Flora Durmishi: Pianistja kosovare po pushton skenat botërore

Ardita Statovci-Copyright Dardamedia

Pianistja kosovare po pushton skenat botërore

Nga Flora Durmishi

Ardita Statovci vazhdon të na gëzojë me suskeset e arritura në fushën einterpretimit pianistik. Lajmet për performancat e saj brilante tashmë nuk paraqesin befasi. Disa shfaçje, të kohëve të fundit, dëshmuan edhe njëherë se ajo tashmë ka arritur nivel e pjekuri të admirueshme, në interpretim dhe me të gjitha elementet që karakterizojnë një artiste të formatit otëror.Gazetat austriake duke u shprehur në superlativ për koncertet e fundit në Austri, konstatojnë se Ardita la gojëhapur publikun dhe krtikët e interprertimt pianistik.

Ardita Statovci u lind në Prishtinë nga prindërit Drita e Ejup Statovci.Prindërit, Arditës së vogël, ia mbollën dashurinë për muzikën dukemos I bërë presion por e lanë që ajo vetë të zgjedh rrugën e vet,vokacionin e vetë. Pianoja ishte dhe mbeti vokacioni I saj I parë dhe i vetëm.Që evogël ka qenë e artikuluar dhe e dinte saktësisht se cfarë dëshironte,tregon nëna e saj. Në moshën 8 -vjeçare ndjek mësimet, në piano, në klasëne profesoreshës Hadije Gjinali, në shkollën e ulët të muzikës, Prenk Jakova.Dy herë është shpërblyer me çmimin "Talenti Kosovar". Në moshën 13-vjeçare mësimet i vazhdon në klasën e prof. Lejla Haxhiu-Pula. Ndërkaq,në moshën 14-vjeçare realizon koncertin e parë solistik. Një vit më vonë

pranohet në Akademinë e Arteve në Prishtinë. Viti 1997 e gjen në Austri ku edhe mban koncertin e parë, nën patronatin e Shoqatës për Teatër Muzikor në Vjenë. Studimet e pianos i vazhdon në Mozarteum Universitat,në Salzburg të Austrisë, ku edhe diplomon në vitin 2004, në klasën e prof.Cristof Lieske. Më, 2007 përfundon magjistraturën me vlerësimin me te

larte”me shkelqim”. Ardita kreu masterkurse me Menahem Pressler, Stefan Arnold, Cyprien Katsaris, Thomas Larcher, Dubravka Tomsic, Paul Badura-Skoda, Elisabeth Leonskaja, Norman Shetler etj. Koncerton në vende të ndryshme si soliste me orkestër, me recitale pianistike si dhe me muzikë kamertale. Në vitin 2005, ajo fitoi në Yehudi Menuhin Live Music Neë-Salzburg. Më 2006 fiton çmimin “Bosendorfer Preis”, Salzburg dhe shumë e shumë çmime të tjera. Në vitin 2008 doli CD-ja e saj me vepra nga Brahmsi,Beethoveni dhe Dutilleux(incizim live në Salzburg). Pianistja Statovci bëhet artiste e re reprezentuese e rrjetit botëror të shtëpisë më të njohur prodhuese të pianove “Steinway & Sons”duke iu bashkuar listës së pianistëve me renome nga mbarë bota. Pianot Steinway gjenden në sallat më prestigjioze internacionale si dhe njëkohësisht janë instrumentet më të preferuara të 98%

të pianistëve nga mbarë bota.

A po e jeton ëndrrën e vet Ardita Statovci?

A.S: Dashuria ndaj muzikës është një inspirim jetësor dhe një burim energjie që të jep ndjenjën e humanes dhe ndjesisë për jetën si të tillë. Kur përditshmëria personale përbëhet, në thelb, nga muzika, patjetër që kjo është një privilegj. Është e vërtetë që, për shumë njerëz kjo mbetet pikërisht një ëndërr. Por në mënyrë që ëndrra e dëshiruar të bëhet realitet nevojitet të bëhesh aktiv, ndërsa të jetosh me muzikën dhe për muzikën do të thotë më shumë se vetëm punë dhe disciplinë. Për më tepër kjo është një dashuri dhe pasion  jetësor.

Para disa ditësh, shumë prej nesh, që kemi pasur rastin të ju dëgjojmë në një interpretim live ne internet, jemi ndier krenar. Me sa di jeni pianistja e parë shqiptare që I është dhënë një rast I tillë!

E keni shprehur gjithë atë që keni dashur atë ditë?

Ardita Statovci: Më bëhet qejfi shumë që e keni dëgjuar koncertin edhe në Kosovë. Kjo më bën të ndjehem më afër njerëzve dhe vendit tim të dashur. Ndjehem poashtu e privilegjuar të kem qenë pianistja e parë shqiptare që i është dhënë një mundësi e tillë. Uroj që kjo të ketë qenë një nismë e mirë pas së cilës do vijnë raste të tjera të shumta jo vetëm për pianistë por edhe për muzicientë të tjerë shqiptarë. Ishte, natyrisht, një ndjenjë e bukur dhe një përgjegjësi e madhe, kur koncerti i incizuar live, për më tepër se një orë, transmetohet në një ndër kanalet më të njohura për muzikë, jo vetem në Austri por edhe më gjërë. Atë dite mora urime të shumta nga miq e dashamirë, jo vetëm nga Europa por edhe nga Amerika, që më bënë të ndjehem vërtetë e emocionuar. Artisti gjithmonë duhet të ruaj një dozë vetëkritikë, që është e nevojshme për perfeksionimin e mëtutjshëm, por mendoj që atë ditë u arrit një rezultat shumë pozitiv në aspektin interpretativ dhe të të shprehurit artistik. 

E ndjeva se reagimi i publikut atë ditë, qe shumë i ngrohtë dhe me bëhet qejfi për këtë. Ju keni treguar një profesionalizm të lartë, një perfeksion në instrument dhe kjo nuk mund të arrihet pa punë dhe ushtrime të shumta. Ju përgëzoj!

Ardta Statovci: Ju falmnderit shumë. Ishte vërtetë një publik fantastik, shumë i koncentruar por edhe që të shpërblente me duartrokitje dhe brohoritje. Natyrisht për një program të tillë dhe vepra të mdha duhet punuar shumë. Kisha fatin e mirë për shumë nga këto vepra të merrja këshilla nga pianistë e dirigjentë të mëdhenj. Këto padyshim e pasurojnë nivelin artistik të interpretimit.

A mund të na veconi ndonjë gjë nga karriera juaj e pasur e cila ju ka sjellur emocione tepër të vecanta?

Ardita Statovci: Kur je duke luajtur një vepër me emocion të shprehur në koncert dhe kur papritmas salla hesht, kur njerzit thuase harrojnë të marrin frymë dhe koha ndalet…gjatë këtij momenti magjik krijohet nje simbiozë: interpret-publik-muzikë! Kur vepra përfundon, njerëzit janë ende të ngërthyer nga ajo energji..heshtje në sallë askush nuk bëzan...papritmas fillojnë duartrokitjet frenetike dhe aty këtu mund t’i vëresh madje njerëzit me lot në sy. Është një ndjenjë e papërsëritshme. Kjo nuk ndodh shpesh, por atëherë që ndodh të emocionon jashtë mase si artist, madje është vështirë të përmbahesh edhe vetë përkundër që ndodhesh para publikut.

Hap pas hapi, koncert pas koncerti tashme keni bërë përvojë dhe emër. Ky është profesioni i juaj dmth është një periudhë kur ju mbase i bëni një rishikim vetvetës. A është kjo rruga e vërtetë, a keni dilema, dashuri të fshehura për ndonjë vokacion tjetër etj?

Ardita Statovci: Edhe në një jetë tjetër patjetër që do e zgjedhja muzikën. Dëshiroj ta citoj Nietzsche-n kur thotë  “Jeta pa muzikë do të ishte një gabim”. Të jetosh si muzicient do të thotë të sakrifikosh,  por ia vlen. Asnjë aktivitet tjetër nuk të jep atë emocion dhe ndjesi që të dhuron muzika. E kjo është jetësore, është thelbi i të qenit njeri.

Ardita, ju gjithnjë sillni program me kërkesa të vështira teknike, program shumë serioz të literaturës pianistike botërore dhe për këtë ju duhet shumë punë, apo jo? Sa orë në ditë ushtroni?

Ardita Statovci: Shumë punë, është e vërtetë. Paj, përvec ushtrimit praktik në instrument, nevojiten edhe ushtrime mendore, ushtrime me memorie, pastaj duhet bërë analizë veprës, duhet njohur aspekti historik i kompozimit, rrethanat politike-shoqërore të  periudhës përkatëse etj. Pra është një proces i tërë që nuk ka fund asnjherë..sa orë? Hmm...nganjherë edhe harroj t’i numeroj!

Udhëtimet janë pjesë e pandashme e karrierës tuaj. Ato janë të shpeshta nëpër anë të ndryshme të globit. Do të thotë, përvec anës profesionale kërkohet edhe kondicioni fizik dhe natyrisht harminizimi i agjendave. Si e përballoni gjithë këtë dhe prej nga gjithë kjo energji dhe ky inspirim?

Ardita Statovci: Po, për të koncertuar nëpër vend të ndryshme përvec përgatitjes pianistike-artistike, njeriu zhvillon me kohë dhe një kondicion fizik që e bën të mundur udhëtimin e vazhdueshëm nga qyteti në qytet apo nga shteti në shtet të ndërlidhur me koncentrimin maksimal me të arritur në vendin e provave, apo sallën e koncertit etj..nuk është gjë e lehtë, por në momentin që vë gishtërinjtë në tastierë dhe muzika fillon, atëherë njeriu harron lodhjen dhe cdo gjë tjetër..njeriu thellohet në një botë tjetër e cila të merr absolutisht me vete. 

A do të na thoni programin e koncertit të radhës? Kush, zakonisht, e bënë përzgjedhjen e programit?

Ardita Statovci: Në periudhën në vijim do të interpretoj mjaft shpesh veprat e Mozartit, përkatësisht disa koncerte për piano dhe orkestër. Përzgjedhjen e bën gjithmonë artisti duke propozuar programet e përpiluara ose në përpthje me idenë e ndonjë festivali apo ndonjë viti të vecant, sic ishte sivjet 200 vjetori i lindjes së Chopin-it, kur p.sh. në secilin koncert recital kam interpretuar edhe vepra të Chopin-it.

A keni ndonjë dëshirë të pa realizuar në planin profesional? Ose, keni ndonjë dëshirë të vecantë?

Ardita Statovci: Gjatë interpretimit synojmë gjithmonë perfeksionimin, prandaj pas cdo koncerti i japim vetes, si artist, detyrat e rradhës për të arritur në nivelin e ardhshëm artistik gjatë luajtjes së një vepre. Ngritja dhe pjekuria profesionale si interpret, gjithmonë në shërbim të muzikës, kjo është dëshira dhe synimi im i vazhdueshëm.

Para do kohe keni pasur masterklas me pianistin me famë botërore, Pressler. C’përvojë ka qenë kjo për ju?

Ardita Statovci:  Legjendën e pianos, 87 vjecarin, Menahem Pressler e kam takuar para 2 vjetësh në një masterklas në Vermont të SHBA-ve. Meqë ora e pianos me të dhe pastaj koncerti para publikut patën një jehonë dhe sukses të jashtzakonshëm, ai më ftoi që në vitin 2009 të shkoja në Universitetin e Indianas në Bloomington të SHBA-ve për të studijuar me të intensivisht. Kjo për mua ishte një pvrvojë jetësore që sot përbën edhe filozofinë time të punës dhe interpretimit. Nga Pressleri kam mësuar jo vetem nuancën më të bukur e të diferencuar që mund të nxjerresh nga tingulli, por duke parë atë vetë personalisht, si shembull i gjallë, më është vërtetuar edhe njëherë që për të arritur deri tek ky tingull, njeriu kalon një rrugë të tërë përplot sakrifica dhe vetëdisciplinë. E madje, edhe kur quhesh Menahem Pressler dhe ke mbushur tashmë 87 vjec.

Ka ndonjë brengë pianistja shqiptare? 

Ardita Statovci:  Më mirë të themi do dëshiroja që në një të ardhme të afërt edhe në Kosovë (në të gjitha qytetet dhe jo vetëm në Prishtinë) të kemi salla koncertale ku jo vetëm si artist por edhe si publik do përjetonim një kënaqësi koncerti, si elementë bazë të jetesës me dinjitet.