| E enjte, 18.08.2011, 07:00 PM |
MEDITIMI, PASIONI DHE SIMFONIA E PAKËPUTUR
Nga Nexhat REXHA
Diskursi i jetës hapëron nëpër shtigje të dëshiruara dhe të imponuara, e nëpër këto bredhje fati kalon në ty, të jesh afër dritës e të parafytyrosh mjegullën dhe pa e ditur se mund të hysh në të. Dhe pastaj kërkon shpëtimtarin, duke e kërkuar daljen nga mjegulla vetvetiu jeta sprovon e mëson se vetë njeriu është shpëtimtari i daljes nga dhembja e malli.
Meditimi gjithnjë kërkon këmbëngultësi për të dhënë atë që ke, e që mundesh të arrish në kohën e duhur. Duke mos i lënë në harresë ngjarjet e të gjitha veprimet, që të ndjekin në periudhat e jetës.Tronditjet e furishme kur kaplojnë nuk pyesin për të jetuar. Ato të marrin e të japin ankthin dhe krijojnë vdekjen, nuk pyesin as për moshën, as për dashurinë, e as për mallin që ke e për motet në vijim. Tronditja vjen për të këputur fatin pa ngushëllim. Njeriu, pastaj lidhë hallkat e zinxhirit dhe krijon betejën për të vazhduar a për t`u ndalur, dashuria mund tronditjen dhe krijon optimizmin, sepse dëshiron që bima të prodhojë bimën e re dhe bota të ketë pamjen e saj.
Duke i soditur këto vringëllime të jetës Gonxhe Letmi-Begisholli, gjeti frymëzim dhe arrin te sensibilizojë të rrahurat e zemrës për të kristalizuar ëndrrën dhe pasionin e saj. Brenda vargut të këtij vëllimi komunikon me plagët e ruajtura në thellësi, të cilat edhe kanë mbetur edhe si kujtesë, por edhe si frymëzim për të shkrirë magjinë e fjalës në vlerën artistike, e cila vjen si rezultat e përjetimeve personale gjithnjë në artikulim të brendshëm për të shfaqur objektivin real.
Përmbledhja poetike “Pasion ëndrre” ka strukturë dhe organizim të shlirshëm brenda poezive dhe vargjet e tërësishme të saj komunikojnë nëpër kohë e ngjarje të ndryshme, të cilat në brendi ruajnë pikëpamje kronologjike, të përjetimeve,apo të ndodhive jetësore të autores. Këto edhe forcojnë idenë edhe si formë, edhe si simfoni të pakëputur në botën shpirtërore të saj.
Tematika e shtjelluar brenda vargjeve shigjeton momente e skena interesante, nëpër të cilat ka kaluar shtegtimi dhe fati i autores. Këto pamje kanë ngjyrimet e veta dhe vargut ia shtojnë rëndësinë e komunikimit me të ndodhurat, të cilat të ndjekin sikur bëhen pjesë e pa ndërprerë në të gjitha stinët e jetës. Duke hyrë në brendinë e këtij vëllimi lexuesi mund të komunikojë me botën artistike të kësaj simfonie e malli, sepse Gonxhe Letmi-Begisholli në tërësinë e librit ka trajtuar, afruar peizazhe burimore, të cilat krijojnë pamje origjinale dhe në këto pamje kemi shfaqjen e një pikture me kolorit autokton, sepse në të dominon: malli,dashuria, fëmijëria,mikpritja,krenaria, atdheu, kurbeti,aty edhe shërohen plagët e Gjergj Elez Alisë.
Pra, vëllimi hapet me poezinë “Dibra bujare”, Dibra të kthen në retrospektivë për shumë arsye, por ato që dallojnë janë më të reja, sepse ende ruhen kujtimet e gjalla të eksodit të vitit 1999 të popullatës shqiptare të Kosovës, të cilat sikur ringjallin feniksin autokton.
Disa poezi, autorja i ka kushtuar nënës, për të cilën ruan në kujtesë momente të hidhura dhe sikur mungesa e saj e ka ndjekur gjatë gjithë jetës. Mirëpo, ajo është e vetëdijshme për rolin që ka edhe vetë si nënë dhe në vargjet e saja pastaj buron ,dashuria për fëmijët e saj dhe kjo dashuri e flladitë e lexuesin dhe ka kthjelltësinë e pa fund të detit. Pra, fillimi i jetës dhe ndryshimet e saj janë shumë esenciale dhe krijojnë raporte produktive për zhvillimin e proceseve shoqërore, për të saktësuar se fëmija te shqiptarët ka vlerë dhe rëndësi edhe mitike, sepse vetëm përmes gjenit e gjeneve tona jemi këtu ku jemi dhe kjo traditë është një thesar ndër thesarët e nënave tona.
Sakrifica dhe dashuria ka kuptim për atë që e do , e çmon dhe jeton për të. Prandaj, kur njeriu mëton diçka, arrin të bëjë shumë dhe vërtet zemra kur ndjen mall e zjarrmi ajo shkrin edhe akullnaja, dhe vargjet e poezisë “Për Ty” shpalosin këtë ndjenjë:
Për ty, do zvarrite tërë jetën
Saharanë do bleroja
këngën e zogjve do këndoja
në kraharorin tënd.
Për ty do pushtoj Everestin
akullnajat do shkrijë
si puhizë faqet të përkëdhel
dashurinë për ty përpijë.....
Për ty....!
Fq. 21.
Ndërsa, në poezinë “Jetë studentore”, autorja kthehet në retrospektivë dhe kujton me mall ditët studentore, ajo përkujton orën policore dhe netët e pagjuma të rinisë plot ideale për liri. Njëherit kjo ishe koha e fillimit të lëvizjeve kombëtare, që shqiptarët filluan të homogjenizohen krejt një mënyrë tjetër dhe fillon një fazë shumë e rëndësishme për organizim më të mirë kombëtar, e që është fillimi i shkëputjes nga diktatura serbe. Pajtimi i gjaqeve solli një unifikim në jetën studentore dhe i dha frymë e jetë më të mirë largimit nga sundimi totalitar, prijësi i pajtimeve te gjaqeve Anton Çetta, bashkë me studentët lidhi gjeneratat dhe kohët për të shëruar plagët, e kjo mori kuptimin e një ngjarjeje të pranueshme për tërë popullatën dhe sikur i dha kuptim kohës dhe të ardhmes sonë për ta mundur robërinë dhe vërtet e mundi. Këtë kohë autorja e quan “Jetëbukur studentore”. Kurse poezia e fundit e këtij vëllimi”Pasion ëndrre”, me të cilin titull është pagëzuar dhe ky vëllim, dikton trazimin e muzës poetike, që vë në qarkullim për një ëndërr të bukur drejt të ardhmes me shpesë se koncepti meditativ shpalos afinitetin në kërkim të vetvetes.
Gonxhe Letmi-Begisholli në këtë vëllim të parë poetik ka identifikuar ngjarje nëpër kohë, për të cilat ajo ka shënuar fakte, duke qartësuar e dokumentuar intimitetin e saj përmes perceptimit imagjinativ dhe shpalosjes së botëkuptimit të avancuar në suaza të kornizave e fenomeneve që shprishën zhvillimin tonë etnik. Tërësia e veprës është shkruar në formë të lirë dhe plotëson zhvillimin e një trendi letrar që ka marrë përmasa në shpalosjen e një dimensionaliteti aktual letrar në këto dy dekadat fundit .
Formësimi i vargut dhe pasioni poetik ruajnë në vete simfoninë e pakëputur të ëndrrës dhe mallit që shkrihen në figuracion si dhe në identifikimin e përditshmërisë ekzistenciale. E që autorja të jep mbresa se është në thellimin e qëndrueshëm të fjalës së bukur artistike.
Gusht, 2011