E premte, 29.03.2024, 12:16 PM (GMT)

Kulturë

Cikël poetik nga Vullnet Mato

E marte, 24.04.2012, 06:44 PM


Vullnet Mato


FARA LULEDIELLI

Eh, sa shumë farëza të zeza
nga lulet e verdha të diellit,
kemi blerë me kaushë letre
nëpër rrugicat e djeshme!...
Sa trishtime kemi thërrmuar
me dhëmbin e mprehtë të qenit,
për të shtyrë nga vetja
kohën e amullisë së hershme!...

Te thelpinjtë e hollë të farëzave,
dielli kishte vetëm emrin,
se në to ishin mbledhjet e vona
të shuplaka - autoshuplakave,
në to gjurmonin marshimet,
nëpër zboret e baltosur të terrenit,
duroheshin vërsuljet tinëzare
nga egërsirat e luftës të klasave.

Lëvozhgat e zeza kemi zhveshur
me dhëmbë e me thonj,
për tu kërkuar farëzave çlodhjen
nga aksionet vullnet-imponuara.
Kemi përtypur brengat memece,
duke përgjuar errësirën si langonj,
për të pritur me ankth
hapat e dashurive të penguara.  

Në rrak-zhdaket sfilitëse të trenit
që tërhiqte magazina çeliku,
qëkur sorra natësore fillonte
të bënte vezën e artë,
derisa nga shporta qiellore
e kullufiste dragoi i Adrtiatikut,
tymi i naftës na dilte përzier
me gazra farash nga zorra e trashë.

Nëpër shkollat e mbrëmjes,
ku përtypej marksizëm-leninizmi
dhe idetë na dilnin të paasimiluara
nga kanalet kujtesës së fshehtë,
vaji i farëzave na lubrifikonte
jashtëqitjet e organizmit,
në vend të vaj ullirit që u çohej
kinezëve të “miqësisë së shtrenjtë”.

Gjithë farërat e luleve me kryet
nga dielli i Lindjes proletare,
që përtypëm për të shtyrë
pengun e tejzgjatur kohor,
t’i kishim mbjellë qysh atëherë
në parcelat e ngecjes shqiptare,
do kishim zbritur në tokë
gjithë rrezatimin e diellit Perëndimor.


MËSHIRË PËR “ATO”
 
Prostitutat e lagjes
më shohin me inat,
kur anashkalojnë
duke prishur turinjtë.
Unë s’i kam përbuzur
në jetë time të gjatë,
por s’u kam hedhur
as vështrim të mirë.
 
Kthej kokën anash,
kur gjinjtë e ngritur
nxjerrin në dukje,
sikur shesin pjepër.
Qoftë vajzë e re ,
apo grua e rritur,
zbulojnë kofshët
deri lart te brekët.
 
Dhe flasin hapur
me buzë e me sy,
se në mes e lartë
kanë vetëm neps,
thonë pa druajtje
me tule e kërthizë,
se në mes e poshtë
kanë vetëm epsh.
 
Paçka se zakonisht,
tek shtati i secilës,
shoh shtrat moteli
për bujtës të largët,
që u ndërron klientëve
vetëm kontraceptivët,   
siç ndërron hoteli
çdo natë çarçafët.
 
Uitmanin kam lexuar,
që i tha një kurve:
“Gjersa dielli s’të përzë,
as unë s’të zboj...”
Dhe qysh atëherë
ato femra plot kusure,
nuk i urrej në thelb,
por as nuk i admiroj.
 
Ndoshta prostituta
ka dhe qielli në planete,
se shoh shpesh Diellin,
bën eklips te Hëna,
bën edhe te haremi
rreth e qark vetes,
ndaj besoj se kurvat
dikur do bëhen nëna...
 
Ndoshta me prostitutat
duhet pirë ndonjë kafe,
jo, t’u jepet leksion
si t’i largohen turpit,
por të kuptojnë si hiqet
litari i fatit prej qafe,
se jeta nuk është treg,
për të shitur trupin.
 
S’them t’u japim dorën
as me të ëmbla fjalë,
por t’i ndihim pak
sa të mbahen te gishti,
për të dalë nga bataku
me mëshirim social,
se prostitutat i mëshiroi
edhe vetë Krishti...
 

SY TË PËRGJËRUAR

Qëkur fillova të dalloja
figurat e çuditshme,
sytë më shkonin vetiu
tek më të bukurat gjëra.
Shihja gratë rreth djepit
në vërtitjet e përditshme,
nëna ime më dukej
më e bukura nga të tëra.

Pasi eca këmbadoras
për të dalë te porta,
sytë m’i morën zogjtë,
që çukitnin oborrin me cicërime,
m’i spërkatën diejt e trëndafiltë
me aroma të forta,  
m’i ndezi nata jugore
me prushërimin e yjeve.

Pastaj qava mbylljen
brenda dhomave të mërzisë
dhe qysh atëherë kuptova,
se kisha lindur me sy të uritur,
që mund të m’i qetësonte
vetëm magjia e bukurisë,
me rrezatimin ngazëllues
në shpërfaqjen e papritur.

Më tej filmave ua bëra ballin
ekran të reflektohej bota,
piktorëve u dhashë qerpikët
për fije liri në penela,
këngëtarëve ua bëra sytë
dy mikrofona te koka,
valltarëve u dhashë qepallat
pala për fustanellat.

Bukuroshja qafësorkadhe
në pyllin me ahishtë,
më shkaktoi në sy
babëzinë e ujkut të tërbuar,
derisa vështrimi im
e rrëmbeu të tërën tinëzisht
dhe piu dritë mrekullie
nga burimi i kulluar...

Në sallonet e syve të mi,
sa dy guaska arre brenda,
kam ekspozuar gjerësisht
një Luvër të tërë.
Ninëzat më kanë fiksuar
miliona portrete dhe bëma,
mikro-kamerat aq disqe,

sa ka plazhi kokrriza rërë.
Mirëpo bukuria m’i vuri sytë
në regjim të tejskajshëm,
sikur të qe flori i mbuluar
me inerte shkëmbore,
kërkoi të braktisja gjumin,
dhe çdo vezullim të anshëm, 
që të zbulonte shkëlqimin
me prejardhje hyjnore.

Gurët dhe tullat e shkronjave
që zbraz në kantierin e syve,
ngrenë ndërtesa me njerëz,
të çdo gjinie dhe moshe,
më shpalosin në përfytyrim
drama, tragjedi, intriga pabesie, 
më nxitin thithjen e syve,
dhe zbrazjen në faqe boshe.

Tani flatrimi virtual i syve
më bredh nëpër kontinente,
përqafohet e puthet largësive
me qindra sy pa u takuar,
paraqet dhe krahasohet
me bukuri ekuivalente,
noton në oqeane vizive
me hijeshi trupash zbuluar.

Po kur vdekja të m’i mbyllë
sytë e lindur enkas për bukuri,
që asnjë dukuri ardhmërie
të mos shoh në arkëmort?!...
Varrmihësit pas vitesh
nuk do gjejnë eshtra aty,
po në vend të tyre vetëm,
një pellg të madh me lot...

Sa keq të ikësh me sy të tillë
nga kjo botë dritë - artë,
ku edhe syri qiellor mbikëqyr
bukurinë e Tokës me përgjërim,
ndërsa sytë e tokësorëve
mbulohen me baltë...
Kur meritojnë edhe planet tjetër
të rilindin me këtë përgjërim!...


EJA TË SHKRIJMË AKUJT

Nuk jam më njeri i përbërë
nga mishi e kockat,
jam fluger i mbërthyer
te pallati i kthesës.
Sa herë, ti puhiza ime,
vrundullon nga kioskat,
duart e tua prej ajri
më kthejnë befas
drejtimin e shigjetës.

Pres të bëhesh fllad
nën diellin e mesditës,
Të vish prapë, të më shfrysh
ngrohtësi nga mushkëritë.
Dua të të kthej
nga zemërimi yt arratisës,
të zbut me buzë, te shtrati
vrullin tënd të stuhisë.

Ti s’mund të kesh
egërsinë e tufanit polar,
që krijon zerogradat,
për arinj dhe foka.
Pendimi më ka bërë
pëllumbin tënd të bardhë,
eja, puhiza ime, të shkrijmë
akujt e ditëve të ftohta!...


DJALLUSHJA DHE DJALLI

Ti je djallushja e bukur,
e mëkatit në çift,
unë, djalli i tradhtisë
për kurorën tjetër.
E dimë të dy
se lundrojmë gabim,
por s’e ndalim dot gjakun
të shkojë në zemër.

Rruga jonë ka përpara
gjembaçë të dendur,
si në një xhungël
me rreziqe të pritshëm.
Pas çdo puthjeje,
që ndez epshin e çmendur,
na përgjon me thumb
një gjarpër helmatisës.

I dimë dhe ato vuajtje
ku mëkati na shpie,
paçka se dhe ikjen nga jeta
nuk e ndalim dot.
Se ti ke atë magnetin
që ka Dielli në qiell,
të tërheqësh rreth vetes
planetin tim me forcë.

Unë jam i zgjedhuri yt,
përcaktuar nga fati,
të gëzojë dhuratat
që më dehin shpirtin.
Por dhe i destinuar të jem,
lepur veshgjati,
që ha karrota te kopshti
i një tigri të frikshëm.

Dimë që në ferr do shkojmë
të dy të bashkuar,
të na djegë ai zjarr
që në tokë e ndezëm vetë.
Por shpirtërisht
S’do ndjehemi të rënduar,
kur partnerët tanë të prehen
në parajsë të qetë.

Asnjëri nga ne
nuk e kish marrë me mend,
se kjo lidhje intime
do shkonte gjer në marrëzi,
paçka se të vrarë
s’kemi lënë askënd,
kur ti bëhesh djallushja ime,
dhe unë djall yt i zi... 


NGA PROLETAR,
BORGJEZ I VOGËL

Dikur ishte turp,
njëherësh e dënueshme,
të ishe borgjez,
aq më keq kapitalist.
Të kishe disa shtëpi,
zotërime të kushtueshme,
kostume mode, vetura,
dush hidromasazhist.

Të ngjitej epiteti
“mikroborgjez, armik”,
shoqërisht i urryer
dhe krejt i papranuar.
Ndërsa në fshat, “kulak”,
përbuzur nga çdo mik,
dhe në çdo hap,
nga hafijet i përgjuar.

Ndaj u martova,
me kostumin e kunatit,
me këmishën e kushëririt
për një javë afat.
Këpucët ia mora për tre ditë
fqinjit të pallatit.
Veç muskujt kisha vetë,
për nusen në shtrat.

Sot nuk jam më proletar,
me pronën e thonjve.
Kam veturë, kompjutera,
disa telefona, biçikleta,
çelësat e shtëpive të bijve
në plazhe verore.
Kam tre televizorë
në tre dhoma të qeta.

Kam një butik,
në gardërobat me tre kanate,
ku nuk di si ta modeloj
të pakënaqurin trup.
Gruaja, një lulishte ngjyrash
fustane dite dhe nate,
rafte për vite-kilometra
bredhje me këpucë.

Pra, jam borgjez i vogël,
përderisa e solli koha,
të mos mbetesha pas
të tjerëve në bisht.
Mbeta proletar vetëm
me gruan në jastëk te koka.
Se të isha pasuruar me disa gra,
më kishin pushkatuar moralisht...


ARTISTËT TURQ
TE MONUMENTI I SKENDERBEUT

U gjënda kur artistët
e një ansambli turk,
te monumenti i Skënderbeut
filluan të pozonin.
Turkeshat kukuriseshin
nën piedestalin e gurtë,
për testikujt e mëdhenj
të kalit prej bronzi.

Mu duk sikur strategu
u përkul përmbi jele,
dhe u foli më bukurosheve
që gajaseshin atje:
Katragjyshet tuaja më ndiqnin
gjer në Dardanele,
nga Izmiri, Stambolli,
deri poshtë në Edirne;

Ato linin kokën atëherë
për mjekrën time,
por unë s’i përfillja
se në kokën plot halle,
bukuria arbërore
më trazonte mendimet
dhe prisja rastin t’u prija
shqipeve në male;

Ndaj mos qeshni me ato
që i varen kalit te shalët,
tani që gjoku ka ngrirë
nën ndenjëset e mia,
por pyesni për shpatën
që tmerroi sulltanët,
dhe e farkëtoi
për gjithë shekujt historia!... 


PAÇKA SE TI THUA, MOS !

Sa herë dua të marr
diçka nga ti,
thua “mos”
sikur do bjerë tërmeti,
sikur në këtë moshë
të jem fëmi,
që thyej gota qelqi
dhe bëhet kiameti.

Paçka se buza jote
është elastike
dhe të krisur
nuk merr asgjëkund,
paçka se ti je femër
në vite kritike,
pa puthje vyshkesh
dhe bukuria të humb.

Kur dua të bëj
ndonjë hap më tepër,
drejt të panjohurave
që më fsheh ti,
thua, “mos” sikur jam
ndonjë i verbër,
që do rrëzohem
te puseta në thellësi.

Por paçka se thyhen
gjithë gotat e qelqit,
se tërmeti shkërmoq
gjithçka si rëra,
se fundosem te gropa
me hapin e të verbrit,
unë “moset” e tua
do t’i shkel të tëra!...


SHTËPIA E BRAKTISUR
 
Më zuri mbrëmja larg
në udhën e kujtimeve,
gjurmët më shpunë vetiu
te shtëpia jote e heshtur.
Të kërkova cep më cep,
moj shtojzovallja ime,
po s’të gjeta askund,
nëpër ajër ishe tretur.
 
Kishin mbyllur qepallat
dritaret dhe dera,
fantazma e kurbetit
mbante çelësin në brez.
Qefini me gjethe vjeshte
ishte shqyer nga erërat,
shkretimi kish përhapur
copa të zverdhura përreth.
 
Oh, ç’mu drodh zemra
sërish në atë truall,
ku më tërhiqje nga larg
me grepin e vetullës,
dhe flakët e fustanit
mbi gjunjët e zbuluar,
na ndiznin puthjet
nën gjethet e pjergullës. 
 
Tani ato puthje i kishin
marrë zogjtë e avllisë
dhe kishin thurur foletë
në degët e rrapit të lartë.
Mbeta i goditur në shpirt
nga nostalgjia e djalërisë,
para asaj shtëpie të mekur
me trëndafila të tharë...
 
Eh, s’kthehet më kurrë
ajo kohë e paharruar
edhe po t’i lutem zotit
ditë e net pafundësisht,
sikur të zbraz breshër
nga sytë e pikëlluar,
se  aty dashuria jonë
kish vdekur madhërisht.
 
Ti ike për të më lënë
në zemër shiritin e zi.
Po unë nuk di kush
më mallkoi kaq mizorisht,
të mbetem gjithë jetën
me imazhin tënd në sy
dhe i pangushëlluar
nga askush përjetësisht...
 

NUK JAM UNË...

Mbrëmë në një ëndërr
tejet të habitshme,
njerëzit kishin të gjithë
një pamje në fytyrë,
ishin të tërë njësoj
në përmasat fizike,
dhe me zërin identik 
në një timbër të shtrirë.

Burri shikonte gruan
tek puthej në buzë,
apo e gjente nudo,
nën një mashkull tjetër
dhe ajo i shfrynte serbes:
Jot shoqe nuk jam unë,
shko gjej tënden,
ke ngatërruar adresën!...

Kësisoj nuk shpërfaqej
xhelozia ndër çifte,
tradhtia ishte në modë
njëlloj si te kafshët;
delet bjonde bënin kopilë
në tufën kolektive,
deshtë brun ndërzenin
kopenë e përbashkët.

Vogëlushët të një stampe
gëlonin në maternitet,
si zogj të sapodalë
nga vezët e një klloçke.
Për të mos u ngatërruar
nga prindërit e vërtetë,
rriteshin së bashku
në çerdhe e kopshte.

Dalloheshin nga etiketa
varur në qafë me emrin
ku të rriturit shkruanin
ndonjë emër të ri,
kur nga nevoja braktisnin
për ca kohë vendin
dhe pagëzoheshin kishave
diku larg në Greqi.

Jetohej në pasigurinë
më kaotike të një kombi,
ku nuk gjendej lehtë
autori ekzakt i krimit.
Rendi nuk faktonte dot
identitetin e personit
Drejtësia nuk siguronte
provat e burgimit.

Kriminelët me vetura luksi
bënin ligjin ku të donin,
policia dhe gjyqet,
me rraskapitësen punë,
zinin çdo specie “peshqish”
dhe sërish i lëshonin,
pas shprehjes shpëtimtare:
“Nuk jam unë!”...

E bombardova ëndrrën
me pyetje gjer në mesnatë,
pasi nuk mora përgjigje
nga asnjë i shurdhuar,
për bëmat e palogjikshme
të asaj jete të llahtartë,
brofa nga gjumi përpjetë,
duke klithur i tmerruar:

Uh, shyqyr, o zot, që s’jemi
si pikat e ujit në lumë,
se vaj halli, po të thoshim
të gjithë: “Nuk jam unë!”...



(Vota: 2 . Mesatare: 4.5/5)

Komentoni
Komenti:


Gallery

Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx
Kozeta Zylo: Manhattani ndizet flakë për Çamërinë Martire nga Rrënjët Shqiptare dhe Diaspora