin e informative midis qelizave nervore dhe të trurit dhe inicojnë një efekt gati sit ë opiumit: mënjanohen disponimet depressive, ndërgjegjësimi e zvogëlon dhembjen. Aktiviteti më ideal, sipas Argyle, do të ishte vallëzimi. Vallëzimi i kombinon efektet positive të muzikës me kontakte sociale! E rëndësishme është që gjatë shëtitjes ose vozitjes së bicikletës të shikosh nganjëherë ngul në qiell. Ndjeje pafundësinë e qiellit dhe të gjithësisë, i vetëdijshëm merr frymë thellë dhe lirshëm dhe ndjeje tash edhe botën nën këmbë. Kështu do të mund të liroheni nga barra dhe presioni i shtrirë mbi detyrat dhe përgjegjësitë e tyre. Disa ekspertë të lumturisë dhe ideve këshillojnë që së paku njëherë në muaj të zgjoheni sa më herët që të jetë e mundur, dhe të ecni ose vozisni në natyrë të hapur dhe ta shihni e ta përjetoni lindjen e mrekullueshme të Diellit. Veprime të tjera të nxitura nga endorfina: mëngjeseve të ecet këmbëzbathur mbi barin e lagur, të notuarit nën qiellin e hapur, përjetimin e heshtjes së natyrës, etj. Epo,nëse të pret një ditë e vështirë, atëherë bë kështu: zgjohu herët dhe ecë gjysmë ore nëpër fusha a hapësira të lira!
2. Merrni një buzëqeshje të shëndetshme. Fillojeni secilin ditë me një buzëqeshje para pasqyrës. Kjo tingëllon si marri, por është shumë mire e hulumtuar dhe tregon fuqi shumë positive. Një buzëqeshje e vërtetë dhe e ndershme, kur muskujt e nofullös dhe të syrit forcohen nga tërheqja, sinjalizon trurin: Kujdes, ka sa të duash arsye për disponim të mire! Ky fenomen “facial feedback” (reagimi I fytyrës) e përshkruan teknikën: simulimi i një emocioni mund të prodhojë ndjenja. Kjo ndihmon edhe me përvojat e frustrimit ose ngjarjeve që do të prishin humor të mire. Ai që qesh, fiton. 
3. Gjumi i lumtur. Ai që bën gjumë të mire e të thellë natën i shton kapacitetet e tij të lumturisë. Kësaj mund t´I ndihmojnë disa rregulla të thjeshta: nuk ka ushqime të rënda për darkë; nuk ka ushqim pas orös 20; eventualisht një çaj ose nje gotë e nxehtë e qumshtit; një ritual i përhershëm i paragjumit; nuk ka aparat elektrik prej 230V afër (radio me zile duhet të zëvendësohet me orë me zile). Për akumulim efektiv të energjisë: shkoni një here javë para orës 22 në shtrat.
4. Hani të gëzuar. Përkundër të gjitha paralajmërimeve: asgjë nuk na mbanë më mirë se ushqimi dhe të ngrënit. Lumturia nuk gjeneron sasinë por cilësinë. Duhet bërë seleksionim me atë se çfarë lejoni të kalojë mbrenda trupit. Megjithatë është e vërtetuar shkencërisht: Ushqimi nuk e ngop veç trupin tonë, por e ushqen edhe shpirtin! 
Këto ishin substancat e lumturisë të cilat i prodhon vet organizmi. Po ne mund të japim edhe rrugë të tjera të cilat sigurojnë një atmosferë mendore të lumtur. Parimi do të ishte: nëse shpirtërisht nuk ndjeheni mirë, atëherë shërohuni me fuqinë e mendjes!
5. Jeta jetohet sot! Përjetojeni dhe gëzojeni momentin. Mos u fiksoni në qëllimet e ardhshme. Përqendrohuni plotësisht në atë që po ju tash po bëni, edhe nëse janë duke pritur detyrat tjera edhe nëse ka pengesa. Mos e lerni mendjen të bredhi në drejtim të së ardhmes, por jetoni momentin. Mendoni me kujdes qysh në mëngjes se cila detyrë është si e para sot për t´u trajtuar. Dhe pastaj kapni demin nga brirët! Mos mbledhni kundërargumente për atë që po bëni në këtë moment, si p.sh.: “Ah, do të ishte më mire sikur tashti…”. Ne shpesh e përdorim të tashmen e pranishme si një lloj parapërgatitjeje për të ardhmen, ose si e thoshte Blaise Pascal: “Ne nuk jetojmë, por shpresojmë që një ditë do të jetojmë përsëri”. Kështu, në këtë mënyrë, do të dobësoni potencialin e lumturisë së përditshme. Lumturia shijohet e përjetohet në çdo moment, për çdo ditë, lumturia e përditshme.
6. Jeta është e padrejtë! Praktikojeni të ushtroni në qetësi. Aktivitetet e shoqërisë sonë konsumuese na mësojnë, se ne kemi të drejtë për plotësimin e dëshirave tona, sikur këto manifestime propagandistike të reklamave të zhurmshme: „Ju e keni merituar atë“, ose „Ne i hapim rrugët“, ose „Sepse unë kam vlerë“, etj, etj. Mos jetoni sot, e japin këta mesazhin e tyre të fshehtë, por edhe në të ardhmnen: „E merrni tash, e paguani më vonë“. Si një masë e lumturisë vlen, apo më mirë të themi servohet, një kut (kuti e kliçka), se sa shpejt mund t´i kënaqim ne nevojat tona. Kështu në një terren të këtillë fiton egoizmi i thurrur mbi këtë tokë: Lumturia është nëse unë kënaqem! Në fund të këtyre masave të paskrupullta edukative komerciale do të gjendet njeriu, i cili është i paaftë ose është paaftësuar që t´i zgjidhe ose t´i durojë frustrimet, fatkeqësitë ose krizat jetësore. Shoqëria konsumuese i vë në qendër dëshirat, plotësimin e dëshirave. Nuk është konsumator, sipas kësaj psikologjie konsumuese dhe psikologjisë së korporatave, ai që harxhon para për plotësimin e nevojave, por ai që harxhon para për plotësimin e dëshirave. Kjo shoqëri është prodhuese gjigante e dëshirave nga më të përçudshmet! Mendimi pozitiv presupozon se nuk mund të tolerojmë padrejtësi. Por padrejtesitë nuk mund të zhduken menjëherë ose duke pritur se një ditë do të fitojë dashuria mbi urrejtjen, durimi mbi zemerimin dhe gëzimi mbi lakminë. Nuk ka nevojë as për thirrje masovike e për bojkote, nuk ka nevojë për gjakderdhje dhe dëmtim të rregullit, të sigurisë dhe të rendit. Të gjitha orientimet shkojnë në rrugë institucionale dhe përmes parlamentit.
7. Shpërtheni muret! Zbulojini ato bllokada, që ju pengojnë. Shpesh janë ato mesazhet e pavetëdijshme të prindërve, të mësuesve dhe të miqëve që ngrejnë mure dhe pengesa, sikur ato „Lumturia është diçka e rrallë“, „Unë nuk e meritoj të jem i lumtur“, „Si mund të jem unë i lumtur në gjithë këtë mjerim në botë“, „Çka arrihet lehtë, nuk është e mirë”. Merreni dhe mendojeni këtë nga poztita të kundërta dhe do të dilte kështu: “Është fati ynë të jetojmë të lumtur”, “Ka fat dhe lumturi me bollëk për secilin njeri në këtë botë”, “ Unë jam i krijuar për të qenë falenderues”. Ngjyra blu, ngjyra e kaltër është ngjyra e qetësisë. Ngjitni pika të kaltra ose balona të kaltër ose çfarëdo qoftë të kaltër nëpër vende dhe pozita të rendesishme në shtëpi dhe punë që sa herë t´ i shihni të mendoni në anët pozitive të strukturave mendore. 
8. Festoni sukseset! Kur të bieni në shtrat mos mendoni për dështimet e ditës së kaluar apo për ato se çka ju presin nesër. Në vend të kësaj mësohu të bëhesh mirënjohës. Krenohuni me vetveten edhe nëqoftëse veç një hap i vogël është përparuar dhe binduni se secili sukses përbëhet nga hapa të vegjël. Gëzojeni autoritetin që keni te të tjerët dhe ngriteni shkallën e vlerësimit. Gëzohuni, nëse jeni vlerësuar a lavduar. Ky është një inkurajim që ju dhuron autoriteti. Amerikanët thonë: “Count your blessings”, numëroi dhuratat!
Tash do t ´i përmendnim edhe aksionet që na e mundësojnë lumturinë. Motoja do të ishte: Mos u anko, bëj diçka!
9. Koncentrohu në esencë. Mos lejoni kurrë të hutoheni. Mos lejoni as që radioja ose televizioni t´ ju çorientojnë kur po bëni dicka. Mos u çorientoni kur punoni, mos luani lojëra kompjuterike kur telefononi. Shijojeni krejtësisht atë që bëni në këtë moment. Robert Holden ka gjetur te disa nga pacientët tij simptomet e anhedonisë, paaftësia për të ndier kënaqësi. Kjo ndodhë me njerëzit që janë duke u përpjekur për të eliminuar çdo zbrazëti apo mërzitje në jetën e tyre dhe të përmbushin nevojat para se të shfaqet dëshira për to. Pra, mos konsumoni rastësisht. Ushtrojeni artin e rregullit dhe të përqendrimit në esencë, në atë çka është aktuale.
10. Angazhohuni plotësisht. Lypi ato detyra që i përshtaten plotësisht aftësive tuaja aktuale e potenciale. Kjo vlen si për profesion ashtu edhe për kohën e lirë. Nëse ke angazhim nën aftësitë dhe kërkesat e tuaja atëherë kjo prodhon mërzitje, monotoni, ndërsa angazhimi me tension të tepërt shkakton stres. Dhe, ata që punojnë me të madhe dhe rëndë deri në kufijtë e tyre, ata nuk jetojnë të qetë, por fitojnë përvoja të lumturisë që punëtorët mesatarë veç mund t´ i ëndërrojnë. “Flow”, rrjedhje, i ka quajtur studiuesi amerikan Mihaly Czikszentmihalyi momentet e këtilla të lumturisë. Gjatë Flow ndjehen njerëzit të palodhshëm, ata e harrojnë kohën dhe lodhjen, dhe bien në një gjendje që mistikët e quajnë ekstazë. Në një studim të gjatë, subjektet e Czikszentmihalyi kanë qenë të detyruar të mbajnë „Ditarin e lumturisë“: ata disa herë në ditë dhe krejt rastësisht i kanë shënuar në letër momentet e tyre. Rezultati: momentet më të shpeshta të lumturisë janë përjetuar në punë. Njeriu duke angazhuar veten plotësisht e vë në sfidë talentin e vet. 
11. Filklo diçka të re. Profesori i Oxfordit Robert Holden organizoi me një grup fatkeqësh, jo klinikisht depresiv, Patienten Happines-Workshops, te të cilët tregohet e nevojshme një formë e veçantë e terapisë: të fillojnë aktivitete të lira ose të marrin hobby të ri. Kështu ulen tensionet, perspektiva të reja mund të hapen në kontakt të drejtpërdrejtë me përvoja dhe njerëz tjerë. Subjektet kanë raportuar më pas, se ata kanë zbuluar dhe mësuar anë të reja të vetes, vetveten për ta dashur. Disa kanë menduar seriozisht që hobbyn një ditë ta shndërrojnë në punë të përditshme.
12. Përkujdesuni për rrethin shoqëror. Komponentet kryesore të lumturisë janë miqësia, dashuria, mikpritja dhe mirekuptimi. Shumë njerëz kanë përvoja të këqija me të tjerët, ata tërhiqen dhe izolohen. Por nevoja për kontakte dhe komunikim është e parezistueshme, kështu që edhe të tillët janë në gjendje shpejt të vendosin komunikimin dhe t ´i gëzojnë ndjenjat e lumturisë subjektive. Në shoqërinë tonë moderne pavarësia dhe individualizmi janë vlera të larta, por pa 2 a 3 miqë nuk bëhet asnjë njeri. Shoqëria e vërtetë nuk mund të zëvendësohet me asgjë, as me kolegët e punës. Organizoni rregullisht aktivitete të përbashkëta me miqtë. Investoni kohë dhe para në aktivitete të këtilla dhe mos pritni në nismat e të tjerëve ose deri të paraqitet dikush tjetër. Jepini përparësi të lartë zgjerimit të vetëdijshëm të marrëdhënieve shoqërore!
Daut i dashur, d.m.th. nga kjo shohim se organizmi vetëprodhon substanca të lumturisë (lëvizja, buzëqeshja, gjumi, ushqimi), lumturia është organike dhe ekziston në vetë njeriun. Këto substanca e ngrisin gjendjen shpirtërore (shijimi i momentit, durimi, shpërthimi i bllokadave, festimi i sukseseve) dhe përmes aksionit realizohet lumturia. 
Për fund:
Mendimi pozitiv është mendimi simplify dhe akti simplify. Emërtohet mendim pozitiv, por ky togëfjalësh e nënkupton edhe aktivitetin. Mendimi pozitiv është simplifylogie dhe happyologie, thjeshtësia dhe lumturia. Mendimi dhe aktiviteti simplify në jetë, në punë, në biznes dhe veçanërisht mendimi e aktiviteti simplify në organizim e në politikë. Perndryshe, në këtë mënyrën e paraqitjes së deritashme mendimi pozitiv rrezikon të kalojë në pleqnime, dhe atyre predikuesve të saj do t´u mbetet veç edhe një rrugë tjetër: të merren me pajtime! Mendimi pozitiv është vetëdija që në mënyrë simplify i gjen zgjidhjet e çështjeve dhe të problemeve. Mendimi pozitiv cakton, në të vërtetë përgatitë Vizionet.

 

Mbi 100 intelektualëkanë kanë shkruar kundër sjelljeve antikombëtare të akademik Rexhep Qosjes

 

Edhe një turp në kulturën tonë shqiptare!

Dhënia Qosjes e çmimit “Beqir Musli”, është një turp i madh sa s’ka se ku shkon më!

 

Nga Kadri Mani

 

Ky mbititull:” Mbi 100 intelektualëkanë kanë shkruar kundër sjelljeve antikombëtare të akademik Rexhep Qosjes” ka defiluar mbi një dekadë te revista jonë “shqipëria etnike”, të cilin horrat nuk e paskan pa!!

Të turpëruarit kësaj radhe janë: kreu i Komunës së Gjilanit, Qemajl Mustafa, Faik Shkodra, Nuhi Rexhepi, Rustem Rrustemi; të cilët, për turpin e tyre, kanë dalë kundër: Ali Podrimjes, Hysni Hoxhës, Fehmi Aganit, Hilimi Aganit, Rexhep Ismajlit, Ibrahim Rugovës, Fadil Bujarit, Kadri Manit:

Kadri Mani

 

VERBËRIA E TENDENCËS SË TURPIT

/Rexhep Qosja narcisoid i pamjekueshëm-por me mjeshtërinë e tredhësit të qenve,  pati

aftësinë t’ua tredhte trurin lakejve të vet!/

 

Sylejmani Aliut:”Filozofia e krrokamës-Qosja para pasqyrës”,

 

Sami Krosi-jpg

 

f. 225

Ismail Kadaresë, akademikut Hivzi Islamit, Asllan Dibranit, Idriz Zeqiratj, Xhafer Lecit, Enver Bytyçit, Engjëll Koliqit, Ali Kelmendi, Miranda Haxhia, Rexhep Kastrati: “Profesor, mos u komprometo! Mark Krasniqi: Mulla Qosja...Rexhep Bunjaku: “E pyes Qosjen dhe nënën e tij a janë shqiptarë? E pyes Qosjen dhe nënën e tij a janë të fermës së qenve e të kudrave?

Lexuesi i painformuar duhet ta dijë se veterani i ilegales dhe i burgjeve, zotni Rexhep Bunjaku, po i përgjigjej Rexhep Qosjes në broshurën e tij të turpit:”I ringjalluri i penduar”, kinse Skënderbeu (busti) me ardhen në Pristinë është ringjallur, por është penduar ngaqë kanë dalë dhe e kanë pritur kopeja e fermës qenve e të kudrave (lexo: pjesëtarë e LDK-së!!!

Kopeja që ia dha shpërblimin, i  kanë pas apo nuk i kanë pas këto informata!?

Horrat, e dinë apo nuk e dinë, se armiku i popullit Rexhep Qosja, me Revolucionin e Vonuar Demokratik e ka përgjakur Shqipërinë dhe Kosovën!! Lëngatë kjo që po  e vuajmë edhe sot!

Lakejtë kanë dalë apo nuk kanë dalë në mbrojtëje të pensionistëve? Lakejtë kanë dalë apo nuk kanë dalë në mbrojtje të invalidëve të UÇK-së, të cilët po bëjnë vetëvrasje!?! Lakeejtë kanë dalë apo nuk kanë dalë kundër privatizimit të Hotelit Union në Prishnë “nga një italian”- në fakt po rindërtohat kasaphania serbe dhe do të bëhet ambasadë serbe!?!

Turp e ndot sot e mot.

 

Lexoni e (mos) besoni!

 

Akademik Qosjes i dorëzohet çmimi “Beqir Musliu”

KOHA Ditore, Publikuar: 23. 06. 2012, f. 30

 

Gjilan, 23 qershor - Në ceremoninë e ndarjes së çmimit letrar “Beqir Musliu”, studiues dhe kritikë kanë çmuar veprën e akademik Rexhep Qosjes, i cili, sipas tyre, me virtytet më të larta të një krijuesi postmodern bëri që me meritë të shpallet laureat i këtij çmimi. Akademik Qosja ka thënë se është i nderuar që merr çmimin i cili mban emrin e një krijuesi të gjithanshëm me një dhunti të gjerë, siç ishte Beqir Musliu. 
Ceremonia e dorëzimit të këtij çmimi është mbajtur të premten në një seancë solemne në Kuvendin Komunal të Gjilanit. 
“Për Beqir Musliun kam shkruar qysh në vitet 1967, sepse vëreja që në shkrimet e tij kishte diçka interesante dhe të dobishme dhe dallonte nga të tjerët. Në mesin e shkrimeve të radhitura në ‘Antologjinë shqipe’ është edhe kritika për veprën e Beqir Musliut, i cili në kohën edhe kur e kam shkruar këtë vepër ka qenë rreth 30-vjeçar, një krijues i ri i radhitur në mesin e krijuesve më të vjetër, por me një mendim të veçante krahas të tjerëve”, ka thënë akademik Qosja. Çmimin “Beqir Musliu” ia ka dorëzuar kreu i Komunës së Gjilanit, Qemajl Mustafa. Emri i fituesit qe bërë publik para dhjetë ditësh. Pos Qosjes, ars club “Beqir Musliu” sivjet kishte futur në rrethin e ngushtë edhe Agim Vincën, Jusuf Buxhovin, Salih Bashotën, Nehat Sopajn, Anton Nik Berishën e të tjerë. 
“Është nder i veçantë se çmimi ‘Beqir Musliu’ i jepet krijuesit të veçantë të hapësirës shqiptare në një konkurrencë të denjë. Sivjet ndihemi fare mirë që këtë çmim juria i ndau njërit nga njerëzit më meritorë të letrave shqipe dhe të mendimit tonë kritik, shoqëror e politik, mikut të madh të ngjarjeve kulturore e letrare në Gjilan, të nderuarit akademik Rexhep Qosja”, ka thënë Mustafa. 
Faik Shkodra- i cili bashkë Sabit Rrustemin e Nuhi Rexhepin përbëjnë jurinë - tek ka arsyetuar vendimin për çmimin, ka folur për rëndësinë e krijimeve të Qosjes, i cili, sipas tij, hyn në radhët e para të rilindësve të kohës së re. ”Vepra e Qosjes është një nga bazamentet e rilindjes sonë moderne, duke ia atribuuar vlerat krijimtarisë së kombit me një kulturë të mirëfilltë të shkrimeve”, ka thënë, ndër të tjera, Shkodra. Lëvdata të mëdha për veprën e krijuesit Rexhep Qosja ka thënë dhe poeti e kritiku Agim Vinca. Sipas tij, krijimtaria e Qosjes radhitet bashkërisht me atë të shkrimtarëve postmodernë me një kulturë të veçantë të shkrimit, e cila e dallon atë prej bashkëkohësve të tij.
”Janë katër romanet e tij me të cilat pos kombit tonë u kanë shërbyer edhe kulturave të tjera botërore, siç është vlera e romanit ‘Vdekja më vjen prej syve të tillë’, i cili është i përkthyer tashmë në shumë gjuhë të huaja”, ka thënë Vinca, shkruan sot “Koha Ditore”

 

Ju prezantojmë

PROFESOR SHEFKI SEJDIU, ROMANIST, BALLKANOLOG, LINGUIST

Nga Begzad BALIU

bbaliu@yahoo.com

Shefki Sejdiu u lind më 8.6.1936 në Albonë (ish-Pakashticë), Komuna e Besianës (ish-Podujevës), Kosovë. Shkollën fillore e ka kryer në vendlindje, Progjimnazin në Besianë, Shkollën Normale në Prishtinë (1956), Filologjinë romane në Shkup (1962) dhe studimet pasuniversitare –Linguistikën e përgjithshme me përqëndrim të vaçantë në linguistikë romane, në Zagreb (1975), ku edhe u doktorua me temën «Formalna i semanti?ka podudaranja u denominacionim postupcima u fitonimiji romanskih jezika s albanskom i hervatskoserpskom fitonimijom».(1985) Përkimet formale dhe semantike në proceset emërtuese në fitoniminë e gjuhëve romane me fitoniminë shqipe dhe kroatoserbe.

Ishte mësues në rrethinën e Kumanovës (1956-1957), profesor i frëngjishtes dhe i latinishtes në Gjimnazin e Podujevës (1961- 1967) dhe në Gjimnazin e Prishtinës (1967-

1972). Prej vitit 1972 është ligjërues, docent (1985) dhe profesor ordinar (1991) i Historisë së gjuhës frënge me frëngjishte të vjetër dhe i latinishtes pranë Degës së Gjuhës dhe Letërsisë Frënge të Fakultetit (Filozofik) Filologjik të Universitetit të Prishtinës.

Ka mbajtur ligjërata si profesor i ftuar në disa institucione shkencore: në Universitetin e Sofjes (1987) dhe në atë të Veliko Tërnovo-s të Bullgarisë (1987), në Universitetin e Zagrebit (1990), në Qerthullin linguistik të Zagrebit (1990) dhe në Universitetin e Elbasanit (2000). është anëtar i disa asociacioneve shkencore: Është anëtar i Asociacionit të Profesorëve Universitarë për të Drejtat e Njeriut me seli në Cape Town (1988) dhe të Asociacionit të Ballkanistikës dhe të Sllavistikës të Rumanisë (1991). Me qëllim hulumtimi dhe thellimi të njohurive teorike qëndroi disa herë për specializim në shumë institucione shkencore të Ballkanit dhe të Evropës. Në Universitetin e Grenoble-it (1985); në Universitetin e Parisit (École des Hautes Etudes, Sorbonne III, IV) ku gjatë dy viteve universitare (1971/72 dhe 1974/75), ka përcjellë ligjëratat dhe ka ndjekur mësimet nga Gjuhësia e Përgjithëshme (dhe aksiologjia) te Andre Martinet, nga Indoevropistika (hetitishtja dhe italikishtja) te M. Bader dhe Michel Lejeune, nga Linguistika romane (frengjishtja e vjetër) te L. Wagner dhe nga semantika dhe linguistika logjike te Bernard Pottier; në Institutin e Linguistikës dhe në Universitetin e Lisbonës (Portugali) hulumtoi dhe studioi çështje të gjuhësisë iberoromane (1978/1979). Njohuri nga ballkanistika mori në Universitetin e Zagrebit, në Institucionet e Bukureshtit (1970, 1973, 1978, 1979, 1982) në atë të Sofjes (1987) dhe në Londër (1995) ku bëri hulumtime në fushë të antropolinguistikës dhe të etimologjisë.

Profesor Shefki Sejdiu, në komunikimin shkencor përdor (me gojë dhe me shkrim) përveç gjuhës amtare edhe kroatishten dhe frengjishten, kurse literaturën profesionale dhe shkencore e shfrytëzon edhe në latinishte, italishte, portugalishte, spanjolle, rumanishte (dhe katalone, sardishte, retoromanishte), por edhe në anglishte, rusishte, bullgarishte, sllovenishte dhe polonishte.

Profesor Shefki Sejdiu përktheu dhe përshtati tekste të gjuhës frenge për shkollat fillore dhe të mesme dhe recensoi tekste të latinishtes për shkolla të mesme dhe fakultete; është autor edhe i tri studimeve monografike të domenit të onomasiologjisë. Fitonimia shqipe e Kosovës –lënda, ndarja, etimologjia, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1972; Fjalorth etnobotanik i shqipes, Prishtinë 1984; Çështje të onomasiologjisë fitonimike romane dhe ballkanike, Prishtinë, 1989; Sisteme, struktura, raporte (etnolinguistikë),Prishtinë, 2002; Sprova etimologjike, Prishtinë, 2002. Mori pjesë me kumtesa dhe ligjërata në dhjetëra tubime shkencore të mbajtura në Kosovë dhe jashtë saj (Prishtinë, Tiranë, Zagreb, Sofje, Zarë, Elbasan, Tërnovë, Donji Milanovac), si dhe i disa studimeve të karakterit monografik të botuara në revista shkencore.

Është anëtar i Asociacionit të Profesorë Universitar për të Drejtat e Njeriut me seli në Cap Tawn (1988) dhe i Asociacionit të Ballkanistikës dhe të Sllavistikës të Rumanisë (1991).

Për ta ndërtuar veprën e tij autori ka hulumtuar dhe studiuar shumë gjatë marrëdhëniet dhe huazimet leksikore romano-ballkanike në fushë të fitonimisë dhe marrëdhëniet e huazimet leksikore romano-sllavo e shqiptare në truall të shqipes në veçanti. Ai ka sjellë një sintezë të re të huazimeve fitonomike te shqipes. Veçantia e këtij studimi është se e nisë hulumtimin dhe studimin e trashëgimisë jo vetëm kombëtare (të burimit indoevropian dhe të formimeve të brendshme të (proto)shqipës, ballkanike dhe të Evropës Juglindore apo Mediterane. Sipas Sh. Sejdiut, një numër i madh i fitonimeve ka hyrë në (proto)shqipe drejtpërdrejt ose tërthorazi si Komercialwörter, Kulturörter dhe Apothekenwörter, prandaj studimet shqiptare huazimet duhet shikuar nga shumë aspekte: të natyrës, të klimës, të kushteve gjeografike, të raporteve shoqërore-ekonomike etj.

Ka botuar në revistat Gjurmime albanologjike (IAP), Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare (Prishtinë), Studime(ASHAK), Folia Onomastica Croatica (Zagreb), Onomastika jugoslavica(Zagreb), Filologjia (Prishtinë) etj.

Për Shefki Sejdiun kanë shkruar: Idriz Ajeti, Radosllav Katiçiq, Rexhep Ismajli, Besim Bokshi, Vijomir Vinja, Shefkije Islamaj, Hasan Muja, Mehmet Halimi, Augustin Kovaqec, Mensur Raifi, Begzad Baliu etj.

 

Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës

 

HIVZI ISLAMI

Biografia

Hivzi Islami (Letovicë e Bujanocit, 1946), shkollën fillore e mbaroi në vendlindje, gjimnazin në Preshevë (1965), ndërsa diplomoi në Fakultetin Filozofik të Prishtinës, Dega e Gjeografisë (1970). Gjatë studimeve ishte bursist i Universitetit dhe drejtonte revistën shkencore të studentëve Dituria. Studimet pasuniversitare i kreu në FSHMN të Universitetit të Zagrebit, ku magjistroi (1973), ndërkaq doktoroi në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Lubjanës (1977). Që nga viti 1974 ligjërues, docent dhe profesor i demografisë në Universitetin e Prishtinës; mban mësim edhe në studimet posdiplomike, ku udhëheq magjistrantë dhe doktorantë. Ka qenë shef i Seksionit të Gjeografisë dhe prodekan i FSHMN-së. Në vitin 1996 u zgjodh anëtar korrespondent i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, ndërsa në vitin 2000 anëtar i rregullt. Sot është sekretar i përgjithshëm i kësaj Akademie.Mori pjesë në shumë tubime shkencore në Kosovë dhe jashtë saj, me kumtesa dhe diskutime. Në vitin shkollor 1981/82 qëndroi në Universitetin e Toulouse-it (Francë) për perfeksionim profesional dhe shkencor. Në vitin 2001 sërish qëndroi në këtë Universitet, në cilësi të profesorit të ftuar (professeur invité), dhe me atë rast mbajti një cikël ligjëratash për çështjen e Kosovës.Opusi i tij profesional dhe shkencor është mjaft i gjerë. Botoi disa libra dhe më se 100 studime e artikuj në revista të ndryshme brenda dhe jashtë vendit nga fusha e demografisë. Veprat kryesore janë: Popullsia e Kosovës (Studim demografik), dy botime, 1980 dhe 1981, ETMMK; Fshati i Kosovës (Kontribut për studimin sociologjiko-demografik të evolucionit rural të Kosovës), Rilindja, 1985; Kosova dhe shqiptarët (Çështje demografike), Pena, 1990; Demographic Reality in Kosova, KIC, 1993 (u botua edhe në gjermanisht në Cyrih më 1995 dhe në italisht në Firencë më 1997); Gjeografia e Kosovës (koautor), ETMMK, 1994; Rrjedha demografike shqiptare, Dukagjini, 1994; Dimensioni demografik i çështjes së Kosovës, ETMMK, 1997; Evolucioni dhe transicioni demografik, Dukagjini, 1999; Spastrimet etnike, Dukagjini, 2003.Në vitet ‘90 të shekullit të kaluar ishte aktiv në lëvizjen politike e kombëtare. Në periudhën 1990-1995 drejtoi një parti politike. Ishte deputet i Kuvendit të Kosovës (1992-1998) dhe anëtar i Delegacionit kosovar në Konferencën e Londrës (1992), i Delegacionit kosovar në Konferencën e Gjenevës lidhur me negociatat për arsimin shqip (1992-1994) dhe anëtar i disa delegacioneve të tjera të Kosovës.

Hivzi Islami është zgjedhur kryetar i ASHAK-ut

Prishtinë, (Kosovapress) 22 Dhjetor 2011 15:59

 

Kuvendi i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës (ASHAK), të enjtën zgjodhi për kryetar akademikun Hivzi Islami dhe për nënkryetar, Pajazit Nushin, kurse anëtari korrespondent i Akademisë, Isuf Krasniqi, është zgjedhur sekretar i përgjithshëm.

Përmes një komunikate të lëshuar në emër të sekretares së Akademisë, Lendita Pula thuhet se Kuvendi I ASHAK-ut, po ashtu, ka verifikuar zgjedhjen e, akademik Mehmet Krajës, si sekretar I Seksionit të Gjuhësisë dhe Letërsisë, mandej akademik Mark Krasniqit, sekretar I Seksionit të Shkencave Shoqërore.

Kurse anëtarin korrespondent Fejzullah Krasniqi, ASHAK e ka zgjedhur si sekretar I Seksionit të Shkencave të Natyrës, dhe akademik Zeqirja Ballatës si sekretar I Seksionit të Arteve.

Për ribotim-Kadri Mani

/etnike@gmail.com/

 

Pse po e humbim Medvegjën?

 

Nga Mehmet Jashari

 

Të dielën, më 24 qershor, në Medvegjë mbahen zgjedhjet lokale për formimin e Asamblesë komunale, të cilat askush nuk e di saktë pse u anuluan, për të mos u mbajtur me ato të rregulltat, më 6 maj të këtij viti. Mbase ato u shtynë për shkak të allishverisheve të pushtetit aktual, i cili si duket rrezikohej për ta humbur atë, prandaj deshi të marrë frymë, me qëllim “konsolidimin” dhe “organizimin” më të mirë për ta ruajtur dhe për ta siguruar sërish pushtetin. Gjithçka do të ishte e kuptueshme sikur kjo formë e konsolidimit dhe e organizimit të mos shkonte në dëm të faktorit shqiptar dhe të çështjes shqiptare, në përgjithësi.

Ndodhi kështu sigurisht ngase pushteti aktual e pa rrezikun që i kanosej nga faktori shqiptar, i cili po të dinte ta shfrytëzonte momentin dhe situatën, sigurisht se do ta rrezikonte në mënyrë serioze atë pushtet, apo thënë më qartë, do të bëhej faktor determinues i rrjedhës së jetës pluraliste në Kuvendin Komunal të Medvegjës. Por, për këtë natyrisht se mungoi unifikimi i unitetit shqiptar.

 

Parregullsitë dhe shantazhet

 

Ky unifikim u reflektua në mungesën e bashkëpunimit të domosdoshëm dhe pa kushte të të dy subjekteve politike që veprojnë në Medvegjë, respektivisht Partisë për Veprim Demokratik (PVD) dhe Unionit Demokratik Shqiptar (UDSH). Ç’është e vërteta, Unioni Demokratik Shqiptar disa herë bëri përpjekje në mënyrë publike, zyrtare, por edhe private që ta arrijë këtë formë unifikimi dhe bashkëpunimi, gjë që u injorua nga partia tjetër, e cila as që pranoi të hyjë në negociata, duke u ngutur se mos i bëhet vonë dhe u rendit nr. 1 në listën zgjedhore të partive që garojnë në Medvegjë. Në këtë mënyrë, sikur e mori e tëra mbi vete përgjegjësinë dhe barrën e suksesit apo të mossuksesit eventual pas procesit zgjedhor. Kështu, duket sikur PVD-ja është e bindur se mund të kujdeset e vetme për fatin dhe të ardhmen e Medvegjës, për ç’gjë do të bindet se ka bërë gabim kardinal.

Edhe kjo do të ishte në rregull sikur të mos pasonin edhe disa parregullsi, shantazhe dhe pengesa të tjera, natyrisht në dëm të çështjes shqiptare. Unioni Demokratik Shqiptar bëri përpjekje që të kontribuojë në këtë aktivitet, meqë nuk u pranua bashkëpunimi, atëherë si subjekt i pavarur. U bënë përpjekje që me disa njerëz të gatshëm dhe entuziastë, me disa njerëz me shkollim superior, me disa njerëz që e njohin mirë dikush historinë, dikush gjeografinë, dikush gjuhën shqipe, të kontribuojnë për vendlindjen dhe ta marrin përsipër një pjesë të angazhimit dhe të veprimit për fatin e trojeve shqiptare në Medvegjë. Me këtë, pa dyshim se partia tjetër do ta kishte më të vogël dhe më lehtë barrën e përgjegjësisë. U formua lista zgjedhore, u përgatit programi dhe vizioni zgjedhor, u siguruan nënshkrimet e rreth 250 mbështetësve për certifikimin e listës zgjedhore, u definuan objektivat e angazhimit në periudhën paszgjedhore, me synim që së paku atëherë të arrihet një bashkëpunim me përfaqësuesit e partisë tjetër shqiptare.

Por, as kjo formë nuk ishte e pranueshme dhe e pëlqyeshme për pushtetin aktual. Sërish u nuhat ndonjë mundësi e rrezikut dhe filloi “konsolidimi” dhe “organizimi” i radhës. Së pari, kompania “Selo-Tours”, e cila, edhe pse ishte arritur marrëveshja për transportimin e njerëzve për nënshkrimet mbështetëse me autobusët me çmimin çfarë vetë e kishte kërkuar, në momentin e fundit, në mbrëmjen e vonshme, rreth orës 20:00, njofton se nuk ka gatishmëri për ta kryer atë punë. Pa dyshim se në këtë qëndrim dhe vendim kishte gisht pushteti aktual në Medvegjë. Aq më tepër, kur përgjigjja në arsyetimin e shkeljes së marrëveshjes ishte: “Shkoni dhe kërkoni autobusë në Leskoc!”. Por, edhe kjo barrierë u tejkalua me sukses, edhe pse me shumë sfida. U gjet një vëlla kosovar nga Mareci, që nuk deshi as të identifikohet me emër dhe mbiemër dhe i cili për dy ditë me radhë, pa kurrfarë kompensimi, i barti udhëtarët deri në kufirin e ndarjes së trojeve shqiptare dhe puna u krye.

 

Formularët në cirilikë

 

Atëherë, duhej shpikur patjetër pengesën e radhës. Këtë e imagjinoi Komisioni Komunal Qendror Zgjedhor. Më saktësisht, disa nga anëtarët e këtij komisioni. Edhe më keq, anëtarët shqiptarë të këtij komisioni nga partia simotër shqiptare (PVD) e kontestuan tërë listën, tërë aktivitetin, tërë qëllimin e vëllezërve të tyre shqiptarë. Ata thanë: “Lista shqiptare e UDSH-së nuk mund të certifikohet! Arsyeja: Formularët është dashur të plotësohen në gjuhën serbe dhe me alfabet cirilik!”. Dhe shih ironinë që dhemb, këtë kontestim e votuan vetëm disa nga anëtarët serbë, por të gjithë anëtarët tjerë nga partia simotër shqiptare (PVD).

Më kot UDSH bëri përpjekje ligjore me ankesë në Komisionin Komunal Qendror Zgjedhor. Përgjigjja ishte negative. UDSH bëri edhe dy përpjekje tjera ligjore me ankesë në Gjykatën Administrative në Beograd. Përgjigjja përsëri ishte negative. Pa dyshim, pushteti aktual e ka ndikimin e vet edhe atje, edhe atje në kreun e shtetit që aspiron integrimin evropian me procese të ndaluara zgjedhore, madje edhe në një komunë të vogël, çfarë është Medvegja.

E, sa për sqarim: Partitë politike në Preshevë dhe Bujanoc janë certifikuar me dokumentacion vetëm në gjuhën shqipe, sigurisht pasi atje s’ka pasur kush ta kontestojë këtë proces.

Dhe, definitivisht: Pushteti aktual në Medvegjë, në të cilin participonte dhe synon të participojë edhe PVD, ia arriti qëllimit, e pamundësoi pjesëmarrjen në zgjedhje të “lira dhe demokratike” të subjektit politik me emrin Unioni Demokratik Shqiptar. S’ka dyshim se për këtë ua kanë vrarë veshin dhe syrin disa elemente: Emri shumë domethënës i partisë, lista e formuar nga njerëz të arsimuar dhe të dëshmuar në aktivitete kombëtare jo vetëm në Medvegjë, dokumentacioni i plotësuar në gjuhën shqipe (edhe serbe, por me alfabet latin), droja se mos po krijohen kushte dhe motive për kthimin e shqiptarëve të zhvendosur, frika se mos po humbin poste e detyra që nuk çojnë fare peshë etj., etj.

Në lidhje me këtë, kryetari i Degës së Unionit Demokratik Shqiptar për Medvegjë, z. Rexhep Abazi, për agjencinë medvegja.net ditë më parë deklaroi se po tentohet që Unionit Demokratik Shqiptar (UDSH) për Medvegjë t’i mohohet e drejta për pjesëmarrje në zgjedhjet e 24 qershorit 2012 nga qarqet shoviniste e hegjemoniste të Serbisë, e për fat të keq edhe me ndihmën e disa shqipfolësve, për “fajin” se nuk i ka plotësuar formularët me alfabetin cirilik, gjë të cilën e ka bërë PVD-ja e Medvegjës dhe nuk ka telashe me pushtetin. Prandaj, thotë ai, “e lutim popullin shqiptar që të mos na dënojë për një (mos)veprim të tillë. Çështja ka arritur në Gjykatën Administrative në Beograd. Besojmë në një vendim të drejtë. Kërkojmë ndjesë që ne tentuam ta bëjmë një kompromis për hir të mbarëvajtjes së procesit, dhe shkruam edhe në gjuhën serbe me alfabet latin, gjë që hasi në veshë të shurdhër dhe sy të verbër!”, thotë ndër të tjera Abazi.

Dhe për fund, meqë për dy mandate kam qenë këshilltar komunal në Asamblenë e Medvegjës, i zhgënjyer thellë, i zgjedhur me votën e shqiptarëve të zhvendosur me dhunë nga trojet e veta, jam përpjekur me mish e shpirt të kontribuoj që çështja shqiptare në Medvegjë të zgjidhet sa më mirë dhe sa më drejt. Medvegja nuk do të duhej të shndërrohej në një Çamëri të dytë, por aty nuk respektohet as Kushtetuta e shtetit, as Statuti komunal, as marrëveshjet ndërkombëtare që kanë të bëjnë me të drejtat e pakicave, as barazia e gjuhëve, madje as të drejtat më elementare. Për këtë, normalisht se një pjesë të fajit e ka edhe vetë faktori shqiptar. Prandaj, në lidhje me këtë situatë, me përgjegjësi të plotë jam në gjendje të argumentoj me fakte dhe me dëshmi, qoftë nëpërmjet medieve të shkruara apo elektronike, të gjitha këto në favor të informimit të drejtë të opinionit publik.

 

 

Nga Namik Selmani

Baladë për Ali Podrimen

/Duke ndjekur ceremoninë mortore te varrimit të poetit Ali Podrimja në Prishtinë/

1.

Ooo, breeeee, s’po më hykan sot në sy Ejfeli e Sena kaltërore

Për ty, Bacë,  sytë m’i mrroli pikëllueshëm dhimbja

Po ku je,  ta marrim sërish lumnueshem fjalëshqipen për dore?

E të gjithëve të na thërrasë në kullë nga mot RILINDJA.

 

2.

Ta donim  fjalën –PËLLUMB ta hidhnim në Qiellin e Paqes

Të na jepte gazmendin e madh në  dasmat e çikave e  djemve

Ta donim këngën të lisnajtë, të trëndafiltë, me fjalët habertare

Për grunjërat e korra, lulërimin  e barit e zbardhjen e netëve

 

3.

Të donim kapiten të patutur  në Anijen arbërore të Fjalës.

E plagët e moteve  të na i thaje gjer në koren e fundit

Për ty, ndezur do t’i mbajnë zjarret në oda tymtarët.

E fjalën-AMANET do ta mbjellim në pragun e  katundit

 

4.

Lumi po të pret i heshtur te Dera e bardhë e Parajsës

E pikëloti po i derdhet mbi faqe, si lumë, si një ortek

Në qiellin e trishtë të Prishtinës na plumbon gjerbimi i kafes

E dielli për ty fytyrën klithshëm të dy duart po i fsheh

 

5.

Shpirtit çam po i plasaritet kurmi mes ullinjve të pavjelur

Mes kukamës së mortit edhe qiellit po i thyhet brinja

Oooo, ku je lum MIKU, një varg ka mbetur jetim, i heshtur.

E fjala-BAJRAK  kërkon bardin e aedin Ali Podrimja

 

6.

Gjogu i Fjalës mentare kërkoka mes mallit si bir të të puthë

Mbi plismortin po na jep të gjithëve një kordele kujtese

T’u baftë fjala krua kristalor që zbret prej bjeshke, bash si LUMË

E tupan Sharri të na zgjojë vrullshëm me  mijëra amanete

 

7.

Hej, Baca Ali!

Grykë më grykë ta rrokim vargun

E tokës sonë t’i japim dritë, dritë

Nga muzgu në agim!

 

Tiranë, 26 korrik 2012

 

PËRKUJTOJMË DËSHMORËT:

Fahri Nazmi Bici (6.7.1979-2.8.1999)

Avni Liman Dudi (15.6.1975-2.7.1999)

/me rastin e 13-vjetorit të rënies/

 

Nga Fazli Maloku

 

Dëshmori Fahri N. Bici-“Lushi” u lind më 6 korrik 1979, në fshatin Godishnjak të Besianës – ish Podujevë, në një familje bujare e liridashëse. Edukata familjare e brumosi me atdhedashuri, edukatë të shëndodhë si dhe me historinë sa krenare po aq të dhembshme të kombit shqiptar dhe të vetë Shqipërisë.

Shkollën Fillore e mbaroi në fshatin Lluzhan, ndërsa shkollën e Mesme Ekonomike e regjistroi në Besianë, ish-Podujevë, por nuk e mbaroi për shkak se iu bashkangjit luftëtarëve të lirisë (UÇK-së). Si nxënës ishte i shkëlqyeshëm dhe shumë i dashur për shokë. Në bankat e shkollës, nga arsimtarët mësoi për fatkeqësitë e shumta që i sollën pushtues të ndryshëm për shekuj me radhë Shqipërisë dhe shqiptarëve, e në veçanti pushtuesit sllavë.

Në të njëjtën kohë Fahriu mësoi edhe për trimat – heronjtë që i dhanë lavdi Kombit shqiptar dhe vetë Shqipërisë. Nga babai e gjyshi kishte mësuar edhe për bashkëfshatarin e tij, Rrahman Dedajn, i cili në kohën e vendosjes së kolonëve serbianë në fshatin e tyre, duke u pushtuar tokën e bukës, livadhet e pyjet e pasura me bar e kullosa, duke mos ngurruar fare se çfarë duhet vepruar, rroku sëpatën dhe ia preu kokën Milisavit, i cli arën e bukës, madje mu në kohën kur  duhet korrur gruri, e cila ngjitej me shtëpinë e Rrahmanit, shkau e shkatërroi grurin për të mbjellur hardhi rrushi për raki! Kokën e prerë të Milisavit, në prani të familjes së tij, e futi në thes dhe e dërgoi në stacionin e xhandarmërisë në Lluzhan, duke ia hedhur përpara vetë komandantit, tek i cili disa herë ishte ankuar, për zullumet që ia bënte kolonisti serbian- Milosavi, por gjithnjë kishte marrë të njëjtën përgjgje se “Milosavit nuk guxon me ia prish askush!”

Rrahman dedaj sëbashku me të vëllanë dënohen menga 20 vite burg të rëndë.
Rrahmani vdes apo e mbysin në burgun e Nishit ndërsa i vëllai pasi e kryen dënimin arrinë i gjallë në shtëpi.
Deri në kohën e Rankoviqit, në Llap i këndohej kënga Rrahman Dedajt, por jo edhe më tutje!

Daljen publike të UÇK-së Fahriu e priti si dita diellin. Në malet e Shalës qershori i vitit 1998 e gjeti duke i bërë ushtrimet ushtarake 15-ditëshe, më pastaj u caktuaa në Batalionin e kom. Ajet Potera. Me një vullnet të çeliktë dhe moral të lartë, me një disiplinë të përpiktë, i kryente të gjitha detyrat që i jepeshin nga eprori i tij. I aftësuar për përdorimin e “Gulinovit” pothuaj në të gjitha  betejat e ZOLL-it u shkaktoi vdekjen shumë ushtarëve serbianë dhe ua dëmtoi edhe mjaft makina ushtarake armike.

Bashkëluftëtarët e tij që nga kom. Ajet Potera, Fahriun e përshkruajnë si një luftëtar trim e guximtar, i cili nuk dinte se çka qet për gryke arma armike. Për cilësitë e tija dhe vlerat ushtarake që i posedonte, pas luftës nga Shtabi i ZOLL-it do të caktohet “Pjesëtar i Gardës”.

Dita e 2 korrikut ’99 për Fahriun dhe Avniun ishte fatale. Duke festuar 2 Korrikun – Ditën e Pavarësisë nëpër rrugët e Prishtinës, si edhe dhjetëra mijëra qytetarë anë e kënd Shqipërisë Etnike, do të vriten nga një dorë vrastare, për fatin e keq, nga një ushtar i NATO-s, në rrethana ende të pasqaruara, së bashku me bashkëluftëtarin e tij- Avni Dudin, si dhe do të plagosen edhe dy bashkëluftëtarë të tyre!!

Edhe sot e kësaj dite familjes së Fahriut nuk iu kthye makina pronë e Fahriut me të cilën lkëviznin e festonin rrugëve të Prishtinës, dhe pikërish në rrugën “Agim Ramadani”, ish-“Ramiz Sadiku” (prapa Teatrit Kombëtar) kur gëzimi kishte arritur kulmin, breshëria e automatikut nga dora vrastare e ushtarit të NATO-s jua mori jetën!!

Dhembja në familjet Bici e Dudi ishte vërtet e madhe për këta dy sokola. Është për t’u çuditur, se si askush, as nga vendorët dhe as nga ndërkombëtarët, nuk e pa të nevojshme t’i vizitojë këto dy familje dhe t’u japë sqarime si ndodhin ngjarja e kobshme!?! Madje jo vetëm që  nuk iu kthye makina e Fahriut, por edhe fotografistit në punëtorinë e tij “Canon”, i cli ndodhej afër vendit ku u vranë dëshmorët, i cli nga kureshtja kishte filmuar tërë kohën, të nesërmën ushtarët e KFOR-it ia konfiskuan të gjithë filmat dhe aparaturën e dyqanit!?! Kjo nuk do koment! Duhej fshirë gjurmët e krimit!

--------

 

Dëshmori Avni Liman Dudi, u lind në fshatin Llaushë të Besianës, në një familje me tradita kombëtare e liridashëse. Familje e njohur për rezistencë kundër pushtuesit sllav. Shkollën Fillore e kreu në Llaushë, atë të Memen në Besianë. Nga natyra ishte djalosh i qetë, i zgjuar,  i dashur dhe i  respektuar për shokë, por shumë agresiv në padrejtësi.

Qyash në vegjëli mësoi për trimat, ata që në çdo situaatë i dolën zot vatanit, dhe Shqipërisë e shqiptarëve jua lanë lavdinë.

Kushtet sociale në familjen e Avniut ishin të mjerushme. Babai i Avniut, bacë Limani, i cili i cli ishte ushtar i UÇK-së  që nga ditët e para, ishte i  qe i detyruar që të shkonte vite të tëra në mërgim, për t’ia siguruar familjes kafshatën e gojës. Bacë Limani, si brenda në Kosovë poashtu edhe jashtë si kurbetçi mori pjesë aktive në të gjitha protestat dhe demonstratat e organizuara kundër pushtuesit sllav. Për bacë Limanin mbi të gjitha ishte fati i Atdheut. Në këso rrethanash brumosej edhe shtati i Avniut. Familja e bacë Limanit ishte përherë “halë” në sy për pushtetin sllav. Kështu që pësoi shumë herë bastisje e torturime shtazarake, sidomos dallohet aajo e vitit 1993, kur babë e djalë (Limani dhe Avniu) rrahën për vdekje nga policia fashiste millosheviqjane. Por trimat nuk jepen. Me plagë ende të pashëruara babë e djalë i bashkohen radhëve të zotdaljes UÇK-së, e cila ktheu shpresat e humbura të shqiptarëve, se megjithatë kjo tokë Arbërore ka djem si zana që i dalin zot vatanit. UÇK-ja me idealin e saj për çlirim e bashkim kombëtar, me luftërat e betejat disa vjeçare kundër një ushtrie ndër më të fuqishmet në Ballkan, , mahniti botën e qytetëruar, jua ktheu shqiptarëve dinjitetin e lëkundur, solli lirinë e pritur me dekada e për të cilën u derdhën lumenj gjaku për shumë breza, hoqi lotin e fëmijës dhe të plakut nga faqja dhe solli gëzimin e buzëqeshjen e lirisë.

Rastisi që autori i këtyre radhëve t’i takojë në fshatin Kolaj të Prishtinës, me një dhjetëshe ushtarësh babë e bir, pra Limanin dhe Avniun në një istikam, ku pak minuta më parë ishte zhvilluar një betejë e rreptë me forcat serbiane, ku forcat serbe me numër më të madh ushtarësh dhe armatim modern, të theheshin keqas nga ky njësit shqiponjash duke u tërhequr “me bisht nën shalë”.

Bacë Limanit dhe Avniut  me shokë u ndritshin sytë nga gëzimi për këtë betejë të fituar. Për çdo njeri, besoj unë,  është një kënaqësi e veçantë kur sheh babë e bir në istikam me shokë bashkëluftëtarë, duke i dalë zot vatanit.

Avniu sikurse edhe Fahriu, ushtrimet ushtarake i kreu në malet e Shalës së Bajgorës, aty ku ishte vendosur edhe Shtabi i ZOLL-it. Pas ushtrimeve u sistemua në njësitin “Ulpiana-39” nën komandën e kom. Ajet Potera, i njohur si luftëtar i dalluar në shumë beteja e jo vetëm në Zonën e Llapit, sëbashku me Fahriun. Po thuaj në të gjitha aksionet ishin të pandashëm. Gjithë bashkëluftëtarët e flisnin sot me nderim dhe krenari që patën një bashkëluftëtar trim si shqiponja dhe i gatshëm për sakrificë në çdo kohë që e kërkonte nevoja. Avdiu ishte i martuar me zonjën Melihate dhe lindën djalin Ilirin, i cili po  rritet si një zog shqiponje.

Dy korriku ’99 edhe për familjen Dudi ishte ditë e kobshme dhe tepër e dhembshme. Sëbashku me Fahriun do të vritet edhe Avdiu nga e njëjta dorë vrastare dhe po në të njëjtën makinë duke festuar!

Në këtë përvjetor, në vendin e rënies ku ndodhet pllaka përkujtimore e dëshmorëve, në fshatin Godishnjak, respektivisht në fsshatin Llaushë, nën organiizimin e Shoqatave të dala nga lufta, në prezencën e familjarëve, shokëve të luftës e dhjetëra qytetarëve, u vendosen kurora lulesh, bënë homazhe e recituan nxënës shkollash për dëshmorët. Shembull i mirë edhe për të tjerët ishte organizimi dhe marrja pjesë në këtë përkujtim i nxënësve dhe arsimtarëve të shkollës Fillore “Kadri Kadriu” në fshatin Llaushë.

Familja Bici dhe Dudi edhe më tutje presin që autoritetet përgjegjëse vendore dhe ato ndërkombëtare, një ditë do të ju japin sqarime, pse dhe kush i vrau bijtë e tyre ushtarë të lirisë, në kohën kur ishin duke festuar si të gjithëqytetarët tjerë?!

Lavdi dëshmorëve të lirisë: Fahri Nazmi Bici-Lushi, dhe Avni Liman Dudi! Lavdi gjithë dëshmorëve të kombit! Rrnoftë Shqipëria Etnike! Rrnoftë populli shqiptar!

 

Prishtinë, 2 korrik 2012

 

RESHAT BADALLAJ DHE ADEM DEMAÇI NUK KANE GISHT NE VRASJEN E AHMET KRASNIQIT NË TIRANË

 

Shkruan: RESHAT BADALLAJ 

Sqarim per opinion dhe përgjigje z. Kadri (OS) Manit

Ky shpifes, KAdRI MANI, eshte i etshem per te pare gjak nder shqiptare, sepse edhe ka fytyre vampiri. NUK JAM I KEQ PER TE MENDUAR SE KY PAGUHET PER KETE PUNE. Ky i pafytyrë shkon aq larg, ne shpifje dhe genjeshtra, saqe pa u skuqur, thote se: SAMI FRASHERI DHE YMER PRIZRENI KANE QENE HOMOSEKSUALE. Edhe kete e ka thene ky vampir dhe langua plak. 
Gjate jetes sime me ke ra hise, te polemizoj edhe me te tjere, por jo me kesi shpifesi. Si mund te akuzohen njerzit pa fakte per vrasje...? Eshte e vertet se kurre nuk kam perkrahur burra te shkinave qe i kane shkerdh... neper bodrume te Serbise dhe ata qe jane marre me bixhoze dhe me droge. Ne kemi perkrahur Adem Jasharin, qe nuk keni fare respekt. Dhjete vete, te konakut kemi qene nen uniforme e nen komande te Komandantit Legjendar Adem Jasharit, bile edhe nje vajze kapi pushken e hekurt dhe ja dha malit... Ne vitin 1989, kemi dhene tre deshmore dhe ti qeni plak, KAdRI Mani, guxon te na akuzosh per vrasje, S´te vije turp more qeni plak. 
Pra, KUJDES ME KE I KE NGATERRUAR BRIRET. SEPSE SHOH SE AKOMA NUK PASKE RA NE HU BIKI. 
Spiuni me damke, KAdRI MANI, e ka perparsine: se nuk merret kush me te dhe mu per kete fyen dhe shpif. 
Dhe krejt ne fund, KAdRI MANI, ne qofte se ngordh para meje, pra ne qofte se vdes une pas Teje, te jap BESËN SHQIPTARE SE PER KONTRIBUTIN E TRADHTISE QE KE BERE KUNDER KOMBIT TIM SHQIPTAR DHE QE I KE RA SAKICE PRAPA KURRIZIT, KAM PER TE MBLEDHUR 500 QENE DHE 500 ZAGARE PER TA PSHURRUR VARRIN TEND ME LEZET, DUKE PROTESTUAR PER TE T'I HEQUR ESHTRAT DHE PER T'I DERGUAR NE POZHAREVC TE SERBISE, ATJE KU I KE MARRË NE QAFE SHQIPTARET E PAFAJSHEM. BESË TE DHASHË! NUK JAM BESEPRERË SIQ JENI JU MORE I PAFETYRE. Kësaj radhe kaq! DHE KUSH TE NDERSEU TE DREJTOSH GISHTIN NE KOKEN E RESHAT BADALLAJT E ADEM DEMAÇIT? 
P.S.: Shqiptare te nderuar, Juve po ju le ne shoqeri me youtube: KADRI OSMANI DHE UDBJA JUGOSLLAVE. MOS HARRONI...!

 

- JU UROJMË LEXIM TË KËNDËSHËM DASHAMIRËSVE TANË, NË TË KATËR ANËT E BOTËS DHE GËZUAR KËTË VIT TË 100 VJETORIT TË SHPALLJES SË MËVETËSISË SË SHTETIT TONË SHQIPTAR NGA PERANDORIA OSMANE-

-Nga Redaksia e Revistës “Shqipëri etnike”

---