Zemra Shqiptare

  https://www.zemrashqiptare.net/


Resmi Osmani: I braktisuri

| E hene, 02.01.2012, 07:22 PM |


Resmi Osmani, ka lindur më 5.5.1940 në Mazrek të Çamërisë. Për nga arsimi,i takon fushës së agronomisë.Pas një veprimtarie të gjatë në këtë fushë si specialist prodhimi, kërkues shkencor e pedagog dhe punonjës në administratën e lartë shtetërore,ka publikuar nje sërë librash tekniko-shkencorë,mban titullin akademik Profesor doktor.

Në vitet 2004 e në vazhdim i është kushtuar letërsisë dhe ka publikuar këto libra:

1- Në vitin 2004, jeta e Bedri Lumanit,me parathënie të Prof.Dr. Hysen Çobanit, monografi.kushtuar një mjeshtri të shquar të pemëtarisë shqiptare, i cili ka dhënë ndihmesë të çmuar sidomos në prodhimin e fidanave dhe shtimin e ullirit. Monografia  paraqet gjithë peripecitë dhe luftën e tij për tu shndrruar nëpermjet vullnetit të tij të hekurt nga një autodidakt ne një mjeshtër të shquar.

2-Në vitin 2008,monografinë letrare "Lule në Gur",kushtuar specialistit të shquar të vreshtarisë Todo Gjermani. Botimet "Toena".Në këtë libër,me parathënie të Prof.Dr.Andrea Shundit,në një far mënyre rrëfehet historia e vreshtarisë shqiptare dhe arritjeve të kësaj fushe.

3. në vitet 2008-209, librat "Bashkbisedim me Shokët" dhe librin "Kumte nga kohë të largëta"

4.Në vitin 2010:

-Aleksandri i Madh i Maqedonisë-Miti dhe Njeriu.Botues "Luma Grafik" Tetovë, esse historike me një analizë të plotë karakteriale të kësaj figure historike dhe rolit të tij në histori,

-Mbretërimi i Pirros së Epirit. Roman. Botim i Shoqatës kulturore "Bilal Xhaferri", "Kristalina KH".Parathënia nga Prof. Gjergj Titani. Në këtë roman,autori,paraqet artistikisht jetën,bëmat,mbretërimin dhe lavdinë e këtij mbreti të ilirëve epirotë.

-Bilal Xhaferri Poeti i Shpirtrave Njerëzorë, me parathënie të shkrimtarit Shefki Hysa. Ese,ku shqyrtohet me një kënd vështrim të ri krijimtaria e këtij poeti dhe prozatori të shquar të viteve 60-të të shekullit të shkuar.

5.Në vitin 2011:

-Vëllimi me tregime "Edhe yjet Vdesin" me subjekt nga folklori dhe bota çame. Me parathënie të shkrimtarit Enver Kushi.Botim i Sh.K."Bilal Xhaferri"

-Romani historik "Mbretëresh Olimpia",që sapo është hedhur në qarkullim.Botim i SH.K."Bilal Xhaferri,"Kristalina -KH".Pasqyron jetën , luftën dhe fundin tragjik te kësaj princeshe dhe mbretëreshe epirote,që ishte gruaja e mbretit Filip të maqedonisë dhe nëna e Aleksandrit të Madh.

Ka në proces botimi esenë "Veçoritë Stilistike të prozës së shkrimtarit Enver Kushi dhe vëllimin me tregime "Plaga e trembëdhjetë.

dhe nëna e Aleksandrit të Madh

 

Tregim

 

Resmi Osmani

 

I BRAKTISURI

 

Të vdesësh, nuk është tragjedi. As sesi vdes nuk është tragjike. Shkaqet që të shpien në  një vdekje të panatyrshme, shpesh janë vetë tragjedia.

 

1

Hija, e zgjatur, e errët,  u shfaq befas si e përthyer, me ca lëvizje të hallakatura e të paqeta. Trupi ishte jashtë derës së xhamtë  të hapur dhe drita e perëndimit i binte në shpinë. Hija ishte aty mbi parket si një njollë që pulsonte, me konture të papërcaktuara,pastaj ajo bëri përpara dhe iu afrua sportelit. Një hije, ku koka dukej e shformuar,krahët të varura dhe këmbët të stërzgjatura. Sportelistit të hotelit i shkuan mornica në trup dhe ndjeu të ftohtë. Salloni ishte bosh, ishte ai dhe hija. Ndjeu frikë dhe  vetiu i shkoi dora te telefoni. Hija u afrua edhe më, ngjante se brenda veshjes ishte një skelet dhe gjatë ecjes dëgjohej kërcitja e kokallave,  pas saj u shfaq njeriu që i përkiste hija. I gjatë, me pardesy të zezë që i zgjatej poshtë gjunjëve,i pështjellë me shall, flokë të shpupuritura, i hodhi hapat ngadalë si i dehur dhe u afrua te bangua e sportelistit,  ku mbështeti duart eshtake tërë nyje dhe  përshëndeti me një të përkulur të kokës. Ishte fytyrëhequr, me sytë të shuar, pa dritë, të futur thellë në zgavra,buzët e holla të shtrënguara fort dhe zbehtësia e qelibartë e lëkurës, i jepnin fytyrës pamjen e një maske të mistershme, një kufome të pakallur. Dukej sikur binte era varrezë dhe rrezatonte ftohtësi. Edhe heshtja e tij ishte si një makth. Sportelisti që të thyente heshtjen e pyeti:

-Me se mund t’u ndihmoj?

-Me një dhomë. Të jem vetëm dhe me pamje nga deti.- Zëri ishte i thellë, gërryes, drithërues, me ndërprerje, i lodhur dhe i dëshpëruar, dukej sikur vinte nga larg, nga humbellat  e një shpelle, si një jehonë e shurdhër, aq sa sportelistit iu duk se kishte të bënte vërtet me hijen e një fantazme.

-Letër njoftimin, ju lutem.

Kur lexoi emrin, u shtang. Si ishte e mundur? Për të ky emër ishte i njohur, pastaj pa fotografinë dhe e krahasoi me personin që kishte para vetes, ai ngjante si hije e vetvetes. I dha çelësin.

-Shoku Adnan, mos nuk jeni mirë ?

-Faleminderit, mos u shqetësoni. Jam fare mirë,- tha ai me zërin    e tradhtonte.

-Në katin e dytë, majtas, dhoma e mesit, me pamje nga deti, siç e kërkuat.

-Ka ujë të ngrohtë për dush? Të lutem, dua të marr një sy gjumë, në ora dy pasmesnate , më bëj një zile në telefon. Dua të nisem herët. Po nuk u përgjigja, se e kam gjumin të rëndë, eja më zgjo. Derën do ta lë hapët- i tha.

Pagoi, i la një bakshish të mirë  dhe pastaj ngjiti shkallët si duke u zvarritur, gjunjëkëputur, i hidhte këmbët si ti kish të lidhura me vargonj. Me dorën e djathtë  u mbështet në parmak, shpatulla kërrusur si të mbante mbi vete peshën e një mali. Hija e zgjatur, që e ndiqte  pas, ishte njësoj e frikshme.

 

2

Brava kërcëlliu, menteshat kuisën dhe dera u hap. Ai iu afrua dritares. Hapi perdet dhe pastaj kanatat. Kishte nevojë për ajr, po i zihej fryma. Ndjeu freskinë e ajrit që sillte njelmësinë dhe amzën e veçantë të detit dhe zhaurimën e dallgëve të lara me dritë hëne, që s’ njihnin prehje. Me veprime të ngathëta, si njeri në jerm, vuri jastëkët një mbi një, hoqi kapelën, vuri mbi komodinë një shishkë me një pluhur të bardhë, mbushi me ujë kanën dhe vuri pranë saj gotën e qelqtë. U zhvesh dhe hyri në dush, shiu i ngrohtë i ujit iu derdh mbi trup, por ai nuk ndjeu as çlodhje, as prehje. Kur u rrua,ngaqë dora i dridhej, u pre në dy-tre vende Trupin e kishte si të mpirë. Nxori nga çanta ndërresat e pastra, lidhi me kujdes kravatën,u vesh e pastaj i tha vetes: “Tani je i pastër dhe i gatshëm për udhën pa kthim” dhe u shtri mbi shtresa. Dhoma ishte e zhytur në mugëtirë. Nuk e ndezi dritën. Ashtu i shtrirë në shpinë ia nguli sytë zbrazëtirës. Që përjashta, nga një altoparlant majë shtyllës, buçiste muzika. Zëri i këngëtarit, i ëmbël, i butë, si zë femëror, vinte i përmallshëm, me tone të ultë, drithëruese me një brengë të brendshme. Ai përsëriste shpesh refrenin ”Ti më ke braktis,qofshin haram ndjenjat e mija.....” Ajri u mbush me atë ndjenjë braktisje të dhimbshme, të pabesisë dhe shgënjimit të ndjenjave,  era e shpërndau në hapësirat e pamasa. “Ti më ke braktis”, vajtonte djaloshi, “Ti më ke braktis....” .Edhe pse po jepej një këngë tjetër, motivi i braktisjes dridhej në ajër dhe i ushtonte në veshë.

Edhe ai ishte një i braktisur, i braktisur nga të gjithë:  Nga gruaja, fëmijët, të dashurit, miqtë, kolegët,  dashamirët, shokët, të njohurit, nga fati dhe nga Zoti!. Nga të gjithë. Po, nga të gjithë. E kishin baltosur,me baltë të ndyrë gjirizesh, e kishin poshtëruar, e kishin sharë, e kishin përbuzur, e kishin shtyrë dhe pështyrë. Kishin derdhur vrer të helmët më shumë se një tufë gjarprinj. I kishin paralizuar mendje dhe trup. Ishte si një gjethe e shkëputur nga pema e jetës, që vorbulla e erërave të ligësive, poshtërsive, smirës hipokrizisë, dhe gjithçka është më e keqe dhe e egër në natyrën njerëzore, e kishte degdisur në këtë muzg të përzishëm mbrëmjeje, në këtë dhomë hoteli, që i përngjiste një arkëmorti. Ndofta ishte pragu i fundit, që ai kapërcente për së gjalli. Ishte një i pafajshëm, por këtë e dinte vetëm ai dhe Zoti. Askush nuk e besonte!

Mugëtira po shtohej. Qetësi. Zhaurima e dallgëve, si një ninullë nanuritëse i thoshte : “Fli,fli,prehu”.Ndezi abazhurin e komodinës. Nuk mund të flinte. Nuk donte të flinte. Mendja e tij, edhe pse e tronditur dhe e hallakatur, ku mendimet silleshin e përsilleshin në vorbullën e ngjarjeve, arrinte që t’i lidhte fragmentet e ndodhive  të pazakonta. Flaka e tyre, si një shkreptimë rrufeje ndriçonte  me dritë verbuese anët e errëta dhe e ndihmonte të gjente udhën në labirintin e shpellës së urrejtjes dhe keqdashjes njerëzore. Rrjeta e merimangës ishte endur mjeshtërisht, me ligësi e poshtërsisht. Ai kishte ngecur dhe përpëlitej aty me një dhembje ulëritëse, por pa rrugëdalje, deri në agoni........

Pas shumë vitesh pune këmbëngulëse, eksperimenteve, kërkimeve shkencore, ai, në fermën  e madhe që drejtonte, kishte arritur të aplikonte dhe vërtetonte teknologjinë e re të kultivimit të bimëve perimore në serra diellore.  Burokratët, kolegët e dikasterit, e kishin penguar, e kishin kritikuar për maninë e tij që ishte kapur pas një ideje fikse, që po shpinte në dështim ekonominë, nuk i kishin financuar punimet dhe e kishin penguar sa kishin  mundur. Arritjet në praktikën e prodhimit kishin qenë një triumf. E transferuan në dikaster. E thirri ministri, vlerësoi punën e bërë dhe shkarazi i tha se e kishte propozuar për vendin e zv/ministrit. Përkohësisht do të ishte në krye të grupit për përhapjen e teknologjisë së re në tërë vendin. Priti urime dhe përgëzime, por jo nga kundërshtarët. Pa e fshehur keqdashjen, I thanë të mos gëzohej parakohe.

 

3

Ishte shërbimi i parë në jug të vendit. Në fermat e mëdha të atij rrethi, me klimë të ngrohtë e ndriçim të bollshëm diellor, ishin mundësitë për zbatimin masiv të teknologjisë  së re. Bashkë me dy specialistë të tjerë të grupit,udhëtuan thuajse gjithë ditën. Shoferi zakonisht llafazan, ishte i ngrysur dhe i menduar. Kur drekuan, në një lokal mbanë udhe, ai tha se ndofta kjo ishte rruga e fundit që bënin bashkë. Shoku Ksenofon, i kishte premtuar se pas këtij shërbimi, mund ta emëronte shef ofiçine.

Në qytet arritën në mbrëmje, bujtën në hotel dhe të nesërmen shkuan në fermë. Punuan gjithë ditën. Në mbrëmje drejtori i fermës, i njohur i tij i vjetër, u tha të rrinin, të darkonin në shtëpi. Sa për gjumë, do të bënin si do bënin. Pas këmbënguljes së tij, pranuan. Pas darke,kur erdhi koha e gjumit,i zoti shtëpisë tha:

-Për gjumë do të ndaheni dy e nga dy. Në dhomën e gjumit, në shtratin dopio do flenë dy veta, dy të tjerët në divanet e kuzhinës. Shtresat i keni gati.

-Unë do fle me shefin- tha shoferi-Besoj që shefi s’ka ndonjë kundërshtim. Në gjumë nuk gërhas.

-Për mua njësoj është- tha ai

Pasi u thanë natën e mirë shokëve, veshën pizhamet dhe u shtrinë, Shtrati ishte i bollshëm dhe i rehatshëm. Ishin të lodhur dhe i kaploi gjumi. Ndaj të gdhirë,shoferi brofi nga shtrati dhe me zë të egër e sa kishte në kokë filloj të ulërinte:

-Maskara,i poshtër,faqezi, pederast i ndyrë, cilë kërkon të përdhunosh mor i pafytyrë!

I sapozgjuar nga gjumi i thellë, ai fërkoi sytë, dhe u ngrit ndenjur. Nuk arrinte të kuptonte se çfarë po ndodhte.

-Saimir, çfarë ke? Mos pe ndonjë ëndërr të frikshme!

Burrat e tjerë, që ishin zgjuar nga të bërtiturat, ia behën të habitur  në dhomën e gjumit. Saimiri kur e pa që aty ishin të gjithë, fytyrëprishur me nofull të shtrembëruar, rrëfeu me gisht Adnanin:

-E shihni këtë shef të madh,  të nderuar e të respektuar, këtë gjoja shkencëtar? Nuk është asgjë tjetër veçse një homoseksual, një pederast i ndyrë! Deshi të më përdhunonte në gjumë. Mezi i kam shpëtuar nga kthetrat! E akuzoj për përdhunim dhe ju dua për dëshmitarë!

Ai,si i goditur nga rrufeja, i veshur me pizhame, rrinte ulur buzë shtratit. Të tjerët e shihnin, si të kishin para vetes një fantazmë apo përbindësh.

-Mos e besoni, mos e dëgjoni, ose është çmendur,ose ka parë ndonjë ëndërr të frikshme ose është provokator. Isha në gjumë kur bërtiti. Saimir, mor djalë i keq, a e di çfarë je duke bërë?

-Unë e di, po ti mor ndyrësirë, e dije se çfarë ishe duke bërë? Pandehje që do t’ia hidhje pa lagur duke përfituar nga pozita jote? Shiheni,o njerëz,sa bukur po bën të paditurin!

Të tjerët , të zënë në befasi, heshtnin. Ishte aq e papritur, e pabesueshme, sa ata s’kishin fjalë se ç’të thoshin.

-Shërbimi për mua mbaroi- tha Saimiri- do nisem menjëherë për Tiranë. Po deshët, ju të dy ejani me mua, u tha ai specialistëve. Zotëria e tij të kthehet më këmbë!

Ata ikën.

Drejtori i fermës, shok dhe i njohur i tij i vjetër, i tha të mblidhte veten, se ndofta ishte një keqkuptim dhe gjërat do të qartësoheshin. Në mëngjes i dha makinën e vet dhe e nisi për në Tiranë. Gjithë rrugës mendoi e mendoi. Përfundimi që arriti ishte zhgënjyes dhe i frikshëm. Lufta e klasave, neni për agjitacion e propagandë, pillte armiq, që i degdiste si skllevër në galeritë e minierave. Me intriga dhe thashetheme, sajesa poshtërsish, hiqeshin qafe dhe depersonalizoheshin ata, që për dikë ishin pengesë dhe u zinin udhën për karrierë. Nuk i çonin në miniera, por i degdisnin në ndonjë humbëtirë “Për riedukim” dhe pastaj,pas ndonjë akuze banale e të rreme, vinte burgu. Ata ia kishin ngritur kurthin dhe ai kishte rënë brenda.

Me të mbërritur në Tiranë e ndjente të nevojshme të bënte një dush, të rruhej dhe të ndërrohej e pastaj, të shkonte në dikaster që të takonte ministrin për t’i dhënë shpjegime. Shkoi në shtëpi. Lajmi i poshtërimit , kishte arritur para tij. Drita, e shoqja,hapi derën përgjysmë dhe e zuri me trup pa e lënë të hynte. Në fytyrë i dukej zemërimi, shgënjimi dhe një tërbim i egër:

-Kjo nuk është më shtëpia jote. Edhe dy fëmijët nuk janë më të tutë, more gjuetar gjirizesh! Nuk të mjaftoja unë, që kërkoje dylberë? Më vjen ndot nga ti. Këtë turp ta mbash për vete!- ajo ia përplasi derën në fytyrë dhe nuk desh të dëgjonte prej tij asnjë fjalë.

Hyri në Ministri. Portieri bëri sikur nuk e pa dhe nuk i ngriti sytë nga gazeta që po lexonte. Askush nuk ia ktheu përshëndetjen. Kur e shihnin, prisheshin në fytyrë si të shihnin një të fandaksur ose i kthenin shpinën, pastaj kukuriseshin me njeri-tjetrin. Kur shkoi në kabinet, sekretarja e sjellshme, që rrinte në paradhomën e ministrit, u vu në siklet, kur i tha se donte të fliste me ministrin. Pasi doli nga zyra e ministrit, ajo i tha se ministri ishte i zënë dhe nuk mund ta priste. Shkoi në zyrën e tij. Askush nuk hyri,askush nuk e kërkoi,askush nuk i foli,askush nuk i telefonoi......... Në mbarim të orarit zyrtar e lajmëruan se do të mblidhej  organizata e partisë. Salla ishte e shurdhër, askush nuk pipëtinte, sytë e të pranishmëve e shponin si shigjeta. Në pamje kishin përbuzje dhe neveri. E kuptoi se çdo gjë ishte e paravendosur. Nuk kishte shpëtim. Si mund ta shfajësonte veten, pas gjithë atyre që tha shoferi i tij, megjithatë u mbrojt sa mundi e si mundi, tha që asgjë s’ishte e vërtetë, se çdo gjë ishte një sajesë e poshtër, që me asgjë nuk mund të vërtetohej,cili ishte fakti?.....Askush nuk e besoi. Përfundimi: zv/ministri, që ishte edhe sekretar i partisë, me shumë mllef bëri përfundimin: Për shthurje morale, sjellje dhe zakone të zvetënuara borgjeze dekadente, si kuadër i padenjë, që njolloste emrin e dikasterit, përjashtim nga partia dhe  transferim në malësitë e Skraparit. Aty t’i vinte në jetë zbulimet e tij shkencore! Në fjalët e tij kishte ironi, sarkazëm, vrer dhe urrejtje.-

I dëmtuari, puntor shëmbullor, ishte i lirë të ngrinte padi penale!

Kur doli jashtë, mezi merrte frymë, ajri i dukej i helmuar, i dukej se të gjithë e rrëfenin me gisht, e qeshnin dhe e përqeshnin. Ishte një i braktisur, i përbuzur dhe i poshtëruar. Trupi iu mbush me djersë, në stomak kishte boshllëk, trazirë dhe në gojën shkarpë të tharë, hidhësirë. Shikimi iu mjegullua dhe errësua, këmbët nuk i bindeshin. Ecte si i dehur. Mori një taksi dhe mbërriti këtu ku ishte, pa ditur se çdo të bënte me jetën e tij.

4

Në atë dhomë të vetmuar hoteli, ishin dy qenie: ai dhe vdekja. Vdekja ishte brenda tij. Atje kishte qenë gjithmonë, e heshtur dhe e përgjumur, por tashmë ishte zgjuar. Ai ishte ndeshur edhe herë tjetër me ‘të. Nuk i trembej, herët apo vonë ajo vjen, si shpëton dot. Iu fanit para syve vdekja e të vëllait, Bujarit, kur ishin të dy studentë në Torino. Bujari ishte në fakultetin e Drejtësisë. Jeta nuk u tregua me të, as bujare, as e drejtë. Ai u shua ngadalë, si qiri, në një ditë dimri me borë nga tuberkulozi i mushkërive. Dha shpirt në krahët e tij. Nuk i harrohej ajo fytyrë e bukur, e zbehtë dhe e ligur, shkëlqimi nga zjarrmia i syve të zezë, kolla e thatë dhe e paprerë dhe bulëzat e djersës që i buronin në ballë. E qau me lot dhimbjeje dhe e varrosi në vend të huaj. Bashkë me shokë të tjerë, u kthye në atdheun e robëruar. Vitet e vështira të luftës, Peza, Labinoti, Martaneshi. Në operacionin e Dimrit, në qafën e Martës, pa sesi vdekja i mori shokët në lule të moshës, pastaj ai u plagos rëndë, mbeti në pavetëdije, midis vdekjes dhe jetës javë të tëra, pastaj, u përmend në spitalin partizan. Vdekja e kishte kursyer........Nëna vdiq kur ai ishte në mal. Lajmi erdhi si një jehonë e dhimbshme dhe ai e qau në heshtje. Ai dhe e motra, edhe ajo partizane, mbetën fillikat. Vendi u çlirua.Ishte plot shpresa dhe ëndrra. Shkoi për studime në Akademinë e famshme “Timirizev” në Moskë. Po aty,më vonë mbrojti disertacionin  e doktortës. Martesa me Dritën, lindja e fëmijëve, vitet e punës.......E gjithë jeta ishte si një ëndërr,e gjatë e pa kthim. Por çdo rrugë e ka një fund.

Tani, ai e kishte thirrur vetë vdekjen si një shpëtim. “Të vdesësh, mendoi ai, nuk është tragjedi, as sesi vdes nuk është tragjike. Shkaqet që të shpien në një vdekje të panatyrshme, shpesh janë vetë tragjedia. Ç’është jeta? Përsa kohë jetohet,është gjithçka,fundi asgjë.Eshtë më e vështirë të jetosh dhe më e lehtë të vdesësh. Përjetimi i vuajtjes, është më i dhimbshëm dhe sfilitës edhe se vetë vdekja . Vdekja është fundi i mundimeve, fundi i rrugës së udhëtarit. Prehja e amshuar”. E kishte vendosur: Do të ikte, por çfarë linte pas? Si do ta përjetonin të dashurit fundin e tij? Ju kujtuan vargjet e një balade të vjetër:

“Nënë moj,e mira nënë,sa vjet zi do mbash për mua?”

“Sa të zbardhen pendët e korbit,o biro!”

Eh, nëna e mirë, dhuruese e jetës, fisnike, e dashur, e dhimbsur,kishte shumë  kohë që ishte tretur. Po të jetonte, ajo do ta kuptonte. Edhe po të kishte gabuar, do ta falte. Ai do të ulte kokën në prehrin e saj dhe do të gjente lehtësim e prehje. Dora e saj, do t’i ledhatonte flokët, fytyrën dhe dhimbja do fashitej, zemra do t’i mbushej me dashuri. Po të ishin të vërteta ato që thuheshin në librat e shenjtë, ai po shkonte drejt saj. Engjëlli do t’i printe udhën. Ajo po e priste.......

“Grua ,moj e bukura grua,

Sa ditë zi do mbash për mua?”

“Sa të shkoj tre herë në krua!”

Drita, dashuria e tij e madhe, hyri në jetën e tij si një meteor, plot shkëlqim. Më pas u pa që ishte një zgjedhje e gabuar. Krenare, kryeneçe ,e dëshiruar për të qënë më e  mira ndër të mirat,më e bukura ndër të bukurat, më e mençura ndër të zgjuarat, më e para ndër të parat. Kishte lindur për të jetuar në kryeqytet. Ajo nuk ja fali asnjëherë, që vitet më të mira të jetës, i kishte zvarritur fermë më fermë dhe në ca qytete të vogla e të humbura. Megjithatë,ishte aq e bukur! Në mëndje i erdhën vargjet e një vjershe të Ljermontovit: “E bukur si ëngjëll qiellor/ e keqe në shpirt si demon.” E tillë ishte,por ai e kishte duruar. I kishte lindur dy djem, që i donte si shpirtin .

Drita, nuk do të mbante zi, as sa t’i thahej balta e këpucëve, me të cilat do ta përcillte në varreza, pasi me siguri  nuk do ta përcillte. As sa t’i shternin lotët për vdekjen e tij, se nuk do ta qante. E re dhe e bukur siç ishte, ajo e kish harruar që tani dhe do të hidhej në krahët e një tjetri. Ku shkuan vitet e bukura e plot shkëlqim të dashurisë së hershme dhe jetës së përbashkët? U flakën në humnerë nga një shpifje, nga një fjalë e pavërtetë. Mosmirënjohja e kishte emrin grua.........

“Motër,moj e mjera motër,

Sa ditë zi do të mbash për mua?”

“Qyqe do të bëhem,të vajtoj kodër më kodër”

Nuria,motërzeza, e bukura dhe e mira, kur të merrte mandatën do të vinte kujën. Do vishej me të zeza. Do ta vinte arkmortin e tij në mes të shtëpisë, do ta qante me ligje, do hapte kësodhin,do të priste e përcillte. Pastaj, do të qante mbi varrin e tij, pasi t’i hidhte një grusht dheu. Ajo do të linte atje një pjesë të zemrës dhe shpirtit të saj. Do të lagte me lot jastëkun në netët e dhimbshme e të pagjuma. Ajo do ta dinte gjithë të vërtetën. Plaga në shpirtin e saj nuk do të gjente shërim asnjëherë. Do të shkonte në varr të shtatat, të dyzetat, për gjashtëmuajt dhe kur të mbushte vitin, në përvjetorin e lindjes, do të sillte lule dhe do i fliste fjalë zemre. Ajo nuk do ta linte varrhumbur. Ndofta tërë jetën, do ta mundonte mosndëshkimi i poshtërsisë dhe të poshtërve.....

Ditëve dhe netëve të vjeshtës dhe dimrit, do ta vajtonte era e jugës, që vinte nga krahina amtare e Çamërisë dhe do t’i përkëdhelte  gurvarrin e tij, retë që do të vinin pas saj do ta qanin me lotët e shiut, që do të ujiste barin dhe në pranverë do buisnin luledelet. Do mbinin edhe ferrat dhe rrodhet,që po të mos i shkulnin, do të mbulonin varrin, se e keqja fiton mbi të mirën......

Linte pas të dy djemtë, dritë e syve të tij, gëzimi i zemrës, të bukur e të mençur. Po ata ishin ende të parritur. Ishin si dy lule. Kjo gjëmë për ta do të ishte si një  ngricë e akullt në stinën e njomë të jetës së tyre. A do ta duronin dot pa u përzhitur? Ishin si dy pëllumba të  pambrojtur, që do t’u suleshin skifterët e pabesë të jetës. Ata do të kishin turp ta përmendnin emrin e atit të tyre, por më e rëndë ishte njolla poshtëruese në shpirt që nxinte dhe përbalte kujtimin e babait. Kur të rriteshin, ndofta do ta mësonin dhe do ta besonin të vërtetën. Atëherë edhe pse mund të mos krenoheshin me emrin e tij, nuk do të turpëroheshin. Tek shihte të dy djemtë me sytë e mendjes, u ngashërye, një angusë dhe moshkall iu mblodh në gjoks, sytë iu përlotën vetiu. Medet, o djem!

U ngrit, mori çantën, nxori disa fije letër, stilografin dhe një zarf. Mëndja ju kthjellua dhe ndjeu paqe në shpirt. Ai po i linte lamtumirën jetës, por do të rrëfente gjithë të vërtetën. Letrën e shkroi për të motrën, Nurien. I rrëfeu gjithë ç’kishte ndodhur. Në fund vuri një shënim që ajo letër,tu jepej të dy djemve, kur ata të ishin madhorë. E mbylli zarfin dhe shkroi sipër emrin dhe adresën e së motrës.

5

Kishte kaluar mesnata. Pas pak orësh do niste të agonte. Në atë kohë,pas mesnate,ai kishte ardhur në këtë botë në vitin 1923. Po në këtë kohë, do ta linte këtë botë. Ishte dyzetetre vjeç. Kishte dalë i gjallë e i fortë nga lufta e ndershme e jetës, por e kishte mposhtur dhe  vrarë në pusinë e pabesë, intriga dhe poshtërsia njerëzore. Kishte ardhur fundi.

Shishka me helmin e bardhë ishte aty, mbi komodinë, edhe gota e ujit, edhe luga e çajit. Për një çast ngurroi dhe dora iu drodh. Jeta nuk donte të dorëzohej. “Mos u dridh moj dorë, mos u turbullo moj mendje, mos u ligështo moj zemër! Ka ardhur koha të pushosh”, tha ai me zë. Mendja iu bind. Dora e zbrazi helmin në gotë dhe e përzjeu me lugë sa u tret krejt. Zemra i dha guxim që ta pinte deri në pikën e fundit, pastaj u shtri mbi shtrat. Së brendshmi ndjeu një zjarrmi si të kishte gëlltitur prush të ndezur. Zjarrmia iu përhap në tërë damarët,trupi iu mpi, sytë iu errësuan dhe mendja iu turbullua, pastaj trupi i lehtë si pupël, i rrëshqiti në një hon pa fund, me dritë të fortë,  të bardhë e verbuese.

 

***

Sportelisti i hotelit i ra disa herë ziles së telefonit në dhomë, por receptorin nuk po e ngrinin. Siç kishte porosinë, ai u ngjit lart. Dera ishte e hapur. Hyri dhe iu afrua shtratit. Bujtësi ishte mbi shtresa,i veshur, i zbehtë, me gojën pak të shtrembëruar dhe me sytë si të qelqtë e të pajetë. Në cep të gojës kishte pak shkumë. Sportelisti u trondit. I vuri dorën mbi ballë. Ishte akull i ftohtë. Kishte vdekur.

Tiranë, korrik 2011.