Gani Mehmetaj: Përtej

Përtej

Tregim nga Gani MEHMETAJ

E pata vështirë ta kuptojë atëbotë, e kam vështirë ta pranojë edhe tash. Se si më rrëshqiste i tërë imazhi si drita e hënës në ujin e rrëmbyeshëm. Shpëtova pa dal fiqirit. Dola këndej pa u gremisur, megjithëse disa herë duke e ndjekur hijen e tij isha në cep të cepit. Me ndalte diçka në çastin kur me vrushkullonte dëliri, një guxim çmendurak nga bindja se mund të kapërceja honet dhe të vazhdoja pas tij, megjithëse ai me zhdukej nga pamja dhe shihja vetëm zbrazësi e humnera.

Nëse nuk arrini të më kuptoni, nuk do të me mbetet hatri. Me muaj e blova këtë ndodhi që do të përpiqem t’ua tregoj në kufijtë e ankthit, ëndrrës dhe anës së kundërt, nga ku askush nuk u kthye asnjëherë... 

 Me Shkëlqimin jetonim në harmoni e të lumtur. Nuk kishte shumë kohë që u martuam. E donim njëri-tjetrin. Ai ishte si prushi: digjej dhe të digjte. Unë e adhuroja dhe s’mund ta mendoja jetën pa te. Ishte i brishtë, i dashur, i kujdesshëm. Sa herë kthehej nga puna, apo sa herë kthehej nga qyteti, sepse shtëpinë e ndërtuam në periferi rrëzë kodrave, përtej lumit, më tregonte ngjarjet e ditës dhe bisedat me kolegë. Kështu kalonin javët dhe muajt.  Por pa u hetuar ishim larguar nga njëri-tjetri. Ai me rrinte disi anash, pak i hutuar më shumë i përhumbur. Në fillim mendoja mbase u ngop më mua. Me therte diçka në gjoks si përdëllim a lektisje, por i jepja zemër vetës.

Tisi i hollë i melankolisë duket e kishte kapluar më herët, por unë e hetova një mbrëmje të vonë kur duhej të flinim. Ai rrinte ulur në karrige, duke shikuar i përhumbur tej dritares së errësuar. Nuk ishte i trallisur, por se si shihte, sikur ndjehej fajtor apo sikur të kishte bërë diçka, ndërsa e vuante e s’mund ta zhbënte më. Të njëjtin qëndrim mbajti edhe net të tjera. Më frikësonte më këtë përhumbje si të ishte me një këmbë në botën tjetër. E ndoqa disa net deri në kufijtë kur s’mund t’i shkoja më prapa, më humbte sysh, më dukej sikur përzihej më fantazmat...  

Derisa i mendoja këto ai u shtri në shtrat. Si të mos merrte frymë. Rrinte i shtangur. Nuk them dot se qe i ftohtë në trupë, as nuk i vinte erë e çuditshme sikur të qe nga bota përtej. Me kujtoheshin rrëfime për burrat që u hynin në shtrat grave të tyre të ftohtë akull. Nuk  dridheshin dhe as nuk kërkonin nga to që t’i ngrohnin me trupin e tyre valë. Më bëhej disi i çuditshëm i tërë trupi i tij. Lëkura i shkëlqente, dhe herë- herë i rrezatonte ngjyrë të argjend. 

 Mu mbush mendja: në mes nesh rrinte pezull një grua tjetër. Trupin ma përshkoi zemërimi i vrullshëm, me vloi gjaku deri në tëmtha dhe mu mblodh diçka në grykë sa që isha në gjendje ta mbërtheja për gjoksi dhe t’i bërtisja: kush është ajo lavire që na ndërhyn në jetën tonë. Por e frenova zemërimin, e mora vetë më të mirë. Zemërimi më shkarkoi nga tensioni. Doja të qe kjo arsyeja. Sepse, më mbërthente ndonjëherë frika  e lemerishme, që ma përshkonte zemrën me akullim. Më mirë të ishte një grua në mes e jo një varr, e ngushëlloja veten.

Ftohtësia e qëndrimi i tij sikur vinin nga përtej, nga atje ku askush nuk kthehej më. Ai vazhdonte të mos lëvizte. Nuk më bëhej të kthehesha e ta shihja, ishte gjallë apo jo. 

Pas mesit të natës ndjeva që as ai s’kishte gjumë në sy. U kollitë thatë. 

- Kush është ajo grua, që të ka dërmuar kaq shumë, - e pyeta qetë dhe me zë indiferentë. Nuk doja ta besoja se ai ngrihej jerm dhe bridhte natën pas fantazmave deri sa fekste drita e mëngjesit.     

- E di, e ke vështirë të ma thuash, por herët a vonë duhet ta thuash, - fillova të zbrazëm si valvula e biçikletës.

Ai u kthye nga unë gati pa u ndjerë. Me atë lehtësi e zgjati dorën, por nuk me preku:

-Është vështirë të ta shpjegojë. Pështjellim ka edhe në kokën time. 

-Të lutëm bëhu më i qartë. Sigurisht nuk shkon pas fantazmave, -doja ta bindja vetën. 

Ofshau dhimbshëm. Rrëfimi i tij i njëtrajtshëm me rrëqeth edhe tash kur e kujtoj: 

“ Isha duke u kthyer në shtëpi. Hëna e plotë në një cep të bjeshkës dukej e zbehtë, por se si lëvizte pas meje sikur me ndiqte. Papritmas në pasqyrën e lumit me doli figura e saj. U rrëqetha. Nuk u besoja syve. Figura lëvizte me shpejtësi tatëpjetë lumit. Derisa e ndiqja me tmerr gati duke vrapuar, ajo doli nga lumi si portreti kur del nga korniza e praruar, duke marr trajta të gjalla. Të tillë e njoha shumë vjet më parë. Mu shtang nofulla. Edhe po të doja nuk mund të nxirrja zë, shihja i shastisur e i magjepsur. Prisja çfarë do të ndodhte. Hëna ndriçonte më një dritë të argjend. Natën e bënte disi të veçantë. Ndriçimi e qetësia dukeshin të jashtëzakonshme, si në një planet tjetër. Si të donte të më shkëpuste nga magjia me thirri në emër, me një zë të thellë. “Pse habitesh, me tha duke më shikuar më dashuri. Me ke harruar?”

Doja ta bindja për të kundërtën, por nuk ia thash. Nuk me doli zëri. Shihja i çoroditur. Mbase e hetoi tmerrin në sytë e mi, sepse prapë buzëqeshi me dashamirësi, duke iu formuar dy gropëza në faqet që e bënin më të bukur. “Nuk do të ndahemi më, nuk të mbajë mëri!”, më pëshpëriti në vesh duke më shtrënguar lehtë më dorën e butë, por të ftohtë. Nuk e pyeta pse e kishte dorën e ftohte, kur qe natë vere. Një herë ecnim krah njëri-tjetrit, dikur vazhduam të ngjiteshim në qiell sikur të kishim flatra. Nuk mu dha të habitesha, apo të pyesja si është e mundur që fluturonim. 

 Ajo kishte vdekur para dhjetë vjetësh. Ndonjëherë e kujtoja me mall e pendim, por gjithnjë i shmangesha kujtimit për te: me rrëmbente një angështi që zor ta hiqja disa ditë. E kujtoja me tmerr fundin e saj. Me t’u martuar e kujtoja më rrallë.

Pas shastisjes së fillimit, u çmagjepsa dhe e pash me mall. Ngashërimi mu ngjit në grykë. Me doli e kaluara jonë, afria që kishim dhe dëshira që më mbërthente sa herë më afrohej. Epshi im me të ndjerë aromën e trupit të saj e frikësonte dhe e largonte. Por prapë më afrohej me mall e përdëllim.

“Pse s’erdhe atë ditë më mua?” Më pyeti, ndërsa unë atë pyetje e kisha bluar natë e ditë, duke mos u ngushëlluar kurrë. Nuk dija si t’i përgjigjem, mbeta prapë i shtangur si belbatikë. Doja t’i tregoja sa jam penduar, por fjalët më mbetën në grykë. Nuk me hapeshin buzët as nuk më lëvrinin nofullat.

Ajo si ta kishte hetuar shtangimin tim, një buzëqeshje enigmatike ia përshkoi fytyrën e zbehtë. Derisa përpiqesha t’ia jepja arsyetim për mungesën time ditën e kobshëm, ajo ma ktheu si të donte të më shfajësonte: “S’ka gjë, ta kam falur. Nuk të lëshoj më!” 

Prapë më vërshuan imazhet e së kaluarës. Fatkeqësia ndodhi atë ditë të pranvere. Lumi ushtonte shtratit të vet, i mbushur buzë me buzë. Vraponim si të dehur rrugicave, kalonim si fluturat mbi urën e lumit të rrëmbyeshëm. Fluturën, vajzën që e dashuroja dhe më donte e pata fqinjën e parë. Ishte dy vjet më e re.

U  zumë kot nga kaprici , apo sepse mosha ime kërkonte më shumë se sa përkëdhelje, ndërsa ajo frikësohej nga epshi im. I zemëruar pse më shkëputi më egërsi nga vetja, të nesërmen nuk i bëra shoqëri deri afër shkollës, megjithëse të dytë e bënim të njëjtën rrugë. Çdo ditë e kalonim të njëjtin lumë mbi urën e drurit që shpesh lëvizte apo i thyhej ndonjë teh i dërrasave të kalbura nga shiu e koha.

Tregojnë se kur rrëshqiti në lumë dhe u kap për një degë shelgje, derisa kalimtari i parë u përpoq ta arrinte, lumi i rrëmbyeshëm e mori me vete. Trupin e saj e gjetën pas disa ditësh. Sikur t’i kishte qëlluar dikush afër, tregojnë ata që e panë, ajo do të shpëtonte. Kur e dëgjova nga të tjerët rrëfimin e tyre, sikur thërriste në ndihmë një emër por nuk e shquanin nga oshtima e lumit, mu duk që do të më shpërthente kafka. Ditë të tëra dridhesh si të me kalonte acari i dimrit sipëri, më muaj rrija zgjuar deri në mëngjes. Kur me lodhte gjumi e ndjeja klithmën e saj për ndihmë. Me drejtohej mua në emër. Zgjohesha i trembur i mbytur në djersë.

Ajo më shkëputi nga kujtimet. Ndërhyrja mu duk si kur këputët shiriti i filmit, përderisa ty të qesin sytë xixa nga ndryshimi i përnjëhershëm i sasisë së dritës që depërton në bebëzat e syrit.

“Mos e kujto, tash jam këtu! - më pëshpëriste ëmbëlsisht në vesh, ndërsa një shkëlqim i bëftë e rrethoi trupin e hajthëm, por të zhvilluar harmonishëm, me format provokuese të vajzës në pubertet. Zëri sikur i vinte nga një humnerë, i largët dhe pak i çjerrë.  

Prapë ndjeja nevojë të shfajësohesha, më behej apo mund ta kem menduar se u përpoqa t’i tregoj për pendimin deri në fund të jetës pse nuk i bëra shoqëri. Më bëhet se i thash si i kalova net të tera në ankth të tmerrshëm, ditë me radhë nuk dija a jam në tokë a në qiell. Ajo fluturonte me mua, sikur mos të kishte dëgjuar, apo sikur mos t’i bënin përshtypje fjalët e mia. Mu  kthye me buzëqeshje përrallore që mua me çarmatoste atëherë kur e doja aq shumë.

Me pa me mall. Nuk e di sa ecëm, thua të kemi fluturuar, pata ndjenjën që kalonim kodra e male, duke iu shmangur greminave. Pushuam në një rogë mali, ku na priu një cjap me zile. Pas i vinin dhitë. Hëna ndriçonte më ngjyrë të argjendet verbuese. Bari mori shkëlqim lëbyrës. Cjapi i zi u zhduk sa qel e mbyll sytë, u zhduken edhe dhitë e kuqe që i shkonin prapa. U frikësova për tmerr, gjithë kohën me ngriheshin mornica nëpër trup, por kur e pash se asaj kjo gjë nuk i bëri përshtypje, atëherë edhe unë e mora veten. Përreth dëgjohej muzikë. Vinte si jehonë e largët, duke u afruar, derisa nuk u mbush hapësira e rogës me tingujt e muzikës nga disa lloje instrumentesh frymore, të përziera me instrumente e tinguj që nuk i kapja nga e kishin burimin. Muzikantët nuk shiheshin. Hëna vazhdonte të ndriçonte me dritë depërtuese duke ma përshkuar trupin tej për tej.  

Cjapi që në përrallat e fëmijërisë shndërrohej në djall, çuditërisht në kohën kur unë e prisja një gjë të këtillë u bë njeri dhe prapë u zhduk. Ajo rrinte pranë meje dhe buzëqeshte aq këndshëm .

Në fund kur unë e shihja i magjepsur, ajo se si ndryshoi qëndrim:  “Ka  kaluar kohë e gjatë, mbase ti nuk me do më?”.  Si mund të dyshonte në dashurinë time? U ngashërova sërish dhe prapë s’arrita t’i tregoja për mallin që më gërryente, për pendimin që s’e mbyta kurrë. Ajo prapë më pa më dashuri, ndërsa sytë i shkëlqenin.

“Do të shihemi prapë”, me depërtoi në vesh jehona e zërit të saj derisa hija tretej në hapësirë. Në horizont depërtoi një rrëzëllim i zbehtë i ditës së re. Hëna u shndërrua në një cukël reje. Mbeta i vetëm jo në rogë, por buzë lumit. Shihja i hutuar, ndërsa ecja i shushatur. Nuk fluturoja as nuk shihja nga lartësitë...     

  *

- Kush është gruaja që të del para përtej urës? Është ajo nga fëmijëria apo fantazma që të shtihet si e dashura jote e dikurshme? E  pyeta më të kaluar lumin. E prisja, duke u dridhur nga fresku i mëngjesit dhe frika. Mbeti i shastisur. Provova t’u qepem prapa disa herë. Por dridhesha nga pjerrësitë e frikshme të bjeshkëve dhe nga nata e mistershme. Brenda  meje sikur me thërriste një zë tjetër që më jepte guxim për ta shkëputur nga magjia, ta shkëpusja nga fantazma se cilës i shkonte prapa...

Pas përgjërimit dhe këmbënguljes sime përpiqej të më bindte sikur nuk shkonte pas  fantazmës, por kujtimet e ndërgjegjja e mbysnin. Shihej tmerri në sytë e tij.  “Lëri të vdekurit të prehen, jeto me të gjallët”, iu shkreha me britma në natën e qetë më zërin që më dridhej nga mllefi.  Frikësohesha për kthjelltësinë e tij, sepse një herë kalonte nga  varret, qëndronte i shtangur para një varri të vjetër, e pastaj vazhdonte tutje. E di që kam vazhduar gjatë me britma derisa ai ma mbylli gojën dhe me mori për dore. 

Pas asaj nate që mos u harroftë  burri im nuk doli më natën, as me foli për netët e përhënta. Ndonjëherë zgjohej i trembur nga zërat e natës. Pastaj flinte si qengji.

Unë rrija zgjuar. U bëra roje e tij e natës. Nuk me zinte gjumi derisa dëgjoheshin gjelat e parë të mëngjesit. Me të rënë nata më bëhej sikur dëgjoja jehonën e zërit të një femre, ndërsa rrëqethesha nga frika që këtë zë do ta dëgjonte i dashuri im. Dhe atëherë e dija se do ta humbisja përgjithmonë...