Mendime » Xharra
Fahri Xharra: Pse duhet çmuar Mbretin Zogu?
E diele, 22.04.2012, 08:39 AM
Pse duhet çmuar Mbretin Zogu?
Këndi zotëri,këndi
,mvaret
nga cili
kënd i shikon
gjërat-më thoshte plaku Gruzian
Nga Fahri Xharra
Të gjithë jemi pjesë e historisë sonë . Edhe unë jamë pjesë e sajë.Të gjithëve na takon historia e jonë; e lavdishme apo e turpshme – ajo është pjesë e jona.Një të mirë e ka historia , ajo na mëson ,e i lumi ai që nxjerrë përfitime të mençura e i mjeri ai që shkonë në shportën e saj.
Si mbërrini Mbreti Zogu në pushtet?
Zogu është
mbret i vetshpallur, sepse që të jesh mbret, sipas disa parimeve monarkiste
europiane duhet të kesh gjak të kaltër. Ku
e gjeti gjakun e kaltër Ahmet Zogu që e shpalli nënën e vet mbretëreshë e vetën mbret? Ahmet Zogu me paratë, armët
dhe izën e Serbisë marshonte me hap të hekurt drejt Tiranës,
A mund të quhet legjitim edhe veprimi i Ahmet Zogut, i shpallur mbret nga Asambleja e formuar në prapaskenat e Lal Krosit me Pandeli Evangjelat e 27-tës, kur burrat më të shquar të politikës dhe të shtetit shqiptar që prej shpalljes së Pavarësisë morën rrugën e mërgimit politik? E njejta vlenë e dhe për Enver Hoxhën,si erdhi ai në pushtet ? Me anën e Serbisë (Milladinat, Mugoshat ,Tempot), e muarr Shqipërinë. Nuk ishte mbret i shpallur ; por me veprime dhe kohëzgjatje të sundimit ,shkuar edhe tejshkuar mbretit të mesjetës.
Zogu e
kishte një parlament pa kundërshtarë politikë e, kështu, nuk ishte e vështirë të
bënte atë që bëri, madje në fillim e quajti veten plot pompë "Skënderbeu i
III, Mbret i Shqiptarëve" ( lexo: The Vorld Book Encyklopedia, Vol.18.faqe
9902, 1956 USA). Më pas, duke e parë se kjo tingëllonte disi groteske, e uli
tonin duke u quajtur thjesht “Mbret”. Po Enveri e kishte Kuvendin popullor me
kundërtashtarë plotik ? Kush guxonte t`i kundërvihej;jo as me shikimin e
thjeshtë të syrit.
Se si e qysh mbretëroi ky mbret, që Serbia ia bëri peshqesh Shqipërisë, dhe analiza e politikës së tij, janë një çështje tjetër që nuk është me vend ta trajtoj këtu. Ashtu nuk do t`a trajtoj as “mbretërimin” e Enver Hoxhës për pesë dhjetëvjetsha, tri herë më të gjatë se të Zogut.
Pse duhet çmuar Mbretin Zogu?
Pra nga
cili kënd i vështrimit të shikohet ;na del e mira apo e keqja e Mbretit Zogu. Në
këtë shkrim dua të flas për mënyrën perëndimore të qasjes së tij të udhëheqjës
apo më mirë të themi mberetërimit të tij për vetëm 15 vjet. Aq kohë sa
ia lejuan rrethanat e kohës.
Çka bëri
perëndimore? Shqipëria e kohës së tij
ishte ende “turke” ( ne jemi sot e lëre
më atë kohë) . Populli frymonte më këngët turke të përkthyera shqip, këndoheshin
këngët e mahmudijes , këndoheshin mashallahat ,inshallahat e allaturkat . ( Të njejta
këdohen edhe sot) .Gratë tona me ferexhe e perçe dhe
vetëm të përcjellura nga mashkujt
guxonin të dilnin jashtë shtëpisë. ( E njejta gjë po tentohet edhe sot, e s`ka
burrë politikani që për interes të kombit t`i thot jo). Atmosferë aziatike në zemër
të Europës. Cili kishte guxuar të bënte më shumë se sa bëri Mbreti. Po,çka bëri Mbreti? Ai u martua me një princeshë Europiane ; deshti t`a përzien
gjakun e vet me gjakun e kaltër sipas parimeve monarkiste . Deshti të sjellë frymë
perëndimore. T`kishte qenë aq serbofil ,së paku ishte martuar me ndonjë princeshë të mbretërisë së Karagjorgjeviqëve
të Mbretërisë Jugosllave; apo me ndonjë nga
ato të Nikolla Pashiqit. Nikolla Pashiqi e ndihmoj me para ,me ushtri
,po a nuk do t`a ndihmonte edhe me ndonjë princeshë ,në mënyrë që të trashë miqësinë
me Zogun. Por kur Zogu ,nuk ia përmbushi “kontratën “ , thuhet se Pashiqin e
rroku pika në zemër. ( me gjuhen e re shqipe ” atak kardiak”)
Pra Zogu
nuk u lidh as me Jugosllavinë e as me Turkinë ; flitej se edhe Kemajl Ata Turku ia kishte pas kthyer shpinën Zogut.
Pra e
solli stilin perëndimor të sundimit .Atëherë
,një vend i varfur si Shqipëria ,çka mund të pritej se mund të bënte më tepër në
ato rrethana. Populli frymonte turqisht. Çdo hap për ndërrimin e diçkaje në të mirë
të rrjedhës perëndimore ishte bukur i vështirë ( Por po duket më lehtë se sa në
kohën e Enver Hoxhës kur çdo gjë ishte lidhur me lindjen ; si nga ndikimi
komunist lindor ashtu edhe ndikimi pansllav; se sa sot kur këmbë e krye po i
kthehemi bobë dovletit)
Çka është
mbresëlënëse se ai në atë kohë i kishte pasur nën kontrollë punën ,veprimtarinë
dhe financat e OJÇ-ve të kohës ; theksin e kontrollit më të madh në ato të përhapjes dhe financimit
të grupacioneve fetare. Sot nuk i kemi as në Shqipëri e as në Kosovë; nëse në emër
të demokracisë që shteti mos të ndërhyej dhe mos të ndikoj në punën e tyre; por
financave s`ka kush të iu ikë ( së paku kështu duhet) Sot ,ka farë kontrolli
financiar mbi to?
Ndoshta
nuk është e tepërt të theksohet dhe ndërhyerja e tij në mënyrën e të falurit në
xhami Ai e futi në jetë ; faljen në këmbë. Falje shqiptare,. Zogu nuk e ndaloi
predikimin e fesë,por së paku ndikoi në të mirë që rrymat ekstremiste mos të marrin
hov në Shqipëri. Ç`ka bën komunistët në Shqipëri :,e ndaluan fenë. Çka po bëjnë
sot demokratët në të dy shtet shqiptare? Asgjë ,me të cilën kishin për t`u lavdëruar.
Por Zogu e kishte edhe vizionin e tij që më vonë i ndihmoi kombit: nën rrezikun nacist ai e shpëtoi Ajshtajnin dhe mijëra hebrenj tjerë duke iu dhënë pasaporta shqiptare dhe vend qëndrim në Shqipëri.
Mençuria e madhe e mbretit, ikja e tij.
Gjithmonë
ikja apo mos ikja nga froni mbetëror i
mbretërve në situata të caktuara është komentuar në mënyra të ndryshme.
Këndi zotëri,këndi
,mvaret nga cili kënd i shikon gjërat-më
thoshte Gruziani plak, në një bisedë rasti
në një darkë në Kutaissi ( Gruzi). Ashtu
edhe duket që edhe vet jeta në tokë mvaret
nga këndi i rrezeve të diellit që rrezatojnë mbi ne.
Alarm ! E la Shqipërinë vetëm ,dhe iku ; mblodhi para
dhe iku; e vodhi Shqipërinë dhe iku. Parashtrohet pyetja : Çka kishte për të bër sikur të rrinte? Aty ,në këtë rast
ishin dy rrugë : ose t`a pranonte pushtimin Italian dhe të bashkëpunon me ta ,
ose ta mbledh një grup patriotësh dhe t`a përballojnë armikun ; të biejnë me
mijëra viktima ,; të shkatërrohet gjithëçka ashtu kurr e ndërtuar si duhet, dhe
në fund të kapet në ndonjë birucë kanalizimi
dhe me sy të minit të pret se ç`po ndodh me te më tutje.
Matja e
forcave dhe mospajtimi me pushtuesin ,atij i ka dhënë një vend në histori : që nuk mund të quhet tradhtar – pra
ikja e tij.
Historia e kohërave të vjetra apo ajo e këtyre ditëve po e tregon menqurinë e Zogut ,për hapin e tij të madh të ikjes. Ikja e Zogut dhe me ikjen e tij pengimin e katasrofës kombëtare ,me pasoja shumë të rënda për kombin unë me këndin tim të vështrimit e marr si hap të menqur dhe të guximshëm.
Pra,nga i cili kënd të shikohet?