Agim Mato: Shqiponja

AGIM MATO

 

 

SHQIPONJA

 

Shqiponja ishte dëbuar nga flamuri.

 

Ajo vërtitej majë maleve,

inspektonte kështjellat që nga ajri,

ndiqte lëvizjet e ushtrive

me rrapëllima qerresh e re pluhuri,

kontrollonte me sytë e stërvitur

sipër një deti çadrash laramane të fushimeve,

sipër fushëbetejave

dhe merrej vesh me kapedanët  kryengritës.

 

500 vjet me radhë,

në çdo beteje,

një shtizë,

qëndronte e gatëshme

për fronin e saj.

 

Po nuk e besoni,

hapni kronikat ku shënohet se ajo, në konspiracion me

    Ali Pashën,

priste sinjalin të ulej mbi shtizën

që plaku e kishte bërë gati. 

 

Aliu kishte një ushtar

që do t’i bënte shenjë

kur të vinte çasti.

 

Dihet pastaj,

se fati i buzëqeshi

Ismail Qemalit.

 

Kur e panë shqiponjën t’i hapte udhën një diligjence 

që e çonte me ngut në Sheshin e përgatitur enkas në Vlorë,

të gjithë e njohën të zgjedhurin e saj.

 

E kuptuan të gjithë pse iu desh diplomati

të firmoste shugurimin

në sytë e një Europe tekanjoze.

Sarandë, 2011

 

 

PASURIA  IME

 

 

Faleminderit, nënë,

që më le trashëgim  zemrën

me tërë pasuritë që kishte brënda.

 

Pa testament,

pa noterë,

pa u grindur me të tjerë.

 

 

E DIEL

 

Asnjë dorë nuk ngjiti

lajmërime vdekjeje

nëpër shtylla.

 

Kafen

mund ta surbësh

i qetë këtë të diel.

 

 

Mund të surbësh aromën

e këtij mëngjesi

që sot e ka lënë pa punë

agjensinë e varrimeve.

 

 

TE KËNDI I SENDEVE TË GJETURA

 

Te këndi i sendeve të gjetura,

të ngjitur me pineskë,

pashë ëndrrën time të humbur.

 

Pak e zverdhur nga koha,

e kyçur prapa xhameve,

vjersha e dashurisë

me një emër vajze.

 

Si mund ta nxirrja që andej?

Të shkoja, në polici?

Atje duhej të vërtetoja rrethanat

dhe policët

do të më keqkuptonin.

 

 

Të trokisja në zyrën postare?

Ëndrra nuk kishte adresë,

dhe emri vetëm nuk mjaftone.

 

 

Shumë kohë

ngeli ëndërra atje

si në një kënd letrar

dhe vajzat shpërthenin në gaz

kur e lexonin

në mes të çelësave

dhe pasaportave të humbura.

 

Ku ta dinin ato se ajo copë letër

ishte çelsi dhe pasaporta

e moshës sime rinore?

 

 

GJIMNAZI  ZBRAZEJ  NGA VAJZAT  E BUKURA

 

Gjimnazi zbrazej nga vajzat e bukura

që i fejonin larg dhe dhëndurët u dërgonin unazat,

orët, vathët si dryna të vegjël për të kyçur në embrion

lirinë e ëndërrave të tyre vajzërore.

 

Dhëndurët - gjeologë e inxhinjerë me rroga të mira -

fusnin njerëz  tek shokët e klasës  të na pyesnin për qën-

                                                                                      drimin.

 

Sa prej nesh e ndjenë t’u tronditeshin simpatitë

dhe trishtimi të zinte vend në sytë e tyre të hutuar!

 

 

Pas martesës, kur shoqet tona ktheheshin në shtëpitë

   prindërore

mbanin një të  kuq të errët buzësh

për të mbyllur komunikimin

dhe u ngjanin ca fortesave indiferente.

 

 

Ndiqnin moda të reja veshjesh,

për të na mbushur mëndjen se ishin të lumtura,

sa herë vinin të shoqëruara me dhëndurrët,

cilëve  u shtoheshin vetëm thinjat.

 

 

Po kur vinin me fëmijtë, një mall i kapte befas

në lirinë e tyre të shkurtër

dhe kujtonin çapkënllëqet që u mungonin.

Na përshëndesnin dhe përpiqeshin me këmbëngulje të

                                                                        mësonin

në se brënda nesh pluskonte ende një membranë

                                                       e portretit të tyre.

 

 

Sarandë, 1969-2011

 

 

NË SE VDES DASHURIA

 

Edhe në se vdes dashuria,

kufomën e saj

e mbartim brënda vetes.

 

 

DITË GUSHTI NË GJIROKASËR       

 

Provo të shkelësh në kalldrëmin e errët

të Qafës së Pazarit, ku çdo plloçkë

është si një furnellë elektrike,

e ndezur në piskun e vapës.

 

Kalldrëmet, trotuaret, shkallët,

çatitë, oxhaqet, çesmat, harqet,

stolat, kështjella atje sipër, të gjitha, të gjtha

prej guri të ndezur gëlqeror, janë,

si një kamin përvëlues,

pronë e një dielli të pamëshirshëm.

 

Një avull i nxehtë drite të vesh sytë

tek ky peizazh i humnertë kadarean me një arkitekturë

                                                    abstrakte e të hirtë,

me oxhaqet e heshtur sipër rrasave të çative atje poshtë

si gjymtyrët e dimrit që s’i hyjnë më në punë askujt.

 

E ndërsa mendon se je mbi kafkullin e gurtë të një

                                                            përbindëshi,

kur hyn nëpër dyer, ndjen lëngun e jetës, të freskët e

 gjallëronjës,

brënda komoditetit të odave,

si në një kabinë kozmike

gati për të udhëtuar  në një planet dhe kohë tjetër.

 

 

I  LODHUR NGA DASHURITË

 

I lodhur nga dashuritë

dremiste dashi përçor

me herdhet e tij të shkordhura.

 

Një dele atje pranë e mirrte erë

dhe e falënderonte me blegërima.

 

Ai ngrinte një hop kapakun e syve

dhe binte prapë

në një dremitje të ëmbël.

 

Prilli çelte poshtë tij

një luledele

që e guduliste në ëndërr.

 

I kishte mbaruar

të gjitha punët e paqme

dhe flinte si një dhëndërr.

 

 

KA MILIARDA VJET

 

 

Ka miliarda vjet që shpërthen

bomba me hidrogjen e diellit.

 

Në hapësirën inkandeshente

vërtitemi – grimca

të këtij shpërthimi.

 

 

Ekzistenca jonë

është ky shpërthim.

 

Sarandë, 2011

 

 

NJË POETI NGA KOSOVA         

 

 

Kur u dëshirova të vija tek ty, dyert e kufirit

                                    u përplasën  para meje.

 

 

Ata që do të bëja shokë

vriteshin nëpër rrugë.

 

 

Dhe gjaku sërish u përzie me qelqet e ditëve të

                                                            tua të thyera,

                                                   me  shkrumbërat

                                       e netëve të tua të djegura.

 

 

Kur do të bujtja në shtëpinë tënde për të të kthyer

                                                                         vizitën

më ndalën te porta

dhe këngën që mbaja në buzë ma akuzuan,

sepse ishte kënga që këndoje edhe ti,

ajo këngë që e këndojnë të gjithë në gjuhën e vet,

                                                       në shpirtin e vet.

 

Dhe sëpata, që e mprehën tinëz, hyri sërish në

                                                    pyllin e rinisë sate,

pa e ditur si harliset një pyll pas krasitjes,

pa e ditur si bëhet më e pamposhtur dëshira për të

                                                              mos qenë më

                                             i huaj në shtëpinë tënde.

 

Limjon, 1981