E premte, 29.03.2024, 08:32 AM (GMT)

Kulturë

Daniel Gazulli: Dalja nga tuneli

E diele, 13.03.2011, 07:58 PM


DALJA NGA TUNELI

 

Nga DANIEL GÀZULLI

 

Mjaft të dalësh në shetitore, të ulesh në një bar, qoftë edhe të shkosh për kafe tek një mik a një i afërt: biseda, sille nga ta sjellish, rreh tek politika.

Kjo vorfni komunikimi, për mendimin tim, i ka shkaqet tek këto dukuni:

1) Vartësia e mirëqenjes së qytetarëve nga politika;

2) Politika në vetvete;

3) Riciklimi i politikës së vjetër nëpërmejt riciklimit të njerëzëve të politikës nga kasta e periudhës diktatoriale;

4) Lindja e disa dukunive të reja të skajshme, sa antikomnbtare, aq edhe antishoqnore.

            E para, tue qenë se me ramjen e diktaturës qytetarët nuk kishin një strukturë për zhvillimin e veprimatrisë private, atëherë, domosdoshmënisht mbarëvajtja e punës në këto vite varej e vazhdon të varet shumë nga hapsina ligjore që i krijon shteti kësaj veprimatria, nga infrastruktura, edhe kjo në dorë të shtetit, sidhe nga marëdhanjet në mes qytetarit e institucioneve.

            Qoftë kuadri ligjor, ashtu edhe infrastruktura janë e mbesin një pëngesë e madhe në zhvillimin harmonik e prespektiv të ekonomisë, por thembra e Akilit janë marëdhanjet qytetar – institucione. Niveli i ultë i institucioneve, mbushë me njerëz partiakë e të paaftë, por sidomos niveli tejet i naltë i korrupsionit, janë një pengesë serioze për zhvillimin e veprimtarisë private e deri tek problemet ma të zakonshme administartive qytetar – shtet. Kjo pikë nuk mund të zgjidhet pa u zgjidhë dy pikat në vijim, sepse varet krejtësisht prej tyne.

            E dyta, me politikë në vetvete duhet të kuptojmë si strukturën e partive politike, ashtu edhe  përkushtimin e tyne për realzimin e një programi të mirëfilltë ekonomik e social në shërbim të të gjithë popullit.

            Koncepti “strukturë partiake” tek na asht vetëm një nocion. Ato janë, ma e pakta, në nivel klanesh të “nakatosuna” me nepotizëm, krahinarizëm e deri ngjyrime fetare. Karakteri i tyne piramidal ban që e gjithë jostruktura (po quej kështu masën bërtitëse, të tipit të tifozllekut sportiv) të jetë në shërbim të kupolës. Sa për propogandën bajate të zgjedhjes si zgjidhje tashma asht e kotë të shpresohet: zgjedhja duhej të ishte jashtë këtyne klaneve; zgjedhja në mes klaneve juridikisht të quejtuna parti asht vetëm një iluzion se mund të jetë edhe zgjidhje.

            E treta, e që lidhet ngusht me pikën e masipërme, gjendja klanore e partive rrjedh mbi të gjitha për shkak të riciklimit të njerëzve të diktaturës, bashkë me mendësinë që mbartin prej saj, që, detyrimisht, për mbijetesën e tyne me qellimi kriminale duhet të përjashtiojnë një strukturë partiake demokratike e të mbajnë pikërisht ate të sotmen: gjendjen klanore piramidale me kupolë të fortë, shpesh edhe unike. Do të ishte jo demokratike të mendohet se ata duhet të përjashtoheh nga jeta politike, por njëherësh iluzioni se po ata që i shërbyen diktaturës mund t’i shërbejnë edhe demokracisë, ka sot rrjedhojat ma rrënimtare, deri në fatalitet për të ardhmen e këtij populli.

            E katërta, dukunitë e reja, që mirëfillit janë të vjetra, bile shumë të vjetra.

            Sot po shfaqen me ndikim të fortë në jetën politike e shoqnore, aty edhe me ndikim në marëdhanjet tona ndërkombtare, dukuni me konture ogurzeza:

            - përzjemja e qëllimshme e fesë me kombin, sidomos në disa klane progreke, por edhe ma dukshëm në disa struktura islamike radikale që përjashtojnë nocionin e kombit;

            - shfaqja herë mbas here, dhe aspak e papërfillëshme, e një tendence përçarëse Jug – Veri, Gegë – Toskë; kush mendon se mund të heshtet për këto probleme, gabon. Evidentimi, luftimi dhe zgjidhja e këtyne dukunive, që përsëri i kanë rrajët tek politika herë shterpe, e jo rrallë antikombtare, duhet shtrue pa mbulue kokën si struci. Nga injorimi i këtyne dukunive nuk kemi asnjë të mirë e ato veç sa do të ntrashën.

            Nëse dikush shtron pyetjen nëse kjo analizë bahet për Shtetitn Shiptar, apo edhe për Kosovën, lexuesi i vëmendshëm nuk e ka të vështirë të kuptojë se asht e njejta gja: pavarësisht nga ndryshimet në formë, të gjitha dukunitë e masipërme janë pothuej të njëllojta në të gjitha trevat shqipatre, bile edhe atje ku në pushtet nuk janë shqiptarët, si në Maqedoni apo edhe në Mal të Zi.

            Shtrimi i problemeve nuk asht i panjohun për shqiptarët. Gati gati e pranoj se nuk po them asgja të re. Nuk ka njeri që nuk e di se, si thonin latinët, “Mala tempora currunt” (Po jetojmë kohë njellkeqija).

            Problemi asht se shqiptarët janë të çorientuem, apo të vetëiluzionuem, dhe nuk asht se nuk i shohin këto probleme, por nuk duen t’i shohin. Pra jemi në nivelin e atij që asht ma keq se i verbti: atij që nuk do të shohë.

            Natyrisht, kjo gjendje nuk ka një zgjidhje që mund ta zbulojë pa pritë një i dijtun, aq ma pak pretendoj ta baj unë diçka të tillë. Megjithate them se shpresat për një ndryshim progresiv mund dhe duhet të varen tek:

            - Impenjimi i intelektualëve, në mos jo direkt në jetën politike, të paktën në jetën shoqnore dhe denocimi prej tyne i pseodopolitikës klaniste, antikombtare e antishoqnore;

            - Një impostim krejt tjetër i medias, që mund të zgjojë këtë popull nga letargjia partitike dhe tue u dhanë hapsinë intelektualëve jopartiakë (me kusht të jenë intelektualë të mirëfilltë, jo nga pseudointeletktualët që mbushin sot redaksitë e studiot), të kalojmë në izolimin e propogandës mbytëse të partive -klane deri në shpërbamjen apo rikonstrukturmin demokratik të tyne.

            Në këte udhë të vështirë, por jo të pamundun, duhet të jap ndihmesën e vet çdo qytetarë.



(Vota: 7 . Mesatare: 4.5/5)

Komentoni
Komenti:


Gallery

Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx
Kozeta Zylo: Manhattani ndizet flakë për Çamërinë Martire nga Rrënjët Shqiptare dhe Diaspora