Zemra Shqiptare

  https://www.zemrashqiptare.net/


Bedri Tahiri: Lib?r i domosdosh?m p?r t? gjith? m?rgimtar?t

| E diele, 24.07.2011, 06:57 PM |


Recension:

 

LIB?R I DOMOSDOSH?M P?R T? GJITH? M?RGIMTAR?T

 

(Raif MEHMETI,  Ann KATRIN- WIJK, Muhamet BRAHIMI- Bujar HYSENAJ dhe Mona FAZZI: “SHOQËRIA, GJUHA DHE DREJT?SIA- n? kontekstet gjeografike-kulturore t? hap?sirave shqiptare n? raport me Suedin?”, Prishtin?, 2011)

 

Nga Bedri TAHIRI

 

Mërgata shqiptare, si gjithmonë, edhe sot, mbase m? shum? s? kurr?,  po luan rol të madh në ruajtjen e identitetit tonë kombëtar në dhe të huaj. Shikuar holl? e holl?,  n? m?rgim vajt?n thuajse m? t? mir?t, ata q? k?tu u b?n? hal? n? syt? e shkel?sve mizor? dhe t? kukudhave truthar?, t? cil?ve u kishte marr? koka er?.  Ajo vepron kudo në globin tokësor, ama në Suedi është e organizuar për lakmi. Strumbullar i saj, aktualisht, është z. Raif Mehmeti.

Raif Mehmeti u lind më 1961 në Gumnishtë të Vushtrrisë, në një familje punëtore, të ndershme e atdhetare. Mësimet e para i mori në vendlindje e në Skromë, të mesmet në Mitrovicë, ndërsa Fakultetin Filozofik- Dega Filozofi- Sociologji në Prishtinë. Deri në prill të vitit 1992, kur u largua nga Kosova dhe vajti në Suedi, ka punuar në Gjimnazin e Vushtrrisë. Jeta në mërgim, fillimisht, i erdhi rëndë. Atje ia nisi nga e para, u bë nxënës dhe student shembullor. E nisi me kurset fillestare të gjuhës, për të vazhduar edhe me studimet  profesionale. Kur kishte hyrë në provimin e filozofisë, profesori Krister Fredriksson, e kishte ndarë punimin e tij, e kishte  ftuar në kabinet dhe i kishte  thënë: Ti qenke i barabartë me mua, vetëm gjuha po të penguaka, por veç puno, sepse shpejt do të bëhemi kolegë! Dhe, pa humbur kohë, iu rrek punës. Në baza vullnetare hapi Shkollën e së shtunës, ku mësonte nxënësit shqiptarë, pastaj një kohë punoi me refugjatët shqiptarë të luftës etj.

Në vitin 2001, pas një përvoje të mirë, iu nënshtrua edhe një testi profesional, nga Enti i Lartë Shkollor i Suedisë, ku mori vendimin si Arsimtar i certifikuar, i pari nga të huajt kishte marrë këtë  titull. Po atë vit u punësua në qytetin e Nybrosë. Sot punon e vepron  hiç pa u ndalur n? disa fronte: është duke ushtruar me nder e krenari profesionin e shenjt? t? m?suesis? n? shqip në Suedi, ?sht?  Deputet i Asamblesë Komunale në Nybro dhe ?sht? Porot n? Gjykat?n e Prefektur?s s? Kalmarit. Krahas tjerash, me p?rkrahjen e shoqatave t? ndryshme bamir?se  suedeze  disa  her?  ndihmoi Gjimnazin “Eqrem Çabej” t? Vushtrris? dhe familjet e skamnor?ve, t? invalid?ve e t? d?shmor?ve t? UÇK-s?.

Ky pun?tor i palodhur nuk u mjaftua me kaq. P?rvoja n? m?simdh?nie dhe referimet e kumtesat e shumta n?p?r seminare i ngjall?n edhe nj? d?shir? tjet?r, at?  q? nx?n?sve t? tij t’ua dhuroj? edhe nj? tekst t? p?rshtatsh?m shkollor. E nisi vet?m, por pa e harruar at? th?nien profetike:Trimi i mir? me shok? shum?! Dhe, konsultat me koleg? e me ekspert? t? fushave t? ndryshme, mund?suan q? projekti i tij t? zgjerohet dhe t? marr? form?n e  nj? libri m? t? madh e universal, i zbatuesh?m edhe jasht? auditor?ve shkollore.

Mua m? priu fati q? t? jem nun i saj. Dor?shkrimin e  pata n? dor? q? n? embrion dhe nj? gj? t? till? e tumira me gjith? zem?r. Pra, libri q? tashm? ?sht? zgjeruar me tema dhe autor? t? rinj, zanafill?n e ka n? shkrimet e Raif Mehmetit, nisur vite m? par?, shumica t? dala nga puna e drejtp?rdrejt? e praktike me nx?n?s shqiptar? n?p?r shkollat e Suedis?.

N? fakt, b?rthama e librit p?rb?het nga shkrimet e m?suesit, veprimtarit dhe atdhetarit Raif Mehmeti. Edhe ato vet?, brendp?rbrenda,  jan? t? larmishme,  por  praktike dhe mjaft atraktive. N? to, krahas nx?n?sve, k?rsh?rin? mund ta shuajn? edhe lexuesit e shtresave e t?  niveleve t? ndryshme. “Duke pasur parasysh nevojat e nxënësve dhe detyrat e mia si arsimtar i  gjuhës shqipe, më ka lindur ideja që përvojën time që e kam fitur si arsimtar ta kuror?zoi me një libër, i cili do t’i ndihmoi nxënësit dhe arsimtarët e tjerë që të përfitojnë sado pak prej tij”,- shprehet autori n? fillim t? librit.

 

V?rtet, n? 180 faqet, aq sa z?n? vend shkrimet e tij, poenta  bie n? p?rpjekjet e m?rgimtar?ve tan? p?r ruajtjen e gjuh?s shqipe me gjith? tiparet dhe specifikat e saj dalluese dhe ngulitjen e tyre n? mendjet brilante t? filizave tan? njom?zak?. Aty gjejm? pun? praktike m? f?mij?t shqiptar?, shembuj e figura konkrete me vler? t? p?rgjithshme e komb?tare, statistika, tabelar? e kritere vler?suese, njohuri t? p?rgjithshme p?r gjuh?n, historin?, kultur?n e tradit?n shqiptare.

Nj? frym?zim t? vaçant?, p?rzier me mall, nostalgji, atdhedashuri e krenari, autori e ka bartur vath n? vesh nga f?mij?ria e tij e p?rvuajtur dhe nga vendlindja e dashur, ndaj t? cilave ndjen nj? obligim moral, njer?zor  e atdhetar, andaj edhe zbraz emocionet, duke nxjerr ca vargje margaritar?, t? cilat l? t? sh?rbejn? si dritare p?r t?  hedhur drit? mbi librin.

Kapitulli q? paraqet intersim p?r t? gjith? lexuesit shqiptar? ?sht?, padyshim,  ai me informacione t? shumta p?r Vendet Nordike (ku b?jn? pjes? Danimarka, Finlanda,  Islanda,  Norvegjia dhe Suedia) e sidomos ato p?r Suedin? dhe historin? e saj interesante e mjaft t? begat?. Ajo del si vend i hapur p?r t? gjith? dhe nd?r vendet e rralla me pasuri t? shumta natyrore, kulturore, fetare e shkencore. ?sht? mjaft interesant puna me nx?n?sit e klas?s s? VI, kur b?jn? krahasimin e epokave historike, duke marr? K?shtjell?n e Kruj?s,  udh?hequr nga Sk?nderbeu dhe K?shtjell?n e Kalmarit, udh?hequr nga mbret?resha me origjin? daneze, Margareta. Dhe, e gjith? kjo nuk b?het n? form? steriotipe, monotone a thjesht? tregimtare, por p?rmes pun?s praktike me nx?n?s, duke biseduar, duke hulumtuar, duke krahasuar. Nj? metodologji efikase q? duhet t’u sh?rbej? si shembull edhe m?simdh?n?sve t? tjer?.

 

 Libri “SHOQËRIA, GJUHA DHE DREJT?SIA- n? kontekstet gjeografike-kulturore t? hap?sirave shqiptare n? raport me Suedin?” me autor?t: Raif MEHMETI,  Ann KATRIN- WIJK, Muhamet BRAHIMI- Bujar HYSENAJ dhe  Mona FAZZI, paraqet nj? konglomerat a mozaik t? k?ndsh?m, ku natyrsh?m jan? g?rshetuar dhe lirsh?m frymojn?: gjuha (shqipja e suedishtja),  shoq?ria, historia e drejt?sia.

 

Jan? p?r t’u p?rsh?ndetur znj.Ann Katrin- Wijk dhe znj. Mona Fazzi q? me punimet e tyre p?rmbajt?sore e pasuruan librin, duke sforcuar iden? se popujt liridash?s, siç jan? shqiptar?t e suedez?t, kan? shumçka t? p?rbashk?t e mbi t? gjitha ndjenj?n e atdhetaris?, humanitetit, v?llaz?ris? e bashk?punimit n? t? mir? t? mbar? njer?zis?.

 

Mjaft dometh?n?s ?sht? edhe kapitulli “Drejt?sia n? Suedi” hartuar nga Muhamet Ibrahimi dhe Bujar Hysenaj, q?  na njeh me rregullat dhe ligjet e mira e t? barabarta suedeze, t? cilat vlejn? p?r t? gjith? shtetasit e saj, pa dallim feje, race e ngjyrimi.

Pra, libri SHOQËRIA, GJUHA DHE DREJT?SIA- n? kontekstet gjeografike-kulturore t? hap?sirave shqiptare n? raport me Suedin?”  erdhi si nj? domosdoshm?ri e koh?s. Ajo ?sht? rezultat i nj? pune t? gjat? hulumtuese, k?rkimore e praktike e kryeautorit t? saj, z. Raif Mehmeti dhe, pask?taj, edhe t? bashkautor?ve t? tij. Mir?po, e gjith? kjo nuk do t? kuror?zohej dot pa ndihm?n e z. Johan Wahlin nga  shoqata NBV, q? mund?soj? botimin e librit, e q?,  krahas autorit, edhe un? si redaktor  dhe si qytetar i shtetit m? t? ri n? bot?, Republik?s s? Kosov?s, i shpreh fal?nderim e mir?kuptim t? sinqert?. Kjo d?shmon edhe m? qart? se Suedia ?sht? mike e v?rtet? e shqiptar?ve.

 

Galic?, shkurt 2011                                       

Bedri TAHIRI              

Profesor, publicist, shkrimtar