Bedri Tahiri: Rr?fime autentike p?r nj? ngjarje t? p?rjetuar

Rr?fime autentike p?r nj? ngjarje t? p?rjetuar

(Avdyl Uka: ”Mbrojtja e pragut të shtëpisë”, Prishtinë, 2009)

Nga Bedri TAHIRI

T? nderuar t? pranish?m!

I respektuari autor dhe kryepersonazh i librit q? po e p?rurojm?!

Evenimenti i sot?m kulturor ?sht? krejt i veçant? nga ç’jemi m?suar t? shohim e t? d?gjojm? deri sot. E them k?t? me plot arsye. Libri q? po e p?rurojm? p?rmban rr?fime autentike, t? treguara e t? shkruara nga vet? aktori  i asaj drame rr?qeth?se e me shum? akte madhore. Mua m? priu fati q? t? jem p?rpunuesi i dor?shkrimit dhe madje edhe nun i tij, q? n? bashk?punim me autorin edhe e  pag?zuam ”Mbrojtja e pragut t? sht?pis?”.

Populli ynë i stërlashtë, denbabaden, jetoi në trojet e veta. Kurr? askujt nuk i ra n? qaf?, por gjithmon? qe  i trazuar nga t? tjer?t. Dhe, duke i rënë hise të jetojë në mesin e armiqve të pabesë e grabitçar?, përherë i mungoi liria e plotë, të cilën e çmoi shumë dhe e pagoi shtrënjtë, me gjak e me kokë.

Nisur nga kjo, mbrojtja e nderit familjar dhe e pragut të shtëpisë u bë kult adhurimi, duke marrë përmasa mitologjike. Cënimi i tyre do të thoshte vdekje. Mbase edhe më shumë se vdekje. Po, po, vdekje e shkuar vdekjes! Kështu e kishte kuptuar edhe familja Uka e Vushtrrisë, q? vite m? par? kishte zbritur nga shkrepat e Zasell?s (Kodr?s) s? Shal?s, andaj, mu në kohën kur gjarpri i  zi lëshonte helm mbytës mbi Kosovën martire, biri i saj, Avdyl Uka, qiti pushkë burrërore dhe zbardhi fytyrën e shqiptarisë.

Pra, k?tu e nj?zet vjet m? par?, pik?risht me 22 qershork 1991, qytez?n e Vician?s s? lasht? e pati trazuar nj? ngjarje e pazakont? dhe gati e pabesueshme p?r at? koh?, e cila pask?taj u b? frym?zuese dhe u dha zem?r t? gjith? atyre q? frymonin shqip. P?r t? u fol shum?, u komentua edhe n? gazeta, mir?po t? v?rtet?n m? s? miri e dinte ai q? e kishte kryer aktin heroik, Avdyl Uka, i cili tashm? jetonte e vepronte n? Suedi.  K?shtu, pas disa vitesh ai, ashtu natyrsh?m, t? gjitha ato i vuri n? let?r. Dhe, at? dor?shkrim e pranova me k?naq?si, sepse aty e m?sova ngjarjen q? i hapi shtigje dit?s s? bardh? q? sot po e g?zojm?. Gjat? redaktimit e p?rpunimit t? materialit, hasa n? probleme kryesisht t? natyr?s gjuh?sore, drejtshkrimore e sintaksore, si dhe n? p?rs?ritjet e ngjarjeve, q? autorit i kishte r?n? t? rr?fej? disa her? n? vende e pozita t? ndryshme, e t? cilat edhe pse i kam redukatuar, s?rish mund ta bezdisin lexuesin e v?mendsh?m.

Ajo ngjarje, vrasja e policit Sllavenko Tomasheviq nga Prijepolja, i cili i armatosur deri n? dh?mb? e i brumosur me shoviniz?m qysh n? f?mij?ri, kishte m?syer me paramendim ta masakroi nj? familje shqiptare autoktone, p?rveç familjen Uka, vuri n? sprov? edhe shum? e shum? t? tjer?, sidomos polic?, avokat? e gjykat?s. Disa prej tyre ran? n? provim dhe u damkos?n p?r jet? t? jet?ve me vul?n e turpit, u treguan m? t? k?qinj se edhe vet? kriminel?t karpatian?, por pati edhe t? atill? q? me guximin e burr?rin? e tyre mund?n frik?n dhe i dhan? krah? atij veprimi heroik. N? krye t? k?tyre t? fundit q?ndron pinjolli i familjes s? Ahmet Delis?, gjyqtari hetues Gani Rexha, i cili sakrifikoi e rrezikoi edhe me jet? dhe Avdyl Uk?n e l?shoi t? mbrohet n? liri, pra i dha mund?si q? t? shp?toi nga kthetrat e gjakatar?ve (gjyqi e d?noi n? munges? me 6 vjet heqje lirie). K?tu duhet veçuar edhe avokat?t mbrojt?s Xhafer Maliqi, Fazli Bala e Mahmut Halimi.

Drama e familjes Uka q? n? fillim i kaloi caqet e ngushta familjare. Ajo mori p?rmasa m? t? m?dha. At? e p?rjetuan r?nd?, me vuajtje, rrahje, maltretime edhe familjar?t, t? af?rmit, miqt? e dashamir?t e tyre. Për rrjedhën e kësaj ngjarjeje dhe t? gjitha p?ripecit? e p?rjetuara nga aktor?t e saj t? shumt?, që atëbotë, trandi gjithë vendin, m? mir? dhe m? holl?sisht mund të mësoni nga rrëfimet autentike të vetë kryepersonazhit, Avdyl Uka, të futura nën një çati me emrin “Mbrojtja e pragut të shtëpisë”.

Libri, p?rveç rr?fimeve origjinale t? kryepersonazhit dhe t? familjar?ve e p?rjetuesve t? tjer? t? asaj drame, n? vete p?rmban edhe faksimile vendimesh gjyq?sore e dokumentesh t? ndryshme, foto, fal?nderime  e artikuj gazetash. N? fund, nj? p?rmendore t? shk?lqyer p?r heroin e gjall? dhe at? ngjarje q? sh?noi kthes? historike e ka ngritur k?ng?tari yn? popullor Vesel Braha- Berisha, n? vargjet e t? cilit n? m?nyr? lakonike jepet e gjith? ajo ngjarje.

Pa dashur q? t’ju lodhi m? shum?, sepse vepra p?rjetohet vet?m duke u lexuar dhe q? t? mos ua marr? koh?n referuesve e fol?sve t? tjer?, fjal?n time po e p?rfundoj me nj? urim t? p?rzem?rt p?r autorin dhe kryepersonazhin e librit q? duke e ndriçoi at? ngjarje  na e dhuroi k?t? lib?r t? mrekullueshme si d?shmi p?r brezat e ardhm?ris? e i cili besoi do t’i k?t? lexuesit e vet t? shumt?.

Ju faleminderit p?r v?mendje!